ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE YOZGAT NÜFUS YAPISININ ANALİZİ 1 Önder DEĞİRMENCİ 2*

2007-2015 ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ SONUÇLARINA GÖRE YOZGAT NÜFUS YAPISININ ANALİZİ 1 Önder DEĞİRMENCİ 2* Özet Yozgat ili yıllık nüfus artış hızında son 6 yıldır geriye doğru gitmekte ve her geçen yıl nüfusta azalma görülmektedir. Türkiye de Yozgat kütüğüne kayıtlı 1 milyonu aşkın bir nüfus varken toplam il nüfusu 500 bini geçmemektedir. Yozgat ta ikamet eden nüfusun %90 ının yine il kütüğüne kayıtlı insanlardan oluşması, ilin başka illerdeki vatandaşlar için yerleşecek bir nitelik taşımadığı değerlendirmesini de beraberinde getirmektedir. Bu tabloyu şekillendiren ekonomik ve sosyal sebeplerin araştırılması büyük önem taşımaktadır, fakat bunun öncesinde araştırmacılara derin ve nitelikli bir demografik çalışma sunmanın bu etmenlerin sebeplerine inmeden önce fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Bu çalışmada nüfus göstergeleri anlamında istikrarlı bir gerileme gösteren Yozgat ili için nitelikli demografik bir araştırma sunulmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2007-2015 yılları sonuçlarına göre Yozgat demografik yapısının özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında Yozgat ilinin 2015 ADNKS sonuçları incelenerek Yozgat ın demografik özellikleri çıkarılmış ve 2007-2015 Yozgat nüfusunun zaman içindeki değişimi incelenmiştir. Ayrıca yine TÜİK tarafından üretilen 2013-2023 Nüfus Projeksiyonuna da yer verilerek geçmiş veriler ile gelecek tahminleri birleştirilmiş ve çalışmanın vurgu yaptığı sonuçlar güçlendirilmiştir. Tarihi güçlü alt yapısı olan ve fiziki olarak oldukça büyük bir yer kaplayan Yozgat ilinin ekonomik ve sosyal olarak güçlendirilmesi yerel ve siyasi açıdan önem teşkil etmektedir. İlgili çalışmalara ışık tutacak temel verilerin bir kısmını da demografik yapı ve nüfus hareketleri oluşturmaktadır. Bu anlamda bu çalışmanın Yozgat ilinin demografik özellikleri ile ilgili inceleme yapacak araştırmacılara örnek bir kaynak olacağı ve benzer çalışmalara katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Yozgat, ADNKS, nüfus, TÜİK, istatistik. Abstract Investigation Of Population Structure Of Yozgat According To The Results Of Address Based Population Registration System, 2007-2015 Yozgat province is in a critical decline in terms of annual population growth rate for the last six years. Of December 2015, there are 1 118 908 people that are province of registration in Yozgat, where the total population stays around 419 440. The 90% of province of residence in Yozgat is province of registration, which in turn can be evaluated that the city is not very appealing to the other people to reside. The social and economic factors that conduces these situations should be investigated, but a detailed and deep investigation on demographic characters and movements should be carried out first to comprehend the reasons well enough. In this study, an elaborate research on Yozgat province is presented which shows a continuous decline in demographic indicators. This study aims to determine the population characteristics of Yozgat according 1 Çalışmadaki yorum ve görüşler, hazırlayanın kendisine ait olup, Türkiye İstatistik Kurumu nu bağlamaz. Bu çalışma esas alınarak yapılan tüm çalışmalar için aynı kural geçerlidir. 2 TÜİK Uzmanı, Türkiye İstatistik Kurumu Kayseri Bölge Müdürlüğü, onder.degirmenci@tuik.gov.tr 504

