BÖLÜM 6.11 YIĞIN KONTEYNERLERİN TASARIMINA, MUAYENESİNE VE TEST EDİLMESİNE İLİŞKİN ZORUNLULUKLAR 6.11.1 (Rezerve edilmiş) 6.11.2 Uygulama ve genel zorunluluklar 6.11.2.1 Yığın konteynerler, hizmet ve yapısal teçhizatları, içerdikleri malzemede kayba yol açmadan, bunların iç basıncı ile normal elleçleme ve taşıma baskılarına karşı koyacak şekilde tasarlanacak ve yapılacaktır. 6.11.2.2 Bir boşaltma valfı bulunuyorsa, bu kapalı konumda sabitlenecek ve tüm boşaltma sistemi hasardan uygun bir biçimde korunacaktır. Seviye kapaklarına sahip valflar, istenmeden açılma riskine karşı korunabilecek ve açık veya kapalı konumda hemen görünür yerlerde olacaktır. 6.11.2.3 Yığın konteyner tiplerinin gösterimine yönelik kod Aşağıdaki tablo, yığın konteyner tiplerinin gösterimi için kullanılacak kodlara yer vermektedir: Yığın konteyner tipi Örtülü yığın konteyner Kapalı yığın konteyner Kod BK1 BK2 6.11.2.4 Bilim ve teknolojideki gelişmelerin göz önünde bulundurulması amacıyla, yetkili kurum bu bölümün zorunluluklarının ön gördüğü eş değer güvenliği sağlayan alternatif düzenlemelerinin kullanımını gözden geçirebilir. 6.11.3 CSC ye uygunluk gösteren ve BK1 veya BK2 yığın konteyner olarak kullanılan konteynerlerin tasarımına, yapımına, muayenesine ve test edilmesine ilişkin zorunluluklar 6.11.3.1 Tasarım ve yapım zorunlulukları 6.11.3.1.1 Yığın konteynerin ISO 1496-4:1991 "Seri 1 Yük konteynerleri- Teknik özellikler ve test Kısım 4: Basınçlandırılmamış kuru yük konteyneri standardının zorunluluklarına uygunluk göstermesi ve konteynerin geçirmez olması halinde, bu alt başlığın genel tasarım ve yapım zorunluluklarına uyulduğu kabul edilir. 6.11.3.1.2 ISO 1496-1:1990 Seri 1 Yük konteynerleri Teknik özellikler ve test Kısım 1: Genel amaçlara yönelik genel kargo konteynerleri standardına uygun şekilde tasarlanan ve test edilen konteynerler, konteynere bağlantısı da dahil olmak üzere uç duvarları güçlendirmek ve ISO 1496-4:1991 ilgili test gereksinimlerine uygunluk gösterilmesi amacıyla boylamasına gerilmeleri azaltmak için tasarlanmış işletimsel teçhizatla donatılacaktır. 6.11.3.1.3 Yığın konteynerler geçirmez olacaktır. Konteynerin geçirmez olması için astar kullanılıyorsa, bu astar uygun malzemeden mamul olacaktır. Kullanılan malzemenin sağlamlığı ve astarın yapım şekli, konteynerin kapasitesine ve kullanım amacına uygun olmalıdır. Astarın bağlantıları ve kapaklar geçirmez olacak ve normal elleçleme ve taşıma koşulları altında meydana gelebilecek basınçlara ve çarpmalara dayanabilme yeteneğine sahip olacaktır. Havalandırmalı yığın konteynerler için, astarlar havalandırma cihazlarının çalışmasını olumsuz etkilemeyecektir. 6.11.3.1.4 Eğme yoluyla boşaltılacak şekilde tasarlanmış yığın konteynerlerin işletimsel teçhizatı, eğilmiş yön düzeninde doldurulmuş toplam kütleye dayanabilecek özellikte olacaktır. 6.11.3.1.5 Hareket edebilir çatı ya da yan veya uç duvar ya da çatı kesiti, zemin seviyesindeki herhangi bir gözlemciye kilitlenmiş modu gösterecek şekilde tasarlanmış sabitleme cihazlarına sahip kilitleme mekanizmalarıyla donatılacaktır. - 509 -
