İÇ HASTALIKLARI TIBBİ ONKOLOJİ STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ : Dönem VI : 1 ay : Cebeci Hastanesi ve İbni Sina Hastanesi : Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Klinikleri, Polikliniği, Gündüz Bakım Ünitesi ve Dershanesi EĞİTİCİLER Prof. Dr. Hakan AKBULUT Prof. Dr. Ahmet DEMİRKAZIK Prof. Dr. Güngör UTKAN Prof. Dr. Filiz ÇAY ŞENLER Doç. Dr. Yüksel ÜRÜN EĞİTİM SORUMLUSU: Prof. Dr. Filiz ÇAY ŞENLER İLETİŞİM ADRES : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Cebeci ve İbni Sina Hastaneleri, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı TELEFON : 0312 595 71 12 E-POSTA SEKRETER : tibonko@medicine.ankara.edu.tr : Nuran ÇAĞLAYAN
TIBBİ ONKOLOJİ STAJININ AMACI Klinik öncesi ve klinik dönemlerde edinilen bilgi, beceri ve tutumlar doğrultusunda ülkedeki ve dünyadaki kanser sorununun ve öneminin farkında olan; kanserden korunma ve erken tanı hakkında yetkinlik kazanmış; kanserli hastalarda onkolojik acilleri tanıyan ve ilk müdahaleyi yapabilen; kanserli hastayı ikinci ya da üçüncü basamak tedavi kurumlarına sevk edebilen, meslek etiğine uygun davranan, araştırmacı ve sorgulayıcı olan, yaşam boyu öğrenmeyi sürdüren uluslararası düzeyde kabul edilebilir ölçülere uygun hekimler yetiştirmektir. TIBBİ ONKOLOJİ STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI 1. Kanserli hasta ve hasta yakınından yapılandırılmış ve sistematik yaklaşımla, etkili iletişim yöntemlerini kullanarak tıbbi öykü alır. 2. Kanserli hastada sistemik fizik muayene yapar. 3. Kanser şüphesi olan hastada temel tanısal testleri uygular ve sonuçlarını değerlendirerek kanser ön tanısı koyar. Epikriz hazırlayarak ikinci ya da üçüncü basamak sağlık kurumuna sevk eder. 4. Kanserli hastada onkolojik klinik acil durumlar ve semptom kontrolüne yönelik klinik değerlendirmeler yapar, ön tanı/tanı koyar, ilk tedaviyi uygular ve uygun şekilde sevk eder. 5. Kanserden birincil korunma ve tarama programını yönetir, ilgili kurumlara yönlendirir. 6. Hastaların tıbbi kayıtlarını yazılı ve elektronik olarak uygun şekilde tutar, gerekli raporlama ve bildirimleri yapar. 7. Kanserli hasta ve yakınlarını karmaşık olmayan durumlarda hastalık ve tedavi ile ilişkili sorunlar ve alınacak önlemler hakkında bilgilendirir. 8. Kanserli hasta ve hasta yakınları ile etkili iletişim kurar, zor olmayan durumlarda kötü haber vermeyi uygun şekilde ve aşamalı olarak yapar. 9. Kişisel haklara, kararlara ve farklılıklara saygılı davranır, hastalara empati ile yaklaşır.. Hekimlik uygulamalarında sorumluluk alır, meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile etkili iletişim kurar ve etkili ekip çalışması yapar. 11. Bilimsel kaynaklardan ve veri tabanlarından tıbbi bilgiye ulaşır, yorumlar ve kullanır. 12. Hasta yönetiminde etik ilkeler doğrultusunda davranır ve kanıta dayalı yaklaşımları benimser.
