VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. 2011 YILI RAPORU
Bu rapor, 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Kanun ile 03.12.2010 tarih ve 6085 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmiştir.
Kuruluşun adı Merkezi Bağlı olduğu kuruluş : Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi : Van : Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ) Ortaklık Hisse adedi Taahhüt Edilen Ödenen Ödenmemiş TL % TL % TL % TEDAŞ - 25.723.847,00 100,0 25.723.847,00 100,0 - - Toplam - 25.723.847,00 100,0 25.723.847,00 100,0 - -
Karar organındaki unvanı Karar organı (Yönetim kurulu ) Adı ve soyadı Temsil ettiği kuruluş Kuruluştaki Görevi veya Mesleği Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 Başkan İsmail ALTINTAŞ Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖİB Daire Başkanı 16.06.2010 10.03.2011,, Atıf KIR,,,,,, ÖİB Uzmanı 05.04.2011 14.04.2012,, Ali Güner TEKİN,,,,,, ÖİB Daire Başkanı 15.04.2012 Devam ediyor 2 Üye Zafer TÜRÜT,,,,,, Şirket Müdürü 30.03.2009 Devam ediyor 3 Üye S. Rabia SOYSAL,,,,,, ÖİB Uzmanı 05.04.2011 14.04.2012 Denetim organındaki unvanı Denetçiler Adı ve soyadı Temsil ettiği kuruluş Asli görevi veya mesleği Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 Denetçi M.Tekin ERGÜN Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖİB Uzman 22.02.2010 14.02.2011 2 Denetçi Orhan KAYA,,,,,, ÖİB Uzman 05.04.2011 14.04.2012
İ Ç İ N D E K İ L E R Sayfa No I. TOPLU BAKIŞ I II. İDARİ BÜNYE 1 A- Mevzuat 1 B- Teşkilat. 2 C- Personel durumu... 8 III. MALİ BÜNYE. 17 A- Mali durum.. 17 B- Mali sonuçlar 23 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI.. 25 A- Giderler 26 B- Tedarik işleri. 28 C- Üretim ve Maliyetler. 40 D- Pazarlama. 47 E- Sigorta işleri.. 68 F- İşletme sonuçları... 68 G- İştirakler 79 H- Yatırımlar.. 79 V. BİLANÇO. 99 Aktif.. 100 Pasif... 115 VI. GELİR TABLOSU. 126 VII. EKLER 136
KISALTMALAR AB : Avrupa Birliği ABD : Amerika Birleşik Devletleri ABYS : Abone Bilgi Yönetim Sistemi AG : Alçak Gerilim AR-GE : Araştırma ve Geliştirme AYB : Avrupa Yatırım Bankası BTV : Belediye Tüketim Vergisi BYS : Bilgi Yönetim Sistemi CBS : Coğrafi Bilgi Sistemi DPT : Devlet Planlama Teşkilatı EDAŞ : Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi EPDK EPE : Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu : Elektrik Piyasası Endeksi EÜAŞ : Elektrik Üretim Anonim Şirketi GPRS GSMH : Mobil iletişim üzerinden paket anahtarlamalı olarak veri iletimi sağlayan teknoloji : Gayri Safi Milli Hasıla GSYİH : Gayri Safi Yurt İçi Hasıla GWh : Giga Watt saat İHD : İşletme Hakkı Devri İMKB : İstanbul Menkul Kıymetler Borsası KAMU-İŞ : Kamu İşletmeleri İşverenler Sendikası KDV : Katma Değer Vergisi KHK : Kanun Hükmünde Kararname KİT KKH : Kamu İktisadi Teşebbüsü : Kayıp Kaçak Hedefi KÖK : Kesici Ölçü Kabini kv : kilo Volt kva : kilo Volt Amper kwh : kilo Watt saat MW : Mega Watt OECD : Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü OG : Orta Gerilim OSOS : Otomatik Sayaç Okuma Sistemi ÖİB : Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖYK : Özelleştirme Yüksek Kurulu PSH : Perakende Satış Hizmeti PTT : Posta ve Telgraf Teşkilatı PMUM : Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi SGK : Sosyal Güvenlik Kurumu TEFE : Toptan Eşya Fiyat Endeksi TEDAŞ : Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi TEİAŞ : Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi TES-İŞ : Türkiye Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikası TETAŞ : Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi TİS : Toplu İş Sözleşmesi TM : Trafo Merkezi TRT : Türkiye Radyo Televizyon Kurumu TÜFE : Tüketici Fiyat Endeksi TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu ÜFE : Üretici Fiyat Endeksi VUK : Vergi Usul Kanunu YG : Yüksek Gerilim YPK : Yüksek Planlama Kurulu
I. TOPLU BAKIŞ Türkiye deki elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticaretine ilişkin faaliyetlerin entegre bir sistem içerisinde, bir kamu kurumu çatısı altında birleştirilmesi hedefi doğrultusunda, 15.07.1970 tarih ve 1312 sayılı Kanun ile imtiyazlı şirketlerin görev bölgeleri ve belediye sınırları dışında elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve ticaretini yapmak amacıyla, KİT statüsünde TEK kurulmuş; daha sonra 1312 sayılı Kanuna ek ve değişiklikler getiren 09.09.1982 tarih ve 2705 sayılı Kanun hükümleri uyarınca da belediye, köyler ve bağlı birliklerinin elektrik hizmetleri, hak ve borçları ile Kuruma devredilerek kamu kesiminde hedeflenen bütünleşme sağlanmıştır. 1983 yılında yürürlüğe giren 110 sayılı KHK ile 1312 sayılı TEK yasası yürürlükten kaldırılmış ve Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğünün hukuki bünyesi amaç ve faaliyet konuları yeniden düzenlenmiştir. 233 sayılı KİT ler Hakkında KHK nın 63. maddesi ile Kurumun kuruluşuna ilişkin 110 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmış ve 60. maddesi uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı KİT olarak yeniden kurulmuş ve ana statüsü 09.11.1984 tarih, 18570 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak faaliyetlerini TEK olarak sürdürmeye devam etmiştir. Elektrik piyasasının serbestleştirilmesi ve özelleştirme hedefleri doğrultusunda 12.08.1993 tarihli, 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile TEK; TEAŞ (üretim, iletim ve toptan satış) ve TEDAŞ (dağıtım ve perakende satış) olmak üzere önce ikiye ayrılmış; daha sonra 2001 yılına gelindiğinde dünya uygulamaları ile uyumlu bir şekilde 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu nun yürürlüğe girmesiyle TEAŞ yeniden yapılandırılarak üretim (EÜAŞ), iletim (TEİAŞ) ve ticaret (TETAŞ) faaliyetleri birbirinden yasal olarak ayrıştırılmıştır. Böylece üretim, iletim, dağıtım ve perakende satış faaliyetleri birbiriyle organik ilişkisi olmayan bağımsız kuruluşların rol aldığı alt sektörler haline gelmiş ve bu esnada doğal tekel niteliği taşıyan iletim ve dağıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi ve yatırımcılar açısından iletim ve dağıtım şebekelerine ayrımcı olmayan bir erişim rejimini temin etmek üzere EPDK oluşturulmuştur. Bu kapsamlı düzenlemeler neticesinde, TEK in elektrik dağıtım müesseseleri TEDAŞ bünyesinde kalmış ve müesseselerin mevcut faaliyetleri, ticaret unvanları yeni duruma göre tescil edilmek suretiyle TEDAŞ yapısı içinde aynen devam etmiştir. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için,
rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmıştır. Söz konusu Kanunun 14 üncü maddesi ile TEDAŞ ve EÜAŞ ın bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirme işlemlerinin, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde ÖİB tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının koordinatörlüğünde, DPT, Hazine Müsteşarlığı, EPDK ve ÖİB başta olmak üzere diğer ilgili taraflarca Elektrik Enerjisi Sektörünün aynı zamanda AB topluluk müktesebatına uyum hedefi çerçevesinde serbestleştirilmesi ve söz konusu sektörde yapılması planlanan reform ve özelleştirmelerle ilgili olarak sürdürülen çalışmalar neticesinde hazırlanan Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi (Strateji Belgesi), YPK nın 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile onaylanmıştır. Elektrik Piyasası Kanunu na göre dağıtım sektörü, EPDK tarafından verilen dağıtım lisanslarıyla bölgesel tekeller olarak işletilecek olup; Strateji Belgesi ekinde, Türkiye nin elektrik dağıtım şebekesi coğrafi yakınlık, yönetimsel yapı, enerji talebi ve diğer teknik/mali faktörler dikkate alınarak 21 dağıtım bölgesine bölünmüştür. Görüldüğü üzere, Türkiye de elektrik dağıtım sektörü zaman içinde çeşitli yapısal aşamalardan geçmiş; 4628 sayılı Kanun un yürürlüğe girmesinden 2004 yılına kadar devam eden süreçte TEDAŞ, İstanbul İli Anadolu Yakası ndaki Koordinatörlük ve yedi bağlı ortaklık ile bu bağlı ortaklıkların dışında kalan illerde müesseseler şeklinde yapılanmış; bu dönemden sonraki süreçte elektrik dağıtım sektöründe serbest piyasa koşullarını ve rekabete dayalı bir piyasa ortamını tesis etmek amacıyla kamu mülkiyetindeki elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesine karar verilmiştir. Strateji Belgesi nde özelleştirme uygulamalarına dağıtım bölgeleri baz alınarak kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik dağıtım ve perakende satış hizmetlerinden başlanacağı belirtilmiş; TEDAŞ bünyesinde bulunan dağıtım şebekesinin, 21 bölge olarak belirlenen dağıtım bölgelerinden, Kayseri haricindeki 20 dağıtım bölgesi eylem planına uygun olarak ÖYK nın 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış ve özelleştirmenin satış, kiralama, işletme hakkı devri ve işin gereğince uygun sair hukuki tasarruf yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte ve/veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Bu çerçevede ÖİB, dağıtım varlıklarının özelleştirme yöntemini; TEDAŞ a ait dağıtım bölgelerinin birer dağıtım şirketi haline dönüştürülmesi, dağıtım faaliyeti içinde tanımlanamayacak olan duran varlıkların bu şirketlerin
mülkiyetine verilmesi, Şirketlere en fazla 49 yıl süre ile dağıtım lisansı verilmesi ve Şirketlerin hisselerinin satılması şeklinde belirlemiştir. Bunun üzerine, Kayseri İli dışında kalan 20 bölgede TEDAŞ ın mevcut 64 müessese ve İstanbul İli Anadolu Yakası ndaki Koordinatörlük ile 7 bağlı ortaklığı 4046 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi çerçevesinde yeniden yapılandırılarak, %100 hissesi TEDAŞ a ait anonim şirket şeklinde 20 dağıtım şirketine dönüştürülmüştür. TEDAŞ Yönetim Kurulunun 17.02.2005 tarih ve 7-85 sayılı Kararı ile Bitlis, Hakkari, Muş ve Van elektrik dağıtım müesseselerinin faaliyet alanlarını kapsayan bölgede (2. bölge), 01.03.2005 tarihinden itibaren elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerinde bulunmak üzere merkezi Van olarak belirlenen Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi kurulmuş, bölgedeki mevcut müesseseler il müdürlükleri olarak bu Şirkete bağlanmış ve Şirketin Ana Sözleşmesi 11.03.2005 tarihli ve 6258 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmıştır. 24.07.2006 tarihinde TEDAŞ Genel Müdürlüğü ile Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. arasında İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi imzalanmıştır. Bu sözleşme ile Van, Bitlis, Hakkari ve Muş illerinden oluşan elektrik dağıtım bölgesinde yer alan TEDAŞ uhdesinde bulunan dağıtım sisteminin, dağıtım tesislerinin ve dağıtım tesislerinin işletilmesinde kullanılması gerekli diğer ilave unsurlar üzerindeki işletme hakkı 73.946.331 TL bedel karşılığında Şirketin sahip olduğu dağıtım süresi sonuna kadar geçerli olmak kaydıyla Şirket tarafından devralınmıştır. Şirketin temin etmiş olduğu lisansın geçerlilik süresi 01.09.2006 tarihinden itibaren 30 yıldır. ÖYK nın, 2004/22 sayılı kararı ile müessese ve bağlı ortaklıklar dahil TEDAŞ ın tamamı özelleştirme kapsam ve programına alınmış, 07.11.2005 tarih ve 2005/125 sayılı kararı ile de TEDAŞ ın özelleştirme stratejisi belirlenmiştir. Bu bağlamda, sermayesinin %100 ü TEDAŞ a ait olan ve elektrik dağıtım bölgelerinde dağıtım lisansı ile TEDAŞ ın uhdesinde bulunan dağıtım sisteminin işletme hakkına sahip olan veya ileride sahip olacak dağıtım şirketlerinin hisselerinin blok satış yöntemi ile özelleştirilmesine karar verilmiştir. Satış modeline göre yatırımcı, Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. nin sorumluluğundaki Van, Bitlis, Hakkari ve Muş illerinden oluşan dağıtım bölgesinde elektrik dağıtım lisansına sahip tek şirket olacaktır; ancak yatırımcının işletme hakkını devraldığı dağıtım tesisleri ve bu tesislerin işletilmesinde varlığı zorunlu unsurların mülkiyeti TEDAŞ uhdesinde kalmaya devam edecektir. Yatırımcı dağıtım şirketinin hisselerinin sahibi olarak, TEDAŞ ile imzalanacak olan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi çerçevesinde dağıtım varlıklarının işletme hakkını elde edecektir. Başka bir anlatımla Strateji Belgesindeki hususlar da dikkate alınarak tasarlanan İşletme Hakkı Devri ne dayalı Hisse Satış Modeli ne göre, aktiflerinde dağıtım
varlıklarının İşletme Hakkı ile Elektrik Dağıtım Lisansı ve Perakende Satış Lisansı bulunan şirketlerin hisselerinin blok satış yoluyla özelleştirilmesi öngörülmüştür. İşletme Hakkı Devrine dayalı Hisse Satış Modeli nin amacı, yatırımcıya işler durumdaki bir dağıtım şirketini devretmektir. Dağıtım şirketinin kurulması, İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi nin imzalanması, Dağıtım ve Perakende Satış Lisansının verilmesi ve Enerji Alım Anlaşmalarının imzalanması işlemleri, belirtilen satış modelinin uygulanabilmesi için gerekli adımları oluşturmaktadır. Bu işlemler ihale ilanı öncesinde tamamlanmış durumdadır. Şirket sermayesinin tamamına sahip olan ÖİB hissesinin %100 ünü blok satış yöntemi ile özelleştirmek üzere 10.11.2009 tarihinden itibaren verilen ilanlarla ihaleye çıkılmıştır. İhalede 29.01.2010 olarak belirlenen son teklif verme tarihi 12.02.2010 tarihine uzatılmış, bu sürede 6 teklif alınmıştır. 18.02.2010 tarihinde yapılan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda en yüksek teklif 100.100.000,- ABD Doları bedelle Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş. tarafından verilmiştir. Söz konusu satış Özelleştirme Yüksek Kurulu nun 01.11.2010 tarih ve 2010/93 sayılı kararı ile onaylanmıştır. ÖYK nun yukarıda belirtilen kararında ayrıca, Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş. nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde, teminatının İdare lehine irat kaydedilmesine, Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş. nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde, 100.000.000.- ABD Doları bedelle ikinci teklifi veren Kolin İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. ye İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına, Kolin İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde, teminatının İdare lehine irat kaydedilmesine ve ihalenin iptaline, Satış sözleşmesi ve konu ile ilgili diğer hususların belirlenmesi ile satış sözleşmesinin imzalanması, satış ve devir ile ilgili işlemlerin yerine getirilmesi hususlarında İdare nin yetkili kılınmasına, hususları da yer almıştır İnceleme tarihi itibarıyla (Temmuz 2012), alıcı firma ile devir sözleşmesinin imzalanmadığı ve alıcı firmanın talebi üzerine ÖİB ca 28.09.2012 tarihine kadar sözleşmeyi imzalaması için ek süre verildiği, Şirket yetkililerince ifade edilmiştir. Şirketin genel durumuna ait verilerin son beş yıl üzerinden seyrini gösteren toplu bilgiler tablosu aşağıdadır.
