ÜNTE: UVVET ve HAREETN BUUŞMASI - ENERJ ONU: ş ap, Enerji Aktar ÖRNE SORUAR VE ÇÖZÜMER. = 0 N Sürtünmesi önemsiz yatay düzlemde durmakta olan cismi 0 N luk kuvvetin etkisinde 4 metre yer değiştirmiştir. Buna göre cisminin yapmış olduğu iş kaç joule dur? A) 80 B) 60 C) 0 D) 5 Uygulanan kuvvet = = 0N, cismin aldığı yol x=4m olduğuna göre, cismin yapmış olduğu iş (W). apılan iş = uvvet. Alınan yol dur. W =. x Soruda verilenler formülde yerine yazılırsa; W =. x W = 0. 4 W = 80 Joule dur.. metre 5 kg kütleli cismi I. durumdan II. duruma getirildiğinde yerçekimine karşı yapılan iş kaç joule 4 metre 4 metre olur? (g = 0 m/sn ) metre I II A) 5 B) 50 C) 00 D) 50 I II I. durumda cismin yere göre potansiyel enerjisi; E = mgh E = 5. 0. E = 50 Joule Cismin ağırlık merkezi tam orta nokta köşegenlerin kesim noktasıdır. Buna göre; II. durumda cismin yere göre potansiyel enerjisi; E = mgh E = 5. 0. E = 00 joule dur. Cismin II. durumdaki potansiyel enerjisi ile I. durumdaki potansiyel enerjileri arasındaki fark cismin yer çekimine karşı yapmış olduğu işi verir. E = W = E E W = 00 50 W = 50 Joule dur. 3. atay bir yolda durmakta olan 5 kg kütleli cisim ile zemin arasındaki sürtünme kuvveti 8 N dur. Cisim 0 N luk bir kuvvetle çekildiğinde 4 m yol alıyor. Buna göre 4 m yolun sonunda net kuvvetin yaptığı iş kaç joule dur? x = 4 m h = m h = m A) B) 36 C) 48 D) 60 s = 8N 5 kg = 0N 5 kg x = 4 m Sürtünme kuvveti cismin hareketine zıt yöndedir. Buna göre cisme etki eden net kuvvet N = S N = 0 8 N = N dur. Net kuvvetin yaptığı iş; W = N. x W =. 4 W = 48 joule dur. ÖĞRETM 7 66 EN BGS
4. 3m m, m ve 3m kütleli, ve Z cisimlerinin potansiyel enerjileri E, E ve E Z dir. Z m m Buna göre cisimlerin potansiyel enerjileri arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? h h h A) E Z > E = E B) E = E > E Z C) E Z > E > E D) E > E > E Z otansiyel Enerji = E = mgh dir. cisminin potansiyel enerjisi = E = mgh cisminin potansiyel enerjisi = E = mgh cisminin potansiyel enerjisi = E Z = 3mgh E Z = 3. mgh E Z = 6mgh dir. Buna göre cisimlerin potansiyel enerjilerinin büyüklük sıralaması E Z > E > E dir. 5. ütlesi 3 kg olan bir cismin hızı m/sn ve kinetik enerjisi E dir. Cismin kinetik enerjisi 9E yapılırsa hızı kaç m/sn olur? A) 4 B) 6 C) 9 D) Bir cismin kinetik enerjisi = E = mv dir. Cismin kütlesi 3 kg, hızı m/sn ve kinetik enerjisi E olduğuna göre; 6 E =. (3) () 3 E =. 4 E = E = 6 Joule dur. Cismin kinetik enerjisi 9E yapılırsa cismin hızı, 9E =. m. V ve E yerine 6 joule yazılır. 9. 6 =. 3. V 3 54 =.V 54. = 3. V 3V = 08 V 08 36 = V = 36 V = 36 V = 6 m/sn olur. 3 6. m = kg Sürtünmesiz eğik düzlemin noktasından ilk hızsız bırakılan cismin noktasından geçerken hızı kaç m/sn dir? (g = 0 m/sn ) V 0 = 0 V =? h = 0 m h = 5 m A) 5 B) 0 C) 5 D) 0 EN BGS 67 ÖĞRETM 7
