İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı I

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı MUĞLA VALİLİĞİ İL OLUŞUNUN 100. YILINDA MUĞLA STRATEJİK PLANI II

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı VALİNİN MESAJI 1284 yılından buyana 725 yıldır Türklere ev sahipliği yapan Muğla ve yöresi 1913 yılına kadar Menteşe Beyliği olarak adlandırılırken bu tarihten itibaren Muğla adıyla anılmaya başlanmıştır. 30 Ekim 1913 yılında Aydın dan ayrılarak müstakil bir il olmuştur. 2013 yılında il oluşunun 100. yılını kutlayacağımız İlimizin, 2013 yılında nasıl bir görünüm kazanması nasıl bir Muğla olması yönünde hayallerimizi zorladık, Valiliğimiz öncülüğünde MEÇEV ve Muğla Üniversitesi işbirliği ile bir arama konferansı düzenleyerek İl Oluşunun 100. Yılında Nasıl Bir Muğla Görmek İstiyoruz? sorusuna cevap arayarak önceliklerimizi belirledik. Çalışmanın hazırlanmasında ilimizde bulunan tüm kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri, işadamları, basın mensupları ve vatandaşlarımızın da görüşüne başvurulmuş ve onların katkılarıyla geleceğe yönelik 5 yıllık bir stratejik plan hazırlanmıştır. Bu plan hazırlanırken öncelikle ilimizin mevcut durumu ve potansiyellerini değerlendirme imkanlarımız veya değerlendirememe nedenlerimiz üzerinde durulmuştur. 2013 yılına yönelik bu çalışmanın ana amacı; Kırsal ve kıyısal bütünleşmesini sağlamış, kültürel ve doğal dokusunu koruyan, her bölgesinde sürdürülebilir kalkınmayı sektörel uyum içerisinde gerçekleştirmiş, eğitim, kültür, turizm, üretim ve ihracat merkezi Muğla. olarak belirlenmiştir. Bütün bunlar planlanırken bir ilin kalkınmasında olmazsa olmazlardan birisi de üretimin arttırılmasıdır. Üretimde artış sağlayabilmek için yatırım yapmanın zorunlu olduğu bir gerçektir. 2013 yılı startejik planının diğer bir amacı da, üretim artışını gerçekleştirebilmek için kıt kaynakların planlı bir şekilde yatırıma dönüştürülmesini sağlamaktır. Muğla ilimiz özellikle turizm potansiyeli, doğal güzelliği, tarihi ve kültürel varlıkları, eğitimli insan potansiyeli ve yer altı zenginlikleri açısından Türkiye nin önde gelen illerinden biridir. 1124 km sahil şeridiyle ve 131 adet cennet koyuyla dünyanın incilerinden birisi olan İlimiz tek başına bu özellikleriyle geleceğe yönelik bir startejik planının yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Şu anda dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen insanlara bir şekilde hizmet sunabilen ilimiz uzun vadede bu hizmetlerini devam ettirebilmesi ve ülkemizin gayri safi milli hasılasına katkısını arttırarak sürdürebilmesinin mutlaka bir plan dahilinde olması gerektiği bir gerçektir. Bu mantıksal düşünce çerçevesinde Valiliğimizin öncülüğünde hazırlanmış olan 2013 yılı Muğla startejik planının ilimiz ve ülkemiz için büyük yararlar sağlayacağına inanıyorum. Bu planın hazırlanmasında katkıları bulunan başta İhracat Genel Müdürü Sn. Ali BOĞA ya, çalışmanın Maderatörlüğünü yapan Sn. Niyazi İLTER e, partnerimiz olan MEÇEV ve Muğla Üniversitesi ne, kamu kurum ve kuruluş temsilcilerine, sivil toplum kuruluşlarına, iş adamlarımıza, basın mensuplarımıza ve değerli Muğlalılara teşekkür eder planın Muğla mıza ve ülkemize faydalı olmasını dilerim. Dr. Ahmet ALTIPARMAK Muğla Valisi III

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı İÇİNDEKİLER MUĞLA VALİSİ NİN MESAJI BÖLÜM I GİRİŞ I 1 BÖLÜM II MUĞLA Muğla nın İl Olma Senedi 2 5 BÖLÜM III KULLANILAN YÖNTEM VE METODOLOJİ 7 BÖLÜM IV IV.A IV.B IV.C IV.D DURUM ANALİZİ VE MÜDAHALE ALANLARI Güçlü Yanlar Zayıf Yanlar Öneriler Belirlenen Müdahale Alanları 10 10 11 14 17 BÖLÜM V 18 V.A V.B 1 2 3 4 5 İL OLUŞUNUN 100. YILINDA MUĞLA STRATEJİK PLANI Stratejik Planın Genel Amacı Stratejik Hedefler Stratejik Hedef 1 (İşbirliği ve Koordinasyon) Stratejik Hedef 2 (Eğitim) Stratejik Hedef 3 (Planlama) Stratejik Hedef 4 (Tanıtım ve Pazarlama) Stratejik Hedef 5 (Yatırım ve Üretim) EK.1 EK.2 EK.3 EK.4 EKLER Arama Konferansı Davetli ve Katılımcı Listesi Durum Analizi-Güçlü-Zayıf Yanlar Durum Analizi-Öneriler Stratejik Amaç Ana Faaliyet Formları 18 19 19 21 24 27 29 IV

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı I. BÖLÜM GİRİŞ Son yıllarda dünyada yaşanan hızlı gelişim ve değişim, kıt olan kaynakların doğru ve etkin kullanımı ilkesinden hareketle kalkınma ve yönetişimin sürdürülebilir olmasının önemini ortaya koymuş, bu yeni anlayış çerçevesinde ise yönetimin ayrılmaz bir parçası olan planlama çok daha fazla önem kazanmıştır. Stratejik Plan, uzun vadeli düşünmeyen ve sorunlara kalıcı çözümler yerine günü kurtarmaya çalışan zihniyetlere yeni ufuklar açmakta, daha da önemlisi stratejik amaçlara ulaşmada izleme ve değerlendirme mecburiyetini getirmektedir. Bu konu, yapılan yatırımların ne ölçüde sağlıklı olduğunu ortaya koyacak ve yeni yatırımlar için temel bir döküman olacaktır. Bu yeni anlayış ile birlikte katılımcılığın ön plana çıktığı bu dönemde gerek kamu gerekse de özel sektör ve sivil toplum örgütlerine bir hayli görev düşmektedir. Kamu yönetiminin kendini yenilemek zorunda olduğu gibi özel sektör ve sivil toplum kuruluşları da değişim ve gelişme sürecine girmeli ve kendilerini yenilemelidirler. Artık her şeyi yönetimin başındakilerden beklemek devrinin geride kaldığı herkes tarafından bilinmeli ve insanlar yaşadıkları şehrin sorunlarına çözüm üretmede kendilerine de bir şeyler düştüğünü görmelidirler. Bu kapsamda, Muğla Eğitim Çevre Koruma ve Dayanışma Vakfı (MEÇEV), 30 Ekim 1913'te il olan ve 2013 yılında 100. yılını kutlayacak olan Muğla nın kalkınma hamlesi için 2009 ile 2013 yılları arasını kapsayan İl Oluşunun 100. Yılında Muğla isimli bir proje başlatmıştır. Bu çerçevede 1 Kasım 2008 tarihinde Muğla Valiliği nce koordine edilen ve Muğla Üniversitesi nin evsahipliği yaptığı ve İlimizin tüm paydaşlarının katıldığı bir arama konferansı düzenlemiştir. Arama konferansında İl Oluşunun 100. Yılında Nasıl Bir Muğla Görmek İstiyoruz? sorusuna cevap aranmıştır. İl oluşunun 100. yılında Muğla yı hak ettiği yere ulaştırma hedefi ışığında hazırlanan Plan, Muğla nın geleceğine yönelik bir bakış açısıdır. İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı, sonuçların planlandığı, kararlı, düzenli, disiplinli ve sistemli çalışmayı sağlayıp uygulamaları değerlendirme ve denetlemelerde temel oluşturacaktır. 1

