alternatif bir rota, eþsiz deneyimler KAHRAMANMARAÞ BELEDÝYESÝ T.C. KAHRAMANMARAÞ VALÝLÝÐÝ ÝL KÜLTÜR VE TURÝZM MÜDÜRLÜÐÜ
Kültür Anýtý
Kahramanmaraþ'ý Mutlaka Görün 16.000 yýllýk tarihi Zengin kültür varlýklarýyla Þifalý sularý Muhteþem doðasý Sayýsýz tarihi deðerleri Eþsiz mutfaðý Nadide el sanatlarý...ve elbette güleryüzlü, gönül insanlarýyla Kahramanmaraþ'ý Mutlaka Görün. ahip Tek Þe hir yada Kahra ün as n Ünvanýn ma D KAPILARINI SONUNA KADAR AÇIYOR
MARAÞ'IN TARÝHÝ Makedonyalýlar Dönemi (M.Ö. 333-64) Asurlular Dönemi (M.Ö. 720-612) Hititler Dönemi (M.Ö. 2000-1200) Büyük Roma Ýmparatorluðu Dönemi (M.Ö. 64 M.S. 395) Binlerce yýllýktarihi mr ias Geç Roma Dönemi (M.S. 400 M.S 700) Ýslamiyet Dönemi (M.S 637- M.S. 1086) Selçuklular Dönemi Osmanlý Dönemi Kahraman Ünvanýnýn Verilmesi 7 Þubat 1973 Kýrmýzý Þeritli Ýstiklal Madalyasý ile Onurlandýrýlma 5 Nisan 1925 Cumhuriyet Dönemi (1923-...) pek Yolu ve Baharat Yolu üzerinde kurulmuþ olan Kahramanmaraþ tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliði yapmýþ ve bu medeniyetlerin kültürel kodlarýný günümüze kadar taþýyarak adeta bir açýk hava müzesine dönüþmüþtür. Maraþ adýnýn Hitit komutaný Maraj'dan geldiðini biliyor muydunuz
MARAÞ'IN RAKAMLARI 46 1.037.491 400.000 14.346 km² 568 m. 22 Plaka Kodu Nüfus Kent Merkezi Nüfusu Yüzölçümü Kent merkezinde deniz seviyesinden yükseklik Ekonomik büyüklük açýsýndan Türkiye'deki konumu Cazibe merkezi S on yýllarda baþlayan turizm hamlesiyle kent bugün yerli ve yabancý turistleri misafir ederken onlara hem damaklarýnda hem de hafýzalarýnda engin deneyimler yaþatmaktadýr. Kahramanmaraþ'ýn dört bir tarafýnýn baraj gölleriyle çevrili olduðunu biliyor muydunuz
MARAÞ'IN KONUMU Batý ile doðunun buluþma noktsý a Sivas Kayseri Afþin Elbistan Malatya Göksun Ekinözü Nurhak Adana Andýrýn Merkez Çaðlayancerit Adýyaman Pazarcýk Türkoðlu Osmaniye G. Antep K ahramanmaraþ coðrafi konumu nedeniyle farklý iklim özelliklerini barýndýrmaktadýr. Merkezde tipik Akdeniz iklimi hâkim olup kuzey ilçelerinde tamamen karasal iklim görülmektedir. Ayný anda göllerinde su sporlarý, daðlarýnda ise yayla turizmi yapýldýðýný biliyor muydunuz
MARAÞ'IN EKONOMÝSÝ Güçlü sanayi kenti Tekstil Çelik Mutfak Eþyalarý Kýrmýzý Biber Kuyumculuk Dondurma Tarhana 1 980'lerin baþlarýndan itibaren yükselen sanayi hamlesiyle Kahramanmaraþ bugün üretim kapasitesi, istihdama saðladýðý katký ve ihracat rakamlarýyla Türkiye'nin güçlü bir sanayi kenti olmayý baþarmýþtýr. Baþta tekstil, çelik mutfak eþyalarý, tarým, kuyumculuk, enerji ve gýda olmak üzere 35 sektörde 2009 yýlýnda 1,6 milyar dolarlýk milli gelir üretmiþtir. Kahramanmaraþ'ýn sadece ülkemizde deðil tüm dünyada tekstil sektöründe liderliðe koþtuðunu biliyor muydunuz