Son iki Toplu bilgiler Ölçü 2007 2008 2009 2010 2011 yıl farkı Esas sermaye Bin TL 25.724 25.724 25.724 25.724 25.724 - - Ödenmiş sermaye Bin TL 25.724 25.724 25.724 25.724 25.724 - - Öz kaynaklar Bin TL - - - - - - - Yabancı kaynaklar Bin TL 385.945 591.039 721.996 951.427 1.171.124 219.697 23,1 Yabancı kaynak. sir. eden zarar (-) Bin TL 37.904 91.950 126.742 214.004 242.803 28.799 13,5 Artış veya azalış % Mad. duran varlık. (edinme değeri) Bin TL 34.957 67.807 49.758 51.514 48.995 (2.519) (4,9) Maddi dur. Varlık. (B.amortisman) Bin TL - - 1 1 1 - - Yatırımlar için yapılan nakdi öde. Bin TL 29.469 52.711 31.815 39.668 35.693 (3.975) (10,0) Yatırımlar. gerçekleş. oranı (nakdi) % 86 97 99 100 104 4 4,0 Tüm alım tutarı Bin TL 256.631 364.328 455.699 472.723 540.730 68.007 14,4 Satın alınan enerji miktarı GWh 2.292 2.580 2.928 2.992 3.381 389 13,0 Satın alınan enerji maliyet tutarı Bin TL 245.724 338.570 429.629 444.517 472.939 28.422 6,4 Satın alınan enerji birim maliyeti Kr/KWh 10,72 13,12 14,67 14,22 13,99 (0,23) (1,6) Kayıp ve kaçak oranı % 55,85 55,92 55,57 57,15 52,10 (5,05) (8,8) Satılan enerji miktarı GWh 1.004 1.137 1.301 1.282 1.620 338 26,4 Net satış tutarı Bin TL 109.956 176.836 246.049 257.324 359.477 102.153 39,7 Ortalama satış fiyatı (net) Kr/KWh 12,07 15,55 18,91 20,07 22,19 2,12 10,6 Ortalama satış maliyeti Kr/KWh 34,41 36,52 39,42 41,77 36,83 (4,94) (11,8) Stoklar: - Malzeme Bin TL 5.815 5.756 7.855 6.750 6.541 (209) (3,1) - Diğer stoklar Bin TL 59 378 44 86 122 36 41,9 Memur (Ortalama) Kişi 19 18 22 21 20 (1) (4,8) Sözleşmeli (Ortalama) Kişi 289 269 262 250 221 (29) (11,6) İşçi (Ortalama) Kişi 638 606 581 517 384 (133) (25,7) Personel için yapılan tüm giderler Bin TL 38.281 41.258 42.895 45.069 44.202 (867) (1,9) Cari yıla ilişkin: -Memurlar için yapılan giderler Bin TL 757 769 943 951 967 16 1,7 -Memur başına aylık ortal.gider TL 3.365 3.562 3.572 3.774 4.029 255 6,8 -Sözleşmeliler için yapılan gid. Bin TL 8.684 8.015 8.197 8.189 8.883 694 8,5 -Sözleşmeli başına aylık ort. gider TL 2.435 2.578 2.607 2.730 3.350 619 22,7 -İşçiler için yapılan giderler Bin TL 28.537 29.194 31.639 31.290 21.624 (9.666) (30,9) -İşçi başına aylık ortalama gider TL 3.814 4.276 4.538 5.044 4.693 (351) (7,0) Tahakkuk eden vergiler Bin TL 9.854 291 315 396 16.789 16.393 4.139,6 GSYİH' ya katkı (üretici fiyat.) Bin TL (3.087) (191.911) (213.715) (227.692) (192.880) (23.812) (15,3) GSYİH'ya katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL 6.768 (191.620) (213.400) (227.296) (176.091) (51.205) (22,5) GSMH 'ya katkı (alıcı fiyat.) Bin TL 6.768 (191.620) (213.400) (227.296) (176.091) (51.205) (22,5) Zararlılık % - - - - - Faaliyet karı veya zararı Bin TL (203.485) (238.423) (266.790) (278.308) (237.143) (41.165) (14,8) Dönem kârı veya zararı Bin TL (60.947) (54.046 ) (34.792) (87.262) 727.832 815.094 - Bilanço kârı veya zararı Bin TL (75.305) (129.351) (164.143) (251.406) 476.426 727.832 -
TEDAŞ Genel Müdürlüğünün özelleştirme kapsam ve programına alındığı 2004 yılından sonra başlayan süreçte anonim şirket şeklinde yeniden teşkilatlandırılarak Van, Bitlis, Hakkari ve Muş illerinin bağlandığı Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Van Ticaret Siciline 7686 sicil numarası ile kaydedilmiş, Ana Sözleşmesi 11.03.2005 tarih ve 6258 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmış ve Şirket 01.03.2005 tarihi itibariyle tüzel kişilik kazanmıştır. Elektrik dağıtımının özelleştirme sürecinde olması Şirkette nitelikli personel istihdamını olumsuz yönde etkilemiştir. Özelleştirme sürecinin uzaması Şirketin ana faaliyetlerinin önemli bir kısmının hizmet alımı yolu ile yürütülmesine neden olunmuştur. Yükleniciler eliyle yürütülen işlerden beklenen faydanın elde edilmesi bunların etkili şekilde denetlenmesi ile mümkün olabilmektedir. Ancak, Şirkette memur veya 399 sayılı KHK ye tabi sözleşmeli personel yetersizliği nedeniyle etkili bir denetim görevinin yerine getirilmesini zorlaştırmaktadır. Şirkette, 2011 yılsonu itibarıyla; memur, sözleşmeli ve işçi olarak toplam 524 kişi çalışmıştır. Son üç yılda personel çıkışları girişlere göre önemli sayıda fazla olmuş, bu fazlalık özellikle işçilerde yoğunlaşmıştır. 2011 yılında satın alınan 3.381 GWh enerjiden yaklaşık 1.620 GWh ı abonelere fatura edilmiş olduğundan, satın alınan enerjinin %52,10 u oranında yaklaşık 1.761 GWh kayıp, kaçak ve usulsüz elektrik kullanımı oluşmuştur. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun, 16.12.2010 tarihli toplantısında alınmış olan 2932 sayılı kararı ile, 2011-2015 uygulama dönemine ilişkin dağıtım şirketlerinin bölgelerinde uygulanacak kayıp kaçak hedef (KKH) oranları belirlenmiştir. Şirketin 2011 yılında gerçekleşen %52,10 kayıp kaçak oranı bu hedefin 5,95 puan üzerinde gerçekleşmiştir. Vangölü EDAŞ ın genelinde, 2011 yılında satılan enerjinin; %33 ü mesken, %25 i resmi daire abonelerine, %16 sı genel aydınlatma ve %26 sı da diğer abone gruplarına fatura edilmiştir. Elektrik bedelinin tahsilatında genelde sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu nedenle, satışı yapılan elektrik bedelinin zamanında tahsil edilmesi için Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerinin taviz verilmeden uygulanması gerekmektedir. 2011 yılında miktar olarak, elektrik enerjisi satışlarında bir önceki yıla göre %26,3 oranında 337,5 GWh artış olmuştur. Ortalama birim alım fiyatı 2010 yılına göre 2011 yılında %5,8 oranında azalan elektriğin, aynı dönemde ortalama satış birim fiyatı %10,6 oranında artmıştır. Ortalama alım fiyatına göre daha fazla oranda artan satış fiyatının olumlu etkisiyle, Şirketin işletme faaliyeti zararı 278,3 milyon TL den 237,1 milyon TL ye düşmüştür.
