Avrupaʼyı Yaşamak Bologna Lizbon ile buluşuyor projesi Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı öğrenci hareketliliği ve istihdamının geliştirilmesi
Campus Europae Nedir? Avrupa Üniversite Vakfı (The European University Foundation Campus Europae (EUF-CE) Avrupa da öğrenci değişimi ve gelişimi için yürütülen, Avrupa genelinde bir üniversite ağıdır. Campus Europae projesi, Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl tarafından başlatılmış ve daha sonra yerine gelen Gerhard Schroeder tarafından sürdürülmüştür. 2003 yılından itibaren ise Lüksemburg devleti himayesindedir. 2
Campus Europae nin temel hedefi, öğrencilerde Avrupalı olma bilincinin geliştirilmesidir. Amaç, öğrencilere üniversite öğrenimleri sırasında Avrupa nın çeşitlilik içinde birlikteliği ni yaşatmak ve bunu yaparken de, bilimsel ve akademik yeterlilikleri uluslararası istihdam edilebilirlik ve bir Avrupalılık kimliği ile bütünleştirmektir. Campus Europae, bu hedef doğrultusunda Avrupa genelinde öğrenci hareketliliği (dolaşımı) için yeni yöntemler geliştirmiştir. Öğrenciler, ortalama beş yıl süren lisans ve yükseklisans öğrenimleri sırasında farklı lisan ve kültürleri olan iki Avrupa ülkesinde (kendi ülkeleri dışında) yer alan iki üniversitede birer yıl geçireceklerdir. Campus Europae ağında halen 15 Farklı Avrupa ülkesinden 17 üniversite yer almaktadır: Alcalá Üniversitesi (İspanya) Aveiro Üniversitesi (Portekiz) Avrupa Uluslararası Beşeri Bilimler Üniversitesi (Vilnius, Litvanya) Greifswald Üniversitesi (Almanya) Hamburg Üniversitesi (Almanya) Örebro Üniversitesi (İsveç) Letonya Üniversitesi (Riga, Letonya) St. Petersburg Devlet Üniversitesi (Rusya) Trento Üniversitesi (İtalya) Viyana Üniversitesi (Avusturya) Vytautas Magnus Üniversitesi Kaunas (Litvanya) Limerick Üniversitesi (İrlanda) Lódz Üniversitesi (Polonya) Lódz Teknik Üniversitesi (Polonya) Lüksemburg Üniversitesi (Lüksemburg) Henri Poincaré Üniversitesi Nancy I, (Fransa) Novi Sad Üniversitesi (Sırbistan) 3
Avrupa genelinde istihdam imkanı Küreselleşen Dünyamızda, Avrupa nın ekonomik ve politik gelişimi için insan gücüne yatırım yapılmasının zorunlu olduğu bir gerçektir. 1999 yılında Avrupa devletleri tarafından başlatılan Bologna Süreci ile yüksek öğrenimin rekabetçi ve bilgiye dayalı bir ekonominin yaşamsal bir parçası olduğunu kabul edilmiştir. Küreselleşme ve yeni bilgi-güdümlü ekonomilerden kaynaklanan güçlükler de 2000 yılında Bu nedenle Avrupa üniversitelerinin yapması gereken, mezunlarının iş bulabilme imkânlarını arttıran kaliteli bir öğrenim sağlamaktır. Üniversiteler Bologna Süreci kapsamında bu konuda çalışmakta olmalarına rağmen istihdam imkânı kendiliğinden ortaya çıkmamaktadır ve öğrenim sürecinin doğal bir aşaması durumunda değildir. İstihdam ancak, üniversitelerdeki öğrenim özel ve kamu sektörlerinde iş ortamında uygulama deneyimi ile bir araya getirildiğinde yüksek öğretimin bir çıktısı haline gelebilir. Bunun karşılığında Avrupa da istihdam imkanı, genç mezunlar birkaç Avrupa ülkesindeki üniversiteler ve iş ortamlarında deneyim kazandıklarında gerçekleşecektir. Bu nedenle Avrupa genelinde öğrenci hareketliliği özendirilmeli ve hem akademik çevreler, hem de işgücü pazarı/iş dünyası tarafından desteklenmelidir. Lizbon da toplanan Avrupa Devletleri tarafından vurgulamıştır. Lisbon Konferansının, Avrupa Birliğinin amacını sürdürülebilir ekonomik gelişme ile birlikte daha iyi ve daha fazla iş imkânı yanında sosyal uyumu sağlayabilen, dünyanın en rekabetçi ve dinamik bilgi temelli ekonomisi haline gelmek olarak tanımlaması, (yüksek) öğrenim ve eğitimin önemini tekrar ortaya koymuştur. 4
