6552 SAYILI KANUNA GÖRE BORÇLARIN YAPILANDIRILMASI Adana, 17.11.2014 İbrahim GÜLER * Adana SMMM Odası Vergi Mevzuatı İnceleme Komisyonu Başkanı Bağımsız Denetçi A- VERGİ DAİRESİ VE BELEDİYELERE OLAN BORÇLAR 1-6552 SAYILI KANUN KAPSAMINDA VERGİ DAİRELERİNCE TAKİP EDİLEN BORÇLARDAN HANGİLERİNİN YAPILANDIRILACAĞI: Bir alacağın 6552 sayılı Kanunun 73.maddesi kapsamında yapılandırılarak ödenebilmesi için aşağıdaki üç şartın bir arada bulunması gerekmektedir: a) aşağıda açıklanacak tür ve dönemden kaynaklı bir borç olması, b) 10.09.2014 tarihi itibariyle kesinleşmiş olması ve (kesinleşme; süresi içinde dava açılmamış olması, yargılamanın son bulmuş olması, uzlaşılması, 10.09.2014 tarihi ve öncesi itibariyle davadan feragat edilmiş olması ve feragata ilişkin mahkeme kararının tebliği üzerine kesinleşmiş olması) c) 11.09.2014 tarihi itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olması şarttır. 6552 Sayılı Kanun'un 73.maddesi gereği, yapılandırma kapsamına Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergiler (vergi, resim, harç, fon payı, eğitime katkı payı - gümrük vergi ve resimleri hariç-)ve vergi cezaları ile bunlara bağlı gecikme faizleri, gecikme zamları gibi fer'i borçlar girmektedir. 30.4.2014 tarihi dahil ve önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları kapsam dahilindedir. Mükellefiyetler: Vergilendirme Dönemi 15 Gün Olan Mükellefiyetler: Örnek: 1-15 Nisan 2014 dönemine ait petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin ÖTV'nin vergilendirme döneminin bitim tarihi ile beyanname verme süresinin son günü Nisan 2014 ayına rastladığından kapsama girmekte, 16-30 Nisan 2014 döneminin bitim tarihi Nisan 2014 ayı olmakla birlikte beyanname verme süresi Mayıs 2014 ayına sirayet ettiğinden kapsama girmemektedir. Vergilendirme Dönemi Aylık Olan Mükellefiyetler: Mart 2014 dönemi ve önceki dönemler kapsama girmekte, Nisan 2014 dönemi ise kapsama girmemektedir. Vergilendirme Dönemi 3 Aylık Olan Mükellefiyetler: Vergilendirme döneminin bitim tarihi ve beyanname verme süresinin son günü Nisan 2014 ayı ve öncesine rastlayan dönemler kapsama girmektedir. Yıllık Beyanname İle Beyan Edilen Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefiyetleri: 2013 ve önceki yıllara ait yıllık gelir ve kurumlar vergisi kapsama girmektedir. Ancak, 2013 yılı yıllık gelir vergisinin ikinci taksidi kapsama girmez. Kıst dönem ve tasfiye dolayısıyla beyanname verme süresinin son günü 30.4.2014 tarihi ve bu tarihten önce olanlar kapsama girmektedir. Veraset ve İntikal Vergisi Mükellefiyetleri: Beyanname verme süresinin son günü 30.4.2014 tarihi ve bu tarihten önce olanlar kapsama girmektedir. Harç Mükellefiyetleri: 30.4.2014 tarihi ve öncesi tarihlerde gerçekleştirilen gayrimenkul devir ve iktisap işlemleri nedeniyle tarh edilip 10.09.2014 tarihi itibariyle kesinleşmiş bulunan harçlar madde kapsamına girmektedir.
- 2 - Motorlu Taşıtlar Vergisi: 2014 yılına ilişkin olarak 30.4.2014 tarihinden önce tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi, yıllık harçlar gibi borçlar Kanun kapsamına girmektedir. Ancak 2014 yılına ait olarak tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisinin Temmuz 2014 ayında ödenmesi gereken ikinci taksidinin yapılandırılması mümkün değildir. Vergi Aslına Bağlı Olmayan Vergi Cezaları: Vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarında 30.4.2014 tarihi ve öncesi yapılan tespitlere ilişkin olarak kesilen ve 10.9.2014 tarihi itibariyle kesinleşmiş olup vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olanlar kapsam dahilindedir. 2-6552 SAYILI KANUN KAPSAMINDA BELEDİYELERCE TAKİP EDİLEN BORÇLARDAN HANGİLERİNİN YAPILANDIRILACAĞI: Emlak ve Çevre Temizlik Vergisi İle Emlak Vergisi Üzerinden Hesaplanan Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı: Emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ve emlak vergisi üzerinden hesaplanan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zamları yapılandırılacaktır. Buna göre, söz konusu borçlardan vadesi 30.4.2014 tarihi dahil ve öncesi olduğu halde, 10.09.2014 tarihi itibariyle kesinleşmiş olup ödenmemiş bulunanlar yapılandırılacaktır Belediyelere Olan Su Borçları: Belediyelere olan su borçları ile bunlara bağlı fer'i borçlar (hertürlü ceza ve zamlar) yapılandırılacaktır. Buna göre, söz konusu borçlardan vadesi 30.4.2014 tarihi dahil ve öncesi olduğu halde, 10.09.2014 tarihi itibariyle kesinleşmiş olup ödenmemiş bulunanlar yapılandırılacaktır Büyükşehir Belediyeleri Su ve Kanalizasyon İdarelerine olan Su ve Atık Su Borçları: Büyükşehir belediyelerine olan su ve atık su borçları ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i borçlar (hertürlü ceza ve zamlar dahil) yapılandırılacaktır. Buna göre, söz konusu borçlardan vadesi 30.4.2014 tarihi dahil ve öncesi olduğu halde, 10.09.2014 tarihi itibariyle kesinleşmiş olup ödenmemiş bulunanlar yapılandırılacaktır 3- VERGİ DAİRELERİ VE BELEDİYELERE BORÇLARIN YAPILANDIRILMASI İÇİN YAPILACAK BAŞVURU SÜRESİ VE ŞEKLİ: Vergi dairelerine, belediyelere, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerine olan yukarıda belirtilen borçlarını