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı II. BÖLÜM MUĞLA Muğla nın Türklerin eline geçmesi, Uç Beylerden Menteşe Bey tarafından 1284 de gerçekleştirilmiştir. Bu tarihten sonra bölge "Menteşe" adıyla anılmaya başlanmıştır. Osmanlı topraklarına 1391 yılında Yıldırım Bayezit tarafından katılan bölge, 1402 de Timur un hakimiyetine girmiş ve Timur tarafından Menteşe Beyliği ne verilmiştir. II. Murat döneminde ise tekrar Osmanlı İmparatorluğu nun bir parçası olmuştur. 1811 tarihinde Saruhan, İzmir, ve Menteşe Sancakları Kütahya dan alınarak Aydın Eyaleti ne bağlanmıştır. 1884 yılında Menteşe Sancağı 5 ilçe, 3 bucak ve 329 köyden meydana gelmektedir. Menteşe Sancağı Aydın eyaletinden ayrılarak 30 Ekim 1913 te il olmuş ve Muğla adını almıştır. Muğla adının Selçuklu Sultanı Kılıçarslan ın komutanlarından Muğlu Bey den gelmekte olduğu söylenmektedir. Kurtuluş savaşı sırasında, Muğla ve yöresi düzenlemiş olduğu Kocahan Mitingi, kurmuş olduğu Vatan Müdafaa Cemiyeti, Serdengeçtiler Müfrezesi, Muğla Kuvayi Milliyesi gibi direniş komiteleri ve örgütleri ile İtalyanlar a karşı yapılan mücadelenin en şanlı örneklerini vermiştir. Kurulan direniş örgütleri Aydın cephesinde 57. Tümen den gönüllülerle birlikte düşmana ağır kayıplar verdirmişlerdir. 1920'de Ankara'da açılan 1. Dönem Büyük Millet Meclisi ne ise 6 milletvekiliyle katılan Muğla milli mücadelede üzerine düşeni layıkıyla yerine getirmiştir. 27 derece - 13 dakika ve 29 derece - 46 dakika doğu boylamlarıyla 36 derece - 17 dakika ve 37 derece - 33 dakika kuzey enlemleri arasında yer alan Muğla, doğusunda Antalya, kuzey doğusunda Burdur, kuzeyinde Denizli, batısında Aydın illeri, güneyinde ise Ege Denizi ve Akdeniz ile çevrilidir. Dağların kıyıya dik olması nedeniyle girintili ve çıkıntılı bir sahil şeridine sahip olan Muğla, Ege Denizi ve Akdenide 1.124 km uzunluğa sahip kıyıları ile en uzun sahil şeridine sahip olan ilimizdir. Ege ve Akdeniz Bölgelerimizin en seçkin köşesinde toprakları olan Muğla nın Fethiye ve Dalaman ilçeleri Akdeniz Bölgesine, ilin geriye kalan büyük bölümü ise Ege Bölgesine dahildir. 13.427 km2 yüzölçümüne sahip ilin Merkez ilçeyle birlikte toplam 12 ilçesi bulunmaktadır. 2007 yılı sonu nüfus büyüklüğü itibarıyla 24 üncü sırada yer alan Muğla nın nüfusu 766.156 kişi olup, 392.403 erkek ve 373.753 bayandan oluşmaktadır. Nüfusun %40,5 i şehirlerde %59,5 i ise kırsal bölgelerde yaşamaktadır. İl nüfusu Ege Bölge nüfusunun %8,2 sini oluşturmaktadır. 2

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı Son 30 yılda ülkemiz ekonomik ve sosyal gelişiminde yaşanan değişim ve dönüşümün çarpıcı örnekleri arasında yer alan Muğla ili, 1980 ler sonrasında gelişen turizm sektörü ile birlikte ülke genelinde ön plana çıkmıştır. Kent merkezinde Osmanlı döneminden kalma mimari doku halen korunmakta olup, Tarihi Muğla Evleri ile birlikte hanlar ve dini yapılar bu mimarinin en güzel örneklerini oluşturmaktadır. Muğla ilinin turizm sektörü daha çok Köyceğiz, Fethiye, Dalaman, Bodrum, Milas ve Marmaris gibi ülkemizin önde gelen turizm merkezlerinden oluşmaktadır. Muğla, Türkiye nin yıllık toplam turizm gelirlerinin yaklaşık dörtte birlik bölümünü tek başına karşılamaktadır. İlin ekonomik göstergelerinde ilk sırayı turizm sektörü almaktadır. 265.000 den fazla yatak adedine sahip ilde 585 seyahat acentası, 4.137 kapasitesi ile 15 marina bulunmaktadır. Muğla ilinde sanayi tarıma dayalıdır ve sanayi kuruluşlarının %80 i devlet kuruluşudur. İl toplam orman alanı 835.454 hektardır. Tarım alanı ise 260.516 hektardır ve bunun %54 ü sulanmaktadır. Başlıca tarımsal ürünleri zeytin, domates, narenciye, badem, tütün, pamuk, su ürünleri ve baldır. Yaylalarda ve yüksek kesimlerde hububat ve tahıl yetiştirilmektedir. Kültür balıkçılığında Türkiye deki üretimin %70 inin, balda %14 unun, bademde %13 ünün, zeytinde ise %8 den fazlasının gerçekleştirildiği ilde kayıtlı çiftçi sayısı 80.000 den fazladır. 621.557 kovan, 121.635 büyükbaş, 196.440 küçükbaş ve 1.290.000 kanatlı varlığına sahip Muğla da 2006 yılında 257.080 ton süt, 3.562 ton kırmızı et, yaklaşık 108 milyon adet yumurta, 377 ton balmumu ve 11.072 ton bal üretimi gerçekleştirilmiştir. İldeki okur-yazar oranı %93 civarında olup, gerek içerisinde yer aldığı Ege Bölgesi ortalamasının gerekse de Türkiye ortalamasının üzerinde yer almaktadır. Ayrıca, ilkokul ve lise okullaşma oranları ile üniversite mezunu nüfusun 22 yaş üstü nüfusa oranı da Ege Bölgesi ve Türkiye ortalamalarından fazladır. Toplamda ise eğitim alanında Türkiye de en gelişmiş 6 ncı il konumundadır. Sağlık alanında Türkiye nin 10 uncu gelişmiş ilidir. Muğla ili 3x210 MW.lik Yatağan, 3x210 MW lik Kemerköy ve 2x210 MW lik Yeniköy Termik Santralleri kanalıyla, ülkemiz elektrik üretimine yılda 12 milyar KW/h.lık elektrik enerjisi katkısında bulunmaktadır. Muğla nın en önemli madenleri krom, zımpara, mermer, boksit ve linyittir. Feldispat bölgenin önemli ihracat kalemidir. 3

