BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDENEN KATILMA PAYLARI VE ÖZEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU VE BORDROLAŞTIRILMASI



Benzer belgeler
Ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta

1. ÜCRETLĐ VEYA ĐŞVEREN TARAFINDAN BĐREYSEL EMEKLĐLĐK SĐSTEMĐNE ÖDENECEK KATKI PAYLARI VE SĐGORTA ŞĐRKETLERĐNE ÖDENEN ŞAHIS SĐGORTA PRĐMLERĐ

İlgili olduğu maddeler : Gelir Vergisi Kanunu Madde 22, 40, 63, 75, 86, 89, Sayılı Kanun Geçici Madde 1. Verilmesini Gerektiren Gelirler

Konu : Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ile şahıs sigorta primleri

6327 sayılı kanun ile yapılan değişikliklerin vergi uygulamalarına etkileri madde madde aşağıdaki gibidir.

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDENEN KATKI PAYLARI VE ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİNİN İNDİRİM KONUSU YAPILACAĞI DÖNEM

1. ÜCRETLİ VEYA İŞVEREN TARAFINDAN BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDENECEK KATKI PAYLARI VE SİGORTA ŞİRKETLERİNE ÖDENEN ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİ

IÇINDEKILER BIRINCI BOLUM. BIREYSEL EMEKLILIK SISTEMI VE ŞAHıS SIGORTA SISTEMI HAKKıNDA GENEL AÇıKLAMALAR

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/57 TARİH:

SİRKÜLER NO: 2015 / 18

6327 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinde yapılan değişiklikler uyarınca;

Son Düzenlemeler Işiğinda Şahis Sigorta Primi Ve Bireysel Emeklilik Katki Payi Ödemelerinin Gelir Vergisi Matrahindan İndirimi

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı. TASLAK Gelir Vergisi Sirküleri/85

BİREYSEL EMEKLİLİKTE VERGİ VE SİGORTA İŞLEMLERİ

DOĞUM BORÇLANMASI PRİMİ VERGİ MATRAHINI NASIL ETKİLER?

ALFA GENELGE 2013/13. Katılımcılardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra;

HAYAT/FERDĠ KAZA SĠGORTASI PRĠMLERĠNĠN ÇALIġAN VE ĠġVEREN AÇISINDAN AVANTAJLARI

BAKIŞ MEVZUAT KONU: 85 NO LU GELİR VERGİSİ KANUNU SİRKÜLERİ SAYI: 2012/118

ŞAHIS SİGORTALARI VE BİREYSEL EMEKLİLİKLE İLGİLİ GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI SİRKÜLERİ YAYIMLANDI:

İŞVERENLER TARAFINDAN ÖZEL SAĞLIK SİGORTASINA ÖDENEN PRİMLER SİGORTA PRİMİ ESAS KAZANCINA DAHİL EDİLİR Mİ?

DİPNOT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ.

SİRKÜLER NO: POZ-2012/ 72 İST. 04/07/2012 BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDE DEVLET KATKISI. Katılımcılardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra;

TARİHİNDEN İTİBAREN ŞAHIS SİGORTALARI VE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE İLİŞKİN VERGİSEL AVANTAJLAR

KURUMSAL SAĞLIK POLİÇELERİNİN VERGİLENDİRİLMESİNDE YORUM DEĞİŞİKLİĞİ Mİ OLDU? DEĞİŞİKLİĞİN ŞİRKETLERE VE SİGORTA SEKTÖRÜNE ETKİSİ

Tel: Fax: ey.com

SİRKÜLER NO: POZ-2012 / 101 İST, ŞAHIS SİGORTALARI VE BİREYSEL EMEKLİLİKLE İLGİLİ GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI SİRKÜLERİ YAYIMLANDI

Kreş Yardımı ve İkale Ödemelerinde Gelir Vergisi İstisnası ile İlave Asgari Ücret İndirimine İlişkin Tebliğ

2013 Yılında Geçerli Olacak Ücret Bordrosu Parametreleri

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/123

Menkul Sermaye Đradının Tespiti

Yapılan Yeni Düzenlemelerle Birlikte, Bireysel Emeklilik Sisteminde Katılımcılar Arasında Eşitlik Sağlandı Mı?

BES TE VERGİ AVANTAJI BES TE VERGİ AVANTAJI

No: 2012/117 Tarih: Konu: 85 Sıra No.lu Gelir Vergisi Sirküleri 23/10/2012 tarihinde yayımlanmıştır.

KONU : Şahıs sigorta primleri ve Bireysel Emeklilik katkı paylarının indirim konusu yapılması ve elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi hk.

