Hikmet Barutçugil
Hikmet Barutçugil
EBRUDAN YEŞERENLER SERGİ KATALOĞU ISBN: 978-605-83558-9-7 Sergi Kataloğu - 8 Genel Koordinatör Hikmet YILDIRIM Yayına Hazırlayanlar Servet GÜNGÖR Abdullah ÖZKAN Tasarım / Dizgi Ahmet Metin SEZER Muhammet Cihat DÖLEŞ Fotoğraf Erdi YAĞIZOĞLU Editör Zeynep DEMİRÖZ Baskı Yücem Tanıtım Basıldığı Yer Ordu Baskı Tarihi Kasım 2016 Birinci Baskı 750 Adet
Hikmet Barutçugil
Tarihten gu nu mu ze geçerlilig ini hiç yitirmedig i gibi her geçen gu n daha fazla ilgi go ren geleneksel Tu rk Islam moti lerinin en gu zel işlendig i ebru sanatı, medeniyetimizin ku ltu rel ve sanatsal o zelliklerini estetik zevkle ifade eden nadide su sleme sanatlarımızdandır. Eşsiz renklerin ha if fırça dokunuşlarıyla vu cut buldug u ve her bir eserin adeta parmak izi misali bir dig erine benzemedig i su sleme sanatımız, manevi ve estetik duyguların senteziyle ortaya çıkan eseri gerek icra edende gerekse seyretme key i yaşayanda ayrı bir heyecan yaratmaktadır. Ebruya go nu l vermiş usta ellerin marifetiyle, su ile rengin ahengiyle ka g ıtta can bulan, mistik yo nu ag ır basan ve gelişen modern sanata rag men o zgu n yapısından asla o du n vermeyen nezih el sanatı, Osmanlı himayesinde dog up gelişmiş fakat bununla sınırlı kalmayıp tu m zarafetiyle batıyı da mest etmiştir. Yu zyıllara damgasını vuran, sanatka rın ruhunun derinliklerini dog açlama işledig i ebru sanatını, Ordu Bu yu kşehir Belediyesi olarak, ebru ustası Hikmet Barutçugil'in fırça izlerinden şekillenen birbirinden o zel eserlerinden oluşan Ebrudan Yeşerenler adlı sergimiz ile siz deg erli sanatseverlerle buluşturuyoruz. Enver YILMAZ Büyükşehir Belediye Başkanı
Ebru sanatının nerede ve ne zaman başladıg ı kesin olarak bilinmemekte olup XIII. yu zyılda Tu rkistan'da, Semerkant'ta ve XIV. asırda Iran'ın dog usundaki Herat yo resinde yapıldıg ına dair bazı kaynaklar bulunmaktadır. Ebru da, aynen ka g ıt gibi Ipek Yolu ve dig er ticaret yollarını kullanarak dog udan batıya yayılmıştır. Bilindig i kadarıyla tarihi tespit edilmiş en eski ebru, 1447 yılına ait olup Topkapı Sarayı Mu zesinde bulunmaktadır. Ebru, Orta Asya dillerinden Çag atayca'da hare gibi, damarlı anlamına gelen ebre kelimesinden tu retilmiştir. Ipek Yolu ile Iran'a gelen bu sanat, burada ebri (Bulutumsu, bulut gibi) olarak isimlendirildi. Yine Iran'da bir yakıştırma tamlaması olarak a b-ru (su yu zu ) olarak anıldı. Tu rklerle birlikte Anadolu'ya gelen sanat, ebru olarak anılmaktadır. Ebru sanatı, Orta Asya'da başladıg ı için En eski Tu rk ka g ıt su sleme sanatlarından biridir denilebilir. Gu nu mu zde deg işik kullanım alanları bulan bu sanat, tarih içinde hep ka g ıt su sleme sanatı olarak yaşamıştır. Kıvamlaştırılmış su yu zu ne toprak ve pigmentlerden elde edilen boyalarla şekil verilmesi ve uygun yu zeye (kag ıt, kumaş vs.) transfer edilmesiyle yapılan bir sanat olan ebrunun asla tekrarı olmaz, her bir deseni ayrı gu zellig i ve gizemi içinde barındırır. Ebru sanatının ko klerinin çok eskilere dayandıg ının tahmin edilmesine rag men, yakın tarihimizde unutulma tehlikesi geçirmiştir. Ebruya ilişkin yazılı bilgilerin geçmişten gu nu mu ze aktarılmaması bu unutuluşa katkıda bulunmuştur. Tertıb -i Risa le-i Ebrı 1608 yılında yayınlanan, ebru yapım reçetelerini içerdig i bilinen tek kitaptır. Peki, ne oldu da bugu n bu kadar sevilen ve ilgi go ren bir sanat oldu? Başlıca sebepler o zetle şo yle olabilir; dar kalıpların u ku açıldı, yepyeni tarz ve tavırlar ortaya çıktı. Başka sanatlarla birleştirildi ve çeşitli yayınlar yapılarak o ncelikle eski tarz ebru yapım yo ntemleri yaygınlaştırıldı. Ozgu n bir meslek ha line geldi ve artan talep u zerine ebru malzemeleri u reten irmalar oluştu. Ruhsal sag lıg ın koruyucu hekimlig i ve tedavi olarak kullanılmaya başlandı. Sanat okullarında ders ve dig er bazı okullarda amato r faaliyetler olarak yer aldı. Eski tarzları devam ettirenlerin yanı sıra yepyeni ve birçok takipçisi olan ekoller kuruldu ve gelecekteki tarih bunlardan uzun uzun bahsedecektir. Bu sanatı ayakta tutan ve destek veren her kurum ve kuruluşa, Ebrudan Yeşerenler sergisinin Ordu Bu yu kşehir Belediyesi Sanat Galerisinde gerçekleştirilmesini sag layan başta Ordu Bu yu kşehir Belediye Başkanı Sayın Enver Yılmaz Beyefendi'ye, Ku ltu r ve Sanat Şube Mu du ru Sayın Abdullah Ozkan Beyefendi'ye, sergi için çalışan ve emek veren herkese şahsım ve temsil ettig im sanat adına teşekku r ediyorum. Dr. h.c. Hikmet BARUTÇUGİL Ebru Sanatçısı
ESERLER
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100