Sayı : 2015027 Tarih : 11.05.2015 Konu : Ücret Bordrosunda Bulunması Gereken Asgari Bilgiler ve Ücret ve Yardımlardan Yapılacak Kesintiler Ücret Bordrosunda Bulunması Gereken Asgari Bilgiler Ücret bordrosu işverenin işyerinde çalıştırdığı hizmet erbabına yapılan ücret detaylarını gösteren ve aynı zamanda ticari defterlere yapılan ücretlere ilişkin kayıtların dayanağını oluşturan bir belge niteliğindedir. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 4857 Sayılı İş Kanunu, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu nda ücret bordrosu ve ücret hesap pusulasında yer alması zorunlu hususlar belirtilmiştir. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 102 nci maddesinin e (5) bendi; İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; işyerinin sicil numarası, bordronun ilişkin olduğu ay, sigortalının adı, soyadı, sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı ve ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunludur. Belirtilen unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen (imza şartı yönünden makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemeler hariç) ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz ve her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında, idari para cezası uygulanır. 4857 Sayılı İş Kanunu nun 37 inci maddesi; İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır. Bu pusulada ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem ile fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücretleri gibi asıl ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının ve vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu nun 238 inci maddesi; İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar. Gelir Kanununa göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz. Ücret bordrolarına en az aşağıdaki malumat yazılır: 1. Hizmet erbabının soyadı, adı; ücretin alındığına dair imzası veya mührü (Ücretin ödenmesinde ayrıca makbuz alan iş verenlerin tutacakları ücret bordrosuna imza veya mühür konulması mecburi değildir.); 2. Varsa vergi karnesinin tarih ve numarası;
3. Birim ücreti (Aylık, haftalık, gündelik, saat veya parça başı ücreti); 4. Çalışma süresi veya ücretin ilgili olduğu süre; 5. Ücret üzerinden hesaplanan vergilerin tutarı. Bordronun hangi aya ait olduğu baş tarafında gösterilir. Bir aya ait bordro ertesi ayın yirminci gününe kadar hazırlanıp tarihlenerek, müessese sahibi veya müdürü ile bordroyu tanzim eden memur tarafından imzalanır. İş verenler ücret bordrolarını, yukarıki esaslara uymak şartiyle diledikleri şekilde tanzim edebilirler. 193 Sayılı Gelir Kanunu nun 97 nci maddesi; İşverenler, hizmet erbabına ödedikleri ücretlerden 94'üncü madde gereğince yaptıkları vergi tevkifatını Vergi Usul Kanunu'nda yazılı ücret bordrosunda veya bordro yerine geçen diğer kayıtlarda göstermeye mecburdurlar. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu nun 39 uncu maddesinin 2 nci bendi; Tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi de gösterilir. ifadesine yer verilmiştir. Buna göre ücret bordrosu ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belge kapsamında olduğundan, ücret bordrosunun ilgili maddede yer alan bilgileri içermesi gerekmektedir. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu na göre ücretlerin ve diğer ödemelerin banka aracılığı ile yapılması halinde, ücret tediye bordrosunda imza şartı aranmamaktadır. Ödemenin kasadan yapılması ve buna ilişkin belge düzenlenerek hizmet erbabına imzalattırılmaması veya ilgili Kanunun 102 nci maddesinin e(5) bendinde sayılan bilgileri ihtiva etmeyen bordroların düzenlenmesi halinde bordrolar geçerli sayılmayacak ve ilgili madde uyarınca her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacaktır. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu na göre ücretlerin ve diğer ödemelerin banka aracılığı ile yapılması halinde, hizmet erbabının ücret tediye bordrosunu ayrıca imzalamasına gerek bulunmamasına rağmen, İş Kanunu nun 37 nci maddesine göre işveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır. Ücret hesap pusulası düzenlenmediğinin tespiti halinde İş Kanunu nun 102 nci maddesinin (b) fıkrasına göre 2015 yılı için işçi başına 554 TL idari para cezası kesilecektir. Ücret bordrosunda bulunması gereken asgari bilgiler aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
ÜCRET BORDROSUNDA BULUNMASI GEREKEN ASGARİ BİLGİLER Bordroda Bulunması Gereken Asgari Bilgiler Dayandığı Kanun ve Madde No. İşverenin Ticaret Unvanı 6102mad. 39/2 İşletmenin Merkezi (Adresi) 6102mad. 39/2 Mersis veya Ticaret Sicil Numarası 6102mad. 39/2 İnternet Sitesi Oluşturmakla Yükümlü Olanlarda Tescil Edilen İnternet Sitesinin Adresi İşyeri Sicil Numarası 6102mad. 39/2 5510mad. 102/e5 Bordronun Tanzim Tarihi 213mad. 238 Sigortalının (Hizmet Erbabının) Adı, Soyadı 5510mad. 102/e5 ve 213mad. 238 Sigortalının Sosyal Güvenlik Sicil Numarası ve/veya Sigortalının TC Kimlik Numarası Bordronun İlişkin Olduğu Dönem/Ay 5510mad. 102/e5 4857mad. 37, 5510mad. 102/e5 ve 213mad. 238 Sigorta Primleri 4857mad. 37 Her Çeşit Kesintiler (Avans Mahsubu, Nafaka ve İcra Gibi) Ücret Ödenen Gün Sayısı veya Süresi 4857mad. 37 4857mad. 37, 5510mad. 102/e5 ve 213mad. 238 Birim Ücreti ve Ücret Tutarı 5510mad. 102/e5 ve 213mad. 238 Fazla Çalışma, Hafta Tatili, Bayram Ve Genel Tatil Ücretleri ve Her Çeşit Ek Ödemeler Ücret Üzerinden Hesaplanan Vergilerin (Gelir, Damga ) Tutarı Vergi İndirimleri (Asgari Geçim İndirimi, Sakatlık İndirimi vb.) Ücretin Alındığına Dair Sigortalının İmzası 4857mad. 37 4857mad. 37, 193mad. 97 ve 213 mad. 238 4857mad. 37, 5510mad. 102/e5 ve 213mad. 238 İşverenin ve Bordroyu Tanzim Edenin İmzası 213mad. 238 Ücret ve Yardımlardan Yapılacak Kesintiler Hizmet erbabına ödenen ücret ve yardımların hangilerinden SGK primi, Gelir ve Damga kesintisi yapılacağı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