6.11.3.2 Hizmet teçhizatı 6.11.3.2.1 Doldurma ve boşaltma cihazları, elleçleme veya taşıma sırasında bükülme veya hasar görme risklerine karşı korunmayı sağlayacak şekilde düzenlenecektir. Doldurma ve boşaltma cihazları, istenmeyen açılmalara karşı emniyete alınabilecek özellikte olacaktır. Kapamanın yönü ile açık ve kapalı konumu, açıkça gösterilecektir. 6.11.3.2.2 Ağız mühürleri, yığın konteynerin çalıştırılması, doldurulması ve boşaltılmasından kaynaklanan her türlü hasarın önlenmesine uygun şekilde düzenlenecektir. 6.11.3.2.3 Havalandırma gerekiyorsa, yığın konteynerler, ya ağızlar sayesinde doğal ısı yayımı yoluyla ya da fan gibi aktif elemanlar yoluyla ısı değişimi mekanizmalarıyla donatılacaktır. Havalandırma, konteyner içindeki negatif basınçları her zaman önleyecek şekilde tasarlanacaktır. Alevlenir maddelerin veya alevlenir gaz veya buhar salan maddelerin taşınmasına yönelik yığın konteynerlerin havalandırma elemanları, herhangi bir tutuşma kaynağı teşkil etmeyecek şekilde tasarlanacaktır. 6.11.3.3 Muayene ve test 6.11.3.3.1 Bu başlık altındaki zorunluluklar kapsamında yığın konteynerler olarak kullanılan, bakımı yapılan ve kabul edilen konteynerler, CSC uyarınca test edilecek ve onaylanacaktır. 6.11.3.3.2 Yığın konteynerler olarak kullanılan ve kabul edilen konteynerler, periyodik olarak CSC uyarınca muayene edilecektir. 6.11.3.4 İşaretleme 6.11.3.4.1 Yığın konteyner olarak kullanılan konteynerler, CSC uyarınca Güvenlik Onay Levhası ile işaretlenecektir. 6.11.4 CSC ye uygunluk gösteren konteyner haricindeki BK1 veya BK2 yığın konteynerlerin tasarımı, yapımı ve onayı için zorunluluklar NOT: Bu başlığın hükümlerine uygunluk gösteren konteynerlerin, dökme halindeki katıların taşınması için kullanılması halinde, aşağıdaki ifade taşıma belgesinde yer almalıdır: "Bulk container BK(x) approved by the competent authority of ( Yetkili kurumu tarafından onaylı yığın konteyner (BK(x))" (bkz 5.4.1.1.17)". 6.11.4.1 Bu başlık kapsamındaki yığın konteynerler arasında yüklenti araçları, deniz ötesi yığın konteynerler, dökme bidonlar, tekne şekilli konteynerler, silindirik konteynerler ve araçların yük bölmeleri yer almaktadır. NOT: Bu yığın konteynerler arasında ayrıca 7.1.3 te bahsedilen 591, 592 ve 592-2 ila 592-4 numaralı UIC kitapçıklarına uygunluk gösteren ve CSC'ye uygunluk göstermeyen konteynerler de yer almaktadır. 6.11.4.2 Bu yığın konteynerler, duruma uygun olacak şekilde, taşımacılık modları arasında aktarmalar da dahil olmak üzere, taşıma sırasında normal koşullarda karşılaşılan şoklara ve yüklemelere dayanabilecek mukavemette olacak şekilde tasarlanmalı ve yapılmalıdır. 6.11.4.3 (Rezerve edilmiş) 6.11.4.4 Bu yığın konteynerler, yetkili kurum tarafından onaylanacak olup, onay 6.11.2.3 ile geçerli muayene ve test zorunlulukları uyarınca yığın konteyner tiplerini göstermeye yönelik koda yer verecektir. 6.11.4.5 Tehlikeli malların muhafaza edilmesi için bir astarın kullanımı gerekliyse, bu astar 6.11.3.1.3 hükümlerini karşılayacaktır. - 510 -
