UZAKTAN EĞİTİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ BÖTE 2014 EMRE KARAHAN ORÇUN KEMAL OTRUŞ MUHAMMED BAYHAN
UZAKTAN EĞİTİM Zaman ve mekandan tamamen bağımsız, öğrencinin ve öğretim üyesinin kampüse gelme zorunluluğu olmadan mevcut mobil teknolojiler aracılığıyla tamamen sanal ortamda, canlı görüntülü sesli ve interaktif olarak derslerin işlendiği; katılımcının istediği zaman bunları tekrar tekrar izleyebileceği ve görüntüleyebileceği günümüz şartlarında eğitim ve öğretimin hızla bilgisayar ortamına geçtiği akılcı çağdaş yenilikçi bir eğitim sistemidir. AMAÇLARIMIZ Uzaktan eğitimin tanımını ve tarihsel sürecini açıklayabilme. Uzaktan eğitimin evrelerini açıklayabilme. Uzaktan eğitimin ilk evresi olan posta yoluyla öğretimi açıklayabilme. Uzaktan eğitimin ikinci evresi çoklu ortam modelini açıklayabilme. Uzaktan eğitimin üçüncü evresi olan tele öğrenmeyi açıklayabilme Uzaktan eğitimin son evresi olan esnek öğrenme modelini açıklayabilme. -1-
İÇİNDEKİLER Giriş Birinci evre posta ile eğitim. İkinci evre çoklu ortam modeli. Üçüncü evre tele öğrenme modeli Dördüncü evre esnek öğrenme modeli. Değerlendirme Kaynakça ANAHTAR KELİMELER Uzaktan eğitim. Posta yolu ile eğitim. Radyo ve televizyonla eğitim. Çoklu ortam. Telekonferans İnternet Esnek öğrenme -2-
UZAKTAN EĞİTİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ Uzaktan eğitim alanında teknolojiler sürekli değişim göstermiştir ve göstermeye de devam etmektedir. Uzaktan eğitim geçmişten günümüze aşamalı olarak gelmiştir. Bunlar: 1. Sınava alma 2. Yazılı iletişim 3. Radyo ve televizyon 4. Kitle iletişim 5. Bilgisayar ve çoklu ortam 6. Örgün ve yaygın eğitim kurumlarını birleştirme. 7. Uzaktan eğitim sistemini küreselleştirme. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte gelişen uzaktan eğitim tarihte uygulanış şekillerine göre dört ana evreye ayrılarak sınıflandırılmıştır. Bunlar o Posta ile eğitim o Çoklu ortam modeli o Tele öğrenme o Esnek öğrenme -3-
1.Evre Posta Yolu ile Uzaktan eğitimin başlangıcı sayılabilecek mektupla öğretim bir okul veya kurum tarafından posta(mektup) vasıtasıyla yürütülen eğitim öğretim yöntemidir. Mektupla öğrenim birçok alanda insanlara eğitim sağlamıştır. Örneğin kültürel gelişim mesleki eğitim gibi. İş çevreleri dernekler ve silahlı kuvvetler mektupla öğrenimden yoğun biçimde yararlanmış olan kurumlardır. Tarihsel gelişimine bakarsak; -Şikago Üniversitesi 1800lü yılların sonlarına doğru Amerika nın ilk çok geniş kapsamlı olan yazışmalı uzaktan eğitim sistemini kurdu. -1840 yılında İngiltere de stenograf olan Pitman mektupla steno öğretmeye başlamıştır. -1919 yılına mektupla eğitim birçok ülkede farklı alanlarda eğitim için kullanıldı 1919 da ise ilk kez Amerika da eğitim ile ilgili ilk radyo istasyonu açıldı. -William Rainey Harper (1890-1892) Kolombiya üniversitesinin yazışmalı uzaktan eğitim bölümünü kurdu. İngiltere nin yanında Fransa Almanya İskandinavya ve İsveç te uzaktan eğitim dersleri başladı. -4-