MARAÞ'IN KÜLTÜR DEÐERLERÝ Germanicia Antik Kenti Farklý Medeniyetlerle tarihe yolculuk Kent merkezinde Karamaraþ olarak adlandýrýlan bölgede kaçak kazý sonucu ortaya çýkarýlan Geç Roma dönemine ait mozaiklerde o dönemdeki günlük yaþamdan kesitler tasvirlenmiþtir. Arkeolojik Sit Alaný olarak tescil edilen ve mozaiklerin iþçilik ve kalitesi açýsýndan emsallerine göre daha ayrýcalýklý hale gelen bu bölge çok yakýnda ziyarete açýlarak bir açýkhava müzesine dönüþecektir. Kahramanmaraþ Müzesi Yaklaþýk 10 salonu ile yeniden yapýlan Kahramanmaraþ Müzesi'nde 30.000 civarýnda eser bulunmaktadýr. Müze þehir merkezinde Azerbaycan Bulvarý üzerinde yer almaktadýr. Kentin simgesi haline gelen ve Hitit dönemine ait taþ aslan heykelini de burada görebilirsiniz. Anadolu'daki ilk tanrý inanýþýnýn izlerinin Kahramanmaraþ'ta olduðunu biliyor muydunuz
MARAÞ'IN KÜLTÜR DEÐERLERÝ Kahramanmaraþ Kalesi ý Farkletlerle y ni Mede tarihe luk yolcu Þehrin tam ortasýndaki Hititler döneminde Hitit komutaný Tarhon tarafýndan þehrin ele geçirilmesine bir hatýra olarak yaptýrýlan kale gerek mimarisi gerekse de þehri kuþatan tarifsiz panoramasýyla ziyaretçilerine ayrý bir keyif sunmaktadýr. Yeme-Ýçme Alýþveriþ Tarihi Konaklar ve Hanlar Tarih boyunca kentteki sivil mimarinin en nadide örnekleri olarak günümüze kadar gelen Kocabaþ Konaðý, Dedeoðlu Konaðý, Mahmut Arifi Paþa Konaðý gibi eserleri de mutlaka görmenizi öneririz. Öte yandan Kâtip Han, Taþ Han gibi diðer eserlere de Kapalý Çarþý civarýnda ulaþabilirsiniz. Alýþveriþ
MARAÞ'IN KÜLTÜR DEÐERLERÝ Kapalý Çarþý Farklý Medeniyetlerle tarihe yolculuk Kentin en iþlek caddesinde yer alan bu tarihi çarþýda Kahramanmaraþ'a özgü yöresel ürünler alabilir, yine bir tarihi nokta olan bedesteni görebilir ve hemen yaný baþýndaki kuyumcular çarþýsýnda birbirinden deðerli mücevher maðazalarýný gezebilirsiniz.kapalý Çarþý'yýgezmek için en az yarým gün ayýrmanýzýöneririz. Yeme-Ýçme Alýþveriþ Ceyhan Nehri ve Köprüsü Ýsmini Ceyhan Nehri'nden alan, kente 10 km. uzaklýktaki Ceyhan Köprüsü 15. y.y.'ýn ikinci yarýsýnda, daha eski dönemlerden kalan baþka bir köprünün temelleri üzerine inþa edilmiþtir. Uzunluðu 154,6 m. ve 6 sivri gövdeden oluþan, moloz taþlardan yapýlmýþbu eser özgünlüðünü koruyarak günümüze kadar ulaþmýþtýr.
