ANONİM ŞİRKETLERDE EŞ ZAMANLI SERMAYE AZALTIMI VE ARTIRIMI

ANONİM ŞİRKETLERDE EŞ ZAMANLI SERMAYE AZALTIMI VE ARTIRIMI Soner ALTAŞ* 45 ÖZET 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu na göre sermayesi ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisi karşılıksız kalan anonim şirketler tarafından başvurulacak yöntemlerden birisi, zarar tutarında sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı olarak azaltılan miktarla aynı tutarda artırıma gidilmesidir. Kanun, anonim şirket genel kurulunun sermayenin üçte biri ile yetinme ya da sermayenin tamamlanmasına karar vermemesi halinde, şirketin kendiliğinden sona ereceğini hükme bağlamaktadır. İşte bu çalışmada, sermayesi ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisi karşılıksız kalan anonim şirketler tarafından başvurulabilecek eş zamanlı sermaye azaltımı ve artırımı işlemi üzerinde durulmaktadır. Anahtar Kelimeler : anonim şirket, sermaye, kanunî yedek akçe, zarar, sermayenin tamamlanması, eş zamanlı sermaye azaltımı ve artırımı. 1. GİRİŞ 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (T.C. Yasalar, 14.02.2011) (TTK) 1 46 nun 376 ncı maddesinin ikinci fıkrası, son yıllık bilânçoya göre, sermaye ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılan anonim şirketlerde, genel kurulun derhal toplantıya çağrılmasını ve sermayenin üçte biri ile yetinme ya da sermayenin tamamlanmasına karar vermesini, aksi takdirde şirket kendiliğinden sona ereceğini öngörmektedir. Anılan fıkranın gerekçesinde ise son yıllık bilânçodan, zararlar sebebiyle sermaye ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisinin karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, yönetim kurulunun çağrısı üzerine genel kurul iki karardan birini alabilir, (1) sermayenin üçte biri ile yetinme, yani sermayenin azaltılıp zararın bünye dışına atılması; (2) tamamlama. Bu iki karardan birini almamışsa anonim şirket sona erer. Tamamlama ile, azaltılan sermaye kadar veya ondan fazla sermaye artırımı yapılması veya bilânço açıklarının paysa- 45 * Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi 46 1 Çalışmamızda, 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu için Eski Ticaret Kanunu manasında ETK, 13 Ocak 2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu için de mer i Türk Ticaret Kanunu manasında TTK kısaltmaları kullanılmıştır. Makale Geliş Tarihi: 10.06.2014 Yayın Kurulu Kabul Tarihi: 26.08.2014 225

hiplerinin tümünce veya bazı paysahipleri tarafından kapatılması ya da bazı alacaklıların alacaklarını silmesi kastedilmektedir. denilmiştir. Dolayısıyla, sermayesi ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisi karşılıksız kalan anonim şirketlerce başvurulacak yöntemlerden birisi, zarar tutarında sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı olarak azaltılan miktarla aynı tutarda artırıma gidilmesidir. İşte bu çalışmamızda; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu na göre sermayesi ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisi karşılıksız kalan anonim şirketlerde eş zamanlı sermaye azaltımı ve artırımı hususu ele alınmaktadır. 2. ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYENİN AZALTILMASI İLE EŞ ZAMANLI OLARAK SERMAYE ARTIRIMINA GİDİLMESİ TTK nın 376 ncı maddesinin ikinci fıkrasında Son yıllık bilânçoya göre, sermaye ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, derhal toplantıya çağrılan genel kurul, sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermediği takdirde şirket kendiliğinden sona erer. hükmüne yer verilmiştir. Anılan hüküm, esasında 6762 sayılı eski Ticaret Kanunu (ETK) nun 324 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan Şirketin aciz halinde bulunduğu şüphesini uyandıran