YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 12. Sınıf 1 GENDEN PROTEİNE
Protein sentezini tüm canlılar gerçekleştirir. Bir mrna molekülünde en fazla 64 çeşit kodon bulunur. DOĞRU YANLIŞ SORULARI Canlıların heterotrof beslenenleri ihtiyaç duydukları proteinleri, yedikleri besinlerden doğrudan karşılarlar. DNA nın protein sentezi için şifre veren kısmından mrna nın sentezlenmesine translasyon denir. DNA ve RNA nın yapısında pentoz şekerinin çeşitleri ayndır. Ökaryot canlılarda replikasyon ve transkripsiyon olayları çekirdekte, translasyon ise sitoplazmada gerçekleşir. Urasil nükleotiti tüm RNA çeşitlerinde bulunabilir. DNA nın kendini eşlemesi polipeptit sentezi için şarttır. trna lar sentezlenecek proteini meydana getiren aminoasitleri ribozoma taşır. mrna lar sentezlenecek proteini meydana getiren aminoasitleri ribozoma taşır.
DOĞRU YANLIŞ SORULARI Tüm protein sentezleri metionin aminoasidiyle başlar. Bir DNA molekülündeki organik baz sayısı biliniyorsa; şeker, fosfat ve nükleotit sayısı da bulunabilir. Bir DNA molekülünde nükleotit sayısı ne olursa olsun pürin bazlarının pirimidin bazlarına oranı 1 / 2 dir. DNA ve RNA moleküllerini oluşturan nükleotitlerde adenin, guanin ve sitozin organik bazları ortaktır. Ribozomal RNA molekülü protein sentezinde kalıplık görevini üstlenmiştir. DNA nın kendini eşlemesine yarı korunumlu eşleme adı verilir. Bir proteinin şifresini içeren mrna molekülüne gen denir. Bir kodun yapısında en fazl dört çeşit, en az bir çeşit nükleotit bulunur. Doğada 20 çeşit aminoasit vardır. Bir proteinin yapısındaki aminoasit sayısı, o proteinin sentezinde kullanılan mrna daki nükleotit sayısına eşittir.
BOŞLUK DOLDURMA Deosiribonükleotitlerin yapısında kullanılan 5C lu şeker çeşidi dur. Bir nükleotit RNA molekülünün yapısına katılacaksa, organik baz olarak,, ya da kullanılır. Nükleotitlerin yapısına katılan pürin bazları ve organik bazlarıdır. Pirimidin bazlarından RNA nın yapısına katılmayıp DNA nın yapısına katılır. Bir DNA molekülünde adenin nükleotit sayısı nükleotiti sayısına eşittir. Bir DNA molekülünde guanin nükleotitleri karşılarına her zaman nükleotitlerini alır. DNA molekülünün kendini eşleme yöntemine eşleme denir. Bir nükleotidde organik baz sayısı, sayısı ve sayısı birbirine eşittir. Farklı bir türden gen aktarılarak belirli özellikleri değiştirilmiş bitki, hayvan ve ya mikroorganizmalara denir. Bir hücrenin kalıtım materyalinin çoğalması olayına denir.
BOŞLUK DOLDURMA DNA nın kendini eşlemesine, DNA dan RNA sentezine, ribozomda kalıplık yapan mrna dan protein sentezlenmesine denir. Organik baz ile pentoz şekerinin birleşmiş haline denir. DNA molekülünde adenin ile timin arasında hidrojen bağı, sitozin ile guanin arasında ise hidrojen bağı kurulur. Bir DNA molekülünde pürin organik bazlarının tüm nükleotitlere oranı dir. Nükleotitlerin yapısındaki organik bazlar ile pentoz şekeri arasındaki bağa denir. Sitoplamadaki aminoasitleri sırasıyla ribozoma getiren RNA çeşidi dir. Nükleotitlerin yapısında 5C lu şeker ile fosfat arasındaki bağa denir. DNA nın protein sentezi için şifre veren ipliğindeki üçlü nükleotit dizilerine denir. DNA nın bir ipliğinden mrna molekülünün sentezlenmesine denir. Bir mrna molekülünün aynı anda birden fazla ribozom organeli tarafından okunmasına denir.
KLASİK SORULAR Bir DNA molekülünün yapısında bulunabilecek azotlu organik bazlar hangileridir? Bir RNA molekülünün yapısında bulunabilecek azotlu organik bazlar hangileridir? Organik baz ile şekerin birleşmesi sonucu oluşan yapı nedir? DNA molekülünün yapısında hangi iki organik baz arasında hidrojen bağı kurulur?
KLASİK SORULAR Organik bazları normal (N 14 ) azot bulunduran bir DNA molekülüne sahip bakteri hücresi, ağır (N 15 ) azotlu organik bazlara sahip nükleotitleri kullanarak art arda 3 kez bölünüyor. Oluşan bakteri DNA larının bir deney tüpüne konulup, santrifüj edildikten sonraki görüntüsünü yoğunluklarıyla birlikte çiziniz.