MARAÞ'IN ÝNANÇ ABÝDELERÝ Eshab-ý Kehf Ýnanç turizmi burada yükseliyor Afþin Ýlçesi'ne 6 km.uzaklýkta küçükbirtepeüzerinde bulunan Eshab-ýKehf külliyesi, kutsal maðarayý da içinde bulunduran dört bölümden oluþmaktadýr. Eshab-ý Kehf olayý tüm semavi dinlerde yer alan ortak bir inanýþ olmasýndan ötürü her yýldünyanýndört bir yanýndan buraya ziyatçiler çekmektedir. Ulu Camii ve Taþ Medrese Dulkadiroðullarý hükümdarýala Üd-Devle Bey tarafýndan yaptýrýlan bu iki eser özgünlüðünü günümüze kadar koruyarak þehir merkezinin en çok ziyaret edilen inanç deðerleri haline gelmiþtir. Malik Bin Eþter Türbesi Adana yolugiriþinde, þehir merkezine 6 km uzaklýkta bulunan, muhteþem manzaralý türbe Ziya Eddin Yusuf tarafýndan 1201 yýlýnda yaptýrýlmýþtýr. Türbeye adýný veren Malik Bin Eþter, Halid Bin Velid komutasýndaki Ýslam ordusu ile bu bölgeye gelerek burada vefat etmiþtir. Cumhuriyet döneminin en büyük ikinci camisi olan Abdulhamit Han Camisi'nin Kahramanmaraþ'ta olduðunu biliyor muydunuz
MARAÞ'IN DOÐAL GÜZELLÝKLERÝ Kapýçam Tabiat Parký Görülecek o kadar çok yer var ki Gaziantep yolu üzerinden þehre girerken yol üzerinde bulunan bu eþsiz doða cennetinde botanik bahçesi, kýnalý keklik üretme istasyonu, göletler, doða eðitim salonlarý, piknik ve kamp alanlarý, yeme-içme yerleri bulunmaktadýr. Doðaseverlerin bitki ve hayvan hayatýný olanca gerçekliðiyle gözlemleyebilecekleri Kapýçam Tabiat Parký ayný zamanda ülkemizin 30. milli parkýdýr. Yeme-Ýçme Baþkonuþ ve Yavþan Yaylalarý Kentin en gözde tabiat harikalarýndan biri olan Baþkonuþ Yaylasý, Kahramanmaraþ-Andýrýn yolunun 55. km'sinde bulunmaktadýr.1850 m. yüksekliðeçýkarken, SýrBarajý'nýn masmavi portresini görebilir, yaylada piknik yapabilir, geyik çiftliðinde doða ile baþ baþa olabilirsiniz. Yavþan Yaylasý tabiat parký 39. Tabiat Parkýmýz olup, il merkezine 36 km mesafede Akdeniz, Doðu Anadolu ve Güneydoðu Anadolu Bölgeleri'ninbirbirineençokyaklaþtýðý alanda yer alýr. Doðal su kaynaklarý bakýmýndan oldukça zengin olupbölgeye özgü (endemik) yaklaþýk 65 adet bitki türü tespit edilmiþtir. Yeme-Ýçme Kahramanmaraþ'taki bitki zenginliðinin Ýngiltere ve Hollanda'dan daha çok olduðunu biliyor muydunuz
MARAÞ'IN DOÐAL GÜZELLÝKLERÝ Uludaz Tepesi, Uður Böceði Kolonileri Görülecek okadarçok yer vr a ki Þehir merkezine 65. km uzaklýktaki bu tepe üzerinde gözlerinize inanamayacaksýnýz.ayný anda milyonlarca uðurböceðine ev sahipliði yapanbu tepe fotoðraf sanatçýlarýnýn, doðatutkunlarýnýnengözde mekanlarý arasýnda yer alýyor. Menzelet Barajý ve Ali Kayasý Kahramanmaraþ-Kayseri yoluüzerinde bir diðer görülmesi gereken yer ise mavinin her tonunun yansýdýðý Menzelet Baraj Gölü ve barajýn güneyindeki heybetli ve sarp bir yapýya sahip Ali Kayasý'dýr. Bu yol üzerinde özellikle doðal alabalýk çiftliklerinde gerçek alabalýðýn tadýna bakmanýzýöneririz. Yeme-Ýçme
MARAÞ'IN DOÐAL GÜZELLÝKLERÝ Döngel Maðaralarý Görülecek okadarçok yer vr a ki Kahramanmaraþ-Kayseri yolunun 50. km.'sinde yer alan, doðal sit alaný olarak tescil edilen Döngel Maðaralarýüst üste birbirine baðlý üç maðaradan oluþmaktadýr. Özellikle Paleotik Dönem'de ilk yerleþimlerin bu bölgede olmasý maðaralara ayrý bir önem katýyor. Yeme-Ýçme Yeþilgöz Döngel, Menzelet Barajý derken yine ayný yol üzerinde bulunan Yeþilgöz'de ise gözlerinize inanamayacaksýnýz. Daðýnaltýndan 45 m. derinlikte kaynayan suyu ile yeþil birgözü andýran bu gölet adeta bir doða harikasý özelliði taþýmaktadýr. Çýnarlar ve salkým söðütler gölgesindeki piknik keyfi için de burasý ziyaretçilerine ayrý bir keyif vermektedir. Yeme-Ýçme