Faaliyet alanı 4 ili kapsayan şirketin yatırım projelerinin 2011 yılı ilk ödeneği 9,8 milyon TL olarak belirlenmiş ve daha sonra yapılan revize ile bu ödenek 34,3 milyon TL ye yükseltilmiştir. 2011 yılı içerisinde revize ödeneğin %103,9 u oranında yaklaşık 35,7 milyon TL nakdi harcama yapılmış, yılı ödeneğinin %105,2 si oranında 36,1 milyon TL de fiziki gerçekleşme olmuştur. Yatırımların tümündeki nakdi gerçekleşme oranı ise %74,6 olmuştur. Üretilen elektrik enerjisinin sürekli, kaliteli ve ekonomik olarak müşteriye sunulabilmesi, uygun bir dağıtım şebekesi ve iyi bir işletmecilik yapılması ile mümkün bulunmaktadır. Bu nedenle, Şirketin işletme faaliyetlerindeki karlılık durumunun sürdürülmesi için eski şebekelerin yenilenmesi, dağıtım tesislerinin periyodik bakım ve onarımlarının zamanında yapılması, programlar hazırlanırken yatırım önceliklerinin sağlıklı belirlenmesi, kaynakların öncelikli projelere tahsis edilmesi, başlanılan yatırımların süresinde tamamlanması ile kwh enerji başına düşen dağıtım giderlerinin azaltılması için personel ve işletme verimliliğinin artırılması, kayıpların azaltılması ve kaçakların önlenmesi, tüm bu tedbirlerin yanında özellikle birikmiş enerji alacaklarının tahsili ve yeni birikimlere meydan verilmemesi için, elektriğin kesilmesi ve hukuki takip gibi etkin tedbirlerin alınması, hususları üzerinde titizlikle durulmalıdır. -Öneriler : Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirket nin 2011 yılı çalışmaları üzerinde Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonucunda getirilen öneriler aşağıdadır. 1-Sistem kullanımında arızalardan kaynaklanan güç aşımlarına bağlı olarak kesicinin açması nedeniyle, TEİAŞ tarafından uygulanan cezalara neden olan hususların üzerinde önemle durulması ve cezalı duruma düşülmesinin önlenmesi (Sayfa: 32-33, 133-135), 2-Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca, 2011 yılı için belirlenmiş hedef üzerinde gerçekleşen kayıp kaçak oranının düşürülmesini teminen; -Kaçak tüketimlerin önlenmesine yönelik gerekli tüm tedbirlerin alınması, -Enerji dağıtım tesislerinin periyodik bakımlarının yapılması ile kayıpların azaltılması, -Abone sayaçlarının muayene ve kontrollerinin zamanında ve yeterli miktarda yapılması ile kaçak kullanımların tespiti ve önlenmesi (Sayfa: 46-47), 3- Şirketin yatırım projeleri ve uygulamalarıyla ilgili olarak; -Projelerin gerçekleştirilmesi için gerekli ödeneklerin zamanında ve yeterli tutarda sağlanması, -Yıllara sari olan ihalelerin yılın ilk dokuz ayında yapılması için gerekli tedbirlerin alınması,
-Yatırım projelerinde ödeneklerinden fazla harcama yapılmaması (Sayfa: 87-91), 4- Elektrik Dağıtım Tesisleri Teklif Birim Fiyat Tarifleri ve Elektrik Dağıtım Şebekeleri Enerji Kabloları Montaj (Uygulama) Usul ve Esasların da, kanal kazısının makine ile yapılması durumunda ödemeye esas kanal hacim hesabında, ödemelerin şevsiz olarak yapılması, şevli olarak yapılanlar için de farkların çıkarılarak ilgililerden tahsili, bundan sonra hakediş ödemelerinde esas olmak üzere durum tespit tutanaklarının düzenlenmesi (Sayfa: 92-93), 5- İhale edilen işlerin mevzuata uygun olarak yürütülmesini teminen; - Sözleşmelerin imzalanmasından itibaren Sosyal Güvenlik Kurumu na ve ilgili yerlere verilmesi gereken bildirgelerin zamanında verilmesi, - SGK ca kesilen idari para cezaları ile gecikme faizlerinin ilgililerden tahsil edilmesi, - İş yerleri bazında sgk e-borç sorgulaması yapılarak belirlenen idari para cezaları ile bunlara ait faiz tutarlarının sorumlularından tahsil edilerek ödenmesi ve işyeri sorgulamalarının her yıl bilanço dönemlerinde yapılmasının usul edinilmesi (Sayfa: 96-98), 6- Şirketin şüpheli ticari alacaklarıyla ilgili olarak; - Muş İl Müdürlüğüne ait olup kanuni takibe alınmış olan alacakların muhasebe kayıtlarında da şüpheli ticari alacaklar hesabında takip edilerek karşılık ayrılması, - Muhasebe kayıtlarında yer alan şüpheli ticari alacakların kimlerden olduğu ve tutar olarak ayrı ayrı takip edilmesi, - Bu alacakların Şirket olarak toplam tutarının hukuk servisinde takip edilen toplam tutarları ile mutabakatlarının sağlanması (Sayfa: 110-111), 7- Raporun ilgili bölümlerinde bulunan ve rapor ekinde(ek:14) listesi verilen diğer öneri ve tavsiyelerin de yerine getirilmesi. Sonuç: Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi nin 05.07.2012 tarihindeki kendi genel kurulunda kabul edilen 2011 yılı bilançosu ve 727.831.703,94 Türk Lirası dönem karı ile kapanan gelir tablosu genel görüşmeye sunulur.
II. İDARİ BÜNYE A- Mevzuat: Özelleştirilmesi öngörülen KİT ler, Özelleştirme Yüksek Kurulu kararları ile Hazine Müsteşarlığı portföyünden Özelleştirme İdaresi Başkanlığı(ÖİB) nın portföyüne aktarılmaktadır. Söz konusu portföy değişikliğinde tüm pay sahipliği hakkı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı na geçmekle birlikte istisnai düzenlemeler hariç, ilgili bakan/bakanlık ÖİB in bağlı olduğu bakan/bakanlık olmaktadır. Burada özelleştirilmesine yönelik birleşme, bölünme, gerektiğinde sermaye transferi yapılarak kuruluşların özelleştirme prosedürü tamamlanmaktadır. Belirtmek gerekirse; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun un 4 üncü maddesi (d), (e), (f) ve (h) fıkralarındaki düzenlemeler ile; Kuruluşların özelleştirilmesine ilişkin her türlü işlemin yerine getirilmesi ile bunların özelleştirilmelerine hazırlık amacıyla yönlendirilmesini, faaliyetlerinin takip ve koordinasyonunu yürütmek; Özelleştirme programına alınan kuruluşlardan anonim şirket statüsünde olmayanların anonim şirket haline dönüştürülüp dönüştürülmemelerine karar vermek; Özelleştirme programına alınan kuruluşlardan, anonim şirket statüsünde olan ve anonim şirket haline dönüştürülen kuruluşların sermayelerindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar bunların sermaye miktarını tespit etmek, kuruluş, birleşme veya bölünmelerinde gerekli düzenlemeleri yapmak, mal varlıkları ile hak ve yükümlülüklerine ilişkin esasları tespit etmek, hesapları ve faaliyetleri ile ilgili her türlü düzenlemeyi yapmak, bu işlemleri kolaylaştırıcı tedbirleri almak; kanuni sınırlamalar saklı kalmak kaydıyla, kuruluşların mali, idari ve hukuki yapıları ile ilgili olarak düzenlemeler yapmak, Şeklindeki görev, yetki ve sorumluluklar ile donatılmıştır. TEDAŞ ile müessese ve hissedarı olduğu şirketler özelleştirme programına alındıkları 02.04.2004 tarihinden itibaren, 4046 sayılı Kanun un 37 nci maddesi uyarınca 233 sayılı KHK kapsamından ve Hazine Müsteşarlığı portföyünden çıkarılarak ÖİB portföyüne aktarılmış; ilgili bakan/bakanlık ÖİB in bağlı olduğu Maliye Bakanlığı olmuştur. Nitekim, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun 02.04.2004 tarihli ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan TEDAŞ ın hissedarı olduğu Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun un 20/A maddesine istinaden bu Kanun hükümlerine uygun olarak 01.03.2005 tarihinde faaliyete geçmiştir.
