BURSA MART 2015 AV.DURMUŞ YAKAR- UZMAN
6552 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER KAMUOYUNDA TORBA YASA OLARAK BİLİNEN 6552 SAYILI «İŞ KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI İLE BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA DAİR KANUN» ile 4857, 6356, 4734, 4735, 5018, 4817, 492, 4447, 6331, 3065, 3201, 5502, 5510 ve 5521 sayılı kanunlarda değişiklikler yapılmıştır. 2
4734 SAYILI KANUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER HİZMET ALIMI PERSONEL OLARAK ÇALIŞANLARIN SÖZLEŞME KONUSU İŞTE ÇALIŞTIRILMASI İLE İLGİLİ DÜZENLEME 6552 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu nun Ek 8 inci maddesinde yapılan düzenleme: (Yürürlük tarihi:11.09.2014) Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri çerçevesinde çalıştırılan personel, ihale ve sözleşme konusu iş dışında başka bir işte çalıştırılamaz ve görevlendirilemez. Bu kapsamda, ihale kapsamında çalıştırılan personelin sözleşme konusu işler dışında çalıştırılması, 4857 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası hükmüne aykırılık teşkil edecek şekilde işlem ve eylemler yapılması nedeniyle idare aleyhine zarar ortaya çıkması halinde, oluşan bu zararlar, bu zarara neden olduğu tespit edilenlere rücu edilmek suretiyle tahsil edilir. Ayrıca, bu kişiler hakkında uygulanacak ceza ve disiplin hükümleri saklı kalmak üzere, bu kişilere her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dâhil yapılan bir aylık net ödemelerin 5 katı tutarında idari para cezası uygulanır. 3
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER İŞ MÜFETTİŞ RAPORLARINA İTİRAZ 4857 sayılı Kanunu 3 üncü maddesinde yapılan değişiklikle; (Yürürlük tarihi:11.09.2014) İş Müfettiş raporlarına itiraz süresi altı iş gününden otuz iş gününe çıkarılmıştır. İş Müfettiş raporlarına karşı yapılacak itirazlarda, itiraz üzerine görülecek olan davanın basit yargılama usulüne göre dört ay içinde sonuçlandırılması, mahkemece verilen kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay ın altı ay içinde kesin olarak karar vermesi öngörülmüştür. 4
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Kamu idarelerinin müfettiş raporlarına karşı yetkili iş mahkemelerine itiraz etmeleri ve mahkeme kararlarına karşı diğer kanun yollarına başvurmaları zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca Kanunun 11 inci maddesi ile 4734 sayılı Kanuna eklenen madde ile de söz konusu itiraz veya diğer kanun yollarına başvurmayan kişilere her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil bir aylık net ödemelerin iki katı tutarında idari para cezası uygulanacağı hususu hükme bağlanmıştır. (Ceza hükmünün yürürlük tarihi:11.01.2015) 5
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER İŞVERENİN ÜCRET DENETİMİ 4857 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.(yürürlük tarihi:11.09.2014) İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak re sen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlüdür. 6
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER İŞVERENİN YILLIK İZİN DENETİMİ 4857 sayılı Kanunun 56 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. (Yürürlük tarihi:11.09.2014) Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği halde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içerisinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise altıncı fıkraya göre tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür. 7
