T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı
Tüm maddeler zehirdir, ilacı zehirden ayıran dozudur 3
Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Hastaların klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre; uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en düşük fiyata ve kolayca sağlayabilmeleri olarak tanımlanmaktadır. Conference of Experts on the Rational Use of Drugs, World Health Organization, Nairobi, Kenya, WHO/CONRAD/WP/RI, (25-29.12.1985). 4
Sağlık hizmetinin kalitesini artırmak Tedavi maliyetlerini azaltmak 5
Hekim Eczacı Hemşire Diğer sağlık personeli Hasta/ hasta yakını Üretici Düzenleyici Otorite Diğer (Medya, Akademi vb.) 6
Çoklu ilaç kullanımı İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı, klinik rehberlere uyumsuz tedavi seçimi Piyasaya yeni çıkan ilaçların uygunsuz tercihi İlaç kullanımında özensiz davranılması (uygulama yolu, süre, doz) 7
Gereksiz yere antibiyotik tüketimi (direnç gelişimi, maliyet) Gereksiz yere enjeksiyon önerilmesi (invaziv) Gereksiz ve uygunsuz vitamin kullanımı (intoksikasyon, maliyet) Bilinçsiz gıda takviyesi ve bitkisel ürünlerin kullanımı İlaç-ilaç etkileşimleri ve besin-ilaç etkileşimlerinin ihmal edilmesi (Tıbbi Farmakoloji AbD dan konsültasyon?) 8
Akılcı ilaç kullanımı tanımında yer alan maddelerden herhangi birinin veya birkaçının karşılanamaması durumu, Hastaların tedaviye uyuncunun azalmasına, İlaç etkileşimlerine, Advers olay görülme sıklığının artmasına, Bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine, Hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına, Tedavi maliyetlerinin artmasına neden olur. 9
Hastanın sorununun tanımlanması, Hekim tarafından doğru tanının konulması, İlaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin tanımlanması, Tedavinin gerçekleşebilirliğinin ve maliyetinin değerlendirilmesi, Tedavinin başarısı ve hastanın uyuncunun değerlendirilmesi, 10
Eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa uygun ilaçların seçimi, Çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimlerin öngörülmesi, Her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması gerekmektedir. Hasta ve hasta yakını tedavi hakkında bilgilendirilmelidir. 11
BAŞKA İLAÇ KULLANIMI 58.4 ALERJİ 51.9 KC HASTALIĞI 39.0 BÖBREK HASTALIĞI 41.6 KRONİK HASTALIK 54.5 GEBELİK 48.7* 12
Kronik hastalık böbrek ve KC fonksiyonları doz ayarlaması ilaç kontrendikasyonu KOAH opioid analjezik İlaç kullanımı Yaş ilaç etkileşimleri Cinsiyet gebelik teratojenite Hastanın kilosu doz ayarlaması Kullanılacak ilacın maliyeti 13
TERATOJENİTE BİLGİ SERVİSİ Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Riskli gebelik polikliniğine ilaç kullanımı ile başvuran gebelere teratojenite danışma hizmeti vermektedir. 14
% 45 kendi kendine AB kullanıyor. %16 şikayetleri geçince kesiyor. %81 soğuk algınlığı için AB kullanması gerektiğini düşünüyor. EĞİTİM 15
% 45 kendi kendine AB kullanıyor. %16 şikayetleri geçince kesiyor. %81 soğuk algınlığı için AB kullanması gerektiğini düşünüyor. EĞİTİM 16
En iyi tedaviyi verme düşüncesi Daha yüksek doz daha iyidir Geniş spektrumlu AB seçmeliyim Laboratuvar sonuçları geç geliyor Malpraktis korkusu İlaç firmalarının yoğun promosyonu SONUÇ: Kendi grubunda son basamak olan ve fiyatı yüksek AB kullanımı. 17
Bakteriyel direnç gelişmesi. Advers olay Linezolid trombositopeni Dirençli bakterilerle ortaya çıkan tedavisi daha zor enfeksiyonlar ihtiyaç duyulması Maliyet artışı daha yeni ve daha pahalı AB lere 18
Koordinasyonu sağlayacak bir kurum Kanıta dayalı klinik rehberler Temel ilaç listesi İlaç ve tedavi komiteleri Farmakoterapi ve reçeteleme eğitimi Sürekli tıp eğitimleri Kamuoyunun bilgilendirilmesi ve halk eğitimleri 19
Sağlık Bakanlığı bünyesinde, akılcı ilaç kullanımı ile ilgili çalışmalar, yaklaşık 20 yıldır sürmektedir. 12 Ekim 2010 tarihinde Akılcı İlaç Kullanımı Birimi kurulmuştur. 19 Mart 2012 tarihinde Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Bünyesinde Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Dairesi kurulmuştur. 20
İllerde koordinasyonu sağlamak amacıyla 81 ilde İl Sağlık Müdürlüklerinde Akılcı İlaç Kullanımı İl Temsilcisi bulunmaktadır. Hastane Hizmet Kalite Standartları gereğince, hastanelerde planlama yapmak ve faaliyetlerde bulunmak amacıyla Akılcı İlaç Kullanımı Ekipleri oluşturulmuştur. 21
TEŞEKKÜRLER