Ö N S Ö Z Her yıl, üniversitelere alınacak öğrencileri belirlemek için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı (ÖSYS) yapılmaktadır. Bu sınavın amacı, ortaöğretimdeki eğitim ve öğretimi değerlendirmek değil, üniversitede başarılı olabilecek öğrencileri seçmektir. Ancak ortaöğretim okulları kendilerini değerlendirebilmek, diğer okullar ve özellikle kendi türündeki okullar ile durumlarını kıyaslayabilmek için ÖSYS sonuçlarına ihtiyaç duymaktadır. Amacı ortaöğretimdeki eğitim ve öğretimi değerlendirmek olmayan bu sınavın sonuçlarını ihtiyatlı olmak kaydıyla okulların kendilerini değerlendirmek için kullanmalarında da bir sakınca yoktur. İlkokuldan veya ortaokuldan sonra öğrencilerini seçme sınavı ile alan ve eğitim olanakları yeterli olan bir okulun ÖSYS sonuçları, bu olanaklardan yoksun olan okulların ÖSYS sonuçlarıyla karşılaştırılırken dikkatli olunması gerekir. Değerlendirmelerde, müfredat programını, eğitim olanaklarını ve çevre koşullarını göz önünde tutarak kendi sonuçlarını kendine benzer okulların sonuçlarıyla karşılaştıran ve değerlendiren okul yönetimleri kendileri için daha yararlı ve daha yönlendirici bilgiler elde edebileceklerdir. Bu kitap Merkezimiz uzmanlarından Metin Özen ve Harun Fatih Tombak tarafından hazırlanmıştır. Emeği geçen tüm arkadaşlara teşekkür ederiz. Dr. Fethi TOKER Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanı
A Ç I K L A M A L A R Bu kitapta 1998 - Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavının (ÖSYS) sonuçları okul türlerine, illere ve ortaöğretim okullarına göre incelenmektedir. Kitaptaki bilgiler, ortaöğretim okullarının son sınıfında okumakta iken 1998 ÖSYS'ye giren adaylara aittir. Bu kitapta bilgisi bulunan ortaöğretim okulu sayısı 4566, hesaplamalara katılan aday sayısı 414511'dir. Son sınıfında öğrencisi bulunmayan ya da öğrencisi bulunduğu halde, 1998 ÖSYS'ye giren öğrenci sayısı 5 ten az olan 1637 ortaöğretim okulu bu çalışmaların dışında tutulmuştur. Kitap üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, ülke ve il genelinde okul türlerine göre, ikinci bölüm 4566 okula göre ÖSYS sonuçlarını içermektedir. Üçüncü bölümde ise ham puan dağılımları bulunmaktadır. Her üç bölümdeki tablolarda ÖSYS sonuçları, adayların ÖSYS'de cevapladıkları testlerden elde edilen 11 ham puana göre incelenmektedir. Doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının dörtte biri düşülerek bulunan bu ham puanlar: 1. ÖSS Sayısal Testi Ham Puanı (SAYISAL), 2. ÖSS Sözel Testi Ham Puanı (SÖZEL), 3. ÖYS Fen Bilgisi Testi Fizik Ham Puanı (FİZİK), 4. ÖYS Fen Bilgisi Testi Kimya Ham Puanı (KİMYA), 5. ÖYS Fen Bilgisi Testi Biyoloji Ham Puanı (BİYOLOJİ), 6. ÖYS Matematik Testi Ham Puanı (MAT.), 7. ÖYS Türkçe Testi Ham Puanı (TÜRKÇE), 8. ÖYS Sosyal Bilgiler Testi Tarih Ham Puanı (TARİH), 9. ÖYS Sosyal Bilgiler Testi Coğrafya Ham Puanı (COĞR.), 10. ÖYS Sosyal Bilgiler Testi Felsefe Grubu (Psikoloji, Sosyoloji, Felsefe ve Mantık bir grup olarak alınmıştır) Ham Puanı (FEL.GRP), 11. ÖYS Yabancı Dil Testi Ham Puanı (YABANCI DİL) dır. ÖSYS'de yeralan testlere ait soru sayıları Tablo-1'de verilmiştir. Sayısal ve sözel testlerinden birer soru iptal edildiğinden, hesaplamalar her iki test için de 86 soru üzerinden yapılmıştır. Tablo-1. ÖSYS Testleri ve Bu Testlerlerdeki Soru Sayıları Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) Testin