Dr. Şebnem Yıldırımoğlu Mart 2015
Avrupa Birliği Yasa Yapma Süreci Yeni regülasyonun amaçları Temel Adımlar Onay Süreci Onay Süreler Değişiklikler
Avrupa Birliği ni klinik çalışmalar icin daha çekici bir yer haline getirmek (son 5-8 yılda Avrupa Birliği nde yapılan klinik araştırma sayısı belirgin şekilde azalmıştır) Gereksiz masrafları azaltmak Daha iyi harmonizasyon-2001 AB Direktifi ülke bazında değişikliklere izin vermekteydi. Çok uluslu klinik çalışmaların koordineli yaklaşımla değerlendirilmesi Sadece merkezi sunum getirmektedir- Merkezi onay söz konusu değildir. Üye devletler çalışmaları onaylamak konusunda özerkliğe sahiptir. AB portalı üzerinden tam elektronik başvuru ve iletişim
17 Temmuz 2012- Avrupa Komisyonu, regülasyon önerisini oluşturup Avrupa Birliği Konseyi ne ve Parlamentosu na sunmuştur. 2 Nisan 2014- Parlamento genel kurulunda oylanmıştır. 14 Nisan 2014- Konseyde onaylanmıştır. 27 Mayıs 2014- Avrupa Birliği nin resmi gazetesinde Avrupa Birliği nde geçerli tüm resmi dillerde yayımlanmıştır. 16 Haziran 2014- Yürürlüğe girmiştir. 28 Mayıs 2016- Uygulanmaya başlayacaktır. (EMA, AB portalı ve veri tabanını ancak bu tarihte tamamlayabilecektir).
3 yıllık geçiş dönemi 28 Mayıs 2016 28 Mayıs 2019 2001 Avrupa Birliği Direktifi 2016 Klinik Çalışmalar Regülasyonu
Direktif değil, regülasyondur. Yeni, basitleştirilmiş başvuru/onay prosedürü Riske dayalı yaklaşım Acil koşullarda yapılan klinik araştırmalar, ko-sponsorluk ve ciddi ihlallerle ilgili kurallar gelmiştir. Şeffalık vurgusu artmıştır (kayıt, çalışma aktiviteleri ve sonuçlar) Avrupa Komisyonu için yeni roller tanımlanmıştır. Sorumlu araştırmacı/araştırmacı (Subinvestigator terimi yok) Düşük girişimli klinik çalışmalar (Faz 3b-4)
2001 Direktifi: Klinik çalışmalar (Faz 1-4) Girişimsel olmayan çalışmalar 2016 Regülasyonu: Klinik çalışmalar (Faz 1-3a) Düşük girişimli klinik çalışmalar (Faz 3b-4) Girişimsel olmayan çalışmalar
Klinik Çalışma onay süreci AB portalına sunumla başlar. Sponsor Raporlayan Üye Devleti seçer. Raporlayan Üye Devlet, başvuruyu 10 gün içerisinde gözden geçirir ve uygun olup olmadığını belirtir (validasyon). 1. Kısım da raporlayan üye devlet 26 gün içinde değerlendirmeyi yapar, 12 gün içerisinde çalışmaya katılan tüm üye devletlerin görüşünü alır (koordineli inceleme). Sonraki 7 günde karar konsolide edilir. (konsolidasyon)1. Kısım en fazla 45 gün sürebilir. 2. Kısım da başvuru her raporlayan üye devlette değerlendirilir. 2. Kısım en fazla 45 gün sürebilir. 1. ve 2. kısımdaki süreçler paraleldir. 1. ve 2. Kısım değerlendirmelerinin sonuçlarına göre karar, AB portalında 5 gün içerisinde ilan edilir.
Önemli değişiklikler, raporlayan üye devlete sunulur. 49 gün içerisinde incelenir. Belirlenen zamanlar içerisinde karar verilemezse sessiz onay=tacit approval kabul edilir. Onaylanan bir çalışma eğer başlatılmazsa 2 yıl sonunda onay kendiliğinden geçersiz hale gelir. Düşük girişimli çalışma kavramı tanımlanmıştır. Bu çalışmalar için bütün onay süreci ve zamanlamalar diğer çalışmalarla aynıdır.