İsveç te ilk uzaktan eğitim ders kitabı Aralık 1898 yılında Bookkeeping By Single and Doubleentry isimli kitap basıldı. 1907 Fransa 1947 Hollanda ve Finlandiya 1914 Avustralya ve Norveç 1953 Malezya da ilk uzaktan yazışmalı eğitim kurumları kuruldu. Türkiye de ise ilk uzaktan eğitim uygulaması 1956 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Banka ve Ticaret Hukukun da başlamıştır. Banka da çalışanların hizmet içi eğitimi için kullanılmıştır. 1958 de ise Türk eğitim sistemine uzaktan eğitime ilk önemli adımın atıldığı görülmüş Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde mektupla eğitim merkezi kurulup dışarıdan okul bitirmek isteyenlere kursların mektupla verilmesine başlanmıştır. 1974 yılında mektupla öğretim merkezi mektupla öğretim okuluna dönmüştür. 1983 te ise Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Okulu adını almıştır. -5-
Uzaktan öğretim kademesindeki bu girişimler yerini 15 ay sonra (YAY-KUR) Yaygın Yüksek Öğretim Kurumuna bırakmıştır. Bu kurum çeşitli nedenlerle başarısız olmuş ve 1981 yılında yürürlüğe giren 2547 Yüksek Öğretim Yasası nedeniyle Anadolu Üniversitesi bünyesinde Açık ÖğretimFakültesikurulmuştur. 2011 yılında ise buna İstanbul ve Erzurum Atatürk Üniversiteleri eklenmiştir. 2.Evre çoklu ortam modeli Radyo ve televizyon ile eğitimi içerir. Dünyada ilk olarak 1919 yılında ABD de eğitimsel yayın yapan bir radyo istasyonunun kurulmasıyla başlamıştır. Ekonomik zaman ve mekâna bağlı olmaksızın kitle yayınına uygun görsel ve işitsel öğeleri kolayca aktarabilmesinden dolayı uzaktan eğitimde çığır açmıştır -6-
Kolayca kayıt altına alınabilme tekrar tekrar izlenebilme ve diğer sistemlerde uygulanabilmesi radyo ve televizyonlu eğitimde önemli bir yere getirmiştir. Ayrıca radyo ve televizyon çeşitli sosyo-kültürel tabakadan birçok insana hitap edebilmektedir. Buda uzaktan eğitimde çoklu ortam araçlarının kullanılabilirliğini önemli ölçüde arttırmıştır. Uzaktan eğitimde kullanılan her araç gibi radyo ve televizyonunda dezavantajları vardır. İlk akla gelen olarak tek yönlü olmasıdır. İzleyiciye ileti verilir fakat bir tepki alınamaz. Buda konunun etkili bir şekilde öğretimini kısıtlar. Radyo ve televizyonun uzaktan eğitimde kullanımının tarihsel gelişimi: o 1919 yılında ABD de ilk eğitim radyo istasyonu kurulu. o 1920 ile 1930 yılları arasında 200ün üzerinde eğitim amaçlı radyo istasyonuna lisans verildi. o 1929 yılında Ohio hava okulu radyo eğitim yayınları ile model olmuştur. o 1932-1937 ABD de eğitim televizyonu yayınları İOWA üniversitesinde başlamıştır. Daha sonra 242 kanal daha eğitim yayınlarına başladı. o 1951 de Western Reserve Üniversitesi bazı dersleri televizyon yoluyla vermeye başladı. o 1970 ten sonra kablo ve uydu aracılığıyla eğitimler TV yayınları ile verilmeye başlandı. o ABD nin yanı sıra İngiltere de BBCaracılığıyla, Kanada da çeşitli televizyon kuruluşları aracılığıyla, İsrail de EveryMan s University isimli TV programlarıyla uzaktan eğitime katkıda bulundular. -7-
