ANNAN PLANININ EKONOMİK YÖNÜ TOPLANTISI M. RİFAT HİSARCIKLIOĞLU 19 NİSAN 2004, BİLKENT OTELİ-ANKARA
BUGÜN BURADA ANNAN PLANININ 5. VE NİHAİ ŞEKLİNİ EKONOMİK AÇIDAN TARTIŞACAĞIZ. ZİRA, UYGULANACAK PLANIN BAŞARISI, BÜYÜK ÖLÇÜDE, KIBRIS TÜRKLERİNİN EKONOMİK REFAH SEVİYESİNİN SÜRATLE YÜKSELTİLMESİNE VE PLANIN GETİRECEĞİ EKONOMİK YÜKÜ TAŞIMA GÜÇLERİNE YAKINDAN BAĞLIDIR. ONLARCA SENEDİR ADALETSİZ, İNSAN HAKLARIYLA BAĞDAŞMAYAN VE BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ANDLAŞMASI NA AYKIRI OLAN BİR ULUSLARARASI AMBARGO ALTINDA YAŞAMAYA MAHKUM EDİLMİŞ KIBRIS TÜRK HALKININ, EKONOMİK AÇIDAN, GÜNEY DEKİ RUMLARDAN GERİ BIRAKILDIĞI AÇIKTIR. ÖTE YANDAN, BİZİM TÜRKİYE OLARAK BÜTÜN EKONOMİK HASTALIKLARIMIZ VE YANLIŞ UYGULAMALARIMIZ DA KKTC YE TAŞINMIŞTIR. SONUÇTA KKTC EKONOMİSİ, HEMEN HER SEKTÖRÜYLE, TÜRKİYE NİN DESTEĞİYLE AYAKTA KALIR HALE GELMİŞTİR. ADADA VARILACAK ÇÖZÜMDEN SONRA KIBRIS TÜRKLERİ, NÜFUS BAKIMINDAN ÜÇ BUÇUK KAT VE EKONOMİK BAKIMDAN DA DOKUZ KAT DAHA BÜYÜK BİR RUM TOPLUMUYLA YARIŞMAK VE AYAKTA KALMAK ZORUNDA OLACAKTIR. EKONOMİSİ BÖYLESİNE GERİ BIRAKILMIŞ OLDUĞUNDAN, AYAKTA KALMA MÜCADELESİNDE BAŞARISIZLIĞA UĞRAYACAK BİR HALK, ANNAN PLANI ÇERÇEVESİNDE, NE KADAR SİYASİ HAKLAR ELDE EDERSE ETSİN, BUNLARDAN YARARLANAMAYABİLİR. KALDI Kİ, ANNAN PLANI NIN YARATACAĞI BİRLEŞİK KIBRIS CUMHURİYETİ NDE, KIBRIS TÜRKLERİNİN İKTİSADİ GELİŞİMİ İÇİN, FEDERAL HÜKÜMET TE, TÜRKLERLE RUMLARIN SIKI İŞBİRLİĞİ İÇİNDE OLMALARI, ÖZELLİKLE DE RUMLARIN, TÜRKLERİN GELİŞMESİNE KATKIDA BULUNMAYI İYİ NİYETLE İSTEMELERİ ÇOK ÖNEMLİDİR. OYSA, ÇÖZÜMÜN KENDİLERİNE DAYATILDIĞINI AÇIKÇA İLERİ SÜREN RUM KESİMİ, TÜRKLERİ BAŞINDAN ATMAYI VEYA EN FAZLA BİR AZINLIK HALİNE GETİRMEYİ AMAÇLADIĞI SÜRECE, TÜRK KESİMİNİN GELİŞMESİNE DESTEK DEĞİL, KÖSTEK OLMAK EĞİLİMİNE GİREBİLECEKTİR. ÜLKE İÇİ İLİŞKİLERE KARŞI DUYARSIZ KALMA GELENEĞİNE SAHİP AB KURUMLARININ DA, TÜRKLERİN