yapılandırarak ödemek isteyen borçluların 01.12.2014 tarihi mesai saati bitimine kadar borçlu bulundukları idarelere yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir. Vergi dairesine olan borçlar için doğrudan, posta yoluyla veya internet üzerinden (www.gib.gov.tr, internetten yapılan başvurularda vergi dairesine ayrıca ıslak imzalı dilekçe verilmesi, yapılandırılmak istenilen borçla ilgili açılmış dava varsa, ilgili vergi dairesine ayrıca yazılı olarak da başvurulması şarttır) başvuruda bulunulabilir. Başvuruların taahhütlü posta veya APS ile gönderilmesi halinde postaya verildiği tarih, adi posta ile gönderilmesi halinde ise dairenin kayıtlarına intikal ettiği tarih başvuru tarihi olarak dikkate alınacaktır. Tüzel kişilerin başvurusu kanuni temsilcileri tarafından yapılacaktır. Haklarında iflasın açılmasına karar verilen gerçek ve tüzel kişiler için iflas idaresi başvuruda bulunacaktır. Bununla birlikte, iflas halindeki tüzel kişilerin ortaklarının ve kanuni temsilcilerinin 213 ve 6183 sayılı Kanunlar gereği sorumlu oldukları borçlar için madde hükümlerinden yararlanmaları mümkündür. Haklarında iflas ertelemesi kararı bulunan şirketler ve kooperatifler mahkeme kararına göre temsile yetkili kişiler vasıtasıyla başvuruda bulunacaklardır.
- 3-213 ve 6183 sayılı Kanunlar gereği sorumluluk düzenlemeleri nedeniyle mirasçılar, kefiller, şirket ortakları ve kanuni temsilciler gibi amme borçlusu sayılan kişiler sorumlu oldukları tutar dikkate alınarak madde hükümlerinden yararlanabileceklerdir. 3568 sayılı Kanun gereği mükellefle birlikte borcun ödenmesinden müştereken ve müteselsilen sorumluluğu bulunanlar da madde hükümlerinden yararlanabileceklerdir. Adi ve kollektif şirket ortakları sorumlu oldukları borçlar için madde hükümlerinden yararlanabileceklerdir. 6111 sayılı Kanun kapsamında borçlarını yapılandırdığı halde yükümlülüklerini yerine getirmediği için haklarını kaybedenler yapılandırmadan faydalanabileceklerdir. Borçluların birden fazla vergi dairesine olan borçları için her bir vergi dairesine ayrı ayrı başvurmaları gerekmektedir. Başvuru aynı vergi dairesine olan tüm borçlar için yapılabileceği gibi seçilen blorçlar için de yapılabilir. Ancak, motorlu taşıtlar vergisi mükellefleri her bir taşıt itibariyle hesaplanacak toplam borç tutarı için başvuruda bulunmaları zorunludur. Diğer taraftan, borçların yapılandırılması için yapılacak başvurularda, borçlunun açtığı davalardan (ihtirazi kayıtla verilen beyanname için açılan davalar dahil) vazgeçmeleri gerekmektedir. Davadan vazgeçme dilekçeleri vergi dairelerine verilecek ve dilekçelerin verildiği tarih, yargı merciine verildiği tarih sayılacak ve vergi dairesince bu dilekçelerin bir örneği ilgili yargı merciine gönderilecektir. Vergi Dairesine Olan Borçların Yapılandırılmasında Kullanılacak Dilekçeler: EK:1/A: Şahıs veya şirketlerin vergi dairesine olan kesinleşmiş borçların yapılandırılmasında kullanılacaktır. EK:1/B: İl özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşların vergi dairesine olan kesinleşmiş borçların yapılandırılmasında kullanılacaktır. EK:1/C: Gençlik ve spor genel müdürlüğü, Türkiye futbol federasyonu ve özerk spor federasyonlarınca tescil edilmiş spor klüplerinin vergi dairesine olan kesinleşmiş borçların yapılandırılmasında kullanılacaktır. EK:3: Vergi iadesi alacağının yapılandırılan borçlara mahsubu için kullanılacaktır. EK: 4: 6552 sayılı Kanundan önce yapılan mahsuben ödeme talebinden vazgeçmek için kullanılacaktır. EK:5: Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan (net) alacaklar için kullanılacaktır. Alacaklı Diğer İdarelere Olan Borçların Yapılandırılmasında Kullanılacak Dilekçeler: Vergi daireleri dışında kalan alacaklı diğer idareler EK:1/A-B-C dilekçelerine uygun dilekçeler hazırlayarak borçluların kullanımına sunması gerekmektedir. 4- VERGİ DAİRELERİ VE BELEDİYELERE YAPILANDIRILAN BORÇLARIN ÖDEME SÜRESİ VE ŞEKLİ: Borçlular, 1 Aralık 2014 tarihi mesai saati bitimine kadar borçlu bulundukları vergi dairesi ve belediyelere başvurarak yapılandırdıkları borçlarını, ilk taksit ödeme süresi içinde (31.12.2014 mesai saati bitimine kadar) tamamını, ya da ikişer aylık dönemler halinde azami onsekiz eşit taksitte ödemeleri mümkündür. Peşin ödemede (31.12.2014) ayrıca bir faiz uygulanmaz. Ancak, taksitli ödemelerde, 6 taksit için 1,05, 9 taksit için 1,07, 12 taksit için 1,10 ve 18 taksit için 1,15 katsayı üzerinden faiz hesaplanır. Seçilen taksit süresinden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde kat sayı düzeltilerek faiz yükü azaltılacaktır. Ödenecek taksitlerin ödeme süresinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde süre, tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonuna kadar uzayacaktır. Kredi kartı ile yapılacak ödemeler www.gib.gov.tr üzerinden yapılabilecektir. Kredi kartı ile yapılacak ödemeler, tüm taksitlerin defaten ödenmesi, bir ya da birden fazla taksitin defaten ödenmesi ya da bir veya birden fazla taksitin ilgili taksit aylarına yansıtılmak suretiyle ödenmesi şeklinde yapılabilecektir. Kredi kartıyla yapılan taksitli ödemelerde katsayı uygulanacaktır.