to the result of Address Based Population Registration System (ABPRS) announced by Turkish Statistical Institute (TurkStat). By means of this study, population trend of Yozgat between years 2007-2015 was examined and changes over this time period are measured. Additionally, 2013-2023 population projections again published by Turkstat are featured on the study to support the results that are emphasized. With a strong historical background and residing on a large landscape, strengthening the province in terms of social and economics is crucial for local and governmental perspective. A part of the required work to achieve this aim is formed from demographic examination of the province. In these terms, this study will be a source for researchers who work on population structure of Yozgat province and it is expected to contribute to similar studies. Key Words: Yozgat, ABPRS, population, TurkStat, statistics. 1. Giriş Anadolu nun en eski yerleşim merkezlerinden biri olan Yozgat, Cumhuriyet öncesi kurulan vilayetlerdendir. İlin adı 1927 yılına kadar Bozok iken 1927 yılında Yozgat olarak değiştirilmiştir. 13 ilçesi bulunan Yozgat ta bir üniversite vardır. Yozgat ın ekonomisi daha çok tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır (www. yozgat.gov.tr 05.06.2016). Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından ilk defa 2016 yılında yayımlanan İllerde Yaşam Endeksi, 2015 çalışmasına göre Yozgat, 81 il içerisinde 57. sırada yer almaktadır (www.tuik. gov.tr 05.06.2016). TÜİK tarafından yayınlanan 31.12.2015 tarihli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ne (ADNKS) göre Yozgat il nüfusu 419 440 dır. Toplam nüfusun 262 864 kişisi il ve ilçe merkezlerinde, 156 576 kişi ise belde ve köylerde yaşamaktadır. Yozgat ta şehirde yaşayanların oranı % 63 iken, köyde yaşayanların oranı % 37 dir. Yine ADNKS sonuçlarına göre, il merkezi nüfusu 81 920; ilin nüfus yoğunluğu ise kilometrekare başına 30 dur. Nüfus bakımından, il merkezi hariç, en büyük ilçesi Sorgun iken nüfusu en az olan ilçesi ise Çandır dır. Bu çalışmada Yozgat ilinin ADNKS sonuçlarına göre nüfus yapısı incelenecektir. Yozgat nüfusunun 2007-2015 yılları arasındaki seyri çıkarılacak ve Türkiye verileri ile karşılaştırması yapılacaktır. 2. