E-BÜLTEN Proje Başlama ve Bitiş Tarihi: 01.08.2014/28.02.2015 (Proje Faaliyet Tarihi: 16-21 OCAK 2015) ERASMUS+ KA1 PROJECT Disabled Accessing Hospitals (2014-2-TR01-KA105-011903) Websitesi: http://dahproject.org/ KATILIMCI KURULUŞLAR FCASEC 1
ENGELLİ DERNEKLERİ FEDERASYONU Federasyonumuz engelli çocuk-genç ve yetişkinlerin sağlık, eğitim, rehabilitasyon, istihdam, bakım ve yaşam sorunlarının temelden çözümüne çareler aramak, onların ekonomik ve sosyal güvencelerini sağlamak, hukuki ve mesleki yönden haklarını korumak, sivil toplum faaliyetlerinin etkinleştirilmesi ve geliştirilmesini sağlamak ve bu konuda çalışmalar yapan üye derneklerin koordineli bir şekilde hizmet vermesini sağlamak, ayrıca; engelliler alanında hizmet veren kişi ve kuruluşlara destek vermek, işbirliği içinde çalışmalar yürütmek amacı ile kurulmuştur. Erasmus + KA1 Gençlik Hareketliliği Projemiz: Disabled Accessing Hospitals Proje faaliyet toplantımız kapsamında Ankara da 16-21 Ocak 2015 Tarihleri arasında Estonya, Bulgaristan, Polonya, Romanya, İtalya ve Türkiye den katılımcı, uzman, kolaylaştırıcı, konuşmacı, destek personelinden oluşan toplam 48-1=47 yarısı engelli bireyle yapılan çalışmalar sonunda ortak ülkelerde Engellilerin Sağlık Hizmetlerine Erişilebilirlikleri konusunda mevcut uygulamalara dönük durum tespiti ve eğitimler yapılmıştır. 2
Bu kapsamda engelsiz katılımcıların engelli katılımcıların hastanelere erişimde yaşadıkları sorunlara yönelik bir empati geliştirilmesi ile engellilik ve engelli hastane erişimi hakkında farkındalığı, katılımcı bizzat kendisi yaşama fırsatı bulmuş, toplumsal yaşama bu farkındalığın taşınmasına dönük samimi istek geliştirici dramalar, kaynaştırıcı oyunlar, yaygın öğretim tekniklerine uygun grup çalışmaları yapılmıştır. Projemiz farklı sosyal gruplardan gelen yaklaşık yarısı engelli olan 47 katılımcıyı bir araya getirerek teknoloji erişimi, görsel ve duyuşsal algı, psiko-drama oyunları, simülasyon teknikleri ve diğer benzer aktiviteler yoluyla engellilerin hastanelere erişimine yönelik bir eğitim kursu düzenleyerek aynı zamanda engelsiz gençlerin engellileri anlamaları için bir empati yaratarak proje çerçevesindeki algılarına katkıda bulunmak için sonuç olarak engelli bireylerin hastanelere erişimde yaşadıkları sorunlar ve erişimlerini kolaylaştıracak önlemler hakkında bir envanter ortaya çıkartılmıştır. Bu kapsamda bir hastaneye erişmeye çalışan bir engelli bireyle ilgili Simülatif bir drama çalışmasının video çekimleri yapılarak web sitesine konulmuş ve CD olarak rapor ekinde sunulmuştur (http://dahproject.org/drama.php). Engelsiz FM radyosunda hastanelere erişimde engellilerin yaşadıkları sorunlar ile ilgili canlı radyo programı yapılmış, bu radyo programı yayını web sitesine konulmuş ve rapor ekinde CD olarak sunulmuştur (http://dahproject.org/radyo-programi.php). Proje katılımcılarının yerel ve uluslar arası alanda engelli bireylerin hastanelere erişimde yaşadıkları sorunlar ve erişimlerini kolaylaştıracak önlemlerle ilgili bir farkındalık yaratılmış, proje kapsamında verilen eğitimle Uluslar Arası alanda ve yerelde katılımcı gençler arasında ve gençlik proje uygulamalarında çok yüksek kalite ve standarda gidiş süreci olanağı sağlamasını da gerçekleştirilmiştir. Müzik ve eğlence etkinlikleriyle, yaratıcılık ve aktif katılımlarıyla, tüm gençlerin toplum hizmeti içerisinde evrensel sivil katılım ile eşit ve motivasyonlu yaklaşımlarıyla, çevresel ve doğa duyarlılığı kazanmalarına dönük kavramsal tasarımlar geliştirebilmeleri üzerinde önemle durulmuştur. 3
