Dr. Aydoğan LERMİ. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Benzer belgeler
ZOLLİNGER ELLİSON SENDROMU

Hastalık sahra altı Afrika da ve güney Amerika da yaşayanlarda ve bu bölgeye seyahat edenlerde görülür.

Dr. Aydoğan LERMİ. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ

FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ

Hastalık sahra altı Afrika da ve güney Amerika da yaşayanlarda ve bu bölgeye seyahat edenlerde görülür.

Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute;

LÖKOSİT. WBC; White Blood Cell,; Akyuvar. Lökosit için normal değer : Lökosit sayısını arttıran sebepler: Lökosit sayısını azaltan sebepler:

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

Tam Kan; Hemogram; CBC; Complete blood count

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;

KRİYOGLOBÜLİN. Cryoglobulins; Soğuk aglutinin;

2. Çocukluk çağında demir eksikliği anemisi?

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ

Sedimantasyon aşağıdaki hastalıkların takibi sırasında kullanılır:

Laboratvuar Teknisyenleri için Lökosit (WBC) Sayımı Nasıl yapılır?

DETAYLI KADIN CHECK- UP

KAWASAKİ HASTALIĞI Kawasaki Sendromu; Mukokütanöz Lenf Nodu Sendromu;

İLTİHABİ BAĞIRSAK HASTALIKLARI

[embeddoc url= /10/VÜCUT-SIVILARI.docx download= all viewer= microsoft ]

Ca; Ca+2; Serum calcium; Ca++; Calcium blood test:

MENOPOZ. Menopoz nedir?

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör;

AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ

İNFEKSİYÖZ MONONÜKLEOZİS

Aldosteron tansiyon ve vücut sıvı dengesini ayarlayan böbrek üstü bezlerinden salgılanan bir hormondur. Kandaki miktarına bakılır.

VÜCUT SIVILARINDA HÜCRE SAIMI

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

Hastalık Hepatit C virüsü taşıyan kişilerden temas yoluyla bulaşır. En çok bulaşma yolu:

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Coombs test; Direk coombs; indirek coombs; Direk antiglobülin testi, İndirek antiglobülin testi;

ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

DETAYLI KADIN CHECK- UP

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI

YENİ DİYABET CHECK UP

Normal değerler laboratuarlar arası değişiklik gösterebilir. Kompleman seviyesini arttıran hastalıklar nelerdir?

TÜBERKÜLOZ. Verem; TB; TBC; Tüberküloz nasıl yayılır? Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

SEDİMANTASYON. Sedim;ESR; Sed rate; Sedimantasyon hızı ne için bakılır? Sedimantasyon aşağıdaki hastalıkların takibi sırasında kullanılır:

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;

DEKSAMETAZON SÜPRESYON TESTİ

OVER KANSERİ. Yumurtalık kanseri; Over tümörü; Over kanseri neden olur?

Normal değerler laboratuarlar arası değişiklik gösterebilir. Kompleman seviyesini arttıran hastalıklar nelerdir?

Kordon kanı testinde anormal seviyeler ne anlama gelir?

Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute;

AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ

İDRAR YOLU ENFEKSİYONU

Dehidroepiandrosteron- sülfat; DHEA-sülfat testi;

Ürik asit protein metabolizmasının artığıdır. Günde 750 mg ouşur. Birkısmı idrar birksımı dışkıyla atılır.

TİFO. Tifo; Paratifo; Enterik Ateş;

Creatinine clearance; Kreatin Klirensi; Cc Cl;

Hastalık immün sistemi zayıflamış kişilerde görülür:

Çölyak Sprue; Non Tropikal Sprue; Glüten Enteropatisi,

Kreatin Fosfokinaz İzoenzimleri; CPK isoenzymes test; CK izoenzim;

ACTH (Synacten) STİMÜLASYON TESTİ

Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute;

Kansızlık, enfeksiyonlar, lösemi araştırması amacıyla yapılır.

NEFRİT. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Genel Bilgiler. Nefrit

HODGKIN DIŞI LENFOMA

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?