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı 2007 yılında 189 milyon dolar ihracat ve 90 milyon dolar ithalat yapılarak, toplamda 99 milyon dolar net ihracat gerçekleştirilmiştir. Muğla meydana getirdiği gayri safi hasılası ile Türkiye ekonomisi içinde %1,6 paya sahiptir. Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yapılan İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması verilerine göre Muğla ili Türkiye de 81 il arasında 13. sırada, Ege Bölgesi genelinde ise 2. sırada yer almaktadır. Gelişim derecelerine göre yapılan grupsal sınıflandırmada Muğla ili belirlenen 5 gruptan İkinci Derecede Gelişmiş İller Grubu içerisinde yer almaktadır. Muğla iline ait kamu yatırım harcamalarının gelişimine bakıldığında ilin Türkiye toplam kamu yatırım harcamalarından aldığı payın %2,5 ten %1 lere düştüğü görülmektedir. Ege Bölgesi kamu yatırım harcamalarındaki payı da %28,8 ten %20 lere gerilemiştir. Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu (URAK) tarafından yayımlanan İller arası Rekabetçilik Endeksi 2007-2008 verilerine göre İlimiz Türkiye deki 81 il içinde en rekabetçi 19. ildir. Ayrıca ilimiz Türkiye de kişi başına sabit telefon hattı sayısına göre 1. sırada 5 yıldızlı otel yatak kapasitesi açısından 2. sırada, kişi başına (mesken) elektrik tüketimi miktarında 3. sırada ve kişi başına YTL mevduat bakımından 4. sırada yer almaktadır. İl sınırları içerisinde yer alan liman ve havalimanı, ilimizin rekabetçililiğine olumlu katkısı olan unsurlardır. İlimizin Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Endeksine göre iller arasındaki sıralamadaki yeri 10.luktur. Diğer taraftan, göze çarpan bir başka unsur ise, ilimizde kapanan şirket sayısındaki değişim oranı, açılan şirket sayısındaki değişim oranından fazla olmasıdır. Bu olumsuz unsur, Muğla nın 81 il içinde Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Endeksi nde 54. sırada kalmasına neden olmuştur. Ayrıca, yine Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Endeksi ne göre ilimiz 30. sırada yer almıştır. İlin Kişi Başına Sabit Telefon Hattı Sayısı in An ta ly a Ar tv ka le Es ki şe hi r Ç an ak İz m ir İs ta nb ul An ka ra Ba l ık es ir Ya lo va M uğ la 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 Kaynak: İller arası Rekabetçilik Endeksi 2007-2008 (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu (URAK) www.urak.org 4

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı Başbakanlık Devlet Arşivler Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı ndan Temin Edilen Muğla nın İl Olma Senedi 5

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı III. BÖLÜM 6

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı KULLANILAN YÖNTEM VE METODOLOJİ MEÇEV, 30 Ekim 1913'te il olan ve 2013 yılında il oluşunun 100. yılını kutlayacak olan Muğla nın kalkınma hamlesi için il oluşunun 100. yılında nasıl bir Muğla görmek itiyoruz sorusuna cevap arayan 2009-2013 yılları arasını kapsayan bir çalışma başlatmıştır. Bu çerçevede 1 Kasım 2008 tarihinde Muğla Valiliği nin koordinasyonu ve Muğla Üniversitesi nin ev sahipliğinde ilin bütün paydaşlarının katılımı ile bir arama konferansı düzenlemiştir. Arama konferansı sonucunda hazırlanan 100. Yılında Muğla Stratejik Planı ile, önümüzdeki 5 yıllık dönemde, Muğla ile ilgili tüm kesimlere rehberlik etmek üzere izlenmesi gereken yol haritasının oluşturulması ve geleceğe dönük bir vizyon ortaya konulması hedeflenmiştir. Söz konusu planda, Muğla nın içinde bulunduğu güncel sorunlar ve bunlara ilişkin kısa vadeli çözümler yerine, yapısal sorunları tesbit ederek il oluşunun 100. yılında bunları çözmüş ve bir marka olmuş Muğla için alınması gereken tedbirler belirlenmiştir. Planın başarıya ulaşması için, içeriği kadar kullanılacak yöntemin, belirlenecek hedefler, performans kriterleri ve süreler çerçevesinde uygulamanın başarısının ölçülebilirliği, sürdürülebilirliği ve katılımcılığı esas alacak bir yöntem olması büyük önem arzetmektedir. Bu çerçevede, mevcut stratejik planın hazırlanmasında, katılımcı proje planlama tekniklerinden birisi olan ve günümüzde bir çok ulusal ve uluslar arası kuruluşca yaygın olarak kullanılan ve temelini Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı nın oluşturduğu Amaca Yönelik Proje Planlama tekniği kullanılmıştır. Anılan yöntemle, Plan kapsamında üretilecek projelerin bütünsel yaklaşım anlayışıyla ele alınması, tüm proje aşamalarında paydaşların etkin katılımının sağlanması, projeleri hazırlayanların ve uygulayanların fikirlerini sistematik bir şekilde düzenlemeleri, projenin uygulanmasında önem arz eden hususları formüle etmeleri ve bu hususların belirgin ve standartlaşmış bir biçimde tespit edilmesi, projenin izleme ve değerlendirme aşamalarında yapılan düzenlemeleri de kolaylaştırarak, planlamanın her aşamasında kontrol edilebilmesi amaçlanmaktadir. Öte yandan Amaca Yönelik Proje Planlama tekniği, gerek hazırlık, gerekse uygulama aşamalarında katılımcılığı ön plana çıkararak, sağladığı sürekli izleme olanağı vasıtasıyla gerekli görüldüğü hallerde, stratejik planda revizyona gidilebilmesine imkan tanımaktadır. 7