- 4 - EK:3'teki dilekçe kullanılmak suretiyle vergi iadesi alacağının, yapılandırılmış kendi borcuna mahubu mümkün bulunmaktadır. Sadece Vergi Dairesine Olan Borçlar İçin; Çok zor durum olmaksızın (6183 S.K. Md.48), her bir vergi türü itibariyle (yıllık gelir vergisi, yıllık kurumlar vergisi, stopaj gelir vergisi, kurum stopajı, KDV, ÖTV dahil damga vergisi hariç) bir takvim yılında ikiden fazla taksidin vadesinde ödenmemesi ya da eksik ödenmesi (taksitin %10'unu aşmamak şartıyla 5 TL'ye kadar eksik ödemeler ihlal sayılmaz) halinde yapılandırılan borçlara ilişkin kalan taksitlerin ödeme hakları kaybedilir. Ancak, ödenmesi gereken taksitlerin 2014 takvim yılında en fazla bir tanesinin, müteakip takvim yıllarında ise en fazla iki defa ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin, seçilen taksitlendirme süresinin son taksitini izleyen ayın sonuna kadar 6183 S.K'nun 51.maddesine göre gecikme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla madde hükmünden yararlanılacaktır. 2014 yılında birden, müteakip takvim yıllarında ise ikiden fazla taksidin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi ve ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin ise son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmemesi halinde madde hükmünden yararlanma hakkı kaybedilecektir. Taksitlendirilen borçların süresinde tamamen ödenmemesi halinde, yapılan ödemeler nispetinde madde hükümlerinden yararlandırılacaktır. Borcu yoktur yazısı istendiğinde, taksitlendirme ihlal edilmediği sürece vadesi geçmiş borcun bulunmadığına dair yazı verilecektir. Taşıtların satış ve devri halinde taksitlendirilen borcun tamamının ödenmesi şartı aranacaktır. 5- KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE MEVCUT OLMAYAN KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN BEYANI: Bu konu sadece, bilanço esasına göre defter tutan Kurumlar Vergisi Mükelleflerini kapsamaktadır. Kurumlar vergisi mükelleflerinin 31.12.2013 tarihi itibariyle düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan, - Kasa mevcutlarını, - İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını 31.12.2014 tarihi dahil vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir. Bunun için EK:5'de yer alan dilekçe kullanılacaktır. Bu beyanın elektronik ortamda yapılması zorunludur. Ancak, elektronik ortamda beyanname ve bildirim verme zorunluluğu bulunmayanlar kağıt ortamında beyan edeceklerdir. Kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklar tutarlarını düzeltmek için beyanda bulunan mükellefler, beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplayarak 31.12.2014 tarihine kadar ödeyeceklerdir. Bu süre içinde ödenmezse 6183 sayılı Kanun gereği gecikme zammı ile birlikte takip edilecektir. KASA MEVCUDU: Örnek:1-) (A) Limited şirketinin 31.12.2013 tarihli bilançosunda kasa hesabı 300.000 TL'dir. Fiilen kasada bulunmayan tutar ise 290.000 TL'dir. Şirketin EK:5'i beyan tarihi 24.10.2014 tarihi olup bu tarihte kasa hesabının bakiyesi 400.000 TL olmuştur. Bu olayda 31.12.2013 tarihindeki bakiye içerisindeki fiilen kasada bulunmayan tutar (290.000 TL) esas alınacaktır. Beyan tutarı : 290.000 TL Hesaplanan Vergi : 290.000 x %3 = 8.700 TL
- 5-24.10.2014 689- DİĞ.OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARAR 290.000 100- KASA 290.000 İşletmede bulunmayan kasa mevcudunun tenzili. 24.10.2014 689- DİĞ.OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARAR 8.700 360- ÖD.VERGİ VE FONLAR 8.700 Örnek:2-) (A) Limited şirketinin 31.12.2013 tarihli bilançosunda kasa hesabı 400.000 TL'dir. Şirketin EK:5'i beyan tarihi 28.10.2014 tarihi olup bu tarihte kasa hesabının bakiyesi 220.000 TL olmuştur. Bu olayda 28.10.2014 tarihindeki kasa mevcudu (en fazla 220.000 TL) esas alınacaktır. 220.000 TL'nin, 200.000 TL'lık kısmının fiilen kasada bulunmadığı varsayıldığında: Beyan tutarı : 200.000 TL Hesaplanan Vergi : 200.000 x %3 = 6.000 TL 28.10.2014 689- DİĞ.OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARAR 200.000 100- KASA 200.000 İşletmede bulunmayan kasa mevcudunun tenzili. 28.10.2014 689- DİĞ.OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARAR 6.000 360- ÖD.VERGİ VE FONLAR 6.000 ORTAKLARDAN ALACAKLAR: Örnek:1-) (A) Anonim şirketinin 31.12.2013 tarihli bilançosunda Ortaklardan Alacaklar ve Ortaklara Borçlar Hesabı aşağıdaki gibi olup beyan tarihi olan 21.10.2014 itibariyle bu tutarlar değişmemiştir. 131 Hesap 300.000 TL 331 Hesap 170.000 TL 231 Hesap 150.000 TL 431 Hesap 120.000 TL Toplam 450.000 TL Toplam 290.000 TL Beyan Edilecek Tutar : 450.000 (-) 290.000 = 160.000 TL Hesaplanan Vergi : 160.000 x %3 = 4.800 TL 21.10.2014 331- ORTAKLARA BORÇLAR 170.000 431- ORTAKLARA BORÇLAR 120.000 131- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 170.000 231- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 120.000 Hesapların Mahsubundan