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER HİZMET ALIMI SURETİYLE ÇALIŞTIRILAN PERSONELE YAPILACAK KIDEM TAZMİNATI ÖDEMELERİ 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre ihalesi yapılan işlerde çalışan işçilerin kıdem tazminatları belki de en çok tartışma konusu olan ve suni çözümlerle ele alınan konuların başında gelmektedir. Yargıya intikal eden dosyalarda bu işçiler idarenin çalışanları olarak kabul edilmiş, asıl işveren sıfatına kamu idareleri konulmuş ve kıdem tazminatları ancak ve ancak yargı kararlarıyla işçilere ödenmiştir. Artık, 6552 sayılı Yasa ile 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre çalışan işçilerin kıdem tazminatları idarelerce doğrudan ödenebilecektir. (Yürürlük tarihi:11.09.2014) 8
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Ancak, kanun düzenlemesi kıdem tazminatı üzerine kurulmuş olup, işçilerin kıdem tazminatı haricinde de hakları ve talepleri olabilmektedir. Kullanılmayan izin hakları ücretleri, fazla mesai ücretleri, ihbar tazminatı vb. Bu gibi unsurların nasıl ödeneceğine veya ödenip ödenmeyeceğine yönelik olarak kanun hükmü ortaya konulmamıştır. 9
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Yine, kıdem tazminatına yönelik düzenleme yapılırken kapsam, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu nun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işverenler tarafından çalıştırılan işçiler ile sınırlandırılmıştır. Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan kişiler sadece personel çalıştırılmasına dayalı ihaleler kapsamında çalışmadığı gibi, danışmanlık hizmetleri veya personel çalıştırılmasına dayalı olmayan (yemek, araç kiralama, çöp toplama vb.) hizmetler kapsamında da personeller çalışmaktadır. Düzenlemenin mefhumu muhalifinden bu kapsamdaki kişilerin kıdem tazminatlarının idarelerce ödenmeyeceği sonucu çıkmaktadır. 10
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER 6552 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle 4857 sayılı İş Kanunu nun 112 nci maddesinde yapılan düzenleme özetle-: (Yürürlük tarihi:11.09.2014) Kamu idarelerinde firma işçisi olarak çalışanların kıdem tazminatında alt işverenlerin değişip değişilmediğine bakılmaksızın, aynı kamu idaresindeki toplam çalışma süresine göre kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda ilgili kamu idaresi tarafından işçinin banka hesabına kıdem tazminatı ödenecektir. Firma işçileri aynı alt işveren tarafından farklı kamu idarelerinde çalıştırılmış ise, tüm kamu idarelerinde geçen süre esas alınarak çalıştığı son kamu idaresi tarafından kıdem tazminatı işçinin banka hesabına ödenecektir. Firma işçisinin alt işverenle sözleşmesi devam ettiği halde kamu idaresi dışında çalıştırılması durumunda iş sözleşmesi kıdem tazminatı alabilecek şekilde sona ermişse, işçinin talebi halinde kamu idarelerinde geçen hizmet süresine ait kısmı asgari ücretin güncellenmesi suretiyle en son çalıştığı kamu idaresi tarafından kıdem tazminatı işçinin banka 11 hesabına ödenecektir.
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca yapılan ihaleler kapsamında, alt işverenler tarafından çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatlarının ödenmesinde; kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet sürelerinin hesaplanması, alt işveren ile alt işveren işçisinden istenecek belgeler, merkezi yönetim kapsamı dışındaki kamu kurum veya kuruluşları arasındaki hizmet sürelerine tekabül eden tutarların tahsil ve ödeme işlemleri ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasların neler olduğu 11.09.2014 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren «Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik» ile düzenlenmiştir. 12
KIDEM TAZMİNATI 1-Kıdem tazminatı nedir? İşyerinde en az bir yıl süre ile çalışan işçiye kanunda belirtilen diğer koşulları da sağlaması durumunda işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesi devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında ödenen tazminata kıdem tazminatı denir. 13
KIDEM TAZMİNATI 2-Kıdem süresi nasıl hesaplanır? İşçilerin kıdemleri, iş sözleşmesinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. 14