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı Söz konusu çalışma süresince, ilk olarak, hazırlanması amaçlanan 100. Yılında Muğla Stratejik Planı nın genel amacının ne olması gerektiği üzerinde durulmuş, bu amaçla yapılan grup çalışması neticesinde genel amaç, İnsanların mutlu yaşadığı, kırsal ve kıyısal bütünleşmesini sağlamış, kültürel ve doğal dokusunu koruyan, her bölgesinde sürdürülebilir kalkınmayı sektörel uyum içerisinde gerçekleştirmiş, eğitim, kültür, turizm, üretim ve ihracat merkezi Muğla şeklinde tanımlanmıştır. Proje planlama grubu çalışmasının ikinci aşamasında ise, belirlenen genel amaç da gözönünde tutularak, Muğla nın mevcut durumu hakkında Durum Analizi gerçekleştirilmiştir. Söz konusu analiz kapsamında önce, 100. yılında yapısal sorunlarını çözmüş ve marka olmuş bir Muğla ya kavuşmak için ilin mevcut Güçlü Yanları hakkında bir çalışma yapılmıştır. Durum Analizi nin ikinci bölümünde, insanların mutlu yaşadığı, kırsal ve kıyısal bütünleşmesini sağlamış, kültürel ve doğal dokusunu koruyan, her bölgesinde sürdürülebilir kalkınmayı sektörel uyum içerisinde gerçekleştirmiş, eğitim, kültür, turizm, üretim ve ihracat merkezi Muğla hedefine ulaşmamızdaki ilin Zayıf Yanlar ının ne olduğu sorusuna cevap aranmıştır. Durum Analizi nin son bölümünde ise, genel amacımıza ulaşmamız için neler yapılması gerektiği sorusu sorulmuş, ve katılımcıların bu konuda Öneriler ini iletmeleri istenmiştir. Katılımcılardan gelen öneriler sınıflandırıldıktan sonra, yukarıda ifade edilen stratejinin genel amacına ulaşmak için yapılması gereken faaliyet, düzenleme ve projeler işbirliği ve koordinasyon, planlama, tanıtım ve pazarlama, eğitim, merkezi ve yerel yönetimler, üretim, yatırım, çevre, turizm ve tarım olmak üzere toplam on başlık altında toplanmıştır. Söz konusu öneriler, Hedefe Yönelik Proje Planlaması tekniğinin bir gereği olarak, yine katılımcılar tarafından önceliklendirilmiştir. Bu önceliklendirme, mevcut kaynakların en etkin şekilde kullanılması ve plan hedeflerinin 2013 yılı sonuna kadar gerçekleştirilmesi gereği dikkate alınarak yapılmıştır. Bu çerçevede, planın beş Müdahale Alanı ; işbirliği ve koordinasyon, tanıtım ve pazarlama, eğitim, planlama ile yatırım olarak tespit edilmiştir. Ancak yatırımın üretimden ayrı düşünülemeyeceği gerçeği göz önüne alınarak yatırım ve üretim birleştirilmiştir. Proje Planlama Grubu çalışmasının son aşamasında ise, belirlenen öncelikli alanlar da dikkate alınarak, planın beş Stratejik Hedefi ve her bir Amacın Ulaşılması Öngörülen Hedefleri, Performans Göstergeleri ile Varsayım/Riskleri tespit edilmiştir. Belirlenen Stratejik Amaçlara ilişkin olarak hazırlanan Mantıksal Çerçeve Matrisleri ise Ek-4 te sunulmaktadır. Bundan sonraki aşamada, her bir stratejik amaca ilişkin ulaşılması öngörülen hedefleri gerçekleştirmek üzere yapılması gereken faaliyetlerin belirlenmesi ve hayata geçirilmesi amacıyla, Çalışma Grupları Valilikçe oluşturulacaktır. Çalışma grupları 8

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı ağırlıklı olarak ilin mozayiğini temsil eden ve ilgili stratejik hedef kapsamında Muğla nın sorunlarını kendi sorunları bilen, kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütleri temsilcilerinin birlikte çalışacağı gruplar olacaktır. Çalışma grupları Stratejik Plan Koordinasyon Kurulu Başkanı sıfatı ile Vali tarafından yönetilecektir. Her çalışma grubunun sorumlu bulundukları stratejik hedefin gerçekleştirilmesi için her ay düzenli olarak bir araya gelmesi, stratejik hedefin gerçekleşmesi önündeki engelleri kaldırmak için plan ve projeler yaparak gerek görülmesi durumunda Valilik Onayı ile çalışmalarını sürdürmeleri öngörülmektedir. Çalışma grupları, faaliyetlerinin Stratejik Planın genel amaca uygun yürüyüp yürümediği ve ortaya çıkan sorunların çözümü için Valilik Makamı nın belirleyeceği periyotlarla koordinasyon kurul toplantısına davet edilecektir. IV. BÖLÜM 9

İl Oluşunun 100. Yılında Muğla Stratejik Planı DURUM ANALİZİ VE MÜDAHALE ALANLARI IV.A GÜÇLÜ YANLAR Eğitim Doğal, Tarihi ve Kültürel Zenginliği Tarihi-Doğal Yapısı ve Batıya Açılan Kapı Olması Doğal Kaynakları Tarımsal Ürün Çeşitliliği İnsan Potansiyeli Müteşebbis İnsan Kaynağı Tarım Turizm Maden-Mermer Ekoloji Rasyonel İnsan Potansiyeli Sosyal Yapı İnsan Kaynağının Kalitesi 10

IV.B ZAYIF YANLAR IV.B.1 İşbirliği ve Koordinasyon Sektörler arasında Uyumsuzluk Sektörel Çatışma ve Rant Biraraya Gelememek Denetim Kıyı Kullanan Sektörler Arasında Rekabet İnsanlar Arasında İşbirliği Zayıflığı Takım Çalışmasına Yatkın Olmamak İletişimsizlik Ekonomik Örgütlenmenin Yetersizliği Fırsatların Koordinasyonunda Yetersizlik Potansiyeli Değerlendirme Becerisi IV.B.2 Planlama Plansızlık Altyapı ve Planlama Eksikliği Politika Noksanlığı Savurganlık Ülkesel Politikaların Yetersizliği IV.B.3 Merkezi ve Yerel Yönetimler Kötü ve Beceriksiz Yerel Yönetim Bürokratik Engeller Mevzuat Eksikliğinin Yarattığı Boşluklar IV.B.4 Yatırım Yatırım Eksikliği Altyapı Eksikliği Kaynak Yetersizliği Üretme Yerine Varlığını Saklama

IV.B.5 Tanıtım ve Pazarlama Tanıtım eksikliği Pazarlama Amatörlüğü Yatırım-Tanıtım-Organizasyon Eksikliği IV.B.6 Tarım Verim, Kalite ve Pazarlama Eksikliği Tarımsal Üretimde Rekabet IV.B.7 İnsan Kaynakları İnsan Kaynakları Yetersizliği Kalifiye, Yetişmiş Eleman Yetersizliği IV.B.8 Çevre Orman Yangınları Doğaya Yapılan Tahribat Çevre Bilinci Eksikliği Çevre Kirliliği IV.B.9 Eğitim Bilinçsizlik Bilimsel Çalışmaların Yapılmaması Eğitimsizlik ve Savurganlık IV.B.10 Demografi ve Sosyal Yapı Yoğun Kırsal Nüfus Özgüven Eksikliği Önyargılı Yaklaşım Üretmeden Kazanım Edinme Yargısı Atalet ve Kabullenme

Kalifiye Olmayan Göç Kırsal ve Kıyı Arası Anlayış ve Gelir Farklılığı Muğla nın İlçelerle Kaynaşamaması Bireyselcilik IV.B.11 İstihdam İşsizlik IV.B.12 Gelir Dağılımı Kırsal Kesimdeki Gelir Düşüklüğü Kent ve Kırsalda Gelir Dengesizliği Kaynaklara Bağlı Fırsatların Dağılım Eşitsizliği

