ELEKTRİK TESİSAT ve EKİPMANLARININ DEPREM KORUMASI ve TİTREŞİM YALITIMI TEKNİK ŞARTNAMESİ 1
DKM İnşaat & Danışmanlık Bölüm 1 - GENEL 1.01 Tanım A. Amaç 1. Bütün mekanik ekipmanlar, titreşimin ve mekanik olarak iletilen sesin binaya geçişini engellemek için, titreşim alıcılara monte edilecektir. Titreşim alıcılar, hepsinde eşit çökme meydana gelebilmesi için ağırlık dağılımına göre seçilecektir. 2. Bütün izolatörler ve izolasyon malzemeleri, aynı üreticiye ait olacak ve üretici tarafından onaylanmış (Örnek: OSHPD Kaliforniya Deprem ve Halk Sağlığı Enstitüsü )olacaktır. 3. Bu şartnamenin sismik kısmının amacı, bir deprem anında, binadaki bütün elektrik ve mekanik sistemlerin yerinde kalmasını sağlamaktır. 4. Bu şekilde bütün sistemler, sismik kodlarla, üreticinin kurallarıyla ve yapı standartlarıyla tam uyumlu olmalıdır. Üreticinin kuralları ile yapı standartları arasında bir anlaşmazlık olduğu zaman, daha sert olan kural uygulanacaktır. 5. Bu şartname, sismik faktörler için minimum gereksinimleri karşılamak için oluşturulmuş, kodların, ulusal veya lokal yapı yönetmeliklerinin yerine kullanılması amaçlanmamıştır. 6. Bu şartnamede belirtilenlerle ilgili bir anlaşmazlık halinde, onaylanmak şartıyla yüklenici tarafından değişiklikler yapılabilir. 7. Sismik sınırlayıcılar, bölüm 1.0.6 da detaylandırılmış sismik kuvvet seviyeleri ile uyumlu bir şekilde dizayn edilecektir. 2
B. Bu bölümdeki çalışma, aşağıdakileri kapsamakta fakat onlarla sınırlı kalmamaktadır. 1. Ekipmanlar için titreşim yalıtımı 2. Ekipman yalıtım kaideleri 3. Yalıtılmış ekipmanlar için sismik sınırlayıcılar 4. Yalıtılmamış ekipmanlar için sismik sınırlayıcılar 5. Sismik sınırlayıcı dizayn sertifikası ve uygulama denetimi 6. Betonarme ekipman kaidelerinin sismik bağlantı sertifikası 7. Bütün elektrik sistemler. Yerin altına gömülmüş olan ekipmanlar hariç tutulmuştur fakat temel duvarına doğru servis girişleri dahil edilmiştir. Aşağıda adı geçen ekipmanlar tipik olanlardır. Lamba Armatürleri Bus Kanalları Elektrik Panelleri Transformatörler Akü Rafları Çatı Üstü Üniteleri Kablo Tavaları Jeneratörler 3
C. Tanımlamalar 1. Güvenlik Sistemleri: a. yangın pompası kontrol panelleri de dahil olmak üzere yangından korunma ile ilgili bütün sistemler. b. İlgili bütün sistemler ve / veya bütün jeneratörler, transformatörler ve bütün yangından korunma akış yolları ve / veya acil durum aydınlatma sistemleri de dahil olmak üzere acil durum güç kaynağı sistemleri. c. Bütün tıbbi sistemler ve yaşam destek sistemleri. d. Ekipman listesindeki bütün güvenlik ekipmanları işaretlidir. 2. Tam Bağlantı: a. Tam bağlantı demekle kast edilen; kapsüllü dübel, saplama dübel, dikey yüklü çift taraflı kelepçe veya yapıya kaynaklı ya da civatalı bağlantıdır. Elektrik boruları, busbar kanalları, kablo tavaları veya her hangi bir ekipman, bu projede sismik bağlantı noktası olarak kabul edilemez. 3. Çapraz Bağlantı: a. Sınırlayıcılar, Kablo kanalarının ve busbar ların orta eksenine dik hareketi engellemek için uygulanmıştır. 4. Boyuna Bağlantı: b. Sınırlayıcılar, Kablo kanalarının ve busbar ların orta eksenine dik hareketi 4
engellemek için uygulanmıştır. 1.02 Ürünlere ait bilgiler A. Titreşim alıcı ve sismik koruyucuların üreticisi, ürünlere ait aşağıdaki bilgileri verecektir. 1. Tanımlayıcı Bilgiler: a. Titreşim alıcı ve sismik koruyuculara ait şartname ile uyumlu bilgi föyleri veya kataloglar. b. Numaralandırılmış tanımlayıcı çizimleri referans vererek, titreşim alıcıların ve sismik koruyucuların da gösterildiği, esnek ve sabit bağlı ekipmanların detaylı listesi. 2. Montajlı Hal Çizimleri: a. Ekipman kaidesinin boyutları, kaideyi oluşturan elemanların ebatları ve destek noktalarının yeri de dahil olmak üzere imalat detayları bildirilmelidir. b. Tavana asılı ekipmanlar için kullanılan titreşim alıcı ve destek elemanlarının bütün detayları verilmelidir. c. Sismik sınırlama için duvarlar, döşemeler veya ilave çelik konstrüksiyonların kullanıldığı durumlarda kablo tavaları ve bus-bar lar için kabul edilebilir bağlantı metotlarının detayları da dahil edilmeli ve uygulamadan önce onaylanmalıdır. Mesafe, statik yükler ve bütün bağlantı noktalarındaki sismik kuvvetler gibi bilgiler, üretici tarafından verilmelidir. d. Sismik sınırlayıcı veya bağlantı parçasının bütün spesifik detayları, numarası, ebatları ve yerleri belirtilmelidir. 5
3. Sismik Sertifikalandırma ve Analizler: a. Ekipmanın yapıya bağlandığı her nokta için sismik koruma hesapları yapılmış olmalıdır. Hesaplamalar, sismik dizayn konusunda en az 5 yıl tecrübeli, işin yapıldığı ülkede geçerli lisansı bulunan profesyonel mühendisler tarafından onaylanmalıdır. b. Bütün sismik koruyucular, California OSHPD veya maksimum koruma isteyen tanınmış devlet kuruluşlarından ön onay numarası alacaklardır. Ön onayların, hesaplamalara değil, bağımsız testlere dayandırılması tercih edilir. Onaylanmış sismik koruyucuların olmaması halinde, bağımsız testlere dayandırılmış bilgi föyleri tercih edilir. Testler ve hesaplamalar, en zayıf haldeki gerilme ve kesme yükleri için de yapılmalıdır. c. Analizler mutlaka, hesaplanmış ölü yükü, statik sismik yükleri ve ekipmana ve yapıya bağlantı yapmakta kullanılan materyallerin kapasitelerini göstermelidir. Analizler, bağlantı şeklini, cıvata çapını, cıvatanın gömülü kısmının uzunluğunu veya kaynak uzunluğunu detaylı bir şekilde vermelidir. Bütün sismik sınırlayıcılar, ekipmanın ağırlık merkezine etkiyen, Bölüm 1.6 da detayları verilmiş olan kuvvetleri hatasız olarak karşılayabilecek şekilde dizayn edilecektir. Devrilme momentleri, yer seviyesinde bu kuvvetleri aşabilir. 1.03 Kod ve Standartlar A. Tipik Uygulanabilir Kod ve Standartlar Şartnameyi yazan mühendis e: Uygulanabilir kodlar için, açıklayıcı manuel de 1.03 nolu Kod ve Standart Gerekleri Bölümü ne bakınız. Coğrafik bölgeye göre 1.03A da bir veya daha fazla kodu referans yapacaksınız. 6. ve 7. Sayfadaki haritalar faydalı olabilir. 1.04 Üreticinin sorumlulukları 6
A. Titreşim yalıtımı ve sismik kontrol ekipmanı üreticileri, aşağıdaki sorumluluklara sahip olacaktır. 1. Titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik sınırlayıcı boyutlarının ve yerleşimlerinin belirlenmesi 2. Titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik sınırlayıcıların programlandığı ve belirlendiği şekilde sağlanması 3. İstendiğinde, titreşim yalıtımı yapılmamış ekipmanın sınırlandırılması için hesaplamaların ve malzemelerin sağlanması 4. Uygulama talimatlarının, çizimlerin ve montajın doğru yapıldığından ve performanstan emin olmak için eğitimli bir saha elemanının sağlanması. 1.05 Diğer İşler A. Ekipman kaideleri 1. Çizimlerde belirtilmediyse, ekipman kaidesi takviyesi ve yekpare kaidelerin yapıya bağlantı detayları ve dizaynı, sınırlayıcıları satanlar tarafından hazırlanacaktır. 2. Ekipman kaideleri, sınırlayıcı satıcıları ile birlikte koordine edilecek ve saplama dübel kullanılacaksa kaidenin ebatları, dört taraftan da ekipmanın ebatlarından 10 cıvata çapı kadar fazla olacaktır. Eğer kapsüllü dübeller kullanılacaksa, dübellere ayrılacak yer ve gömülme miktarı, ACI isteklerini yerine getirecek şekilde düşünülmelidir. B. İlave Destek Çubuğu 1. Bus-Bar lar, kablo kanalları ve çatı ekipmanları da dahil olmak üzere bütün ekipmanlar için destek çubukları, yüklenici tarafından karşılanacaktır. C. Ekler 7
1. Yüklenici, ekipman kaidesinde kullanılacak olan sınırlayıcı için bağlantı plakaları, beton donatıları gibi malzemeleri, yapılmış olan hesaplara göre temin edecektir. 1.06 Sismik Kuvvet Seviyeleri A. Bu projede aşağıdaki kuvvet seviyeleri kullanılacaktır. 1.03 te listelenen bina kodlarına uyan minimum G kuvvetleri Bina Bütün Bus- Kodu Bar ve kablo kanalları için G kuvvetleri Bölge Yatay Dikey UBC * * BOCA SBCCI Rijit olarak monte edilmiş ekipman için G kuvvetleri Yatay Dikey * * Esnek olarak Esnek veya monte edilmiş rijit olarak ekipman için monte edilmiş G kuvvetleri hayati ekipman için G kuvvetleri Yatay Dikey Yatay Dikey * * * * * 5. Sayfaya bakınız. Özel bir proje için gereken bilgileri ekleyin. Bir proje için yalnızca bir kod kullanın ve gerekli bilgileri ekleyin. Karışıklığa sebebiyet vermemek için uygulanamayacak kodlar kullanılmamalıdır. Tablo 1.06-1 Bölüm 2 - ÜRÜNLER 2.01 Amaç A. Bu bölümdeki bütün titreşim yalıtım malzemeleri ve sismik koruyucular, tek üreticinin ürünü olacaktır. Mason Industry nin ürünleri, bu spesifikasyonların kaynağı olan ürünlerdir. Diğer 8
üreticilerin ürünleri de istenen özellikleri taşımak ve uzman mühendis tarafından onaylanmak şartıyla kabul edilebilir. Sertifika ve bilgilendirme formları, bölüm 1.02 ile uyumlu olacaktır. B. Ekipman ve yapı arasındaki bağlantıdaki gevşeklik, dikeyde 1/8 inch (3mm) den daha büyük, yatayda ¼ inch (6 mm) den daha büyük kalıcı deformasyon gibi durumlar, hata olarak tanımlanmıştır. 2.02 Ürün Tanımları A. Titreşim Yalıtım Malzemeleri ve Sismik Sınırlayıcılar ŞARTNAME 1. İki tabaka ¾ (19mm) kalınlığında neopren yastık 2 (50mm) kare petek (waffle) modüllerden müteşekkil olup iki tabaka arasında 16 geyc (1,5mm) galvanizli sac plaka bulunmaktadır. Yük dağıtım plakaları ihtiyaç kadar kullanılacaktır. Titreşim yastıkları (vibration pads) Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Super W ya da Super K tip olacaktır. 2. Ağır Hizmet Tipi (Bridge bearing) neopren titreşim ayaklarının statik esnemesi 0,20 (5mm) olacak ve bu ayaklar her yönden gelecek sismik kuvveti taşıyabilir özellikte olacaklardır. Titreşim ayağının duktil dökme demir bir gövdesi ve bu gövde içinde iki adet yüzyüze karşılıklı olarak dökülmüş neopren sönümleme elemanı bulunacaktır. Neopren elemanlar normal çalışma esnasında merkezdeki dişli yatak ve civatanın dökümün iç yüzeyine temas etmesini önleyeceklerdir. Darbe sönümleyici neopren malzemeler ağır hizmet tipi (bridge bearing) kalitesinde olacaktır. Titreşim ayaklarının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Titreşim ayakları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen BR tipi olacaktır. 3. Metal sac paneller duvara veya taşıyıcı yapıya iki çelik kovan tarafından yastıklanmış neopren bir burç içinden geçirilen civata ve somundan müteşekkil bir bağlama takımı ile 9
bağlanacaktır. Dış kovan, metal sac panelin neopren malzemeyi kesmesini engelleyecektir. Panel delikleri bu bağlantı takımına uygun olarak büyütülecektir. Sac panelin arka kısmının da yatay olarak desteklemesi amacıyla ilave bir neopren eleman arkadan somun burcu üzerine geçirilecektir. Bağlantı somununun her 3 düzlemde panelin titreşim izolasyonunu kısa devre etmesini önlemek için panelin ön tarafındaki neoprene elemanın ön yüzünü örten çelik bir disk ve iç kısımdaki çelik kovan uzantısı bir durdurucu görevi yapacaktır. Bu titreşim sönümleyici bağlantı tertibatı çapraz çelik konstrüksiyon elemanlarının bağlantılarında da uygulanabilir. Bağlantı elemanında kullanılan neopren malzemeler ağır hizmet tipi (bridge bearing) kalitesinde olacaktır. Bağlama tertibatı Mason Industries Inc. tarafından imal edilen PB tipi olacaktır. 