Sürtünmeler önemsiz olduğundan cismin noktasındaki potansiyel enerjisi noktasındaki potansiyel ve kinetik enerjilerinin toplamına eşittir. E = E + E mgh = mgh + mv dir. Sorudaki değerler eşitlikte yerine yazılırsa;. 0. 0 =. 0. 5 +.. V 400 = 300 + V 400 300 = V V = 00 V = 00 V = 0 m/sn dir. 7. Ağırlığı önemsiz eşit bölmelendirilmiş çubuk ile ve cisimleri şekildeki gibi dengededir. Buna göre cisimlerin yere göre potansiyel enerjilerinin oranı nedir? E E h h A) 5 B) 4 C) D) Çubuk dengede olduğuna göre cismi ile çubuğun asıldığı noktaya olan uzaklığı ve cismi ile çubuğun asıldığı noktaya uzaklıklarının çarpımı eşittir. m. = m y. m = m y dir. cisminin kütlesine m denirse x cisminin kütlesi m = m y m = m dir. otansiyel enerji E = mgh olduğuna göre ve cisimlerinin potansiyel enerjileri oranı cisimlerin zeminden yükseklikleri eşit ve h olduğundan; E E = mgh = mgh E E mgh E = mgh E = dir. 8. Hız (m/sn) Hız zaman grafiği şekilde verilen cismin I, II ve III bölgelerindeki kinetik enerjileri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? V V I ll lll zaman (sn) I. bölge II. bölge III. bölge A) Değişmez Değişmez Değişmez B) Artar Değişmez Artar C) Azalır Artar Azalır D) Azalır Değişmez Artar ÖĞRETM 7 68 EN BGS
inetik Enerji = E = mv dir. Buna göre cismin kütlesi sabit kalmak şartı ile hızı azalırsa kinetik enerjisi azalır, hızı artarsa kinetik enerjisi artar, hızı değişmezse kinetik enerjisi değişmez. I. bölgede cismin hızı azaldığından kinetik enerjisi azalır. II. bölgede cismin hızı değişmediğinden kinetik enerjisi değişmez. III. bölgede cismin hızı arttığından kinetik enerji artar. 9. Sürtünmesiz yatay düzlemde durmakta olan 3m, m ve m 3 m kütleli, ve M cisimlerine sırasıyla x, x ve 3x yolları x boyunca kuvveti uygulanıyor. Bu yolun sonunda cisimlerin kazandıkları kinetik enerjileri E, E ve E M oluyor. m x Buna göre E, E ve E M arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? M m 3x A) E > E > E M B) E > E = E M C) E = E = E M D) E M > E > E Sürtünmeler önemsiz olduğuna göre kütlelerinin bir önemi yok ve cismin yapmış olduğu iş aynı zamanda kazandığı kinetik enerjiye eşittir. E = W =. x dir. Cisimlerin kazandığı kinetik enerjiler, cisminin kazandığı kinetik enerji = E =. x cisminin kazandığı kinetik enerji = E =. x E = x M cisminin kazandığı kinetik enerji = E M =. 3x E M = 3x dir. Buna göre cisimlerin kinetik enerjiler arasında E M > E > E ilişkisi vardır. 0. R alnız M bölümü sürtünmeli olan yolun noktasından serbest bırakılan cisim noktasına kadar çıkabilmektedir. h h N h M Buna göre cismin M arasında sürtünmeye harcadığı enerji E S, noktasındaki potansiyel enerjisi E ES olduğuna göre, oranı nedir? E A) 3 B) C) D) 3 Sürtünme olmasaydı cisim noktasından serbest bırakıldığında R noktasına kadar çıkacaktı. Sürtünme olduğuna göre cismin kütlesine m denirse, noktasındaki potansiyel enerjisi: E = mg.3h E = 3mgh noktasındaki potansiyel enerjisi: E = mg.h E = mgh dir. Enerji kaybolmayıp birbirine dönüştüğüne göre; E E S = E 3mgh E S = mgh E S = 3mgh mgh E S = mgh dir. Buna göre; ES mgh ES = = olur. E 3mgh E 3 EN BGS 69 ÖĞRETM 7