IV.C ÖNERİLER IV.C.1 İşbirliği ve Koordinasyon Kurumlar Arası Diyalog İşbirliği- Ben Değil Biz Anlayışı Sivil İnsiyatifin Öne Geçmesi Bölge İnsanında Dayanışma Ruhunun Canlandırılması Sektörel Koordinasyonun Sağlanması Sektörler Arası Kuralların Belirlenmesi Sektörler Arası İlişkilerin Koordinasyonu İçin Komisyon Kurulması Üniversite, Yerel Yönetim ve Özel Sektör İşbirliği Sektörel Uyumun Sağlanması IV.C.2 Eğitim Eğitim Bilgili Deneyimli Birleştirici İnsan Gücü Oluşturulması Her Alanda İşin Ehli Kişilerin Bulunması Sosyal ve Ekonomik Birlikte Çalışma Bağlamında Bilinci Artırıcı Çalışmalar Yapılması Kitlesel Eğitim İlköğretim okullarında Bilinçlendirme Çalışmaları Yürütülmesi Eğitme Daha Fazla Kaynak Ayrılması İşgücü Kalitesinin Bilim ve Eğitimle Artırılması Sağlam Devlet Yapısı Fırsat Eşitliği Kültürel Mirasa Sahip Çıkılması IV.C.3 Planlama En Geniş Katılımın Sağlandığı Kısa ve Uzun Vadeli Planlamanın Yapılması Yasaların ve Planların Uygulanabilirliği Önce Ülke Sonra Muğla Özelinde Master Planların Hazırlanması Kırsal ve Kıyısal Planlama Yapılması ve Eksiksiz Uygulanması Bu Güne Kadar Üretilmiş ama Uygulanmamış Projelerin Envanterinin Çıkarılması Çevresel, Kültürel, Sektörel Envanterlerin Hazırlanması Önem Seviyesine Göre Sektörlerin Belirlenip, Sektörel Planlama Yapılması Farklı Ekonomik Alanlar Oluşturulması Realist Planlar Oluşturulması Planlama Koordinasyon ve İşbirliğiyle Kaynakaların Doğru Kullanımı

Önceliklerin Belirlenmesi Altyapısı ile Başlayan Tam Uyumlu Kentsel Bir Planlamanın Yapılması IV.C.4 Yatırım Yatırım ve Altyapının Sağlanması Enerji ve Ulaşım Altyapısının Sağlanması İç ve Dış Pazarın Genişletilmesi IV.C.5 Tanıtım ve Pazarlama Pazarlama ve Tanıtım Stratejilerinin Geliştirilmesi Sektörel Uyumun Sağlanması ve Tanıtımının İyi Yapılması İç ve Dış Pazarın Genişletilmesi IV.C.6 Merkezi ve Yerel Yönetimler Yetki Devri ve Yasal Düzenlemelerin Yapılması Uygulamaların Takibi ve Denetlenmesi Merkezi Yönetimden Yeterli Desteğin Sağlanması Bürokratik Engellerin Kaldırılması İçin Mevzuatların Gözden Geçirilmesi Genel ve Yerel Yönetimler ile Sektörlerin Çatışmadan Çalışmalarının Sağlanması Yerel Yönetimle Koordinasyonun Güçlendirilmesi Merkezi Yönetimden Altyapı ve Eğitim İçin Kaynak Sağlanması IV.C.7 Çevre Alternatif Enerji Kaynaklarına Yönelinmesi Doğanın Korunmasına Fayda Sağlayan Sektörlere Maddi Katkı Sağlanması Çevre Bilincinin Yaygınlaşması Eksik Arıtma Tesislerinin Tamamlanması Çarpık Yapılaşmasının Engellenmesi Kıyı Tahsis Alanlarının Belirlenmesi

IV.C.8 Tarım Modern Tarım Tekniklerinin Kullanılması Tarımda Örgütlenmenin Teşvik Edilmesiyle Rekabet Gücünün Artırılması Tarımda Geleneksel Değerlendirilmesi Üretimlerin Yaşatılması ve Bunun IV.C.9 Üretim Güvenli ve Kaliteli Gıda Üretiminin Sağlanması İhracata Yönelik Kaliteli ve Standartlara Uygun Üretim Yapılması IV.C.10 Turizm Turizmin Öncelikli Sektör Haline Getirilmesi Turizm Altyapısının Oluşturulması Turizmde

IV.D BELİRLENEN MÜDAHALE ALANLARI 1. İşbirliği ve Koordinasyon 2. Eğitim 3. Planlama 4. Yatırım ve Üretim 5. Tanıtım ve Pazarlama

V. BÖLÜM İL OLUŞUNUN 100. YILINDA MUĞLA STRATEJİK PLANI V.A STRATEJİK PLANIN GENEL AMACI Kırsal ve kıyısal bütünleşmesini sağlamış, kültürel ve doğal dokusunu koruyan, her bölgesinde sürdürülebilir kalkınmayı sektörel uyum içerisinde gerçekleştirmiş, eğitim, kültür, turizm, üretim ve ihracat merkezi Muğla. İklimi ve coğrafyasıyla ülkemizin turizm, tarım ve ticarete en elverişli illerden birisini teşkil eden Muğla ili, bir çok alanda mevcut potansiyelini değerlendirememiştir. İl oluşunun 100. yılında mevcut potansiyelinin turizme, tarıma, ticarete ve teknolojiye dönüşmesi için ise sektörleri harekete geçirecek, devlete ivme kazandıracak, sanayiüniversite-sivil toplum birlikteliğini tetikleyecek bu stratejik plan hazırlanmıştır. Bütün plan ve programlarda olduğu gibi Muğla stratejik planının da temel amacı öncelikle Muğla nın kendine has özellikleri çerçevesinde tespit edilen güçlü ve zayıf yanlara, ilin ihtiyaçlarına ilişkin olarak bir farkındalık oluşturmak, bu bilinçle hareket edecek kurum ve kuruluşlara sürdürülebilir kalkınma hedefine ulaşmış bir Muğla için bir yol haritası çizmektir.

