BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 1. TAHMİN 2014 Türkiye İstatistik Kurumu 22/05/2014 tarihinde 2014 yılı 1. Tahmin Bitkisel Üretim haber bültenini yayımladı. 2014 yılında bitkisel üretimin bir önceki yıla göre artacağı; Tahıl üretiminin % 10,1 azalışla 33,7 milyon ton, Sebze üretiminin % 1,3 artışla 28,8 milyon ton, Meyve üretiminin % 4,5 azalışla 17,4 milyon ton olacağı tahmin edilmiştir. Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler Tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin toplam üretimin 2014 yılı 1. tahmininde bir önceki yıla göre % 4,9 azalacağı tahmin edilmiştir. Tahıl ürünleri toplam üretim miktarının 2014 yılı 1. tahmininde % 10,1 azalması beklenmektedir. 2014 yılında tahıl ürünleri grubunda bir önceki yıla göre en fazla üretim miktarına sahip ilk üç üründen; buğday üretimi % 10,4, arpa üretimi % 12,7, mısır (dane) üretimi ise % 6,8 azalış gösterecektir. yılında tahıl üretiminin toplam üretim içinde % 59,1 olan payının, 2014 yılında % 55,6 ya düşmesi beklenmektedir. Patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular grubunun toplam üretim miktarının 2014 yılında % 3,2 artacağı öngörülmektedir. Patates üretiminde bir önceki yıla göre % 4,8, kırmızı mercimek üretiminde ise % 1,3 artış, elverişsiz iklim koşullarına bağlı olarak % 11,1 azalış beklenmektedir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
Yağlı tohumların üretim miktarında 2014 yılında % 4,7 artış tahmin edilmiştir. Yağlı tohumlarda bir önceki yıla göre ayçiçeği üretiminin ekim alanlarının genişlemesiyle % 6,6 artacağı, kuraklığa bağlı olarak soya üretiminin % 15,0, yer fıstığı üretiminin % 13,4 azalacağı tahmin edilmektedir. Tekstilde kullanılan ham bitkiler grubunda yer alan pamuk üretiminde 2014 yılında % 4,4 artış beklenmektedir. Tütün üretiminin 2014 yılında % 22,2 azalacağı tahmin edilmektedir. Şeker pancarı üretim miktarında % 2,3 artış tahmin edilmiştir. Böylece 2014 yılında tahıl ve diğer bitkisel ürün ana grubu toplam üretimi içinde, bir önceki yılla kıyaslandığında patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular grubu, yağlı tohumlar, tekstilde kullanılan ham bitkiler ve şeker pancarı üretiminde artış beklenirken, tahıllar, diğer yem bitkileri, parfümeri, eczacılık ve benzeri alanlarda kullanılan bitkiler, yem bitkileri tohumları ve tütün üretiminde düşüş yönünde değişim beklenmektedir (Tablo 1). Tablo 1. Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Üretim Miktarları, Alt Gruplara Göre İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2014 Yılı 1. Tahmin) Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2 Tahıllar 37.489.268 59,1 33.685.976 55,6-10,1 Buğday 22.050.000 34,8 19.750.000 32,6-10,4 Arpa 7.900.000 12,5 6.900.000 11,4-12,7 Mısır (Dane) 5.900.000 9,3 5.500.000 9,1-6,8 Patates, Kuru Baklagiller, Yenilebilir Kök ve Yumrular 5.103.865 8,0 5.266.282 8,7 3,2 Patates 3.948.000 6,2 4.135.572 6,8 4,8 Nohut 506.000 0,8 450.000 0,7-11,1 Mercimek (Kırmızı) 395.000 0,6 400.000 0,7 1,3 Yağlı Tohumlar 2.025.965 3,2 2.120.216 3,5 4,7 Ayçiçeği 1.523.000 2,4 1.622.903 2,7 6,6 Soya 180.000 0,3 153.000 0,3-15,0 Yerfıstığı 141.263 0,2 122.387 0,2-13,4 Tütün (*) 90.000 0,1 70.000 0,1-22,2 Şeker Pancarı (*) 16.483.306 25,6 16.860.896 27,8 2,3 Diğer Yem Bitkileri (Tahıl Samanı ve Kabuklar Hariç) 131.289 0,2 124.932 0,2-4,8 Hayvan Pancarı 131.289 0,2 131.289 0,2 0,0 Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler 2.250.001 3,5 2.350.001 3,9 4,4 Pamuk (Kütlü) 2.250.000 3,5 2.350.000 3,9 4,4 Parfümeri, Eczacılık ve Benzeri Alanlarda Kullanılan 150.263 0,2 108.477 0,2-27,8 Bitkiler, Yem Bitkileri Tohumları Fiğ 114.218 0,2 73.432 0,1-35,7 Haşhaş (Kapsül) 19.244 0,0 18.000 0,0-6,5 Şerbetçi Otu 1.852 0,0 1.852 0,0 0,0 Toplam 63.723.957 100,0 60.586.780 100,0-4,9 (*): 2014 yılı tütün ve şekerpancarı üretimi geçici rakamdır.