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS), 25 Nisan 2006 tarihinde çıkarılan 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve 18 Kasım 2005 tarihinde çıkarılan 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu çerçevesinde, yerleşim yerleri nüfus bilgilerinin güncel olarak tutulması ve nüfus hareketlerinin düzenli olarak izlenebilmesi amacıyla oluşturulmuştur. ADNKS ile mevcut idari kayıtların adrese dayalı olarak geliştirilmesi hedeflenmiştir (www.tuik.gov.tr 18.03.2016). ADNKS, kişilerin yerleşim yerlerine göre nüfus bilgilerinin güncel olarak tutulduğu, nüfus hareketlerinin her an izlenebildiği, MERNİS (Merkezi Nüfus İdare Sistemi) kayıtlarındaki T.C. kimlik numarasına göre kişiler ile ikamet adreslerinin eşleştirildiği bir kayıt sistemidir. (www.tuik.gov.tr 18.03.2016). TÜİK tarafından 2006 yılında Türkiye sınırları içerisindeki tüm adresler, belirlenen adres standardına göre sisteme kaydedilerek Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT) oluşturulmuş ve tüm adreslerin bir kimlik bilgisi olmuştur. UAVT oluşturulduktan sonra TÜİK tarafından alan çalışması ile UAVT de kayıtlı tüm ad- 505

reslere gidilerek burada yaşayan fertler, MERNİS veri tabanı ile eşleştirilerek TC kimlik numarası ile adreslerine kaydedilmiş ve ADNKS oluşturulmuştur. Türkiye sınırları içinde ikamet eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve yabancı uyruklu kişilerin tamamı ADNKS de kapsanmaktadır. Kurumsal yer olarak adlandırılan kışla, cezaevi, huzurevi, üniversite öğrenci yurtları vb. yerlerde kalanlar, uluslararası tanım gereği kurumsal yerlerin bulunduğu yerleşim yeri nüfusuna dâhil edilmektedir. TÜİK, ADNKS den aldığı nüfusla birlikte, kurumsal yerlerde kalan nüfusu da dikkate alarak yerleşim yerleri nüfuslarını hesaplamaktadır. TÜİK, ADNKS ye göre yerleşim yerlerinin nüfus büyüklüğü, yaş ve cinsiyet yapısı ile ilgili ilk sonuçları, 31 Aralık 2007 itibariyle 21 Ocak 2008 tarihinde açıklamıştır. TÜİK, Nüfus istatistiklerini her yıl bu sisteme dayalı olarak üretmekte ve ADNKS deki bilgileri kullanarak güncel nüfus istatistiklerini yılda bir kez yayımlamaktadır. TÜİK, daha sonraki yıllarda ise ADNKS sonuçlarını, yılsonu (31 Aralık) itibarıyla ocak ayında haber bülteni ile kamuoyuna açıklamaktadır. ADNKS, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından kurulmuş ve Sistemin güncelliğinin ve devamlılığının sağlanması görevini yürütmek üzere TÜİK tarafından 2008 yılında İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ne (NVİGM) devredilmiştir. Günümüzde UAVT nin güncel tutulması için numaralama işlemi, belediye sınırlarında belediyeler, bu sınırlar dışında kalan köy ve benzeri yerlerde il özel idareler tarafından yapılmakta ve adreslerdeki tüm değişiklikler bu kurumlar tarafından UAVT ye yansıtılmaktadır. ADNKS den önce her 10 yılda bir sokağa çıkma yasağı ile uygulanarak bir günde nüfus sayımı yapılmaktaydı. ADNKS ile birlikte nüfus sayımları artık yapılmamaktadır. Ayrıca bu sistemde kişiler TC Kimlik Numarasına göre sisteme kayıt edildiği için bir kişinin aynı anda birkaç yerleşim yeri nüfusuna kaydedilmesini ortadan kaldırmıştır. 