. 60 watlık bir ampul saatte kaç joule luk enerji harcar? A) 60 B) 6 C) 43 00 D) 6 000 = 60 watt t = saat = 60 dak. = 3600 sn E =? Enerji Güç = soruda verilenler formülde yerine yazılırsa; Zaman E E = 60 = t 3600 E = 60. 3600 E = 6 000 Joule dur.. Şekildeki cismi 30 N luk kuvvet ile 5 sn = 30 N boyunca 6 m çekiliyor. x = 6 m Buna göre bu süre boyunca harcanan güç kaç watt tır? A) 7 B) 48 C) 36 D) 4 apılan ş Güç = apılan iş = W =. x olduğundan Zaman W. = = dir. Soruda verilenler formülde yerine yazılırsa; t tx.x 6 30.6 = = = 6. 6 = 36 watt tır. t 5 ÖĞRETM 7 70 EN BGS
. Aşağıdakilerden hangisi enerji birimidir? 5. A) watt.sn B) kg sn m C) N sn D) N.kg x atay sürtünmeli bir yolda durmakta olan cismi kuvveti ile x kadar yol alıyor. Buna göre net kuvvetin yaptığı iş; l. x yolunun uzunluğuna ll. kuvvetinin büyüklüğüne lll. Sürtünme kuvvetinin büyüklüğüne ukarıdakilerden hangilerine bağlıdır? A) alnız l B) l ve ll. = 3N = 7 N C) ll ve lll D) l, ll ve lll cismine şekildeki gibi iki kuvvet aynı anda uygulanıyor. cismi ile zemin arasındaki sürtünme kuvveti N ise cisim yatayda 0 m yol aldığında net kuvvetin yapmış olduğu iş kaç jouledir? A) 0 B) 0 C) 40 D) 50 O U S T 6. Sürtünmelerin önemsiz olduğu bir ortamda belirli bir yükseklikten serbest bırakılan bir cisim için; l. otansiyel enerjisi artar. ll. inetik enerjisi artar. lll. ütlesi azalır. ukarıda yazılan ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur? A) alnız l B) alnız li C) l ll D) ll - lll 3. 3 kg kütleli cisim zeminden 3 m yüksekliğe çıkarılırsa yerçekime karşı yapılan iş kaç joule olur? (g = 0 m/ sn ) A) 9 B) 30 C) 45 D) 90 7. m h 4. Bir cismin hızı m / sn den 6 m /sn ye çıkarılırsa, kinetik enerjisi ilk kinetik enerjisine göre kaç kat artar? A) 4 B) 8 C) 9 D) Sürtünmesiz eğik düzlemin noktasından serbest bırakılan m kütleli cismin, noktasındaki potansiyel enerjisinin E noktasındaki kinetik enerjisine oranı E nedir? A) B) C) 3 D) 5 EN ÖĞRETM BGS 7 7 ÖĞRETM EN BGS 7
8. otansiyel enerjisi E olan bir cismin, 3 yüksekliği oranında azaltılırsa cismin 4 potansiyel enerjisi kaç E olur? 3 3 A) B) C) D) 4 4. Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda 0 m yükseklikten serbest bırakılan cismin yere çarptığı andaki hızı kaç m/sn dir? (g = 0 m/sn ) A) 5 B) 0 C) 0 D) 5 9. h = 80 m h x 80 m yükseklikten serbest bırakılan cisminin noktasındaki hızı 0 m/sn dir. Buna göre noktasının zeminden yüksekliği kaç metredir? (Sürtünmeler önemsiz, g = 0 m/sn ) A) 0 B) 45 C) 70 D) 75 O U. kg kütleli bir cismin hızını 3 m/sn den 5 m/sn ye ye çıkarmak için cisme verilmesi gereken enerji kaç jouledir? A) 4 B) 8 C) 0 D) 6 0. m h x m h y Z 3m h z S T 3. Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda h, h ve h Z yüksekliklerinden serbest bırakılan, ve Z cisimleri yere aynı kinetik enerjilerle çarpıyor. Buna göre h, h ve h Z yüksekliklerinin büyüklükleri aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiş olabilir? h h h Z A) 3h 3h h B) 4h h h C) h 3h h D) h 3h 4h M N Sürtünmesi önemsiz olan yolun noktasından ilk hızsız bırakılan cismi MN yolunu izlemektedir. Cismin noktasından geçerken hızı V, M noktasından geçerken hızı V M, N noktasından geçerken hızı V N olduğuna göre, V, V M, V N hızları arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) V > V M > V N B) V = V M > V N C) V M > V > V N D) V = V M = V N ÖĞRETM 7 7 EN BGS