TEDAŞ Yönetim Kurulu nun 17.02.2005 tarih ve 7/85 sayılı kararı ile 01.03.2005 tarihinde ticaret siciline kayıt ve tescili yapılan Şirketin Anasözleşmesi, 11.03.2005 tarih ve 6258 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde yayımlanmıştır. Anasözleşmede düzenlenmemiş hususlarda Türk Ticaret Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanmaktadır. Bu bağlamda Şirket, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ile Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi olmakla birlikte; Şirketin elektrik piyasasındaki detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Şirket, tüm elektrik piyasası mevzuatından sorumlu olup, aynı zamanda TEDAŞ ile imzalamış olduğu İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi ile getirilen yükümlülüklere de uymak zorundadır. Şirketin ana faaliyet konusu genel ekonomi politikasına uygun olarak elektrik dağıtım faaliyeti ve ticaretini içermektedir. Bu kapsamda Şirket kendisine bağlı Van, Bitlis, Hakkari ve Muş İl Müdürlükleri ile bu illere bağlı ilçe, belde, köy ve köy bağlısı(mezra) nda kayıtlı abonelerine hizmet vermektedir. Şirket, Anasözleşmesi uyarınca 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu na uygun olarak yukarıda değinilen İl Müdürlükleri dahilindeki elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini karlılık, verimlilik ilkesi çerçevesinde ticari, ekonomik ve sosyal gereklere uygun biçimde yürütmek zorundadır. Şirkette memur ve sözleşmeli statüde çalışan personelin özlük ve sosyal haklarına ilişkin işlemler; 657, 5434 ve 4046 sayılı kanunlar, 527 sayılı KHK ve bunların ek ve değişiklikleri ile mali yıl bütçe kanunları, Yüksek Planlama Kurulu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kararlarına göre yürütülürken; işçilerin özlük ve sosyal haklarına ilişkin işlemlerde; 4857 sayılı İş Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, bunların ek ve değişiklikleri ile bu kanunlara göre düzenlenen tüzük, yönetmelik ve toplu iş sözleşmesi hükümleri ile yönetim kurulu kararları uygulanmıştır. Şirket 4046 sayılı Kanun uyarınca sermayesindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar, 3346 sayılı Kanun ve 6085 sayılı Kanun hükümlerine göre TBMM ve Sayıştay ın denetimine tabi bulunmaktadır. Şirketin iç mevzuatı TEDAŞ tarafından uygulamaya konulan yönerge ve yönetmeliklerden oluşmaktadır. B- Teşkilat: 1-Teşkilatın yapısı: Anasözleşmeye göre Şirketin organları genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur. Yürütme organı ise Şirket Müdürlüğüdür. Şirket Müdürlüğü merkez ve bağlı alt birimlerden oluşmaktadır.
TEDAŞ ve %100 hissedarı olduğu şirketlerin organizasyon şemaları ile görev, yetki ve sorumlulukları yönergesi TEDAŞ Yönetim Kurulu nun 07.03.2008 gün ve 9/85 sayılı kararı ile onaylanarak yürürlüğe girmiştir. 4046 sayılı Kanun ile TEDAŞ ve %100 hissedarı olduğu şirketlerin anasözleşmesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmış bulunan Dağıtım Şirketleri Görev Yetki ve Sorumlulukları Yönergesi nin amacı; dağıtım şirketlerinin organizasyon şemalarına esas görevlerinin kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, ilgili mevzuat, yönetim kurulu ve TEDAŞ kararlarına uygun olarak, kuruluş yapısı ve çalışma düzeni çerçevesinde yerine getirilmesini sağlamaktır. Yönerge, genel müdürlük düzeyinde teşkilatlandırılmış anonim şirketlerin haricindeki; dağıtım şirketlerini ve bağlı il müdürlükleri ile birimlerinin görev, yetki ve sorumluluklarını, iş ve işlemlerin yürütülmesinde izlenecek yol ve kuralları kapsamaktadır. Şirketin yukarıda değinilen yönerge çerçevesinde hazırlanan organizasyon şemasına rapor ekleri (Ek:1) arasında yer verilmiştir. 2-Genel kurul ve denetçiler: Anasözleşme nin 23 ve 24 üncü maddelerinde; Genel Kurul, Şirketin pay sahibi ortaklarından oluşur, Kanun ve Anasözleşme ile haiz olduğu yetkileri kullanır, görevlerini yapar. Şirket Genel Kurulu olağan ve olağanüstü olmak üzere iki türlü toplanır. Olağan Genel Kurul, yılda en az (1) bir defa ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda yapılır. Bu toplantıda gündemde yer alan konular incelenerek karara bağlanır. Olağanüstü Genel Kurul toplantıları, Şirket işlerinin gerektirdiği hallerde ve zamanlarda Türk Ticaret Kanunu ve bu Anasözleşmede yazılı hükümlere göre yapılır ve gereken kararları verir düzenlemesine yer verilmiş; Ancak, Anasözleşmenin geçici 1 ve 3 üncü maddelerinde; Şirket sermayesindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar, 4046 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı; Şirket sermayesindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar Bitlis, Hakkari, Muş ve Van müesseselerinin idari, hukuki ve mali açıdan Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi ne bağlandığı; İş bu Anasözleşmenin 4046 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (A) bendine istinaden Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından onaylandığı belirtilerek, 4046 sayılı Kanunun, 09.01.2002 tarih ve 24635 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 03.01.2002 tarih, 4733 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (B) bendi ile değişik 20 nci maddesinde ise;
Özelleştirme programına alınan kuruluşlardan gerekli görülenlerin anonim şirkete dönüştürülmelerinde ve anonim şirkete dönüştürülenlerin özelleştirme programında bulundukları süre içinde Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili diğer kanunlardaki şirket kuruluşuna ilişkin şartların aranmayacağı; özelleştirme programında bulunan ve sermayesinin tamamı devlete ait olan anonim şirket statüsündeki kuruluşlarda, Türk Ticaret Kanunu nun genel kurul toplantılarına ilişkin hükümlerinin uygulanmayacağı kurala bağlanmıştır. 4046 sayılı Kanunun bu açık kuralı karşısında Şirket, kuruluş tarihi olan 01.03.2005 ten beri Olağan/Olağanüstü Genel Kurul toplantısı yapmamıştır. Yukarıda belirtilen düzenleme hükümlerine istinaden her yıl TEDAŞ ve %100 hissedarı olduğu şirketlerin ibra işlemleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kararı ile yapılmaktadır. Anasözleşme nin 19 ve 21 inci maddelerinde; Denetim Kurulu, Genel Kurul tarafından seçilen 1 (Bir) üyeden oluşur. Denetçilerin görev süreleri 1 (Bir) yıldır. Görev süresi dolan denetçi tekrar seçilebilir. Denetçi, Şirketin genel işlemlerini ve bütçesini tetkik etmeye, Türk Ticaret Kanunu nda yazılı vazifeleri yapmaya,, ve Türk Ticaret Kanunu nun 354 üncü maddesinde yazılı raporu tanzime görevli ve yetkilidir. Denetçi, Kanun ve Anasözleşme ile kendilerine düşen görevleri iyi ve tam olarak yapmakla yükümlüdür. Denetçi oya katılmamak şartı ile yönetim kurulu toplantılarına iştirak edebilir. denilmektedir. TEDAŞ ın % 100 hissedarı olduğu Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi nin özelleştirme kapsam ve programında bulunması ve pay sahipliği fonksiyonunun ÖİB tarafından yürütülmesi nedeniyle Şirket Denetim Kurulu üyeliğine Anasözleşme hükmü dışında 1 (bir) yıllık süre için 4046 sayılı Kanun un 4 üncü maddesinin (i) bendi uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın teklifi ve ilgili bakan oluru ile denetçi atanmaktadır. Denetim Kurulu üyeliği 14.3.2009-22.2.2010 tarihleri arası boş kalmıştır.14.02.2011 tarihinde tekrar boşalan denetim kurulu üyeliğine 05.04.2011 tarihinde yeniden atama yapılmış olup, süresi 14.04.2012 tarihinde dolmuştur. Denetim tarihi (Temmuz 2012) itibariyle atama yapılmadığı görülmüştür. Denetim Kurulu nun oluşumunu gösteren çizelgeye raporun iç kapaktan sonra gelen ikinci sayfasında yer verilmiştir. Şirket Denetim Kurulu nun bila tarihli denetçi raporunda; Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi nin 2011 yılı hesap ve işlemlerini, Türk Ticaret Kanunu, Şirket Anasözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlarına göre incelemiş bulunmaktayım. 2011 yılına ait mali bilgilerin Şirketin anılan dönemdeki mali durumunu, faaliyet sonuçlarını gerçeğe uygun olarak yansıttığı görülmüştür.