Adı Soru Sayısı Testin Adı Soru Sayısı Sayısal Testi 87 Fen Bilgisi Testi 63 Sözel Testi 87 Fizik 25 Kimya 19 Biyoloji 19 Matematik Testi 53 Türkçe Testi 63 Sosyal Bilgiler Testi 72 Tarih 28 Coğrafya 22 Felsefe Grubu 22 Psikoloji 6 Sosyoloji 6 Felsefe 6 Mantık 4 Yabancı Dil Testi 75 Birinci bölümdeki ilk tabloda, ülke genelinde bilgi verilmektedir. Tabloda, her bir okul türü bir blok olacak şekilde düzenlenmiş olup her bloğun sol üst kısmında okulun tür kodu ve tür adı yeralmakta ve hemen altında da o okul türündeki okul sayısı verilmektedir. Tablonun "GENEL" başlığını taşıyan ilk bloğu ülke genelindeki bilgileri, "LİSELER GRUBU" başlığını taşıyan ikinci bloğu ülke genelindeki liselere ait bilgileri ve bunu takip eden liseler grubundaki her bir okul türüne ait bloklar, o okul türünün bilgilerini içermektedir. "MESLEK LİSELERİ GRUBU" başlığını taşıyan blok ülke genelindeki meslek liselerine ait bilgileri ve bunu takip eden meslek liseleri grubundaki her bir okul türüne ait bloklar, o okul türünün bilgilerini içermektedir. Meslek liseleri grubunda yeralan her bir türün kodu, adı ve okul sayısı Tablo-2'de, liseler grubunda yeralan her bir türün kodu, adı ve okul sayısı Tablo-3'de verilmiştir. III
Tablo-2. Meslek Liseleri Grubunda Yeralan Okul Türleri ve Bu Türlerdeki Okul Sayıları* Tür Okul Kodu Tür Adı Sayısı 5101 İmam Hatip Lisesi 154 5201 Ticaret Meslek Lisesi 275 5202 Anadolu Ticaret Meslek Lisesi 67 5203 Anadolu Dış Ticaret Meslek Lisesi 7 5204 Akşam Ticaret Meslek Lisesi 5 5205 Özel Ticaret Meslek Lisesi 4 5301 Teknik Lise (Erkek Teknik) 190 5302 Anadolu Teknik Lisesi (Erkek Teknik) 55 5304 İnşaat Teknik Lisesi 3 5305 Kimya Teknik Lisesi 2 5307 Motor Teknik Lisesi 3 5308 Teknik Lise (Kız Teknik) 7 5310 Ziraat Teknik Lisesi 1 5313 Tekstil Teknik Lisesi (Erkek Teknik) 1 5401 Endüstri Meslek Lisesi 390 5402 Anadolu Meslek Lisesi 88 5404 Denizcilik ve Su Ürünleri Meslek Lisesi 1 5406 Kimya Meslek Lisesi 1 5407 Matbaa Meslek Lisesi 1 5408 Motor Meslek Lisesi 3 5409 Yapı Meslek Lisesi 2 5412 Ortopedik Özürlüler Meslek Lisesi 2 5414 Tekstil Meslek Lisesi 1 5418 Anadolu Tekstil Meslek Lisesi 1 5501 Kız Meslek Lisesi 357 5502 Anadolu Kız Meslek Lisesi 73 5503 Özel Kız Meslek Lisesi 1 5504 Anadolu Hazır Giyim ve Deri Hazır Giyim Meslek Lisesi 1 5506 Anadolu Tekstil Meslek Lisesi 3 5507 Kuaförlük Meslek Lisesi 1 5508 Seramik Meslek Lisesi 1 5509 Terzilik Meslek Lisesi 1 5511 Geleneksel Türk Sanatları Kız Meslek Lisesi 1 5514 Büro Yönetimi ve Sekreterlik Anadolu Kız Meslek Lisesi 1 5515 Turizm Anadolu Kız Meslek Lisesi 2 5516 Süs Bitkileri Meslek Lisesi 1 5517 Anadolu Moda Tasarımı Meslek Lisesi 1 5518 Anadolu Seramik Meslek Lisesi 1 5601 Sağlık Meslek Lisesi 295 5602 Özel Sağlık Meslek Lisesi 1 5604 Laboratuvar Sağlık Meslek Lisesi 2 5605 Hemşirelik Meslek Lisesi 1 5606 Özel Hemşirelik Meslek Lisesi 1 5610 Veteriner Sağlık Teknisyenleri Meslek Lisesi / Veteriner Sağlık Meslek Lisesi 4 5611 Laborant Meslek Lisesi 2 5612 Anadolu Sağlık Meslek Lisesi 4 5702 Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi 32 5703 Özel Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi 3 5705 Anadolu Aşçılık Meslek Lisesi 2 5706 Özel Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi 3 5802 Anadolu Sekreterlik Meslek Lisesi 5 5904 Kara Astsubay Hazırlama