MARAÞ'IN ÞÝFALI SULARI Ilýca Kaplýcasý Þifalý sularýn yanýnda yemyeþil bir doða ve boloksijen Kahramanmaraþ'ýn 72 km. kuzeyinde, tarihi Süleymanlý Köyü'nün hemen yanýnda bulunan Ilýca Kaplýcasý'nda günboyu þifalý sularýndan faydalanýrken, yöredeki tarihi kalýntýlarýgörebilir, yörenin yemyeþil doðasýnda gezebilir, muhteþem yemeklerini tadabilirsiniz. Türkiye'de su kalitesi açýsýndan 25 özel noktadan biri seçildiðini de özellikle belirtiriz. Yeme-Ýçme Ekinözü Ýçmeleri Kahramanmaraþ'ýn Ekinözü ilçesinde bulunan, birçok hastalýða iyi gelen, kapasite ve kaynak nitelikleri açýsýndan her yýl binlerce turisti aðýrlayan Ýçmeler'de kendinizi stresten uzak, doðal bir terapiye tabi tutabilirsiniz. Özellikle güzel havasýný bol bol soluyarak oksijen depolamanýzýöneririz. Kahramanmaraþ'ýn su kaynaklarý açýsýndan ülkemizin en zengin kenti olduðunu biliyor muydunuz Yeme-Ýçme
MARAÞ'TAN NE ALINIR? Maraþ Dondurmasý Böylesini hiç tatmadýnýz Ahir Daðý eteklerinde otlayan keçilerin sütü, yine ayný daðdaki orkide köklerinden elde edilen doðal sahlep ile üretilen ve yapýmtekniði ile de formülü yüzyýllara dayanan bu eþsiz tada doyamayacaksýnýz. Lütfen gerçek dondurmayý kendi yerinde en gerçek haliyle tadýnýz. Maraþ Biberi Sadece Kahramanmaraþ ve yöresine özgü bu lezzet ve saðlýk kaynaðý gerek aromasýgerekse de muhteþem tadý ve kokusu ile size yine bambaþka bir deneyim katacaktýr. Özellikle MaraþBiberilogolu ürünleri tüketmenizi tavsiye ederiz. Maraþ Fýstýk Ezmesi Müthiþ bir tat, öyle ki yerken bitmesin, diyeceðiniz kadar.fýstýkhiçbu kadar güzel olmamýþtý.
MARAÞ'TAN NE ALINIR? Maraþ Tarhanasý Böylesini hiç tatmadýnýz Þehrin vazgeçilmez ürünlerindenbirisidetarhana.ancak bir farkla. Lütfen þimdiye kadar tattýðýnýz tarhanalarýunutun. Tamamen doðal yöntemlerle yapýlan, kaðýt gibi incecik bu gevrek eðlenceyi tadýn. Evet, bu doðal cipsi kýtýr kýtýr yiyebilirsiniz. Maraþ Samsa ve Sucuðu Hiçbir katký maddesi içermeden, doðal üzüm suyu ile yapýlan bu vitamin deposunu kentte her yerde bulabilirsiniz. Maraþ Çöreði Kentteki taþ fýrýnlarda üretilen sýcacýkçörekleri ister tatlý,tuzlu isterse de gevrek veya yumuþak olarak tadabilirsiniz. Maraþ Biberi'nin cildinizi gençleþtirdiðinizi biliyor muydunuz
MARAÞ'TAN NE ALINIR? Ceviz Oyma Sandýklar Elsanatlarýnýn en nadide ürünleri Yüzyýllardýrsüregelen bu sanatevinizinenözel noktalarýnda soluk bulacak. Çeyiz sandýklarý, mücevher kutularý, tepsiler, aynalýklar, sehpa takýmlarý ve niceleri... Maraþ Ýþi Sim-Sýrma Genç kýzlarýnelemeði, göznuru olan bu iþlemelerle çeyiziniz saraylara layýk olacak.kadife elbiseler, yatak örtüleri, masa örtüleri derken her yer ýþýl ýþýlolacak. Maraþ Burmasý Tarihi Osmanlý'dan önceki beyliklere dayanan bu kült ürünler içinde Maraþ Burmasý varkiadetatakmayakýyamayacaksýnýz. Unutmadan altýniþlemedekahramanmaraþ'ýn Ýstanbul'dansonraikincisýrada olduðunu belirtiriz. Tabi, þimdilik
MARAÞ'TAN NE ALINIR? Kýrmýzý Bakýr Ýþleri Elsanatlarýnýn en nadide ürünleri Kapalý Çarþý civarýndaki Bakýrcýlar Çarþýsý içinde bulunan maðazalarda birbirinden kýymetli ibrikler, tepsiler, tavalar, bakraçlar gibi eþyalar satýn alabilir, yine ayný çarþý içinde külekçilere, yorgancýlara, köþkerlere, nalbantlara, kalaycýlara, semercilere bakarak kendinizden geçebilirsiniz. Yemeni ve Çarýklar Son derece rahat ve kullanýþlý olan yemenileri hem kendinize hem de sevdiklerinize satýn alýrken avangart giyinmenin keyfine varacaksýnýz. El Yapýmý Hartlap Býçaðý Kahramanmaraþ el yapýmý býçaklarý demirciler çarþýsýnda ustalarýn maharetli ellerinde ve Hartlap Köyü'nde üretilmektedir. Truva ve Harry Potter filminde kullanýlan çarýklarýn Kahramanmaraþ'ta üretildiðini biliyor muydunuz
MARAÞ'TA NE YENÝR? Tarhana Çorbasý Burad a yemek bir þölendir Maraþ Tarhanasý ile yapýlan bu eþsiz lezzet özel tabaklarda sunulur. Eþkili Çorba Soðuk kýþ gecelerinin bu doðal vitamin deposunu sadece Kahramanmaraþ'ta tadabilirsiniz. Yanyana - Eliböðründe Þehirde adeta efsane haline gelen fýrýn-kasaplarýn tahta iskemleleri üzerinde sýcacýk lavaþ ekmeði ile tadabilirsiniz.