1. Kısım (Madde 6) Düşük girişimli çalışma mı? Bilimsel inceleme, risk-yarar analizi IMP üretim ve ithalatı Etiketleme IB nin tam ve yeterli olup olmadığının değerlendirilmesi 2. Kısım (Madde 7) Bilgilendirilmiş olur Katılımcı veya araştırmacı ödemeleri/ödüllendirmeleri Gönüllü alımı düzenlemeleri Veri Gizliliği Direktifi (95/46/EC) Katılımcılaırn çalışmaya katılım için uygunluğu Klinik çalışma merkezlerini uygunluğu Hasar ödemeleri (sigorta) Biyolojik örneklerin, toplanması, saklanması ve gelecekte kullanılması
Soru (revizyon) olmaması durumunda toplam 60 gün, revizyon durumunda toplam 91 gün (Komisyonun ilk teklifinde 41 ve 65 iken sonradan uzatılmıştır) Üye devlet ayrıca değerlendirme yapmak isterse bu zamanlamalara 52 gün daha eklenmektedir. Önemli değişiklik için onay süresi soru olmaması durumunda 49 gün, soru varsa 80 gündür. Çalışmada ATMP (Advanced Therapy Medicinal Products) İleri Tedavi Tıbbi Ürünleri ve diğer bioteknoloji ürünleri varsa, uzman görüşü alınması gerekliliği nedeniyle süreç 50 gün daha uzayabilir.
Geniş Olur Olasılığı: Katılımcı onay verirse datasının protokol amaçları dışında da kullanılabilmesi (katılımcı istediği zamanbu oluru geri çekebilir) Yalnızca üye devlet düzeyinde basitleştirilmiş olur olasılığı- Regülasyondaki koşullara bağlıdır.
Engelli gönüllüler ve çocuklarla çalışma yapılabilmesi yalnızca gönüllüye doğrudan yarar sağlayacağı durumlarda değil, topluma yarar sağlayacağı durumlarda da mümkün olacaktır. Gebe ve emziren kadınlarda yapılacak klinik çalışmalarla ilgili hükümler gelmiştir. Askeri personel, mahkumlar ve bakımevlerinde kalan insanlarla yapılacak çalışmalarda üye devletlerin kendi kuralları olabilir. Acil tıbbi durumlarda gerçekleştirilecek klinik çalışmalar yalnızca gönüllü için potansiyel doğrudan yarar varsa gerçekleştirilebilir.
Sponsor ilk hastanın ilk vizitinden 15 gün önce ilgili üye devleti bilgilendirmelidir. Sponsor çalışmanın bitiminden sonraki 15 gün içerisinde ilgili üye devleti bilgilendirmelidir. Sponsor çalışmanın geçici olarak durdurulması veya yeniden başlatılması halinde 15 gün içerisinde ilgili üye devleti bilgilendirmelidir.
EMA SUSARlar ve ASRler için bir veri tabanı oluşturacak ve devamlılığını sağlayacaktır. EMA SUSAR ları raporlamak için basit web-tabanlı bir form oluşturacaktır. Üye devletlerin güvenlik bilgilerini değerlendirirken kooperasyon yapması esas alınmıştır.
Çalışma sonuç özeti çalışmanın bitiminden sonraki 1 yıl içerisinde sunulmalıdır (Annex IIIa/b). Ruhsat başvurusuna destek amacıyla klinik çalışma raporu sunulduğunda, AB portalına ruhsatının verilmesinden, başvurunun reddinden veya sunumun geri çekilmesinden sonraki 30 gün içerisinde bu sunum yapılmalıdır. Uyum sorunlarında özel yaptırımlar tanımlanmıştır.
Klinik çalışmalar protocol ve İKU prensiplerine göre yürütülmelidir. Yeterli şekilde izlenmelidir sıklığı ve özellikleri risk değerlendirmesi ile belirlenmelidir. Araştırma Ürünü uygun ve orantılı miktarda üretilmelidir. Ciddi ihlallerin raporlanması hükmü getirilmiştir. Araştırmacı Broşürü nün araştırma ürünü ile ilgili tüm klinik ve klinik olmayan veriyi içermesi zorunluluğu kalkmıştır. Yalnızca çalışmanın gerektirdiği verileri içermelidir. Klinik Çalışma Ana Dosyası (CTMF) talep edildiğinde temin edilebilmelidir. Klinik Çalışma Ana Dosyası (CTMF) 25 yıl süreyle arşivlenmelidir.