Okulu 1 8001 Adalet Meslek Lisesi 2 8003 Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi 2 8004 Ev Ekonomisi Meslek Lisesi 3 8005 Maliye Meslek Lisesi 1 8006 Polis Koleji 1 8008 Tapu Kadastro Meslek Lisesi 1 8009 Tarım (Ziraat) Meslek Lisesi 9 8012 Anadolu Mahalli İdareler Meslek Lisesi 6 8013 Demiryolu Meslek Lisesi 1 8015 Anadolu Meteoroloji Meslek Lisesi 1 8016 Anadolu İletişim Meslek Lisesi 7 T o p l a m 2099 * Son sınıfında okumakta olan öğrenci sayısı 5'den az olan okul türleri ve okul sayıları bu tabloda yer almamıştır. IV
Tablo-3. Liseler Grubunda Yeralan Okul Türleri ve Bu Türlerdeki Okul Sayıları* Tür Okul Kodu Tür Adı Sayısı 1101 Lise (Resmi ve Gündüz Öğretimi Yapan Liseler) 1551 1102 Özel Lise 58 1103 Anadolu Lisesi (Yabancı Dille Öğretim Yapan Resmi Liseler) 159 1104 Yabancı Dille Öğretim Yapan Özel Lise 159 1105 Fen Lisesi 25 1106 Özel Fen Lisesi 32 1107 Askeri Lise 3 1108 Akşam Lisesi 4 1109 Özel Akşam Lisesi 9 2001 Açıköğretim Lisesi 79 3001 Çok Programlı Lise 308 4001 Anadolu Güzel sanatlar Lisesi 12 5002 Anadolu Öğretmen Lisesi 68 T o p l a m 2467 * Son sınıfında okumakta olan öğrenci sayısı 5'den az olan okul türleri ve okul sayıları bu tabloda yer almamıştır. Birinci bölümdeki tablonun "ADAY SAYILARI" üst başlığını taşıyan 1. sütunda sırasıyla ÖSS'ye giren (ÖSS-GİR), ÖSS'yi kazanan (ÖSS-KAZ) ve ÖYS'ye giren (ÖYS-GİR) aday sayıları, yine aynı üst başlığı taşıyan 2. sütunda sırasıyla ÖSS puanlarıyla öğrenci alan bir yükseköğretim programına yerleşen aday sayısı (ÖSS-YER), ÖYS puanlarıyla öğrenci alan bir yükseköğretim programına yerleşen aday sayısı (ÖYS-YER) ve açık öğretim programlarına yerleşen (AÖ-YER) aday sayısı verilmiştir. Tablonun "SAYISAL" üst başlığını taşıyan 3. sütununda ÖSS sayısal testi ham puanı hesaplanan aday sayısı (ADAY), bu ham puanların ortalaması (ORT) ve standart sapması (SAP) verilmiştir. Dördüncü ve daha sonraki sütunlarda verilen bilgilerin düzeni ise 3. sütundaki bilgilerin düzeni gibidir. İkinci bölümde her okul için ayrı ayrı bilgi verilmiştir. "ADAY SAYILARI" üst başlığını taşıyan 1. sütunda sırasıyla ÖSS'ye giren aday sayısı (ÖSS-GİR), ÖSS'yi kazanan aday sayısı ( ÖSS-KAZ) ve ÖYS'ye giren aday sayısı (ÖYS-GİR) verilmiştir. Yine aynı üst başlığı taşıyan 2. sütunda ise ÖSS ile yerleşen aday sayısı (ÖSS-YER), ÖYS ile yerleşen aday sayısı (ÖYS-YER) ve açık öğretime yerleşen aday sayısı (AÖ-YER) verilmiştir. "SAYISAL" üst başlığını taşıyan 4. sütunda sırasıyla ÖSS sayısal testi ham puanı hesaplanan aday sayısı (ADAY), bu ham puanların ortalaması (ORT) ve standart sapması (SAP) verilmiştir. Yine "SAYISAL" üst başlığını taşıyan 3. sütunda ise sırasıyla ilgili okulun sayısal ham puan ortalamasına göre bütün okullar içindeki sırasını (GNL), okulun aynı ortalamaya göre kendi grubunda bulunan okullar, örneğin lise ise liseler, meslek lisesi ise meslek liseleri arasındaki sırasını (GRP), okulun yine aynı ortalamaya göre kendi türü içinde yer alan diğer okullar arasındaki sırasını (TÜR) göstermektedir. Diğer ham puanlar için verilen bilgilerin düzeni, sayısal ham puanı için verilen bilgilerin düzeniyle aynıdır. Bu kitapda her okul ile ilgili olarak verilen bilgilerin düzeni, türü 1101 lise (Resmi ve gündüz öğretimi yapan lise) olan SEYHAN ABDÜLKADİR PAKSOY KIZ LİSESİ örneği üzerinde açıklanabilir. Bu lise ile ilgili