3. ADNKS Verilerinin İncelenmesi TÜİK tarafından yayınlanan 31.12.2015 tarihli ADNKS sonuçlarına göre Yozgat, nüfus büyüklüğü sıralamasında nüfusu 419 440 olan nüfusu ile 81 ili içerisinde 46. sıradadır. ADNKS sonuçlarına göre Yozgat ın yıllık nüfus artış hızı ise son 6 yıldır geriye doğru gitmekte ve her geçen yıl Yozgat nüfusu azalmaktadır. Tablo 1 de Yozgat ın 2007-2015 yılları arası yıllık nüfus artış hızı yer almaktadır. Tablo 1: Yozgat yıllık nüfus artış hızı (1) ( ) 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 Türkiye 13,1 14,5 15,9 13,5 12 13,7 13,3 13,4 Yozgat -16,2 6,5-23,4-22,1-27,2-20,1-26,6-30,8 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS), 2007-2015 (1) Yıllık nüfus artış hızları hesaplanırken son yıl idari bölünüş yapısı dikkate alınmıştır. Nüfus yoğunluğu, bir kilometrekareye düşen nüfustur. Yozgat, nüfus yoğunluğunda Türkiye ortalamasının oldukça altında yer almakta olup 81il içerisinde 70. sıradadır. Tablo 2 de 2007-2015 yılları arası Türkiye ve Yozgat nüfus yoğunluğu verilmiştir. 506

Tablo 2: Türkiye ve Yozgat nüfus yoğunluğu, 2007-2015 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Türkiye 92 93 94 96 97 98 100 101 101 Yozgat 35 34 35 34 33 32 32 31 30 Kaynak: TÜİK ADNKS sonuçları, 2007-2015 Not: Yıllık nüfus yoğunlukları hesaplanırken son yıl idari bölünüş yapısı dikkate alınmıştır. Yozgat nüfusu içesindeki erkek ve kadın nüfus oranı neredeyse aynıdır. Yozgat il, ilçe ve belde/köy ayrımında cinsiyete göre nüfus dağılımı Tablo 3 te yer almaktadır. Tablo 3: Cinsiyete göre Yozgat il/ilçe merkezi, belde/köy nüfusu, 2015 Yerleşim Yeri Sayı Oran (%) Toplam Erkek Kadın Erkek Kadın Toplam 419 440 209 376 210 064 49,9 50,1 İl ve ilçe merkezleri 262 864 131 986 130 878 50,2 49,8 Belde ve köyler 156 576 77 390 79 186 49,4 50,6 Kaynak: TÜİK, ADNKS Sonuçları, 2015 Yozgat ın il merkezi haricinde nüfus bakımından en büyük ilçesi Sorgun, nüfusu en az olan ilçesi ise Çandır dır. Yozgat Merkez ilçe hariç diğer tüm ilçelerin yıllık nüfus artışı 2015 yılında geriye doğru gitmiştir. Yıllık nüfus artış hızı, özellikle Saraykent, Çekerek ve Çayıralan da çok düşüş göstermiştir. Tablo 4 te Yozgat ilçelerinin 2015 nüfus artış hızları yer almaktadır. Tablo 4: Yozgat il/ilçe merkezi, belde/köy nüfusu ve yıllık nüfus artış hızı, 2015 İl/ilçe Nüfus (1) Toplam İl/ilçe merkezleri Belde ve köyler Yıllık nüfus artış hızı (2) ( ) Yozgat (Genel) 419 440 262 864 156 576-30,8 Merkez 98 248 81 920 16 328 14,5 Akdağmadeni 44 326 23 229 21 097-65,1 Aydıncık 10 089 2 894 7 195-80,6 Boğazlıyan 33 794 16 306 17 488-11,7 Çandır 4 399 3 478 921-64,7 Çayıralan 13 073 5 147 7 926-82,8 Çekerek 20 857 10 447 10 410-86 507

Kadışehri 12 768 5 327 7 441-48,1 Saraykent 12 909 5 771 7 138-94,8 Sarıkaya 33 419 17 602 15 817-61,6 Sorgun 78 178 50 549 27 629-17,8 Şefaatli 15 371 9 070 6 301-39,2 Yenifakılı 5 502 2 689 2 813-39,6 Yerköy 36 507 28 435 8 072-20,1 Kaynak: TÜİK ADNKS sonuçları, 2015 (1) İl, ilçe, belediye ve köylere göre nüfuslar belirlenirken; NVİGM tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca UAVT de yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri dikkate alınmıştır. (2) Yıllık nüfus artış hızları hesaplanırken 2015 yılı idari bölünüş yapısı dikkate alınmıştır. Yozgat ta ikamet eden 413 570 kişinin %90 ı (373 162 kişi) Yozgat nüfusuna kayıtlıdır. Yozgat ta, Yozgat nüfusuna