Tamer Dinçşahin Gümrük ve 2009, Ticaret Istanbul Uzmanları Derneği SEMPOZYUM Türkiye ve Dünyada Lojistik Sektörü Çetin NUHOĞLU UND Yönetim Kurulu Başkanı & TOBB Ulaştırma ve Lojistik Meclisi Başkanı Haziran 2013 2002-2012 döneminde Dünya Ticareti % 177arttı! DÜNYA TİCARETİ 36,5 Trilyon $ DÜNYA TİCARETİ, DEĞİŞİYOR STOK ekonomisinden, AKIŞ ekonomisine geçiş ; JUSTINTIME TAM ZAMANıNDA TESLIM ESNEK VE HıZLı LOJISTIK DAHA FAZLA ÜRETIM DAHA FAZLA TICARET ULUSAL REFAH ARTıŞı 1
DÜNYA TİCARETİ, DEĞİŞİYOR KÜRESEL TEDARİK ZİNCİRLERİ Rafınızda doğru stoğu düşük fiyatlarla tutmak sadece depo içinde yaptıklarımız sayesinde gerçekleşmez, bu, tüm tedarik zinciri boyunca yaptıklarımız sayesinde gerçek olur. DEMATIC CORPORATION, ABD DÜNYA TİCARETİ, DEĞİŞİYOR KÜRESEL DEĞER ZİNCİRİ İhracatın Menşei Neresi? 1998 tarihli Dünya Ticaret Örgütü raporu: tipik bir Amerikan arabasının sadece % 37 sinin ABD de üretiliyor Çin in 1 adet Apple Ipod üretimindeki katma değeri % 10 un altında (144 $ lık mal değerinin 100 $ lık bileşeni Japonya dan ithal) APPLE Ipad,Iphone Ticaretinde Katkılar 2
KATMA DEĞER TİCARETİ GİRİŞİMİ Global Üretim Zinciri "Madeinthe World kavramı DEVLETLERDE (TİCARET POLİTİKALARINDA) PARADİGMA DEĞİŞİKLİĞİ ŞART! Tarifeler, kısıtlamalar; sadece dış üretici/mal gönderenleri değil YEREL ÜRETİCİYİ de zarara sokuyor Yerel katma değer, sadece ihracatta değil, İthalatta da var : bazı mal ve hizmetler, yurtdışına gönderilen ara mallar ve bir kısmı yerel ekonomiye ithalat içinde geri geliyor 2006 daavrupa Komisyonu tarafından, Çin ve Vietnam dan ithal ayakkabılar için uygulamaya konan anti-dumping kuralları, % 80 katma değer AB den sağlanıyor olduğu için sonuçta yine AB ye zarar getirdi ENABLING TRADE DAVOS RAPORU: Ticareti Kolaylaştırmak: Büyüme Fırsatları Hizmetlerinin yetersizliğinden kaynaklanan bu engellerin yarı yarıya azaltılması ile dünya GSMH sında % 4.7 oranında, dünya ticaretinde ise % 14,5oranında artış sağlanabilir. Tüm tarifeler kalktığında ise sağlanan ancak % 0.7 küresel GSMH artışı ile dünya ticaretinde % 10.1 artış olabilir 3
Aynı Tedarik Zincirinin parçası devletler Korumacı Kalabilir mi? OECD: Aşırı bürokrasi nedeniyle her yıl uluslararası ticaretten 12 trilyon $ eksiliyor Ortalama bir gümrük işleminin NEDEN TİCARET KOLAYLAŞTIRILMALI? 20-30 tarafı var, 40 ayrı dokümanın ibrazını gerektiriyor, 200 veri unsuru iletilmek zorunda (bunlardan 30 u en az 30 kez tekrar edilmekte). Ayrıca tüm verilerin en az % 60-70 i en az 1 kez yeniden giriliyor. KÜRESEL REKABETTE LOJİSTİK Sadece Avrupa ve Kuzey Amerika da lojistik pazarının değeri 1.2 trilyon Euro ya ulaştı Yaklaşık 4 trilyon $ değerindeki Küresel Lojistik Sektörü gelecek 3 yılda her yıl %15 büyüyecek 21. Yüzyılda Firmalar ve Ülkeler Lojistik üzerinden rekabet ediyor! Lojistik maliyetlerin, genel üretim maliyetlerindeki payı %12-%20arasında 4