- 6-21.10.2014 689- DİĞ.OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARAR 160.000 131- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 130.000 (300.000-170.000) 231- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 30.000 (150.000-120.000) İşletmede bulunmayan ortaklardan alacakların tenzili. 21.10.2014 689- DİĞ.OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARAR 4.800 360- ÖD.VERGİ VE FONLAR 4.800 Örnek:2-) (A) Limited şirketinin 31.12.2013 tarihli bilançosunda Ortaklardan Alacaklar ve Ortaklara Borçlar Hesabı aşağıdaki gibidir. 231 Hesap 400.000 TL 431 Hesap 160.000 TL Beyan tarihi olan 27.10.2014 itibariyle Ortaklardan Alacaklar ve Ortaklara Borçlar Hesabı aşağıdaki gibidir. 131 Hesap 100.000 TL 331 Hesap 200.000 TL 231 Hesap 360.000 TL Toplam 460.000 TL Beyan edilecek tutar, 460.000 (-) 200.000 = 260.000 TL olsa da, 31.12.2013 tarihi itibariyle ortaklardan net alacak tutarı (400.000-160.000) 240.000 TL olduğundan: Beyan Edilecek Tutar : 400.000 (-) 160.000 = 240.000 TL Hesaplanan Vergi : 240.000 x %3 = 7.200 TL Beyan edilecek tutar 31.12.2013 tarihli bilanço'ya göre hesaplanmakla birlikte mahsuplar 27.10.2014 tarihindeki hesaplara göre yapılacaktır. Şöyleki: 27.10.2014 331- ORTAKLARA BORÇLAR 200.000 231- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 200.000 331 Hesap kapatılır. 27.10.2014 689- DİĞ.OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARAR 240.000 131- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 100.000 231- ORTAKLARDAN ALACAKLAR 140.000 İşletmede bulunmayan ortaklardan alacakların tenzili. 331 ve 131 hesaplar kapanır, 231 hesapta 20.000 TL kalır. 27.10.2014 689- DİĞ.OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARAR 7.200 360- ÖD.VERGİ VE FONLAR 7.200 Kâr dağıtımı yapılması halinde, dağıtılabilir ticari kâr tutarının hesabında 6552 sayılı Kanun gereği yukarıda 689 Hesaba yapılan kayıtlardaki tutarlar dikkate alınmayacaktır. Yani bu tutarlar düşülmeden önceki ticari kâr dağıtıma esas olacaktır.
- 7-6- KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLARIN BEYANINA ESAS OLACAK BİLANÇO: Kurumlar vergisi mükelleflerinin, kurumlar vergisi beyannamesi ekinde vermiş oldukları 31.12.2013 tarihli bilançoları dikkate alınacaktır. Dolayısıyla, kanuni süreden sonra verilen düzeltme beyannamelerindeki bilançolar dikkate alınmayacaktır. B- ZORUNLU ARAÇ MUAYENESİ BORÇLARI 6552 sayılı Kanunun 79. maddesine göre, 11.09.2014 tarihi dahil zorunlu araç muayenesi yaptırılması gerektiği halde bu tarihe kadar muayeneleri yaptırılmamış olan araçlar kapsam dahilindedir. Kapsam dahilindeki araçların 31.12.2014 tarihi dahil olmak üzere bu tarihe kadar muayenelerinin yaptırılması durumunda, madde hükmünden yararlanılabilecektir. Gecikmeden kaynaklanan aylık %5 faiz yerine %1 katsayı uygulanacaktır. C- SGK BORÇLARI 1- YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİREN BORÇLARIN TÜRÜ VE DÖNEMİ: Nisan 2014 ve önceki aylara ilişkin olup, 10.09.2014 ve önceki tarihte tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan, a) 5510 sayılı Kanunun 4/a-b-c bentleri kapsamındaki sigortalıların, sigorta primi, işsizlik sigortası primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, ek karşılık primi ve sosyal güvenlik destek primi borçları, b) Başvuru tarihi itibariyle ilgili mevzuata göre ödenmesi gereken isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi borçları, c) Damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı borçları, ç) Özel inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi borçları, d) Genel sağlık sigortalısı olanlardan kaynaklanan genel sağlık sigortası primi borçları, e) 5335 sayılı Torba Kanunun 30.maddesinin ikinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlarda (genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda) çalışan ve aylıkları kesilmesi gerektiği halde kesilmeyenlere 11.09.2014 tarihini takip eden ödeme dönemine kadar yersiz olarak ödendiği tespit edilen aylıklara ilişkin borçlar, f) 5510 sayılı Kanun gereği 30.04.2014 tarihi ve öncesinde işlenen fiillere ilişkin idari para cezası borçları ile buna bağlı gecikme cezası, gecikme zammı ve kanuni faiz borçları, Yeniden yapılandırma kapsamına girmektedir. Ancak, 25.09.2014 tarih ve 2014/26 sayılı genelgenin 3.1.a örnek:2 altında yapılan açıklamada: - 2014 Nisan ve önceki aylara ilişkin olup 11.09.2014 ila 31.12.2014 tarihleri arasında işverenlerce kuruma verilen veya kurum tarafından re'sen düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri, - 10.09.2014 veya öncesi tarihli mahkeme ilamına istinaden düzenlenmiş olması, - 10.09.2014 veya öncesi tarihli kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca rapor düzenlenmiş olması - 10.09.2014 tarihi veya öncesinde kuruma intikal ettirilmiş olan ve resmi kurum ve kuruluşlardan alınan yazılara istinaden düzenlenmiş olması, - EK-10 sigortalıların eksik gün bildirim formlarının verilmemesi veya verilmesine rağmen kurumca geçerli sayılmaması nedeniyle düzenlenmiş ve bu belgelerin işverenlerden 10.09.2014 tarihi veya öncesinde istenilmiş olması halinde, söz konusu prim belgelerinin 10.09.2014 tarihi ve