4. h h Şekildeki konumda tutulmakta olan ve cisimleri serbest bırakılınca zamanla cisminin potansiyel enerjisi azalmaktadır. Buna göre: l. cisminin kütlesi, cisminin kütlesinden büyüktür. ll. cisminin potansiyel enerjisi zamanla artar. lll. cisminin kütlesi, cisminin kütlesinden büyüktür. 6. h = 5 cm m = kg x = 8 m kg kütleli cisim sürtünmesiz eğik düzlemin noktasından 75 joule luk kinetik enerji ile atılıyor. Buna göre cisim noktasına geldiğinde kinetik enerjisi kaç joule olur? (g = 0 m/sn ) yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? A) 35 B) 00 C) 75 D) 5 A) alnız lll B) l ll C) l lll D) ll lll O U S T 7. 5. 4V Hız (m/sn) M Sürtünmesiz ortamda noktasından serbest bırakılan m kütleli cisim için; 3V V V t t 3t 4t M Zaman (sn) ütleleri eşit,, ve M cisimlerinin hızzaman grafiği şekildeki gibidir. Cisimlerin 4t süresinin sonunda kinetik enerjileri E, E ve E M olduğuna göre bu süre sonunda cisimlerin kinetik enerjileri arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? l. Cisim noktasına gelinceye kadar potansiyel enerjisi azalır, kinetik enerjisi artar. ll. Cisminin noktasındaki mekanik enerjisi noktasındaki mekanik enerjisinden büyüktür. lll. Cismin noktasındaki potansiyel enerjisi M noktasındaki kinetik enerjisine eşittir. yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? A) E > E > E M B) E > E = E M A) l - ll B) l - lll C) E M > E > E D) E = E = E M C) ll - lll D) l, ll ve lll EN BGS 73 ÖĞRETM 7
8. Durmakta olan 4 kg kütleli bir cisim, sürtünme kuvvetinin 4N olduğu bir zeminde 7N luk kuvvetle 5 m yer değiştiriyor. Buna göre net kuvvetin yapmış olduğu iş kaç joule dur? A) 35 B) 8 C) 0 D) 5. T T Eşit bölmelendirilmiş türdeş çubuğun ağırlığı dir. Çubuk şekildeki gibi dengede iken iplerdeki gerilme kuvvetleri T ve T dir. noktasından ip kesilip sistem dengeye ulaştıktan sonra çubuğun ilk duruma göre; 9. l m Tahta yüzey lll m m ll m Cam yüzey lv m m l. T ip gerilmesi artar, T ip gerilmesi azalır. ll. T ip gerilmesi artar, T ip gerilmesi sıfır olur. lll. Çubuğun potansiyel enerjisi azalır. yukarıdaki yazılan ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur? (pler ağırlıksız) A) alnız ll B) alnız lll C) l - lll D) ll - lll Cam yüzey Tahta yüzey Sürtünme kuvvetinin yüzeyin cinsine bağlı olduğunu ispatlamak isteyen bir öğrenci hangi iki deneyi beraber yapmalıdır? A) l - ll B) l - lll C) ll - lll D) l - IV O U S T. 80 kg lık bir cismi dakikada 30 metre yüksekliğe çıkarmak için kullanılan motorun gücü kaç watt tır? (g = 0 m/sn ) A) 00 B) 600 C) 00 D) 0 3. 00 Newton ağırlığındaki bir cismi 30 sn de 45 m yukarıya çıkaran motorun gücü kaç watt tır? A) 50 B) 300 C) 500 D) 3000 0. 