Kansız kişilerde görülebilecek belirtileri

Dr. Aydoğan Lermi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı

Amiloid; Primer Amiloidoz; Sekonder Amiloidoz; Herediter Amiloidoz

ENFEKSİYON HASTALIKLARI

Tonsillit; Farenjit; Anjin; Bademcik enfeksiyonu; Tonsillofarenjit; Pharyngitis; Tonsillopharyngitis; Throat Infection; Sore Throat; Beta;

İLTİHABİ BAĞIRSAK HASTALIKLARI

2. Çocukluk çağında demir eksikliği anemisi?

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör;

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

Hastalık Hepatit C virüsü taşıyan kişilerden temas yoluyla bulaşır. En çok bulaşma yolu:

Hasta kişi ile cinsel temas, Gebelerde anneden bebeğe geçiş ( konjenital Sifilis ), Kan teması ile bulaşır.

Crohn s hastalığı; Regional enterit; Kron;

Akut ishal: ani başlar ve kısa sürer, Kronik ishal: birkaç günden uzun sürer, Tekrarlayan ishal: aralıklı olarak iyileşip tekrarlayan ishaldir.

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI

Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir.

TRİGLİSERİD TRANSFERRİN. Trigliserid için normal Değerler: Trigliserid Değerini Arttıran Sebepler. Trigliserid Değerini Düşüren Sebepler

Vücutta dolaşan akkan sistemidir. Bağışıklığımızı sağlayan hücreler bu sistemle vücuda dağılır.

Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute;

Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute;

E. coli; Escherichia coli; E. Coli enfeksiyonu; Escherichia coli O157:H7; EHEC; ETEC; EPEC; EIEC.

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

ZOLLİNGER ELLİSON SENDROMU

TRANSFERRİN ERİTROSİT. Transferrinin normal değerleri: Transferin seviyesini düşüren sebepler. Eritrosit; RBC: Red Blood Cell = Alyuvar

BÖBREK HASTALIKLARI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT. Böbrekler ne işe yarar?

TİROİD CHECK UP TARAMASI

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

COOMBS TESTİ NASIL YAPILIR

TRANSFERRİN SERÜLOPLAZMİN. Transferrinin normal değerleri: Transferin seviyesini düşüren sebepler. Ceruloplasmin;

KIZAMIKÇIK. German measles; 3 gün hastalığı; Kızamıkcık belirtileri nelerdir?

OKUL ÖNCESİ CHECK-UP PROGRAMI

T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ NEDİR

Son zamanlarda erişkinlerde de giderek artan sıklıkta görülmeye başlanmıştır.

SEDİMANTASYON. Sedim;ESR; Sed rate; Sedimantasyon hızı ne için bakılır? Sedimantasyon aşağıdaki hastalıkların takibi sırasında kullanılır:

Kızamık viral, çok bulaşıcı, döküntüler ile seyreden viral bir enfeksiyon hastalığıdır.

Transkript:

Dr. Lermi Dr. Aydoğan LERMİ Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji 0532 386 94 78 ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI Çocukların büyüme gelişmesi sırasında düzenli muayene, laboratuvar testleri ve gelişme kayıtlarının tutulması gereklidir. Bkz: çocukluk çağı aşıları ve testleri. Çocuk Check up programları mutlaka çocuk doktorunuzun gözetimi ve denetiminde yapılmalıdır. Çocuğunuzla ilgili her türlü sağlık dokümanını mutlaka saklayınız. Çocukların rutin muayene ve testleri geriye dönük büyüme ve gelişmenin göstergesidir. Çocuk check up programı testleri rutin testler olmakla beraber okul başarısında duraksama, bedensel gelişimde aksama ve beklenen performansta gerileme olduğunda ilk bakılan testlerdir. Aşağıda yer alan testler mutlaka çocuk hekimi tarafından değerlendirilmeli gerekirse Kulak Burun Boğaz, Göz, Diş hekimi muayenesi de yapılmalıdır.