TIBBİ ONKOLOJİ STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI İLE PROGRAM YETERLİKLERİNİN EŞLEŞTİRME MATRİKSİ ÖĞRENME KAZANIMLARI Kanserli hasta ve hasta yakınından yapılandırılmış ve sistematik yaklaşımla, etkili iletişim yöntemlerini kullanarak tıbbi öykü alır. Kanserli hastada sistemik fizik muayene yapar. Kanser şüphesi olan hastada temel tanısal testleri uygular ve sonuçlarını değerlendirerek kanser ön tanısı koyar. Epikriz hazırlayarak ikinci ya da üçüncü basamak sağlık kurumuna sevk eder. Kanserli hastada onkolojik klinik acil durumlar ve semptom kontrolüne yönelik klinik değerlendirmeler yapar, ön tanı/tanı koyar, ilk tedaviyi uygular ve uygun şekilde sevk eder. Kanserden birincil korunma ve tarama programını yönetir, ilgili kurumlara yönlendirir. Hastaların tıbbi kayıtlarını yazılı ve elektronik olarak uygun şekilde tutar, gerekli raporlama ve bildirimleri yapar. Kanserli hasta ve yakınlarını karmaşık olmayan durumlarda hastalık ve tedavi ile ilişkili sorunlar ve alınacak önlemler hakkında bilgilendirir. Kanserli hasta ve hasta yakınları ile etkili iletişim kurar, zor olmayan durumlarda kötü haber vermeyi uygun şekilde ve aşamalı olarak yapar. Kişisel haklara, kararlara ve farklılıklara saygılı davranır, hastalara empati ile yaklaşır. Hekimlik uygulamalarında sorumluluk alır, meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile etkili iletişim kurar ve etkili ekip çalışması yapar. Bilimsel kaynaklardan ve veri tabanlarından tıbbi bilgiye ulaşır, yorumlar ve kullanır. Hasta yönetiminde etik ilkeler doğrultusunda davranır ve kanıta dayalı yaklaşımları benimser. KARŞILADIĞI PROGRAM YETERLİKLERİ Hekim-2, İletişimci-2 Hekim-2 Hekim-2, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Hekim-2, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Sağlık savunucusu-1 Sağlık savunucusu-2 İletişimci-5 İletişimci-3, İletişimci-4 İletişimci-1 İletişimci-1, Profesyonel-1 İletişimci-6, Ekip üyesi-1 Ekip üyesi-2 Bilimsel-4 Profesyonel-1, Profesyonel-3 Bilimsel-3
TIBBİ ONKOLOJİ STAJI ÇALIŞMA İLKE, KOŞUL VE KURALLARI İLK GÜN İntörnlerin sabah saat 08:30 da Cebeci Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı dershanesinde hazır bulunmaları gerekmektedir. Bu oturumda, eğitim programından sorumlu öğretim üyesi tarafından intörnlere stajın amaçları, öğrenme kazanımları, programı, çalışma koşulları ve kuralları açıklanır, danışman öğretim üyelerine dağılımları yapılır ve staj ile ilgili soruları yanıtlanır. GÜNLÜK ÇALIŞMA KOŞULLARI İntörn doktorlar bu bilim dalında, Cebeci Hastanesi Tıbbi Onkoloji Kliniği, Cebeci Hastanesi Tıbbi Onkoloji Polikliniği ve İbni Sina Hastanesi Tıbbi Onkoloji Kliniği olmak üzere üç bölüme ayrılarak çalışırlar. Günlük çalışma saat 8:00 de başlar ve 17:00 de biter. Ancak, acil olan hastalar varsa nöbetçi ekibe destek olmak üzere gerektiğinde bir süre daha klinikte kalınabilir. İntörn eğitim süreci araştırma görevlileri, uzman ve öğretim üyesi rehberliğinde sürdürülür. İntörn doktorlar birebir araştırma görevlisi ile çalışırlar ve belirli bir sorumlulukları yoktur. Klinikte Çalışma Kuralları: KLİNİK VE POLİKLİNİK ÇALIŞMA KURALLARI Her intörn sorumlu olduğu hastaların günlük anamnezini almak, muayenesi k ve saptadığı sorunları bildirmekle yükümlüdür. Hastaların gerektiği sıklıkta tartılması, günlük alınan ve çıkan sıvı ile vital bulgu takiplerinin yapılması, muayene bulgularının düzenli kaydedilmesi ve klinik bulgularının izlenmesi gereklidir. Kan sayımı, biyokimyasal ve mikrobiyolojik laboratuvar testleri ile radyolojik incelemelerden hasta için gerekli olanları istemek, sonuçlarını takip etmek ve dosyaya kaydetmek, ekibe bilgi vermek ve hastaların EKG lerini çekmek ve değerlendirmek intörn doktorun görevi ve sorumluluğudur. Hastaların periferik yaymalarının hazırlanması, bunların ve alınmış kemik iliği aspirasyon materyalleri ile biyopsi imprintlerinin boyanması ve bu yaymaların ekiple birlikte değerlendirilerek dosyaya kaydedilmesi gereklidir. Yüksek doz metotreksat uygulanan hastalarda tedavi sırasında idrar ph ı, ifosamid alanlarda ise idrarda stikle hematüri tayininin yapılması görevleri vardır. Yüksek doz metotreksat için ilaç kan düzeyleri izlenmelidir, bu nedenle kanlar saat :00 da alınmalı ve en geç 11:30 da ELISA Laboratuvarı nda olması sağlanmalıdır.