450 300 50 Ep. (joule) 5 0 5 Z h (m), ve Z cisimlerinin potansiyel enerji yükseklik grafiği şekildeki gibidir. Buna göre bu cisimlerin kütleleri m, m, m Z arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? (g = 0 m/sn ) A) m = m = m Z B) m > m Z > m C) m > m > m Z D) m Z > m > m 4. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? A) Güç birimi wattır. B) Enerji birimi ohm dır. C) uvvet birimi kaloridir. D) Hız birimi newtondur. 5. 700 jouleluk işi 45 sn de yapan bir motorun gücü kaç wattır? A) 30 B) 60 C) 90 D) 0 ÖĞRETM 7 74 EN BGS
ÜNTE: UVVET ve HAREETN BUUŞMASI - ENERJ ONU: Basit Makineler aşamımızı olaylaştırır ÖRNE SORUAR VE ÇÖZÜMER. Basit makinelerle ilgili; l. ş yapabilme kolaylığı sağlar. ll. Enerjiden kazanç sağlarlar. lll. ükün kuvvete oranı basit makinenin kuvvet kazancını verir. ukarıda yazılan ifadelerden hangileri doğrudur? A) l - ll B) l - lll C) ll - lll D) l, ll ve lll Basit makineler işten ve enerjiden kazanç sağlamazlar ama iş yapabilme kolaylığı sağlarlar. (l. ifade doğru, ll. ifade yanlış) ük Basit makinelerde kuvvet kazancı = dir ve basit makinede kuvvet kazancı oranında yoldan kayıp uvvet vardır. (lll. ifade doğru.). 4 m Ağırlığı önemsiz 4 m uzunluğundaki çubuk 60 N luk yükü ve = 80 N luk kuvvet ile şekildeki gibi dengededir. = 80N Destek = 60N Buna göre kuvvetinin desteğe olan uzaklığı kaç metredir? A) B) C),5 D) 4 x 4 m 4 - x aldıraçlarda kuvvetin desteğe uzaklığına kuvvet kolu, yükün desteğe uzaklığına yük kolu denir ve; kuvvet.kuvvet kolu = ük. ük kolu dur..x =.y.x =.(4-x) 80.x = 60.(4 x) 80x = 40 60x 40 80x + 60x = 40 40x = 40 x = x = m dir. 40 EN BGS 75 ÖĞRETM 7
3. Şekildeki sabit makarada asılı olan ağırlığındaki cisim kuvveti ile dengelenmiştir. Buna göre cismin ağırlığı ve kuvveti ile ilgili; l. > ll. = lll. < ukarıda yazılan karşılaştırmalardan hangileri doğrudur? A) l, ll ve lll B) l - ll C) alnız ll D) alnız l Sabit makarada yükün ağırlığı ile yükü dengeleyen kuvveti sistem dengede olduğundan birbirine eşittir. = olduğundan yanıt C dir. Sabit makara ipe uyguladığınız kuvvetin büyüklüğünü değiştirmez, yalnızca kuvvetin yönünü değiştirerek iş yapma kolaylığı sağlar. 4. Şekildeki cismi kuvveti ile dengededir. Buna göre kuvvetinin değeri ve basit makinenin kuvvet kazancı (k.k) değerleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? (Makara ağırlığı önemsizdir.) = 60N k.k A) 0 B) 30 C) 60 D) 0 6 = 60N Makaralarda aynı ipteki gerilme kuvvetleri eşittir. ukarıya doğru, aşağıya doğru cismi olduğuna göre 30 60 =. = 60 = = 30N dur. ük 60 uvvet kazancı(k.k) = k.k = k.k = k.k = ' dir. uvvet 30 Hareketli makarada kuvvet kazancı (k.k) dir. ani böyle bir makara ile yükün yarısı kadar bir kuvvet uygulanır. (Makaranın ağırlığı ihmal edildiğinde)hareketli makarayla kuvvet kazancı sağlanarak daha kolay iş yapılır. ÖĞRETM 7 76 EN BGS