Çocuk Check Up testleri: Açlık kan şekeri, Tam kan sayımı (hemogram), Tam idrar tahlili, Dışkıda parazit ve parazit yumurtası aranması, Sensitive- TSH Free T4, Total kolesterol, HDL kolesterol, LDL kolesterol, Trigliserid, Üre, Kreatinin, ALT, AST, Anti HBs. FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ Fibrin degradation products; FDP testi; FDPs; FSPs; Fibrin split products; Fibrin breakdown products; Fibrin yıkım ürünleri bir pıhtının parçalanması sırasında ortaya çıkan maddelerdir. Fibrin yıkım ürünleri testi ne için yapılır? Test pıhtı parçalayan sistemin (fibrinolitik sistem) düzgün çalışıp çalışmadığını görmek için istenir. Pıhtılaşma sistem hastalıkları ve ağır bir durum olan yaygın damar içi pıhtılaşması ( DİC : disseminated intravascular coagulation )

teşhisinde kullanılır. Fibrin yıkım ürünleri normal değeri nedir? Normalde <10 mcg/ml olması beklenir. Fibrin yıkım ürünlerini arttıran sebepler: Fibrin yıkım ürünlerinin artması primer yada sekonder fibrinolize bağlı olabilir, en sık görülen sebepler: Gebelerde plasentanın ayrılması (abruptio plasenta), Yanıklar, Doğumsal kalp hastalıkları, Yaygın damar içi pıhtılaşma (Disseminated intravascular coagulation :DIC) Hipoksi ( oksijensiz kalma), Enfeksiyon hastalıkları, Uterus içi bebek ölümü, Lösemi,karaciğer hastalıkları, Siroz, Porto kaval şant, Gebelik toksikozu, Pre eklampsi, Yeni yapılmış kan nakli, Kalp akciğer aleti kullanılarak yapılmış ameliyatlardan sonra, Böbrek yetmezliği, Sepsis, Tromboembolik ataklar, Transplant reddi, Transfüzyon reaksiyonları sırasında fibrin yıkım ürünleri artar. Referanslar : Liebman HA, Weitz IC. Disseminated intravascular coagulation. In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SJ, et al, eds. Hoffman Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingstone Elsevier; 2008:chap 132.

Lijnen HR, Collen D. Molecular and cellular basis of fibrinolysis. In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SJ, et al, eds. Hoffman Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingstone Elsevier; 2008:chap 119. Schafer AI. Hemorrhagic disorders: Disseminated intravascular coagulation, liver failure, and vitamin K deficiency. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 181. FERRİTİN Ferritin testi; Serum ferritin; Ferritin hücrelerin içinde ilerde kullanılmak üzere demir saklayan proteindir. İnsan vücudu için demir çok değerlidir. Vücudumuz demiri atamaz, demir kullanıldıktan sonra ferritin ile hücre içinde depolanır. Ferritin testi kandaki demir miktarını gösterir. Demir arttıkça ferritin de artar. Demir içeren ilaçlar ferritin düzeyini etkiler. Ferritin testi ne için istenir? Ferritin testi vücudun demir deposunu gösterir, kansızlık araştırmasında, kronik hastalık anemisi teşhisinde istenir. Ferritin normal değeri: Erkeklerde: 12 300 ng/ml, Kadınlarda: 12-150 ng/ml arasındadır.

Ferritin miktarını arttıran sebepler: Enfeksiyon hastalıkları sırasında ferritin seviyesi artar, Alkolik karaciğer hastalıkları, Sık kan nakli yapılması, Hemokromatoz sırasında ferritin yükselir. Ferritin seviyesini düşüren sebepler: Kronik kan kayıpları; Aşırı adet kanamaları, Gastrointestinal sistem kanamaları, Demir emiliminin bozulması, Demir eksikliği anemisi sırasında ferritin düşer. Referanslar: McPherson RA and Pincus MR. Henry s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa: WB Saunders; 2007:78. Hoffman R, Benz Jr. EJ, Shattil SJ, et al., eds. Hematology: Basic Principles and Practice. 4th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingston; 2005:482. ERİTROPOETİN Erythropoetin testi; Serum eritropoietin testi; Kanda eritropoetin hormonunun miktarına bakılmasıdır. Eritropoetin hormonu böbreklerden salgılanır ve kemik iliği kök hücrelerinden daha fazla kırmızı kan hücresinin yapılmasını sağlar. Böbrek hücreleri oksijensiz kaldıkça eritropoietin hormonu salgılarlar.