Sirküler 2018/01 09 Ocak 2018

Sirküler 2017/01 09 Ocak 2017

Sirküler 2016/02 11 Ocak 2016

5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU İLE GETİRİLEN YENİ İŞLEMLERİNE ETKİ EDECEK BAZI

PERSONELE YAPILAN AVANS ÖDEMELERİNİN VERGİ, İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATI KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

1 Bireysel emeklilik sistemine yapılan katkı payları ile şahıs ve hayat sigorta poliçeleri nedeniyle ödenen primlere yönelik yapılan düzenlemeler

KİRA GELİRİ İLE İLGİLİ BİLİNMESİ GEREKENLER

SİRKÜLER 2013 / 09 1

Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2014/1

ASGARİ ÜCRET VE YASAL KESİNTİLER ( Dönemi) 16 Yaşından Büyükler


SİRKÜLER. Brüt AÜ Brüt AÜ Net AÜ İşverene Toplam Maliyeti (Aylık) (*)

2015 YILINDA BELİRLENEN ASGARİ ÜCRET, SGK TAVANI, ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ VE MAAŞ HESAPLAMALARI

Muhasebe, Personel Müdürlükleri ne

Sirküler 2015/ Ocak 2015

Muhasebe, Personel Müdürlükleri ne

BAZI VERGI KANUNLARINDA DEGISIKLIK YAPILMASINA DAIR KANUN Kanun No Kabul Tarihi :

T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı. Gelir Vergisi Sirküleri / 98

Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2019/4

MALĠ MEVZUAT SĠRKÜLERĠ NO : 2016 / 95

20 Ekim Đlgili Versiyon/lar : ETA:SQL, ETA:V.8-SQL. Đlgili Modül/ler : Bordro

Muhasebe, Personel Müdürlükleri ne

Sirküler No: 2017 / 40 Tarih:

Sirküler no: 035 İstanbul, 25 Mart 2009

4447 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 19. VE 20. MADDESİ KAPSAMINDA İŞE ALINAN ÜCRETLİLERE İLİŞKİN GELİR VERGİSİ STOPAJI TEŞVİKİ UYGULAMASI

2016 YILI BORDRO ESAS PARAMETRELER NETLEŞİYOR

Sirküler Rapor /29-1 ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

TEK DÜZEN MUHASEBE SİSTEMİ VE SSK KANUNU AÇISINDAN ÜCRET BORDROSUNUN ÖNEMİ

Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2015 yılında uygulanacak olan asgari ücret tutarlarını açıkladı.

İlave İstihdama Sağlanan Gelir Vergisi Stopaj Teşviklerine İlişkin Uygulama Esasları Açıklanmıştır

1. Gelir Vergisi Kanunu'nda Yer Alan Çeşitli Had ve Tutarlar 2015 Yılında Uygulanmak Üzere Belirlendi.

SOSYAL GÜVENLİĞE İLİŞKİN TABAN VE TAVAN ÜCRETLER

YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜ AVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.. Konu: 2007 Yılında Elde Edilmiş Olan Ücretlerin Beyanına İlişkin Esaslar

ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

Anahtar kelimeler: Kıdem tazminatı, gelir vergisi, sgk primi.

2019 Yılı Asgari Ücreti Ve Bu Ücrete Göre Hesaplanan Hadler Belirlenmiştir

sayılı Kanunun Geçici 19 uncu Maddesi Kapsamında İşe Alınan Ücretlilere İlişkin Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Uygulaması

TÜRKİYE İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU. ÇALIŞMA ve SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ (Ocak 2017)

Tarih : Sayı : İST.YMM.2016/1376 Sirküler No : İST.YMM.2016/56

304 SERİ NO'LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ

Özeti Mesleki sorumluluk sigortası prim giderlerinin kazancın tespitinde hasılattan indirilmesinin mümkün olup olmadığı.

Ç Ö Z Ü M Sayı: Birol KANTAR* Mustafa İNANÇ* Giriş

ASGARİ ÜCRET yılında dönemler itibariyle uygulanacak asgari ücret tarifesi aşağıdaki gibidir.

2017 YILINDA BELİRLENEN ASGARİ ÜCRET VE ASGARİ ÜCRETE İLİŞKİN HESAPLAMALAR

KHK/ SAYILI KANUN PRİM DESTEĞİ VE GV STOPAJ DESTEĞİ KHK /687 ŞUBAT / 2017

SİRKÜLER. Asgari Ücret Ve Bu Ücret Esas Alınarak Belirlenen Diğer Had ve Tutarlar

2014 YILINDA ELDE EDİLEN BAZI GELİRLERİN BEYAN DURUMUNA İLİŞKİN ÖRNEKLER

ASGARİ ÜCRET. Ancak, 5510 sayılı Yasanın 4/c maddesinde belirtilen kamu görevlileri için herhangi bir tavan bulunmamaktadır.

ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

1 TEMMUZ 2013 TARİHİNDEN İTİBAREN UYGULANACAK ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

VERGİ UYGULAMALARI. BSMV Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi:

BES ve Hayat Sigortaları İle ilgili Vergi Kanunlarında Yer Alan Düzenlemeler (İstisna, Muafiyet ve Ayrıcalıklar) Emre KARTALOĞLU Yeminli Mali Müşavir

2018 Yılı Asgari Ücreti Ve Bu Ücret Üzerinden Hesaplanan Hadler Belirlenmiştir

Sirküler Rapor Mevzuat /13-1 ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

Sayı : 2012 / 220 Konu: Bilgilendirme 19 Kasım 2012

SOSYAL GÜVENLİĞE İLİŞKİN TABAN VE TAVAN ÜCRETLER

-6740 sayılı kanunla 45 yaşını doldurmamış çalışanlar için zorunlu BES uygulaması getirilmiştir.

2017 Yılı Asgari Ücreti Ve Bu Ücrete Göre Hesaplanan Hadler ve Tutarlar

KADIN HİZMET ERBABINA SAĞLANAN KREŞ VE GÜNDÜZ BAKIMEVİ YARDIMI İLEGELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA ÇOCUK ZAMMI ÖDEMELERİNDE İSTİSNA SINIRI

SAYILI KANUNLA YAPILAN DÜZENLEME VE DEĞİŞİKLİKLER Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler ve Yürürlük Tarihleri:

MALĐ MEVZUAT SĐRKÜLERĐ NO : 2012 / 95

Konu ile ilgili olarak ayrıca 297 seri nolu gelir vergisi genel tebliği ve sayılı SGK genelgesi yayınlanmıştır.

2008 YILI BAŞINDAN İTİBAREN UYGULANACAK ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİNİN USUL VE ESASLARI:

265 SERİ NO'LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞ TASLAĞI Resmi Gazete No Resmi Gazete Tarihi 0/0/0 Kapsam 1. Giriş

2 SERİ NO'LU 5746 SAYILI KANUN GENEL TEBLİĞİ

DESTEK DOKÜMANI SAYILI KANUNUN GETĐRDĐĞĐ DEĞĐŞĐKLĐKLER ve ĐK(ĐK/Tiger2Bordro/GoBordro/Bordro/TigerBordro) ÜRÜNLERĐNE ETKĐLERĐ

Transkript:

BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDENEN KATILMA PAYLARI VE ÖZEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMLERİNİN VERGİSEL BOYUTU VE BORDROLAŞTIRILMASI Serkan BAŞAR Vergi Departmanı, Müdür Yardımcısı Mazars/Denge Denetim YMM A.Ş. Lebib Yalkın, Haziran 2008 I- GİRİŞ Ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminin yetersizliği ve kamu sağlık kuruluşlarının hizmet kalitelerinin düşük olmasının yanında hızla gelişen sigortacılık sektörüyle birlikte şahıslar için yapılan sağlık sigortası, yaşam sigortası, bireysel emeklilik gibi sigorta kollarının da hızla geliştiği görülmüştür. Kişiler geleceklerinde daha iyi şartlarda gelirler elde etmek amacıyla ya da daha iyi sağlık hizmeti alabilmek amacıyla sigorta primleri ödemekte bu nedenle de belli maliyetlere katlanmaktadırlar. Günümüz çalışma hayatı şartlarına bakıldığında kişilerin bu tür sigorta ödemelerini kendileri yapabildikleri gibi bazı durumlarda da bu ödemelerin işverenler tarafından karşılanabildiği görülebilmektedir. Gelişen sigortacılık sektörüyle beraber vergi mevzuatımızda da bu konuyla ilgili bazı kolaylıklar sağlanmış bir anlamda hayat, ölüm, kaza gibi bazı sigortalarla, bireysel emeklilik sistemi desteklenmiştir. Yazımızda yasal düzenlemeler çerçevesinde bu sigorta kollarının vergisel avantajları ve bunların bordrolarda nasıl gösterilebileceği örneklerle anlatılmaya çalışılacaktır. II- YASAL DÜZENLEME Özel sağlık sigorta prim tutarları ve bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarına ilişkin vergisel düzenlemeler 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nda yapılmıştır. Öncelikle bu kanunun 40. maddesinde, safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmış olup anılan maddenin 9. bendinde, İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları. (Gerek işverenler gerekse ücretliler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve vergi matrahının tespitinde dikkate alınan katkı paylarının toplamı bu Kanunun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde belirlenen oran ve haddi aşamaz.) hükmüne yer verilmiştir. Ayrıca aynı kanunun 63'üncü maddesinin birinci fıkrasının, 4697 sayılı Kanunun 4'üncü maddesiyle değiştirilen ve 07/10/2001 tarihinde yürürlüğe giren 3'üncü bendi kapsamında; sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin Türkiye'de kâin ve merkezi Türkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla;ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, ücretin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. denilmektedir. Yine aynı bent hükmüne göre; indirim konusu yapılacak prim, aidat ve katkıların toplamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 10'unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta poliçeleri için ödenen primlerde, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 5'ini)ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Yukarıda sayılan kanun maddelerinin yanında bu konuyla ilgili uygulamanın nasıl yapılacağının örneklerle açıklandığı 3 Seri Numaralı Gelir Vergisi Sirküleri ve işverenler tarafından ücretliler adına ödenen katkı paylarının ticari kazancın tespitinde ne şekilde indirileceğini açıklayan 59 Seri Numaralı Gelir Vergisi Sirküleri de bu ödemelerin ne şekilde vergilendirileceğinin açıklanmasına yardımcı olmaktadır.