HER ZAMAN YARDIMINA KOŞMAYABİLECEĞİ AKILDA TUTULMALIDIR. ÇÖZÜMLE BİRLİKTE KIBRIS TÜRKLERİNİN KARŞILAŞACAĞI SORUNLARIN BİRİ DE, RUMLARIN GÖRECE BÜYÜK EKONOMİK GÜÇLERİYLE KIBRIS EKONOMİSİNİN, BU ARADA TÜRK KESİMİNİN EKONOMİSİ ÜZERİNDE HAKİMİYET KURMAK İSTEMELERİ OLACAKTIR. KENDİLERİNE BU BAKIMDAN AB ÜYESİ OLAN YUNANİSTAN DA YARDIM EDECEKTİR. DEROGASYONLAR İÇİNDE, YATIRIM AMACIYLA EMLAK ALINMASINA KARŞI SINIRLAMALAR GETİRİLMESİNE İMKAN VEREN MADDEDE, YASAKLARIN AYIRIM GÖZETMEKSİZİN UYGULANMASI HÜKME BAĞLANMIŞTIR. 1
YANİ TÜRK KESİMİNDE RUM KAYNAKLI YATIRIMLARI SINIRLANDIRMA KARARLARI, TÜRKİYE DEN GELECEK YATIRIMLARIN DA SINIRLANMASINI GEREKTİRMEKTEDİR. BUNUN NASIL AŞILACAĞI BİLİNMEMEKTEDİR. ÖTE YANDAN ANNAN PLANINDA RUMLAR İÇİN BENZER BİR HÜKÜM YOKTUR. YANİ RUM KESİMİ, YUNAN YATIRIMLARINA İZİN VERİRKEN, TÜRK YATIRIMLARINI SINIRLAMAK İMKANINA SAHİPTİR. ÇÖZÜMÜN İLK 3-4 YILI TÜRK KESİMİ İÇİN BÜYÜK ZORLUK VE TEHLİKELERLE DOLUDUR. 42 AY İÇİNDE RUM TARAFINA DEVREDİLECEK YÜZDE 7 TOPRAKTA YAŞAYAN 57 BİN TÜRK KUZEYE GÖÇ EDECEKTİR. BUNLAR İÇİN KONUT YAPIMI VE YENİ İŞ ALANLARI YARATILMASI GEREKMEKTEDİR. ÖZELLİKLE GÜZELYURT VE MESARYA DAN AYRILACAK OLAN VE TARIMLA UĞRAŞAN TÜRKLERİN ÜRETİME ARA VERMELERİ, İNŞAATLARI DURDURMALARI VE BANKA BORÇLARINI ÖDEYEMEMELERİ MÜMKÜNDÜR. İKİNCİ YILIN SONUNDA, 12,500 RUM KARPAZ A YERLEŞECEK, BU NEDENLE BİR KISIM TÜRK DAHA KONUTSUZ KALACAKTIR. AYNI ZAMANDA SAYILARININ 12,500 OLACAĞI SANILAN, AMA DAHA DA YÜKSEK RAKAMLARA ULAŞMASI MÜMKÜN OLAN, 65 YAŞ ÜSTÜNDEKİ RUMLAR, EŞLERİ VE BİR YARDIMCILARIYLA BİRLİKTE TÜRK KESİMİNE GEÇECEKLERDİR. BU DA KONUT SIKINTISINA EKLENECEKTİR. TAM BU KARIŞIK ORTAM ESNASINDA, KIBRIS RUM POUND U DA TEDAVÜLE GİRECEK VE ESASEN ZAYIF OLAN, GÖÇLER NEDENİYLE DE, ÖDENMEYEN ALACAKLARI ARTAN BANKALAR ZOR DURUMDA KALABİLECEKTİR. ÇÖZÜMÜN İLK YILLARINDA VUKUU MUHTEMEL OLUMSUZ GELİŞMELERİ ÖNLEMEK İÇİN BAĞIŞ KONFERANSI NIN PROVASINDA KIBRIS A AKTARILACAK FONLARIN 2005 TEN İTİBAREN BEŞ YIL İÇİN 2 MİLYAR EURO OLACAĞI YOLUNDA İŞARETLER ALINMIŞTIR. BU MEBLAĞIN BİZATİHİ AZ OLMASININ YANINDA, GEÇMİŞ TECRÜBELER, FİİLEN GELEN MEBLAĞIN SÖZ VERİLENDEN HER ZAMAN ÇOK DAHA AZ OLDUĞUNU GÖSTERMEKTEDİR. ÖTE YANDAN KUZEYDE RUMLARA İADE EDİLECEK EMLAKIN ÜÇTE BİRİ DIŞINDA KALAN BÖLÜMÜ TAZMİN EDİLECEKTİR. 20 MİLYAR DOLARA VARAN TAHMİNLER BİR YANA BIRAKILSA DAHİ, ÖNEMLİ MEBLAĞLARIN ÖDENMESİ GEREKECEĞİ KUŞKUSUZDUR. BUNLARIN HEPSİNİN EMLAK KURULU NUN BONOLARI VASITAYLA ÖDENMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR. TAZMİNATIN HESAPLANMASINA ESAS ALINAN YÖNTEM SONUCU ÖDENMESİ GEREKECEK MEBLAĞLARIN RAYİÇ BEDELİ ÇOK AŞMASI DA SÖZ KONUSUDUR. ASGARİ ON YIL SÜRECEK EMLAK SORUNU, TÜRK KESİMİNDE EKONOMİNİN RAYINA OTURMASINI ÇOK ZORLAŞTIRACAKTIR. 2
BU DURUMDA ANNAN PLANININ ÖZELLİKLE EKONOMİK AÇIDAN KIBRIS TÜRKLERİNE ÖNEMLİ YÜKLER GETİRDİĞİ AÇIKTIR. EĞER KIBRIS TA KALICI BİR ÇÖZÜM AMAÇLANIYORSA, ORTAYA ÇIKAN BU YÜKLERİN HAKÇA PAYLAŞILMASI SAĞLANMALIDIR. ELBETTE BURADA KISACA DEĞİNDİĞİM BU HUSUSLAR BİZİ ÇÖZÜMDEN VAZGEÇİRMEMELİDİR. BUNLARDAN DOLAYI, HEM TÜRKİYE NİN VE HEM DE KIBRIS TÜRKLERİNİN, AB ÜYELİĞİ HEDEFİNDEN VAZGEÇMESİ DE SÖZ KONUSU OLMAMALIDIR. ANNAN PLANININ BİZİ TAM OLARAK TATMİN ETTİĞİNİ SÖYLEMEK ELBETTE MÜMKÜN DEĞİLDİR. ANCAK, BU KONUDAKİ TEDİRGİNLİĞİMİZ, KIBRIS TA NİHAİ ÇÖZÜMÜN BİR SÜREÇ OLMASIYLA AZALMAKTADIR. ÇÖZÜM BİR SÜREÇTİR VE BU SÜREÇ, REFERANDUMLA ÖNEMLİ BİR NOKTAYA ULAŞACAK OLMAKLA BİRLİKTE, SÖZ KONUSU ÇÖZÜMÜN, BU REFERANDUMUN ÖTESİNE DE TAŞACAĞINI BİLMEMİZ GEREKİR. MÜCADELE ESASEN DEVAM EDECEKTİR. KIBRIS TA BAŞLAYAN YENİ DÖNEM HER YÖNÜYLE TÜRKİYE NİN AVRUPA BİRLİĞİ TAM ÜYELİĞİ İLE İLGİLİDİR. BU SÜRECİN BAŞARISI, TÜRK-YUNAN DENGESİNDEN VE AVRUPA KITASININ SOĞUK SAVAŞ SONRASINDA İÇİNE GİRDİĞİ YENİDEN YAPILANMANIN GEREKLERİYLE BAĞLANTILI