4
Proje önerisinde engellilerin sağlık kuruluşlarına erişimlerinde yaşadıkları zorluklara yönelik toplumsal duyarlılığın geliştirilmesinde gönüllülük, kültürel çeşitlilik ve Avrupalı 5
gençlerin yaratıcı potansiyellerinin dahil edilmesi ile aktif vatandaşlığa teşvik, sosyal dışlanmışlığın üstesinden gelmek projede çok etkili olarak işlenmiştir. Planlanan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için psiko drama teknikleri uygulayarak, interaktif oyunlar ve informal öğrenme, simülasyonlar ve rol empati, tartışmalar, küçük karma gruplar, sunumlar ve görsel-işitsel medya, sosyal medya üzerinden proje sonuçlarının yaygınlaştırma faaliyetleri ile bu amaçlar için geliştirilmiş yaratıcı çalışma yöntemleri uygulanmıştır. Proje kapsamında yalnızca eğitim verilmemiş, aynı zamanda engellilerin hastanelere erişimiyle ilgili mevcut durumu da değiştirmeye ve bu ülkelerde engellilerin hastanelere erişimlerini iyileştirmek için çaba gösteren STK lar arasındaki bölgesel işbirliğini de desteklemiştir. Projenin aynı zamanda bu ülkelerdeki gençler arasındaki stereotipleri ortadan kaldırmaya yönelik amaca ulaşmıştır. Gençlik çalışanlarının hareketliliği; tartışmalar, seminerler, çalıştaylar, grup çalışmaları, tarih ve kültüre dayalı geziler, kültürel geceler, akşam partileri ve birlikte geçirilen boş zaman aktiviteleriyle gerçekleştirilmiştir. Ayrıca engellilerin hastanelere erişiminin iyileştirilmesiyle ilgili farkındalık artırımı için bilgi noktaları ve çevirim içi radyo programları da uygulanmıştır. 6
7
8
PROJENİN AMAÇLARI İnsan, temel sağlık hizmetlerine erişime hakkı olan bir vatandaş olarak toplumun bir parçasıdır. Bedensel, görme ve İşitsel engellilerle sağlıklı insanlar arasında, sağlık kuruluşlarına ve hizmetlerine erişim hakları açısından bir fark bulunmamaktadır. Ancak bu kişiler, bu kuruluş ve hizmetlere erişim sağlarken güçlükler yaşamakta, başkalarının yardımı veya gerekli araç, gereç, yönlendirme ya da bireysel rehberliğe ihtiyaç duymaktadırlar. Ülkemizde engelliler, diğer insanların karşılaştıkları zorlukların yanı sıra engelliliklerinden dolayı daha fazla sorunla baş etmek zorunda kalmaktadırlar. Yasal çözümlerdeki yetersizlikler, ekonomik, sosyal, siyasal yapı bozuklukları, toplumun bilgisizliği, yetersizliği, aldırmazlığı, yanlış yaklaşımı, olumsuz tutumu, onların karşısında önemli bir engel teşkil etmektedir. Ancak, engelli bireylerin en az engelsiz bireyler kadar sağlık hizmetlerine erişime ihtiyaçları vardır. Bilindiği gibi ülkemiz Avrupa Birliği içerisinde en genç nüfusa sahip ülkelerden biri olup kendi içerisinde genel nüfusa oran ile %60.4 genç nüfusa sahiptir. (TUİK 2009). Ayrıca Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı nın 2002 yılında Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü ile gerçekleştirdikleri Özürlüler araştırmasına göre Türkiye de 8,5 Milyon Güçlüğü Olan Birey bulunmaktadır. Bu sayı genel nüfusumuzun %12.29 unu oluşturmaktadır. Bu da demek oluyor ki nüfusun hiç de azınsanmayacak bir bölümü genç engellilerden oluşmaktadır. Engellilerin