III- SAĞLIK SİGORTASI POLİÇELERİ ÇALIŞANLAR TARAFINDAN ÖDENEN BİREYSEL EMEKLİLİK KATKI PAYLARI VE ÖZEL 1) Vergisel Boyutu Gelir Vergisi Kanunu'nun 63. maddesinde yapılan açıklamalara göre ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ücretin net değeri hesaplanırken indirim konusu yapılabilecektir. Ancak indirilecek tutar bireysel emeklilik katkı payları için ödendiği ayda elde edilen brüt ücretin % 10'unu diğer şahıs sigortaları için ise brüt ücretin % 5'ini geçemeyecektir. Ayrıca bireysel emeklilik katkı payı ve sigorta poliçesinin birlikte olması durumunda toplam indirim oranı % 10' nu geçemeyecek ve bu % 10 içersinde şahıs sigorta primleri için % 5' lik kısım ayrıca aranacaktır. Bunun yanında bir takvim yılı içerisinde bireysel emeklilik ve diğer şahıs sigorta primleri ile ilgili olarak yapılabilecek indirim tutarı asgari ücretin yıllık tutarını aşmayacaktır. Bu sınırlama yıllık bazda dikkate alınacak olup, yıl içinde asgari ücret tutarında meydana gelebilecek değişiklikler, indirim yapılacak tutarların hesabında dikkate alınacaktır. Örneğin: Aylık brüt ücret 2.000,00 YTL olan bir kişi 75,00 YTL bireysel emeklilik katkı payı, 150,00 YTL şahıs sigorta primi ödemesi durumunda; Brüt Ücret : 2.000,00 YTL Ödenen Bireysel Emeklilik : 75,00 YTL Brüt Ücretin % 10'nu : 200,00 YTL Ödenen Şahıs Sig. Primi : 150,00 YTL Brüt Ücretin % 5' : 100,00 YTL Bu kişinin gelir vergisi matrahında indirebileceği toplam tutar 75,00 YTL Bir. Em. Katkı Payı ve 100,00 YTL Şahıs Sig. Primidir. Görüldüğü brüt ücretinin % 10'nu 200,00 YTL olmasına rağmen bu kişi gelir vergisi matrahından toplamda 175,00 YTL indirebilmiştir. Çünkü bireysel emeklilik katkı payı % 10' luk hakkı tamamlayamamış, şahıs sigorta poliçesine ödemiş olduğu tutar ise % 5'lik sınırın üzerinde kalmıştır. Kısaca özetlemek gerekirse şahısların kendilerinin ödemiş oldukları bireysel emeklilik katkı payları ve şahıs sigorta primi ödemelerinin net ücret hesabı yapılırken gelir vergisi matrahından indirim konusu yapılabilmesi aşağıdaki şartların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. - Sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin Türkiye'de kain ve merkezi Türkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik şirketi nezdinde akdedilmiş olması, - Ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait olması, - Hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, - Bireysel emeklilik katkı payları için ödendiği ayda elde edilen brüt ücretin % 10'nu, - Şahıs sigorta primleri için ödendiği ayda elde edilen brüt ücretin % 5' i, - Bireysel emeklilik katkı payları ve şahıs sigorta primlerinin beraber ödenmesi durumunda toplamda ödendiği ayda elde edilen brüt ücretin % 10'u, ( toplam indirim içinde şahıs sigorta primleri için % 5' lik sınır ayrıca aranır.) - Bir yıl içinde indirilen bireysel emeklilik katkı payları ve şahıs sigorta primlerinin toplamı asgari ücretin brüt tutarının yıllık toplamını geçemez.