Eritropoetin testi ne için istenir? Kemik iliği hastalıklarının, anemi yada kan fazlalığı (polisitemi) araştırmasında eritropoetin laboratuvar testi istenir. Kırmızı kan hücreleri ile eritropoietin arasındaki ilişkiye bakılır. Anemi sırasında eritropoietin miktarının yüksek olması beklenir. Eritropoetin normal değeri nedir? Normalde kan da 0 19 mu/ml arasında olmalıdır. Eritropoetin miktarını yükselten sebepler: Sekonder polisitemi (oksijensiz kalma, yüksek irtifa hastalığı vb.), Tümör, Eritropoetin miktarını düşüren sebepler: Kronik böbrek hastalıkları, Kronik hastalık anemisi, Polisitemiya vera Referanlar : Hoffman R, Xu M, Finazzi G, Barbui T. The polycythemias. In: Hoffman R, Benz EJ Jr, Shattil SJ, et al, eds. Hoffman Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingstone Elsevier; 2008:chap 68. Kaushansky K. Hematopoiesis and hematopoietic growth factors. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 159.

EOSİNOFİL Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count absolute; Eosinofil sayısı beyaz kan hücreleri içinde yer alan eosinofil miktarıdır. Beyaz kan hücreleri Lökositler, Lenfositler, Eosinofiller, Bazofiller ve Monositlerden oluşur. Eosinofiller bir çok alerjik reaksiyonda, paraziter enfeksiyon hastalıklarında rol oynarlar. Aşağıdaki ilaçlar eosinofil miktarını etkilediğinden test öncesi kesilmeleri gerekir. Amfetamin içeren ilaçlar, Psyllium içeren laksatif ilaçlar, Bazı antibiyotikler, İnterferon, Trankilizanlar eosinofil sayısını etkiler ve test öncesi kesilmesi gerekir. Eosinofil sayısına ne için bakılır? Periferik yayma sırasında eosinofil oranı yüksek ise, hastanın alerjik şikayetleri var ise, Paraziter hastalıklardan şüpheleniyorsa eosinofil miktarı yol gösterici olur. Akut hipereosinofilik sendrom ( nadir ancak ağır seyirli lösemi benzeri bir tablodur), alerjik reaksiyonlar, Cushing hastalığı, Paraziter enfeksiyonların teşhisinde eosinofil sayısı yol gösterir. Eosinofil sayısı normal değeri nedir? Kan eosinofil miktarının normalde 350 /mcl nin altında olması gerekir. Eosinofil sayısının artmasına eosinofili denir., Eosinofil sayısını arttıran sebepler: Eosinofil miktarı alerjik hastalıklar, Paraziter enfeksiyon hastalıklarında artar. En sık görülen sebepler:

Astım, Otoimmün hastalıklar, Egzama, Saman nezlesi, Lösemi, Bağırsak parazitleri, Sedef hastalığı, Ülseratif kolit sırasında eosinofil miktarı artar. Eosinofil sayısını düşüren sebepler: Alkol intoksikasyonu, Kortizon kullanımı ( kortikosteroid, steroid), Cushing sendromu, Eosinofil sayısı teşhise yardımcı olan bir laboratuvar testidir. Referanslar: Hoffman R, Benz Jr. EJ, Shattil SJ, et al., eds. Hematology: Basic Principles and Practice. 4th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingston; 2005:768. McPherson RA and Pincus MR. Henry s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa: WB Saunders; 2007:474. SARI HUMMA Yellow Fever; Sarı humma sivri sinekler ile bulaşan mikrobik hastalıktır. Hastalık sahra altı Afrika ve güney Amerika da görülmektedir. Bu bölgeye seyahat yapacak kişilerin Sarı humma aşısı olmaları aşı pasaportu edinmeleri gereklidir. Hastalık nadiren bu