BÖLÜM 6.12 TANKLARIN, YIĞIN KONTEYNERLERİN VE MOBİL PATLAYICI ÜRETİM BİRİMİ (MPÜB) PATLAYICILARINA YÖNELİK ÖZEL BÖLMELERİN YAPIMI, TEÇHİZATI, TİP ONAYI, MUAYENESİ, TEST EDİLMESİ VE İŞARETLENMESİ İÇİN ZORUNLULUKLAR NOT 1: NOT 2: Portatif tanklar için bkz. Bölüm 6.7; metalik malzemeden mamul gövdeli sabit tanklar (tankerler), sökülebilir tanklar, tank takas gövdeleri için bkz. Bölüm 6.8; fiber takviyeli plastik tanklar için bkz. Bölüm 6.9; vakumla çalışan atık tankları için bkz. Bölüm 6.10, yığın konteynerler için bkz. Bölüm 6.11. Bu Bölüm, Not 1 de anılan Bölümlerin tüm zorunluluklarını karşılamayan sabit tanklar, sökülebilir tanklar, tank konteynerleri ve tank takas gövdeleri ile yığın konteynerler ve patlayıcılara mahsus özel bölmeler için geçerlidir. 6.12.1 Kapsam Bu Bölümün zorunlulukları, tanklar, yığın konteynerler ve tehlikeli malların MPÜB lerde taşınmasına yönelik özel bölmeler için geçerlidir. 6.12.2 Genel hükümler 6.12.2.1 Bu bölümün özel hükümleri tarafından değiştirilmiş şekliyle, sabit tanklar için 1.2.1 başlığı altında tanımlanan asgari kapasite göz önünde bulundurulmaksızın, tanklar Bölüm 6.8 in zorunluluklarını yerine getirecektir. 6.12.2.2 Tehlikeli malların MPÜB lerde taşınmasına yönelik yığın konteynerler, BK2 tipi yığın konteynerler için ön görülen zorunlulukları karşılayacaktır. 6.12.2.3 Tek bir tankın veya yığın konteynerin birden fazla madde içermesi halinde, her bir madde aralarındaki hava tahliye edilecek şekilde en az iki duvarla birbirinden ayrılacaktır. 6.12.3 Tanklar 6.12.3.1 Kapasitesi 1000 litre veya daha fazla olan tanklar 6.12.3.1.1 Bu tanklar, 6.8.2 başlığının zorunluluklarını yerine getirecektir. 6.12.3.1.2 UN No.1942 ve UN No.3375 için, tanklar havalandırma cihazlarıyla ilgili Bölüm 4.3 ve Bölüm 6.8 deki hükümleri karşılamalıdır ve ayrıca tanklarda ülkenin yetkili otoritesi tarafından kullanımı onaylanmış uygun acil basınç tahliye araçları veya diğer patlayıcı diskler bulunacaktır. 6.12.3.1.3 6.8.2.1.4 uyarınca ve burada anılan standartlar ya da teknik kod yoluyla hesaplanamayan örneğin kutu şeklindeki veya elips gövdeler gibi dairesel çapraz kesite sahip olmayan gövdeler için, izin verilen gerilmeye dayanma özelliği, yetkili kurumun ön gördüğü bir basınç testi yoluyla gösterilebilir. Bu tanklar, 6.8.2.1.3, 6.8.2.1.4 ve 6.8.2.1.13 ila 6.8.2.1.22 hariç olmak üzere 6.8.2.1 alt başlığının zorunluluklarını yerine getirecektir. - 511 -
Bu duvarların kalınlığı, aşağıdaki tabloda verilen değerlerden düşük olamaz: Malzeme Paslanmaz östenit çelikler Diğer çelikler Alüminyum alaşımlar Minimum kalınlık 2,5 mm 3 mm 4 mm %99,80 saflıkta alüminyum 6 mm Tankın, yanal darbe veya devrilme nedeniyle meydana gelen hasarlara karşı korunması sağlanacaktır. Bu koruma, 6.8.2.1.20 ye uygun şekilde temin edilecek veya yetkili kurum alternatif koruma tedbirleri alacaktır. 6.12.3.1.4 6.8.2.5.2 zorunluluklarından farklı olmak üzere, tankların duruma uygun olarak tank kodu ve özel hükümlerle işaretlenmesine gerek yoktur. 6.12.3.2 Kapasitesi 1000 litreden az olan tanklar 6.12.3.2.1 Bu tanklar, 6.8.2.1.3, 6.8.2.1.4, 6.8.2.1.6, 6.8.2.1.10 ve 6.8.2.1.23 arasındaki hükümler ve 6.8.2.1.28 hariç olmak üzere 6.8.2.1 alt başlığının zorunluluklarını yerine getirecektir. 6.12.3.2.2 Bu tankların teçhizatı, 6.8.2.2.1 zorunluluklarını karşılayacaktır. UN No. 1942 ve UN No. 3375 için, tanklar havalandırma cihazlarıyla ilgili Bölüm 4.3 ve Bölüm 6.8 deki hükümleri karşılamalıdır ve ayrıca tanklarda ülkenin yetkili otoritesi tarafından kullanımı onaylanmış uygun acil basınç tahliye araçları veya diğer patlayıcı diskler bulunacaktır. 