4. Tek parça halinde dökülmüş, ağır hizmet tipi (bridge bearing) neopren ankraj burcu ankraj civatasını saracak ve yassı rondela yüzeyi metal metale teması önleyecektir. Neopren burç Mason Industries Inc. tarafından imal edilen HG tipi olacaktır. 5. Yaylı Titreşim İzolatörleri gövdesiz, dikine serbest duran tip ve yatay yüklemeye karşı stabil olacaklardır. Bu izolatörler ya alttan neopren yuva içine monte edilmiş olacak veya altlarında ¼ (6mm) kalınlığında akustik neopren sürtünme yastığı bulunacaktır. Bütün yaylı titreşim izolatörlerinde ekipmana rijid bağlantı için seviye ayarlı somun bulunacaktır. Yay çapı, nominal yük altında sıkıştırılmış olan yay yüksekliğinin en az 0,8 misli olacaktır. Yayların nominal yük altına esneme mesafesinden itibaren rijid duruma gelinceye kadar ilave esneme mesafeleri bulunacak ve bu ilave esneme mesafesi nominal esnemenin %50 sine eşit olacaktır. Tekliflerde yayın nominal esneme değeri, yay çapı, nominal sıkıştırılmış yay yüksekliği ve rijid (tam sıkıştırılmış) yay yüksekliği belirtilecektir. Yaylı titreşim izolatörleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SLF tipi olacaktır. 6. Sınırlandırılmış Yaylı İzolatörler yukarda 5. maddede tarif edilen SLF tipi izolatörlerle aynı özelliklerde olacak, ilaveten izolatörün rijid bir gövdesi ve bu gövde içinde yayın üzerinden yük kalktığında yayın açılmasını önleyecek dikey hareket sınırlama elemanları bulunacaktır. Montaj esnasında gövde blokaj görevini yapacaktır. Seviye ayarından sonra çelik ayırıcı (mesafe tutucu spacer) çıkartılacaktır. Montaj ve çalışma yükseklikleri eşit olacaktır. Yayın 10
çalışma fonksiyonunu yerine getirebilmesi (ve kısa devre yapıp bloke olmaması) için bağlama civatasının etrafında ve yay ile gövde arasında ½ (12mm) boşluk bırakılmış olacaktır. Normal çalışma esnasında sınırlandırıcılar ile yay temas halinde olmayacaklardır. İzolatörün gövdesinin support veya kaide üzerine kaynak veya civata ile monte edilmesi halinde izolatör gövdesi ile yay arasındada bir iç tampon olmalıdır. Gövde bütün deprem (sismik) kuvvetlerine karşı direnecek şekilde dizayn edilmiş olacaktır. Titreşim izolatörlerinin OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Titreşim izolatörleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SLRS tipi olacaktır. 7. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörlerinin yay özellikleri yukarda 5. maddede tarif edilen SLF tipi izolatörlerle aynı olacak ve bu yaylar her yönden gelecek sismik zorlamayı taşıyacak ve sönümleyecek şekilde duktil dökme demir veya çelik bir gövde içine monte edilmiş olacaktır. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörleri dikey olarak ayarlanabilir olacak ve elastik sönümleme yakalarına temas etmeden önce her yönde ¼ (6mm) hareket etme kabiliyetine sahip olacaktır. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörlerinin OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Sismik Sönümlemeli Yaylı Titreşim İzolatörleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SSLFH ya da SLRS tipi olacaktır. 8. Hava Yastıklı Titreşim Elemanları üstte ve altta bulunan çelik taşıyıcılar arasına yerleştirilmiş esnek, naylon takviyeli ve değiştirilebilir neopren elemanlardan (körüklerden) müteşekkil olacaktır. Elemanın konfigürasyonu maksimum doğal frekans olan 3Hz i elde etmek için birden fazla körüklü olacaktır. Körükler kataloglarda verilen maksimum işletme basıncının en az 3 kat fazlası bir patlama basıncını kaldırabilecek şekilde dizayn edilmiş olacaklardır. Bütün körükler binanın basınçlı enstruman havası sistemine veya bağımsız bir basınçlı hava sistemine bağlanacaklar ve taşıdıkları cihazın seviyesini ±1/8 (±3mm) toleransında tutabilecek şekilde için 3 adet seviye kontrol valfi ile techiz edilmiş olacaklardır. Teklifler ile birlikte hava yastıklı titreşim elemanlarının bağımsız bir laboratuvar ve/veya akustik uzman kuruluş tarafından yapılmış doğal frekans, yük ve sönümleme test neticeleri verilecektir. Hava Yastıklı Titreşim 11
Elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen MT tipi ve Seviye Ayar Valfleri LV tipi olacaktır. 9. Sınırlandırılmış Hava Yastıklı Titreşim Elemanları yukarıda 8. maddede tarif edilen MT tipi elemanlarla aynı özelliklerde olacak, ilaveten izolatörün rijid bir gövdesi ve bu gövde içinde hava yayının üzerinden yük kalktığında neopren elemanın açılmasını önleyecek dikey hareket sınırlama elemanları bulunacaktır. Montaj esnasında gövde blokaj görevini yapacaktır. Seviye ayarından sonra çelik ayırıcı (mesafe tutucu spacer) çıkartılacaktır. Montaj ve çalışma yükseklikleri eşit olacaktır. Yayın çalışma fonksiyonunu yerine getirebilmesi (ve kısa devre yapıp bloke olmaması) için bağlama civatasının etrafında ve yay ile gövde arasında ½ (12mm) boşluk bırakılmış olacaktır. Normal çalışma esnasında sınırlandırıcılar ile yay temas halinde olmayacaklardır. Gövde bütün deprem (sismik) kuvvetlerine karşı direnecek şekilde dizayn edilmiş olacaktır. Sınırlandırılmış Hava Yastıklı Titreşim Elemanları (izolatörleri) Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SLR-MT tipi olacaktır. 