KOBİLERİ İZLEME KOMİTESİ (01.01.2013-31.12.2013) DÖNEMİ FAALİYET RAPORU Odamız tarafından 2013 Yılı Çalışma Döneminde görev talep eden Oda üyelerimiz arasından Kobileri İzleme Komitemize, Oda Yönetim Kurulu tarafından atamalar yapılmıştır. Komitelerimiz ilk toplantılarını gerçekleştirmişler ve aşağıdaki şekilde görev dağılımları karar altına alınmıştır. GÖREVİ Başkan Başkan Yrd. Sekreter ADI SOYADI OĞUZ HALATÇI ALPER KILIÇ SEMA FESLİHAN NECATİ TOPÇU LEVENT SAĞIRLAR HÜLYA YARDİMCİ HÜSEYİN GÜNVEREN GÖKTÜRK KESİK AYNUR AKCANCA ZEKİNE ÖZDEMİR NUR SERTÇELİK HARUN ERDOĞAN GÜLESER ÇELEBİ TUBA DÖLEK METİN YÜKSEL SELDA ALTINSOY SALİH KARAYEL SİBEL KESEBİR HALİL TURANOĞLU KOBİLERİN YENİ SÜREÇTE UFRS YE,KURUMSALLAŞMAYA, DENETİME GEÇİŞLERİ AŞAMASINDAKİ SORUNLARI KOBİ TANIMI : Ekim 2005 de yayımlanan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre KOBİ:250 kişiden az yıllık çalışanı ve yıllık net satış hasılatı ya da bilançosu 40 milyon TL yi aşmayan işletmeler olarak tanımlanmıştır. Yine aynı Yönetmelikte, KOBİ ler Mikro İşletme,Küçük İşletme ve Orta Büyüklükteki işletme olarak üç alt kategoriye ayrılmaktadır. UFRS Ye Geçiş Sıkıntıları : KOBİ lerde finansal raporlama uygulamaları değerlendirildiğinde, KOBİ lerin muhasebeye genel yaklaşımının vergi muhasebesi esaslı olduğu görülmektedir. KOBİ ler geleneksel muhasebe uygulamalarında teknolojik imkanlardan çok fazla yararlanamamakta, muhasebe alanında da nitelikli işgücü sorunu yaşamakta, sağlıklı bir iç kontrol sistemi ve finansal raporlama ortamı yaratmada sıkıntılar yaşamaktadırlar. 157
Kobi lerde Kurumsallaşma Kurumsallaşma Sürdürülebilir başarı için gereken yönlendirme, yönetim ve kontrol sistemlerinin uygulanmasıdır diye tarif edilebilir. Oluşturulmuş prosedürler, talimatlar, iş akış şemaları, kalite yönetim el kitabı, formlar,yetki, sorumluluk, görev dağılımları, vizyon ve misyon, kalite politikası gibi unsurların tüm çalışanlara benimsetilmesi başarılı olunabilmesi için en önemli unsur olarak karşımıza çıkıyor. Kurumsallaşma sürecinde işletme içi oluşturulan kural ve ilkelerde çok kati olunmamalı. Kurumsallaşma ile profesyonelleşme kavramları karıştırılmaktadır. Kurumsallaşma, işletmenin büyümeye başladığı noktada start almalıdır. Kurumsallaşma adına atılması gereken bazı adımlar : Organizasyon ve Organizasyon Şeması ; Görev Tanımları ; Görev Kompozisyonları ; Bilgi İhtiyacı ; Sistem İhtiyacı ; İnsan İhtiyacı ; KOBİ lerde Denetim : Kurumsal yönetim prensiplerinden bir tanesi de şirketlerde denetim komitelerinin oluşturulmasıdır. KOBİ lerde denetim süreci ilk olarak iç kontrol ve denetim sisteminin oluşturulmasıdır. İç Kontrol; şirket sahipleri, yöneticileri ve çalışanları tarafından oluşturulan bir süreçtir. İç denetim şirkete, risklerin yönetilmesinde, kontrolünde ve kurumsal yönetim etkinliğinin arttırılmasında sistemli ve disiplinli bir yaklaşım sağlayarak hedeflerin elde edilmesine yardımcı olur. Kobi lerde İç Kontrol Sisteminin Yararları : Günümüzde KOBİ lerin büyüme, markalaşma ve sürekliliği sağlama hedeflerini gerçekleştirmesine destek olacak önemli unsurlardan biri etkili iç kontrol sisteminin varlığıdır. KOBİLERİN GELİŞİMİNDE KAYDİ PARANIN ÖNEMİNİN VE KAYIT DIŞI EKONOMİNİN ARAŞTIRILMASI Kayıt Dışı Ekonomi Kavramı : Kayıt dışı ekonomi, devletten gizlenen, kayda Geçirilmeyen / geçirilemeyen ve bu sebeple denetlenemeyen faaliyetler olarak tanımlanabilir. Türkiye de kayıt dışılığın büyüklüğü : 2002 yılında Friedrich Schneider OECD ülkeleri içinden, 110 ülke arasında yaptığı araştırma sonucunda Türkiye %32,1 ile OECD ortalaması olan %18 oranının oldukça üzerinde kalmıştır. TÜRKİYEDE KAYIT DIŞI EKONOMİNİN TEMELİNDE NELER VARDIR : Ekonomik Yapı, Verimlilik, İşletme Büyüklüğü ve Bürokrasi Sermayeye Erişim Makroekonomik İstikrarsızlık ve Enflasyon Nakit Ekonomisi Vergi Politikası 158