DÜNYA BANKASI araştırmalarına göre; KÜRESEL REKABETTE LOJİSTİK Malların taşınmasındaki 1 günlük gecikme, ticarette % 1 daralmaya yol açıyor Taşıma maliyetlerindeki %10 artış, ticarette % 20 lik bir azalma getiriyor TEPAV: Her 1 günlük gecikme = ticaret ortaklarımızdan 85 km uzaklaşmamıza sebep oluyor 1 günlük teslim gecikmesi sonucunda bir ülkenin zamana dayalı ürün ihracatı ortalama%7azalıyor KÜRESEL TEDARİK ZİNCİRİNDE KAZANMAK İÇİN: 2 TEMEL HEDEF Ülkemizin ihracatını hedef pazarlarına daha hızlı, etkin ve rekabetçi fiyatlarla ulaştırmak için bu ihracatı taşıyan nakliyecilerimize kolaylıklar sağlamak ve bölgemizdeki yükün cazibesini, dış pazarlara yeni ulaşım koridorları oluşturarak arttırmak. Bölgemiz üzerinden geçişleri etkinleştirip hızlandırarak, dünya ticaretini dünyanın dört bir yanından geri kalanına gerçekleştiren ticaret erbabına Kesintisiz, Güvenli, Rekabetçi ve Hızlı bir ulaşım koridoru sunarak bu ticareti elleçlemeye talip olmak. 5
Küresel Rekabet Gücü Endeksi REKABETİ ETKİLEYEN 12 UNSUR 1. Gösterge : Kurumlar 2. Gösterge: Altyapılar 3. Gösterge: Makro-ekonomik ortam 4. Gösterge: Sağlık ve ilk öğretim 5. Gösterge :Yüksek öğretim ve eğitim 6. Gösterge: Emtia piyasasının etkinliği 7. Gösterge: İşgücü piyasasının etkinliği 8. Gösterge: Mali piyasanın gelişimi 9. Gösterge:Teknolojik açıdan hazır olma 10. Gösterge : Pazar büyüklüğü 11. Gösterge: İş dünyasının gelişmişliği 12. Gösterge: İnovasyon 70 60 50 40 30 20 10 0 Küresel Rekabet Endeksinde TÜRKİYE 57 59 43 2010 2011 2012 ALTYAPI unsurunun genel endeks içindeki ağırlık dağılımı: Ulaştırma altyapısı % 25 Genel altyapının kalitesi Karayollarının kalitesi Demiryollarının kalitesi Liman altyapısının kalitesi Havayolu ulaşım altyapılarının kalitesi 6
2003-2012 ULAŞTIRMA ve HABERLEŞME YATIRIMLARININ SEKTÖREL DAĞILIMI 134 MİLYAR TL 2013 bütçesinde, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı nın bütçesi % 20.1 artışla 10 milyar 691 milyon TL ye yükseltildi Hedef Pazarlarımıza Ulaşabildiğimiz Koridorlar Artıyor 2003 400.000 sefer 2012 1.500.000 sefer Küresel ekonomik krize rağmen sefer sayısı yaklaşık 4 kat arttı 7
Taşımacılık Sektörümüzün ekonomiye sağladığı yıllık gelir 13,2 milyar $ TÜRKİYE DE ULUSLARARASI KARAYOLU EŞYA TAŞIMACILIĞI SEKTÖRÜ AB standartlarında bir taşımacılık rejimi Karayolu Taşıma Kanunu (2003) Karayolu Taşıma Yönetmeliği (2004) Karayolu Taşıma Mesleki Eğitim Yönetmeliği (2004) AB mevzuatı ile % 90 uyumlu 8
TÜRKİYE DE KARAYOLUYLA ULUSLARARASI EŞYA TAŞIMACILIĞI Uluslararası karayolu eşya taşımacılığı sektörü her yıl 8 milyar $ döviz kazandırıyor 3 kıtada toplam 77 ülkeye hizmet sunuyor Her yıl Türkiye den; toplam 1,5 milyon ihracat seferi ve Türkiye ye yönelik olarak; toplam 500.000 ithalat seferi (Türk yabancı) Limanlarımızdan Avrupa ya her yıl toplam yaklaşık 100.000 araç Ro-Roile ihraç yük taşıyor (Türk ve yabancı) TÜRKİYE LOJİSTİK SEKTÖRÜ (*Yurtiçi lojistik faaliyetleri dahil) 285 MİLYAR TL BÜYÜKLÜĞÜNDE Quattro Danışmanlık,TLSA 2011 TÜRKİYE DE ULUSLARARASI KARAYOLU EŞYA TAŞIMACILIĞI SEKTÖRÜ FİRMA ÇEKİCİ KAMYON Y.RÖM. KAMYONET RÖMORK 2470 55.634 16.097 63.958 3322 1964 İHRACATIN % 40 I (DEĞER olarak) İHRACATIN % 30 U (MİKTAR olarak) Karayoluyla taşınıyor 9
