Akılcı Antibiyotik Kullanımı. Prof.Dr.Ayşe Willke Topcu 25 Nisan 2014, Muğla

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Akılcı Antibiyotik Kullanımı. Prof.Dr.Ayşe Willke Topcu 25 Nisan 2014, Muğla"

Berna Batuk
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Akılcı Antibiyotik Kullanımı Prof.Dr.Ayşe Willke Topcu 25 Nisan 2014, Muğla 1

2 Tanım Akılcı (rasyonel, doğru) Antibiyotik Kullanımı; Klinik ve lab.la doğru tanı konmuş Gerekli olduğuna karar verilmiş Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda Doğru sürede Doğru doz aralıkları ile Hastaya uygun antibiyotiğin En ucuzunun kullanılması 2

3 İrrasyonal kullanımın nedenleri Yetersiz süre Yetersiz laboratuvar Ayırıc tanı zorluğu Tıbbi hata konusu Hasta talebi Eğitim eksiği Firma promosyonu Antibiyotiklerin reçetesiz satılması 3

4 İrrasyonel kullanım sonuçları Direnç Acinetobacter MRSA Karbapenem dirençli Pseudomonas MDR Klebsiella Yan etkiler Ekonomik yük Döviz kaybı Hasta kaybı 4

5 Antibiyotik Kullanma amaçları Tedavi Ampirik Hedefe yönelik (spesifik) Profilaktik Cerrahi profilaksi Cerrahi dışı (dahili) profilaksi 5

6 ANTİBİYOTİK KULLANILMASI GEREKLİ Mİ? 6

7 Önce tanı Anamnez Fizik Muayene Laboratuvar 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 Hasta tetkik kağıtlarından ibaret değildir 12

13 Sonra etkeni saptama veya tahmin etme Enfeksiyonun Yeri Şiddeti Kaynağı 13

14 Ampirik tedavi gerektiren durumlar Sepsis Nötropenik hastada ateş Enfektif endokardit Bakteriyel menenjit Akut nekrotizan sellülit 14

15 Ampirik tedavi gerektiren durumlar Septik artrit Pnömoni Piyelonefrit İmmün yetmezliklerde ateş Aspleniklerde ateş Bakteriyemi 15

16 Ampirik tedavi gerektiren durumlar Septik emboli Protez enfeksiyonu Toksik şok sendromu Tifo Şarbon Veba 16

17 Ampirik tedavi gerektiren durumlar Akut sinüzit Akut otitis media Beyin apsesi KOAH alevlenmesi 17

18 Ampirik tedavi Körlemesine tedavi Enfeksiyonun yeri Toplum/hastane kökenli Hastanın yaşı İmmün durumu 18

19 Ampirik tedavi Körlemesine tedavi Lökosit sayımı ve formülü CRP değeri Radyoloji Gram boyama Serolojik testler Antibiyotik direnç paterni 19

20 Antibiyotik kullanımının üç elemanı Antibiyotik Hast a Mikroorganizm a 20

21 Etkeni belirlemek için kültür Hastadan; Antibiyotik başlamadan önce Başladıktan sonra Enfeksiyonun yerine göre Uygun örnekler alınarak kültür yapılmalıdır Laboratuvarda standart yöntemler kullanılmalıdır 21

22 Etken üretildiğinde antibiyogram Disk difüzyon MIC belirleme Makro tüp dilüsyon Mikro tüp dilüsyon E-test 22

23 Disk difüzyon Zon çapına göre değerlendirilir 23

24 Makro tüp dilüsyon

25 Mikrodilüsyon yöntemi

26 E-test

27 Enfeksiyon yerine ulaşımı BOS a geçiş Hücre içine giriş Çeşitli vücut dokularına geçiş Biyofilm içine penetrasyon Bakterisidal/bakteriyostatik olması 27

28 Antibiyotiğin özellikleri İn vitro etkinlik Etki spektrumu Farmakodinamik Farmakokinetik Klinik etkinlik Faz II, faz III ve faz IV çalışmaları 28