emareler mevcutsa idare meclisi aktiflerin satış fiyatları esas olmak üzere bir ara bilançosu tanzim eder. Esas sermayenin üçte ikisi karşılıksız kaldığı takdirde, umumi heyet bu sermayenin tamamlanmasına veya kalan üçte bir sermaye ile iktifaya karar vermediği takdirde şirket feshedilmiş sayılır. hükmünün tekrarıdır. Ancak, TTK nın m.376/f.2 hükmü, ETK m.324 hükmünden farklı olarak, sermaye kayıplarında sadece sermayeyi değil, sermayenin yanında kanuni yedek akçeleri de hesaba katmaktadır. Ayrıca, ETK m.324 e göre üçte iki sermaye kaybı, borca batıklık şüphesi üzerine hazırlanan ara bilançodan tespit edilirken, TTK nın m.376/f.2 hükmüne göre üçte iki sermaye kaybı yıllık bilançodan tespit edilecektir. Sermaye kaybının tespitinde dikkate alınacak kanunî yedek akçeler TTK nın 519 uncu maddesinde düzenlenen genel kanuni yedek akçelerdir. Şirketin kendi paylarını iktisabında ayrılacak yedek akçeler (TTK, m.520) ile esas sözleşme ve genel kurul kararı ile şirketin isteğiyle ayrılan yedek akçeler (TTK, m.521 vd) sermaye kaybının tespitinde dikkate alınmaz. Gerek esas veya çıkarılmış sermaye gerekse kanuni yedek akçe miktarı yönünden, sermaye kaybının tespit edildiği son yıllık bilanço tarihi 226 TEMMUZ - AĞUSTOS

itibariyle ulaşılan rakamlar esas alınır. Sermaye kaybına ilişkin tedbirlerin uygulanması için, şirket aktifleri toplamından borçları çıkarıldıktan sonra kalan öz sermayenin, sermaye ve kanuni yedek akçeler toplamının üçte birinden daha az olması gerekir(kayar, 2012:646). Üçte iki sermaye kaybında, şirket esas sözleşmesinde yer alan, tescil ve ilan edilmiş olan esas sermayesi ile son yıllık bilançoda yer alan kanuni yedek akçelerin en az üçte ikisinin eksildiği, dolayısıyla şirketin tescil ve ilan edilen sermaye yapısının gerçek mali durumuna uygun olmadığı ortaya çıkmıştır. TTK, bu durumdaki şirkete, sermayeyi tamamlama veya kalan sermaye ile yetinme kararı almaya zorlayarak ya göründüğü gibi olmasını ya da olduğu gibi görünmesini emretmektedir(kayar, 2012:650). Dolayısıyla, son yıllık bilânçodan, zararlar sebebiyle sermaye ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisinin karşılıksız kaldığı anlaşıldığı takdirde, yönetim kurulunun çağrısı üzerine toplanan genel kurul iki karardan birini alır: (1) Sermayenin üçte biri ile yetinilmesi, yani sermayenin azaltılıp zararın bünye dışına atılması; (2) Sermayenin tamamlanması. Eğer genel kurul bu iki karardan birini almaz ise anonim şirket kendiliğinden sona erer. TTK nın genel kurulu bu seçenekler arasında tercih yapmaya zorlamasının sebebi, şirketin durumunu bir an önce açıklığa kavuşturmak düşüncesidir. Sermayenin tamamlanmasında kullanılacak yöntemlerden birisi zarar tutarında sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı olarak azaltılan miktarla aynı tutarda artırıma gidilmesidir. Diğer bir deyişle, açık kadar sermaye azaltılması ile aynı anda önceki miktara tamamlayacak kadar sermaye artırımı yapılmasıdır. Bu durumda azaltma ve artırım aynı anda ve eksilen miktarda olacaktır 47 2. Dilerseniz, somut örnek üzerinden konuyu izah etmeye çalışalım. 47 2 KAYAR, artırılan kısım nakit olarak ve tamamen ödeneceğinden, TTK nın m.473/f.1 hükmü uyarınca, esas sözleşmenin değiştirilmesinin gerekmeyeceği görüşündedir. Ancak, Ticaret Sicili Yönetmeliği nin 81inci maddesinde, sermayenin azaltılması ve artırılmasının eş zamanlı olarak yapılmasına ilişkin hükümleri içeren değişik esas sözleşme metni ile esas sözleşme değişikliği Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olan şirketler için bu izin veya uygun görüş yazısının ilgili ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi şart koşulmaktadır. 227