- Ödemelerin fiilen yapıldığının belgelendirilmesi gerekir. 2) Bordroda Gösterilmesi Örnek 1: Aylık brüt ücreti 4.000,00 YTL olan bir kişi ocak ayı içersinde, bireysel emeklilik sistemine 460,00 YTL ödemiş ve ilgili ödeme makbuzunu işverene ibraz etmiştir. Bu çalışanın brüt ücretinin % 10' u 400,00 YTL olduğu için gelir vergisi matrahından indirebileceği en yüksek tutar yine 400,00 YTL olacaktır. Brüt SSK SSK İşsizlikSig. Gelir Vergisi Özel Hesaplanan Damga Net Ücret Matrahı İşçi Payı İşçi Payı Matrahı İndirimler Gelir Vergisi Vergisi Ücret İndirimli 4.000,00 3.954,60 553,64 39,55 3.406,81 400,00 451,02 24,00 2.931,79 İndirimsiz 4.000,00 3.954,60 553,64 39,55 3.406,81 511,02 24,00 2.871,79 Yukarıdaki bordroda görüldüğü üzere 460,00 YTL bireysel emeklilik katkı payı ödeyen bir kişi bu ödeme makbuzunu işverenine ibraz etmiş ve indirebilecek en yüksek tutar olan brüt ücretinin % 10'luk kısmını gelir vergisi hesaplamasından önce matrahtan düşülerek çalışanın net ücretinde artış sağlanmıştır. Çalışan ödediği bireysel emeklilik katkı payını işverene ibraz etmemiş olsa 2.871,79 YTL net ücret alacakken, bireysel emeklilik katkı payı ödemesini ibraz ettiği için 2.931,79 YTL net ücret elde etmiş ve net ücretinde 60,00 YTL artış olmuştur. Örnek 2: Aylık brüt ücreti 9.000,00 YTL olan bir çalışan 2008 yılı başında bireysel emeklilik sistemine bir yıllık peşin 8.500,00 YTL ödemiş ve ödeme dekontunu işverenine ibraz etmiştir. Burada iki önemli husus ortaya çıkmaktadır. Birincisi bir yıllık peşin olarak yapılan ödemenin aylık bordroda nasıl gösterileceği, ikinci ise yıllık ödemenin asgari ücretin yıllık toplamını aşmasıdır. Öncelikle dönemsellik ilkesi gereği yıllık olarak ödenen 8.500,00 YTL' nin bir yıl için ödenmiş olması nedeniyle bu tutarın 12' ye (8.500,00/12 = 708,33 YTL) bölünerek aylık tutarın bulunması gerekir. Daha sonraki aşamada yıllık indirim tutarının asgari ücretin yıllık toplamını geçmemesine dikkat edilmesi gerekir. Bu aşamada ise iki yöntem izlenebilir, bordro yapılırken istenirse aylık indirilebilecek tutar olan 708,33 YTL' nin tamamı indirilebilir. Ancak 708,33 YTL' nin tamamı indirilirse 10. aydan sonra indirimin yapılmaması gerekir. Çünkü 10. aydan sonra indirime devam edilmesi halinde asgari ücretin yıllık toplamı aşılacaktır. Bu nedenle ikinci yöntem olarak aylık indirim tutarı asgari ücretle sınırlandırılabilir. Böylece indirime 12 ay boyunca devam edilebilir ve asgari ücretin yıllık toplamı aşılmamış olur. Takip rahatlığı ve asgari ücretin yıllık toplamının geçilmesinin mümkün olmaması nedeniyle ikinci yöntemin kullanılması daha doğru gözükmektedir. Bu çalışana ait bordro ise aşağıdaki gibi olmalıdır. Brüt SSK SSK İşsizlikSig. Gelir Vergisi Özel Hesaplanan Damga Net Ücret Matrahı İşçi Payı İşçi Payı Matrahı İndirimler Gelir Vergisi Vergisi Ücret İndirimli 9.000,00 3.954,60 553,64 39,55 8.406,81 608,40 1.169,76 54,00 7.183,05 İndirimsiz 9.000,00 3.954,60 553,64 39,55 8.406,81 1.291,36 54,00 7.061,45 Örnekte görüldüğü üzere, çalışan kendisinin ödemiş olduğu bireysel emeklilik katkı payı nedeniyle net ücretinde 121,60 YTL net ücret avantajı elde etmiştir. IV- İŞVERENLER TARAFINDAN ÇALIŞANLAR İÇİN ÖDENEN BİREYSEL EMEKLİLİK KATKI PAYLARI VE ÖZEL SAĞLIK SİGORTASI POLİÇELERİ

