Eylül 2007-6 Ortodontist Dr. Med. Dent. Benan OÐUZ Dr. Med. Dent. Cem CANÝKLÝOÐLU www..com
Ý Ç Ý N D E K Ý L E R DÝÞ BEYAZLATMA Diþlerdeki þekil ve renk bozukluklarý hepimizde rahatsýzlýklýk oluþturabilen estetýk bir sorundur. Diþ Hekimliðinde estetik ve restoratif maddelerin geliþmesiyle diþlerdeki pek çok renk, þekil, konum bozukluklarý rahatlýkla tedavi edilebilir hale gelmiþtir. Estetik kaygýlarla,renkleþmenin ortadan kaldýrýlmasý için yapýlan beyazlatma(bleaching-aðartma), oksidasyon ve redüksiyon yoluyla,renkleþmeye neden olan bileþiklerin deðiþtirilmesidir. Devamý için týklayýn YÝRMÝLÝK DÝÞLER Hepimizin bildiði gibi aðzýmýzda en son süren diþler üçüncü azý diþleridir. Genelde 17 ila 25 yaþlarý arasýnda sürmeye baþlarlar. Bu diþlerin aðýzda býrakýlýp býrakýlmamasý konusu tartýþmalýdýr. Eðer doðru pozisyonda sürerlerse ve çevre dokulara zarar vermiyorsa bu diþin yerinde kalmasýnda bir sakýnca yoktur. Çene kemiðine kaynaþmýþ ve anormal pozisyonlu bir diþin (röntgenle tespit edilmiþ) ileride yol açacaðý zararlar göz önüne alýnarak çekimine karar verilebilir. Diþ arkýndaki yer darlýðý durumlarýnda diþin sürmesi diþeti- kemik ve diðer komþu diþ engeline takýlabilir. Devamý için týklayýn IMPLANT; DÝÞ EKSÝKLÝÐÝNE HARÝKA ÇÖZÜM Diþlerimizi kaybetme korkusu çoðumuzun korkulu rüyasý. Ancak günümüzde diþ kayýplarýnýn kalýcý, iþlevsel ve estetik harika çözümleri var. Ýmplantoloji;bize bir, birkaç veya daha fazla diþ kaybý söz konusu olduðunda bunlarýn yenisi ile deðiþtirilmesi için güvenilir bir metod saðlýyor. Üstelik bu sistem yeni diþlerinizin hem doðal görünüp, hem de kendi diþiniz gibi hissetmenize olanak veriyor. Devamý için týklayýn Web sitemize kullanýcý adýnýzý ve parolanýzý girerek, baþlangýç ve bitiþ fotoðraflarýnýza ulaþabilirsiniz. www..com
DÝÞ BEYAZLATMA Diþlerdeki þekil ve renk bozukluklarý hepimizde rahatsýzlýklýk oluþturabilen estetýk bir sorundur. Diþ Hekimliðinde estetik ve restoratif maddelerin geliþmesiyle diþlerdeki pek çok renk, þekil, konum bozukluklarý rahatlýkla tedavi edilebilir hale gelmiþtir. Estetik kaygýlarla,renkleþmenin ortadan kaldýrýlmasý için yapýlan beyazlatma(bleaching-aðartma), oksidasyon ve redüksiyon yoluyla,renkleþmeye neden olan bileþiklerin deðiþtirilmesidir. Aðartma iþlemi yapýlamadan önce diþteki renklenmenin nedeni ve tipi belirlenip, ona göre beyazlatma uygulanmalýdýr. Önceki yýllarda diþlerdeki renk deðiþikliðinin çözümü için protetik yollara baþvurulurdu. Estetiði saðlamak adýna hastanýn bir veya birden fazla diþi kesilerek porselen veya akrilik kron -köprüler yapýlýrdý. Doðal olarak bu sistem sonucu diþlerde madde kaybýnýn yaný sýra pekde ekonomik olmayan,zahmetli ve uzun süren tedaviler idi. Oysa diþ aðartma sistemi eski sisteme göre, hem çok çok daha ekonomik,hem zahmetsiz ve diþte herhangi bir yapýsal deðiþikliðe neden olmayan, hem de çok kýsa sürede (en fazla bir saat gibi bir süre) sonuç alýnabilen bir uygulamadýr. Diþ aðartma tüm saðlýklý canlý diþlere uygulanabildiði gibi,tek tek herhangi bir nedenle (kanal tedavisi,gümüþ dolgu v.b.g) rengi deðiþmiþ diþlerede uygulanabilir. DÝÞ AÐARTMA ÇEÞÝTLÝ ÞEKÝLLERDE UYGULANABÝLÝR. 1-Home bleaching (Hekim kontrol ve iþbirliðiyle kiþinin evde uyguladýðý sistem 2-Ofis bleaching (Hekim tarafýndan klinikte uygulana sistem 3-Kombine ( 1 ve 2 nin birlikte uygulandýðý sistem HOME BLEACHÝNG de hekim, hastanýn diþlerinden ölçü alarak,bu özel ölçüye göre aðartma ajanýný taþýyabilecek yumuþak bir plak hazýrlar. Beyazlatma ajaný bu plaðýn içerisine koyularak aðýza yerleþtirilir. Beþ sekiz saat arasý aðýzda býrakýlýr. Renklenmenin türü ve miktarýna göre iki veya daha fazla gün bu iþlem tekrarlanýr. Aðartma maddesinin kullanýmýný hastanýn kontrol ve insiyatifine býrakan riskli bir sistem gibi görünse de, kullanýlacak vakanýn belirlenmenmesinde hekimin çok seçici ve dikkatli davranmasý, home bleaching yapýlacak kiþilerin sosyal ve kültürel düzeylerinin yüksek olmasý, tedavi þeklinin, doz ayarlamalarýnýn ve doz aþýmýnda ortaya çýkacak riskler konusunda hastayý yeterince bilgilendirme, hastaya kullanacaðý
dozu nekadar gün ve tekrar etmesi gerektiði hesaplanarak uygulama yapýlmasý, birçok riski ortadan kaldýrabilir. Ayrýca hekim kontrolunde uygulanan ofis bleachingteki %35 e varan konsantasyonlardaki hidrojen peroksit güvenilir sýnýrlarda kabul edilirken bu sistemde kullanýlan % 10-15 konsantrasyona sahip karbamid peroksitten salýnan hidrojen peroksit konsantrasyonu % 3-3.5 dur. Bu miktarda zarar vermekten çok uzak bir dozdur. Home bleachingde hastanýn, içerisinde kimyasal ajan bulunan bir plaðý uzun süre yiyip içmeden, dikkatini hep buraya yoðunlaþtýrarak aðzýnda tutma zorunluluðu ve bu sürecin uzun olmasý, beyazlatama arzusu içinde bulunan birçok kiþinin bu sisteme daha mesafeli bakmasýna neden olmaktadýr. OFÝS BLEACHÝNG genel olarak eðer vaka seçiminde çok özellikli bir durum yoksa hasta ve hekim tarafýndan öteki sisteme göre daha fazla tercih edilir. Tercih nedeni, uygulamanýn hekim kontrolunde, çok kýsa sürede, zahmetsiz bir uygulamayla çok iyi bir sonuç alýnmasýdýr. Uygulamanýn belirli dalga boyuna sahip mavi ýþýkla yapýlan sisteminde önce diþ etleri ve korunmasý gerekli dokular özel bir maddeyle kapatýlýr. Sonra diþlere beyazlatma jeli sürülüp üzerine 15-20 dakika gibi bir süre mavi ýþýk verilir. Bazý cihazlar tüm bir çeneye yeterli ýþýk verebilmektedirler. Sonuçta yarým ile bir saat gibi kýsa bir sürede