29 Antibiyotiğin farmakokinetik özellikleri Aby.in emilimi Biyoyararlanım (oral veya i.m) Cmax değeri Vücutta dağılımı Plazma serbest konsantrasyonu Proteine bağlanma oranı Dokulara penetrasyonu Vücuttan ekstraksiyon süresi t1/2 Atılım (KC veya böbrekten) 29

30 Antibiyotiğin farmakodinamik özellikleri MIC değeri esastır T>MIC Cmax/MIC AUC/MIC 30

31 Farmakodinami 31

32 Konsantrasyona Bağlı Etki (C max /MIC, AUC/MIC) Florokinolonlar, Aminoglikozidler, Ketolidler, Azitromisin, Daptomisin, Metronidazol, Glikopeptidler zamana bağlı etki yapanlar grubundan olmakla birlikte, konsantrasyona bağlı etki de gösterebilirler. 32

33 Konsantrasyona Bağlı Etki (C max /MIC, AUC/MIC) Güvenli tedavi: C max /MIC 10 AUC/MIC 125 Tedavide başarısızlık ve direnç riski: C max /MIC <3 AUC/MIC <100 33

34 Zamana Bağlı Etki (T>MIC) Beta laktamlar Penisilinler Sefalosporinler Monobaktamlar Karbapenemler Makrolidlerin çoğu Klindamisin Tetrasiklinler Linezolid Glikopeptidler 34

35 Zamana Bağlı Etki (T>MIC) Maksimum öldürme MIC in 4-5 katıdır Bu konsantrasyondan sonra doz ne kadar artırılırsa artırılsın, değişiklik olmaz T>MIC ne kadar uzunsa etkinlik o kadar yüksek olur 35

36 Zamana Bağlı Etki (T>MIC) T>MIC değeri; Patojene Enfeksiyon bölgesine Antibiyotiğe göre değişir Genelde etkili süre; Gram (-) ler için İki doz arasındaki zamanın en az %40-50 sidir Gram(+)ler için %20-30 (karbapenemler için) 36

37 Hastaya ait bilinmesi gerekenler Yaşı Karaciğer ve böbrek fonksiyonları Gebelik Emzirme İmmün durum İlaç alerjisi Altta yatan hastalıklar Diğer nedenlerle kullanılan ilaçlar 37

38 Hastaya ait bilinmesi gerekenler Nötropeni İnvaziv girişim Antibiyotik kullanımı Katater kullanımı Cerrahi girişim Solunum yardımı Uzun süre hastanede kalış 38

39 Gebelik durumunda kullanılabilecek antibiyotikler Penisilinler (Tikarsilin hariç) Sefalosporinler Ertapenem Eritromisin Rifampisin Daptomisin Fosfomisin 39

40 Bakterisidal antibiyotikler Penisilinler Sefalosporinler Karbapenemler Monobaktam Aminoglikozidler Glikopeptidler Kinolonlar Daptomisin 40

41 Bakteriyostatik antibiyotikler Sülfonamidler Kloramfenikol Makrolidler Tetrasiklinler Klindamisin Metronidazol Tigesiklin Linezolid 41

42 Kombinasyon amaçları Polimikrobiyal enfeksiyonlar Ağır enfeksiyonlarda ampirik Sepsis Menenjit Nötropeniklerde ateş Sinerji sağlamak Direnci önlemek 42

43 Kombinasyonun zararları Farmakolojik etkileşim Antagonizm Yan etkide artış Süperenfeksiyon Çoğul dirençli bakteri gelişimi Maliyette artış 43

44 Antibiyotiklerin doğru kullanımı terziliğe benzer

45 Antibiyotik kullanımı terzilik gibidir, ehil ellerde mükemmeldir Terzilik Konfeksiyon

46 Hangi doktoru seçersiniz? William Osler, 1900 yakışıklı genç doktor

47 Hangi doktoru seçersiniz? Akıllı, deneyimli, yakışıklı genç doktor

Benzer belgeler

Prof.Dr. Ayşe Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya

Prof.Dr. Ayşe Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya 1 Mikrobiyal çevreyi bozmayacak En uygun fiyatla En etkin tedavinin sağlanması temeline dayanır. 2 Klinik ve lab.la doğru tanı konmuş Gerekli olduğuna karar