en temel gereksinimlerinden olan sağlık kurumlarına erişimde çok büyük sıkıntılar ve eksiklikler bulunmaktadır. Projemiz engellilerin sağlık kuruluşlarına erişimlerini kolaylaştıran uygulamalar konusunda önemli bir farkındalık yaratacak ve bu alanda Avrupa boyutunda bir işbirliği yaparak eksikliklerin tespiti ve iyi uygulamaların yaygınlaştırılmasına hizmet etmiştir. Bu projeyi ilimizde sayısı yüzbinleri, ülkemizde milyonları bulan engellilerin sağlık kurumlarına erişimlerine yönelik bir farkındalık yaratmak ve erişimlerini iyileştirmek adına ülkemizin başkenti ve vitrini olan Ankara'mızda özellikle devlet hastanelerinde yapılan uygulamaların tanıtılarak ortak ülkelerdeki benzer kuruluşlardaki uygulamalarla karşılaştırmalar yapılması ve bu hizmetlere ulaşmakta tamamlayıcı ihtiyaçları gözeterek mevcut durum tespiti ile proje uygulamalarını gerçekleştirdik. 9
PROJENİN HEDEFLERİ Proje kapsamında şu hedeflere ulaşılmıştır: Projemiz farklı sosyal gruplardan İtalya, Polonya, Bulgaristan, Romanya, Estonya ve Türkiye den engelli ve engelsiz 47 bireyi bir araya getirmiştir. Teknolojiye erişim, görsel ve duyuşsal algıları geliştirecek aktiviteler, psikodrama oyunları, simulasyon teknikleri ve diğer benzer aktiviteler yoluyla engellilerin hastanelere erişimine yönelik bir empati geliştirilmiştir. Ve proje kapsamında algılarına katkıda bulunulmuştur. Ve engelli bireylerin hastanelere erişimde yaşadıkları sorunlar ve erişimlerini kolaylaştıracak önlemler hakkında bir envanter çalışması yapılmıştır. 10
11
12
Proje katılımcıları ile birlikte hastane ziyaretleri yapılarak, proje konusuna yaklaşım konusunda durum tespiti yapılmış ve hastaneler açısından da tamamlayıcı ihtiyaçlarına dönük çok etkili farkındalıklar oluşturulmuştur. 13
Projemiz aynı zamanda ortak kuruluşlar arasında proje bittikten sonra bile oluşturulan diyalog sayesinde engellilerin sağlık kurumlarına erişimine yönelik empati yoluyla bu alanın tanıtılması ve sürdürülebilirliğini sağlamıştır. Eğitim kursu: Proje konusuna uygun bir şekilde deneyim, uzmanlık ve her bir katılımcının ve ortak kuruluşun gözlemlenen ortak iyi uygulamalarının paylaşılması ve değişimi sağlanmıştır. 14
Kapasite geliştirme ve artırımına yönelik bir fikir ve farkındalık yaratıp yeni yaklaşımlar yoluyla engellilerin hastanelere erişimiyle ilgili Avrupa Boyutunda ortak bir portföy oluşturmak yoluyla gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede geliştirilecek olan farkındalık ve empati proje gelecekte aynı alanda yapılacak diğer projeler açısından bir öncü olma özelliği kazanmıştır. Kültürel gezi ve eğlence aktiviteleri, gençlerin yaratıcılık ve aktif katılım, evrensel sivil katılım ve eşit ve motive edilen yaklaşımları yoluyla çevresel ve doğal duyarlılık kazanıma yönelik kavramsal tasarımları geliştirme yeterliliği önemli ölçüde vurgulanmıştır. 15
16
17
18