V.B STRATEJİK HEDEFLER 1. İşbirliği ve Koordinasyon: Stratejik planın genel amacına ulaşmak için belirlenen stratejik hedeflere ilişkin ayrıntılı bilgi aşağıda sunulmaktadır. Stratejik Hedef 1. Bölgeler ve sektörler arası işbirliği ve uzlaşmanın sağlanması; uyum ve verimliliğin arttırılması adına paydaşların ortak hedefler doğrultusunda eşgüdüm ve işbirliğinin gerçekleştirilmesi. Ülkemizin diğer illerinde olduğu gibi Muğla nın da en büyük sorunlarından birisi işbirliği ve koordinasyon eksikliğidir. Bu kapsamda, kamu, özel sektör, sivil toplum örgütleri ve üniversite arasında iletişimi, uzlaşmayı ve işbirliğini arttırıcı mekanizmaların oluşturulması öncelikli hedefimizi teşkil etmektedir. Ulaşılması Öngörülen Hedefler 1.1. Muğla nın kalkınmasında öncelikli sektör ve paydaşların belirlenmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Muğla Valiliği, İlgili kamu kurum ve kuruluşları, Muğla Üniversitesi, MEÇEV ve yerel yönetimler İlgili Sektörler: Turizm, Tarım, Madencilik, Ulaştırma ve Ormancılık İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Çeşitli Meslek ve Sivil Toplum Kuruluşları Süre: 0-2 Yıl (2009-2010) Performans Göstergesi/leri: Çoğulcu katılımcılıkla oluşturulacak olan komisyonun belirlenmiş ve belirlenecek olan görev ve faaliyetlerinde sürdürülebilirliğin sağlanması Riskler: Eşgüdüm ve işbirliğini sağlayacak olan kurul gönüllü temelde oluşturulacağı için sürdürülebilir işbirliğinin sağlanamaması 1.2. İletişimin sağlanması, işbirliği ve uzlaşma yollarının aranması Sorumlu Kuruluş/lar: Muğla Valiliği, Muğla Üniversitesi, MEÇEV, yerel yönetimler

İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: GETOB, FODER, BODER, Mermerciler Derneği, Arıcılar Birliği, Su Ürünleri Derneği, Orman Bölge Müdürlüğü, Ziraat Odaları Süre: 0-2 Yıl Performans Göstergesi/leri: Ortak paydada buluşmanın sağlanması Riskler: Koordinasyon sürecinde ortaya çıkabilecek liderlik sorunu 1.3. Sektörlerde üretim, kalite ve verimliliğin arttırılmasına yönelik katkı için koordinasyon sağlanması Sorumlu Kuruluş: Muğla Valiliği, Muğla Üniversitesi, MEÇEV, yerel yönetimler İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Belirlenecek sektörlerin il ve ülke düzeyindeki yetkili ve ilgili kurum ve kuruluşları Süre: 0-2 Yıl Performans Göstergesi/leri: Sektörlerde birim üretim/çalışan başına verimlilik artış oranı Riskler: Koordinasyonda ortaya çıkması muhtemel aksaklıklar

2. Eğitim: Stratejik Hedef 2. Geçmişine, milli ve manevi değerlerine, insan haklarına özümsemiş, ve bölgenin çevreye saygılı, uzlaşma sektörel ihtiyaçlarına kültürünü uygun, aynı zamanda dünyadaki değişimleri anlayıp yorumlayabilecek düzeyde bilgili, çağın teknolojisinden faydalanabilme yeteneğine sahip iyi ve bilinçli bireyler yetiştirilmesi. 100. yılına girerken Muğla için oluşturulacak tüm stratejilerin ve planların etkin bir şekilde uygulanabilmesini teminen insan kaynaklarına yapılacak yatırım hayati önem taşımaktadır. Bu bağlamda, Muğla ilinin kendine has özellik, öncelik ve ihtiyaçlarına uygun insan gücü yetiştirilmesi için yerel/mesleki eğitim planlarının geliştirilmesi gerekmektedir. Ulaşılması Öngörülen Hedefler 2.1. Eğitim için gerekli fiziksel altyapının geliştirilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Muğla Valiliği, Muğla Üniversitesi ve yerel yönetimler İşbirliği Yapılacak Kişi ve Kuruluşlar: Milli Eğitim Bakanlığı, özel sektör, meslek örgütleri, sivil toplum kuruluşları ve yerel medya Süre: 0-5 Yıl (2009-2013) Performans Göstergesi/leri: Nitelikli insan gücü yetiştirilmesi, her kademedeki okullaşma oranının yükseltilmesi Riskler: Kaynak yetersizliği 2.2. Sektör yöneticileri ile çalışanlarının yetiştirilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Muğla Valiliği, Muğla Üniversitesi ve meslek kuruluşları İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: İlgili özel sektör kuruluşları ve yerel medya Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Eğitim süresi ve miktarı, sahip olunan teknolojik donanım, laboratuar, gerekli araç-gereç oranı, iş gücü verimlilik artışı

Riskler: Eğitime ilgisizlik ve güvensizlik, bilgi ve kaynak eksikliği 2.3. Rehberlik ve yönlendirmenin geliştirilmesi, sektörle eğitim kurumlarının işbirliği Sorumlu Kuruluş/lar: Muğla Valiliği, Muğla Üniversitesi ve meslek kuruluşları İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Özel sektör, meslek örgütleri ve sivil toplum kuruluşları ve yerel medya Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Toplumun ve velilerin bilinçlendirilmesi, rehber eğiticilerin sayılarının ve saygınlığının arttırılması, sektörün ihtiyaç duyduğu eleman sayısının yetiştirilmesi ve sektöre katkısı Riskler: Güvensizlik, sahiplenme duygusundaki eksiklik 2.4. Hayat boyu öğrenme programlarının uygulanması, mesleki ve teknik eğitim kurslarının yaygınlaştırılması Sorumlu Kuruluş/lar: Muğla Valiliği ve bütün Muğla nın dinamikleri İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Özel Sektör ve yerel medya Süre: 0-2 Yıl Performans Göstergesi/leri: Bireye ömür boyu verilen eğitimin miktarı, kalitesi ve çeşitlerindeki artış Riskler: Bilgilendirme eksikliği ve bu konuda ulusal politikaların olmaması 2.5. Yerel kültür-sanat ve el becerilerinin ortaya çıkarılarak geliştirilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik ve Üniversite İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Yerel yönetimler, Muğla da temayüz etmiş ilgililer ve araştırmacılar Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Sunulan alternatifler ve bundan yararlanan insan sayısı ve ortaya çıkarılan yerel kültür-sanat ve el becerileri Riskler: Kaynak kişilere ulaşılamaması veya onların ortadan kalkması

2.6. Özel öğretimin desteklenmesi ve teşviki Sorumlu Kuruluş/lar: Muğla Valiliği ve bütün Muğla nın dinamikleri İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Üniversite, yerel yönetimler ve vakıflar Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Eğitimdeki yüzde payı Riskler: Ticari hırs, hoşgörüsüzlük, kamu ve STK ların desteklememesi, ideolojik saplantılar

3. Planlama Stratejik Hedef 3. Mevcut potansiyelimizi tespit edip sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde 100. yıla kadar tüm planlamasını bitirmiş Muğla. Muğla nın kendine has özelliklerinin ön plana çıkarılarak avantajlı olduğu sektörlerde somut eylem planlarının ve yol haritalarının ivedilikle hazırlanması gerekmektedir. Turizm, tarım, madencilik, doğal ve kültürel mirasta bir çok avantaja sahip olan Muğla nın potansiyelini tam anlamıyla harekete geçirebilmesi için sektörel bazda çok iyi tasarlanmış plan ve programlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ulaşılması Öngörülen Hedefler 3.1. Alternatif turizm çeşitlerine ilişkin uygulamaların arttırılması, altyapının geliştirilmesi, nitelikli personel eğitiminin sağlanması, kıyı planlamasının yapılması Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik, Belediyeler, bütün yerel yönetim, özel sektör ve meslek kuruluşları İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Belediyeler, Deniz Ticaret Odaları, TURSAB, Oteller, Rehberler Birliği, Ticaret Odaları Süre: 0-2 Yıl Performans Göstergesi/leri: Turist sayısı ve gelir artışı Riskler: Yetersiz ve eğitimsiz personel, ekonomik kriz ve terör 3.2. Tarımsal üretimin planlanması, alternatif üretim tekniklerinin belirlenmesi, tarım sanayi entegrasyonunun sağlanması Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Ziraat Odaları, Ziraat Bankası, Üniversite, Kooperatifler, Üretici Birlikleri ve dernekleri Süre: 0-5 Yıl