İstihdam Politikası Kayıt Dışı Ekonomi ve Sosyal Bilinç KAYIT DIŞILIĞIN KOBİLER BÜNYESİNDEKİ SONUÇLARI : * Kayıt dışılığın İşletmeye ilişkin sonuçlarına baktığımızda aslında en büyük zararı işletmenin kendisine olanıdır. Kayıt dışı çalışan işletmeler mali tablolarını tutarlı ve gerçek verilerine göre düzenlemedikleri için güvenilir işletmeler olarak adlandırılamayacağından yatırımcılar için uygun bir hedef olarak gösterilemezler. Taşıdıkları vergi ve diğer yükümlülüklerle ilgili riskler ve şeffaf olmayan yönetim şekilleri de kurumsallaşmalarını mümkün kılmamaktadır. KAYIT DIŞILIĞIN ÜLKE EKONOMİSİNDEKİ SONUÇLARI : Öncelikle kayıt dışı ekonomi resmi kayıtlara girmediğinden kayıtlı ekonomide belirlenen ekonomik göstergeler (enflasyon, işsizlik, büyüme oranları ve milli gelir) gerçekte olduğundan farklı çıkmaktadır. Kayıt dışılık vergi ve prim kaybına neden olduğundan bu yönüyle bütçe açığına da sebep olmakta ve devletin daha fazla vergi alma ihtiyacı doğmaktadır. Kayıt dışı ekonominin yüksek olması, bireyler ve işletmeler arasında haksız rekabetin doğmasına sebep olmaktadır. Gelir dağılımında adaletsizlik ve mükelleflerin vergi ödeme isteğinin azalmasına neden olur. Kayıt dışılık bir ekonominin potansiyel verimliliğine ulaşmasını önleyerek o ülkenin büyüme performansını olumsuz etkiler. Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler için kayıt dışı ekonomi, girdiler üzerinde vergi yükünü artırıp, emek verimliliğini de olumsuz yönde etkilemektedir. Devletin vergi gelirlerinde azalma meydana gelmektedir. Devlet bu durumda vergi oranlarında ve ya vergi çeşitlerinde tekrar bir artış yoluna gitme eğiliminde bulunmaktadır. Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı (2011-2013) Devletin açıkladığı bu 2011 2013 eylem planında hem Kobileri hem de diğer işletmeleri kapsayacak eylemler yer almakta, ve yine bu eylemlerin takibi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından takip edilecektir. Sırasıyla Başlıca Uygulanacak Eylemler : Gönüllü Uyumun Artırılması Denetim Kapasitesinin Güçlendirilmesi Yaptırımların Caydırıcılığının Artırılması Veri Tabanı Paylaşımı Toplumsal Farkındalığın Artırılması KOBİ DESTEKLERİ KOBİLERE SAĞLANAN KOSGEB DESTEKLERİ : Kobi Proje Destek Programı İşbirliği- Güçbirliği Destek Programı Girişimcilik Destek Programı Kredi Faiz Desteği Gelişen İşletmeler Piyasası Kobi Destek Programı 159
Araştırma-Geliştirme,İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı Destekleri Genel Destek Programı : Yurt içi Fuar Desteği, Yurt dışı Fuarlara Katılım Desteği, Yurt dışı Birim Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi, Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi, Belgelendirme Desteği, İstihdam Yardımı, Sınai mülkiyet hakları desteği, Tasarım desteği, Bağımsız Denetim Desteği, Yurt Dışı İş Gezisi Desteği, Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği, Rapor ve Danışmanlık Desteği, Yurt Dışı Tanıtım Desteği, Sektörel Ticaret Heyeti ve Alım Heyeti Programları Desteği, E-Ticaret Sitelerine lik Desteği Danışmanlık Desteği Test, Analiz ve Kalibrasyon Desteği TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI(TTGV) ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME (AR-GE)YARDIMI a) Ürün Geliştirme Projelerine Sermaye Desteği b)stratejik Odak Konuları Projelerine Sermaye Desteği SANAYİ FİNANSMANI KREDİLERİ : Avrupa Yatırım Bankası Enerji Çerçeve Kredisi KfW İklim Değişikliğini Önleme Kredisi Dünya Bankası Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi Avrupa Yatırım Bankası KOBİ Kredisi Fransız Kalkınma Ajansı Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi KFW Belediye Altyapı Kredisi Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası KOBİ APEX Kredisi Dünya Bankası İhracat Finansmanı Aracılık Kredisi TUBİTAK TEYDEB ARGE PROJE HİBELERİ DESTEKLERİ : TÜBİTAK TEYDEB (Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı) tarafından yürütülen destek programları : 1501 - Sanayi Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı 1507 - KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı 1509 - Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı 1505 - KOBİ Yararına Teknoloji Transferi Destek Programı 160
Sanayi Kuruluşlarını İlgilendiren Diğer TÜBİTAK Destek Programları : 1007- Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı 1008 - Patent Başvurusu Teşvik ve Destekleme Programı 1301 - Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Ağları ve Platformları Kurma Girişimi Projeleri (İŞBAP) Destekleme Programı TTGV tarafından verilen Ar-Ge destekleri : Teknoloji geliştirme projeleri desteği (T.G.P) Ticarileştirme Projeleri Desteği (T.P.D) Ortak Teknoloji Projeleri geliştirme Desteği (O.T.G.P) TTGV İleri Teknoloji Projeleri Desteği (İTEP) : 161