OLARAK, ÜLKEMİZİN TAM ÜYELİK SÜRECİNİN HEDEFİNE ULAŞTIRILMASINA BAĞLIDIR. KIBRIS TÜRK HALKININ VAZGEÇİLMEZ HAKLARININ KORUNMASI TEMELİNDE ULAŞILACAK BİR ÇÖZÜM SONRASINDA, TÜRKİYE NİN, KIBRIS TÜRK HALKI İLE, BU KEZ AB İÇİNDE YİNE BİRLİKTE OLMASI YÖNÜNDEKİ ORTAK NİHAİ HEDEFİMİZİ, EN SÜRATLİ BİÇİMDE GERÇEKLEŞTİRMEK, BÜYÜK ÖNCELİĞE SAHİPTİR. HEPİMİZİN BİLDİĞİ ÜZERE ANNAN PLANI, TÜRKİYE NİN DE AB ÜYESİ OLACAĞI PERSPEKTİFİYLE HAZIRLANMIŞTIR. BU NEDENLE HÜKÜMETİMİZİN, KONUNUN BU YÖNÜ ÜZERİNDE CİDDİYETLE DURDUĞUNUN GÖRÜLMESİ SEVİNDİRİCİDİR. BUNUNLA BİRLİKTE TAM ÜYELİĞİMİZ YÖNÜNDEKİ GARANTİLERİN VE BU KONUDAKİ SİYASİ KARARIN GEREKTİRDİĞİ GELİŞMELERE BU GÜNLERDE ULAŞMAMIZ ZARURİDİR. TÜRKİYE, KIBRIS SORUNUN ÇÖZÜMÜ İÇİN GEREKLİ GAYRETİ GÖSTERMİŞTİR. KOPENHAG SİYASİ KRİTERLERİ ARASINDA OLMAMASINA RAĞMEN, KIBRIS KONUSU, FİİLİYATTA TÜRKİYE İLE MÜZAKERELERE BAŞLAMA KARARININ ÖNÜNDE CİDDİ BİR ENGEL OLARAK İLERİ SÜRÜLMÜŞTÜR. ANCAK, KIBRIS SORUNUNUN ÇÖZÜMÜ YÖNÜNDE GÖSTERİLEN SİYASİ İRADE VE KARARLILIĞIN, AB İLE MÜZAKERELERİN BAŞLATILMASI İÇİN ÖNE SÜRÜLEN ENGELLERDEN ÇOK ÖNEMLİ BİRİNİ ORTADAN KALDIRDIĞINA İNANIYORUZ.. 3
KIBRIS TA VARILACAK ÇÖZÜM ÇERÇEVESİNDE, TÜRK TOPLUMU İÇİN ÖNGÖRÜLECEK GARANTİLERİN, ASLINDA TÜRKİYE NİN DE AVRUPA BİRLİĞİ NE KATILIMI İLE ANLAM KAZANACAĞINI BİLİYORUZ. SAĞLANACAK BİR ÇÖZÜMDEN SONRA, KIBRIS TÜRKLERİNİN, VARLIKLARINI SİYASİ VE EKONOMİK AÇIDAN SÜRDÜREBİLMELERİ, TÜRKİYE NİN AB ÜYELİĞİNİN DE GERÇEKLEŞMESİNE BAĞLIDIR. BU YÜZDEN HÜKÜMETİMİZ, GİRİŞ MÜZAKERELERİNİN BAŞLAMASI İÇİN BİR TARİH ALMANIN YANINDA, ÜYELİĞE İLİŞKİN BİR PERSPEKTİF SAĞLAMAYA DA ÇALIŞMALIDIR. YANİ BU YILIN SONUNDA HEM TAM ÜYELİK MÜZAKERELERİNE BAŞLANACAK TARİH AÇIKLIKLA BELİRLENMELİ, HEM DE SÜREÇ AÇIKLIKLA ORTAYA KONULMALIDIR. BU ARTIK TÜRKİYE NİN HER BAKIMDAN HAKKIDIR. BUGÜNE KADAR Kİ EN UZUN ÜYELİK MÜZAKERE SÜRECİNİN 8 YIL İLE İSPANYA YA AİT OLDUĞU GÖZ ÖNÜNE