ATIK PİLLER Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği Web: www.tap.org.tr E-mail: info@tap.org.tr
PİL NEDİR VE NERELERDE KULLANILIR? Piller, kimyasal reaksiyonlar sonucunda elektrik enerjisini depolayabilen, (+) ve (-) uçları bir cihaza bağlandığında gerekli elektrik akımını sağlayan çeşitli tip ve ölçülerdeki aygıtlardır. Piller, aşağıda gösterilenlere ilaveten daha bir çok cihaz bünyesinde bulunur ve günlük yaşantımızın ayrılmaz bir parçasıdır.
PİL ÇEŞİTLERİ a) Şarj edilemeyen veya tek kullanımlık piller, b) Şarj edilebilen veya çok kullanımlık piller, olmak üzere iki ana gruba ayrılabilir. Ayrıca piller şekilleri itibariyle de silindirik, düğme ve prizmatik olarak da tanımlanabilir. Piller, türlerine göre, kadmiyum, çinko, mangan, demir, lityum, nikel, kobalt, bakır, alüminyum vb. metalleri, çeşitli kimyasal bileşikleri, plastik ve kağıt/karton gibi maddeleri içerirler.
PİLLERİ KULLANIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ? Pilleri serin ve rutubetsiz yerlerde saklayınız ve cihazlarınızı kalorifer, soba, ocak gibi ısı kaynaklarından uzakta tutunuz. Bu şekilde pilinizin ömrünü uzatabilirsiniz. Akmış pilleri çıplak ve ıslak elle tutmayınız. Şarj edilmeyen piller kesinlikle şarj işlemine tabi tutulmamalıdır. Aksi takdirde aşırı ısınma, şişme, gaz çıkışı, alevlenme ve hatta patlama görülebilir. Bir aleti pil takılı iken uzun süreli çalıştırmıyorsanız, pilleri aletin içinden çıkartınız. Yeni alınan pilleri kullanıncaya kadar orijinal ambalajında muhafaza ediniz. Pillerin kesinlikle içlerini açmaya çalışmayınız, delmeyiniz ve ezmeyiniz. Küçük çocukların düğme tipi pillerle oynamasına müsaade etmeyiniz. Piller radyoaktif madde içermediklerinden atık piller radyasyon yaymazlar.
ATIK PİL NEDİR, NE YAPMALIYIZ? Kullanım ömrünü tamamlamış veya uğramış olduğu fiziksel hasar sonucu kullanılamayacak duruma gelmiş olan pillere, atık pil diyoruz. Atık hale gelmiş pillerin onarılarak tekrar kullanımı mümkün değildir. Atık piller evsel atıklarla karıştırılmamalı ve kesinlikle çöpe atılmamalıdır. Atık piller ateşe, su kaynaklarına atılmamalı ve toprağa gömülmemelidir. Aksi taktirde pilin dış kabı zamanla delinerek içindeki metaller ve kimyasal maddeler toprağa ve sulara karışabilir. Atık piller evlerinizde ayrı biriktirilerek, atık pil toplama kutularına atılmalıdır.
TAP IN ÇALIŞMALARI Yönetmeliğe göre, atık pil ve akümülatörlerin yıllık toplama miktarları bakanlıkça belirlenen kota oranlarına uygun olarak yapılması gerekmektedir. Bunu sağlamak üzere TAP ın 3 ana amacı bulunmaktadır : Verimli bir toplama sisteminin kurularak çalıştırılması, Yıl boyunca tüketicilere yönelik kampanyaların yapılması ve okullarda bilinçlendirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi, Atık pillerin bertaraf öncesi ve bertaraf işlemlerinin yürütülmesi, Bugün TAP bünyesinde ayrıca kurulmuş olan bir İktisadi İşletme vasıtasıyla Türkiye nin tamamında atık pillerin toplanması yönünde gerekli çalışmalar sürdürülmektedir. 6
BELEDİYELERLE ÇALIŞMA TAP atık pil toplama çalışmalarını gerçekleştirirken, Belediyeler ile işbirliği protokolleri imzalar. İmzalanan protokollerde, her iki tarafın üstlendiği sorumluluklar mevcuttur. Büyükşehir Belediyelerinde, APAK yönetmeliğinin ilgili maddesi gereği, taraflar Büyükşehir Belediyesi, İlçe Belediyesi ve TAP olmak üzere 3 lü protokol imzalar. Büyükşehir Belediyesi olmayan mahallerde İlçe Belediyesi ile 2 li protokol imzalanır. Protokol kapsamında TAP gerekli malzemeleri Belediyelere belirlenen toplama noktalarına göre gönderir ve ayrıca ilgili belediyeler de eğitim çalışmalarını üstlenir. Kurulduğu yıldan bu yana, TAP halen toplam 526 Belediye ile protokol imzalamış ve atık pil toplama çalışması gerçekleştirmiştir. Diğer taraftan, nüfus yoğunluğu yüksek olan ilçe belediyeler ile çalışılmakta olup, hedefimiz ülke çapındaki tüm ilçe belediyeleri ile işbirliği yapılmasıdır. 7