KIDEM TAZMİNATI 3-Kıdem tazminatına hak kazanma koşulları nelerdir? 4857 sayılı İş Kanunu na tabi işçilerin iş sözleşmelerinin: 1. İşveren tarafından bu Kanunun 25 nci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında, 2. İşçi tarafından bu Kanunun 24 ncü maddesi uyarınca, 3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla, 4. Bağlı bulundukları kanunla kurulmuş olan kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla; 15
KIDEM TAZMİNATI 5. 506 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle, 6. Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi, 7. İşçinin ölümü sebebiyle, son bulması hallerinde, işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. 16
KIDEM TAZMİNATI Örnek: 01.01.2010 tarihinde evlenen kadın işçi en geç 31.12.2010 tarihine kadar evlenme nedeniyle işten ayrılmak için işverenine başvurmalıdır. Örnek: Emekli olabilmek için sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısını tamamlamış ancak yaştan dolayı bekleyenler sosyal güvenlik kurumundan bu durumlarını belgeleyen yazı alıp işverenlerine vermek suretiyle kıdem tazminatlarının ödenmesini işverenden talep edebilirler. 17
KIDEM TAZMİNATI İŞÇİNİN BİLDİRİMSİZ FESİH HAKKI (M.24) I. Sağlık sebepleri: II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: III. Zorlayıcı sebepler: 18
KIDEM TAZMİNATI I. Sağlık sebepleri: a) İş, işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa. (Kömür ocağında çalışan bir işçinin solunum yetmezliğine ilişkin bir hastalığa yakalanması vb. ) b) İşveren veya başka işçiler bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa. ( verem,tifo vb. hastalıklar ) 19
KIDEM TAZMİNATI II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada yanıltırsa. b) İşveren küfür eder veya işçiye cinsel tacizde bulunursa. c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur, kanuna karşı davranışa özendirir, ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut asılsız isnad veya ithamlarda bulunursa. 20
KIDEM TAZMİNATI d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa. e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse. f) Ücretin akort sistemine göre ödenmesi gereken durumlarda işin azlığından dolayı işçinin eksik ücreti karşılanmazsa. 21
KIDEM TAZMİNATI III. Zorlayıcı sebepler: İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa. (Zorlayıcı sebepler, önceden görülemeyen, kaçınılması mümkün olmayan, kusuruna dayanmayan ve dıştan gelen olaylardır. İşyerine çığ düşmesi, işyerinde yapılan üretimin daha sonra yasaklanması, savaş çıkması gibi haller zorlayıcı sebebe örnek teşkil eder.) İşçi iş akdini derhal fesih edebilir ve kıdem tazminatına hak kazanır. 22
KIDEM TAZMİNATI İŞVERENİN BİLDİRİMSİZ FESİH HAKKI (M.25) I. Sağlık sebepleri: II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: (Kıdem Tazminatı Ödenmez) III. Zorlayıcı sebepler: IV. İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması: 23
KIDEM TAZMİNATI I. Sağlık sebepleri: a) İşçinin kendi hatasından dolayı bir hastalık veya sakatlık da, devamsızlığın ardı ardına 3 iş günü veya bir ayda 5 iş gününden fazla sürmesi. -Kendi hatasından olmayan bir sebeple raporlu olursa 17.maddedeki önelleri 6 hafta aşarsa. (İhbar+6 hafta) b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.(kanser vb.) 24
KIDEM TAZMİNATI II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada işçinin işvereni yanıltması. b) İşçinin, işverene veya ailesine küfür etmesi yahut işveren hakkında asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması. c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması. 25
KIDEM TAZMİNATI d) İşçinin işverene, ailesine veya başka işçisine sataşması veya 84 üncü maddeye aykırı hareket etmesi. e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması. f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç 26 işlemesi.