Performans Göstergesi/leri: İyi tarım uygulamalarına geçen çiftçi sayısı, tarımsal üretimin sanayide kullanımının artışı, tarımsal ihracat gelirinin artması. Riskler: Doğal afetler ve bilinçsiz uygulamalar 3. 3. Muğla nın doğal taşta üretim ve işleme merkezi haline getirilmesi, üniversite-sektör işbirliğinin geliştirilmesi, maden ocaklarının verimliliğinin arttırılması Sorumlu Kuruluş/lar: Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ve Valilik İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Üniversite, Mermerciler Derneği, Ticaret ve Sanayi Odaları, İhracatçı Birlikleri Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Üniversite-sektör işbirliğinin gerçekleştirilmesi, Doğaltaş Araştırma ve Geliştirme Merkezinin işlerlik kazandırılması, sektörler arası uyum. Riskler: Sektörler arası çatışmanın devamı 3. 4. Muğla nın kongre merkezi haline getirilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik,TURSAB, İlgili Tüm Bakanlıklar İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: DTM, Muğla Valiliği, Muğla Belediyesi, Sanayi ve Ticaret Odaları Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Muğla da düzenlenecek fuar ve kongre sayısının artması Riskler: Lobi faaliyetlerinin yapılamaması ve ekonomik kriz 3.5. Kültürel ve doğal mirasın korunması amacıyla bir envanter oluşturulması ve söz konusu envanterin ülkenin turizmine katkı sağlayacak duruma getirilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Belediye, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Çevre ve Orman Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Valilik, yerel yönetimler Süre: 0-5 Yıl

Performans Göstergesi /leri: Envanterin çıkarılması Riskler: Rant Kavgası, Kaynak Yetersizliği 3.6. Orman alanlarının fonksiyonel olarak planlanması (ekolojik, sosyal, ekonomik, askeri bakış açılarıyla) Sorumlu Kuruluş/lar: Çevre ve Orman Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Belediyeler, turizm kuruluşları, Ormancılar Derneği, Mühendisler Odası, ÖÇK Süre: + 5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Ormanların korunması ve arttırılması, orman köylüsünün bilinçlenmesi Riskler: Usulsüz işgal, yangın, hastalıklar, doğal afet 3.7. Yat imalatının geliştirilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik, Çevre ve Orman Bakanlığı, Belediyeler, İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Yerel yönetimler Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Denizcilik Müsteşarlığı Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi /leri: Yat inşa alanlarının tespiti ve alt yapısının tamamlanması. Riskler: Rant Kavgası, sektör çatışması

4. Tanıtım ve Pazarlama Stratejik Hedef 4. Muğla nın kültürel ve doğal güzellikleri ile ürünlerinin çağdaş tekniklerle yurtiçi ve yurtdışı hedef pazarlarda tanıtımının yapılması ve pazarlama kanallarının iyileştirilmesi. Muğla, iklimi, coğrafyası ve kültürel varlıkları ile ülkemizin önde gelen illerinden biridir. Ancak, tanıtım ve pazarlama alanındaki yetersizlik nedeniyle Muğla hak ettiği yeri alamamaktadır. Bu eksikliği gidermek amacıyla özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve üniversite ile işbirliği içerisinde kamu kurumlarının liderliğinde tanıtım faaliyetlerinin sürdürülmesi gerekmektedir. Ulaşılması Öngörülen Hedefler 4.1. Kültürel, tarihi ve doğal değerlerin tanıtımı ve pazarlanması Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik ve yerel yönetimler İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Turizm Altyapı Birlikleri, Belediyeler, Otelciler Birliği, TURSAB, Acenteler, Ticaret Odaları DTM, Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Muğla nın tanıtım ve pazarlama göstergelerinin artması Riskler: Kaynak yetersizliği 4.2. Turizmin çeşitlerinin tanıtım ve pazarlanmasının geliştirilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik, Belediyeler ve sivil toplum kuruluşları İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Turizm Altyapı Birlikleri, Belediyeler, Oteller Birliği, TURSAB, Acenteler, Ticaret Odaları Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Turist sayısı ve turizm gelirindeki artış, web sitesi ziyaretçi sayıları, kalış süresi, kırsal kesimde pansiyon ve butik otel sayısının artması Riskler: Küresel kriz, doğal afetler, güvenlik problemleri 4. 3. Tarımsal ürünlerin tanıtımı ve pazarlanması

Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik, Tarım İl Müdürlüğü, Üretici Örgütleri İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: İhracatçı Birlikleri, STK lar Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Üretimin artması, ürün değerinin artması Riskler: Küresel kriz, kayıtlı tarımın arttırılamaması 4. 4. Sanayi ürünlerinin tanıtımı ve pazarlanması Sorumlu Kuruluş/lar: Ticaret ve sanayi odaları İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Mermerciler Derneği ve diğer sivil toplum kuruluşları Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Ürün değerlerinin ve istihdamın artması Riskler: Yeterli tanıtım ve organizasyonun yapılamaması 5. Yatırım ve Üretim

Stratejik Hedef 5. Kıyı ve kırsal dengesi de dikkate alınarak Muğla İlinin yatırım ve üretim düzeyinin Stratejik Plan dahilinde arttırılması. Muğla ilinin kalkınması kapsamında yapılacak tüm çalışmaların etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesinin önkoşulu gerekli altyapının hazır olmasından geçmektedir. Bu çerçevede, altyapı oluşumunun sağlanabilmesi için tarımda, ulaşımda, sanayide ve şehir altyapısına ilişkin çalışmalarda kullanılmak üzere çevreye duyarlı yatırımların da Muğla ya çekilmesi olmazsa olmaz hedefimizdir. Ulaşılması Öngörülen Hedefler 5.1. Tarımsal üretimde modern tekniklerin uygulanması Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik, DSİ, İl Özel İdaresi İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Tarım İl Müdürlüğü, Ziraat Odaları, Birlikler, Muğla Üniversitesi Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Birim alan başına verimliliğin arttırılması Riskler: Tercihlerin yanlış kullanılması, kaynak yetersizliği 5.2. Kanalizasyon, arıtma ve içme suyu gibi altyapı çalışmalarının geliştirilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Valilik, Belediyeler ve İl Özel İdaresi İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Üniversite, Özel Sektör, turizm altyapı/ hizmet birlikleri Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: İçilebilir su miktarının arttırılması, çevre kirliliğinin azaltılması Riskler: Maliyetlerin yüksekliği, kaynak yetersizliği. 5.3. Alternatif enerji kaynaklarına yönelik yatırımların arttırılması