ATIK PİL TOPLAMA MALZEMELERİ
ATIK PİL KUTULARINI NERELERDE BULABİLİRSİNİZ Okul ve Üniversitelerde, Marketlerde, Muhtarlıklarda, Camilerde, Hastane ve Eczanelerde, Otellerde, Kamu, Askeri ve Özel Kurum/Kuruluşlarda, Postanelerde, Sanayi Bölgelerinde, Havaalanlarında, Korunmalı Sitelerde, Cezaevlerinde, Gençlik Merkezleri Kütüphaneler
ATIK PİL TOPLAMA NOKTALARI Okullar Eczaneler Marketler Postaneler
TOPLAMA ARAÇLARI
OKUL KAMPANYALARI Her yıl 1 Ekim 15 Nisan tarihleri arasında TAP ile iş birliği yapan belediyelerin bulunduğu illerdeki okullarda ödüllü atık pil yarışması yapılmaktadır. Yarışma sonucunda en fazla atık pil toplayan okullara özel ödüller verilmektedir. Bu kampanya dahilinde: Evinizde radyo, el feneri, CD çalar, oyuncak, işitme cihazı, kol saati, masa saati, cep telefonu, vs. gibi cihazlarda kullanılan piller bittiği zaman, pilleri hemen çıkararak ayrı bir yerde biriktiriniz. (kavanoz, naylon torba, karton kutu vb gibi), Paslanmış, hasar görmüş veya akmış pilleri bir poşet içinde ayrı toplayınız. Sağlam pilleri, atık pil kutusuna atmayınız, Okula gelince atık pilleri hemen toplama kutusuna boşaltınız, Toplama kutularının içine pil dışında hiçbir şey atmayınız, atanları uyarınız, Atık pil toplama kutularını iç mekanlarda bulundurunuz,
BİLİNÇLENDİRME MALZEMELERİ
WEB SİTESİ (www.tap.org.tr)
İNTERNET SAYFAMIZDAN HANGİ BİLGİLERE ULAŞABİLİRSİNİZ? www.tap.org.tr adresine giriniz. Burada aşağıdaki bölümlerden yararlanabilirsiniz: - Toplama malzemelerinin nasıl isteneceği - Toplama noktalarının nerelerde olduğu, - Biriktirdiğim pillerin ne yapılacağı, Sitemizde ayrıca duyuru ve haberler, derneğimiz tanıtımı ve piller hakkında teknik bilgiler bulunmaktadır.
ATIK PİLLERİN AYRIŞTIRILMASI Atık piller şarjlı/şarjsız esasına göre ayrıştırılabilir. Şarjlı atık piller (NiCd, NiMh ve Li-iyon) ayrıştırma işlemini takiben içlerindeki değerli metalleri (nikel, kobalt gibi) geri dönüştürülmek üzere yurt dışına gönderilebilir. TAP ın kendi ayrıştırma tesis henüz yoktur. Ancak ayrıştırma işlemi anlaşmalı elektrik ve elektronik atık malzeme toplayan firmalar tarafından zaman zaman yapılmaktadır. Her türlü atık pil TAP tarafından nihai bertaraf işlemine tabi tutulmaktadır. 16
ATIK PİLLERİN BERTARAFI Türkiye de geri dönüşüm işlemi yapabilen bir tesis henüz olmadığından, toplanan atık piller yer altında veya yer üstünde inşa edilmiş düzenli katı atık sahalarında kontrollü biçimde mono depolama esasına göre TAP tarafından bertaraf edilmektedir. İstanbul Kemerburgaz yer altı depoları (2006 2010) İstanbul Şile /Kömürcüoda yerüstü atık pil depolama sahası (2010 ve sonrası) 17
İSTAÇ A.Ş. YER ÜSTÜ DEPOLAMA SAHASI ÖZELLİKLERİ Depo Tabanı Sızdırmazlık Sistemi Depo Üst Örtü Sızdırmazlık Sistemi
ATIK PİL GERİ DÖNÜŞÜM ÇEVRİMİ
ATIK PİLLERİN TOPLANMASI,TAŞINMASI,DEPOLANMASI VE BERTAFINDA ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞINCA YETKİLENDİRİLMİŞ TEK KURULUŞ OLAN TAP BU SORUMLULUĞUNUN BİLİNCİ İÇİNDE OLUP, ÇALIŞMALARINI HER YIL ARTAN BİR TEMPOYLA SÜRDÜRMEKTEDİR ÇEVREYE VE ORTAK GELECEĞİMİZE GÖSTERMİŞ OLDUĞUNUZ HASSASİYETE TEŞEKKÜR EDERİZ Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği web: www.tap.org.tr E-mail: info@tap.org.tr 20