o Hindistan da uydu ile televizyon öğretimi yaygın biçimde kullanılmaktadır. o Türkiye'de ise 1981 yılından bu yana Anadolu Üniversitesi ve TRT işbirliği ile okul televizyonu hizmet vermektedir. o 1990 dan itibaren Fırat Üniversitesi eğitimsel radyo ve televizyon yayını yapmaya başladı. 3.Tele öğrenme modeli Tele öğrenme modeli sesli konferanslar video konferanslar ve canlı televizyon ve radyo yayınlarını kapsar. İki yönlü görüntülü sesli ve görüntülü konferans uygulamalarına verilen genel isimdir. Video konferans farklı yerlerdeki insanların bulundukları yerden sanki yüz yüzeymiş gibi birbirleriyle iletişime geçebilmelerini sağlar. İki çeşittir 1. Bir noktayla video konferans Bir öğretmenin bulunduğu yerden öğrencilerine ses ve görüntü transferiyle ders anlatmasıdır. Bu teknolojiyle uzak bir yerde bulunan bir öğretmenin sınıftaymış gibi öğrencilerine ders anlatabilir. 2. Çoklu video konferans Farklı yerlerde olan çok sayıda insanın bulundukları yerlerden birbirleriyle aynı anda görüntülü ve sesli olarak buluşabilmesidir. -8-
4.Esnek Öğrenme Modeli Esnek uzaktan eğitim modelinde etkileşimli çoklu ortamlar internet vasıtasıyla web tabanlı kaynaklara ulaşım iletişimi internet üzerinden yapmak ve kullanıcıya otomatik cevap veren sistemleri kullanmak, sanal kampüs ortamları oluşturmak yer almaktadır. Yeni teknolojiler bireye zaman, mekan ve öğrenme hızında esneklik sağlıyor. Buda esnek öğrenme modelini tercih edilen bir öğrenme modeli haline getirmiştir. Bilgi etkileşimli araçlarla öğrenciye sunulmaktadır. Zaman ve mekan sınırının olmaması öğretim elemanlarının daha verimli çalışmasına olanak sağlamıştır. Aslında buna çağdaş eğitim modeli de diyebiliriz. -9-
DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi uzaktan eğitimin geçmişten günümüze aşamalarından biri değildir? A. Sınava alma B. Yazılı iletişim C. Radyo televizyon D. Düz anlatım 2. Aşağıdakilerden hangisi uzaktan eğitimin uygulanış şekillerinden biri değildir? A. Posta yolu ile B. Çoklu ortam modeli C. Esnek öğrenme D. Gösterip yaptırma 3. Pitman steno öğretimine kaç yılında başlamıştır? A. 1820 B. 1840 C. 1860 D. 1870 4. Uzaktan eğitimin 3. Evresi aşağıdakilerden hangisidir? A. Posta yolu ile eğitim B. Tele öğrenme C. Esnek öğrenme D. Çoklu ortam modeli 5. Türkiye de ilk uzaktan eğitim uygulaması hangi yılda yapılmıştır? A. 1936 B. 1946 C. 1956 D. 1976-10-
6. Ülkemizde aşağıdaki üniversitelerden hangisinde Açık Öğretim Fakültesi bulunmamaktadır? A. Anadolu Üniversitesi B. Pamukkale Üniversitesi C. İstanbul Üniversitesi D. Atatürk Üniversitesi 7. Radyo ve televizyonla eğitimi içeren uzaktan eğitim evresi aşağıdakilerden hangisidir? A. Posta yolu ile öğretim B. Çoklu ortam modeli C. Tele öğrenme D. Esnek öğretim modeli 8. Çoklu ortam modelinin ilk örneği aşağıdakilerden hangisidir? A. Pitman ın steno öğretimi B. 1919 ABD de ilk radyo yayını C. 1970 televizyonda ilk eğitim yayınları D. 1982 AÖF ün kurulması 9. Tele öğrenme modelinin en önemli özelliği hangisidir? A. Zamandan bağımsız olması B. Yüz yüzeymiş gibi olması C. Aynı mekanda olmayı gerektirmesi D. Farklı öğretim teknikleri içermesi -11-
10. Aşağıdakilerden hangisi esnek öğrenme modelinin özelliklerinden biri değildir? A. Hem zamandan hem de mekandan bağımsız olması B. Kullanıcıya otomatik cevap veren sistemlerin kullanılması C. Bilginin etkileşimli araçlarla sunulması D. Düşük maliyetli olması Cevap Anahtarı 1-D 2-D 3-B 4- B 5-C 6-B 7-B 8- B 9- B 10-D KAYNAKÇA o Salih Uçan Uzaktan Eğitim o http://uzem.gediz.edu.tr/uzaktan-egitim-nedir o https://prezi.com/at-tzuzk1kyg/uzaktanegitimin-tarihsel-gelisim-sureci/