AB27 GSMH : 20 Trilyon $ Rusya GSMH : 2 Trilyon $ 2 milyar insan GSMH : 250 Trilyon $ GSMH : 3,4 Trilyon $ Stratejik hedefimiz, Türkiye nin, 2023 yılına kadar 3 kıtanın Lojistik Üssü olması Dünya Bankası Lojistik Performans Endeksi 2012 1) Gümrükler dahil sınır denetim kuruluşlarının gerçekleştirdiği gümrükleme işlemlerinin verimliliği 2) Ticaret ve taşımacılık ile bağlantılı altyapının kalitesi (limanlar, demiryolları, karayolları, bilgi teknolojileri) 3) Rekabetçi fiyatlarla sevkiyat düzenlenmesindeki kolaylık, 4) Lojistik hizmetlerde yetkinlik ve kalite, 5) Sevkiyatların izlenebilirliği, 6) Sevkiyatların planlanan zamanda ya da beklenen teslim saatinde varış yerine ulaşmasındaki zamanlama TÜRKİYE, 39. sıradan 27. sıraya yükseldi! 10
LOJİSTİK PERFORMANS ENDEKSİ VE TÜRKİYE Yıl Genel sıralama Genel Puan Gümrük Altyapı Ulusl. sevkiyat Lojistik yetkinlik Takip ve izleme Zamanında teslimat 2012 27 3.51 3.16 3.62 3.38 3.52 3.54 3.87 2010 39 3.22 2.82 3.08 3.15 3.23 3.09 3.94 2007 34 3.15 3.00 2.94 3.07 3.29 3.27 3.38 Son 5 yılda GÜMRÜKLERİN ETKİNLİĞİNDE : 46. sıradan 32. sıraya çıktık ALTYAPILARIN KALİTESİNDE : 39. sıradan 25. sıraya çıktık 2023 TÜRKİYE Sİ 2023 Türkiye Nüfus : 85 Milyon Büyüme Hızı % 7 Kişi Başına Milli Gelir 25.000 $ GSMH : 2 Trilyon $ Dünyanın 10. Ekonomisi 11
2023 YILINDA TÜRKİYE VE ULAŞTIRMA SEKTÖRÜ LOJİSTİK KAPASİTE (HEDEF) Yük taşıma talebi : 625 milyar ton km (karayollarında 422 milyar ton x km) Toplam Karayolu Ağı uzunluğu : 70.000 km Bölünmüş Yol uzunluğu : 36.527 km Otoyol uzunluğu : 7527 km Demiryolu Ağı uzunluğu : 30.000 km Yük Vagonu sayısı : 8000 Limanlarımızda Toplam Elleçleme : 850 milyon ton yük Konteyner Elleçlemesi: 32 milyon TEU AB NİN ULAŞTIRMADA GELECEK PLANLARI AB Yük Lojistiği Eylem Planı (2008): Lojistik, AB ekonomisinin motorunun yağıdır önümüzdeki 10 yıl içinde Lojistik sektörünü geliştirecek 35 tedbiri planladı AB de yük taşımalarında 2030 a kadar %50, 2050 ye kadar % 80 artış olacak AB Ulaşım Beyaz Kitabı (2011): petrole olan bağımlılığın kayda değer oranda azaltılması ulaştırma kaynaklı karbon salınımlarının 2050 yılına kadar % 60 düşürülmesi, orta uzunluktaki şehirler arası yük ve yolcu taşımalarının % 50 sinin karayolundan denizyolu ve demiryollarına kaydırılması deniz taşımacılığı salınımlarında en az % 40 azalma sağlanması 12