Sorumlu Kuruluş/lar: Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ve Valilik İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Merkezi ve yerel yönetimler, Üniversite Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Toplam enerji üretiminde temiz enerji kaynaklarının oranının artması. Riskler: Maliyetler 5.4. Toplu taşımaya yönelik raylı sisteme öncelik verilmesi Sorumlu Kuruluş/lar: Belediye, İller Bankası İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Özel Sektör-Kamu Ortaklığı, Üniversite Süre: 0-5 Yıl Performans Göstergesi/leri: Trafik problemlerinin, yakıt ve ulaşım giderlerinin azalması Riskler: Sorumlu ve ilgili kurumların isteksizliği, tercihlerin yanlış kullanılması

EK-1.1 İl Oluşunun 100. Yılında Muğla yı Nasıl Görmek İstiyoruz? Arama Konferansı Davetli Listesi* 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. Yüksel ÖZDEN Muğla Milletvekili Mehmet Nil HIDIR Muğla Milletvekili Gürol ERGİN Muğla Milletvekili Ali ARSLAN Muğla Milletvekili Fevzi TOPUZ Muğla Milletvekili Metin ERGUN Muğla Milletvekili İzzet AKKOYUN İstanbul Muğla İl ve İlçeleri Kült ve Dayanışma Dern Başk Esat KARAÖZ İzmir Muğlalılar Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı İsmail BAYKAL Ankara Muğlalılar Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Orman Bölge Müdürlüğü Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Turizm İl Müdürlüğü İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği Tarım İl Müdürlüğü Mermerciler Derneği Başkanlığı Mimarlar Odası Başkanlığı Muğla Ticaret Odası Başkanlığı Marmaris Ticaret Odası Başkanlığı Bodrum Ticaret Odası Başkanlığı Fethiye Ticaret Odası Başkanlığı Ticaret Borsası Başkanlığı Milli Eğitim Müdürlüğü Muğla Belediye Başkanlığı Bodrum Belediye Başkanlığı Marmaris Belediye Başkanlığı Fethiye Belediye Başkanlığı Dr. Beyhan Korkut Dalaman Belediye Başkanı Milas Ziraat Odası Başkanlığı Fethiye Ziraat Odası Başkanlığı Esnaf Odaları Birliği Başkanlığı Bodrum Deniz Ticaret Odası Başkanlığı Marmaris Deniz Ticaret Odası Başkanlığı Bodrum Türsab Temsilciliği Marmaris Türsab Temsilciliği Fethiye Tursab Temsilciliği FETOB Başkanlığı GETOB Başkanlığı BODER Başkanlığı Ahmet Karataş BOSİAD Başkanı Ünal TÜRKEŞ Hamdi Yücel GÜRSOY İlkay OYGAK Port Göcek Genel Md. Ahmet VARONLU TUİ Grubu Hamdi GÜVENÇ ATM Dış Hatlar Gnl.Müdürü Erman ŞAHİN Doğan TUGAY Yeşil Marmaris Ekrem DEMİRTAŞ İzmir Ticaret Odası Başkanı

48. Ziya ERCAN Emlak Müş.Dern.Bşk. 49. Hasan DEMİR Muhasebeciler Odası Bşk. 50. Av. Gültekin AKÇA AKP İl Başkanı 51. Süleyman USLU CHP İl Başkanı 52. Ferhat KIRTAŞ MHP İl Başkanı 53. Özcan ÖZGÜR Gazeteci 54. Süleyman GİRGİN Maden-İş Sendikası Başkanı * Davetler Muğla Valiliği nce yapılmıştır.

EK-1.2 İl Oluşunun 100. Yılında Muğla yı Nasıl Görmek İstiyoruz? Arama Konferansı Katılımcı Listesi Moderatör 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. Niyazi İLTER Sosyal Fiziki Altyapı Dairesi Başkanı Ahmet ALTIPARMAK Muğla Valisi Ali BOĞA MEÇEV-Ankara Prof.Dr. Şener OKTİK M.Ü. Rektörü Dr. Mestan YAYMAN Muğla Vali Yardımcısı İsmail BAYKAL MEÇEV-Ankara Seyit Ali TOPAL MEÇEV-Ankara Selçuk ÇATALÇAM MEÇEV-Ankara Ahmet BİLGİN MEÇEV-Ankara İzzet AKKOYUN Muğlalılar Derneği Serter KARATABAN Muğlalılar Derneği Mustafa KOLCU Muğlalılar Derneği Haydar ÖKTEN Sanayi ve Ticaret İl Müdürü Gökhan KARACA İl Tarım Müdürlüğü Gündüz NALBANTOĞLU Bodrum Deniz Ticaret Odası Bşk. Sadi ÇİDEM Jeofizik Mühendisi-Fethiye Belediyesi adına Adil KOÇASLAN Orman Mühendisi-Orman Bölge Müdürlüğü Şükrü AYYILDIZ Muğla Esnaf ve Sanatkarlar Odası Bşk. Neşe GÖKBEL Gökbel Turizm Acentası-Bodrum TÜRSAB İsmet Kamil ÖNER Marmaris Belediyesi Meclis Üyesi Bülent KARAKUŞ Muğla Ticaret Odası Başkanı Akif ARICAN Fethiye Ticaret Odası Başkanı Mustafa AKSAN Milli Eğitim Müdürü Hasan MENGİ Marmaris Deniz Ticaret Odası Başkanı Kıvanç ESENDEMİR BOSİAD İlkay OYGAK Port Göcek Genel Müdürü Hamdi GÜVENÇ ATM Dış Hatlar Gnl. Müdürü Özcan ÖZGÜR Gazeteci Süleyman GİRGİN Maden-İş Sendikası Başkanı Prof.Dr. Atilla ÇOLAK M.Ü. Yatağan M.Y.O.Md. Doç.Dr. Nurgün OKTİK M.Ü. Fen-Edebiyat Fak. Yrd.Doç.Dr. Cafer TOPALOĞLU M.Ü.Tur.İşl.Y.O. Yrd.Doç.Dr.Abuzer KIZIL M.Ü. Fen-Edebiyat Fak. Doç.Dr. İlkay KUŞÇU M.Ü.Mühendislik Fak. Vali ÇELİK İl Özel İdaresi Tarım Hizm. Soykan GÜLTEKİN Kılıç Holding Filiz MUTLU İl Kült.Turizm Md. Yrd. Yasin GÜNDEN Aytekin ÇAKIR Muğla Üniversitesi Osman Nuri DEMİR Fethiye Ziraat Odası Başk. Yeşim DAKİKOĞLU Yeşim Bar-Datça Deniz DAKİKOĞLU Yeşim Bar Mert AKÇA Sirio Binali PELLEGRİNİ Turizm-İnşaat Osman İLHAN Türk-İş-Maden-İş Doç.Dr. Taçnur BAYGAR M.Ü Su Ürünleri Onur AKTAŞ İl Planlama ve Koord. Md. Uzman Yrd. Ömer GÜRKAN Muğla Üniversitesi Sadi ÇİDEM Fethiye Acil Afet Yön. Mrk. Md. Raporlama Ekibi 49. Hasan ÖNOĞUL Dış Ticaret Müst. 50. Filiz Kayacı BOZ Dış Ticaret Müst.