kayıtlı olanlar haricinde en çok Kırşehir, Kayseri ve Çorum nüfusuna kayıtlı olanlar ikamet etmekte iken; Yozgat ta en az Tekirdağ, Hakkâri ve Şırnak nüfusuna kayıtlı kişi yaşamaktadır. Yozgat ilinde yaşayan, ikamet edip de Yozgat nüfusuna kayıtlı olmayanların kayıtlı olduğu ilk ve son 5 il Tablo 5 te yer almaktadır. Tablo 5: Yozgat ta ikamet edenlerin nüfusa kayıtlı oldukları il dağılımı (Yozgat iline kayıtlı olanlar hariç), 2015 Sıra no Kayıtlı olunan il Kişi sayısı 1 Kırşehir 8 452 2 Kayseri 3 431 3 Çorum 2 270 4 Sivas 2 066 5 Tokat 1 840 76 Edirne 28 77 Tunceli 26 78 Şırnak 26 79 Hakkari 25 80 Tekirdağ 22 Kaynak: TÜİK, ADNKS Sonuçları, 2015 31.12.2015 tarihi itibariyle Yozgat nüfusuna kayıtlı olanların sayısı 1 157 870 kişi bulunmaktadır. Yozgat nüfusuna kayıtlı olan kişilerin %68 i Yozgat dışındaki illerde ikamet etmektedir. Yozgat nüfusuna kayıtlı olanların Yozgat dışında en fazla ikamet ettikleri il, Ankara olmuştur. Yozgat nüfusuna kayıtlı olan 784 708 kişinin Yozgat ili dışında ikamet ettikleri il ve kişi sayısı Tablo 6 da yer almaktadır. 508

Tablo 6: Yozgat nüfusuna kayıtlı olanların illere göre dağılımı (Yozgat ilinde ikamet edenler hariç), 2015 Sıra no İkamet edilen il Kişi sayısı 1 Ankara 354 089 2 İstanbul 144 542 3 Kayseri 65 217 4 İzmir 32 696 5 Bursa 27 866 76 Iğdır 250 77 Artvin 210 78 Bayburt 199 79 Ardahan 134 80 Kilis 107 Kaynak: TÜİK, ADNKS Sonuçları, 2015 2015 yılında Yozgat ın en fazla göç verdiği ve en fazla göç aldığı il Ankara olurken; Kilis en az göç verdiği ve en az göç aldığı il olmuştur. Yozgat ın 2015 yılında göç verdiği ve aldığı ilk ve son 5 il Tablo 7 de yer almaktadır. Tablo 7: Yozgat ın göç verdiği ve aldığı ilk ve son 5 il, 2015 Sıra no Göç verdiği il Kişi sayısı Göç aldığı il Kişi sayısı 1 Ankara 8597 Ankara 2926 2 İstanbul 2915 Kayseri 1717 3 Kayseri 2564 İstanbul 1529 4 Bursa 861 Kırşehir 631 5 Kırşehir 748 İzmir 393 76 Edirne 31 Karabük 22 77 Bayburt 28 Edirne 21 78 Siirt 24 Düzce 19 79 Ardahan 12 Tunceli 14 80 Kilis 9 Kilis 11 Kaynak: TÜİK, ADNKS Sonuçları, 2015 Yozgat tan göç eden nüfusun eğitim durumu (2014) incelendiği zaman %33,6 ile en fazla lise ve dengi meslek okulu mezunu olan kişilerin Yozgat tan göç ettiği görülmüştür. Eğitim seviyesi doktora mezunu olanlar ise en az göç eden eğitim grubunu oluşturmaktadır. Yozgat tan göç eden 6 ve yukarı yaştaki kişilerin eğitim durumu (2014) Tablo 8 de yer almaktadır. Tablo 8: Yozgat tan göç eden nüfusun eğitim durumu, 2014 509

Tamamlanan Eğitim Seviyesi Kişi Sayısı Oran (%) Lise ve Dengi Meslek Okulu 7 137 33,6 İlkokul 4 808 22,7 Yüksekokul veya Fakülte 4 291 20,2 Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen 2 410 11,4 Ortaokul 1 414 6,7 Okuma Yazma Bilmeyen 573 2,7 Eğitim Durumu Bilinmeyen 296 1,4 Yüksek Lisans (5 veya 6 Yıllık Fakülteler Dahil) 251 1,2 Doktora 41 0,2 Kaynak: TÜİK ADNKS Sonuçları, 2014 Yozgat ta yaşayan kişilerin en çok olduğu yaş grubu %9,2 ile 15-19 yaş grubu iken en az olan yaş grubu ise %0,2 ile 90+ yaş grubu olmuştur. Yozgat nüfusu Türkiye nüfusuna göre daha yaşlıdır. Türkiye