- 8 - öncesinde kuruma verildikleri kabul edilerek tahakkuk eden sigorta primi ve işsizlik sigortası prim borçları da yapılandırma kapsamına dahil edileceği belirtilmiştir. Diğer taraftan, 2014/Nisan ve önceki aylara ilişkin açılan hizmet tespit davalarına istinaden 10.09.2014 tarihi ve öncesinde ilk derece mahkemelerince verilen kararların işverenlerce temyiz edilmesine rağmen, Yargıtay tarafından nihai karar verilmeden yapılandırma başvurusunda bulunulması halinde, ilgililerce ilk derece mahkemesinin kararına istinaden düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinin kuruma verilmesi kaydıyla, davadan feragat edildiğine dair dilekçe alınmaksızın bahse konu prim belgelerinin tahakkuk işlemleri yapılarak söz konusu borçlar da yapılandırma kapsamına dahil edilecektir. Bu şekilde kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin yalnızca tahakkuk işlemleri yapılacak, söz konusu belgelerin hizmet kısmı (sigortalıların yer aldığı bölüm) ise Yargıtayca onama kararı verilmesi halinde işleme alınacaktır. Yargıtayca mahkeme kararının bozulması halinde, yapılan ödemeler varsa diğer borçlara mahsup edilecek, yoksa 5510 S.K'nun 89.maddesine göre iade edilecektir. 2- BAŞVURU SÜRESİ, YERİ VE ŞEKLİ: a) 5510 sayılı Kanunun 4/a-b-c bentleri kapsamındaki sigortalıların, sigorta primi, işsizlik sigortası primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, ek karşılık primi ve sosyal güvenlik destek primi borçları için 31.12.2014 tarihine kadar, b) 5335 sayılı Torba Kanunun 30.maddesinin ikinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlarda çalışan ve aylıkları kesilmeyenlere 11.09.2014 tarihini takip eden ödeme dönemine kadar yersiz olarak ödendiği tespit edilen aylıklara ilişkin borçlar için 31.12.2014 tarihine kadar, c) 30.04.2014 tarihi veya öncesi işlenmiş fiiller dolayısıyla 31.12.2014 veya öncesinde tebliğ edilmiş olan idari para cezalarında 31.12.2014 tarihine kadar, ç) Genel sağlık sigortalısı olanlardan kaynaklanan genel sağlık sigortası primi borçları için 30.04.2015 tarihine kadar, Başvuruda bulunulması gerekmektedir. Adi ortaklıklarda, adi ortaklığın kapsama giren borcunun tamamı (ortakların kendi hisselerine düşen kısmı değil) yapılandırılacaktır. İşyerini devir alan ya da kendisine intikal eden işverenlerin başvuruda bulunmaları halinde, hem devir veya intikal tarihinden sonraki borçlar, hem de, devir veya intikal tarihinden önceki borçlar; işyerini devreden işverenlerin başvuruda bulunmaları halinde ise yalnızca devir tarihinden önceki borçlar yapılandırılacaktır. 5510 sayılı Kanunun 88. ve 6183 sayılı Kanunun 35.maddesine istinaden, şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkililer ile kanuni temsilcilerinin veya limited şirket ortaklarının görev yaptıkları veya ortaklık sıfatlarının devam ettiği sürelerden kaynaklanan borçları için başvuruda bulunmaları halinde, ödeme planı yalnızca kapsama giren ve sorumlu oldukları borçlar için çıkartılacaktır. Bu işlemler manuel ortamda yapılacaktır. Alt işvereni bulunan işverenlerin başvuruda bulunmaları halinde, asıl işverenin borçlarının yanı sıra alt işverenlerin borçları da yapılandırma kapsamına dahil edilecektir. Bunun için asıl işverenden alt işverenden alınmış EK:12'deki taahhütname istenecektir. Buna mukabil, asıl işverenden önce alt işveren kendi borcu için başvuruda bulunursa, bu defa alt işverenden, asıl işverenden alınmış EK:13'deki taahhütname istenecektir. Ancak, EK:12 ve EK:13'teki taahhütnamelerin alınamaması halinde asıl işverenlerin borcu alt işverenlerin borçları ile birlikte, alt işverenlerin borçları ise yalnızca kendi borçlarını kapsayacak şekilde yapılandırılacaktır. Bu durumda asıl ve alt işverenlerin borçlarını ödemeleri halinde alt işverenin borçları mükerrer olarak ödenmiş olacağından mükerrer ödenen kısım önce alt işverenin kapsama girmeyen borcuna, sonra asıl işverenin veya diğer alt işverenlerin kapsama girmeyen borçlarına mahsup edilecek ve başkaca bir borcun olmaması halinde ise alt işverene iade edilecektir. Yeniden yapılandırma başvurularını 01.10.2014 tarihinden itibaren yapılması gerekmekle birlikte, 11.09.2014 tarihinden 30.09.2014 tarihine kadar yapılacak başvurular da kabul edilecektir.