6.12.3.2.3 Bu duvarların kalınlığı, aşağıdaki tabloda verilen değerlerden düşük olamaz: Malzeme Paslanmaz östenit çelikler Diğer çelikler Alüminyum alaşımlar Minimum kalınlık 2,5 mm 3 mm 4 mm %99,80 saflıkta alüminyum 6 mm 6.12.3.2.4 Tankların, dışbükey yarıçapına sahip olmayan yapısal parçaları olabilir. Alternatif destekleyici tedbirler olarak eğimli duvarlar, oluklu duvarlar veya çubuklar anılabilir. En azından bir yönde, tankın her bir yanındaki paralel destekler arasındaki mesafe, duvar kalınlığının 100 katından fazla olmayacaktır. 6.12.3.2.5 Kaynak işlemleri titizlikle yapılmalı ve tam güvenlik sağlanmalıdır. Kaynak işlemi usta kaynakçılar tarafından, etkinliği (gerekli olabilecek ısıl işlemler de dahil olmak üzere) test ile doğrulanmış olan bir kaynaklama yöntemi ile yapılacaktır. 6.12.3.2.6 6.8.2.4 zorunlulukları geçerli değildir. Bununla birlikte, bu tankların ilk ve periyodik muayeneleri, MPÜB kullanıcısının veya sahibinin sorumluluğu altında yürütülecektir. Gövdeler ve teçhizatları, dış ve iç durumları için görsel bir inceleme ile en az üç yılda bir yetkili kurumu tatmin edecek bir sızdırmazlık testine tabi tutulacaktır. 6.12.3.2.7 6.8.2.3 tip onayı ve 6.8.2.5 işaretleme zorunlulukları geçerli değildir. - 512 -
6.12.4 Teçhizat parçaları 6.12.4.1 UN 1942 ve UN 3375 e yönelik alttan boşaltma deliğine sahip tankların en az iki kapağı olacaktır. Bu kapaklardan biri, ürün karıştırma veya boşaltma pompası veya sondaj pompası olabilir. 6.12.4.2 İlk kapaktan sonraki her türlü boru bağlantısı, eriyebilir elemanlardan (örn. kauçuk hortum) mamul olacak veya eriyebilir elemanlara sahip olacaktır. 6.12.4.3 Dış borulara ve boşaltma aksamlarına (borular) zarar gelmesi durumunda herhangi bir içerik kaybını önlemek için, ilk kapak ve oturma yerleri, dış kuvvetler tarafından bükülme tehlikesine karşı korunacak veya bunlara dayanacak şekilde tasarlanacaktır. Doldurma ve boşaltma cihazları (flanşlar ve dişli tapalar dahil) ve her türlü koruyucu kapak istenmeyen açılmalara karşı sağlam şekilde sıkıca duracak özellikte olmalıdır. 6.12.4.4 UN 3375 e yönelik tanklarda, 6.8.2.2.6 kapsamındaki havalandırma cihazlarının yerini, kaz boyunları alabilir. Bu teçhizatlar, dış gerilmelerden hasar görme tehlikesine karşı korunacak ve bu gerilmelere dayanabilecek şekilde tasarlanacaktır. 6.12.5 Patlayıcılara yönelik özel bölmeler Fünye ve/veya fünye grupları içeren patlayıcıları veya uyumluluk grubu D maddelerini ve nesnelerini içeren ambalajlara yönelik bölmeler, ayırma yöntemiyle etkin bir bölümlendirme sağlayarak, fünyelerden ve/veya fünye gruplarından uyumluluk grubu D maddeleri veya nesnelerine ateşleyici aktarımı tehlikesini ortadan kaldıracaktır. Ayırma, ayrı bölmelerin kullanımı yoluyla veya iki patlayıcı tipinden birinin özel bir muhafaza sistemine yerleştirilmesi yoluyla gerçekleşebilir. Her iki ayırma yöntemi de yetkili kurumun onayına tabidir. Bölme için kullanılan malzeme metal ise, bölmenin komple iç kısmı, uygun bir yangın direnci sağlayan malzemelerle kaplanacaktır. Patlayıcı bölmeleri, engebeli topraklarda oluşabilecek darbelere ve hasarlara karşı korunacak ve araç üzerindeki tehlikeli mallarla tehlikeli tepkimeye girmesi önlenecek ve egzozlar vb. yoluyla ateş kaynaklarından uzak kalması sağlanacaktır. NOT: EN 13501-1:2007 + A1:2009 standardı uyarınca B-s3-d2 sınıfı altına alınmış olan malzemelerin, yangına direnç zorunluluğunu karşıladığı kabul edilir. - 513 -