nüfusunun %69,2 si 50 yaşından küçük iken Yozgat nüfusunun %49,1 i 50 yaşından küçüktür. Türkiye ve Yozgat için yaş grubuna göre nüfus bilgileri Tablo 9 da yer almaktadır. Tablo 9: Yaş grubuna göre nüfus (kişi ve oran %), Türkiye ve Yozgat, 2015 Yaş grubu Türkiye Oran (%) Yozgat Oran (%) 0-4 6 381 516 8,1 28 203 6,7 5-9 6 337 719 8,0 32 092 7,7 10-14 6 166 985 7,8 33 760 8,0 15-19 6 585 500 8,4 38 414 9,2 20-24 6 314 167 8,0 31 603 7,5 25-29 6 263 249 8,0 29 714 7,1 30-34 6 428 150 8,2 28 811 6,9 35-39 6 203 323 7,9 27 779 6,6 40-44 5 552 580 7,1 26 238 6,3 45-49 4 590 079 5,8 23 369 5,6 50-54 4 632 909 5,9 26 611 6,3 55-59 3 681 170 4,7 21 304 5,1 60-64 3 108 467 3,9 21 660 5,2 65-69 2 356 385 3,0 17 847 4,3 70-74 1 626 184 2,1 13 031 3,1 75-79 1 183 746 1,5 8 791 2,1 80-84 810 488 1,0 6 532 1,6 85-89 390 450 0,5 2 906 0,7 90+ 127 986 0,2 775 0,2 Kaynak: TÜİK ADNKS Sonuçları, 2015 Genç nüfus olarak adlandırılan 15-24 yaş grubunun toplan nüfus içindeki oranı Türkiye de 16,4 iken; genç nüfusa oranı Yozgat ta %16,7 dir (Tablo 10). 510

Tablo 10: Cinsiyete göre genç nüfus ve genç nüfusun il toplam nüfusu içindeki oranı, 2015 Toplam Nüfus 15-24 Yaş Toplam Erkek Kadın Türkiye 78 741 053 12 899 667 6 606 531 6 293 136 16,4 Yozgat 419 440 70 017 35 926 34 091 16,7 Kaynak: TÜİK ADNKS Sonuçları, 2015 Genç nüfusun toplam nüfus içindeki oranı (%) Genç nüfus olan 15-24 yaş grubunda 2015 yılında Türkiye de en fazla göçü binde 57,1 ile Yozgat vermiştir (Tablo 11). Tablo 11: Yozgat ın aldığı ve verdiği genç nüfus (15-24 yaş) göçü (kişi) ve net göç hızı, 2014-2015 Aldığı göç Verdiği göç Net göç Net göç hızı ( ) Yozgat 5 621 9 737-4 116-57,1 Kaynak: TÜİK ADNKS Sonuçları, 2015 Yozgat ta ortanca yaş 2007 yılında 27,4 iken 2015 yılında 32,8 olmuştur. Yozgat nüfusu 2007-2015 yılları arasında yaşlandığı anlaşılmaktadır. 2007 ve 2015 yıllarında Türkiye ve Yozgat cinsiyete göre ortanca yaş bilgisi Tablo 12 de yer almaktadır. Tablo 12: Cinsiyete göre ortanca yaş, Türkiye ve Yozgat, 2007-2015 2007 2015 Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Türkiye 28,3 27,7 28,8 31 30,4 31,6 Yozgat 27,4 26,8 28 32,8 31,9 33,7 Kaynak: TÜİK ADNKS Sonuçları, 2007-2015 Hanehalkı; aralarında akrabalık bağı bulunsun ya da bulunmasın aynı konutta yaşayan bir veya birden fazla kişiden oluşan topluluğa verilen addır. Hanehalkı, bir aileden oluşabileceği gibi birden fazla aileden de oluşabilmektedir (www.tuik.gov.tr 04.04.2016). Yozgat ilinin ortalama hanehalkı büyüklüğü yıllara göre düşüş eğilimindedir. 2008 yılında Yozgat ın hanehalkı büyüklüğü Türkiye ortalamasının üzerindeyken 2015 yılında Türkiye ortalamasının altında kalmıştır. Hanehalkı büyüklüğünün en büyük olduğu il 7 ile Şırnak, en küçük olduğu il ise; 2,7 ile Çanakkale dir. 2008-2015 yılları arası Türkiye ve Yozgat hanehalkı büyüklükleri Tablo 13 te yer almaktadır. Tablo 13:Türkiye ve Yozgat ortalama hanehalkı büyüklüğü, 2008-2015 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Türkiye 4 4 3,8 3,8 3,7 3,6 3,6 3,5 511