Çalışanlar kendileri şahıs sigorta poliçesi ya da bireysel emeklilik katkı payları ödeyebildikleri gibi bazı işyerlerinde bu ödemeler işverenler tarafından da karşılanabilmektedir. Bu durumda yapılan ödemeler işçiye sağlanan bir nevi menfaat sayılır ve G.V.K.'nun 61. maddesi kapsamında, ödenen sigorta primleri net ücret olarak dikkate alınır ve gerekli brütleştirmelerin yapılarak SSK ve diğer vergi kesintilerinin yapılması gerekir. 1) Vergisel Boyutu - Bireysel Emeklilik Katkı payları; Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesinin 9. bendinde, İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları nın safi kazancın tespitinde gider olarak kabul edilebileceği, ancak gider yazılabilecek tutarın aynı kanunun 63. maddesinde belirtilen % 10 ve % 5'lik sınırı geçemeyeceği aynı zamanda asgari ücretin yıllık toplamından fazla olamayacağı bildirilmiştir. - Şahıs Sigorta Primleri; Yine Gelir Vergisi Kanunu'nun 63'üncü maddesinin birinci fıkrasının 3'üncü bendi kapsamında ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, ücretin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir denilmekte ve bu indirimlerde asgari ücretin yıllık toplamını aşmamak kaydıyla şahıs sigorta primleri için % 5, bireysek emeklilik katkı payları için % 10 ile sınırlıdır. Burada dikkat edilmesi gereken husus bireysel emeklilik katkı paylarının asgari ücretin yıllık toplamını geçmemek kaydıyla brüt ücretin % 10' luk kısmının doğrudan gider yazılabileceğidir. Dolayısıyla bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları çalışanın ilgili ayda elde ettiği ücretin % 10'unu aşmadığı durumlarda çalışan için ödenen bireysel emeklilik katkı paylarının bordrolaştırılmasına gerek yoktur. Şahıs sigorta primlerinde ise çalışan için ödenen prim brüt ücretinin % 5'in altında kalsa bile yapılan ödemenin net ücret sayılarak brütleştirilmesi gerekmektedir. Çünkü G.V.K.'nda şahıs sigorta primlerinin doğrudan gider yazılabileceğiyle ilgili bir hüküm bulunmadığı gibi aynı kanunun 61. maddesinde ayın ile sağlanan ve para ile ifade edilebilen her türlü menfaat ücret sayılmıştır. Bu nedenle işveren tarafından çalışanları adına ödenen şahıs sigorta primlerinin tutarı ne olursa olsun bordrolaştırılması gerekir. Kısaca özetlemek işverenler tarafından çalışanlar için ödenen şahıs sigorta primlerinin tutarı ne olursa olsun, işverenler tarafından çalışanlar için ödenen bireysel emeklilik katkı paylarında ise brüt ücretin % 10'unu aşması durumunda ödenen primlerin bordrolaştırılması gerekir. Ayrıca bordrolaştırılan prim ödemeleri üzerinden G.V. K. 62. maddede belirtilen asgari ücretin % 5'lik ve % 10'luk kısmının gelir vergisinden istisna olduğu unutulmamalıdır. 2) SSK Boyutu İşverenler tarafından çalışanlar için ödenen şahıs sigorta primlerinin ve bireysel emeklilik katkı paylarının ssk primine esas kazanç matrahına dâhil edilip edilmeyeceği tartışmalı bir konudur. SSK Sigorta işleri Genel Müdürlüğü 21.04.2005 tarih ve 230671 sayılı yazısı ile işverenlerce özel sağlık şirketlerine ödenen özel sağlık sigortası primlerinden ssk sigorta primlerinin kesilerek kurama ödenmesi gerektiğinibelirtmiştir. Yargıtay ise kurumdan farklı olarak 506 Sayılı SSK Yasasının 77 maddesinin ikinci fıkrasında da belirtildiği üzere ayni yardımların sigorta primine esas kazancın matrahına dâhil edilmeyecek olması nedeniyle özel sağlık sigortası olarak yapılan ödemelerin sigorta primine esas kazançlara dâhil edilmemesi gerektiği yönünde kararlar vermiştir. Yargıtay'ın görüşünün SGK' nun görüşünden farklı olmasına rağmen uygulamada mükelleflerin SGK ile sorun yaşamak istemeleri nedeniyle bireysel emeklilik katkı payları ve şahıs sigorta primleri ödemlerini sigorta primine esas kazancın matrahına dâhil ettikleri görülmektedir. 3) Bordroda Gösterilmesi