diþleriniz en az 2-3 ton aðararak iþleminiz bitirilmiþ olur. Tabiiki diþlerdeki leke ve renklenme durumunun aðýrlýðýna göre bu iþlem kýsa bir süre sonra bir uygulama daha gerektirebilir. Beyazlatma iþlemi tamamlandýktan 12-24 saat sonraya kadar diþlerin beyazlamaya devam ettiði gözlenmiþtir. Bu yöntem, konjenital, sistemik, metabolik, farmakolojik, travmatik veya dental fluorosis, tetrasiklin ve eriþkin minosiklin lekeleri, suçiçeði,t ravma ve eritroblastosis fetalis ve iyatrojenik faktörlere baðlý renklemeler için kullanýlabilir. Aðýzda bulunan daha önce yapýlmýþ restorasyonlar (komp.dlg,porselen veya akrilik kronköprüler ) hiçbir koþulda aðartýlamaz. Bu nedenle beyazlatma iþlemi yapýldýktan en az iki hafta sonra diþlerin yeni renklerine uygun restorasyonlar yapýlmalýdýr Ayrýca beyazlatma iþlemi yapýldýktan en az iki gün sonraya kadar sigara,kahve,kýrmýzý þarap v.b.g renklendirici maddelerden uzak durmak gerekir. Genel olarak diþlere çok iyi bakýldýðý takdirde geriye dönük renk deðiþimi pek görülmez. Yine de bu gibi durumlarda bir günlük plak uygulamasý sorunu ortadan kaldýrýr. KOMBÝNE SÝSTEMDE vakanýn durumuna göre önce ofis sonrada home tipi arka arkaya uygulanýr. BLEACHÝNG (beyazlatma) sistemi hekim kontrolunde aðýz ve diþlerde herhangi bir zarara neden olacak veya direk zarar verecek bir uygulama deðildir. Bilakis,ayný amaca ulaþmak için yapýlan diðer tedavilere göre çok daha saðlýklý, estetik, doðal,ve ucuz bir yöntemdir.
YÝRMÝLÝK DÝÞLER Hepimizin bildiði gibi aðzýmýzda en son süren diþler üçüncü azý diþleridir. Genelde 17 ila 25 yaþlarý arasýnda sürmeye baþlarlar. Bu diþlerin aðýzda býrakýlýp býrakýlmamasý konusu tartýþmalýdýr. Eðer doðru pozisyonda sürerlerse ve çevre dokulara zarar vermiyorsa bu diþin yerinde kalmasýnda bir sakýnca yoktur. Çene kemiðine kaynaþmýþ ve anormal pozisyonlu bir diþin (röntgenle tespit edilmiþ) ileride yol açacaðý zararlar göz önüne alýnarak çekimine karar verilebilir. Diþ arkýndaki yer darlýðý durumlarýnda diþin sürmesi diþeti- kemik ve diðer komþu diþ engeline takýlabilir. Yirmilik diþin çekilmesini gerektiren haller nelerdir? ÇÜRÜK: Tükürük, bakteri ve yiyecek parçacýklarý yeni çýkmakta olan diþin açtýðý yuvada birikerek hem yirmilik diþi hem de yanýndaki azý diþini tehdit eder. Bu tip çürükleri fark etmek ve tedavi etmek oldukça zordur. Aðrý ve enfeksiyona yol açan ve apseyle sonuçlanan aðýr tablolar meydana gelebiliyor. DÝÞETÝ HASTALIÐI (perikoronit): Kýsmen çýkmýþ bir yirmilik diþin diþetinde bakteri ve yiyecek artýklarýnýn depolandýðý bir enfeksiyon odaðý oluþur. Bu durum aðýz kokusu, aðrý, ödem ve trismusa (aðzýn tam açýlamamasý hali) sebep olur. Enfeksiyon lenfler aracýlýðý ile yanak ve boyuna yayýlabilir. Yirmilik