Bilanço ve gelir tablosuna göre oluşan 727.831.703,94 TL tutarındaki karın Şirketin 2011 yılı faaliyetlerinin sonucunu ifade ettiği görülmüştür. Sayıştay denetçileri ile diğer denetim ve teftiş elemanları tarafından yapılacak denetim sonuçları saklı kalmak kaydıyla, 2011 yılına ilişkin değerlendirmelerimi takdir ve tensiplerinize arz ederim. Denilmiştir. Diğer taraftan, 4046 sayılı Kanunun 20/C maddesindeki Özelleştirme programında bulunan ve sermayesinin tamamı Devlete ait olan anonim şirket statüsündeki kuruluşlarda, Türk Ticaret Kanununun genel kurul toplantılarına ilişkin hükümleri uygulanamaz hükmü gereğince, ÖİB tarafından bu kapsamdaki kuruluşlarda genel kurul yapılmaması şeklinde bir uygulama benimsenmiş olup, şirketlerin tümü için ÖİB tarafından yazılan bir yazı ile ilgili yıl bilanço ve gelir tabloları ile yönetim ve denetim kurullarının ibra edilmelerine karar verildiği hususu bildirilmektedir. 2011 yılı için bu hususun yerine getirildiği, ÖİB nin 05.07.2012 tarih ve 4655 sayılı yazısı ile TEDAŞ Genel Müdürlüğüne bildirildiği tespit edilmiştir. 3-Karar organı: Anasözleşmeye göre; Şirkette bir başkan ve iki üyeden müteşekkil üç kişilik yönetim kurulu bulunmaktadır. Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi 2 (iki) yıldır. Görev süresi biten yönetim kurulu üyesi yeniden seçilebilir. Yönetim Kurulu Şirketin temsil ve karar organıdır. Yönetim Kurulu, Kanun ve Anasözleşme ile Genel Kurul (Özelleştirme İdaresi Başkanlığı) a verilmiş olan görevlerin dışındaki tüm görevler ile yükümlü olup, bu görevlerin gerektirdiği yetkilere sahiptir. TEDAŞ ın %100 hissedarı olduğu Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi nin özelleştirme kapsam ve programında bulunması ve pay sahipliği fonksiyonunun ÖİB tarafından yürütülmesi nedeniyle, Şirket Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeliklerine Özelleştirme İdaresini temsilen Anasözleşme hükmü dışında 1 (bir) yıllık süre için 4046 sayılı Kanun un 4 üncü maddesinin (i) bendi uyarınca Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın teklifi ve ilgili bakan oluru ile atama yapılmaktadır. Yönetim Kurulu nun boş bulunan bir üyelik kadrosuna denetim tarihi itibariyle (Temmuz 2012) atama yapılmadığı görülmüştür. Yönetim Kurulu kendi görev ve yetki alanına giren konulara ilişkin olarak, 2011 yılı faaliyet döneminde yaptığı 19 oturum neticesinde toplam 47 karar istihsal etmiştir. Şirketin karar organı ve denetim kurulunda boş bulunan üyelikleri için atama yapılması önerilir. Karar Organı nın oluşumunu gösteren çizelgeye raporun iç kapaktan sonra gelen ikinci sayfasında yer verilmiştir.
4-Yürütme organı: Şirketin yürütme organı; şirket müdürü, iki şirket müdür yardımcısı ve bağlı alt birimlerden oluşmaktadır. Dağıtım şirketlerinin organizasyon şemalarına esas görevlerinin kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, diğer ilgili mevzuat, yönetim kurulu ve TEDAŞ kararlarına uygun olarak yerine getirilmesi amacıyla 4046 sayılı Kanun ile TEDAŞ ve %100 hissedarı olduğu şirketlerin anasözleşme hükümlerine dayanılarak hazırlanıp, TEDAŞ Yönetim Kurulu nun 07.03.2008 tarih ve 9-85 sayılı kararı ile kabul edilen Dağıtım Şirketleri Görev, Yetki ve Sorumlulukları Yönergesi ile; Şirket Müdürü; Şirketi kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik, ilgili mevzuat, yönetim kurulu ve TEDAŞ kararlarına uygun olarak, kuruluş yapısı ve çalışma düzeni çerçevesinde yönetmek; Şirket sorumluluğunda olan tesislerin, verimlilik ve karlılık ilkelerine uygun bir şekilde işletilmesini sağlamak; İl Müdürlüklerince intikal ettirilen disiplin kurulu kararlarını / disiplin soruşturmasına ilişkin belgeleri süresinde TEDAŞ a gönderilmesini sağlamak; Basın ve halkla İlişkiler faaliyetlerini koordine etmek; Şirketin faaliyet alanları ile ilgili plan ve programların yapılmasını sağlamak, bu plan ve programları onay için yönetim kuruluna sunmak; Şirketi mülki amir, kamu kurum ve kuruluşları, idari ve yargı mercileri ile üçüncü şahıslara karşı temsil etmek; Anasözleşme de sayılan faaliyetleri en uygun şekilde yürütmek, sevk ve idare etmek, denetlemek, yönetim kurulunca verilen diğer görevleri yapmak, Şeklindeki görev, yetki ve sorumluluklar ile donatılmıştır. Yine söz konusu Yönerge ile diğer birimlerin, İl Müdürlüklerinin ve alt birimlerinin görev, yetki ve sorumlulukları da açıkça belirlenmiştir. 5-Servisler: Şirketin organizasyon şemasında yer alan hizmet birimlerinden, raporun diğer bölümlerinde değinilmeyen birimlerin çalışmalarına aşağıda kısaca yer verilmiştir. -Hukuk servisi: Şirket merkez ve bağlı il müdürlüklerinde hukuk işleri, yürürlükteki Dağıtım Şirketleri Görev Yetki ve Sorumlulukları Yönergesi ile Hukuk Müşavirliği Yönetmeliği esaslarına göre yürütülmektedir. Şirkette Hukuk Müşavirliğinde bir, Muş İl Müdürlüğünde bir avukat olmak üzere toplam iki avukatın yanı sıra; vekâlet akdi ile çalıştırılan sözleşmeli avukat bulunmaktadır. Hakkâri ve Bitlis İl Müdürlüklerinde ise kadrolu avukat bulunmamaktadır. Şirkete bağlı işletmelerde vekâlet akdiyle çalıştırılan avukatlarla, TEDAŞ tarafından hazırlanan tip vekâlet sözleşmesi akdedilmektedir.