- 9 - EK:1: İle; 5510 sayılı Kanunun 4/a kapsamındaki sigortalıların, sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, idari para cezası, damga vergisi, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı ve eksik işçilikten kaynaklanan prim borçları için e-sigorta kanalıyla veya elden ya da posta yoluyla işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurulacaktır. EK:2: İle; 5510 sayılı Kanunun 4/b kapsamındaki sigortalıların, prim borçları, durdurulan sigortalılık sürelerinin ihyasına ilişkin prim borçları elden ya da posta yoluyla, - Prim borçları için herhangi bir sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine, - Durdurulan sigortalılık sürelerinin ihyasına ilişkin prim borçları için sigortalı dosyasının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurulacaktır. EK:7: İle; - Yaşlılık, emeklilik veya malüllük aylığı bağlandıktan sonra 5510 S.K'nun 4/b kapsamında çalışmaya başlayanların 01.10.2008 tarihinden önceki sürelere ilişkin destekleme prim borçları için, elden ya da postayla herhangi bir sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine, - 4/b'den yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra 5510 S.K'nun 4/b kapsamında çalışmaya başlayanların veya çalışması devam edenlerin 01.10.2008 tarihinden önceki veya sonraki sürelere ilişkin destekleme prim borçları için, elden ya da postayla borç dosyalarının oluşturulduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezi takip birimine, - 4/a'dan yaşlılık veya malüllük aylığı bağlandıktan sonra 5510 S.K'nun 4/b kapsamında çalışmaya başlayanların veya çalışması devam edenlerin 01.10.2008 tarihinden sonraki sürelere ilişkin destekleme prim borçları için, elden ya da postayla borç dosyalarının oluşturulduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezi takip birimine, Başvurmaları gerekmektedir. EK:8: İle; 4/c'den emeklilik veya malüllük aylığı bağlandıktan sonra 5510 S.K'nun 4/b kapsamında çalışmaya başlayanların 01.10.2008 tarihinden sonraki sürelere ilişkin destekleme prim borçları için, elden ya da postayla "Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/Ankara" adresinde bulunan Emeklilik hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kamu Görevlileri Ödemeler Daire Başkanlığına başvurmaları gerekmektedir. 4/a ve 4/b kapsamında olanlar için destekleme prim borçları yönünden birleştirilmiş talep formu oluşturulduğundan, her bir sosyal güvenlik destek pirimi borcu için ayrı ayrı başvuru formu düzenlenecektir. EK:9: İle; - 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa tabi sigortalılar, - 5510 S.K. Md.Ek-5'teki, tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılığı kapsamındaki sigortalılar, - 5510 S.K. Md.Ek-6'daki, bazı kısmi süreli çalışanların sigortalılıkları (ticari taksi, dolmuş ve benzeri şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri) kapsamındaki sigortalılar, - Mülga 506 S.K. Md.85, 5510 S.K. Md,5/g, 51/3'teki İsteğe bağlı sigortalılar, - Mülga 506 S.K. Md.86 topluluk sigortasına tabi sigortalılardan Kaynaklanan prim borçları için elden ya da postayla sigortalı dosyalarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurulur, EK:10:'İle; Genel sağlık sigortası prim borçları için elden ya da postayla ikametgahının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurulur, EK:11: İle; 5335 sayılı Torba Kanunun 30.maddesinin ikinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlarda çalışan ve aylıkları kesilmeyenlere 11.09.2014 tarihini takip eden ödeme dönemine kadar yersiz olarak ödendiği tespit edilenlerden; - 4/a kapsamındaki sigortalıların, ikametgahının bulunduğu, - 4/b kapsamındaki sigortalıların, sigortalı dosyalarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine, elden ya da postayla başvurmaları gerekmektedir.