10. Askıların (hangers) titreşim eleman grubu rijid çelik bir çerçeve içine alınmış olacaktır. Bu çerçevenin içinde, üst kısımda, 1¼ (32mm) kalınlığında neopren bir titreşim elemanı, alt kısımda ise 5. maddede tarif edilen özelliklere sahip olan çelik bir yay bulunacaktır. Çelik yay alttan güçlendirilmiş neopren bir muhafaza içine oturtulmuş olacak ve neopren yuvanın altında, yuva ile çelik çerçeve ile arasında, çelik bir rondela bulunacaktır. Üstteki neopren elemanın ve ve alttaki neopren muhafazanın çelik çerçevenin üstteki ve alttaki deliğinin içine oturmalarını sağlayan neopren uzantıları (burçları) bulunacaktır. Stabiliteyi sağlamak için askı titreşim gruplarının metal çerçevesi ve üst neopren elemanlar, mafsallı askı elemanları gibi oynak olmamalıdır. Yay çapları ve askı çerçevesinin alt delik çapı askı çubuğunun delik içindeki neopren burca temas etmeden (yani burca temas ederek yayın kısa devre yapmasına sebep olmadan) 30º lik bir salınım yapabileceği büyüklükte (çapta) seçilmiş olacaktır. Tekliflerle birlikte askı çubuğunun 30º lik salınım toleransını gösteren askı eleman resimleri ve ölçüleri verilecektir. Askılar Mason Industries Inc. tarafından imal edilen 30N tipi olacaktır. 11. Titreşim askıları yukarda 10. maddede tarif edildiği gibi olacak, ancak montaj esnasında boru tesisatını veya ekipmanı sabit yükseklikte tutmak için askılardaki yaylar katalogta 12
belirtilen nominal esneme mesafesine bir sismik sönümleme özellikli üst durdurucu (limitleyici) vasıtası ile önceden sıkılarak kilitlenmiş olacaklardır. Montaj tamamlandığında ve askılar tam yüke alındığında askı yayını serbest bırakmaya yarayan bir mekanizması bulunacaktır. Yayın esneme mesafesi, askı üzerindeki ölçek üzerinde açıkça görülebilir olacaktır. Tekliflerle birlikte askı çubuğunun 30º lik salınım toleransını gösteren askı eleman resimleri ve ölçüleri verilecektir. Askılar Mason Industries Inc. tarafından imal edilen PC30N tipi olacaktır. 12. Çelik Tel Halat şeklindeki Sismik Sınırlayıcılar galvanizli çelik uçak (aircraft) tipi halatlardan imal edilmiş olup her yönden gelecek sismik yüklere minimum emniyet faktörü 2 ile karşı koyacak şekilde dizayn edilmiş olacaklardır. Çelik halatların sertifiye edilmiş olan minimum elastiklik modülüne ulaşabilmeleri için öngerilimli olmaları gerekmektedir. Çelik halatın uç bağlantılarında kolay montaj amacı ile açı verilebilir tip özel çelik bağlantı elemanları ve 2 adet sıkıştırma vidası kullanılacaktır. Çelik halatların keskin köşe yapacak şekilde eğilmesine müsaade edilmemelidir. Çelik halat tertibatının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum yatay ve dikey yük oranlarını belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Çelik halat sismik bağlantı sistemleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Tavan ve Clevis vida bağlantılı mafsallı ve çift emniyetli SCB tipi, Askı Çubuğu Civatası ve Clevis bağlantılı SCBH (mafsallı ve çift emniyetli )tipi veya Çelik Kiriş bağlantılı SCBV tipi olacaktır 13. Sismik sabit bağlantı elemanları (sabit gerdirmeler) köşebent veya U profilden imal edilmiş olup her yönden gelecek sismik yüklere minimum emniyet faktörü 2 ile karşı koyacak şekilde dizayn edilmiş olacaklardır. Sismik sabit bağlantı elemanlarının uçlarında kolay montaj amacı ile açı verilebilir tip özel çelik bağlantı takımı ve 2 adet geçme bağlantı vidası kullanılacaktır Sismik sabit gerdirme elemanlarının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yük değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Sismik sabit bağlantı eleman takımı Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SSB tipi olacaktır. Not: Şartname 12-14 trapez askılar için olduğu kadar clevis tipi askılar için de 13
geçerlidir. Trapez ankraj (sabit) noktalarında borular trapeze sabit bir şekilde kelepçelenecektir. Şartnameler sadece boruların değil cihazların asılması durumunda da geçerlidir. 14. Sabitlendirilmek istenen askılarda, burkulmayı önleyecek şekilde boyutlandırılmış çelik köşebentler boru veya ekipman rodlarına en az 3 adet duktil demir döküm kelepçe ile bağlanacaktır. Rodların köşebentlere kaynak edilmesi kabul edilmez. Rod kelepçe tertibatının OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Rod kelepçe takımı Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SRC (Sismik rod güçlendirme klemensi) tipi olacaktır. 15. Sabitleyici olarak kullanılan bütün clevis tipi boru askılarında enine askı civatasının takviye edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla özel şekil verilmiş U-kesitinde bir iki çapraz vidalı bir takviye parçası kullanılır. Çapraz vidaler enine clevis civatasının üzerinden geçerek sıkıştırılırlar. Boru clevis çapraz bağlantı takviyesinin OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Çapraz takviye Mason Industries Inc. tarafından imal edilen CCB tipi olacaktır. 16. Her yönden gelecek sismik zorlamalara karşı koyacak olan sismik sönümleyiciler (snubberlar) ağır hizmet tipi (bridge bearing) neoprenden tek parça halinde dökülmüş bağlantı burcu ve çelik bağlantı (kilitleme) elemanlarından müteşekkil olacaktır. Neopren burç ¼ (6mm) kalınlığında ve değiştirilebilir olacaktır. Nominal yüklemeler 1000 psi (0,7kg/mm²) yi geçmeyecektir. Sönümleyici (snubber) dizaynı sönümleyicinin rijid ve elastik yüzeylerinin birbirine temas etmeden önce her yönden hareket için yüzeyler arasında minimum 1/8 (3mm) hava boşluğu bulunacak şekilde yapılmış olmalıdır. Snubber ın uç kapakları iç boşluk payının kontrolü için sökülüp takılabilir olmalıdır. Sistem devreye alınmadan önce herhangi bir kısa devrenin olup olmadığını kontrol etmek için neoprene burç döndürülecektir. Snubber ların OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Sismik sönümlendiriciler (snubberlar) Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Z-1225 tipi olacaktır. 17. Her yönden gelecek sismik zorlamalara karşı koyacak olan sismik sönümleyiciler 14