Örneğin; (DEF) Gıda Sanayi Anonim Şirketi nin 2013 yılı bilançosuna göre, şirketin aktif toplamından borçlarının düşülmesi sonrasında ulaşılan öz sermaye yapısı aşağıdaki gibidir: Sermaye Kanuni Yedek akçeler Geçmiş Yıllar Zararı TOPLAM 500.000 TL 100.000 TL 400.000 TL 200.000 TL Şirketin pay sahiplerine ilişkin bilgiler ise aşağıdaki gibidir: Pay Sahibi Sahip Olduğu Payların Tutarı Sahip Olduğu Payların Sermayeye Oranı (%) A 100.000 TL 20 B 100.000 TL 20 C 100.000 TL 20 D 100.000 TL 20 E 100.000 TL 20 TOPLAM 500.000 TL 100 Şirket genel kurulu, bilanço zararını kapatmak amacıyla 500.000 TL olan şirket sermayesinin 400.000 TL azaltılarak 100.000 TL ye düşürülmesine ve eş zamanlı olarak aynı miktarda (400.000 TL) sermaye artırımına gidilmesini kararlaştırmıştır. Bu durumda, sermaye azaltımı ve artırımı sonrasında şirketin öz sermaye yapısı aşağıdaki gibi olacaktır: Sermaye Azaltımı Öncesi Sermaye Azaltımı Sonrası Sermaye Artırımı Sonrası Sermaye 500.000 TL 100.000 TL 500.000 TL Kanuni Yedek akçeler Geçmiş Yıllar Zararı 100.000 TL 100.000 TL 100.000 TL 400.000 TL - - TOPLAM 200.000 TL 200.000 TL 600.000 TL 228 TEMMUZ - AĞUSTOS

Pay sahiplerinin sahip oldukları pay bilgileri ise aşağıdaki gibi olacaktır: a.1. Sermaye Azaltımı sonrasında sahip olunan pay bilgileri Pay Sahibi Sahip Olduğu Payların Tutarı Sahip Olduğu Payların Sermayeye Oranı (%) A 20.000 TL 20 B 20.000 TL 20 C 20.000 TL 20 D 20.000 TL 20 E 20.000 TL 20 TOPLAM 100.000 TL 100 a.2. Eş zamanlı sermaye artırımı sonrasında sahip olunan pay bilgileri Pay Sahibi Sahip Olduğu Payların Tutarı Sahip Olduğu Payların Sermayeye Oranı (%) A 100.000 TL 20 B 100.000 TL 20 C 100.000 TL 20 D 100.000 TL 20 E 100.000 TL 20 TOPLAM 500.000TL 100 Görüldüğü üzere, genel kurul, eş zamanlı sermaye azaltımı ile artırımına gittiğinde, zarar şirket bünyesi dışına atılmakta ve şirketin sermayesi zarar öncesinde olduğu üzere 500.000 TL ye getirilmektedir. Pay sahiplerinin sahip oldukları payların itibari değerleri toplamı da pay sahibi başına 100.000 TL olmakta ve sermayeye oranları (%20) korunmaktadır. Genel kurulun kalan sermaye ile yetinmeye karar vermesi halinde ise, şirketin sermayesi 500.000 TL den 100.000 TL ye indirilmiş olur ve pay sahiplerinin sahip oldukları payların itibari değerleri toplamı 20.000 TL ye düşmekle birlikte sermayeye oranları (%20) korunmuş olur. Ticaret Sicili Yönetmeliği(TSY 48 3 ) ne göre, sermayenin tamamlanması, yani sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı olarak azaltılan miktarla aynı ya da daha yüksek tutarda artırılmasına karar verilmesi halinde, 48 3 Çalışmamızda, 27/1/2013 tarihli ve 28541 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Ticaret Sicili Yönetmeliği için TSY kısaltması kullanılmıştır. 229

aşağıdaki belgeler ticaret sicili müdürlüğüne verilir 49 4 (TSY, m.81): a) Sermaye azaltılması ve artırımının eş zamanlı olarak yapılmasına ilişkin genel kurul kararının noter onaylı örneği. b) Sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı ve aynı miktarda yapılan sermaye artırımında artırılan sermayenin tamamen ödendiğine; daha yüksek sermaye artırımı yapılması halinde ise, aşan kısmın dörtte birinin de ödendiğine dair banka mektubu. c) Sermayenin azaltılması ve artırılmasının eş zamanlı olarak yapılmasına ilişkin hükümleri içeren değişik esas sözleşme metni. ç) Esas sözleşme değişikliği Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olan şirketler için bu izin veya uygun görüş yazısı. d) Sermayenin tamamının ödendiğine, karşılıksız kalıp kalmadığına ve şirket özvarlığının tespitine ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ya da denetime tabi şirketlerde denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu. Sermayenin azaltılması ve artırılması eş zamanlı olarak tescil edilir. Yeniden