diþin etrafýndaki bu enfeksiyona yatkýn zemin her seferinde kolayca enfekte olmaya adaydýr. BASINÇ AÐRISI: Sürme sýrasýnda komþu diþlere de basýnç uygulanýyorsa sýkýþmadan dolayý da bir aðrý hissedilebilir. Bazý durumlarda bu basýnç aþýnmaya yol açar. ORTODONTÝK SEBEPLER: Pek çok genç birey diþlerindeki çapraþýklýklarý düzeltmek için ortodontik tedavi görmektedir. Yirmi yaþ diþlerinin sürme basýnçlarý diðer diþlere de yansýyacaðýndan diðer diþlerde de bir hareketlilik olur, çapraþýklýklar artabilir. PROTEZLE ÝLGÝLÝ SEBEPLER: Protez planlamasý yapýlan bir aðýzda yirmilik diþleri hesaba katmak gerekir. Çünkü, yirmilik diþ çekildikten sonra deðiþen aðýz yapýsýna göre yeni bir protez yapmak gerekecektir. KÝST OLUÞUMU: Gömük bir diþin sebep olduðu kistik vakalar gözlenmiþtir. Kist kemik yýkýmýna, çene geniþlemesine ve çevredeki diþlerin yer
deðiþtirmesine ya da zarar görmesine sebep olur. Kemik yýkýmýný önlemek için diþ çekilmeli ve kist temizlenmelidir. Nadiren bu kist çok geniþ alanlara yayýlýrsa tümörlere dönüþebilir veya çene kemiðinde kendiliðinden kýrýlmalara yol açabilir. Hiçbir rahatsýzlýk vermese de kötü pozisyonlu bir yirmilik diþ niçin çekilmelidir? Diþin pozisyonunun bozuk olmasý enfeksiyon için tek baþýna yeterli bir sebeptir. böyle bir durumda bahsedilen problemler mutlaka yaþanacaktýr. Üstelik bu tip problemler aniden ve beklenmeyen bir zamanda geliþirler. Yirmilik diþler, fýrça ve diþ ipiyle ulaþýlmasý zor alanlarda bulunurlar. Zamanla çürümeye yol açan bakteri, asit ve yiyecek artýklarý bu bölgede toplanýr. Eðer diþ çürür ve dolguyla restore edilmezse diþ kýsa zamanda iltihaplanýr. Bu diþleri temiz tutmak zor olduðundan biriken bakteri ve yiyecek artýklarý kötü aðýz kokusuna sebep olur. Diþeti altýnda yatay (düþeyden sapmýþ) pozisyondaki gömük bir diþ, diðer diþlerin hareketi, sýklaþmasý ve çarpýklaþmasý ile sonuçlanacak olan bir basýnç oluþturur. Gömük diþin üzerini kaplayan diþetinin altýna toplanan bakteriler enfeksiyona yol açar. Yirmilik diþlerin çekilmesi için en uygun zaman nedir? Ýmpact- kötü pozisyonlu bir diþ þikayete yol açsýn ya da açmasýn 14 ila 22 yaþlarý arasýnda çekilmelidir. Genç yaþlardaki operasyonlar teknik olarak daha kolaydýr ve iyileþme daha çabuk olur. 40 yaþýn üstünde operasyonlar epey zorlaþýr.ayrýca yaþýn artmasýyla birlikte yan etkiler de artar ve iyileþme dönemi uzar. Akut- aktif enfeksiyonun olduðu durumlarda (perikoronitis) diþ çekilebilir mi? Genellikle hayýr. Enfeksiyonun var olduðu bir durumda müdahale edilirse enfeksiyon çevreye yayýlýr, yara iyileþmesi geç ve güç olur. Lokal aðýz hijyeni, antibiyotikler ve bazen de karþý çenedeki yirmilik diþin çekimi ile enfeksiyon kontrol altýna alýnýr.