Sebzeler Sebze ürünleri toplam üretim miktarının, 2014 yılında % 1,3 artması beklenmektedir. Yumru ve kök sebzeler üretiminin 2014 yılında % 3,7 azalacağı öngörülmüştür. 2014 yılı 1. tahmininde bir önceki yıla göre soğan üretiminin % 6,3 ve pırasa üretiminin % 6,0 azalacağı, havuç üretiminin % 2,9 artacağı tahmin edilmiştir. Meyvesi için yetiştirilen sebzeler grubu üretiminde 2014 yılında % 1,9 artış tahmin edilmektedir. Domates üretiminin % 2,4, hıyar üretiminin % 6,6 artacağı, karpuz üretiminin ise % 0,8 düşeceği tahmin edilmiştir (Tablo 2). Tablo 2. Sebze Ürünleri Üretim Miktarları, Alt Gruplarına Göre İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2014 Yılı 1. Tahmin) Sebzeler Yumru ve Kök Sebzeler 3.187.276 11,2 3.070.411 10,7-3,7 Soğan (Kuru) 1.904.846 6,7 1.784.915 6,2-6,3 Havuç 569.855 2,0 586.560 2,0 2,9 Pırasa 240.391 0,8 226.018 0,8-6,0 Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler 23.514.578 82,7 23.965.068 83,1 1,9 Domates 11.820.000 41,5 12.100.000 42,0 2,4 Karpuz 3.887.324 13,7 3.857.687 13,4-0,8 Hıyar 1.754.613 6,2 1.869.737 6,5 6,6 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer Sebzeler 1.746.364 6,1 1.793.713 6,2 2,7 Lahana (Baş) 496.864 1,7 487.236 1,7-1,9 Ispanak 220.274 0,8 210.559 0,7-4,4 Marul (Göbekli) 212.189 0,7 227.977 0,8 7,4 Toplam 28.448.218 100,0 28.829.192 100,0 1,3 Meyveler Meyve ürünleri üretim miktarının kuraklık ve bazı yerlerde görülen don olayına bağlı olarak 2014 yılında % 4,5 azalması beklenmektedir. Meyve üretimi alt gruplar itibariyle 2014 yılında değerlendirildiğinde; üzüm üretiminin % 4,0 artması, diğer meyveler ve sert kabuklular alt grubu üretiminin % 7,0, baharat bitkileri alt grubu üretiminin % 2,9 düşüş göstermesi beklenmektedir. Çay üretiminde ise 2014 yılında % 1,7 artış beklenmektedir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
Mevsim normallerinin altında seyir izleyen yağışlara paralel olarak bir çok bölgede kuraklık görülmesi meyveler içinde en yüksek üretim miktarlarına sahip elmada % 18,4, portakalda % 0,8 azalışa neden olmuştur. Ekim alanlarının artmasına bağlı olarak da zeytinde % 16,3 artış olacağı öngörülmüştür (Bkz, Tablo 3). Tablo 3. Meyve Ürünleri, İçecek ve Baharat Bitkileri Üretim Miktarları Alt Gruplarına Göre İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2014 Yılı 1. Tahmin) Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri Üzüm 4.011.409 22,0 4.171.582 24,0 4,0 Diğer Meyveler ve Sert Kabuklular 13.983.985 76,7 13.005.181 74,7-7,0 Muz, İncir, Avakado, Kivi (Toplam) 557.619 3,1 575.869 3,3 3,3 İncir 298.914 1,6 301.901 1,7 1,0 Muz 215.472 1,2 238.484 1,4 10,7 Kiwi 41.635 0,2 33.612 0,2-19,3 Turunçgiller (Toplam) 3.681.158 20,2 3.712.496 21,3 0,9 Portakal 1.781.258 9,8 1.767.340 10,1-0,8 Mandalina 942.226 5,2 989.915 5,7 5,1 Limon 726.283 4,0 725.090 4,2-0,2 Diğer Meyveler (Toplam) 7.076.599 38,8 5.921.535 34,0-16,3 Elma 3.128.450 17,2 2.553.346 14,7-18,4 Kayısı 780.000 4,3 780.000 4,5 0,0 Şeftali 637.543 3,3 608.991 3,5-4,5 Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular (Toplam) 2.668.609 14,6 2.795.281 16,1 4,7 Zeytin 1.676.000 9,2 1.950.000 11,2 16,3 Fındık 549.000 3,0 420.000 2,4-23,5 Ceviz 212.140 1,2 185.868 1,1-12,4 Baharat Bitkileri 243.861 1,3 236.844 1,4-2,9 Kırmızı Biber 198.636 1,1 194.497 1,1-2,1 Kimyon 17.050 0,1 16.525 0,1-3,1 Kekik 13.658 0,1 11.517 0,1-15,7 Çay (*) 1.180.000 6,5 1.200.000 6,9 1,7 Toplam 18.239.255 100,0 17.413.607 100,0-4,5 (*): Çay (yeşil çay), meyve üretimi toplamına dahil değildir. 2014 yılı 1. tahmin sonuçlarına göre toplam üretim içinde tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin üretim miktarının 60,6 milyon tona, meyvelerin üretim miktarının 17,4 milyon tona düşmesi, sebzelerin üretim miktarının 28,8 milyon tona yükselmesi beklenmektedir (Grafik 1). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
Grafik 1. Yıllara göre Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler, Sebzeler, Meyvelerin Toplam Üretim Miktarları Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Bu konuyla ilgili haber bültenine www.tuik.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5