bölgeler dışında da görülmektedir. Sarı humma viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığın etkili bir tedavisi yoktur ancak aşı ile korunmak mümkündür. Sarı humma kimlerde görülür? Hastalık sahra altı Afrika da ve güney Amerika da yaşayanlarda ve bu bölgeye seyahat edenlerde görülür. Sarı humma belirtileri nelerdir? Hastalık sivrisineklerle bulaşır. Bulaştıktan bir hafta sonra şikayetler ortaya çıkar. Akut dönem 3-4 gün sürer, bu dönemden sonra toksik faz denen ve 24 saat içinde ortaya çıkan şikayetler gelişir. Sarı humma ağır seyirli ve ölüm oranı yüksek bir hastalıktır, hastalıktan kurtulanlarda ömür boyu bağışıklık kalır. Sarı humma akut faz belirtileri: Ateş, Baş ağrısı, Kas ağrıları, Sırt ağrısı, Üşüme titreme, İştah kaybı, Bulantı kusma, Karın ağrısı, Sarı humma toksik faz bulguları nelerdir? Yüksek ateş, Burun, ağız, diş etleri, mide kanamaları, Karın ağrısı, Kanlı kusma, Tansiyonda düşme, Karaciğer yetmezliği ve sarılık, Böbrek yetmezliği, Şuur bulanıklığı,

Epilepsi atakları, Koma, Seyahat öyküsü sarı humma teşhisinde önemli bir ip ucudur. Sarı humma tedavisi: Sarı humma için özgün bir tedavi seçeneği yoktur. Tedavi destek tedavisidir, hasta yoğun bakım şartlarında tutulmalıdır. Sıvı ve gerekirse kan nakli yapılmalı tansiyon normal sınırlarda tutulmaya çalışılmalıdır. Böbrek fonksiyonlarının devamı için gerekirse diyaliz yapılmalıdır. Toksik faz sırasında kaybedilen kan hücreleri ve pıhtılaşma proteinlerinin yerine konması amacıyla kan nakli gerekir. Tedavi sırasında antibiyotik kullanımı sekonder enfeksiyonların önlenmesi amacıyla verilir. Sarı hummadan korunma: Sahra altı Afrika ve güney Amerika seyahati öncesi sarı humma aşısı olmak en etkili korunma önlemidir. Aşı 9 aydan itibaren yapılabilir. Aşı yapılmamış ise sivrisinekten korunarak hastalıktan korunmak mümkündür. Bu amaçla İyi izole edilmiş klimalı yerlerde kalmak, Uzun kollu ve paçalı giysiler giymek, Vücuda sivrisinek kovucu sprey sıkmak, Cibinlik kullanmak hastalıktan korunmak amacıyla kullanılabilir. Referanslar: 1. US Centers for Disease Control and Prevention http://www.cdc.gov 2. World Health Organization http://www.who.int 3. Health Canada http://www.hc-sc.gc.ca 4. Public Health Agency of Canada http://www.phac-aspc.gc.ca

5. Arboviruses & encephalitis. PEMSoft at EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php. Accessed June 4, 2013. 6. García-Rejón JE, Loroño-Pino MA, Farfán-Ale JA, et al. Mosquito infestation and dengue virus infection in Aedes aegypti females in schools in Merida, Mexico. Am J Trop Med Hyg. 011;84(3):489-496. 7. Global map. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/yellowfever/maps/index.html. Updated December 31, 2011. Accessed June 4, 2013. 8. Walker KR, Joy TK, Ellers-Kirk C, Ramberg FB. Human and environmental factors affecting Aedes aegypti distribution in an arid urban environment. J Am Mosq Control Assoc. 2011;27(2):135-141. 9. Yellow fever. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/yellowfever/index.html. Updated December 13, 2011. Accessed June 4, 2013. 10. Yellow fever. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php. Updated June 4, 2013. Accessed June 4, 2013. 11. Yellow fever vaccine: what you need to know. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/vis/downloads/vis-yf.pdf. Updated March 30, 2011. Accessed June 4, 2013. SEDİMANTASYON