ALINARAK, TÜRKİYE NİN MÜZAKERE SÜRECİNİN BUNDAN DAHA UZUN OLMAYACAĞININ GARANTİSİ ALINMALIDIR. AB YE ÜYELİK SÜRECİNİN BAŞARISI, KKTC NİN, EKONOMİK AÇIDAN GÜÇLENEREK, ÇÖZÜM SÜRECİNDE VE SONRASINDA, AYAKTA KALABİLMESİNE BAĞLIDIR. ÖNCELİKLE KUZEY KIBRIS IN, ADA NIN BÜTÜNÜYLE UYUMLU VE BENZER BİR EKONOMİK GELİŞME ÇİZGİSİNİ YAKALAMASI GEREKİR. BU MÜZAKERELERDE, AB MEVZUATININ KAPSAMI VE KARMAŞIKLIĞI DİKKATE ALINDIĞINDA, TOBB OLARAK, KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ NE LOJİSTİK DESTEK VERMEYE VE UZMAN KİŞİ VE KURULUŞLARLA İŞBİRLİĞİ YAPMAYA HAZIRIZ. ANNAN PLANININ BAŞARIYLA UYGULANABİLMESİ İÇİN, PLAN TARAFINDAN ÖNGÖRÜLEN VEYA YETERİNCE ÖNGÖRÜLMEYEN ALANLARDA, SOYDAŞLARIMIZIN ÖNCE PLANIN TEDRİCEN UYGULANMASI SIRASINDA EKONOMİK AÇIDAN ZARAR GÖRMEYECEKLERİ BİR NOKTADA OLABİLMELERİNİN SAĞLANMASI GEREKİR. ESASEN, İKİ TOPLUMU REFAH DÜZEYLERİ ARASINDAKİ TÜRK TARAFI ALEYHİNE OLAN DENGESİZLİĞİ GİDERECEK VE TÜRK TARAFININ REFAH ÇİZGİSİNİ GÜNEYE YAKLAŞTIRABİLMEK İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER NOKTASINDA, AB NİN ENSTRÜMANLARI ÇOK ÖNEMLİDİR. DAYANIŞMA VE BÖLGESEL FARKLILIKLARININ GİDERİLMESİ, AB ENTEGRASYONUNUN BAŞ KOŞULLARINDAN BİRİDİR. BU KONUDA, AB YE BÜYÜK SORUMLULUK DÜŞMEKTEDİR. ELBETTE BİZ DE SOYDAŞLARIMIZIN YANINDA YER ALACAĞIZ. KUZEY KIBRIS IN, EKONOMİK AÇIDAN GÜÇLENEREK, ÇÖZÜM SÜRECİNDE VE SONRASINDA, AYAKTA KALABİLMESİ, ÇÖZÜMÜ TAKİP EDEN YILLARDA TÜRKİYE NİN İSTİKRARI AÇISINDAN DA ÖNEM TAŞIMAKTADIR. 4
2004 YILI SONUNDA GİRİŞ MÜZAKERELERİ İÇİN BİR TARİH ALINDIKTAN VE MÜZAKERELER BAŞLADIKTAN SONRA DA, TÜRK AB İLİŞKİLERİNİN İYİ GİTMESİNDE, KIBRIS TAKİ OLUMLU GELİŞMELERİN ETKİSİ OLACAKTIR. PEKİ, ORTADAKİ METİN HİÇBİR TEHLİKE BARINDIRMIYOR MU? BİZLER AÇISINDAN GÖNÜL RAHATLIĞIYLA EVET DENİLEBİLECEK BİR METİN Mİ? ELBETTE DEĞİL. ÖZELLİKLE 1960 ANLAŞMASININ HEMEN ERTESİNDE, MAKARİOS UN BU ANAYASA