HİZMET ERBABINA ÖDENEN ÜCRET VE YARDIMLARDAN SGK PRİMİ, GELİR VERGİSİ VE DAMGA VERGİSİ KESİNTİLERİ S.No. ÖDEMENİN TÜRÜ Gelir Damga SGK Primi 1 Ücretler ve Ücret Sayılan Ödemeler Asıl Ücret Hafta Tatili, Bayram Tatili, Genel Tatil Ücretleri Fazla Mesai Ücretleri Her Türlü Primler (Temininde güçlük zammı, kıdem zammı, jestiyon, seyahat ve satış primi dahil) Her Türlü İkramiyeler (Temettü ikramiyeleri, yılbaşı, bayram ikramiyesi dahil) İş Kanununda belirtilen yıllık izinlerin kullandırılmamış olması nedeniyle, bu kanuna göre ödenen ve kullandırılmayan izin gün sayısına göre hesaplanan izin ücretleri Murakıplık Ücreti (Sigortalı ise) Murakıplık Ücreti (Sigortalı değil ise) Var Var Yok Huzur Hakları (Sigortalı ise) (GVK 61/4) Huzur Hakları (Sigortalı değil ise) (GVK 61/4) Var Var Yok Yılbaşı, askerlik, afet, gıda, bayram, sünnet vb adlarla yapılan nakdi yardımlar 2 Yemek Yardımı ve Yemek Parası (GVK 40/2 ve 23/8 5510 mad.80) Yemek Parası (Asgari ücretin %6'sına kadar) Var Var Yok Yemek Parası (limiti aşan kısım) İşyerinde personele yedirilen yemek, yoğurt, meşrubat vs. Dışarıda yenilen yemek (limit dahilinde) (GVK 23/8) Dışarıda yenilen yemek (limiti aşan kısım) 3 İşe GidişGeliş Yardımı (GVK 23/10) Yol Parası (Nakit Ödenmesi) Personelin toplu olarak işe gidip gelmesinin sağlanması, (Personel servisi) (GVK 23/10) Mavi kart, akbil, abonman bileti verilmesi (Personelin evinden işe gidip gelmesi için) 4 Çırak Ücretleri 3308 sayılı kanuna göre aday çırak ve öğrencilere ödenen asgari ücreti aşmayan ücretler 3308 sayılı kanuna göre aday çırak ve öğrencilere ödenen asgari ücreti aşan ücretler 2089 sayılı Çırak, Kalfa, Ustalık Kanunu hükümlerine tabi çırakların asgari ücreti aşmayan ücretleri 2089 sayılı Çırak, Kalfa, Ustalık Kanunu hükümlerine tabi çırakların asgari ücreti aşan ücretleri 5 Konut Yardımı (GVK 40/2 ve 23/9) Konut (Lojman) Tahsisi (GVK 23/9 ve 40/2) Konut Kira Yardımı (Nakit) 6 Tedavi ve İlaç Giderleri (GVK 40/2)
S.No. ÖDEMENİN TÜRÜ 7 Giyecek Yardımı Giyecekler (İş kıyafetlerinin verilmesi ve tahsilde bulunanlar için yapılan giyim giderleri) (GVK 27/2 ve 27/3) Gelir Damga SGK Primi Giyecekler (Elbise, elbise dikiş ücretinin karşılanması, ayakkabı vs.) Giyecek Yardımı (Nakdi) 8 Yakacak Yardımı Yakacak Yardımı (Ayni) Var Var Yok Yakacak Yardımı (Nakdi) 9 Çocuk Yardımı veya Çocuk Zammı Çocuk Yardımı (GVK 25/4 5510 mad.80'deki limite kadar) Yok Var Yok Çocuk Yardımı ( GVK 25/4 ve 5510 mad.80'deki limiti aşan kısım) 10 Aile Yardımı Aile Yardımı (Aylık asgari ücretin %10 unu geçemez) Var Var Yok Aile Yardımı (Limiti aşan kısım) 11 Evlenme ve Doğum Yardımı Evlenme ve Doğum Yardımı (İki maaşa kadar) (GVK 25/5) Yok Var Yok Evlenme ve Doğum Yardımı (İki maaşı aşan kısmı) Var Var Yok 12 Ölüm Yardımı ( GVK 25/1 ) Yok Var Yok 13 Kıdem Tazminatı (Tavanı aşamaz) (GVK 25/7) Yok Var Yok 14 İhbar Tazminatı Var Var Yok 15 Harcırahlar Harcırahlar (Limit dahilinde) (GVK 24/2) Yok Var Yok Harcırahlar (Limiti aşan kısım) Var Var Yok 16 Kasa ve Mali Sorumluluk Tazminatı Var Var Yok 17 Yabancı Dil Tazminatı 18 Ayni Yardımlar (Yardımın bilfiil ayın verilmesi halinde) 19 Nakdi Yardımlar (Miktarın ayın olarak tarif edilmekle birlikte ayın yerine fiilen nakit verildiği durumlar da buraya girer) Sirküler içeriğinde yer alan açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermekte olup, REFERANS YMM AŞ, REFERANS Denetim YMM Ltd. Şti. ve REFERANS AŞ ne içerikten kaynaklanan veya içeriğe ilişkin ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.