Bu kapsamda Van da 13, Bitlis te 2, Muş ta 1 ve Hakkâri de 1 olmak üzere toplam 17 sözleşmeli avukat ağırlıklı olarak icra takibinde bulunmaktadır. Ayrıca Van da iki, Bitlis te bir, Muş ta bir ve Hakkâri de bir büro personeli hukuk işlerine yardımcı olmak üzere görev yapmaktadır. Şirket hukuk müşavirliğinden temin edilen bilgilere göre 2011 yılsonu itibarıyla Şirket tarafından ve/veya Şirket aleyhine açılmış olan dava ve icra takipleri aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. Dava Dosyaları Şirketin Açtığı Davalar Adet Tutar Bin TL Şirkete Karşı Açılan Davalar Adet Tutar Bin TL Kazanılan Adet 2011 yılında Tutar Bin TL Kaybedilen Adet Tutar Bin TL 2012 Yılına Devir Adet Tutar Bin TL İdari davalar - - 3 760 - - - - 3 760 Hukuk davaları 51 247 532 5.866. 47 712 56 506 480 4.895 İş davaları 1 4 9 673 1 400 1 89 8 188 İcra davaları 409 2.442. - - 109 148 - - 300 2.294 Vergi davaları - - - - - - - - - - Ceza davaları 1113 - - - 486-91 - 536 - Toplam 1.574 2.693 544 7.299 643 1.260 148 595 1.327 8.137 Çizelgede yer alan dava tutarları ilk dava dilekçesinde beyan edilen tutarları göstermektedir. Şirket tarafından açılmış olan ve halen devam eden dava ve icra takiplerinin konusunu enerji alacakları, çeşitli elektrik hırsızlığı, itirazın iptali bedel tespit davaları teşkil ederken; Şirket aleyhine açılmış ve halen devam eden davaların konusunu ise, çeşitli maddi tazminat, menfi tespit ve alacak davaları oluşturmaktadır. 2011 yılı içinde aleyhe sonuçlanan ve kesinleşen 148 dosyadan müteşekkil alacak ve itirazın iptali davalarında kayıtlı 595 Bin TL lik tutara mahkeme vekalet ücretleri, yargılama giderleri, mahkeme harçları, yasal faiz ve benzeri giderler de ilave edilmek suretiyle ilgililere toplam bir milyon TL tutarında tazminat ve ceza gideri ödenmiştir. Şirket tarafından açılmış olan enerji alacaklarına ilişkin dava ve icra takiplerinden kaybedilme ihtimali yüksek olarak öngörülenler için 539 bin TL tutarında karşılık ayrılmıştır - Denetim grubu: Dağıtım Şirketleri Görev, Yetki ve Sorumluluklar Yönergesi nde Şirketin hizmet birimleri içinde gösterilmiş bulunan Denetim Grubunun;
Şirket Müdürünün onayı doğrultusunda; Şirket faaliyetleri ile ilgili inceleme ve soruşturma yaparak Şirket Müdürüne rapor sunmak, Mali ve idari denetim yapmak, mali ve insan kaynaklarının etkili ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak, Şirkete kurumsal yönetim uygulaması ile ilgili hizmet vermek, yol göstermek yardımcı olmak, Şeklindeki görev yetki ve sorumluluklar ile donatıldığı, ancak Şirket hisselerinin özel sektöre devrinin öngörüldüğü bu süreçte söz konusu hizmet birimi henüz gerektiği şekilde oluşturulamadığından, Şirket Yönetim Kurulunca bu konuda alınan kararlar uyarınca Şirket ve bağlı İl Müdürlüklerindeki inceleme ve denetimler ağırlıklı olarak TEDAŞ Teftiş Kurulu müfettişleri tarafından yerine getirilmektedir. -Bilgi işlem servisi: Dağıtım Şirketleri Görev, Yetki ve Sorumluluklar Yönergesi nde Şirketin hizmet birimleri içinde gösterilmiş bulunan Bilgi İşlem Müdürlüğü nün; Bağlı birimlerin görevlerini, kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik, ilgili mevzuat, Yönetim Kurulu ve TEDAŞ kararlarına uygun olarak, kuruluş yapısı ve çalışma düzeni çerçevesinde yerine getirilmesini sağlamak; Şirkette ihtiyaç duyulan bilgisayar sistemlerinin ve ağlarının kurulmasını sağlamak, sistem için gerekli olan donanım ve yazılımların teminini, kurulmasını, kurulu sistemlerin işletilmesini, bakım onarımlarının yapılmasını sağlamak; Veri tabanı ortamları oluşturmak, sarf malzemelerinin temin edilmesini sağlamak, Şirketin WEB sayfasını güncel halde tutmak, koordine etmek, denetlemek, Şirket Müdür ve Müdür Yardımcılarınca verilen diğer görevleri yapmak, Şeklindeki görev yetki ve sorumluluklar ile donatılmış bulunan söz konusu hizmet biriminde, biri Bilgi İşlem Müdürü diğeri Bilgi İşlem Şefi olmak üzere iki personelin görev yaptıkları anlaşılmıştır. C- Personel durumu: 1- Personel kadroları ve personele ilişkin işlemler: Şirketin 2011 yılına ait personel kadroları ile çalışan personelin ortalama ve yıl sonu mevcutları, önceki dönem verileriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
2010 2011 Çalışan personel Norm Program Çalışan personel Personel Ortalama Yıl sonu kadro kadro Ortalama Yıl sonu Kişi Kişi Sayı Sayı Kişi Kişi A- Memurlar : 1- Genel idare hizmetleri 21 20 36 20 20 2- Avukatlık hizmetleri 1 - - 3- Teknik hizmetler Toplam (A) 21 20-37 20 20 B- Sözleşmeliler 250 231 400 221 211 Toplam (A+B) 271 251-437 241 231 C- İşçiler: 1- Sürekli işçiler 517 475 475 384 293 2- Geçici işçiler - - - - Toplam (C) 517 475-475 384 293 Genel toplam (A+B+C) 788 726-912 625 524 Yüklenici işçileri 1.111 1.086 Şirkette memurlar, sözleşmeliler ve işçiler olmak üzere üç farklı statüde personel istihdam edilmektedir. Memurlar; 657 sayılı Kanuna tabi ve I sayılı cetvelde bulunan, asli ve sürekli hizmetleri gören ve büyük çoğunluğu yönetim kadrosunda yer alan personeldir. Sözleşmeli personel; daha önce 233 sayılı KHK ya tabi TEDAŞ ve müesseselerinde 399 sayılı KHK ya göre çalıştığı halde, Şirketin özelleştirme kapsam ve programına alınmasından sonra anılan KHK kapsamı dışında kalan, emeklilik ve sosyal güvenlik yönünden T.C. Emekli Sandığı (SGK ya devredilen) mevzuatına tabi ancak ücret ve diğer özlük hakları 18.05.1994 tarih ve 527 sayılı KHK nın 31 inci maddesi uyarınca Yüksek Planlama Kurulu tarafından tespit edilen ve II sayılı cetvelde unvanları belirli, çoğunluğu yönetim kadrosu dışında asli ve sürekli görevlerde yer alan ve işçi sayılmayan diğer personeldir. İşçiler; 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde istihdam edilen personeldir. İşçiler sendikalı, sendikasız olmak üzere iki farklı statüde çalışmaktadır. Sendikalı işçi; 4857 sayılı İş Kanunu na tabi olarak görev yapan, sendika üyesi olan ve toplu iş sözleşmesi yapma hakkı bulunan, belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan personeldir. Sendikasız işçi; 4857 sayılı İş Kanunu na tabi olarak görev yapan, sendika üyesi olmayan, ücret ve diğer mali, sosyal hakları yönetim kurulunca tespit edilen, belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan personeldir. Şirketin tüzel kişilik kazanarak faaliyete geçtiği 01.03.2005 tarihinden 2011 yılına kadar 4857 sayılı İş Kanunu na tabi sendikasız işçi statüsünde ihdas edilen pozisyonlar dışında, memur ve sözleşmeli personel için kadro ve pozisyon ihdas veya