Aşağıdaki durumlarda üreticinin izin almasına gerek yoktur: 1- Yeniden etiketleme veya yeniden paketleme (üye devletteki tüm çalışma merkezlerinde) 2- Tanı amaçlı kullanılacak radyofarmasötiklerin hazırlanması Üye devletler istisnai düzenlemeleri denetleyecektir. Diğer tüm durumlarda İyi Üretim Uygulamaları (Good Manufacturing Practices-GMP) geçerlidir. Komisyon GMP ve denetleme ile ilgili hükümler yayımlayacaktır. Üye devletler bu hükümlere uyumu denetleyeceklerdir.
Ko-sponsorluk tanımlanmıştır. Sponsor sorumluluklarını yazılı bir sözleşme ile delege edebilir, ancak sorumluluğu devam eder. Sorumlu araştırmacı merkezde Klinik Çalışmalar Regülasyonu na uyumu sağlamaktan sorumludur. Gerekli hallerde iletişim kurulacak kişi değil, yasal temsilci (Madde 70) olmalıdır. Ancak üye devletler çok uluslu çalışmalarda bile kendi ülkelerinde iletişim kurulacak kişinin yeterli olabileceğine karar verebilir.
Bu bölüm tamamen yeni baştan yazılmıştır. Ulusal Indemnification (Teminat) Mekanizması oluşturma zorunluluğu kalkmıştır. Üye devletler, bir gönüllüde klinik çalışmaya katılmaktan dolayı meydana gelebilecek hasarlarda tazminat sistemlerini oluşturmak zorundadırlar.
Üye devletler klinik çalışmanın iznini iptal edebilir veya askıya alabilirler veya çalışmanın herhangi bir özelliğini değiştirebilirler. Böyle bir durumda sponsor ve araştırmacılar bir hafta içerisinde görüş bildirmelidir.
Denetim raporu denetlenen tarafa ve sponsora iletilecek ve AB portal ve AB veri tabanında yayımlanacaktır. Avrupa Komisyonu denetleme süreçleri ve tipleri ile ilgili bir doküman yayımlayacaktır. Avrupa Komisyonu, üye devletlerin regülasyona uyumunu denetleyebilir. Raporlar yayımlanacaktır.
EMA AB portal ve veri tabanını geliştirecektir. EMA, üye devletlerle çalışarak bilgisayar alt yapısı fonksiyonlarını oluşturacaktır. EMA Yönetim Kurulu, bilgisayar alt yapısının fonksiyonlarını bağımsız bir yoklama ile denetleyecek ve uygunluğunu teyid edecektir. Veri tabanı, sponsorla üye devletler arasında ve üye devletlerin kendi arasında iletişimini de sağlayacaktır.
Veri tabanı herkese açık olacaktır. Ancak aşağıdaki gizlilik kuralları geçerlidir: Kişisel verilerin korunması Ticari olarak gizli verilerin korunması Üye devletler arasındaki iletişimin gizliliğinin korunması Üye devletlerde klinik çalışmaların yürütülmesinin süpervizyonunun etkiliğinin sağlanması
Klinik Çalışmalar Koordinasyon ve Danışma Grubu CTAG düzenli aralıklarla (ve gerekli oldukça) toplanacaktır. Başkanlığını komisyon yapacaktır ve üye devletlerde temsilcileri olacaktır. CTAG ın görevleri şunlardır: Üye devletler arasında regülasyonun uygulamaya konması sırasında ortaya çıkan deneyimleri paylaşmasını desteklemek Üye devletlerin SUSAR ları ve yıllık güvenlik raporlarını değerlendirmelerini desteklemek için Komisyona a yardımcı olmak Raporlayan Üye devlet seçim kriterleri konusunda öneriler hazırlamak
Üye devletler inceleme ücreti talep edebilirler. Endüstri destekli olmayan çalışmalar için daha düşük ücretler uygulayabilirler. Her üye devlette tek bir ücret geçerli olacaktır.
Teşekkür Ederim