- 10 - EK:12: İle; Alt işvereni bulunan işverenlerin başvuruda bulunmaları halinde, asıl işverenin borçlarının yanı sıra alt işverenlerin borçları da yapılandırma kapsamına dahil edilecektir. Bunun için asıl işverenden alt işverenden alınmış EK:12'deki taahhütname istenecektir EK:13: İle; Asıl işverenden önce alt işveren kendi borcu için başvuruda bulunursa, bu defa alt işverenden, asıl işverenden alınmış EK:13'deki taahhütname istenecektir. 4/a'lı sigortalı çalıştıran işverenlerin aynı veya farklı illerde birden fazla işyerinin bulunması halinde her bir işyeri için ayrı ayrı başvuruda bulunmasını tavsiye ederiz (genelgenin bu bölümü muğlaktır). Ticari kazanç, veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar, Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi olan ortaklar, Eshamlı komandit şirketlerde komandite ortaklar, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin tüm ortakları ile tarımsal faaliyette bulunanlar, prim borçları için ayrı ayrı başvuruda bulunmaları gerekirken yalnızca biri için başvuruda bulunan sigortalılar, her iki borç türü için de başvuruda bulunmuş kabul edilecektir (ayrı ayrı başvurulsun). e- Sigorta kanalıyla yapılacak olan yeniden yapılandırma başvuruları www.sgk.gov.tr adresinden e-sigorta kullanıcı kodu ve şifresi/kesenek bilgi sistemi kullanıcı adı ve şifresi girilmek suretiyle yapılacaktır. Ancak, 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkartılmış ya da almış olduğu e-sigorta kullanıcı kodu ve şifrelerini unutmuş olan işverenler, elden ya da posta kanalıyla işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunması gerekmektedir. e-sigorta kanalıyla yapılacak başvurularda, başvuru girişinin yapılmasının ardından, başvuru formunun barkotlu çıktısı mutlaka alınacaktır. Başvuruların posta yoluyla yapılması halinde, taahhütlü, iadeli taahhütlü, PTT Kargo (kapıdan kapıya teslim) ya da APS yolunun tercih edilmesi halinde başvuru formunun postaya verildiği tarih, adi postada ise kurumun evrak kayıtlarına giriş tarihi kuruma verildiği tarih olarak kabul edilecektir. 3- EKSİK İŞÇİLİKTEN KAYNAKLANAN PRİM BORÇLARI: Özel inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilikten kaynaklanan prim borçlarının yeniden yapılandırma kapsamına dahil edilebilmesi için, özel inşaatın veya ihale konusu işin 30.04.2014 tarihi dahil bitirilmiş olması ve re'sen tahakkuk ettirilen prim borçlarının en geç 10.09.2014 tarihine kadar işverenlere tebliğ edilmiş olması gerekmektedir. 10.09.2014 tarihine kadar işin bitirildiğine dair dilekçe verilerek teminat iade yazısının/ilişiksiz belgesinin verilmesi talep edilmiş olmasına rağmen, ilgili sosyal güvenlek merkezince fark işçilik borcunun işverene tebliğ edilememiş olması halinde, gerekli araştırma/tespit işlemi derhal sonuçlandırılacak ve varsa bu işlere ilişkin fark işçilikten kaynaklanan prim borçları da yapılandırılacaktır. 4- YAPILANDIRILAN BORÇLARIN ÖDENMESİ: Borçlarını yeniden yapılandıran borçluların, borçlarını peşin veya taksitle ödeyeceklerini başvuru formlarında belirtmeleri gerekmektedir. Başvuru formunda borcun ne şekilde ödeneceği belirtilmemiş ise, azami taksit süresi seçilmiş olduğu kabul edilecektir. 5510 sayılı Kanunun 4/a-b-c maddeleri kapsamındaki borçların peşin ödenmek istenmesi halinde bu borçların en geç 02.02.2015 tarihine kadar ödenmesi gerekir. 5510 sayılı Kanunun 60/g maddesi kapsamındaki genel sağlık sigortalısı olanlardan kaynaklanan genel sağlık sigortası primi borçlarının peşin ödenmek istenmesi halinde bu borçların en geç 01.06.2015 tarihine kadar ödenmesi gerekir. 5335 sayılı Torba Kanunun 30.maddesinin ikinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlarda çalışan ve aylıkları kesilmeyenlere 11.09.2014 tarihini takip eden ödeme dönemine kadar yersiz olarak ödendiği tespit edilen aylıklara ilişkin borçların peşin ödenmek istenmesi halinde bu borçların en geç 02.02.2015 tarihine kadar ödenmesi gerekir.
- 11 - Peşin ödeme yolunu tercih etmiş olan borçluların, süresi içinde borçlarını ödeyememeleri halinde: - Genel sağlık sigorası borçları için en geç 30.09.2015 tarihine kadar, - Durdurulan sigortalılık sürelerinin ihyası hariç olmak üzere, diğer borçluların en geç 01.06.2015 tarihine kadar daha önce başvuruda bulundukları birime müracaat etmeleri ve peşin ödeme taleplerinin düzeltilerek taksitle ödeme başvurusuna çevirmeleri gerekmeketidir. Aksi halde ikiden fazla ödeme yükümlülüğünün ihlali söz konusu olabilecektir. Taksitle ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde ikişer aylık süreler itibariyle 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitte ödenmesi mümkündür. Taksitli ödemede ayrıca 1,05 ile 1,15 arasında değişen katsayı (faiz) uygulanacaktır. 