İŞLEMİYOR, DEĞİŞTİRMEK LAZIM DİYEREK GİRİŞİMLERE BAŞLADIĞINI HEP AKILDA TUTUYORUZ. GEÇMİŞTE YAŞADIĞIMIZ BU OLAYLARDAN DOLAYI, DEROGASYONLARIN GEÇERLİLİĞİ KONUSUNDA HAKLI OLARAK TİTİZLENİYORUZ. ANCAK ANNAN PLANININ ONYEDİ AYLIK SERÜVENİNE BAKTIĞIMIZDA, ONYEDİ AYLIK VER- AL SÜRECİNDE, TÜRK TARAFININ DAHA FAZLA ALMIŞ OLDUĞUNU DA TESLİM ETMEK GEREKİYOR. AYRICA, YALNIZ KAĞIT ÜZERİNDEKİ İLERLEMELERE BAKMANIN, ÇOK DA DOĞRU OLMADIĞINI DA İFADE ETMEK İSTERİM. ANNAN PLANI MÜZAKERELERİ İLE BİRLİKTE, KIBRIS MESELESİNE ULUSLARARASI BAKIŞ AÇISI DA ÖNEMLİ ÖLÇÜDE DEĞİŞMİŞTİR. RUM TARAFININ KIBRIS IN BÜTÜNÜNÜN TEMSİLCİSİ OLDUĞU İMAJI, MASADA OTURAN, MÜZAKERELERE DEVAM EDEN TÜRK TARAFININ VARLIĞI NEDENİYLE, ARTIK GEÇERLİLİĞİNİ KAYBETMİŞ GÖRÜNMEKTEDİR. BUNU DA TÜRK DİPLOMASİSİ AÇISINDAN SON DERECE OLUMLU BİR GELİŞME OLARAK NOT ETMEK GEREKMEKTEDİR. BUGÜN GELİNEN NOKTADA, ÜZERİNDE ASIL DURMAMIZ GEREKEN KONU, VARILAN UZLAŞMANIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİDİR. İKİ KESİMLİ BİRLEŞİK KIBRIS CUMHURİYETİ NİN ADAYA BARIŞ GETİRMESİ, ADADA TÜRK VARLIĞININ KORUNABİLMESİ NASIL MÜMKÜN OLACAKTIR? BANA KALIRSA, ADADA TÜRK VARLIĞININ KORUNMASI, ÖZELLİKLE VE ÖNCELİKLE İKTİSADİ BİR MESELEDİR. İKİ TOPLUMLULUĞUN MÜMKÜN OLDUĞUNCA SIKI BİR BİÇİMDE KORUNABİLMESİ İÇİN, TÜRK TARAFININ BELLİ BİR İKTİSADİ GELİŞMİŞLİK DERECESİNE SÜRATLE ULAŞMASI GEREKMEKTEDİR. MEVCUT DURUM, VERİ OLARAK KABUL EDİLDİĞİNDE, BU NOKTADA ENDİŞE BEYAN EDENLER HAKLI GİBİ GÖRÜNMEKTEDİRLER. ANCAK GÖREV, MEVCUT DURUMU KAPSAMLI BİR BİÇİMDE DEĞİŞTİRMEK OLMALIDIR. ZATEN KIBRIS TÜRKLERİ NİN ÖNÜNE, GÖRÜLEBİLİR GELECEKTE HİÇ BİR UMUT KOYMAYAN MEVCUT DURUM, ADADA TÜRK VARLIĞINI TEHDİT EDEN EN ÖNEMLİ UNSUR DEĞİL MİDİR? BU NOKTADA, EN BÜYÜK SORUMLULUK, TÜRK ÖZEL SEKTÖRÜNE DÜŞMEKTEDİR. NASIL Kİ TÜRKİYE, SON 3 YILDA TAMAMLAMAYA ÇALIŞTIĞI YAPISAL REFORMLAR İLE, ÖZEL SEKTÖRE DAYALI BİR SAĞLIKLI BİR BÜYÜME MODELİNİ OLUŞTURMAYA ÇALIŞIYORSA, GEREK BU YENİ SÜRECE VE 5