Sedim;ESR; Sed rate; Eritrosit sedimantasyon hızı: Kan hücreleri olan eritrositlerin bir tüp içinde çökme hızlarıdır. Çok eski bir testtir ve kabaca kanda iltihabi reaksiyon varlığını gösterir. Kan alındıktan sonra bir tüp içine konur ve baş aşağı tutularak yarım saatte ve bir saatteki çökme hızları mm cinsinden yazılır. Sedimantasyonun pozitif olması spesifik bir hastalığı göstermez, birçok hastalıkta yükselebilir. laboratuvarda sedimantasyon testi Westergren metodu denen yöntemle bakılır. Sedimantasyon hızı ne için bakılır? Kabaca vücuttaki enfeksiyonun varlığını gösteren bir testtir. Ateşli hastalıklar ve romatizmal hastalıkların araştırılması sırasında istenir. Romatizmal hastalıkların, otoimmün hastalıkların ve kronik enfeksiyonların alevlenme dönemlerinde ve bazı kanser hastalıklarında sedimantasyon artar. Hastalıkların tedaviye verdikleri cevabın izlenmesinde de sedimantasyona bakılır. Tedaviden fayda görüyor ise sedimantasyon düşmeye başlar. Sedimantasyon aşağıdaki hastalıkların takibi sırasında kullanılır: Otoimmün hastalıklar, Artrit ve romatizmal hastalıklar, Kronik enfeksiyon hastalıkları, Tüberküloz, Brusella, Sedimantasyonun normal değeri nedir? 50 yaş altı erkekler için saatte 15 mm altı, 50 yaş üstü erkekler için saatte 20 mm altı, 50 yaş altı kadınlar için saatte 20 mm altı, 50 yaş üstü kadınlar için saatte 30 mm altı normal kabul edilir.

Çocuklar için Yeni doğan 0 ila 2 mm / saatte Süt çocukluğu püberte döneminde 3 13 mm/ saatte normal sayılır. Yüksek sedimantasyon ne anlama gelir? Her ne kadar bazı hastalıklarda sedimantasyon yüksekliği teşhise yardım etse de tek başına sedimantasyon yüksekliği bir hastalığa işaret etmez. Sedimantasyon dışında diğer testlerin de yapılması gereklidir. Sedimantasyon değerini yükselten hastalıklar: Anemi, Lenfoma, multipl myeloma gibi bazı kanser hastalıkları, Böbrek hastalıkları, Gebelik, Tiroit hastalıkları, İmmün sistemin kendi vücuduna zarar verdiği hastalıklarda sedimantasyon çok artar bu hastalıklara otoimmün hastalıklar diyoruz: Sistemik lupus eritematozus, Romatoid artrit, Çok yüksek sedimantasyon en sık şu hastalıklarda görülür: Alerjik vaskülit, Dev hücreli artrit, Hiperfibrinojenemi, Makroglobülinemi, Nekrotizan vaskülit, Polimyalgia romatica, Enfeksiyon hastalıkları sedimantasyonu arttıran

diğer bir sebeptir: Sistemik enfeksiyon hastalıkları, Kemik enfeksiyonları, osteomyelit, Kalp kapağı enfeksiyonları, endokarditler, Romatizmal ateş, Ciddi cilt enfeksiyonları, erizipel, Tüberküloz, Brusella, Sedimantasyonu düşüren sebepler: Konjestif kalp yetmezliği, Hiperviskozite hastalığı, Hipofibrinojenemi, Düşük plazma proteinleri ( böbrek hastalıklarında görülür), Polisitemi, Orak hücreli anemi de sedimantasyon hızı düşer. Referanslar: Kushner I, Ballou SP. Acute-phase reactants and the concept of inflammation. In: Firestein GS, Budd RC, Harris ED, et al, eds. Kelley s Textbook of Rheumatology. 8th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2009:chap 52. Pisetsky DS. Laboratory testing in the rheumatic diseases. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 278. MURKORMİKOZ Zygomikoz; Mucormycosis; Zygomycosis; Mukormikoz sinüsler, beyin, akciğerler ve nadiren cildi içeren