İşverenler tarafından işçiler için ödenen şahıs sigorta primlerinin (tutarı ne olursa olsun) ve bireysel emeklilik katkı paylarının ( brüt ücretin % 10'nu aşması halinde) net ücret sayılarak bordrolaştırılması gerektiğini belirtmiştik. İşverenler tarafından ödenen primlerin nasıl bordrolaştırılacağı çoğu zaman karışıklığa yol açmakta bu nedenle ödenen sigorta primlerinin doğrudan gider kaydedilmesi tercih edilmektedir. Ancak ödenen sigorta primlerinin doğrudan gider yazılması hatalı bir uygulama olduğu gibi olası bir incelemede vergi ziyaı cezası kesilmesine de sebep olabilecektir. Aşağıdaki örneklerle işverenler tarafından işçiler için ödenen şahıs sigorta primlerinin ve bireysel emeklilik katkı paylarının nasıl bordrolaştırılması gerektiği konusunda yardımcı olmaya çalışacağız. Örnek 1: X işletmesinde işveren tarafından çalışanlar adına bireysel emeklilik katkı payı ödenmektedir. Çalışanların brüt ücretleri ve adlarına ödenen bireysel emeklilik katkı payları aşağıdaki gibidir; Brüt Ücret B.E.K. Payı A Kişisi : 1.500,00 YTL 200,00 YTL B Kişisi : 2.500,00 YTL 350,00 YTL C Kişisi : 3.500,00 YTL 400,00 YTL gibi olmalıdır. Bu işyerindeki çalışanlara ait bireysel emeklilik katkı payı dahil edilmemiş ücret bordrosu aşağıdaki Brüt SSK SSK İşsizlikSig. GelirVergisi Hesaplanan Damga Net A 1.500,00 1.500,00 210,00 15,00 1.275,00 191,25 9,00 1.074,75 B 2.500,00 2.500,00 350,00 25,00 2.125,00 318,75 15,00 1.791,25 C 3.500,00 3.500,00 490,00 35,00 2.975,00 446,25 21,00 2.507,75 gibi olmalıdır. Bu işyerindeki çalışanlara ait bireysel emeklilik katkı payı dahil edilmiş ücret bordrosu ise aşağıdaki Brüt SSK SSK İşsizlik Sig. GelirVergisi Hesaplanan Damga Net A 1.746,92 1.746,92 244,57 17,47 1.333,82 200,07 10,48 1.274,33 B 2.934,66 2.934,66 410,85 29,35 2.242,68 336,40 17,61 2.140,45 C 3.983,90 3.983,90 557,75 39,84 3.033,82 455,07 23,90 2.907,34 Yukarıdaki bordroda bireysel emeklilik katkı paylarının brütleştirilmiş hali ve bu brüt rakamlar üzerinden yapılan kesintiler gözükmektedir. Bu bordroyu normal ücret bordrosu, vergili bireysel emeklilik bordrosu ve vergisiz bireysel emeklilik bordrosuolmak üzere 3'e ayırırsak hesaplamayı daha iyi anlayabiliriz.

