COOMBS TESTİ NASIL YAPILIR

Transkript

1 COOMBS TESTİ NASIL YAPILIR DİREKT COOMBS ALINAN KANIN ERITROSİTLERİ YIKANIR. ERİTROSİT SÜSPANSİYONU HAZIRLANIR. (5 ML İZOTONİK+100ml YIKANMIŞ ERİTROSİT) SUSPANSİYONDAN 100ml ALINARAK TÜPE KONULUR. TÜPÜN ÜZERİNE 2 DAMLA ANTİ HUMAN GLOBULİN İLAVE EDİLİR. TÜP ETÜVDE YARIM SAAT BEKLETİLİR DEVİRDE 2 DAKİKA SANTRİFÜJ EDİLİR. AGLÜTİNASYONA BAKILARAK DEĞERLENDİRİLİR. SONUÇ NEGATİF VEYA POZİTİF OLARAK YORUMLANIR. İNDİREKT COOMBS İNDİREKT COOMBS HASTA SERUMU İLE ÇALIŞIIR. İNDİREKT COOMBS İÇİN O GRUBU RH POZİTİF BİR KİŞİNİN ETDA LI KANINA İHTİYAÇ VARDIR. O GRUBU RH POZİTİF KAN ÜÇ KEZ YIKANIR. ERİTROSİT SÜSPANSİYONU HAZIRLANIR.( 5 ML İZOTONİK +100ml YIKANMIŞ ERİTROSİT). HASTANIN 100ml SERUMU İLE O GRUBU RH POZİTİF KANIN ERİTROSİT SÜSPANSİYONU 100ml KARIŞTIRILIR. ETÜV DE 45 DAKİKA BEKLETİLİR DEVİRDE 3 DEFA YIKANIR. 2 DAMLA ANTİ HUMAN GLOBÜLİN DAMLATILIR DEVİRDE 2 DAKİKA ÇEVRİLİR. AGLÜTİNASYON BAKILARAK DEĞERLENDİRİLİR. SONUÇ NEGATİF VEYA POZİTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLİR.

2 BRUCELLA AGLÜTİNASYON TESTLERİ BRUCELLA LAM AGLUTİNASYON TESTİ (ROSE- BENGAL): Kullanım amacı: Brucella için spesifik olan İmmunoglobulin G leri saptamak amacıyla kullanılır. Testin yapılışı: Serum ve antijen oda sıcaklığında dakika bekletilir. Porselen veya cam lam üzerine 1 damla antijen (0,03 ml) damlatılır. Yanına bir damla serum (0,03 ml) damlatılır. Antijen ve serum bir çubuk ile karıştırılır. Lam rotasyon hareketi ile ileri geri hareket ettirilir. Agglütinasyon dört dakika içinde değerlendirilir. Herhangi bir agglütinasyon görülmesi pozitif olarak değerlendirilir. Pozitif serumlara tüp agglütinasyon testi ile kontrol edilmelidir. BRUCELLA TÜP AGLÜTİNASYON TESTİ (WRİGHT): %0.5 fenollu fizyolojik tuzlu su hazırlanır (FFTS). 5 adet temiz seroloji tüpü ( mm) alınarak bir spora dizilir. Birinci tüpe 0,9 ml FFTS, diğer tüplere 0,5 ml FFTS sırayla pipetlenir. Birinci tüpe 0,1 ml hasta serumu ilave edilir.

3 Karıştırıldıktan sonra 0,5 ml alınarak ikinci tüpe konur. İkinci tüpte de karıştırdıktan sonra 0,5 ml alınıp bir sonraki tüpe aktarılır, böylece devam edilir. Son tüpten alınan 0,5 ml atılır. Her tüpe sişedeki Brucella antijeninden 0,5 ml eklenir. Böylece birinci tüpten itibaren 1/20, 1/40, 1/80, 18/160, 1/320 sulandırımları elde edilir. Tüpler 37 o C de bir gece (17-24 saat) inkübe edildikten sonra okunur. Merkaptoetanollü Wright: IgM antikorları tahrip edilerek sadece IgG lerin saptanması amacıyla yapılır. Merkaptoetanol veya Rivanol, IgM deki bisülfit köprülerini yıkarak agglütinasyon etkinliğini yok eder. FTS yerine 0,05 M 2 Merkaptoetanollu tuzlu su kullanılır. Sonuç aynı şekilde değerlendirilir. Aynı amaçla Rivanol de kullanılabilir. Coombs lu Wright: Wright testinin negatif bulunduğu hastalarda blokan antikorları ortaya koymak için yapılır. Önce normal tüp agglütinasyon deneyi yapılır. Aglütinasyon vermeyen tüpler 2000 rpm de 20 dakika çevrilir, üstteki sıvı atılarak yine bir miktar tuzlu su konur, karıştırılır ve santrifüjlenir. Bu işlem 3 kere yapılır. Her tüpe 0,45 ml tuzlu su eklenerek süspanse edilir. Her tüpe bir damla Coombs serumu damlatılır. 37 o C de 24 saat bekletildikten sonra agglütinasyon