mantar hastalığıdır. Çok ağır ve hızlı seyreden bir enfeksiyon hastalığıdır. İmmün sistemi zayıf hastalarda ortaya çıkar. Genellikle kısa sürede ölümle sonuçlanan bir mantar enfeksiyonudur. Mukormikoz neden olur? Hastalık doğada özellikle toprakta bolca bulunan mantarlar nedeniyle ortaya çıkar. Mukor cinsi mantarlar çürüyen kütük ve ağaçlarda, toprakta, gübrede, çöp alanlarında bol bulunur. Vücuda kesik, çizik yada solunum ile bulaşır, mukozalardan göze bulaşabilir. Vücuda bir kez yerleştikten sonra hızla çoğalır ve yayılarak ölüme yol açar. Sağlıklı bireylerde normal immün sistem mukor cinsi bu mantarın yayılmasını durdurur ve herhangi bir hastalığa yol açmadan mantarı öldürür, uzaklaştır. İmmün sistemin bozulduğu durumlarda mantar hızla yayılır ve genellikle hızla ölüme yol açar. Mukormikoz kimlerde görülür? Hastalık immün sistemi zayıflamış kişilerde görülür: Kontrolsüz diyabet, HİV enfeksiyonu ve AİDS, Lösemi, Lenfoma, Organ nakli nedeniyle immün sistemi baskılayan ilaç kullanımı, Kemoterapi, Uzun süre steroid ve kortizon kullanımı, Demir zehirlenmesi nedeniyle deferroksamin kullanımı, Metabolik asidoz varlığı, Kronik sinüzit varlığı Mukormikoz için hazırlayıcı nedenlerdir. Mukormikoz belirtileri nelerdir? Hastalığın yerleştiği alana göre şikayetler değişir. Solunum

sistemine yerleşen Mukormikoz da aşağıdaki bulgular görülür. Mukormikoz un saatler içinde geliştiği ve bu bulguların birkaç saat içinde ortaya çıkarak genel durumu hızla bozduğu unutulmamalıdır: Ateş, Öksürük, Yüz ağrısı, Gözde şişme ve göz yuvarlağının dışarı doğru itilmesi, Sinüsler üzerinde kızarıklık, Kanlı öksürük, Nefes darlığı, Kanlı kusma, Karın ve göğüs ağrısı, Fenalık hissi, şuur bulanıklığı, Uykuya meyil ve genel durumda hızla bozulma. Cilt enfeksiyonlarında ise hızla gelişen kızarıklık, enfeksiyon yerinde sıvı birikimi ve akıntı, şiddetli ağrı, sertlik, şişlik ve siyahlaşma olur. Mukormikoz teşhisi nasıl konur? Enfeksiyon yerinden alınan bir örneğin laboratuarda incelenmesi ve kan testleri ile tanı konur. Görüntülenme yöntemleri, röntgen, bilgisayarlı tomografi ve MR sinüz tutulumu hakkında bilgi verir. Mukormikoz tedavisi: Mukormikoz çok ciddi ve hızlı yayılan ölümcül bir mantar hastalığıdır. Hastalıktan şüphe edilmesi bile hızla hastaneye yatırılıp incelemeyi gerektirir. Tanı konur konmaz en hızlı şekilde tedavi başlanmalıdır. Erken tedavi ile hayatta kalmak mümkün olabilir. Tanı konur konmaz antifungal tedavi başlanır, cerrahi istenir ve ölü dokuların hızla cerrahi olarak çıkarılması gerekir.

Mukormikoz dan korunma Doğada yaygın olarak bulunan mukor cinsi mantarlardan korunmak mümkün değildir. Hastalıktan korunmanın en önemli yolu immün sistemi bozan durumların bir an önce düzeltilmesidir. Mukormikoz en sık kontrolsüz diyabet hastalarında görülür. Diyabetin kontrolü immün sistemin normal çalışması için şarttır. Referanslar : National Foundation for Infectious Diseases http://www.nfid.org/ Centers for Disease Control and Prevention http://www.cdc.gov/ The Canadian Lung Association http://www.lung.ca/ Health Canada http://www.hc-sc.gc.ca/ Mucormycosis. Center for Disease Control and Prevention (CDC) website. Available at: http://www.cdc.gov/fungal/mucormycosis/. Accessed May 20, 2013. Mucormycosis. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php. Updated May 16, 2013. Accessed May 20, 2013. Radha S, Tameem T, Fernandez DK, Satyanarayana G. Gastric zygomycosis (mucormycosis). The Internet J Pathol. 2007;5(2). ZOLLİNGER ELLİSON SENDROMU