MARAÞ'TA NE YENÝR? Ýçli Köfte Burad a yemek bir þölendir Dýþý sert, içi ise yumuþacýk ve cevizli; eminiz ki Maraþ usulü haþlanmýþ vekýzartýlmýþiçliköfteyi burada tadacaksýnýz. Eþkili Aya Sulusu Minik minik köfteler, doðal salça ile yapýlan sos, yanýnda Kahramanmaraþ'a özgü sarý çeltikten yapýlmýþ, enfes pirinç pilavý. Afiyet olsun. Meþhur Paça Kent merkezindeki 24 saat açýk sadece mercimek ve paça çorbasý servisi yapan dükkanlarda özellikle siyah olarak adlandýrýlan paça içmenizi öneririz. Maraþ mutfaðýnda bazý yemeklerin saatlerce süren hazýrlýklarla yapýldýðýný biliyor muydunuz
MARAÞ'A ULAÞIM Karayolu Kahramanmaraþ szi i bekliyor Kentin Akdeniz, Ýç Anadolu, Güneydoðu Anadolu, Doðu Anadolu bölgeleriyle güçlü bir karayolu baðlantýsý vardýr. Otobüs terminali kent merkezinde ve ulaþýmý oldukça kolaydýr. Havayolu Türk Hava Yollarý'nýn haftanýn her günü Ýstanbul'dan direk uçuþlarý vardýr. Ankara'dan ise direk uçuþlar haftanýn deðiþik günlerinde olmaktadýr. Havaalaný kent merkezine 8 km. uzaklýktadýr. Mesafe Cetveli Kahramanmaraþ-Ankara 592 km. Kahramanmaraþ-Ýstanbul 1.045 km. Kahramanmaraþ-Ýzmir 1.085 km. Kahramanmaraþ-Bursa 964 km. Kahramanmaraþ-Konya 541 km. Kahramanmaraþ-Adana 185 km. Kahramanmaraþ-Antalya 743 km. Kahramanmaraþ-Gaziantep Kahramanmaraþ-Kayseri Kahramanmaraþ-Samsun Kahramanmaraþ-Trabzon Kahramanmaraþ-Malatya Kahramanmaraþ-Erzurum Kahramanmaraþ-Van 80 km. 273 km. 646 km. 768 km. 223 km. 639 km. 746 km.
Kurtuluþ Anýtý
KAHRAMANMARAÞ BELEDÝYESÝ Kahramanmaraþ Belediye Baþkanlýðý Basýn Yayýn ve Halkla Ýliþkiler Müdürlüðü + 90 344 223 50 72 www.kahramanmaras.bel.tr T.C. KAHRAMANMARAÞ VALÝLÝÐÝ ÝL KÜLTÜR VE TURÝZM MÜDÜRLÜÐÜ T.C. Kahramanmaraþ Valiliði Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü + 90 344 235 15 00 www. kahramanmaraskulturturizm.gov.tr Fotoðraflar Kahramanmaraþ Belediyesi Arþivi Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü Arþivi Not: Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü tarafýndan hazýrlanan ve Kahramanmaraþ Belediyesi tarafýndan bastýrýlan bu eserde Kahramanmaraþ'a ait turizm deðerlerinden bazýlarý yer almaktadýr. Detaylý bilgi için Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü ile iletiþim kurabilirsiniz.