yapılandırma amacıyla esas sermaye sıfıra indirilmiş ve tekrar artırılmışsa, eski payların tamamının iptal edildiği sicile tescil edilir (TSY, m.82). Dikkat edileceği üzere, Ticaret Sicili Yönetmeliği nin 81inci maddesi, sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı ve aynı miktarda yapılan sermaye artırımında artırılan sermayenin tamamen ödendiğine; daha yüksek sermaye artırımı yapılması halinde ise, aşan kısmın dörtte birinin de ödendiğine dair banka mektubunun ilgili ticaret sicili müdürlüğüne ibrazını şart koşmaktadır. Yönetmeliğin bu düzenlemesine ise TTK nın 473üncü maddesinin birinci fıkrasındaki Bir anonim şirket sermayesini azaltarak, azaltılan kısmın yerine geçmek üzere bedelleri tamamen ödenecek yeni paylar çıkarmıyorsa, genel kurul, esas sözleşmenin gerektiği şekilde değiştirilmesini karara bağlar. hükmünde geçen bedelleri tamamen ödenecek ifadesi kaynak teşkil etmektedir 50 5. Örneğimize dönecek olursak, bilanço zararını kapatmak amacıy- 494 Son yıllık bilançoya göre, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığının anlaşılması üzerine genel kurul tarafından; sermayenin karşılıksız kalan kısmının azaltılarak, azaltılan kısmın yerine geçmek üzere tamamı ödenerek ve eş zamanlı sermaye artırımı yoluyla sermayenin tamamlanmasına karar verildiği takdirde de, bu belgeler ticaret sicili müdürlüğüne verilir (TSY, m.80/f.2.b). 505 TTK nın 473üncü maddesi, ETK nın 396ncı maddesinin tekrarıdır. Nitekim, ETK nın 396ncı maddesinde Bir şirket, sermayesini azaltarak azaltılan kısmın yerine geçmek üzere tamamen ödenecek yeni hisse senetleri çıkarmak niyetinde değilse umumi heyet, esas sermayenin itibari kıymetine dair esas mukavelenin hükümlerinin değiştirilmesine karar verir; şu kadar ki; idare meclisinin talebi üzerine mahkemece tayin edilecek üç bilirkişi tarafından verilecek müşterek bir raporla, esas sermayenin azaltılmasına rağmen şirket alacaklılarının haklarını tamamen karşılıyacak miktarda aktifler mevcut olduğu tesbit edilmiş olmadıkça böyle bir karar verilemez. denilerek, azaltılan kısmın yerine geçmek üzere yapılacak sermaye artırımında payların bedellerinin tamamen ödenmesini şart koşmakta idi. 230 TEMMUZ - AĞUSTOS

la 500.000 TL olan şirket sermayesinin 400.000 TL azaltılarak 100.000 TL ye düşürülmesi ve eş zamanlı olarak 400.000 TL sermaye artırımına gidilmesi halinde, artırılan 400.000 TL nin nakden ve defaten banka hesabına yatırılmasını ve buna ilişkin banka dekontunun ibrazını şart koşmaktadır. TSY ye göre, daha yüksek sermaye artırımı yapılması halinde, örneğin 500.000 TL sermaye artımına gidilmesi halinde ise, yine 400.000 TL nin nakden ve defaten banka hesabına yatırılmasını şart koşmakta, sadece aşan kısım olan 100.000 TL nin dörtte biri olan 25.000 TL nin ödenmesine izin vermektedir. Bu durumda, paysahiplerinin toplamda 425.000 TL yi eş zamanlı sermaye azaltımı ve artırımı işleminin tescilinden önce bankaya yatırmaları gerekmektedir. Oysa, TTK, nakdî sermaye artırımlarında, artırılan sermayeyi temsil eden payların itibarî değerlerinin en az yüzde yirmibeşinin sermaye artırımının tescilinden önce, gerisinin de tescili izleyen yirmidört ay içinde ödenmesine izin vermektedir (TTK, m.459/f.3, m.344). TTK nın m.473/f.1 hükmü dolayısıyla Ticaret Sicili Yönetmeliği nde yer bulan bu düzenlemenin, sermaye artırımına iştirak eden pay sahiplerini malî açıdan zor durumda bırakacağı, eş zamanlı sermaye azatlımı ve artırımı işleminin cazibesini azaltacağı kanısındayız. Zira, eş zamanlı sermaye azatlımı ve artırımı pay sahipleri açısından tek yol olmayıp, ihtiyarîdir. Çünkü, TTK, son yıllık bilânçodan, zararlar sebebiyle sermaye ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisinin karşılıksız kaldığının anlaşılması