1 İstanbul Sahipsiz Değil! Tarih : 10.11.2011 İstanbul un silüeti böyle değişti Zeytinburnu nda yapımı devam eden 16/9 gökdelenlerin UNESCO İstanbul Dünya Kültür Mirası Alanı Etkilenme Bölgesi içinde olması sebebiyle 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunun Ek-2 Maddesi gereğince kurulmuş olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sit Alanları Alan Yönetimi Başkanlığı Danışma Kurulundan görüş alınmadığı ve yine IV Nolu Koruma Kurulu ndan izin alınmadan yapıldığı iddia edilmişti. İşte sözkonusu gökdelenlerin UNESCO İstanbul Dünya Kültür Mirası Alanı Etkilenme Bölgesi içinde olduğunu gösteren harita. -1/5-
2 İstanbul Sahipsiz Değil Platformu, gökdelen inşaatının silueti bozduğunu kanıtlamak için tarihi yarımadanın 2009 yılında çekilen panoramik fotoğrafının bir benzerini çekti. Tarihi yarımadanın silueti üzerinde yükseldiği için durdurulması istenen Zeytinburnu ndaki bina ile ilgili tepkiler sürüyor. İstanbul un tarihi ve kültürel mirasını korumak amacıyla kurulan İstanbul Sahipsiz Değil Platformu tarihi yarımadanın siluetindeki değişimi kamuoyuna duyurmak amacıyla panoramik fotoğraf çalışması yaptırdı. İstanbul un Avrupa Kültür Başkenti çalışmaları kapsamında kurulan ajans tarafından 2009 yılında çekilen tarihi yarımadanın panoramik fotoğrafıyla benzer şekilde çekilen fotoğrafta Sultanahmet Camisi nin hemen yanında Zeytinburnu nda inşa edilen gökdelen yükseliyor. STRATMANN ÇEKMİŞTİ Dünyaca ünlü fotoğraf sanatçısı Rainer Stratmann ın fotoğrafladığı İstanbul un tarihi yarımada silueti, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından Türkiye nin dünya çapındaki 200 e yakın yabancı büyükelçilik ve başkonsolosluklara gönderildi. Stratmann ın 30 farklı kareyi birleştirmesiyle oluşturduğu panoramik fotoğraf, İstanbul: The Most Inspiring City in The World Dünyanın En İlham Verici Kenti sloganıyla birlikte İstanbul un yurtdışı tanıtım kampanyasında kullanıldı. HAREM DE İKİ NOKTADAN -2/5-
3 Tarihi yarımadanın siluetini bozan binanın yükselmesiyle birlikte başlayan tartışmalardan sonra kurulan İstanbul Sahipsiz Değil Platformu da, fotoğraf sanatçısı Stratmanın fotoğrafına benzer şekilde panoramik fotoğraf çalışması yaptırdı. Harem de iki farklı noktada sahilden çekilen fotoğrafta silueti bozan binanın tarihi Sultanahmet Camisi nin hemen yanında yükselmesi dikkat çekti. Platform tarafından kurulan internet sitesi ve sosyal medya grupları üzerinden kamuoyuna duyurulacak yeni fotoğraf, resmi devlet kurumları, uluslararası birlikler ve medya kuruluşlarına da iletilecek. Bozulan siluete tepkiler çığ gibi Bir çok vakıf, dernek ve sivil toplum kuruluşu, yayınladıkları bildirilerle konunun hassasiyetini ortaya koyarak yetkili ve sorumluları göreve çağırdı. Yazılı basında gökdelenlerle ilgili haberler her geçen artarken duyarlı köşe yazarları da İstanbul Siluetinin bozulmasını gündeme getiriyor. İskender Pala dan Beşir Ayvazoğlu na Ahmet Turan Alkan dan Eyüp Can a çok sayıda gazeteci ve yazar tepki ve üzüntülerini dile getirdi. facebook ve twitter gibi sosyal medya ortamları ve mail gruplarında da İstanbul Siluetinin bozulması yoğun olarak eleştiriliyor. Açılışının üstünden çok kısa bir süre geçmesine rağmen istanbulsahipsizdegil.org platformu da büyük bir ilgi ve teveccühle karşılaştı. Sitemizi ziyaret ederek desteklerini ifade eden binlerce okurumuz sitemizde yer alan insaf çağrısı na katılarak isimlerini ekliyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesinden henüz resmi bir açıklama yok Bir kabul töreni sonrasında gazeteciler gökdelenlerle ilgili sorularına net cevap vermekten kaçınan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ilgileniyoruz demekle yetinmişti. Gazetecilerin bir gazetede, Zeytinburnu nda özel bir firmaya ait inşaatı devam eden binaların İstanbul un siluetini bozduğu yönünde bir haber ve fotoğraf var. Bu bina ile ilgili bir girişimde bulunuldu mu? sorusunu sorduğu Topbaş, binanın maalesef hoş olmayan bir görüntü oluşturduğunu ve konuyu takip ettiklerini söyledi. Ancak günlerdir süren tartışmalara ve gelen tepkilere rağmen gökdelen inşaatlarının mevcut durumu ve sorunun nasıl çözüleceğine ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediyesinden her hangi bir açıklama yapılmadı. Konuyla ilgili çalışmalar bulunduğunu söyleyen Topbaş ın Şu an bizim İstanbul silueti dediğimiz, Salacak tan bakıldığında bu görüntüyü etkilemiyor. Ancak başka yerlerden bakıldığında silueti etkileyen noktaları var şeklinde konuşması dikkat çekti. Topbaş ın açıklamasından sonra yapılan araştırmalarda Anadolu yakasındaki bir çok nokta gibi Salacaktan da silueti bozan gökdelenlerin net olarak göründüğü ortaya çıkmıştı. İstanbul siluetini bozan gökdelenler yükselmeye devam ediyor. İstanbul 4 Numaralı Koruma Bölge Kurulu raportörlerinin inşaatın İstanbul un Marmara silueti kapsamında olduğunu ve yarımadanın siluetini olumsuz yönde etkilediğini tespit etmesine rağmen gökdelenlerle ilgili henüz resmi bir işlem yapılmış değil. İmar ruhsatının alınması sürecinde ilgili kurulların devre dışı bırakıldığı ortaya çıkan ve hakkında açılmış davalar bulunan gökdelenlerin 2012 yılında tamamlanarak sahiplerine teslim edileceği söyleniyor. Yazılı ve görsel basında yer alan haberlere göre gökdelenlerin tarihi yarımadada yükselmesi ilk kez Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ne yapılan şikayetler sonucu ortaya çıktı. Genel Müdür Yardımcısı Nermin Beşbaş, inşaatlar için 4 Numaralı Koruma Bölge Kurulu ndan bilgi istedi. Kurul da raportör görevlendirdi. İki uzmanın yerinde yaptığı inceleme sonucunda hazırlanan raporda; Müdürlüğümüz arşivinde yapılan incelemede parsele ilişkin işlem dosyası bulunmadığı, Koruma Bölge Kurulu tarafından alınan bir karara -3/5-
4 rastlanmadığı, parsele ait tescil kaydının olmadığı, sit alanı içinde olmayan parsele ilişkin plan yapma, onama yetkisinin İBB ve Zeytinburnu Belediyesi nde olduğu, inşaat faaliyetlerinin devam ettiği, alanın İstanbul un Marmara siluet kapsamında kalmakta olduğu, Tarihi Yarımada ya çok yakın bir noktada bulunan parseldeki yapılaşmanın İstanbul un siluetini olumsuz etkilediğinin tespit edildiği, konunun Koruma Bölge Kurulu nca da değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Koruma Bölge Kurulu ndan gelen bu bilgiler üzerine inşaatlarla ilgili belediyelerden değerlendirme istedi. İBB ve Zeytinburnu Belediyesi ne gönderilen 11 Ağustos tarihli yazıda Sit alanında olmayan ancak Tarihi Yarımada Yönetim Alanı Sınırı içinde kalan ve Tarihi Yarımada ya çok yakın bir noktada bulunan söz konusu parseldeki çalışmaların incelenerek değerlendirilmesi ve varlığın olağanüstü evrensel değerini geri döndürülemez şekilde olumsuz yönde etkileyecek uygulamaların durdurulması istendi. Ancak inşaatlar devam ettiği gibi, bu yapının İstanbul un siluetine zarar verdiğini tespit eden koruma kurulu tarihe karışmış durumda. Kurullar bir süre önce Kanun Hükmünde Kararname yle lağvedilmişti. Zeytinburnu sahilinde inşaatı devam eden binalar, Anadolu yakasından bakıldığında, Ayasofya Müzesi ve Sultanahmet Camii nin fotoğraf karesine giriyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu nun, Siluet bozuldu. İnşaat derhal durmalı. demesine rağmen binalar yükselmeye devam ediyor. Mimarlar ve sanat tarihçileri, yüzlerce yılda oluşmuş bu siluetle birlikte İstanbul un yok edildiğini dile getiriyor. UNESCO 2003 yılından bu yana İstanbul da büyük ölçekli projelerin, kentin silueti üzerinde endişelerini dile getirmiş, büyük ölçekli projelerin uygulanması öncesinde uluslararası standartların göz önüne alınması istenmişti. Çalışmaların Dünya Mirası Kültür Varlıkları için Etki Değerlendirmesi Rehberi doğrultusunda yapılması tavsiye edilmişti. Uzmanlar UNESCO nun ilk toplantısında gökdelenlerin gündeme geleceğini ve bu konuda İstanbul a büyük yaptırımlar uygulanabileceğini söylüyor. -4/5-
5-5/5-