Normal Ücret Bordrosu Brüt SSK SSK Sig. Vergisi Hesaplanan Damga Net A 1.500,00 1.500,00 210,00 15,00 1.275,00 191,25 9,00 1.074,75 B 2.500,00 2.500,00 350,00 25,00 2.125,00 318,75 15,00 1.791,25 C 3.500,00 3.500,00 490,00 35,00 2.975,00 446,25 21,00 2.507,75 Vergili Bireysel Emeklilik Bordrosu Brüt SSK SSK Sig. Vergisi Hesaplanan Damga Net VERGİLİ A 69,20 69,20 9,69 0,69 58,82 8,82 0,42 50,00 B 138,45 138,45 19,38 1,38 117,68 17,65 0,83 100,00 C 69,20 69,20 9,69 0,69 58,82 8,82 0,42 50,00 Vergisiz Bireysel Emeklilik Bordrosu Brüt SSK SSK Sig. Vergisi Hesaplanan Damga Net VERGİSİZ A 177,72 177,72 24,88 1,78 1,07 150,00 B 296,21 296,21 41,47 2,96 1,78 250,00 C 414,70 414,70 58,06 4,15 2,49 350,00 Bu üç ayrı bordrodaki rakamların toplandığında ilk bordrodaki rakamlara ulaşıldığı görülecektir. Bordrolar üçe ayrılarak normal maaş ödemesi ayrıştırılmış, bireysel emeklilik ödemesi ise % 10'luk sınıra göre vergili ve vergisiz olmak üzere ikiye ayrılarak nasıl bir brütleştirme yapıldığı daha net görülebilmesi sağlanmıştır. Yukarıdaki bordrolarda da görüldüğü üzere işveren tarafından çalışanlar için ödenen bireysel emeklilik katkı payları çalışanların brüt ücretlerinin % 10'unu geçtiği için bordrolaştırılması gerekmiş ve ödenen primler net ücret sayılarak % 10'luk sınırın altında kalanlar sadece damga vergisi ve SSK primleri kadar brütleştirilmiş, % 10'luk sınırı aşan ödemeler ise damga vergisi, gelir vergisi ve SSK primleri kadar brütleştirilmiştir. Aynı zamanda vergili ve vergisiz bireysel emeklilik bordrolarının net ücretler kısmına bakıldığında çalışan için ödenmiş olan bireysel emeklilik katkı payı tutarının toplamı görülebilmektedir. V- İŞVEREN VE ÇALIŞAN TARAFINDAN AYRI AYRI BİREYSEL EMEKLİLİK KATKI PAYLARI VE ÖZEL SAĞLIK SİGORTASI POLİÇELERİNİN ÖDENMESİ DURUMU Bazı durumlarda çalışanların kendi adlarına katkı payı ve şahıs sigorta primi öderken aynı zamanda işverenleri tarafından da çalışanlar adına katkı payları ve şahıs sigorta primi ödenmesi mümkündür. Bu durumda yukarıdaki sınırların (%5, %10) aşılması halinde öncelikle işverenin ödediği katkı payı veya primin ticari kazancın tespitinden indirilip indirilmeyeceği ya da çalışanın ödediği katkı payı veya primin ücret matrahından indirilip indirilmeyeceği 3 Sıra No.lu Gelir Vergisi Sirküleri'nde de belirtildiği üzere taraflarca serbestçe belirlenecektir. Örnek: Brüt ücreti 3.933,00 YTL olan A şahsı için işvereni tarafından 502,29 YTL Grup Sağlık Sigortası Primi ve 275,31 YTL Bireysel Emeklilik Katkı Payı ödenmektedir. Ayrıca çalışan A' nın kendisinin ödemiş olduğu 88,64 YTL Özel Sağlık Sigortası ve 229,43 YTL Bireysel Emeklilik Katkı Payı bulunmaktadır. İşverenle çalışan arasındaki anlaşma gereği %5 ve %10' luk sınır tespitinde öncelikle işverenin ödemiş olduğu Bireysel Emeklilik Katkı Payı ve Grup Sağlık Sigortası Primi dikkate alınacaktır. Bu durumda A çalışanı ile ilgili ücret bordrosu ve detayı aşağıdaki gibi olmalıdır.

Brüt SSK SSK İşsizlikSig. Gelir Vergisi Özel Hesaplanan Damga Net Ücret Matrahı İşçi Payı İşçi Payı Matrahı İndirimler Gelir Vergisi Vergisi Sigorta Primleri İndirimli 4.787,69 3.954,60 553,64 39,55 3.801,20 393,30 570,18 28,73 777,60 Yukarıdaki bordroda çalışanın çalışma karşılığı aldığı brüt ücretine işveren tarafından ödenen katkı payı ve sigorta primlerinin brüt tutarları eklenmiş, gelir vergisinin hesaplanmasında ise brüt ücretinin % 10' u olan 393,30 YTL matrahtan indirilmiştir. Çalışanın net ücretine bakıldığında normal brüt ücretten hesaplananla, bireysel emeklilik ve sigorta primi eklenmiş brüt ücretten hesaplanan arasında herhangi bir değişiklik olmadığı görülmektedir. Bu bordronun detayı ise aşağıdaki bordrolarla açıklanabilecektir. Normal Ücret Bordrosu Brüt SSK SSK İşsizlik Sig. Gelir Vergisi Hesaplanan Damga Net A 3.933,00 3.933,00 550,62 39,33 3.343,05 501,46 23,60 2.817,99 Bireysel Emeklilik Bordrosu Brüt SSK SSK Sig. Vergisi Hesaplanan Damga Net A 291,25 94,60 14,19 1,75 275,31 Grup Sağlık Sigortası Bordrosu Brüt SSK SSK Sig. Vergisi Hesaplanan Damga Net A 563,44 21,60 3,02 0,22 363,55 54,53 3,38 502,29 Serkan BAŞAR Mazars/Denge, Vergi, Müdür Yardımcısı SMMM