5. Şekildeki palanga (sabit ve hareketli makaralardan oluşturulan makara sistemlerine palanga denir.)sisteminde cisminin 6m yükselmesi için kuvvetinin bulunduğu ip kaç metre çekilmelidir? A) 3 B) 6 C) D) 8 alanga sistemlerinde kuvvet yukarıdan uygulandığında makara sayısı ile kuvvetin çarpımı yükün değerini verir. Makara sayısı 3 olduğuna göre; 3. = dir. k.k (kuvvet kazancı) = de yükün değeri yerine 3 yazılırsa; 3 k.k = 3 k.k= yükselir. Buna göre ükü m yükseltmek için ükü 6 m yükseltmek için x. = 3. 6 x = 8 m çekilmelidir. k.k = 3 tür. uvvet kazancı 3 ise kuvvetin bulunduğu ip 3 m çekildiğinde yük m, 3 m çekilirse x m çekilir. 6. Şekildeki palanga sisteminde cismi = 40N luk kuvvet ile dengelenmiştir. Buna göre cisminin değeri kaç N dur? = 40N A) 60 B) 0 C) 60 D) 0 alanga sisteminde kuvvet aşağıdan uygulandığında makara sayısının bir fazlası ile kuvvetin çarpımı yükün değerini verir. Makara sayısı 3 olduğuna göre : (3 + ). = 4. = 4. 40 = = 60 N dur. EN BGS 77 ÖĞRETM 7
7. A Şekildeki A kasnağı ok yönünde 4 tur döndürülürse B kasnağı B hangi yönde kaç tur döner? 3r r A) A ile aynı yönde 3 tur B) A ile zıt yönde tur C) A ile aynı yönde tur D) A ile zıt yönde 3 tur Sistemde A ve B kasnakları aynı yönlü bağlı olduğundan B kasnağı A kasnağı ile aynı yöne döner. Sistemde kasnakların dönme sayıları ile yarı çapları ters orantılıdır. n A = A kasnağının dönme sayısı n B = B kasnağının dönme sayısı r A = A kasnağının yarıçapı r B = B kasnağının yarıçapı n A. r A = n B. r B eşitliği vardır. Verilenler formülde yerine yazılırsa: 4. 3r = n B. r n B = tur döner. Buna göre B kasnağı A kasnağı ile aynı yönde tur döner. 8. C Şekilde B ve C dişlilerinin merkezleri perçinlidir. Buna göre A A dişlisi 5 tur atarsa C dişlisi hangi yönde kaç tur atar? B r r r A) A dişlisi ile aynı yönde 5 tur B) A dişlisi ile zıt yönde 0 tur C) A dişlisi aynı yönde 4 tur D) A dişlisi ile zıt yönde tur A ile B dişlileri ters bağlandığında B dişlisi A dişlisi ile zıt yönde döner. C dişlisi ile B dişlisi merkezleri perçinli olduğundan C dişlisi B dişlisi ile aynı yönde ve aynı tur sayısında döner. n dişlilerin tur sayısı r yarı çapı olmak üzere; n A. r A = n B. r B 5. r = n B. r n B = 5. n B = 0 tur döner. C ve B perçinli olduğundan C dişlisi A dişlisine zıt yönde 0 tur döner. ÖĞRETM 7 78 EN BGS
9. Şekildeki çıkrık sisteminde 0N luk yük, kuvveti ile, R=4r dengelendiğine göre kuvvetinin büyüklüğü kaç Newton dur? r 0 N A) 5 B) 5 C) 50 D) 80 R = 4r r = r = 0 N =? Çıkrık sisteminde; kuvvet. kuvvet kolu = ük. ük kolu dur. 5.4r 0r 0.R =.r. 4r = 0r =. 4 = 0 = = 5N dur. r r 4 0. 90 N ağırlığındaki cismi şekildeki eğik düzlemde kuvveti ile dengelenmiştir. l = 6m h = 3m Sürtünmeler önemsiz olduğuna göre kuvveti kaç N dur? A) 80 B) 90 C) 45 D) 30 Eğik düzlemde; kuvvet. kuvvet yolu = yük. yük yolu formülü kullanılır. Burada kuvvet = uvvet yolu = l ük = ük yolu = h dır. Soruda verilenler formülde yerine yazılırsa; 45 6 70 70 70. l =. h. 6 = 90. 3 = = = = 45 N dur. 6 6 6 6 EN BGS 79 ÖĞRETM 7