KIDEM TAZMİNATI g) Ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi. h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi. ı) İşçinin, işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması. 27
KIDEM TAZMİNATI III. Zorlayıcı sebepler: İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması. 28
KIDEM TAZMİNATI IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması: İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması. 29
KIDEM TAZMİNATI 4-Kısmi süreli çalışanlar kıdem tazminatı alabilirler mi? Kısmi süreli (part-time) çalışan işçilerde tam süreli çalışan işçiler gibi gerekli koşulları sağlamaları durumunda kıdem tazminatına hak kazanabilirler. 5-Hayatını kaybeden işçinin mirasçılarına kıdem tazminatı ödenir mi? Ölen işçinin mirasçıları mahkemeden mirasçı olduklarını gösteren kararı alıp işverene vermek suretiyle ölen işçinin kıdem tazminatını alabilirler. 30
KIDEM TAZMİNATI 6-Kıdem tazminatı nasıl hesap edilir? İşe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. 4857 sayıl İş Kanunu nun 32 nci maddesinde yazılı ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur. Kıdem tazminatının hesaplanması son ücret üzerinden yapılır. Kıdem tazminatının ödenmesinde işçiye sağlanmış ikramiye vb gibi ödemelerde hesaba katılır. 31
KIDEM TAZMİNATI Kıdem tazminatı hesaplanırken aşağıdaki ödemeler dikkate alınır: Çıplak ücret Yemek yardımı Kasa tazminatı Gıda yardımı Yakacak yardımı Eğitim yardımı Konut yardımı Giyecek yardımı Erzak yardımı Sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli Unvan tazminatı Aile yardımı Çocuk yardımı Temettü 32
KIDEM TAZMİNATI Havlu ve sabun yardımı ( işyerinde kullanılacaksa tazminat hesabında dikkate alınmaz) Taşıt yardımı Yıpranma tazminatı Nitelik zammı Sağlık yardımı Mali sorumluluk tazminatı Devamlı ödenen primler -İkramiye Örnek: İşçi Ahmet Bey işyerinde 1 yıl 5 ay çalışmışsa işçiye 1 yıl 5 aylık çalışmasının karşılığı olarak kıdem tazminatı ödenir. Yıldan artan süreler içinde kıdem tazminatı ödenir. Örnek: İşçiye yılda bir kez ikramiye veriliyorsa işçinin ücreti ile birlik kıdem tazminatının hesaplanmasına esas ücret olarak ikramiyede hesaba katılır. Burada ikramiye 12 aya bölünerek bir aya tekabül eden kısmı bulunarak ücrete eklenerek kıdem tazminatı hesap edilir. 33
KIDEM TAZMİNATI 7-Kıdem tazminatı nasıl ödenir? Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesilir. Bunun dışında kıdem tazminatından herhangi bir kesinti yapılmaz. 34
KIDEM TAZMİNATI 8-Kıdem tazminatının üst sınır var mıdır? Toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanunu na tabi en yüksek Devlet Memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez. Bu nedenle kıdem tazminatı tavanı her yıl memur maaş katsayılarında meydana gelen değişikliğe göre değişmektedir. Buna göre 01.01.2015-30.06.2015 döneminde kıdem tazminatının tavanı 3.541,37 TL dir. Örnek: İşçi Fatma Hanım 3 yıl çalıştığı işyerinden aylık 4000 TL ücret almaktadır. 01.03.2015 tarihinde emeklilik nedeniyle işten ayrılmıştır. İşçi Fatma Hanımın kıdem tazminatına esas ücreti nedir? İşçi Fatma Hanım kıdem tazminatı tavanının üzerinde ücret aldığı için işçi Fatma Hanımın kıdem tazminatının hesaplanmasına esas tutulacak ücreti kıdem tazminatının tavanı olan 3.541,37 TL olacaktır. 35
KIDEM TAZMİNATI 9-Bir işyerinde çalışıp kıdem tazminatını alarak ayrılan işçi tekrar aynı işyerinde çalışmaya devam ederse daha önceki süre için tekrar kıdem tazminatı alabilir mi? 1475 sayılı İş Kanunu nun 14 ncü maddesine göre aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı ödenmez. Dolayısı ile kıdem tazminatı ödenen süreler tekrar dikkate alınmaz. 10-Kıdem tazminatında zamanaşımı var mıdır? Kıdem tazminatı 6098 sayılı Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca 10 yıllık zamanaşımına tabidir. 36
KIDEM TAZMİNATI 37
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ ÖDENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK 8 Şubat 2015 Resmi Gazete Sayı:29261 Yürürlük Tarihi:11.09.2014 38
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Koşulları ve Hizmet Süresinin Tespiti Hak kazanma koşulları MADDE 4 (1) Kıdem tazminatına hak kazanılmasında, 4857 sayılı Kanunun 120 nci maddesi ile yürürlükte bırakılan mülga 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun yürürlükte olan 14 üncü maddesi hükmü uygulanır. 39