Avrupa genelinde öğrenci hareketliliği önündeki engeller Avrupa daki tüm öğrencilerin %10 undan daha azı yurtdışında öğrenim görmektedir. Öğrenci hareketliliğinin daha ulaşılabilir olmasının önünde çok sayıda engel bulunmaktadır. Campus Europae Üniversiteleri bu engellerin birçoğunun aşılabilmesi amacına yönelik olarak, örneğin yurtdışındaki çalışmaların sonuçlarının (derecelerin) tamamen tanınmasının sağlanması (ör. Avrupa Kredi Transfer Sistemi (ECTS) kullanılarak), yabancı dil öğreniminin teşvik edilmesi, öğrencinin yurtdışı öğrenimi ile ilgili yönetsel zorlukların en aza indirilmesi ve yurtdışında yaşam ve öğrenim ile ilgili pratik bilgilerin kolayca ulaşılabilir hale gelmesi için yoğun çaba içindedir. Her ne kadar bu girişimler öğrenciler açısından hareketliliği özendirse de, mutlaka üzerinde durulması gereken bir konu da olayın parasal yönü, yani öğrencilerin yurtdışında öğrenimden olumsuz finansal koşullar veya yanlış bilgilendirilme nedeniyle vazgeçmemelerinin sağlanmasıdır. Örnek vermek gerekirse, Avrupa daki öğrencilerin yaklaşık yarısı öğrenimleri sırasında çalıştığı bilinmektedir. Bu öğrencilerin çalışma yerlerini aktarma imkânları olmadığı için hareketlilik programlarına katılma imkânları da olamamaktadır. Bu konuda yeni çözümler bulmamız gerekmektedir. 5
Bologna Lizbon ile buluşuyor Öğrenci hareketliliğinde olası büyük bir artışın, kişisel gelişime katkısı ve istihdam edilebilme imkânını arttırması dışında herhangi bir faydası olup olmayacağı sorusu akla gelebilir. Campus Europae, hareketliliğin iki yan ürünü olması beklenerek hayata geçirilmiştir: yüksek düzeyde eğitimli, çok dil bilen, kararlı vatandaşlar tarafından özgürleştirilmiş bir Avrupa ve Avrupa yı dünyadaki en dinamik ve rekabetçi bilgiye dayalı ekonomi haline dönüştürecek eğitimli bir neslin ortaya çıkması. Bu amaca ulaşmak için, Campus Europae Üniversiteleri firmalar ve kurumlar ile mümkün olduğunca fazla alanda birlikte çalışabilmek ve uluslararası öğrencilerine öğrenimleriyle ilgili iş deneyimi sağlayabilmek için yaratıcı yöntemler geliştirmektedir. Akademik dünya, bu bileşimin akademik programların kalitesini önemli ölçüde arttıracağının farkındadır ve özel sektör de bu durumu aktarılabilir bilginin günlük işlerine taşınabilmesi için önemli bir adım olarak değerlendirmektedir. 6
Halen üniversitelerde staj imkanları tam zamanlıdır, öğrenim dönemi dışındadır ve belirli hafta veya ay süreyle sınırlıdır, çünkü aksi durumda öğrenim süresinin uzamasına neden olmaktadır. Campus Europae nin öğrenimde istihdam ortamı (LEP) programı, haftada 8-10 saat yarı zamanlı bir şekilde düzenlendiği için öğrencilerin yabancı bir işgücü pazarında en az 20-22 ay boyunca ve öğrenim sürelerinin uzamasına neden olmadan deneyim kazanmalarını sağlamaktadır. Bunun yanında Campus Europae özel dil eğitimini de içermektedir. Bu nedenle Campus Europae öğrencileri yerel dil az yaygın bir dil olsa bile en azından orta düzeyde yeterliliğe sahip olmaktadır. Bu faktörler bir araya geldiğinde, bir başlangıç aşamasından sonra, CE öğrencileri birkaç ay boyunca görevlendirildikleri işletmelerde gerekli niteliklere sahip, aktif ve verimli birer çalışan haline gelmektedirler. 7