. Boyu 4 mm olan bir vida 8 tur döndürüldüğünde tahta zemine tamamen girmektedir. Buna göre vida adımı kaç mm dir? A) 3 B) 9 C) D) 6 Vidanın zeminde ilerleme miktarı = Vida adımı. tur sayısı formülü ile bulunur. Burada Vidanın zeminde ilerleme miktarı = h(mm) Vida adımı = a(mm) Tur sayısına = n denirse formülümüz; h = n.a olur. Verilenler formülde yazılırsa 4 = 8. a a = 8 4 a = 3 mm dir. 3. Vida kolunun uzunluğu 5 cm olan bir vidanın adımı cm dir. Vida koluna 0 N luk bir kuvvet uygulandığında vidanın ucundaki direngen kuvvet kaç Newton olur? (π = 3) A) 50 B) 00 C) 300 D) 600 b a R Vidaya kuvvetin uygulandığı kola; vida kolu, iki dişli arasındaki uzaklığa; vida adımı, vidaya direnen kuvvete; direngen kuvvet denir. Uygulanan kuvvet = Vida kolu = b Vida adımı = a Direngen kuvvet = R Vida koluna kuvveti uygulanarak, kendi etrafında bir tur döndürüldüğünde b yarıçaplı bir çember çizilir. (Çemberin çevresi kuvvet kolu) Vida kolu kendi etrafında bir tur attığında vida a (vida adımı) kadar ilerler. (Vida adımı yük kolu) Basit makinelerin genel formülü olan; uvvet x uvvet kolu = ük x yük koluna bu durum uygulanırsa ;. π. b = R. a elde edilir. Soruda verilenler formülde yerine yazılırsa; 300 R 600 600 600 0..3.5 = R. = R = R = R = 300N dur. ÖĞRETM 7 80 EN BGS
. 4. Şekildeki eşit bölmeli ağırlıksız çubukta yükü kuvveti ile dengelenmiştir. Z Buna göre oranı nedir? A) 3 B) C) 3 D) Şekilde eşit bölmeli ağırlıksız çubuklar yatay olarak dengededir. cisminin ağırlığı 0 N olduğuna göre ve Z cisimlerinin ağırlıkları hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Z A) 5 N 0 N B) 40 N 60 N C) 0 N 30 N D) 0 N 45 N O. U = 60N S T Şekildeki ağırlıksız eşit bölmeli çubukta bulunan yükü kuvveti ile dengededir. Buna göre yükü kaç N dur? (sürtünmeler önemsiz) A) 45 B) 90 C) 0 D) 30 5. Eşit bölmeli ağırlıksız kalas ve cisimleri ile şekildeki gibi dengededir. 3. Bir tahteravallide kuvvet kolunun uzunluğu 3m, yük kolunun uzunluğu m dir. Buna göre 45 N ağırlığındaki yük kaç Newton luk bir kuvvetle dengelenebilir? A) 5 B) 30 C) 75 D) 35 cisminin ağırlığı,, cisminin ağırlığı olduğuna göre oranı nedir? (Makara ağırlıksız) A) B) C) D) 4 EN BGS 8 ÖĞRETM 7
6. Z Ağırlıksız makara sistemleri ile, ve Z cisimleri şekildeki gibi dengededir. 8. Şekildeki sistemde yükünün h kadar yükselmesi için kuvvetinin uygulandığı ip kaç h kadar çekilmelidir? Buna göre, ve Z cisimlerinin ağırlıkları arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) 3 B) C) 3 D) 3 A) > > Z B) > Z > C) > = Z D) = > Z 7. O U S T 9. Ağırlığı önemsiz makaralarla = 5 N kurulmuş şekildeki sistem kuvveti ile dengededir. kuvvetinin değeri 5 N olduğuna göre cisminin ağırlığı kaç N dur? A) 0 B) 30 C) 45 D) 60 I II Ağırlıksız makaralarla oluşturulmuş şekildeki sistemler dengededir. 0. = N Buna göre oranı nedir? A) B) C) 3 D) 3 Şekildeki sistem dengede olduğuna göre cisminin ağırlığı kaç N dur? (Makara ve çubuk ağırlıksız, sürtünmeler önemsiz.) A) 4 B) 8 C) 4 D) 36 ÖĞRETM 7 8 EN BGS