Diðer diþ çekimlerinden farklý mýdýr? Yirmilik diþin konum, þekil ve boyutuna baðlý olarak uygulanacak iþlemin zorluk derecesi deðiþir. Basit bir çekimden sonra hafif bir þiþlik, aðrý ve kanama olabilir. Daha özel iþlemler gerektiren bazý kompleks çekimler de uygulanabilmektedir. Diþ hekiminizin alacaðý önlemler ve bulunacaðý tavsiyeler yan etkileri minimalize eder. Bu çekimi takiben -dry soket- denen bir iyileþme bozukluðu yaþanabilir. Çekim boþluðunda kan birikmez ve aðrý da geliþebilir. Birkaç gün içinde durum düzelir. Ayrýca diþhekiminin tavsiyelerine uyulduðu takdirde bu olayla hiç de karþýlaþýlmayabilir. Ýleri yaþlarda kemik yapýsý yoðunlaþtýðý ve esneklik azaldýðý için çekim zorlaþýr, iyileþme yavaþlar. Operasyon sonrasý bakým Yara yeri kurcalanmamalýdýr. Yoksa aðrý, enfeksiyon veya kanama geliþebilir. Ýlk 24 saat boyunca o taraf ile çiðneme yapýlmamalýdýr. Ýlk 24 saat sigara içilmemelidir. Çünkü sigara kanamayý arttýrýp iyileþmeyi bozar. Tükürülmemelidir. Yoksa kanama artar ve pýhtý yerinden oynayabilir. Kanama kontrol edilmeli. Eðer dikiþ atýlmamýþsa steril gazlý bezle tampon yapýlýr. Pýhtý oluþumu için tampon yarým saat aðýzda tutulmalýdýr. Tampon alýndýktan sonra kanama devam ediyorsa yeni bir tane konur. Þiþkinliðin kontrolü. Operasyon sonrasý bölgeye soðuk bir tampon uygulayarak dolaþým yavaþlatýlýr ve yüzün þiþmesinin önüne geçilir. Uygulama þöyle olmalýdýr: 20 dakika soðuk tampon- 20 dakika ara- tekrar 20 dakika soðuk tampon þeklindeki periyotlarla devam edilir. Ýlk 24 saatten sonra her 2 saatte bir ýlýk tuzlu suyla aðzý gargara yapmak gerekir. karýþým 1 bardak ýlýk suya 1 çay kaþýðý tuz koymak suretiyle hazýrlanýr. Birazda gülelim ÜÞÜTMÜÞ ;-) Doktor, ünlü bir ressam olan arkadaþýný ziyarete gider. Ünlü ressam, son olarak yaptýðý hasta bir adam tablosunu doktor arkadaþýna gösterip: ;-) -Eee, söyle bakalým fikrin ne? diye sorar: Doktor tabloya tekrar bakýp þöyle cevap verir : -Merak edilecek bir þey yok. Sadece üþütmüþ, o kadar... ;-)
IMPLANT; DÝÞ EKSÝKLÝÐÝNE HARÝKA ÇÖZÜM Diþlerimizi kaybetme korkusu çoðumuzun korkulu rüyasý. Ancak günümüzde diþ kayýplarýnýn kalýcý, iþlevsel ve estetik harika çözümleri var. Ýmplantoloji;bize bir, birkaç veya daha fazla diþ kaybý söz konusu olduðunda bunlarýn yenisi ile deðiþtirilmesi için güvenilir bir metod saðlýyor. Üstelik bu sistem yeni diþlerinizin hem doðal görünüp, hem de kendi diþiniz gibi hissetmenize olanak veriyor. DENTAL ÝMPLANT NE VE NASILDIR? DENTAL ÝMPLANT vida formunda titanyumdan üretilmiþtir. Çene kemiði içerisine yerleþtirilir ve güvenli bir diþ kökü görevini görür. Gereksinime göre üzerine kron veya köprü yapýlabilir veya müteharrik bir protez(total veya parsiyel) tutuculuðunu arttýrmak için destek taþýyýcý olarak kullanýlabilir. Diþ eksikliði yaþayan hastalarýn dental implant tedavileri 60 lý yýllarýn ortalarýndan bu yana baþarýlý bir þekilde uygulanýyor. Bugün kýrk yýldan fazla süredir, kendilerine uygulanmýþ implantlarý