HİZMET İHRACATINDA KDV VE KAZANÇ İSTİSNASI VAT AND EARNING EXCEPTION IN SERVICE EXPORT Kadir Can GÜNEŞ 49 * * ÖZ Hizmet sektörünün vergisel yükünün fazlalığı ileri sürülen sav olmuştur. Esas itibariyle hizmet sektörü diğer sektörlere göre sübvansiyon ve benzeri argümanları çok fazla değildir. Diğer sektörlere nazaran,vergisel yükü oldukça fazla olan hizmet sektörünün, istihdama katkısı ve katma değer yaratmadaki gücü giderek artmakta ve bu açıdan dünyada da önemli hale gelmektedir. Hizmet sektöründeki özellikleri itibariyle KDV ve Kazanç istisnası yazımızın konusunu oluşturmaktadır. Anahtar Sözcükler:Hizmet İhracı, Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, İstisna ABSTRACT In Turkey, according to statistics, the service sector is more taxing than other areas.there is reason that the service sector is not supported with subsidies and similar arguments.essentialy, compared to other sectors, the service sector is growing day to day and is increasing the power of creating employment and creating added value.the Vat and Earning Exception in the service sector constitutes the subject of our writing. Keywords:Income Tax Law,Corporation Tax Law,Exception,Service Export 1.GİRİŞ Hizmet ihracı istisnasını ; KDV, Gelir Ve Kurumlar Vergisi yönünden ; 15.06.2012 tarihi itibariyle yürürlüğe giren düzenleme üzerinden inceleyeceğiz.yurtdışı hizmet ihracına %50 kazanç istisnasını KDVK, GVK ve KVK nda belirtilen hükümler üzerinden incelemek yazımızın konusunu oluşturmaktadır. 2.HİZMET İHRACI 3065 sayılı Kanunun (11/1-a) maddesine göre yurtdışındaki müşteriler için yapılan hizmetler vergiden istisna edilmiştir. 49 * * Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Makale Geliş Tarihi: 03.02.2017 Yayın Kurulu Kabul Tarihi: 09.02.2017 255
3065 sayılı Kanunun (11/1-a) maddesi kapsamında bir hizmetin KDV den istisna olabilmesi için, aynı Kanunun (12/2)nci maddesine göre; - Hizmetin yurtdışındaki bir müşteri için yapılması, - Hizmetten yurtdışında faydalanılması gerekir. Hizmetin yurtdışındaki bir müşteri için yapıldığı, yurtdışındaki müşteri adına düzenlenen fatura ve benzeri belge ile tevsik edilir. Hizmetten yurtdışında faydalanılmasından kasıt, Türkiye de yurtdışındaki müşteri için yapılan hizmetin, müşterinin yurtdışındaki iş, işlem ve faaliyetleri ile ilgili olması; Türkiye deki faaliyetleri ile ilgisi bulunmamasıdır. Yurtdışındaki firmaların, Türkiye ye gönderecekleri mal ve hizmetler Türkiye de tüketildiğinden, bu firmalara söz konusu mal ve hizmetler için Türkiye de verilen ; Danışmanlık Aracılık Gözetim Müşteri bulma Piyasa araştırması vb. hizmetler, hizmet ihracı istisnası kapsamında değerlendirilmez ve KDV ye tabidir. Bu durumda faydalanma kriterinin tespitinde, yapılan hizmetin ithal edilen mal ile doğrudan ilişkili olması gerekir.yabancı firmaların Türkiye den ithal ettiği (Türkiye nin ihraç ettiği) mallar dolayısıyla verilen hizmetler, hizmet ihracı kapsamında değerlendirilir. Türkiye içinde taşıma hakkı bulunmayan yabancı bayraklı gemilere ve uçaklara verilen tadil, bakım, onarım hizmetleri hizmet ihracı kapsamında KDV den istisnadır. Türkiye den serbest bölgelere verilen hizmetler hizmet ihracı kapsamında değerlendirilmez. 3.HİZMET İHRACINDA KAZANÇ İSTİSNASI Hizmet İhracında Kazanç istisnası ; 6322 sayılı kanunun 9.maddesiyle eklenmiş olup, 15.06.2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. İstisna ile ilgili hüküm,gelir Vergisi Kanunu madde 89 ve Kurumlar Vergisi kanununda da madde 10 Diğer İndirimler başlığı altında birebir aynı olarak yayınlanmıştır. 256 OCAK - ŞUBAT
Hüküm gereği ; Türkiye de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma;ayrıca, 09.08.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı kanunun 15 inci maddesiyle de, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50 si istisna kapsamında tutulmuştur. Bu indirimden yararlanılabilmesi için fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şarttır. Bu bentte yer alan oranı, hizmet alanları ve kazanç tutarları itibarıyla sıfıra kadar indirmeye veya %100 e kadar artırmaya Bakanlar Kurulu, bu bendin uygulamasına ve denetime ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgili bakanlıkların görüşünü almak suretiyle Maliye Bakanlığı yetkilidir. 4. ÖRNEK UYGULAMA Hasılat 500.000 TL Kanun Öncesi Vergi Hesabı Kanun Sonrası Vergi Hesabı 500.000 TL İndirim Tutarı 0 500.000/2 = 250.000 Vergi Matrahı 500.000 TL 500.000-250.000 = 250.000 TL Hesaplanan Vergi 500.000 x 0,20 = 100.000 250.000 x 0,20 = 50.000 257
Beyannamede aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. 5.SONUÇ Özellikle son yıllarda bilişim sektörünün kazandığı ivmeye dikkat edecek olursa, bu sektörün yarattığı katma değer ve rekabet edilebilirlik ve ülkemize kazandırdığı döviz, nitelikli iş gücüne yarattığı istihdam vb hizmet sektöründe vergi yükünü aşağı çekecek uygulamaları beraberinde getirmiştir. Bu istisna uygulaması ile elektronik ticaret, yazılım ve mühendislik alanında faaliyet gösteren firmalara ihracatı teşvik edecek bir bakış açısı getirdiği söylenebilir.kdv istinasıyla beraber elde edilen kazancın yarısının istisna olması, hizmet sektörünün biraz olsun vergi yükünü azaltacak,yurt dışı piyasalara ilişkin faaliyetlerini de genişletecektir. KAYNAKÇA T.C. Yasalar (06.01.1961). 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (10700 sayılı) T.C. Yasalar (21.06.2006). 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (26205 sayılı) T.C. Yasalar (02.11.1984). 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (18563 sayılı) T.C. Yasalar (15.06.2012). 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. Ankara: Resmi Gazete (28324 sayılı) 258 OCAK - ŞUBAT
T.C. Yasalar (09.08.2016). Yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun. Ankara: Resmi Gazete (29796 sayılı) 259