durumunda, genel kurulun sermayenin üçte biri ile yetinilmesi, yani sermayenin azaltılıp zararın bünye dışına atılması yönünde karar almasına da imkan tanımaktadır. Yani, genel kurul eş zamanlı sermaye artırımına gitmek yerine sadece sermayenin azaltılmasına da karar verebilir, ki bu pay sahiplerinin lehine olan bir durumdur. Aynı şeyi şirket alacaklıları açısından söylemek ise mümkün değildir. Kalan sermaye ile yetinilmesine karar verilmesi, yani sadece sermayenin azaltılması, şirketin özkaynaklarının azalması ve alacaklarının tehlikeye düşmesi anlamı taşır. Bu durumda, sermaye azaltımı ile eş anlı olarak sermaye artırımına gidilmesi şirket alacaklılarının daha çok menfaatine olan bir durumdur. Kaldı ki, pay sahipleri, taahhüt etmiş oldukları sermaye payları ile sorumlu olduklarından, sermaye artırımında taahhüt edilen tutarın ödenmemesi gibi bir durumun oluşması da mümkün değildir. Ancak, TTK nın m.473/f.1 hükmündeki bedelleri tamamen ödenecek ibaresinin ve Ticaret Sicili Yönetmeliği nin mezkûr düzenlemesinin, alacaklıların menfaatine olan ve pay sahiplerinin iyi niyetli olarak tercih edecekleri bu ikinci yöntemin kullanılmasında, adeta işi yokuşa koşmakta ve zımnî ola- 231

rak mali durumu bozulan anonim şirketleri kalan sermaye ile yetinmeye zorlamakta olduğu kanısındayız. Bu nedenle, yapılacak bir yasa değişikliğinde TTK nın 473üncü maddesinin birinci fıkrasındaki bedelleri tamamen ödenecek ibaresinin madde metninden çıkarılmasının ya da bedelleri 341inci madde uyarınca ödenecek şeklinde değiştirilmesinin, bu yasa değişikliği ile beraber Ticaret Sicili Yönetmeliği nin anılan hükmünde değişikliğe gidilerek eş zamanlı sermaye artırımlarında da artırılan sermayeyi temsil eden payların itibarî değerlerinin en az yüzde yirmibeşinin sermaye artırımının tescilinden önce, gerisinin de tescili izleyen yirmidört ay içinde ödenmesine izin verilmesinin düzenlemenin amacına daha uygun olacağı kanısındayız 51 6. 3. ÖZET VE SONUÇ Anonim şirketin son yıllık bilânçosuna göre, sermaye ile kanunî yedek akçeler toplamının üçte ikisinin zarar sebebiyle karşılıksız kaldığı anlaşılırsa, genel kurulun derhal toplantıya çağrılması ve sermayenin üçte biri ile yetinme ya da sermayenin tamamlanmasına karar vermesi gerekir. Eğer genel kurul bu iki karardan birini almaz ise anonim şirket kendiliğinden sona erer. Sermayenin tamamlanması kapsamında başvurulacak yöntemlerden birisi ise, zarar tutarında sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı olarak azaltılan miktarla aynı tutarda artırıma gidilmesidir. 51 6 Kanımızca, TTK nın 473üncü maddesinin birinci fıkrasındaki bedelleri tamamen ödenecek ibaresini değiştirmeden, sadece Ticaret Sicili Yönetmeliği nde değişikliğe gidilerek de bu sorunun çözülmesi mümkündür. Aslında esas sorun, 473üncü maddenin birinci fıkrasındaki bedelleri tamamen ödenecek ibaresinin yorumlanmasından kaynaklanmaktadır. Hatırlarsanız, TTK nın 585. maddesinin 13 Ocak 2011 tarihinde kabul edilen ilk halinde; Şirket, kanuna uygun olarak düzenlenen şirket sözleşmesinde, kurucuların limited şirket kurma iradelerini açıklayıp, sermayenin tamamını şartsız taahhüt etmeleri ve nakit kısmı hemen ve tamamen ödemeleriyle kurulur. 588 inci maddenin birinci fıkrası saklıdır. denilerek nakden taahhüt edilen sermaye paylarının hemen ve tamamen ödenmesini şart koşulmuştu. 26/06/2012 tarihli ve 6335 sayılı Kanunla TTK nın konuya ilişkin 585. maddesi; Şirket kurucularının, kanuna uygun olarak düzenlenmiş bulunan, sermayenin tamamını ödemeyi, şartsız taahhüt ettikleri, imzalarının noterce onaylandığı şirket sözleşmesinde, limited şirket kurma iradelerini açıklamalarıyla kurulur. Esas sermaye pay bedellerinin ödenmesi, ödeme yeri, ifa borcu, ifa etmemenin sonuçları, bedelleri tamamen ödenenmiş payların devri hususlarında bu kanunun anonim şirketlere ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. 