(snubberlar) ağır hizmet tipi (bridge bearing) şok yutucu lastik malzemeden yapılmış sönümleme elemanı ve çelik bağlantı (kilitleme) elemanlarından müteşekkil olacaktır. Elastomerik malzemeler minimum ¾ (19mm) kalınlığında ve değiştirilebilir olacaktır. Nominal yüklemeler 1000 psi (0,7kg/m²) yi geçmeyecektir. Snubber içindeki elastik malzeme ile sert malzemenin arasındaki hava boşluğu 1/8 (3mm) den az ¼ (6mm) den fazla olmayacak şekilde imal edilecektir. Snubber lar fabrikasında ayarlanmış toleranslar ile monte edilecektir. Sismik snubber ın 3/8 (9mm) esneme altındaki yük kapasitesi, snubber tarafından taşınan eleman ağırlığının geçerli G kuvveti çarpılması ile elde edilen yükten daha fazla veya bu yüke eşit olacaktır. Teklifler ile birlikte snubber ın x,y ve z eksenlerindeki ½ e kadar esneme ve yük eğrileri verilecektir. Snubber ların OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Sismik sönümlendiriciler (snubberlar) Mason Industries Inc. tarafından imal edilen Z-1011 serisi olacaktır. 18. Saplama ankraj dubelleri çapı standart olan dolu malzemeden, üzerine diş açılmak sureti ile üretilmiş olacaktır. Dişli kısmın geriye doğru şişirilerek teşkil edildiği ince çaplı malzeme kabul edilmez. Dübel saplamasının yük altında dübel halkasını (wedge) destekleyen bir emniyet kafası (shoulder) bulunacaktır. Ankraj dübellerinin I.C.B.O. Değerlendirme Servisi tarafından verilen, müsaade edilen yükleri gösterir bir rapor kodu bulunacaktır. Matkapla içe gömülen saplama ankraj dübelleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAS tipi olacaktır. 19. Dişi saplama ankraj dübelleri zemine yapılan montajlarda tercih edilir. Bu tip dübellerin kullanıldığında dübel yerine takıldıktan sonra titreşim izolatörleri veya cihazları bu ankraj dübelleri üzerine oturtmak mümkün olmaktadır. Dişi saplama ankraj dubelleri çapı standart olan dolu malzemeden, üzerine diş açılmak sureti ile üretilmiş olacaktır. Dişli kısmın geriye doğru şişirilerek teşkil edildiği ince çaplı malzeme kabul edilmez. Dübel saplamasının yük altında dübel halkasını (wedge) destekleyen bir emniyet kafası (shoulder) bulunacaktır. Dişi ankraj dübellerinin I.C.B.O. Değerlendirme Servisi tarafından verilen, müsaade edilen yükleri gösterir bir rapor kodu bulunacaktır. Matkapla içe gömülen dişi saplama ankraj dübelleri Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAB tipi olacaktır. 15
20. Titreşim yalıtım firması titreşim yalıtım elemanları ile birlikte bunların entegre edildiği çelik ekipman kaidelerini de temin edecektir. Diktörtgen taşıyıcı kaideler bütün ekipmanlar için tercih edilecektir. Yer sıkıntısı varsa santrifüj soğutma makinaları (chillerler) ve pompa gruplarının taşıyıcı çelik kaideleri T veya L şeklinde olabilir. Yatay bölünebilir gövdeli pompa gruplarının kaidelerinde emme ve basma dirseklerini taşıyabilecek destekler bulunacaktır. Kaidenin bütün çevre çerçeve elemanları çelik profilden olacak ve bunların yüksekliği (derinliği) kaidenin en uzun ölçüsünün minimum 1/10 una eşit olacaktır. Statik çökme ve yük altında şekil değiştirme imalatçı tarafından kabul edilebilir sınırlar içinde kaldığı müddetçe çelik kaide elemanlarının yüksekliği 14 (350mm) yi geçmeyecektir. Kaideyi yerden 1 yükseklikte tutacak şekilde, titreşim elemanlarının kaideye bağlantı noktalarında yükseklikten tasarruf edici tip üstten ankastre bağlantı destekleri kullanılacaktır. Çelik kaideler Mason Industries Inc. tarafından imal edilen WF tipi olacaktır. 21. Titreşim yalıtım firması titreşim yalıtım elemanları ile birlikte bunların entegre edildiği, betonlu yüzer kaide veya eylemsizlik kaidesi (inertia base) olarak kullanılacak ve beton dökümü için aynı zamanda bir kalıp görevi yapacak çelik ekipman kaidelerini de temin edecektir. Yatay bölünebilir gövdeli (split case) pompa gruplarının kaideleri emme ve basma dirseklerinin desteklerini de kapsayacak genişlikte olacaktır. Kaidelerin çerçeve çelik elemanlarının yüksekliği kaidenin uzun kenarının en az 1/12 si kadar olacak fakat 6 (150mm) den az olmayacaktır. Kaidenin derinliğinin, kütle ve sağlamlık açısından kaide imalatçısı tarafından aksi tavsiye edilmedikçe, 12 (300mm) den daha fazla olması gerekmez. Kaidenin alt kısmından 1½ (38mm) yükseklikte, her iki yönde (kafes şeklinde) 6 (150mm) aralıklarla kaynak edilerek yerleştirilmiş, ½ (12mm) kalınlığında betonarme takviye demirleri bulunacaktır. Betonun dökülmesi esnasında ankraj somunlarının ve bunların gömleklerinin (sleeves) tam yerinde bulunmasını sağlayan çelik şablonlar kaide ile birlikte verilecektir. Kaideyi yerden 1 yükseklikte tutacak şekilde, titreşim elemanlarının kaideye bağlantı noktalarında yükseklikten tasarruf edici tip üstten ankastre bağlantı destekleri kullanılacaktır. Çelik çerçeveli kaide yerine sadece beton dökmek için kullanılan ahşap kalıp kaideleri kullanılması kabul edilmez. Kaideler Mason Industries Inc. tarafından 16