ZE sendromu; Pankreas veya oniki parmak bağırsağındaki tümör nedeniyle ortaya çıkan inatçı mide ülseri dir. Bu tümörlerden salgılanan gastrin hormonu nedeniyle mide asiditesi artar ve ülserler gelişir. Gastrin hormonıu mideden asit salgısını arttıran bir hormondur. Gastrinoma tek veya birden fazla tümör şeklinde ortaya çıkabilir ve %65 kötü huylu tümörlerdir. Zollinger Ellison hastalarının neredeyse dörtte birinde genetik olarak multipl endokrin neoplazi hastalıkları ( MEN Tip 1) görülür. Bu hastalarda Zollinger Ellison sendromuna ilave olarak beyin ve tiroid bezinde de neoplaziler görülür. Zollinge Ellison sendromunun sebebi nedir? Hastalığın sebebi pankreas veya on iki parmak bağırsağından kaynaklanan ve gastrin hormonu üreten tümörlerdir. Ailede multipl endokrin neoplazi tip 1 vakalarının bulunması durumunda görülme şansı artmaktadır. Zollinger Ellison hastalığının belirtileri nelerdir? Hasta mide ülseri ve gastrit şikayetleri ile başvurur. Şikayetlerin inatçı ve tekrarlayan karakterde olmazı Zollinger Ellison sendromu düşündürür. Sık tekrarlayan mide ve bağırsak ülserleri, Karın ağısı, Bulantı kusma, İshal ( %30 ), Midede yanma, hazımsızlık, şişkinlik, Yutma güçlüğü, Yorgunluk, halsizlik, çabukl yorulma, Kilo kaybı, İştahsızlık, Yağlı ve kötü kokulu dışkılama,

Mide bağırsak kanamaları, Dışkıda kan görülmesi veya gizli kan pozitifliği, Katran şeklinde dışkılama, Kanlı kusma. Zollinger Ellison hastalığının teşhisi nasıl konur? Sık tekrarlayan ülser ve gastrit hastalarında Zollinger Ellison sendromu düşünülmelidir. Bu durumda aşağıdaki testlerin yapılması tanı koydurur. Kanda gastrin miktarı, Gastrin stimülasyon testi, Kalsiyum, Sekretin, Gastroskopi, MR, Tedavi: Batın US yapılmalıdır. Zollinger Ellison tedavisinde birkaç basamak bulunur; Cerrahi olarak tümörün çıkarılması: Tek ve kanserleşmemiş tümörlerde cerrahi düşünülebilir, Tıbbi tedavi: Mide asit salgısını azaltan ilaçlar ile ülser gelişimi kontrol edilebilir ve Kemoterapi ile tümör küçültülmeye çalışılabilir. Referanslar: National Digestive Diseases Information Clearinghouse http://digestive.niddk.nih.gov/ The Canadian Association of Gastroenterology

http://www.cag-acg.org/ Health Canada http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html/ American Gastroenterological Association http://www.gastro.org/ Berna MJ, Hoffmann KM, Long SH, et al. Serum gastrin in Zollinger-Ellison syndrome: II. Prospective study of gastrin provocative testing in 293 patients from the National institutes of Health and comparison with 537 cases from the literature, evaluation of diagnostic criteria, proposal of new criteria, and correlations with clinical and tumoral features. Medicine. 2006;85:331-64. Campana D, Piscitelli L, Mazzotta E, et al. Zollinger- Ellison syndrome: diagnosis and therapy. Minerva Med. 2005;96:167-206. DynaMed Editorial Team. Zollinger-Ellison syndrome. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php. Updated October 18, 2010. Accessed November 11, 2010. Mayo Clinic. Zollinger-Ellison syndrome. Mayo Clinic website. Available at: http://www.mayoclinic.com/health/zollinger-ellison-syndr ome/ds00461. Updated July 24, 2010. Accessed November 11, 2010. Norton JA, Fraker DL, Alexander HR, et al. Surgery to cure the Zollinger-Ellison syndrome. N Engl J Med. 1999;341:635-644. Norton JA, Jensen RT. Resolved and unresolved controversies in the surgical management of patients with Zollinger-Ellison Syndrome. Ann Surg. 2004;240:757-773. Pellicano R, De Angelis C, Resegotti A, Rizzetto M. Zollinger-Ellison syndrome in 2006: concepts from a clinical point of view. Panminerva Med. 2006;48:33-40. Tomassetti P, Salomone T, Migliori M, et al. Optimal treatment of Zollinger-Ellison syndrome and related

conditions in elderly patients. Drgus Aging. 2003;20:1019-1034.