5510 sayılı Kanunun 4/a-b-c maddeleri kapsamındaki borçların ve 5335 sayılı Torba Kanunun 30.maddesinin ikinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlarda çalışan ve aylıkları kesilmeyenlere 11.09.2014 tarihini takip eden ödeme dönemine kadar yersiz olarak ödendiği tespit edilen aylıklara ilişkin borçların ilk taksit ödeme süresi 02.02.2015 tarihinde, 5510 sayılı Kanunun 60/g maddesi kapsamındaki genel sağlık sigortalısı olanlardan kaynaklanan genel sağlık sigortası primi borçlarının ilk taksit ödeme süresi 01.06.2015 tarihinde, Sona ermektedir. Taksitlerin son gününün resmi tatile rastlaması halinde süre, resmi tatili izleyen ilk iş günü sona erecektir. Yaşlılık, emeklilik veya malüllük aylığı bağlandıktan sonra 4/b kapsamında çalışmaya başlayanların: -01.10.2008 tarihinden önceki sürelere ilişkin yeniden yapılandırılan destekleme primi borçları anlaşmalı bankalara ödenecektir. - 01.10.2008 tarihinden sonraki sürelere ilişkin yeniden yapılandırılan destekleme primi borçları, 4/a'lılar için banka yada aylıktan kesme, 4/c'liler için sadece aylıktan kesme yoluyla ödenecektir. - 5335 sayılı Torba Kanunun 30.maddesinin ikinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlarda çalışan ve aylıkları kesilmeyenlere 11.09.2014 tarihini takip eden ödeme dönemine kadar yersiz olarak ödendiği tespit edilen aylıklara ilişkin borçlar banka yada aylıktan kesme yoluyla ödenecektir. Taksitle yapılacak ödemelerde, taksit tutarının süresi içinde ödenememesi halinde, ödenemeyen taksit tutarı, ödenemeyen taksidin vadesinden, ödemenin yapılacağı tarihe kadar 6183 sayılı Kanunun 51.maddesine göre gecikme zammı (geç ödeme zammı) ile birlikte ödenebilecektir. 5- YENİDEN YAPILANDIRMA HAKKININ KAYBEDİLMESİ: Taksitli ödemelerde, bir takvim yılı içinde vadesinde ödenmemiş veya eksik ödenmiş ikiden fazla taksidin bulunması ya da bir takvim yılında iki taksidin ödenmemiş veya eksik ödenmiş olması halinde ödenmeyen taksitlerin en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmemesi halinde ödenmeyen taksitler yapılandırma hakkını kaybeder. Bununla birlikte, borçlarını yapılandıranlar, ilk taksitlerinin ödeme süresinin sona erdiği ayda ödenmesi gereken primlerden başlanılarak bir takvim yılı içinde ikiden fazla cari aya ilişkin sigorta primlerinin, genel sağlık sigortası primlerinin ve/veya işsizlik sigortası primlerinin, çok zor durum hali olmaksızın ödenmemesi veya vadesinden sonra ödenmesi ya da eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen taksitler yapılandırma hakkını kaybeder. Çok zor durum hali, 2011/53 sayılı genelge doğrultusunda incelenecektir. Genelgede belirtildiği şekilde, Mali Durum Bildirim Formunda beyan edilen bilgilere göre, borçlunun çok zor durumda olup olmadığına ilişkin rasyosunun 2 veya altında olması halinde, borçlunun çok zor durumda olduğu kabul edilecektir. Ancak, primini kendisi ödeyen sigortalılar ve genel sağlık sigortalılarının çok zor durum bildirimi için yazılı beyanda bulunmaları yeterli olacaktır.
- 12 - Taksit tutarının %10'u aşılmamak kaydıyla 5 TL dahil eksik ödemeler ihlal sayılmayacaktır. Ancak, bu tutarların, son taksiti takip eden ay sonuna kadar ödenmemesi halinde yapılandırmadan, ödenen tutarlar kadar yararlandırılacak olup kalan borç cari usul ve esaslar çerçevesinde ödenecektir. 6- SİGORTALILIK SÜRESİ DURDURULANLAR: 5510 sayılı Kanunun geçici 17.maddesi gereği hazırlanan tebliğ uyarınca, 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara göre tescilleri yapıldığı halde, 30.04.2008 tarihi itibariyle beş yılı aşan prim borcu bulunan sigortalılarla bunların hak sahiplerinin bu sürelere ilişkin prim borçlarını en geç 03.08.2009 tarihine kadar ödememeleri halinde, bu sürelerin sigortalılık süresinden sayılmayacağı öngörülmüştü. Yeniden yapılandırılacak bu prim borçlarının 30.04.2008 tarihine kadar olan kısmının tamamının en geç 02.02.2015 tarihine kadar, 2008/Mayıs ila 2014/Nisan aylarına ilişkin prim borçlarının ise ilk taksit ödemesi 02.02.2015 tarihinde başlamak üzere taksitle ödenmesi halinde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir. 7- ÖDEME PLANLARININ TEBLİĞİ: Yeniden yapılandırma ile ilgili ödeme planları, başvuru formunda beyan edilen adrese gönderilerek imza karşılığı verilecek ya da 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre tebliğ edilecektir. Ancak, ödeme planları oluşturulduktan sonra ödenecek tutarlar banka ekranlarına yansıtılacağından, ödeme planları tebliğ edilememiş borçluların banka kanalıyla ödeme yapmaları mümkündür. Diğer taraftan, 4/a ve c kapsamındaki sigortalılardan kaynaklanan borçlara ilişkin başvuruların e-sigorta kanalıyla yapılması halinde, ödeme planları e-sigorta kanalıyla ilgililere gönderilecek olup, ayrıca 7201 sayılı Kanuna göre tebliğ edilmeyecektir. 8- BORÇLARIN KREDİ KARTI/BANKA KARTI İLE ÖDENMESİ: Yapılandırılan borçların kredi kartı veya banka kartı ile ödenmesi mümkündür. Bu amaçla, sgk.gov tr adresinden "E-SGK" "kart ile ödeme" seçenekleri işaretlenerek erişilen ekran vasıtasıyla ödeme yapılabilecektir. Kredi kartı ile yapılan ödemede banka komisyon alabilecektir. (*) Makalenin amacı, konuyla ilgili genel bilgi vermektir. Yazar, makalenin hatasız olduğuna güvence vermez. Okuyucunun, bu bilgi ve yorumlarla yetinmeyerek konuyu derinlemesine araştırmasını veya konuya hakim profesyonel bir danışmana başvurmasını tavsiye eder.