Hasta için gerektiğinde idrar, kan ve boğaz kültürlerini, kan gazı örneğini almak, pansuman ve varsa katater bakımını k intörn doktorların sorumluluğundadır. Her akşam araştırma görevlileri ile birlikte hasta dosyasına günlük gelişmeler SOAP formülü ile (probleme dayalı hasta dosyası oluşturma sistemi) yazılmalıdır. İntörn doktorlar tüm klinik vizitlerine katılmak, gerektiğinde öğretim üyesi vizitinde primer olarak hastalarını sunmakla yükümlüdürler. Poliklinikte Çalışma Kuralları: Günlük çalışma saat ve koşulları klinikteki gibidir. Her intörn doktor polikliniğe başvuran hastaların anamnezini almak, muayenesi k, bunları hasta dosyasına kaydetmek, saptadığı sorunları birlikte çalıştığı uzman ya da araştırma görevlisine bildirmekle yükümlüdür. Ayrıca tedavi doz ayarlaması için boy ve kilo ölçümü yapar. Kan sayımı, laboratuvar testleri ve radyolojik incelemelerden hasta için gerekli olanları istemek, sonuçları dosyaya kaydetmek ve çalıştığı araştırma görevlisi ya da uzman doktora bilgi vererek, birlikte yorumlamak intörn doktorun sorumluluğudur. Tıbbi Onkoloji polikliniğine bağlı çalışan Gündüz Tedavi Ünitesi nde sağlık sorunu olan hastalar için, gerektiğinde araştırma görevlisi eşliğinde hastayı değerlendirmek ve müdahale etmek de intörn doktorun görevidir. NÖBET KURALLARI İntörn doktorlar biri Cebeci, biri İbni Sina Tıbbi Onkoloji Kliniği nde olmak üzere nöbet tutarlar. Aynı dönemde ikisi de poliklinikte olan intörnler birlikte nöbet tutamaz. Nöbetçi intörn doktor kattaki tüm hastaların değerlendirilmesi, tetkiklerin istenmesi, dosyalara bilgi notu yazılması ve nöbetçi araştırma görevlisi ile birlikte tedavilerinin düzenlenmesinden sorumludur. Öğle tatilinde nöbetçi intörn doktor klinikte olmak zorundadır. EĞİTİMSEL VE AKADEMİK ETKİNLİKLER İntörn doktorlar haftada bir gün yapılan seminer, multidisipliner tümör konseylerine katılmak zorundadırlar. Haftada bir gün dönüşümlü olarak yapılan CPC (klinikopatolojik konferans) toplantılarına hazırlık k ve interaktif tartışmaya katılmakla görevlidirler. İntörn doktorlar haftada bir gün dönüşümlü yapılan makale sunum (literatür) saatleri için birer makale sunumu kla yükümlüdürler. Yine isteğe göre düzenlenen grup çalışmaları ile kanserden korunma ve erken tanı ile ilgili seminerleri intörn doktorlar hazırlayıp sunarlar.