Yozgat 4,2 4,1 4 3,8 3,7 3,6 3,4 3,3 Kaynak: TÜİK ADNKS sonuçları, 2008-2015 4. TÜİK Nüfus Projeksiyonu 2013-2075 Geleceğe yönelik politika üretilmesi için, gelecekteki nüfusun bilinmesi oldukça önemlidir. Gelecekteki nüfus yapısının tahmin edilmesi olan nüfus projeksiyonları, gelecek planlamalarının sağlıklı ve geçerli olmasına katkı sağlar. TÜİK, 2012 yılı ADNKS sonuçlarını esas alarak tüm illerin 2013-2023 yılları arasındaki nüfus değişimlerini, mevcut nüfus olayları eğilimlerinin analizi ile projekte ederek tüm iller için nüfus projeksiyonları üretmiş ve bunu 14 Şubat 2013 tarihinde Haber Bülteni ile yayınlamıştır. Türkiye de ihtiyaç duyulan il projeksiyonları, ilk kez resmi düzeyde üretilmiştir (www.tuik.gov.tr 05.04.2016). TÜİK, 2013 yılı ve sonrası nüfus projeksiyonları için kuşak bileşenler yöntemini kullanmıştır. Doğurganlık, ölüm ve göç bileşenlerine göre, aynı yaş grubundaki kuşakların yaşam boyu izlenmesi esasına dayanan kuşak bileşenler yönteminde kuşaklar, bir yıllık doğum kuşaklarıdır (yaş kuşakları); bileşenler ise doğumlar, ölümler ve göçlerdir. Temel veri kaynakları olarak ADNKS ve MERNİS kayıtları kullanılan projeksiyonlarda TÜİK, Çin Ulusal Nüfus ve Aile Planlama Komisyonu tarafından üretilmiş olan PADIS-Int yazılımı kullanmıştır. (www.tuik.gov.tr 05.04.2016). TÜİK, 2023 yılına kadar yürütülen 81 ayrı il nüfus projeksiyonunda, her ilin tüm göstergeler açısından Türkiye ile olan sayısal ilişkileri kullanarak varsayım geliştirmiştir. Türkiye toplamı için ayrı, iller için ayrı projeksiyonlar yapılmış ve sonuçlar, il değerlerinin Türkiye toplamına kalibre edilmesiyle üretilmiştir. TÜİK in ürettiği Nüfus Projeksiyonuna göre 2023 yılında Yozgat ın nüfusu 305 907 olarak hesaplanmıştır (Tablo 14). Tablo 14: TÜİK Nüfus Projeksiyonuna göre Türkiye ve Yozgat nüfusları,2013-2023 Yıl Türkiye Yozgat 2013 76 481 847 441 642 2014 77 323 892 429 708 2015 78 151 750 417 402 2016 78 965 645 404 714 2017 79 766 012 391 664 2018 80 551 266 378 276 2019 81 321 569 364 508 2020 82 076 788 350 384 2021 82 816 250 335 900 2022 83 540 076 321 074 2023 84 247 088 305 907 Kaynak: TÜİK, Nüfus Projeksiyonları, 2013-2075 TÜİK in ürettiği nüfus projeksiyonuna göre; 2023 yılında Türkiye nin nüfus artış hızı 9,8 olacakken; Yozgat ın nüfus artış hızı ise -35,7 olacaktır. Tablo 15 te TÜİK nüfus projeksiyonuna göre 2013-2023 yılları arasında Yozgat nüfusu yer almaktadır. 512

Tablo 15: Türkiye ve Yozgat nüfus ve yıllık ortalama artış hızları Nüfus 2012 (1) 2023 Türkiye 75 627 384 84 247 088 Yozgat 453 211 305 907 9,8-35,7 Yıllık ortalama artış hızı ( ) TÜİK, Nüfus Projeksiyonları, 2013-2075 (1) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2012 5. Sonuç TÜİK tarafından açıklanan 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle ADNKS sonuçları Yozgat için incelenmiş ve şu sonuçlar elde edilmiştir. Türkiye nüfusu her geçen yıl artmasına rağmen Yozgat nüfusu 2009 yılından beri azalmaktadır. Yozgat nüfusu içesindeki erkek ve kadın nüfus oranı, neredeyse aynıdır. Erkek nüfus oranı %49,9iken kadın nüfus oranı 50,1 dir. Yozgat nüfusuna kayıtlı olan kişilerin %68 i Yozgat dışındaki illerde ikamet etmektedir. Yozgat nüfusuna kayıtlı olan kişilerin Yozgat dışında en çok ikamet ettikleri il, Ankara olmuştur. Yozgat ta ikamet eden 413 570 kişinin %90 ı (373 162 kişi) Yozgat nüfusuna kayıtlıdır. Yozgat nüfusuna kayıtlı olanlar haricinde en çok Kırşehir nüfusuna kayıtlı olanlar Yozgat ta ikamet etmektedir. 