kullanan pek çok hasta bulunmaktadýr. Dental implantlar tek, kýsmi veya total diþ eksikliði durumlarýnda bizlere kalýcý ve konforlu çözüm getirmektedir. TEK DÝÞ EKSÝKLÝÐÝNDE; eksik diþin yanýndaki diþler kesilmeden,çiðneme fonksiyonunu yerine getiren doðal görünümlü bir diþe sahip olunabilir. KISMÝ DÝÞSÝZLÝK DURUMUNDA; birkaç implant tarafýndan desteklenen köprü yada kronlar,iþlev ve görünüm açýsýndan doðala en yakýn ideal çözümler saðlarlar. TOTAL DÝÞSÝZLÝK DURUMLARINDA da eðer üst yada alt çenede (veye her ikisinde birden)total diþsizlik sorunu varsa yeterli sayýda implant ile desteklenmiþ hareketli yada sabit protez seçeneklerinden birini (veya her ikisini)seçebilirsiniz. Sabit protez 5 yada daha fazla implant ile desteklenir ve gerektiðinde sadece diþ hekimi tarafýndan geri çýkarýlabilir. Hareketli protez sabit kullanýlabilen fakat ihtiyaç duyulduðunda kolayca çýkarýlabilen taþýyýcý parçalar kullanýlarak iki yada daha fazla implanta tutturulmuþ üst yapýlardýr. Protez implant üzerine yerleþtirildiðinde topuz tutucular sayesinde sýkýca tutunur ve çiðneme, konuþma,gülme gibi fonksiyonlar sýrasýnda çýkma riski
yoktur.tedavi seçeneði sizin kiþisel durum ve tercihinize baðlýdýr. Çene kemiðinizin miktar ve kalitesi sizin için en iþlevsel ve kalýcý çözümün saðlanmasýnda belirleyici rol oynayacaktýr. Gerek sabit gerekse hareketli protez uygulamalarý sizin için konuþma, gülme, çiðneme fonksiyonlarý açýsýndan güvenli ve konforlu çözümler saðlayacaktýr. DENTAL ÝMPLANTLARIN ALTERNATÝFLERÝNE OLAN ÜSTÜNLÜKLERÝ NELERDÝR? Tek diþ eksikliðinde, komþu iki diþin arasýna tutturularak desteklenmiþ köprü uygulamasý implanta alternatif olabilir. Ancak bu uygulamanýn dayanýklýlýðý genellikle sýnýrlýdýr. Ayrýca bu gibi durumlarda geleneksel köprü uygulamasýda yapýlabilir. Bu uygulamada da komþu diþler saðlam olmasýna raðmen kesilir ve yaþamýnýz boyunca köprünüzün birkaç kez yenilenmesi gerekir. Geleneksel kýsmi hareketli protezler, çiðneme, konuþma, gülme, aksýrma gibi fonksiyonlar sýrasýnda gevþeme eðilimi gösterirler. Bu da hastada hem güvensizlik oluþturur, hem de çiðneme fonksiyonu ve konforunu negatif etkiler. Normal fonksiyonlar sýrasýnda doðal diþler çene kemiðini uyararak erimesine engel olur ve sürekliliðini saðlar.tek yada daha fazla diþ eksikliði meydana geldiðinde çene kemiði zaman içinde erimeye baþlar. Kemik erimesinin arttýðý durumlarda geleneksel bir protezin dengesi ve tutuculuðunu korumak gittikçe zorlaþýr. ÝMPLANTLARIN SAÐLADIÐI EN ÖNEMLÝ AVANTAJLARDAN BÝRÝDE ÇENE KEMÝKLERÝNÝN ERÝMESÝNE ENGEL OLMASIDIR. Geleneksel bir proteze kýyasla implant destekli diþler; doðal diþler gibi iþlev görür, kendi diþleriniz gibi görünür ve hissedilir. Rahat kullanýlýr ve kalýcýdýrlar. A Þ K Sen kocaman çöllerde bir kalabalýk gibisin, Kocaman denizlerde ender bir balýk gibisin. Bir ýsýtýr, bir üþütür, bir aðlatýr, bir güldürür ; Sen hem bir hastalýk hem de saðlýk gibisin. ÞÝÝR KÖÞESÝ
info@.com www..com