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Aynı Kamu Kurum veya Kuruluşunda Çalışanlar Madde 5- (1) Alt işverenlerinin değişip değişmediğine bakılmaksızın aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışan işçilerin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, bu işyerlerinde 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca yapılan ihaleler kapsamında geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. (2) Son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona eren işçilerin birinci fıkraya göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatları, ilgili kamu kurum veya kuruluşu tarafından ödenir. 40
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Farklı kamu kurum veya kuruluşunda çalışanlar Madde 6 (1) Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesine tabi olarak farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak tespit olunur. (2) Farklı kamu kurum veya kuruluşlarda çalıştırılan işçilerden son alt işvereni ile yapılmış olan iş sözleşmeleri kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona erenlerin birinci fıkraya göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatları, çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından ödenir. 41
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Kamu kurum veya kuruluşlarından sonra özel sektör işyerinde çalışmaya devam edenler Madde 7 (1) Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermeyen ve alt işveren tarafından 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde çalıştırılmaya devam olunanlardan iş sözleşmesi kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona eren işçilerin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında aynı veya farklı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak tespit olunur. (2) Bu işçilerden son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona ermiş olanların birinci fıkraya göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatları, çalıştırıldıkları son kamu kurum veya kuruluşu tarafından kendi işyerindeki en son ücretinin, yılları itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanarak ödenir. 42
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Kıdem Tazminatı Ödeme Usulü ve Ödemeye Esas Belgeler Ödeme Usulü Madde 8 (1) 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin bu Yönetmelik hükümlerine göre tespit edilen sürelere ilişkin kıdem tazminatları, ilgili kamu kurum veya kuruluşunca 1475 sayılı Kanunun yürürlükte olan 14 üncü maddesi kapsamında ödenir. (2) Kamu kurum veya kuruluşları tarafından yapılacak olan kıdem tazminatı ödemeleri, doğrudan işçinin banka hesabına yapılır. 43
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER (3) Bu Yönetmelik kapsamında hesaplanan kıdem tazminatı tutarı, 4734 sayılı Kanunun Ek 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen işyerlerinde kıdem tazminatı ile ilgili olarak açılacak bütçe tertibinden (03.5.1.11-Hizmet Alımı Suretiyle Çalıştırılan Personele Yapılacak Kıdem Tazminatı Ödemeleri), (b) bendinde belirtilen işyerlerinde ise hizmet alımı gider kaleminden, ödeneğin yetip yetmediğine bakılmaksızın doğrudan işçinin banka hesabına ödenir. 44
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER (4) Farklı kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi halinde, kıdem tazminatı ödemesini gerçekleştiren son kamu kurum veya kuruluşu, ödenen kıdem tazminatı tutarının diğer kamu kurum veya kuruluşlarında geçen hizmet süresine ilişkin kısmını ilgili kamu kurum veya kuruluşundan tahsil eder. Ancak, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II) ve (III) sayılı cetvellerinde yer alan kamu kurum veya kuruluşları arasında bu fıkra hükümlerine göre bir tahsil işlemi yapılmaz. 45
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER İşçinin başvurusu Madde 9 (1) Bu Yönetmelik kapsamında kıdem tazminatı ödenmesi talebinde bulunan işçilerin veya ölümü halinde kanuni mirasçılarının, ilgili kamu kurum veya kuruluşuna banka hesap/iban numarasıyla birlikte yazılı olarak başvuruda bulunması ve çalıştığı kamu kurum veya kuruluşlarının listesi ile iş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğine ilişkin olarak alt işverenden alacağı belgeyi eklemesi zorunludur. (2) İş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğine ilişkin olarak alt işverenden alacağı belgenin alt işveren tarafından düzenlenmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır. Düzenlenen belgede yer alan bilgilere ilişkin uyuşmazlık durumunda mahkemece verilecek karara göre işlem yapılır. 46