588inci maddenin birinci fıkrası saklıdır. şeklinde değiştirildi. Dolayısıyla, limited şirket sermayesinin tamamının yahut bir kısmının nakden taahhüt edilmesi halinde, nakden taahhüt edilen payların itibarî değerlerinin en az %25 i tescilden önce, kalan %75 i de şirketin tescilini izleyen 24 ay içinde ödenmesi mümkündür (TTK, m.585, m.344/f.1). Dikkat edileceği üzere, 585inci maddenin ilk halinde hemen ve tamamen ibaresi yer almakta idi ve soruna da bu ibare neden oluyordu. Değişiklik sonrasındaki metinde ise anonim şirket hükümlerine yollamada bulunuldu, ancak maddenin ilk cümlesinde sermayenin tamamını ödemeyi ibaresi yer aldı. Bununla birlikte, anılan ibare, taahhüt edilen sermaye tamamen ödenir şeklinde yorumlanmadı. Kanımızca, 473üncü maddenin birinci fıkrasındaki bedelleri tamamen ödenecek ibaresi de böyle yorumlanmalıdır. Yani, anılan ibareden, azaltılan kısım yerine çıkarılacak sermaye paylarının bedellerinin iç kaynaklardan karşılanamayacağı, nakden karşılanacağı anlaşılmalı, hemen ödeneceği şeklinde bir yoruma gidilmemelidir. Bu durumda, Ticaret Sicili Yönetmeliği nin 81inci maddesinin değiştirilmesi yeterli olabilecektir. 232 TEMMUZ - AĞUSTOS

Ancak, TTK nın m.473/f.1 hükmündeki bedelleri tamamen ödenecek ibaresi ve Ticaret Sicili Yönetmeliği, sermayenin azaltılması işlemi ile birlikte eş zamanlı ve aynı miktarda yapılan sermaye artırımında artırılan sermayenin tamamen ödendiğine; daha yüksek sermaye artırımı yapılması halinde ise aşan kısmın dörtte birinin de ödendiğine dair banka mektubunun ilgili ticaret sicili müdürlüğüne ibrazını şart koşmaktadır. Bu düzenlemenin, sermaye artırımına iştirak eden pay sahiplerini malî açıdan zor durumda bırakacağı, eş zamanlı sermaye azaltımı ve artırımı işleminin cazibesini azaltacağı; kalan sermaye ile yetinilmesi imkanı varken alacaklılar lehine pay sahiplerinin iyi niyetli olarak tercih edecekleri bu yöntemin kullanılmasında caydırıcı bir etkiye sahip olduğu ve zımnî olarak mali durumu bozulan anonim şirketleri adeta kalan sermaye ile yetinmeye zorladığı düşünülmektedir. Bu nedenle, yapılacak bir yasa değişikliğinde TTK nın 473üncü maddesinin birinci fıkrasındaki bedelleri tamamen ödenecek ibaresinin madde metninden çıkarılmasının ya da bedelleri 341inci madde uyarınca ödenecek şeklinde değiştirilmesinin, bu yasa değişikliği ile beraber Ticaret Sicili Yönetmeliği nde değişikliğe gidilerek eş zamanlı sermaye artırımlarında da artırılan sermayeyi temsil eden payların itibarî değerlerinin en az %25 inin sermaye artırımının tescilinden önce, gerisinin de tescili izleyen yirmi dört ay içinde ödenmesine izin verilmesinin uygun olacağı kanısındayız. KAYNAKÇA BKK (27.01.2013) Ticaret Sicili Yönetmeliği, Ankara: Resmi Gazete (28541 sayılı) Kayar, İsmail (2012). Yeni TTK ya Göre Anonim Şirkette Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Tespiti ve Sonuçları, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 18; 2 (2012) : 643-658 Komisyon Raporu : Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ve Adalet Komisyonu Raporu, Esas No:1/324, TBMM Tutanak Dergisi, Dönem:23, Yasama Yılı:2, S.Sayısı:96, Nr.112 T.C. Yasalar (09.07.1956) 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu, Ankara: Resmi Gazete (9353 sayılı) T.C. Yasalar (14.02.2011) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, Ankara: Resmi Gazete (27846 sayılı) T.C. Yasalar (30.06.2012) 6335 sayılı Türk Ticaret Kanunu İle Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü Ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Ankara: Resmi Gazete (28339 sayılı) 233