4 okunur. PAROKSİSMAL SOĞUK HEMOGLOBİNÜRİSİ Paroxysmal cold hemoglobinuria (PCH); Nadir görülen bir otoimmün hastalıktır. Vücut kendi eritrositlerine karşı antikor yapar ve eritrositleri parçalar. Bu antikorlar özellikle soğuk ortamda aktive olurlar. Paroksismal Soğuk Hemoglobinürisi kimde görülür? Hastalık soğuk havalarda el ve ayakları etkiler. Antikorlar bu bölgelerde eritrositlere yapışır ve ölmelerine yol açar, ortaya çıkan hemoglobin in bir kısmı idrarla atılır. Paroksismal soğuk hemoglobinürisi Sifiliz enfeksiyonu sırasında, bakteriyel ve viral enfeksiyonların seyri sırasında ortaya çıkabilir yada hiçbir sebebe bağlı olmadan görülebilir. Paroksismal soğuk hemoglobinürisi belirtileri nelerdir? Titreme, Ateş, Sırt ağrısı, Bacak ağrıları, Karın ağrısı, Baş ağrısı, Huzursuzluk, hastalık hali, İdrarda kan ( hemoglobinüri),

5 Paroksismal soğuk hemoglobinürisi teşhisi nasıl konur? Hastalık laboratuar testleri ile teşhis edilir: Donath-Landsteiner testi pozitiftir, İdrarda ve kanda bilirübin miktarı yükselir, Kan sayımında anemi görülür, Coombs testi negatif tir, Ataklar sırasında hemoglobin artar, Laktat Dehidrogenas LDH ataklar sırasında çok artar. Paroksismal soğuk hemoglobinürisi tedavisi nasıl yapılır? Altta yatan bir hastalık var ise bu hastalığın tedavisi ile paroksismal soğuk hemoglobinürisi de düzelir. Ağır vakalarda immün sistemi baskılayan tedaviler verilebilir. Hastalık ataklar halinde seyreder, ataklar soğuk ta kalma ile başlar ve ataklar arasında hastanın hiçbir şikayeti olmaz. Hastalık böbrek yetmezliği ve kansızlığa neden olabilir. Soğuktan korunmak atakları önler. Referanslar: Schwartz RS. Autoimmune and intravascular hemolytic anemias. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 164. COOMBS TESTİ Coombs test; Direk coombs; indirek coombs; Direk antiglobülin testi, İndirek antiglobülin testi; Coombs testi eritrositlere bağlanarak ömrünü kısaltan,

6 kansızlığa yol açan antikorların varlığını gösteren testtir. Coombs testi ne için yapılır? İki tip coombs testi vardır 1- Direk coombs testi: Kanda eritrositlere ( kırmızı kan hücresi) yapışmış ve onların ömrünü kısaltan antikor var mı diye bakılır. Birçok hastalıkta ve bazı ilaçların kullanımı sırasında kanda eritrositlere bağlanan antikorlar ortaya çıkar. Bu antikorlar eritrositlere bağlanarak ömürlerini kısaltır ve kansızlığa sebep olurlar. Eritrositlerin parçalanması çok hızlı olursa sarılık da görülür. 2- İndirek coombs testi: Kanda kendisi değil de başka eritrositler için antikorlar var mı diye bakılır. Bu antikorlar eritrositlere bağlı değildir ancak farklı eritrositlere bağlanıp onların parçalanmasına sebep olurlar. Bu antikorlar özellikle kan gurubu uyuşmazlıklarında ya da anne karnındaki bebekte kan uyuşmazlığı sırasında görülür. Annede bebeğin kanına karşı antikor vardır bu antikorlar bebeğe geçerek kansızlık hatta ölüme yol açabilir. Coombs testi normal değeri nedir? Coombs testi normalde negatif olmalıdır. Pozitif coombs testi ne anlama gelir? Pozitif indirek coombs testi anne kanında bebeğin eritrositlerine karşı antikor var yani kan uyuşmazlığı var anlamına gelir. Bu duruma Eritroblastozis fetalis yada yeni doğanın hemolitik hastalığı da denir. Ayrıca: Otoimmün hemolitik anemiler,

7 İlaçlara bağlı hemolitik anemiler, Transfüzyon reaksiyonlarında da indirek coombs pozitif bulunur. Pozitif direk coombs testi ne anlama gelir? Kanınızda ertrositlerin üstüne yapışmış ve onların ömrünü kısaltan antikorlar var demektir. Pozitif direk coombs testi neden olur? Aşağıdaki hastalıklarda eritrositler üstüne antikorlar yapışıp kansızlığa yol açabilir bu hastalıkların teşhisinde coombs testi yol gösterir. Otoimmün hemolitik anemi, Kronik lenfositik lösemi ve diğer lösemiler, İlaca bağlı hemolitik anemiler: Kinidin, Metil dopa, Prokainamid, vb, İnfeksiyöz mononükleozis, Mycoplazma enfeksiyonları, Sifiliz, Sistemik Lupus Eritematozus, Transfüzyon reaksiyonu sırasında coombs testi pozitif bulunur. Coombs testi yaşlı kişilerde herhangi bir hastalık olmadan da pozitif bulunabilir. Referanslar: Powers A, Silberstein LE. Autoimmune hemolytic anemia. In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SS, et al., eds. Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingston Elsevier; 2008: chap 47. Schrier SL, Price EA. Extrinsic nonimmune hemolytic anemias. In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SS, et al., eds. Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed.

8 Philadelphia, Pa: Churchill Livingston Elsevier; 2008: chap 48. Schwartz RS. Autoimmune and intravascular hemolytic anemias In: Goldman L, Schafer AI, eds.cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 163.