imal edilen BMK veya K tipi olacaktır. 22. Çatı üstü klima cihazları titreşim sönümleyici yaylarla techiz edilmiş olan iki parçalı özel bir eşikli kaide üzerine monte edilecektir. Eşikli kaidenin alt parçası (eşik) Z profilli kalın çelik sactan imal edilmiş olup, yüzer üst taşıyıcı kaide ile alt eşik arasında ayarlanabilir ve değiştirilebilir çelik titreşim yayları bulunacaktır. Üst kaide hem ekipmanı taşıyacak hem de rüzgar ve sismik kuvvetlere esnek bir şekilde karşı koyacak mukavemette olacaktır. Her yönden gelebilecek sismik kuvveti sönümlemeye yarayan neoprene snubber burçları en az ¼ (6mm) kalınlığında olacaktır. Çelik yaylar yatay olarak stabil olup ¼ (6mm) kalınlığındaki akustik neoprene tampon üzerinde oturacaktır. Taşıyıcı kaide elemanları korozyona mukavim kaplamalı ve yaylar paslanmaya karşı özel koruma kaplamalı olacaklardır. Çatı üzerine oturan alt eşiğin suya karşı izolasyonu eşik yan panellerinin üstüne vidalanan galvanizli fleks üst flaşlama malzemesi ve köşelerde bunun EPDM körük (MFNC) ile birleştirilmesi sureti ile sağlanacaktır. Yayların bulunduğu noktalarda bu yaylara erişimi sağlamak için erişim kapakları olacak ve kapaklar sökülebilir su geçirmez olacaktır. Alt eşiğin izolasyonu için 2 lik bir mesafe bırakılmış olacaktır. Çatı üstü klima cihazının eşikli kaidesi klima cihazının aynı zamanda sismik korumasını da sağlayacak şekilde yapılmış olacaktır. Klima cihazı, eşikli kaidenin üst parçasına rijid bir şekilde bağlanacak, Z-kesitli alt eşik parçası ise çatı strüktürüne ankrajlanacaktır. Çatı üstü klima cihazı eşikli kaidelerinin OSHPD (Amerikan Kaliforniya Eyaleti) tarafından onaylanmış, maksimum sertifiye edilmiş yatay ve dikey yük değerlerini belirten, Ankraj Ön Onay Numarası (R sayısı) bulunacaktır. Eşikli kaideler Mason Industries Inc. tarafından imal edilen RSC tipi olacaktır. 23. Küresel kompansatörlerin dış yüzeyi peroksit ile sertleştirilmiş EPDM (DuPont Nordel) kauçuk malzemeden, iç kısımdaki kord bezi ise Kevlar (DuPont Kevlar) malzemeden olacaktır. Bu malzemenin yerine bir başkasının kullanılması durumunda kullanılan malzemenin fiziksel ve kimyasal özellikleri daha iyi veya buna eşit olmalıdır. Kauçuk elemanın flanştan çıkmasını önlemek amacı ile flanşın geçtiği ve flanşı tutan kauçuk elemanın yakalarında içi dolu çelik halkalar kullanılacaktır. Çelik halka yerine esnek tel lastik kablosu (bead wire) kullanılması kabul edilmez. Çapı 2 (50mm) ve daha büyük olan kompansatörlerde kauçuk eleman 2 adet küreden müteşekkil olacak ve iki küre arasında 17
takviye olarak dıştan takılmış düktil demir döküm bir halka (kemer) bulunacaktır. Flanşlar iki parça düktil demir döküm veya çelik olacak ve iki parçanın birleştirilmesi çelik kancalı ve benzeri kilitleme tertibatı ile sağlanacaktır. 16 (400mm) ile 24 (600mm) arası kompansatörlerin esnek elemanı tek küreli olabilir. ¾ (20mm) den 1½ (40mm) e kadar olan kompansatörlerin flanşları iki parça dişli bağlantılı, vidalı birleştirmeli ve çelik sınırlama kablolu olabilirler. Kompansatörlerin 14 (350mm) nominal çapa kadar olanları 170ºF (77ºC) ye kadar sıcaklıklarda 250psi (1,72MPa) nominal basınca haiz olacak ve 170ºF (77ºC) ile 250ºF (121ºC) arasındaki sıcaklıklarda doğrusal bir basınç düşüşü ile nominal basınç asgari 215psi (1,48Mpa) ye kadar düşebilecektir. 16 (400mm) den 24 (600mm) e kadar tek küreli kompansatörlerde ise minimum nominal basınç değerleri 170ºF (77ºC) ye kadar 180psi (1,24Mpa) ve 250ºF (121ºC) ye kadar 150psi (1,03Mpa) olacaktır. İşletme şartlarının daha yüksek olduğu durumlarda bu şartlara uygun kompansatörler kullanılacaktır. Bütün kompensatörler sevkiyattan önce fabrikasında nominal basıncın %150 sine 12 dakika süre ile test edileceklerdir. Patlama ve flanştan kopma emniyet katsayısı en az 3/1 olacaktır. Gerekli yerlerde yukardaki özelliklerde konsantrik redüksiyon tipi kompansatörler kullanılacaktır. Kompansatörün monte edileceği iki boru ucu arasındaki mesafe kompansatörün işletme basıncı altındaki uzunluğuna eşit olacaktır. Kompansatörün gerektiğinden fazla açılmasını engelliyecek kontrol rodları ancak kompansatörün bağlandığı boru parçasının sabitlenmediği ve borudaki basıncın artabileceği durumlarda kullanılacaktır. Kontrol rodlarının kullanıldığı durumlarda, kontrol rod bağlantılarında ½ (12mm) kalınlığında neoprene rondelalı yatak bulunmalı ve bu rondelanın ölçüleri 1000psi (0,7kg/mm²) daki basıncı taşıyabilecek büyüklükte olmalıdır. Teklifle birlikte bağımsız danışmanlık şirketlerinden alınmış iki adet test raporu verilecektir. Bu raporlarda kompansatörlerin bağlandığı ekipman boru bağlantılarında test edilen kompansatörler tarafından titreşim ivmesinin en az 20dB ve ses basıncı değerinin de en az 10dB düşürüldüğü ekipmanın kanat pasaj frekans değerleri baz alınarak gösterilmiş olacaktır. Ekipmanlara bağlanan bütün kompansatörler ekipman ağzı ile ekipman kesme vanası arasına monte edilecektir. Kompansatörler Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SAFEFLEX SFDEJ, SFEJ, SFDCR, MFTNC veya SFU tipi, kontrol rodları ise CR tipi olacaktır. 24. Esnek paslanmaz çelik hortumlar örme gömlekli ve karbon çelik fittingli olacaklardır. 3 18
(75mm) ve daha büyük çapta olanlar flanşlı olacaktır. Küçük ebatlarda olanların erkek nipelleri bulunacaktır. Minimum uzunluklar aşağıdaki tablodaki gibidir. Flanşlı 3''x14'' (75x350mm) 6''x20'' (150x500mm) 12''x28'' (300x700mm) 4''x15'' (100x375mm) 8''x22'' (200x550mm) 14''x30'' (350x700mm) 5''x19'' (125x475mm) 10''x26'' (250x650mm) 16''x32'' (400x800mm) Erkek nipelli 1/2''x9'' (12x225mm) 11/4''x12'' (32x300mm) 2''x14'' (50x350mm) 3/4''x10'' (19x250mm) 11/2''x13'' (38x325mm) 21/2''x18'' (64x450mm) 1''x11'' (25x275mm) Ekipman bağlantılarında hortumlar ekipmanın kesme vanası ile ekipman arasına yatay ve tercihan ekipman şaftına paralel olarak monte edilecektir. Çelik hortumlar Mason Industries Inc. tarafından imal edilen BSS tipi olacaktır. 25. Her yönden gelecek kuvvetlere karşı mukavemet edebilecek şekilde dizayn edilmiş olan akustik boru ankraj (sabit nokta) elemanı birbiri içine geçmiş iki farklı ebattaki iki çelik boru parçası ile bu ikisi arasına yerleştirilmiş ½ (12mm) kalınlığında 60 durometer neopren izolatörden müteşekkil olacaktır. Yukarı aşağı yönde dikey hareket sınırlama parçası da aynı malzemeden yapılmış olacak ve her iki yöndeki dikey hareketi engelleyecektir. İzolatör eleman malzemesinin müsaade edilebilir çalışma yükü 500psi (3,45N/m²) yı geçmeyecek ve her yönden gelecek kuvvete karşı eşit direnç gösterecek şekilde dizayn edilmiş olacaktır. Akustik boru ankraj elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen ADA tipi olacaktır. 26. Boru klavuzları (guides) birbiri içine teleskopik bir biçimde geçmiş iki farklı ebattaki iki çelik boru parçası ile bu ikisi arasına yerleştirilmiş ½ (12mm) kalınlığında 60 durometer neopren izolatörden müteşekkil olacaklardır. Klavuz yüksekliği borunun ısıl genleşmesi veya ısıl büzülmesinden dolayı aşağı yukarı harekete müsaade etmesi amacı ile bir yatay pim ile önceden ayarlanabilir olacaktır. Yatay pim boru ısıl hareketi yönüne uygun olarak 19