GEREKSE DE AB STANDARTLARINA UYUMU SAĞLAMAK ÜZERE, KKTC DE, TÜRKİYE NİN YAPTIKLARINA BENZER YAPISAL REFORMLARA HIZLA BAŞLANMALIDIR. İŞTE BU KAPSAMDA BUGÜN CEVAP ARAYACAĞIMIZ SORULAR ŞUNLAR OLACAKTIR. 1. ANNAN PLANI NIN İKTİSADİ MALİYETİ NEDİR? BU MALİYET NASIL KARŞILANACAKTIR? DÜŞÜNÜLEN MALİYET DAĞILIMI HAKÇA MIDIR? 2. 1 MAYIS SONRASINDA OLUŞMASI MUHTEMEL BİRLEŞİK KIBRIS CUMHURİYETİ NİN VE ÖZELLİKLE DE KIBRIS TÜRKLERİNİN, TÜRKİYE İLE İKTİSADİ İLİŞKİLERİ KONUSUNDA AYRICALIKLI BİR REJİM NASIL TASARLANMALIDIR? 3. KUZEY KIBRIS'IN AB SÜRECİNE İNTİBAKI NASIL TASARLANMALIDIR? BÖLGESEL GELİŞME FARKLILIKLARI DİKKATE ALINDIĞINDA BÖLGESEL GELİŞME PERSPEKTİFİ NASIL ORTAYA KONULMALIDIR? BİZ, TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ OLARAK, TÜRKİYE NİN MESELELERİNİN CİDDİYETLE TARTIŞILMASI YÖNÜNDE YAPTIĞIMIZ ÇALIŞMALARI SÜRDÜRMEKTE KARARLIYIZ. ANNAN PLANIN İLK OLARAK ORTAYA ÇIKTIĞI KASIM-2002 DEN İTİBAREN MEYDANA GELEN GELİŞMELER, TOBB UN DA BENİMSEMİŞ OLDUĞU YAKLAŞIM TARZININ HAKLILIĞINI ORTAYA ÇIKARMIŞTIR. KUŞKUSUZ PLANIN SON ŞEKLİNDE DE, UYGULAMADA SIKINTI YARATABİLECEK PEK ÇOK HÜKÜM VARDIR. MÜZAKERE SÜRECİ İÇİNDE PLANIN HER VERSİYONUNDA TÜRK TARAFI İÇİN YAPILAN İYİLEŞTİRMELER, RUMLARA VERİLEN KARŞI ÖDÜNLERLE DENGELENMEYE ÇALIŞILMIŞTIR. ANCAK BUGÜN ORTAYA KONAN 5. TASLAK, İLK 4 ÜNÜN İLERİSİNE GİDEN İYİLEŞTİRMELER GETİRMEKTEDİR. BAZI ÇEVRELERİN ÇEŞİTLİ VESİLELERLE YAPTIKLARI VE KIBRIS KONUSUNUN TAM OLARAK DEĞERLENDİRİLEMEMESİNDEN KAYNAKLANAN YANILTICI AÇIKLAMALARI, TÜRKİYE NİN KABULÜ ZOR HUSUSLARI BİLE KABUL EDEBİLECEĞİ KANAATİNİN OLUŞMASINA VE MASADA MÜZAKERE GÜCÜNÜ ZAYIFLATMASINA SEBEP OLMUŞTUR. ŞUNU UNUTMAYALIM Kİ, DEVLETİN BEKASININ SAĞLANMASI, ÇETİN BİR UĞRAŞ GEREKTİRİR. MİLLETLER HAKLARINA, BUNLARI SAVUNABİLDİKLERİ ORANDA SAHİP OLURLAR. MİLLİ HAK VE ÇIKARLAR KİMSEYE, OTURDUĞU YERDE EMEKSİZ VE ÇABASIZ ŞEKİLDE, BİRİLERİ TARAFINDAN GETİRİLİP BIRAKILMAZ. BİZ MİLLİ HAK VE ÇIKARLARIMIZI KORUMAYI İSTİYOR MUYUZ, BUNU BECEREBİLİYOR MUYUZ; BUNUN ZİHNİ VE FİKRİ İCAPLARINI LAYIKIYLA YERİNE GETİREBİLİYOR MUYUZ? MESELE BUDUR. 6