Projemizin başından sonuna kadar geçen 6 aylık süreçte şu şekilde bir faaliyet planı izlenmiştir. 1. Hafta: Proje ekibinin oluşturulmasını müteakip görev dağılımı yapılmıştır (TÜM ORTAKLAR) Görev Dağılımı: Genel Koordinasyon, Lojistik Düzenlemeler, Eğitim Planlama, İdari ve Mali Yönetim, Raporlama- Abdurrahman KURTASLAN, Engelli Dernekleri Federasyonu Başkanı Eğitimin Verilmesi, Eğitim ve Yaygınlaştırma Materyallerinin Tasarım ve Üretimi - Çağan ARSLAN, Eğitmen Eğitimin Verilmesi, Ortak Kuruluşlarla İletişim, Sekreterlik, Yerel Ulaşım Ödeme İşlemleri, Uygulamalarla ilgili Rehberlik ve Danışmanlık- Çağla AKYOL, Kolaylaştırıcı Eğitmen 2. Hafta: Proje ekip üyeleri kişisel deneyimlerini yazılı hale getirerek paylaşıma hazırlamışlardır. Çağan ARSLAN (Eğitmen) Karabük Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği öğrencisi Karabük Üniversitesi Bisiklet Topluluğu Başkanı Engelli Dernekleri Federasyonu Proje Gençlik Liderleri Kurulu Başkanı Sağlıklı yaşam için pedalla, Bisiklet Kültürünü Tanıtmak için Karadeniz yollarında, Doğa için pedalla gibi projeleri yürüttüm. 2011 yılında Kocaeli Üniversitesi ARGE bölümünde çalıştım. 2011-2013 yılında Türkiye Çalışma Platformunda Organizatörlük yaptım. 2012 yılından itibaren Engelli Dernekleri Federasyonunda 19
gönüllü genç olarak çalışmaya başladım ve bu süreçte birçok proje ve eğitime katıldım. Bunun yanı sıra birçok projede eğitmenlik yapıp bilgilerimi diğer insanlara aktardım. 2013-2014 yılları arasında ilk AGH projem ile Bulgaristan Smolyan a gittim ve 2 ay orada görev yaptım. Bulgaristan dan geldikten sonra EDF Proje Gençlik Liderleri Kurulu Başkanı olarak aktif görevime başladım. 2014 yılında Polonya da AGH görevimi 2 ay süre ile tamamladım. 2014-2015 yılında EDF de proje eğitmenliği yaptım. Bunlardan bazıları Those Speaking with Sign Language, Disabled Accessing Hospitals adlı Gençlik Hareketliliği projeleridir. Ayrıca Engelli Dernekleri Federasyonunun düzenlediği Haydi Gençler Avrupaya adlı sempozyumda görev aldım ve şu anda da EDF de görevime devam etmekteyim. Çağla AKYOL, Kolaylaştırıcı Eğitmen Gazi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü Mezunu Turizm Fakültesi voleybol takımında 4 yıl boyunca oynadım. Doubletree Hilton da 2012 yaz döneminde resepsiyonda stajyer olarak çalıştım. 2013 yazında Work and Travel ile ABD ye gittim. Polynesian Resort Hotel de ve Old River Mini Golf de çalıştım. 2014 yılında AGH projesi çerçevesinde İtalya- Palermo da 2 ay gönüllü hizmette bulundum. Halk Eğitimi Merkezinde 2,5 ay zihinsel engelli öğrenciler ile Aşçı Çırağı kursunda usta öğreticilik yaptım. Engelli Dernekleri Federasyonu nda çalıştım. Federasyonun projesi olan Engellilerin Sağlık Hizmetlerine Erişebilirliği konulu Disabled Accessing Hospitals Projesi çerçevesinde İtalya, Polonya, Estonya, Bulgaristan ve Romanya dan gelen 8 er katılımcı ile birlikte gerçekleştirilen faaliyetlerde proje ekibi sorumlusu olarak görev aldım. 3. Hafta: Engellilerin ve engelli yakınlarının sağlık kurumlarına erişimlerindeki mevcut durum ve sorunları incelenmiştir (TÜM ORTAKLAR) 20
21
22
23
4. Hafta: Info Point Noktalarının Kurulması: Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Birliği, Milli Eğitim Bakanlığı ve Türkiye Görme Engelliler Spor Federasyonu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü yetkililerinin de hazır bulunacağı Engelli Dernekleri Federasyonu ile Avrupalı ortaklarımız bünyesinde oluşturulan bilgi noktalarında "sağlık kurumlarına engellilerin erişimi" ve uygulamaları hakkında bilgilendirmeler yapılmıştır. 24