çıkarılabilir ve takılabilir olacaktır. Boru klavuzları borunun ±15/8 (42mm) hareketine müsaade edebilecek ve zemin özelliklerine uyabilecek şekilde yapılmış olacaktır. Boru klavuzları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen VSG tipi olacaktır. 27. Boruların duvar geçişlerinde kullanılan yalıtım elemanları iç yüzeylerine ¾ (19mm) kalınlığında neoprene sünger yapıştırılmış birbirine vidalanan iki yarım boru parçasından oluşacaktır. Yalıtım elemanı borunun duvarı geçtiği yerde duvar içinde borunun etrafına sarılarak vidalarla sıkıştırılacak ve bu suretle yalıtım elemanının içindeki süngerin iç yüzeyi ile borunun dış yüzeyi arasında herhangi bir boşluk bırakılmayacaktır. Daha sonra borunun geçtiği ve yalıtım elemanının takıldığı duvar, döşeme veya tavan deliği beton ile doldurularak kapatılacaktır. Yalıtım malzemesi duvarın her iki taraftaki yüzünden en az 1 (25mm) dışarıya taşacak şekilde seçilecektir. Isının 240ºF (115ºC) geçtiği yerlerde neoprene süngerin yerine yoğunluğu 10 lb/ft3 olan mineral yünü malzeme kullanılacaktır. Yalıtım malzemesi Mason Industries Inc. tarafından imal edilen SWS tipi olacaktır. 28. Hava kanallarının fleksibl bağlantılarında kullanılan yatay gerilmeyi sınırlama elemanları yukarda Şartname 5 te tarif edildiği gibi neopren yuvalı bir yay takımı ihtiva edecektir. Yay takımı fabrikasında belli bir ön gerilime set edilecek ve şantiyede montaj esnasında bağlanacağı ekipmanın kalkış ve duruşunda en fazla ¼ (6mm) hareket edeceği şekilde ayarlanacaktır. Eleman, havalandırma kanallarına, bina strüktürüne ve binanın içindeki ekipmanlara bağlanabilmesi için gerekli köşebent ve rod ile birlikte verilecektir. Yatay sınırlama elemanları ekipmanın her iki tarafına birden simetrik olarak aynı merkezde olacak şekilde bağlanacaktır. Yatay sınırlama elemanları Mason Industries Inc. tarafından imal edilen WBI/WBD tipi olacaktır. 29. Sonradan hazırlanan betonarme ekipman kaidelerinin betonarme döşemeler üzerinde sabitlendirilmesinde düktil demir döküm, altı köşeli, kama şeklinde özel ankraj dübelleri kullanılacaktır. Ankraj dubellerinin üst kısmında ekipman kaidesi betonarme takviye demirlerinin geçmesi için delikleri olacaktır. Ankraj dübelinin beton kaideden zemin betonuna tutturulabilmesi için yukarıdan aşağıya kadar diş çekilmiş olması gerekir. Beton ekipman kaidelerinin zemin betonuna tutturulabilmesi için özel tırnaklı, dübel saplamasının sıkıştırılması ile genişleyen kovan veya rondelalar kullanılacaktır. Beton kaide ankraj dubeli 20
Mason Industries, Inc. tarafından imal edilen tip HPA, saplamalar ise tip SAS olacaktır. Bölüm 3. UYGULAMA 3.01 Genel A. Bütün titreşim izolatörlerinin ve sismik sönümleyicilerinin kesinlikle imalatçının yazılı talimatları ve onaylanmış verileri dahilinde montajı yapılmalıdır. B. Titreşim izolatörlerinin ve sismik sönümleyicilerinin montajı, ekipmanlarda bus-bar ve elektrik tavalarında gerilmelere ve kaymalara yol açacak pozisyon değişiklikleri meydana getirmemelidir. C. Ekipmanlarla ve bina strüktürü arasında bu şartnamede tanımlanan ses ve titreşim kontrolunu bozacak rijid bağlantılar yapılmamalıdır. D. Herhangi bir ses ve titreşim yalıtımı tanımlaması yapılmamış yerlerde Elektrik Sistemler Yüklenicisi bina strüktürüne rijid bir şekilde ekipman, boru, hava kanalı bağlantısı yapmayacaktır. Buradaki bina strüktürü ile genel olarak binadaki döşemeler, tavanlar, kolonlar, duvarlar ve kirişler tanımlanmış olmakla birlikte, bunların dışında herhangi bir inşai eleman da olabilir. E. İşin diğer servisler ile de koordinasyonu yapılarak binaya rijid bağlantıların yapılmasından kaçınılacaktır. F. Diğer servisler ile anlaşmazlıktan kaynaklanan veya yer yetersizliğinden ya da diğer öngörülmeyen herhangi bir sebepten oluşan ve ekipmanların, ve boruların bina strüktürüne rijid bir şekilde bağlanmasına yol açacak her türlü durum montaj yapılmadan evvel Kontrol Mühendisliğine bildirilecektir. Kontrolluğun onayı olmadan yapılacak olan hatalı montajın düzeltme işlemlerinden Yüklenici sorumlu olup bunlar için ayrı bir bedel ödenmeyecektir. G. Şartnamedeki maddeler ile saha şartları arasında herhangi bir tutarsızlık olması veya ekipman 21