. cismi şekildeki gibi kuvveti ile dengededir. cisminin ağırlığı, makaranın ağırlığı olduğuna göre kuvveti kaç dir? 4. 5r r = 40N A) B) 3 C) D) 5 ve cisimleri şekildeki gibi kuvveti ile dengededir. kuvvetinin büyüklüğü 40 N olduğuna göre ve cisimlerinin ağırlıkları hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? (Makara ağırlıksız). Şekildeki palanga sisteminde makaraların ağırlıkları önemsizdir. 80 N ağırlığındaki cismi kuvveti ile dengelendiğine göre kuvvetinin büyüklüğü kaç N dur? O U A) 00 80 B) 40 00 C) 00 0 D) 50 80 = 80N S T A) 6 B) 0 C) 60 D) 30 5. 6 br 4 br 3. A B = 50N C Şekilde dişlisi ok yönünde 3 tur dönerse, dişlisi hangi yönde kaç tur döner? Şekildeki cismi 50 N luk kuvveti ile dengelenmiştir. AC = metre BC = 60 cm olduğuna göre cisminin ağırlığı kaç Newton dur? A) 30 B) 85 C) 5 D) 50 A) yönünde tur 9 B) yönünde tur C) yönünde tur 9 D) yönünde tur EN BGS 83 ÖĞRETM 7
6. 8. r r r r arıçapları r ve r olan ve kasnaklarından kasnağı tur döndürüldüğünde kasnağı 3 tur dönmektedir. Buna göre kasnakların yarıçapları oranı r nedir? r arı çapları r ve r olan ve dişlileri şekildeki gibidir. dişlisi ok yönünde tur döndürülürse, dişlilerin görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A) B) A) 4 B) C) D) 4 C) D) O U S T 7. 3r 9. Z 3r r r r r M, ve Z dişlileri şekildeki gibidir. Buna göre dişlisi tur döndürüldüğünde l. dişlisi 3 tur döner. ll. dişlisi 3 tur döner lll. Z dişlisi 3 tur döner. arıçapları r, 3r ve r olan, ve M kasnaklarından kasnağı 3 tur dönerse M kasnağı kaç tur döner? ve Z dişlilerinin tur sayıları ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri yanlıştır? A) B) C) 3 D) A) alnız l B) alnız ll C) l - lll D) ll - lll ÖĞRETM 7 84 EN BGS
0. Sürtünmesiz eğik düzlemde cismi kuvveti ile şekildeki gibi l h dengededir. Buna göre kuvvetinin büyüklüğü l. Cismin ağırlığına () ll. Eğik düzlemin uzunluğuna (l) lll.eğik düzlemin yüksekliğine (h) yukarıdakilerden hangilerine bağlıdır?. Vida kolunun uzunluğu b, dönme sayısı n, zeminde ilerleme miktarı h olan bir vidanın adımının bulunabilmesi için; I. Vida kolunun uzunluğu (b) II. Dönme sayısı (n) III. lerleme miktarı (h) ukarıdakilerden hangisi ya da hangilerinin bilinmesi gerekir? A) II III B) I III C) alnız II D) alnız I A) l - ll B) l - lll C) ll - lll D) l, ll ve lll O U 3. I. Sabit makara kuvvetten kazanç sağlamaz. II. Makaralarda kuvvet kazancı oranında yoldan kayıp vardır. III. uvvet kazancı kuvvetin yüke oranıdır. ukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? A) I, II ve III B) II III C) I III D) I II S T. l = 7 cm = 0 N h = 5 cm 4. Vida adımı 4 mm olan bir vida 5 tur attığında zeminde kaç cm ilerler? A) 60 B) 6 C) 4 D) 0,4 Şekildeki eğik düzlemde cismi 0 N luk kuvveti ile dengede olduğuna göre cisminin ağırlığı kaç N dur? A) 0 B) 8 C) 36 D) 56 5. Aşağıdakilerden hangisi desteğin ortada yük ve kuvvetin uçlarda olduğu basit makineye örnek değildir? A) Makas B) ense C) Cımbız D) Tahteravalli EN BGS 85 ÖĞRETM 7