TIBBİ ONKOLOJİ STAJI EĞİTİM ETKİNLİKLERİ EĞİTİM ETKİNLİĞİNİN ADI ÖĞRENME YÖNTEMİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Kanserden korunma ve erken tanı Onkolojik aciller Tanısal testlerin yorumlanması Kanser tanısında hatalar Ölümcül hastaya yaklaşım İnteraktif sunum İnteraktif sunum Hasta başı eğitim İnteraktif sunum Hasta başı eğitim İnteraktif tartışma İnteraktif tartışma Hasta başı eğitim
TIBBİ ONKOLOJİ STAJI HEKİMLİK UYGULAMALARI UYGULAMA DÜZEYİ ASGARİ SAYI DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Genel ve soruna yönelik öykü alabilme Baş-boyun muayenesi Batın muayenesi Genel durum ve vital bulguların değerlendirilmesi Genel fizik muayene Solunum sistemi muayenesi Aydınlatma ve onam alabilme 5 Epikriz hazırlayabilme 1 Hasta dosyası hazırlayabilme 5 Hastaları uygun biçimde sevk edebilme 1 Laboratuvar inceleme için istek formunu doldurabilme Laboratuvar örneğini uygun koşullarda alabilme ve laboratuvara ulaştırabilme Tarama ve tanısal amaçlı inceleme sonuçlarını yorumlayabilme Kültür için örnek alabilme
PROFESYONEL TUTUM VE DAVRANIŞLAR TUTUM VE DAVRANIŞLAR ÖĞRENME YÖNTEMİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ İLETİŞİMCİ Hasta ve hasta yakınları ile profesyonel iletişim kurar Hasta ve hasta yakınlarından doğru ve geçerli bilgi edinir ve sentezler Hasta bakımı ile ilgili hedefleri ve planları, hasta ve hasta yakınları ile paylaşır Sağlık bakım planlarının geliştirilmesi sürecine hasta ve hasta yakınlarının katılımını teşvik eder Tıbbi görüşmelere ilişkin yazılı ve elektronik bilgileri belgeler ve uygun şekilde paylaşır Meslektaşları ve diğer sağlık elemanları ile etkili iletişim kurar EKİP ÜYESİ Sağlık bakımı sunumunda meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile etkin bir şekilde çalışır Ekip içinde yanlış anlamaları önlemek, farklılıkları yönetmek ve çatışmaları gidermek için meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile birlikte çalışır Sağlık bakımını gerektiğinde etkili ve güvenli bir şekilde devreder SAĞLIK SAVUNUCUSU Bireysel ve toplumsal düzeyde sağlığa etki eden biyolojik, psikolojik, sosyal, kültürel ve ekonomik faktörleri belirler ve izler Tüm sağlık bakım süreçlerinde sağlığın korunması, geliştirilmesi ve hastalıkların önlenmesi yaklaşımına öncelik verir ve aktif rol üstlenir BİLİMSEL Refleksiyon oturumu Refleksiyon oturumu
Mesleksel uygulamalarında var olan en iyi kanıtları toplar ve karar verme süreçlerinde kullanır Sağlıkla ilgili araştırma ve literatürün doğruluğunu, güvenirliliğini ve uygulanabilirliğini değerlendirir PROFESYONEL Mesleki uygulamalarını etik ilkelere ve değerlere bağlı kalarak uygular Mesleksel ve etik ilkelere, uygulama standartlarına ve ilgili mevzuata uygun davranır ve etik dışı davranışlara tepki gösterir Refleksiyon oturumu Bağımsız öğrenme Bağımsız öğrenme Refleksiyon oturumu Refleksiyon oturumu Bağımsız öğrenme
TIBBİ ONKOLOJİ STAJI ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ GELİŞİM SÜRECİNE YÖNELİK KARAR VERMEYE YÖNELİK STAJ BAŞARI NOTU Mini klinik sınav Olguya dayalı tartışma Hekimlik uygulamalarının gözlenmesi ve değerlendirilmesi Profesyonellik mini değerlendirme sınavı Staj sonu genel değerlendirme YETERLİ veya YETERSİZ
TIBBİ ONKOLOJİ STAJI İÇİN ÖNERİLEN KAYNAKLAR 1. İç Hastalıkları. Gürler İliçin, Kadir Biberoğlu, Gültekin Süleymanlar, Serhat Ünal (Editörler); Güneş Tıp Kitabevleri. 2. Harrison s Principles of Internal Medicine. Dennis L. Kasper, Anthony S. Fauci, Dan Longo, Stephen L. Hauser, J. Larry Jameson, Joseph Loscalzo (Editors); McGraw-Hill. 3. Goldman-Cecil Medicine. Lee Goldman, Andrew I. Schafer (Editors); Elsevier Saunders. 4. Current Medical Diagnosis and Treatment. Maxine A. Papadakis, Stephen J. McPhee, Michael W. Rabow (Editors); McGraw-Hill. 5. Tıbbi Onkoloji. Fikri İçli (Editör); ANTIP AŞ Yayınları. 6. UpToDate (http://www.uptodate.com). 7. Öğretim Üyelerinin Ders Notları. Ankara Üniversitesi Moodle Sistemi.