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Ödemeye esas belgeler Madde 10 (1) Kıdem tazminatına hak kazananlar için düzenlenen ödeme belgesine; işçinin yazılı talebi, harcama talimatı, hizmet cetveli ve kıdem tazminatının hesaplanmasını gösteren belge de eklenir. (2) İşçinin iş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğine ilişkin olarak alt işverenden alınmış olan belge, kıdem tazminatı ödemesini yapan kamu kurum veya kuruluşu tarafından muhafaza edilir. 47
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Hizmet cetvelinin düzenlenmesi Madde 11 (1) Bu Yönetmelik kapsamında kıdem tazminatı talebinde bulunan ve iş sözleşmesi kıdem tazminatını hak edecek şekilde sona ermiş olan işçinin kıdem tazminatına esas toplam süresi, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca yapılan ihaleler kapsamında çalışmasının bulunduğu kamu kurum veya kuruluşlarınca düzenlenmiş olan hizmet cetvelleri esas alınarak tespit edilir. (2) Ödemeyi yapacak olan ilgili kamu kurum veya kuruluşu, işçinin çalıştığını beyan ettiği kamu kurum veya kuruluşlarından düzenlenecek hizmet cetvelinin gönderilmesini ister. Hizmet cetvelinin kamu kurum veya kuruluşu tarafından herhangi bir nedenle düzenlenememesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır. 48
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER İhale dokümanı ve özlük dosyaları Madde 12 (1) Kamu kurum veya kuruluşları, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca yapılan her bir ihale için, ihale dokümanı ve ihale sözleşmesi ile birlikte bu ihale kapsamında çalışan her bir işçinin nüfus bilgilerini, işe başlama ve işten ayrılma tarihlerini ve nedenini, çalışma sürelerini, ücret ve diğer mali haklarını, yıllık izin kullanımına dair bilgilerini ve sigorta kayıtlarını içeren bir ÖZLÜK DOSYASI oluşturur. Kıdem tazminatı talebinde bulunan işçinin hizmet cetveli, ihale dokümanı ve ihale sözleşmesi ile özlük dosyası esas alınarak düzenlenir. 49
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Kıdem tazminatına ilişkin diğer hususlar Madde 13 (1) Kıdem tazminatının hesabında, daha önce kıdem tazminatı ödenmiş süreler dikkate alınmaz. (2) Aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı ödenmez. (3) Bu Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddelerine göre yapılacak kıdem tazminatı ödemesinde, işçinin almakta olduğu en son ücreti ile ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün iş sözleşmesi ve kanundan doğan menfaatler de esas alınır. 50
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER (4) Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesine (Kamu kurum veya kuruluşlarından sonra özel sektör işyerinde çalışmaya devam edenler) göre yapılacak kıdem tazminatı ödemesinde, işçinin son çalıştığı kamu kurum veya kuruluşundaki en son ücretinin asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı esas alınır. Ödenen kıdem tazminatı tutarının, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden aynı süreler dikkate alınarak hesaplanacak kıdem tazminatı tutarından daha düşük olması halinde, işçinin aradaki farkı işvereninden talep hakkı saklıdır. (5) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde 4857 sayılı Kanunun 120 nci maddesi ile yürürlükte bırakılan mülga 1475 sayılı Kanunun yürürlükte olan 14 üncü maddesi hükümleri uygulanır. 51
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER Geçiş hükmü Geçici Madde 1 (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında istihdam edilen ve iş sözleşmesi devam eden işçilerin kıdem tazminatlarının hesabında kamu kurum veya kuruluşlarında ilk işe başladıkları tarih esas alınır. (2) Bu Yönetmelik kapsamında tespit edilen hizmet süresine ilişkin kıdem tazminatı, 10/9/2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (11.09.2014) önce iş sözleşmesi feshedilmiş olan işçilere ödenmez. 52
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER 53
Sağlık İl Müdürlüğü 54