seçimlerinde herhangi bir değişiklik yapılması durumları montajdan evvel Kontrol Mühendisliğinin dikkatine sunulacak ve onay istenecektir. Bu tip tartışmalı durumlarda Kontrolluğun onayı olmadan yapılacak olan montajın düzeltme işlemlerinden Yüklenici sorumlu olup bunlar için ayrı bir bedel ödenmeyecektir. H. Yanlış malzeme kullanılarak veya hatalı yapılan montaj Yüklenici tarafından bedelsiz olarak düzeltilecektir. I. Ekipmanların asılmasından dolayı bina strüktüründe herhangi bir aşırı gerilme oluşmamalıdır. Yüklenici firma ekipman yüklerini ve yerlerini montajdan önce Statik Mühendisine onaylattırmakla yükümlüdür. Askılar genel olarak aşağıdaki yapı elemanlarına bağlanacaktır: a. Kiriş profil flanşlarına (çelik konstrüksiyon). b. Çatı taşıyıcı çelik sisteminin üst çelik elemanlarına. c. Betonarme konstrüksiyonda beton dökülürken bırakılan askı demirlerine veya betonarme için özel yapılmış onaylı dübellere. J. Titreşim izolasyonlu askılarla asılmış olan ekipman, boru tesisatı veya kablo kanallarına bağlanacak olan ve Şartname12 de tarif edilen sismik sınırlayıcı kablo tertibatı kısa devre yapmasını önlemek için hafif gevşek bırakılacaktır. K. Şartname 12 de tarif edilen sismik sınırlayıcı kablo tertibatı, titreşim izolasyonsuz askılarda gergin bağlanacaklardır. Sadece titreşim izolasyonsuz rijid askılarda kablo yerine Şartname 13 te tarif edilen rijid sismik bağlantılar kullanılabilir. L. Şartname 12 veya 13 teki sismik sınırlayıcıların kullanıldığı askılarda basınç yükünün karşılanabilmesi için askı rodları Şartname 14 de tarif edilen tip özel çelik elemanlarla kuvvetlendirilecektir. M. Şartname 12 veya 13 teki sismik sınırlayıcıların bağlandığı bütün boru clevis tipi askılarında clevis askısının taşıyıcı yatay civatası Şartname 15 te tarif edilen tip kelepçelerle takviye edilecektir. 22
N. Tavan ve duvarlarda montaj için kullanılan betonarme saplama ankraj dübelleri Şartname 18 de tarif edildiği gibi olacaktır. Zemine bağlantılı ekipmanlarda ise Şartname 19 da tarif edilen dişi saplama ve dübeller kullanılacaktır. O. Entegre çelik konstrüksiyon ekipman kaideleri Titreşim Yalıtım Firması tarafından temin edilecektir. Bu projede bağımsız olarak imal edilen veya ettirilen çelik konstrüksiyon ekipman kaidesi kullanılmayacaktır. P. Boru tesisatının 24 tan daha fazla olduğu ve spesifiye edilen titreşim hareketlerinin şartname 23 ün kapasitesini aştığı durumlarda özel yapım elastomerik kompansatörler kullanılabilir. R. Boruların duvarları, döşeme ve tavanı deldiği yerlerde Titreşim Yalıtımı Firmasından temin edilecek olan ve şartname 27 de tarif edilen yalıtım elemanları kullanılacaktır. S. Titreşim izolasyonlu askıların titreşim elemanları montajda mümkün olduğu kadar askının asıldığı yapı elemanına (bina strüktürüne) yaklaştırılacaktır. T. Elektrik İşlerinde alınacak Sismik Önlemler: 1. Çapı 2½ (64mm) veya daha fazla olan bütün elektrik kablo kılıf borularının askılarında aşağıda tarif edilen aralıklarla şartname 12 deki sismik sınırlandırma kablosu veya şartname 13 teki sismik rijid bağlantılar kullanılacaktır. 2. Bütün elektrik busbar kanalları, kablo tavaları ve kablo merdivenleri askılarında aşağıda tarif edilen aralıklarla şartname 12 deki sismik kablo bağlantı elemanları ile veya şartname 13 teki sismik rijid bağlar kullanılacaktır. 3. Enine (travers) sınırlandırıcılar 30 (9m) aralıklarda veya kablo kanalı ya da tavası belirtilen uzunluktan kısa ise kablo kanalının veya tavasının her iki ucunda bulunacaktır. Ayrıca kablo 23
kanalının veya tavasının dönüş yaptığı her noktada ve kanal veya tava sisteminin başında ve sonunda enine sınırlandırıcı bulunacaktır. 4. Uzunlamasına sınırlandırıcılar 60 (18m) aralıklarla ve bir elektrik kanalı veya tavası boyunda en az bir uzunlamasına sınırlandırıcı bulunacak şekilde uygulanacaktır. Bir kanal veya tava parçası için konulan enine (travers) sınırlandırıcı bu kanal veya tava parçasına dik olarak bağlanmış diğer bir kanal veya tava parçası için uzunlamasına (longitunidal) sınırlandırıcı görevi görebilir. Ancak, bunun kabul edilebilmesi için enine sınırlandırıcının kanalların veya tavaların kesiştiği noktadan en fazla 4 (1.2m) mesafe içinde bulunması ve ebatları daha büyük olan kanala veya tavaya göre seçilmiş olması gerekir. 5. Zemine rijid olarak bağlanmış bütün ekipmanlarda ekipmanın bağlantı deliği ile ankraj saplaması arasında esnek bir malzeme bulunacaktır. Ankraj saplamaları Bölüm 1.06 da belirtilen sismik kuvvetlere göre dizayn edileceklerdir. Ankraj deliği ile saplama arasına konacak olan neopren burçlar şartname 4 te, ankraj saplamaları ise şartname 18 ve 19 da tarif edildiği gibi olacaklardır. 6. Duvara bağlanacak paneller şartname 3 teki burçlar kullanılarak monte edileceklerdir. Zemine bağlanacak paneller şartname 4 teki burçlar kullanılarak monte edileceklerdir. Ankoraj saplamaları ise şartname 18 ve 19 da tarif edildiği gibi olacaklardır. 7. Bütün yangın söndürme boru tesisatının sismik bağlantıları NFPA 13 ve 14 de belirtildiği gibi yapılacaktır. 8. Bütün mekanik ekipmanlarda bu şartnamenin 4 nolu maddesi doğrultusunda titreşim izolasyonu ve sismik bağlantılar yapılacaktır. 9. Bütün yangın söndürme ekipmanları hayati önem taşıdığından tablo 1.06-1 deki hayat kurtarma ekipmanlarının sismik kuvvet değerleri kullanılarak bunlara mukavemet edecek şekilde sismik bağlantıları yapılacaktır. 24
3.02 Sismik Bağlantı Yapılması Gerekmeyen Ekipmanlar A. Elektrik Tesisatı 1. Çapı 21/2'' den az olan ve bireysel olarak askı çubukları ile asılan elektrik boru kablo kılıfı tesisatı. 2. Tekli kablo kılıf borusu askılarında borunun üstünden askı supportunun alt noktasına kadar olan mesafe 12'' (300 mm) ve daha az olan bütün kablo kılıf boru tesisatı. Ancak, boru boyunca 12'' (300 mm) limitini aşan nokta olursa bütün kılıf borusu boyunca sismik bağlantılar yapılacaktır. 12'' (300 mm) kuralı trapez askılı sistemler için de geçerlidir. Bu askıların bina strüktürüne bağlantıları sürtünmeye karşı dirençli olacaktır.(no ''C'' kelepçeleri kullanılacaktır). B. Asılı Ekipmanlar 1. Ağırlığı 50 lbs. (23kg) geçmeyen, çıkış hava kanalına rijid olarak bağlanmış ve en az 4 adet askı çubuğu ile asılmış VAV ve Fanlı VAV kutuları ve fanlı ekipmanlar. 25