İŞTE 1. TASLAKTAN 5. TASLAĞA GİDEN BU SÜREÇ, BİZE NE ÖĞRETMELİ? DİYE KENDİMİZE SORDUĞUMUZDA İLK ÖNCE ŞUNU GÖRÜYORUM; MÜZAKERE MASASINDA OTURMANIN YARARLI OLDUĞU HERHALDE AÇIKÇA GÖRÜLDÜ. SUNULAN BELGELERİ HEMEN VE TARTIŞMASIZ KABUL ETMEYİP, MÜZAKEREYİ SÜRDÜRMENİN, MİLLİ HAK VE ÇIKARLARIN KORUNMASINDAKİ FAYDASI ORTAYA ÇIKTI. İKİNCİSİ, SAYISI SINIRLI AMA TEMEL BAZI NOKTALARDA ISRAR ETMEK, TÜRK DİPLOMASİSİ AÇISINDAN ÖNEMLİ KAZANIMLARIN ELDE EDİLEBİLMESİNE NEDEN OLDU. ORTAYA ÇIKAN BİR GERÇEK DE ŞUDUR: 17 AYLIK MÜZAKERE SÜRECİNDE SAYIN DENKTAŞ IN MÜZAKERE YETENEĞİ VE KIBRIS TÜRK HALKININ HAKLARINI KORUMAK İÇİN VERDİĞİ MÜCADELE, BU SONUCA ULAŞMADA TAYİN EDİCİ BİR UNSUR OLMUŞTUR. İŞTE TOBB OLARAK BİZ BU YÜZDEN DEVAMLI OLARAK, KIBRIS TÜRKLERİNİN VE TÜRKİYE NİN HAKKINI KORUYAN BİR ÇÖZÜMÜN, SAYIN DENKTAŞ GİBİ, KIBRIS DAVASIYLA BÜTÜNLEŞEN, BU TARİHİ MÜCADELENİN SİMGESİ HALİNE GELEN, KONUYA TÜM YÖNLERİYLE HAKİM, KORA KOR MÜZAKERE ETMESİNİ BİLEN BİR DEVLET ADAMI SAĞLAYABİLİR DEMİŞTİK. ÇÖZÜME ULAŞMAK İÇİN CİDDİ VE SAMİMİ BİR GAYRETLE ÇABA SARFEDEN HÜKÜMETİMİZ, DIŞ İŞLERİ BAKANLIĞIMIZ VE KKTC HÜKÜMETİ DE, TÜRK TARAFI LEHİNE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERLE PLANIN BUGÜN VARILAN NOKTAYA GELMESİNDE BÜYÜK BİR PAYA SAHİPTİRLER. BAŞTA SAYIN RAUF DENKTAŞ, SAYIN TALAT VE SAYIN GÜL OLMAK ÜZERE, BU SÜRECE EMEĞİ GEÇEN HERKESE TEŞEKKÜR ETMEMİZ GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM. SÖZLERİME BURADA SON VERİRKEN, BAŞTA KKTC SAYIN BAŞBAKANI, BAŞBAKAN YARDIMCISI VE DIŞİŞLERİ BAKANIMIZ OLMAK ÜZERE, TOPLANTIMIZI ONURLANDIRAN TÜM KATILIMCILARA TEŞEKKÜR EDİYOR, SAYGILARIMI SUNUYORUM. 7