tahsisi yapılmamıştır. Nitekim 2011 yılına kadar Şirkette çalışan memur ve sözleşmeli personel TEDAŞ tüzel kişiliğine ait kadro ve pozisyonlarda yer alıp, görevlendirme suretiyle istihdam edilmiştir. Bu uygulamanın önceki dönemlere ait Sayıştay denetim raporlarında eleştiri konusu yapılması üzerine; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın 17.03.2010 tarih ve 245 sayılı oluru ile; TEDAŞ ın taşra teşkilatında yer alan memur ve sözleşmeli kadro/pozisyonlarından I sayılı cetvele dahil 8 adet kadro Şirket merkez teşkilatına, 29 adet kadro ise bağlı İl müdürlüklerine, II sayılı cetvele dahil 21 adet sözleşmeli pozisyonu Şirket merkez teşkilatına, 379 adet sözleşmeli pozisyonu da bağlı İl müdürlüklerine olmak üzere toplam 437 adet memur ve sözleşmeli kadro/pozisyonu Şirkete devredilmiştir. Şirketin işçi kadroları ise; Şirketin kurulduğu tarihte TEDAŞ ın elektrik dağıtım müesseselerinde çalışmakta olan işçilerin devralınması, Şirket merkez teşkilat şemasının kabul edilmesine ilişkin Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın 19.12.2005 tarih ve 1735 sayılı oluru ile sendikasız işçi statüsünde 1 adet Şirket müdürü ve 2 adet Şirket müdür yardımcısı kadrosunun ihdas edilmesi yanında daha sonraki dönemlerde ihtiyaca göre sendikasız işçi kadrosu ihdası ile oluşmuştur. Şirket hisselerinin özel sektöre devredilmesini öngören bu süreçte memur ve sözleşmeli personelin diğer kamu kurum ve kuruluşlarına gönderilmesine başlanmıştır. Bu amaçla ilk etapta 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkındaki Kanun un 22 nci maddesi kapsamında 31.12.2011 tarihi itibarıyla Devlet Personel Başkanlığı na bildirilen 45 personelin diğer kamu kurum ve kuruluşlarına olan atama işlemleri gerçekleşmiştir. Yıl sonu itibarıyla istihdam olunan 293 işçinin 276 sı sendikalı, 17 si ise sendikasız işçi statüsünde bulunmaktadır. Personelin servislere dağılımı ile personel hareketlerini gösteren çizelgelere rapor ekleri (Ek:2,3,4) arasında yer verilmiştir. Şirkette memur, sözleşmeli, sendikalı işçi, sendikasız işçi gibi pek çok farklı statüde personel bulunması ve bu personel ücretlerinin farklı mevzuat ve uygulamalarla belirlenmesi, etkin ve dinamik bir insan kaynakları yönetimini zorlaştırmaktadır. Nitekim Şirket, insan kaynakları yönetiminin en temel ögelerinden olan personel alımı, işten çıkarmalar, ücret politikaları ve görevde yükselme konularında esnek olmayan istihdam politikası uygulamaktadır. Öte yandan geçmiş yıllardan bu yana kamu iktisadi teşebbüslerinde istihdamın rasyonelleştirilmesi, atıl iş gücünün yerine kalifiye eleman alınarak personel profilinin
geliştirilmesi ve kuruluşların daha rekabet edebilir hale getirilebilmesi amacıyla personel sayısının azaltılması ve niteliğinin artırılması politikası izlenmiştir. Her yıl yayımlanan Yatırım ve Finansman Kararnameleri ile KİT ler, kimi istisnalar hariç bir önceki yıl ayrılan personelin ancak %10 u kadar yeni personel alabilmişlerdir. TEDAŞ Genel Müdürlüğü bağlı şirketlerin eleman ihtiyacını karşılamak üzere son olarak 14-15 Nisan 2012 tarihinde yapmış olduğu sözlü sınavda, 4857 sayılı yasaya tabi daimi işçi statüsünde 310 personel almış olup Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. için 58 eleman alımına gidilmiştir. Müracaatlar dahilinde Mayıs 2012 tarihinde işe başlayanların Şirket bünyesindeki dağılımı; Şirket Merkezi emrinde; 2 Elektrik Mühendisi, 1 Elektrik Teknikeri,Van İl Müdürlüğü emrinde; 4 Elektrik Mühendisi, 19 Elektrik Teknikeri, 1 Harita Teknikeri, 1 Avukat, Muş İl Müdürlüğü emrinde; 3 Elektrik Mühendisi, 8 Elektrik Teknikeri, 1 Avukat, Bitlis İl Müdürlüğü emrinde; 4 Elektrik Mühendisi, 6 Elektrik Teknikeri, Hakkari İl Müdürlüğü emrinde; 1 Elektrik Mühendisi, 5 Elektrik Teknikeri olmak üzere toplamda 56 kişi göreve başlamıştır. Bu çerçevede uygulanmakta olan personel sayısının azaltılması ancak niteliğinin artırılması çabalarına rağmen, Şirketin kurulduğu tarihten önce TEDAŞ ın elektrik dağıtım müesseselerinde istihdam edilen personelin profili istenilen düzeylere ulaşamadığı gibi personel sayısında baş gösteren yetersizlikler karşısında Van, Bitlis, Hakkari ve Muş Müesseselerinde 1996 yılından itibaren kimi iş ve hizmetlerin ihale yoluyla yüklenicilere yaptırılması uygulamasına geçilmiştir. Söz konusu uygulama Şirketin kurulduğu 01.03.2005 tarihinden itibaren daha da yaygınlaştırılmış, 2005 yılsonu itibarıyla 131 kişi olan yüklenici işçi sayısı 31.12.2011 tarihinde 1.086 kişiye ulaşmıştır. Buna göre Şirket personeli dışında, yüklenici eliyle yaptırılmakta olan kimi iş ve hizmetlerden; temizlik işlerinde 86, endeks okumada 58, kesme-açmada 7, özel güvenlikte 142, arıza bakım-onarımda 671 ve 98 adet kiralık araçta 122 şoför olmak üzere toplam 1.086 kişi ayrıca çalıştırılmaktadır. Şirket ve bağlı il müdürlüklerinde yeterli sayıda işçi personel olmaması nedeniyle mevcut işçilerin izin kullanımlarında aksamalar olduğu görülmüştür. 4857 sayılı İş Kanununun 53, 56 ve 103 üncü maddeleri gereğince izinlerin kullandırılması için gerekli önlemlerin alınmasında aksamalar tespit edilmiştir. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Elazığ Bölge Müdürlüğü nün, Şirketimize bağlı Muş İl Müdürlüğüne göndermiş olduğu 14.02.2008 tarih, 685 sayılı yazıda; Bakanlıkları İş Müfettişi tarafından 16-24/01/2008 tarihlerinde işin yürütümü yönünden yapılan kontrol denetim sonucu düzenlenen 29.01.2008 tarih ve 12 sayılı rapora göre; Muş İl Müdürlüğü emrinde çalıştırılan 81 işçiye 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2007 yıllarına ait yıllık ücretli izinleri kullandırılmadığından, 4857 sayılı İş Yasası nın 60. maddesine muhalefeten, aynı yasanın 103. maddesine göre 81 işçi x