5. Hafta: Farkındalık eğitimleri: Ankara'daki sağlıkla ilgili orta ve yüksek öğretim kurumlarında projemizin ve "sağlık kurumlarına engellilerin erişimi" uygulamalarının paylaşıldığı yaygın öğrenme süreçleri ile gerçekleşen toplam 5 eğitime 150 genç katılmıştır. Mamak İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı Mamak Anadolu Sağlık Meslek Lisesi gibi sağlık personeli yetiştiren ortaöğretim mesleki eğitim kurumlarında gerçekleşen Farkındalık Eğitimlerinde ilçede öğrenim gören ortopedik engelli Canan ÇANKAYA ve Berke MAMA adlı öğrencilerin sağlık kuruluşlarına erişimde yaşadıkları sorunlarla ilgili yaptıkları söyleşi projeye renk katarak bu alanda farkındalığın tavan yapmıştır. (TÜRKİYE) 25
6. Hafta: Yurt dışı ortak kuruluşların faaliyetlerini ve projeye ilişkin yaklaşımlarını tanıtıcı sunumları istenmiştir (TÜM ORTAKLAR) (http://dahproject.org/sunumlar.php) 26
7. Hafta: Yabancı misafirlerin konaklama ve yiyecek gibi pratik ihtiyaçlarının sağlanabilmesi için gerekli çalışmalar yapılarak kurs ortamı düzenlenmiştir. (TÜRKİYE) 8. Hafta: Eğitim kursu paketi düzenlenerek katılımcılara sunulmuştur (TÜM ORTAKLAR) 27
5. GÜN 4. GÜN 3. GÜN OCAK 2. GÜN 1. GÜN AY GÜN SAAT SÜRE ENGELLİ DERNEKLERİ FEDERASYONU Disabled Accessing Hospitals Adlı ve 2014-2-TR01-KA105-011903 Nolu ERASMUS+ KA1 PROJESİ KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI ENGELLİ HASTANE ERİŞİMİ KURS PAKETİ - KURS SÜRESİ: 15 SAAT HEDEF VE DAVRANIŞLAR KONULAR/SAAT ÖĞRENME-ÖĞRETME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ KULLANILAN EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ, ARAÇ VE GEREÇLERİ Süre 15 ders saati DEĞERLENDİRME (Hedef ve Davranışlara Ulaşma Düzeyi) 3 MODÜL: SEKTÖREL ORTAK DURUM ANALİZİ TESPİTLİ KARŞILIKLI KONUŞMA Proje ortağı ülke katılımcılarının engellilerin hastane erişimiyle ilgili durum analizini yapabilir, ortak ülkeler arasındaki ortak eksiklik ve uygulamaları kavrayabilir. İletişim ve Engellilik - (Avrupadaki Sağlık Bilgilendirme çalışmaları ve Yöntemleri hakkında Beyin Fırtınası) Avrupa Gerçeklerinde Sosyal Dışlanma-grup çalışması, Engellilerin Sağlık Kuruluşlarına Erişimleriyle ilgili Avrupa düzeyinde Durum Analizi Anlatım Uygulama Soru -Cevap Atölyede Uygulama Modül, Kişisel Gelişim Alanı Engelli Hastane Erişimi Araç- Gereçleri 3 MODÜL: ENGELLİ PSİKOLOJİSİ TOPLUM İLETİŞİM Gerekli ortam sağlandığında hastaneye erişimle ilgili genel psikoloji ve zorlukları, kendisi ve toplum içerisinde ifade edebilir. "Engelli psikolojisi ve engelli bireylerin hastanelere erişimi açısından yaşadığı zorluklar." Anlatım Uygulama Soru Cevap Atölyede Uygulama Modül, Kişisel Gelişim Alanı Engelli Hastane Erişimi Araç- Gereçleri 3 MODÜL: SAĞLIKTA DOĞRU VE YANLIŞ BİLİNENLER- ENGELLİLERİN HASTANE ERİŞİMİNİN KOLAYLAŞTIRILMASI Gerekli ortam sağlandığında düşüncelerini ifade edebilir, günlük yaşamda kullanılan sağlık kavramlarını anlayabilir. Sağlık sisteminde engelli erişiminin kolaylaştırılması için öneriler sunabilir. Sağlıkta Doğru ve Yanlış Bilinenler"."Engellilerin hastanelere erişimlerini kolaylaştırılması, potansiyel engellerin çare ve çözümleri. Anlatım Uygulama Soru -Cevap Atölyede Uygulama Modül, Kişisel Gelişim Alanı Engelli Hastane Erişimi Araç- Gereçleri Ara Değerlendirme 3 Gerekli ortam sağlandığında engellilerin hastane erişimine yönelik danışma masaları ve Braille alfabesi uygulamalarını kullanabilir. "Engelli danışma masaları ve braille alfabe hakkında tartışma Anlatım