2013-2015 ORTA VADELİ PROGRAM (2013 2015) Orta Vadeli Program; Eğitim, sağlık, teknolojik araştırma, ulaştırma,içme suyu, adalet ile bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımlarına öncelik verilecektir. ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞININ GELECEK HEDEF VE STRATEJİLERİ (Türkiye Ulaşım ve Haberleşme Stratejisi : Hedef 2023) Ulaştırma türleri arasında etkin koordinasyon Ulaştırma Bakanlığı yönetim yapısı yeniden düzenlenecek Ulaştırma Enstitüsü kurulacak Ulaşım Ana Planı oluşturulacak Bölge ülkeleri ile yeni koridor, hat oluşturmak Demiryolu yük taşımalarının payının % 15 e çıkarılması (Yük taşımalarının karayolu taşımalarının payının % 60 a çekilmesi) 13
GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2010-2014 Strateji Planı Gümrük iş ve işlemlerini basitleştirmek ve kolaylaştırmak. Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Sistemini geliştirmek Gümrük laboratuvarlarının modernizasyonunu ve akreditasyonunu sağlamak. Yurtdışı teşkilatını faaliyete geçirmek Uluslararası kuruluşlarla daha etkin işbirliği yapmak, ikili ve bölgesel işbirliğini geliştirmek. Ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik olarak Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) ve benzeri uygulamaları geliştirmek ve yaygınlaştırmak. EKONOMİ BAKANLIĞININ GELECEK HEDEF VE STRATEJİLERİ TÜRKİYE NİN İHRACAT VİZYONU 2023 Türkiye nin dünyanın en büyük 10 ekonomisi içinde yer alabilmesini desteklemek üzere, teknolojik dönüşümü tamamlamış, üretim teknolojilerine hakim, belirlenmiş alanlarda liderlik pozisyonuna gelerek 2023 yılında İhracat gelirini 500 milyar $ a çıkarmak. 2013 İhracat Geliri Ölçütler Yıllık ortalama artış % si 2009 beklenen 100 Milyar $ 2013 2018 2023 hedef 160 Milyar $ 280 Milyar $ 500 Milyar $ yıllık ortalama % 12 artış yıllık ortalama % 12 artış yıllık ortalama % 12 artış Tüm süreçlerinde Yenilikçilik (inovasyon) ile rekabet ederek, mevcut ve hedef pazarlarda istikrarlı Pazar payı artışı sağlamak ve asıl değişimi sağlayacak alanlara yatırım yapmak için hızla gerekli kaynak yaratmak. 14
BİLİM SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 2011-2014 AB Üyeliğine Doğru Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi LOJİSTİK; değer zincirinde, üretimi dolaylı olarak destekleyen yatay sektörler arasında Tüm firmaların rekabet gücünü etkileyen ve farklı kurumlar arasında koordinasyon gereğini on plana çıkartan, işgücünün niteliğini yükseltecek, finansmana erişimi kolaylaştıracak, yenilikçilik kapasitesini geliştirecek, girdi maliyetlerini düşürecek, çevreye duyarlılığı arttıracak 16 17 22 22 MARMARA (11 İL) EGE (8 İL) AKDENİZ (8 İL) İÇ ANADOLU (13 İL) 2008 de OSB Kanunu nda değişiklik ile OSB ler içinde % 10 pay ile Lojistik İhtisas OSB ler 32 28 16 KARADENİZ (18 İL) DOĞU ANADOLU (14 İL) G.DOĞU ANADOLU (9 İL) TÜRKİYE İÇİN SEÇENEKLER (TEHDİTLER) Hedef 2023, 10. Ulaştırma Şurası Özeti: Anadolu yolları Uzak Doğu ya bağlanmadıkça, Afrika ve Asya ya bağlanmadıkça, bu coğrafyada taşınan YÜKÜN önemi daima düşük kalacaktır. TÜRKİYE Yİ BY-PASS EDEN BİR DİZİ ASYA AVRUPA AVRUPA ULAŞIM KORİDORU OLUŞUYOR! Rakip Koridorlar: Trans-Sibirya Demiryolu : Çin Ukrayna Avrupa Kuzey-Güney Avrupa hatları (TEN-T vs.): Uzak Doğu Kuzey Avrupa Güney Avrupa Akdeniz Uluslararası Kuzey-Güney Ulaşım Koridoru: Rusya, İran, Hindistan lider (Türkiye üye fakat dışlanıyor) 15