KLASİK SORULAR Sentezi sırasında 499 molekül su oluşan bir protein ile ilgili; a) Yapısındaki peptit bağı sayısı kaçtır? b) Yapısındaki aminoasit sayısı ve yapısındaki en fazla aminoasit çeşidi sayısı kaçtır? c) Sentezinde şifre veren DNA bölümünde kaç kod ve kaç nükleotit bulunur? d) Sentezi sırasında şifre veren DNA bölümünde en fazla kaç kod çeşidi kullanılmış olabilir? e) Sentezi sırasında ribozomda kalıplık yapan mrna nın yapısında kaç kodon ve kaç nükleotit bulunur? f) Sentezi sırasında ribozomda kalıplık yapan mrna nın yapısında en fazla kaç çeşit kodon bulunabilir? g) Sentezi sırasında ribozoma aminoasit taşıyan kaç tane ve en fazla kaç çeşit trna(antikodon) kullanılmıştır?
KLASİK SORULAR Yapısında 16800 zayıf hidrojen bağı içeren bir DNA molekülünde adenin ve timin nükleotitlerinin arasındaki zayıf hidrojen bağı toplamı, guanin ve sitozin nükleotitlerinin arasındaki zayıf hidrojen bağı toplamına oranı 3/5 tir. Buna göre DNA molekülündeki; a) Guanin nükleotiti sayısı kaçtır? b) Pürin bazlarının pirimidin bazlarına oranı kaçtır? c) Deoksiriboz şekeri sayısı kaçtır? d) Timin nükleotiti sayısı kaçtır? e) Toplam nükleotit sayısı kaçtır?
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR Bir DNA molekülünde pirimidin bazlarının sayısı biliniyorsa; I. Toplam nükleotit sayısı II. Hidrojen bağı sayısının toplamı III. Fosfat grubu sayısı IV. Pürin bazlarının toplam sayısı Değişkenlerinden hangileri hesaplanabilir? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, III ve IV E) II, III ve IV Tüm RNA çeşitleri düşünüldüğünde; I. Protein sentezinde rol oynama II. Protein sentezinde kalıplık yapma III. Aminoasitleri tanıyarak kendine bağlama IV. Tek zincirden oluşma Özelilklerinden hangileri ortaktır? A) I ve IV B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV E) I, II ve III Bir protein sentezi için şifre veren gende bir nükleotitin çeşidi değişmiştir. Ancak nükleotit çeşidi değiştikten sonra da aynı proteinin sentezi gerçekleşmeye devam etmiştir. Buna göre; I. Bir aminoasidin birden fazla şifresi vardır. II. DNA daki değişiklikler hiçbir zaman sentezlenecek proteinin yapısını etkilemez. III. DNA değişse bile sentezlenen mrna mutasyon öncesindeki mrna ile aynıdır. İfadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III DNA eşlenmesi sırasında hidrojen bağlarını gevşeten ve kıran enzimler aşağıdakilerden hangisidir? A) Helikazlar B) Ligazlar C) Primazlar D) Polimerazlar E)Lipazlar
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR Bir deney tüpünde uygu şartlar sağlanarak DNA molekülü tamamen hidroliz ediliyor. Bu deney tüpünde bazı maddelerin değişimi; trna II aminoasit I DNA mrna Ribozom Hidrojen bağı sayısı I Fosfat sayısı Adenin bazı sayısı II Ortamdaki su molekülü sayısı Yukarıdaki şemada DNA ile ilgili bazı olaylar numaralandırılmıştır. III Protein Bir bakteri hücresinde numaralandırılmış olaylardan hangileri sitoplazmda gerçekleşir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III III Grafiklerinden hangilerinde doğru olarak ifade edilmiştir? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) III ve IV E) I, II ve IV IV
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR GDO lu (Genetiği Değiştirilmiş Organizma) ürünlerin yaygınlaşması endişe verici olabilir. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi değildir? A) GDO lu besinlerde üretilmiş bir protein molekülünün insanların bazılarında alerjik reaksiyona sebep olması B) GDO lu besinleri uzun vadede ortaya çıkabilecek yan etkilerinin henüz bilinmiyor olması C) GDO lu ürünlerin doğal çeşitliliği yok ediyor olması D) GDO lu besinlerin raf ömrünün daha uzun olması E) Ekosistem için gerekli ve yararlı böceklerin yok olmaya başlaması DNA nın hücre yönetimini gerçekleştirmesi sırasında görülen; I. Aminoasitlerin trna lara bağlanması II. mrna nın sentezlenmesi III. Aminoasitlerin birleştirilmesi IV. Kodonlara uygun anti-kodonların ribozoma girmesi Olaylarının gerçekleşme sırası nasıl olmalıdır? A) I III II IV B) II IV I III C) II I IV III D) III I II IV E) IV II III - I - Valin aminoasitinin mrna kodonu: GUA - Sistein aminoasitinin trna antikodonu: ACA - Serin aminoasitinin DNA şifresi AGT Olduğuna göre; ACAAGTCATACACAT Şeklinde nükleotit dizilimi olan bir genin translasyonu sonucunda hangi protein sentezlenir? A) Sistein Serin Valin Valin Serin B) Serin Sistein Serin Valin Valin C) Valin Serin Sistein Valin Sistein D) Valin Sistein Serin Sistein Serin E) Sistein Serin Valin Sistein Valin