Avrupa genelinde öğrenci hareketliliğinin finansmanı Öğrenci hareketliliğinin ve Avrupaʼda öğrencilerin istihdam imkânlarının arttırılması için yeni nesil finansman politikaları Campus Europae uzun vadede, üyesi üniversitelerin tüm öğrencilerinin katılabilmesi için tasarlanmıştır. Bu iddialı hedef finansmanla ilgili birtakım soruları da beraberinde getirmektedir. Avrupa Yüksek Öğrenim Alanı nda büyük çaplı bir öğrenci hareketliliği beklenmedik zorluklar çıkarmaktadır çünkü alışılagelen finansman yöntemleri öğrencilerin sadece küçük bir yüzdesine fayda sağlamaktadır. Başka etmenler yanında, hareketlilik programları için kullanılacak kamu Bu tip bir programın uygulanabilmesi için aşağıdaki unsurlara gerek vardır: a) Üniversite ve işveren işbirlikleri yanında, öğrenimle ilişkili ve örneğin; şirketler, kamu kurumları, hastaneler, okullar, toplumsal, kültürel ve politik kurumlarda, iş ortamında haftada 8-10 saatlik, öğrenimde istihdam ortamları nı organize edecek yeni aracı kurumlar kurulmalı (veya mevcut olanlar kullanılmalıdır). b) Öğrencilere maaşsız stajyer-kontratı yapılacaktır. Avrupa daki istihdam mevzuatı, öğrencilerin eşdeğer iş ortamı bulmalarına olanak sağlayacak esneklikte değildir. c) Maddi desteğe ihtiyacı olan öğrencilere CE Bursu sağlanabilecektir. d) Projenin masrafları kamu kaynaklı destekler ve sponsorların, örneğin öğrencilerin çalıştıkları firmaların bağışları ile karşılanacaktır. Ancak bu bağışlar bu sponsorların firmalarında çalışan öğrencilerin CE bursları için kullanılmamaktadır. Burslar, yerel bir fonda toplanarak, yurtdışına gitmek için maddi desteğe ihtiyacı olan (yerli) kaynaklarını arttırmak için politik anlamda bir kararlılık veya istek görünmediğinden, yakın gelecekte de bu konuda bir değişiklik olacağına dair bir işaret bulunmamaktadır. Avrupa genelinde öğrenci hareketliliğini finanse etmek için yenilikçi yöntemler kullanılması bu hareketliliğin önündeki engellerin kaldırılması ve yaygınlaştırılması yolunda atılacak önemli adımlar olacaktır. öğrenciler için kullanılacaktır. Program dahilindeki yabancı dil kursları ve idari masrafların bir kısmı da bu bağışlardan karşılanacaktır. 8
Sonuç olarak; öğrenciler için ne kadar fazla sayıda öğrenimde istihdam ortamı (LEP) sağlanabilirse, yurtdışına gidecek öğrenciler için o kadar bağış sağlanmış olacaktır. 9
CE Programının genel yararları Üniversiteler ve fakülteler, firmalar ve işverenler ile temaslarını arttıracak ve sağlamlaştıracaktır. Paydaş firmalarda çalışan öğrenci sayısı arttıkça, üniversite ve işverenler birbirlerinin ihtiyaçları, beklentileri ve ilgi alanları hakkında daha fazla bilgi edinme fırsatı bulmuş olacaklardır. İşverenler, sorun temelli öğrenme ortamında sağlayacakları imkanlardan faydalanmaya hevesli, yüksek eğitimli ve motive öğrenciler çalıştırabilecektir. Öğrencilerin uluslararası altyapısı da, hem toplumsal ve kültürel hem de ticari ve teknik açıdan bu kurumlara ek değer katabilecektir. Son olarak, işverenler üniversiteler ile gelecekte olası işbirlikleri konusunda daha fazla bilgi sahibi olacaktır. Öğrenciler, öğrenim ve öğrenimle ilgili staj imkânının bir arada olması sayesinde ileri düzeyde bir eğitim deneyimi elde edecektir. Bu deneyim onların gittikleri ülkedeki deneyimlerini de, toplumsal ilişkiler ve lisan öğrenimini açısından daha derinlikli ve etkili hale getirecektir. Proje hakkında daha fazla bilgi için: Prof. Dr. Christoph Ehmann, Genel Sekreter Tel: + 352 261510 22 christoph.ehmann@campuseuropae.org Joao Bacelar Tel: + 352 261510 21 joao.bacelar@campuseuropae.org Avrupa Üniversite Vakfı CE (European University Foundation Campus Europae) Château de Munsbach 31, rue du Parc 5374 Munsbach Luxembourg 10
11
European University Foundation [EUF] Château de Munsbach 31, Rue du Parc L-5374 Munsbach Tel: +352-261510 Fax: +352-26151032 contact@campuseuropae.org www.campuseuropae.org