bilgiler aşağıdadır. ADANA OKULUN TÜR KODU VE ADI ADAY SAYILARI SAYISAL SÖZEL ÖSS-GİR ÖSS-YER GNL ADAY GNL ADAY ÖSS-KAZ ÖYS-YER GRP ORT GRP ORT ÖYS-GİR AÖ-YER TÜR SAP TÜR SAP... FELSEFE GRP YABANCI DİL GNL GRP TÜR ADAY ORT SAP GNL GRP TÜR ADAY ORT SAP 1101 SEYHAN ABDÜLKADİR PAKSOY KIZ LİSESİ 432 10 1150 432 1918 432 1798 89 491 22 311 45 801 13.26 1272 33.36 1419 12.02 422 22.92 166 4 326 20.64 699 18.78 914 4.99 192 23.25 Bu okulun son sınıfında iken ÖSS ye katılan aday sayısı 432, ÖSS yi kazanan aday sayısı 311, ÖYS ye giren aday sayısı 166, ÖSS puanlarıyla öğrenci alan bir yükseköğretim programına yerleşen aday sayısı 10, ÖYS puanlarıyla öğrenci alan bir yükseköğretim programına yerleşen aday sayısı 45 ve açıköğretim programlarına yerleşen aday sayısı 4 dür. Sayısal ham puanlarından hesaplanan ortalama ve standart sapma ile bu ortalamaya göre ilgili okulun değişik okullar arasındaki sıralarıda "SAYISAL" üst başlığını taşıyan 3. ve 4. sütunlarda verilmiştir. Dördüncü sütundaki bilgiler bu okulun son sınıfında iken ÖSS sayısal testini 432 adayın cevapladığını, bu adayların sayısal ham puanları ortalamasının 13.26 ve bu ham puanla ilgili standart sapmanın da 20.64 olduğunu, üçüncü sütundaki bilgiler ise söz konusu okulun bu ortalamaya göre, bütün okullar arasında 1150., kendi grubu olan liseler arasında 801., kendi türü olan liseler (Resmi ve gündüz öğretimi yapan liseler) arasında ise 326. sırada bulunduğunu göstermektedir. V
Bu kitapta yeralan bilgiler hazırlanırken, her bir ham puandaki aday sayısı 5 in altında olan okulların ham puan ortalamaları hesaplanmadığı için, ilgili okullar o ham puanda sıralamaya dahil edilmemişlerdir. Örneğin Saimbeyli Lisesi'nin son sınıfında iken sınava giren adaylardan sadece 3 tanesinin fizik ham puanı bulunmasına rağmen bu 3 puanın ortalaması hesaplanmamış ve okul bu puan türünde sıralama işlemine dahil edilmemiştir. Testlerdeki soruların belirli bir bölümünü cevaplama durumunda olan görme özürlü adaylar ile kopya çektiği tespit edilen adaylar bu çalışmaların dışında tutulmuştur. Özellikle hesaplamaya giren aday (puan) sayısının az olduğu durumlarda elde edilen ortalamaların ve böyle ortalamalara dayanarak belirlenen sıraların diğerlerine göre daha az bilgi verici olacağı unutulmamalıdır. VI
K I S A L T M A L A R ADAY : İşlemlere katılan aday sayısı An./AND. : Anadolu AÖ-YER : Açıköğretim programlarına yerleşen aday sayısı B.KOMİSER : Başkomiser COĞR. : Coğrafya END. : Endüstri FEL.GRP : Felsefe grubu FRK : Frekans Giy. : Giyim GNL : İlgili okulun ortaöğretim okulları arasındaki sıra sayısı GRP : İlgili okulun grubundaki ortaöğretim okulları arasındaki sıra sayısı HAZ. : Hazırlık H.DEDE : Hasandede İDR. : İdareler İM. : İmam L. : Lisesi MAT. : Matematik Mes./M. : Meslek O. : Okulu ORT : Ham puan ortalaması OTEL. : Otelcilik ÖĞR. : Öğretmen ÖSS-GİR : ÖSS'ye giren aday sayısı ÖSS-KAZ : ÖSS'yi kazanan aday sayısı ÖSS-YER : ÖSS ile yerleşen aday sayısı ÖYS-GİR : ÖYS'ye giren aday sayısı ÖYS-YER : ÖYS ile yerleşen aday sayısı PROG./PRG. : Programlı SAĞL. : Sağlık SANAT. : Sanatları SAP : Ham puanın standart sapması TEK. : Teknik TİC. : Ticaret Tkns. : Teknisyenleri TUR. : Turizm TÜR : İlgili okulun türündeki ortaöğretim okulları içindeki sıra sayısı Vet. : Veteriner Y.DİL : Yabancı Dil Y-FRK : Yığınsal frekans Yönet. : Yönetimi VII