NELTI PROJESİ (Tarihi İpek Yolu nun Yeniden Canlandırılması) 2008 yılında Birleşmiş Milletler IRU işbirliğiyle başlatılan NELTI (Yeni Avrasya Kara Ulaşımı Girişimi projesi kapsamında halen 8 ECO üyesi ülkeden 27 şirketin kullandığı 3 alternatif güzergahta bugüne kadar toplam 139 deneme seferi gerçekleşti, 2823 ton mal taşındı. Taşıma süreleri % 40 ının sınır beklemelerinden oluşuyor, Taşıma maliyetlerinin % 38 i gayriresmiödemelerden kaynaklanıyor Dünyadaki üretimin % 25 inden fazlası bu bölgede gerçekleşiyor PLANLANAN LOJİSTİK MERKEZ/KÖY PROJELERİ Havsa Lojistik Mrk 2 yakaya lojistik merkez Trabzon Lojistik Merkezi Çandarlı Limanı Projesi Mersin Lojistik Merkezi 16
ARAMA KONFERANSI 2012 410 UND Üyesinin katılımı Stratejiler ve Proje Önerileri 1. Strateji Paralel Arama Konferansı 2. Hazırlıklar Sektörü etkileyebilecek kurumların stratejileri ile karşılaştırma Ortak Akıllı Gelecek Tasarımı modeli Hedeflerin sıralanması Projelerin sıralanması Projelerin yol haritalarının tasarlanması 3. Ortak Akıllı Gelecek Tasarımı Diyalog Konferansı KAMU-UND ARAMA KONFERANSI SEKTÖREL ORTAK AKILLI DEĞİŞİM GÜNDEMİ 17
KAMU-UND ARAMA KONFERANSI SEKTÖREL ORTAK AKILLI DEĞİŞİM GÜNDEMİ KAMU-UND ARAMA KONFERANSI SEKTÖREL ORTAK AKILLI DEĞİŞİM GÜNDEMİ İLK 10 ÖNCELİKLİ PROJE PROJE PUAN 1 Lojistik master planı ve mevzuatının hazırlanması 0,947 2 Mevzuatlar konusunda bakanlıklar arası eşgüdümün arttırılması 0,928 3 Mevzuatların güncel ihtiyaçları karşılar hale getirilmesi 0,913 4 İntermodal taşımacılığın geliştirilmesi 0,898 5 Sınır ve iç gümrüklerdeki bekleme sürelerinin azaltılması 0,894 6 Ortak transit, E-TIR sistemlerine tam entegrasyon 0,881 7 Gümrüklerdeki en iyi uygulamaların yaygınlaştırılması 0,849 8 Lojistikte kümeleşme yapılması 0,839 9 Sektörde Ar-Ge yeve inovasyonayatırım yapılmasının 0,796 kolaylaştırılması 10 Taşımacılık şirketlerinin lojistik hizmet sağlayıcısı haline gelmesi 0,771 18
LOJİSTİK PERFORMANS ENDEKSİ 2023: Gümrükler dahil sınır denetim kuruluşlarının gerçekleştirdiği gümrükleme işlemlerinin verimliliği Ticaret ve taşımacılık ile bağlantılı altyapının kalitesi (limanlar, demiryolları, karayolları, bilgi teknolojileri) Rekabetçi fiyatlarla sevkiyat düzenlenmesindeki kolaylık, Lojistik hizmetlerde yetkinlik ve kalite, Sevkiyatların izlenebilirliği, Hedefimiz ilk 10! Sevkiyatların planlanan zamanda ya da beklenen teslim saatinde varış yerine ulaşmasındaki zamanlama 39 27 TEŞEKKÜR EDERİM! 19