2015 yılında Yozgat ın en fazla göç verdiği ve en fazla göç aldığı il Ankara olurken Kilis en az göç verdiği ve en az göç aldığı il olmuştur. Yozgat tan göç eden nüfusun eğitim durumu (2014) incelendiği zaman en fazla lise ve dengi meslek okulu mezunu olan kişilerin (%33,6) Yozgat tan göç ettiği görülmüştür. Eğitim seviyesi doktora mezunu olanlar (%0,2) ise en az göç eden eğitim grubunu oluşturmaktadır. Yozgat yaşayan kişilerin en çok olduğu yaş grubu %9,2 ile 15-19 yaş grubu iken; en az olan yaş grubu ise %0,2 ile 90+ yaş grubu olmuştur. Türkiye nüfusunun %69,2 si 50 yaşından küçük iken; Yozgat nüfusunun %49,1 i 50 yaşından küçüktür. Genç nüfus olan 15-24 yaş grubunda 2015 yılında Türkiye de en fazla göçü binde 57,1 ile Yozgat vermiştir. TÜİK in yayınladığı ADNKS verilerine göre Yozgat nüfusu 2009 yılından beri azalmaktadır. TÜİK in ürettiği Nüfus Projeksiyonuna göre 2023 yılında Türkiye nin nüfus artış hızı 9,8 olacakken Yozgat ın nüfus artı hızı ise -35,7; Türkiye nin nüfusu 84 247 088 olacakken Yozgat ın nüfusu 305 907 kişi olacaktır. TÜİK in Nüfus Projeksiyonuna göre de önümüzdeki yıllarda da Yozgat nüfusunun azalması öngörüldüğü için Yozgat nüfusunun arttırılması için gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Yozgat ın göç vermesini tetikleyen faktörlerin belirlenerek Yozgat ın göç vermesini engelleyecek stratejiler belirlenmesi önem arz etmektedir. Özellikle göç eden kişilerin eğitim durumu dikkate alınarak lise ve dengi meslek lisesi mezunların istihdamı için projeler geliştirilmesinin yararlı olabileceği değerlendirilmektedir. 513

6. Kaynakça Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr) http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/adnks/adnksindex.html Erişim Tarihi: 18.03.2016 Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr) http://www.tuik.gov.tr/pretablo.do?alt_id=1059 Erişim Tarihi: 18.03.2016 Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr) http://www.tuik.gov.tr/prehaberbultenleri.do?id=18624 Erişim Tarihi: 04.04.2016 Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr) https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr Erişim Tarihi: 04.04.2016 Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr) http://www.tuik.gov.tr/prehaberbultenleri.do?id=15844 Erişim Tarihi: 05.04.2016 Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr) http://www.tuik.gov.tr/prehaberbultenleri.do?id=24561 Erişim Tarihi: 05.04.2016 Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr) http://www.tuik.gov.tr/prehaberbultenleri.do?id=21517 Erişim Tarihi: 17.05.2016 T.C. Yozgat Valiliği (www.yozgat.gov.tr) http://yozgat.gov.tr/sanayi-ve-ticaret Erişim Tarihi: 05.04.2016 514