Uygulama Soru -Cevap Atölyede Uygulama Modül, Kişisel Gelişim Alanı Engelli Hastane Erişimi Araç- Gereçleri 3 MODÜL: İNSAN HAKLARI, HASTA HAKLARI, ENGELLİ HAKLARI VE HASTANELERE ENGELLİ ERİŞİMİNİ KOLAYLAŞTIRICI TEDBİRLER Gerekli ortam sağlandığında kişisel, hasta ve engelli haklarını kullanabilir ve savunabilir. "İnsan hakları, hasta hakları, engelli hakları ve engellilerin hastanelere erişimlerini kolaylaştırıcı tedbirlerle ilgili tartışma". Anlatım Uygulama Soru -Cevap Atölyede Uygulama Modül, Kişisel Gelişim Alanı Engelli Hastane Erişimi Araç- Gereçleri Teorik ve Dramalı Genel Değerlendirme 28
9. Hafta: Proje Web sitesi yapımı hazırlıkları oluşturulmuştur (TÜRKİYE) (http://dahproject.org) 10. Hafta: Proje Faaliyeti için son hazırlıklar tamamlanmıştır (TÜM ORTAKLAR) 11. Hafta: Proje Faaliyeti: Toplam 48-1=47 Yarısı engelli ve yarısı engeli olmayan bireyin katılımı ile Ankara'da 16-21 Ocak 2015 tarihlerinde gerçekleştirilen eğitimlerde engellilik, erişim, sağlık hizmetleri, sağlık kuruluşları, sağlık kuruluşlarına engelli erişiminin kolaylaştırılması ve bu konuda mevcut mevzuat ve eksiklikler konuları yaygın eğitim yöntemleri ile proje faaliyeti tamamlanmıştır. (TÜM ORTAKLAR) 29
12. Hafta: Katılımcıların oluşturdukları ortak çalışma materyalleri organize edilerek basıma ve yayınlanmaya hazır hale getirilmiştir (TÜM ORTAKLAR) Broşür: Projenin tanıtımı için Türkçe -İngilizce ve ortak ülkelerin dillerinde hazırlanmış olan 2000 broşür her bir Ortak tarafından dağıtılmıştır. 30
Afiş: Projenin tanıtımı için Türkçe -İngilizce ve Ortak ülke dillerinde 200 adet afiş hazırlanmış ve dağıtılmıştır. E-bülten: Proje faaliyetlerinin ve sürecin anlatıldığı "sağlık kurumlarına engellilerin erişimi" kavramı ve uygulamalarının yaygınlaştırılmasının hedeflendiği AB içerisinde ulaşılabildiği kadar engelli kuruluş ve STK 'ya internet ortamında gönderilmiş olan e- bülten proje süresince 2 kez hazırlanmıştır. 13. Hafta: Proje çıktıları gerek web gerekse yerel basın mekanizmaları ile duyurulmuştur. (TÜM ORTAKLAR) 14. Hafta: On-line Radyo: Engellilerin sağlık hizmet ve kuruluşlarına erişimlerini promote etmeyi hedefleyen proje kapsamında web sitesi üzerinden yayımlanan radyo için hazırlıklar yapılmış, kurulmuş ve yayım yapılmıştır. 15. Hafta: On-line Radyo uygulamaları yapılmıştır. 16. Hafta: Proje çalışmalarında elde edilen veriler duyurulmuştur. 17. Hafta: Ortak kuruluşlarla birlikte oluşturulan materyallerle Web Sitesi güncelleme yapılmıştır. 31
18. Hafta: Proje çalışmalarında elde edilen verilerin duyurulması ve sivil toplum hareketinin gençler boyutunda tanıtılabilmesi için Mamak İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Birliği desteği ile stand açılmıştır. 19. Hafta: Projemizin yürütme aşamasında kurulan ortaklıkların devamı bağlamında elde edilen broşürler ve yazılı kaynaklar ortak ülkelerde de kullanılabilmesi için 32
gönderilmiştir. 20. Hafta: Elde edilen yazılı kaynakların ortak ülkelerdeki engelli kuruluşları için rehber olması amacı ile kitapçık haline getirilmesi ve dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Proje Sonuç Kitapçığı hazırlanmıştır (TÜM ORTAKLAR) 33
21. Hafta: Elde edilen yazılı kaynakların ortak ülkelerdeki engelli kuruluşları için rehber olması amacı ile kitapçık haline getirilmesi ve dağıtımı gerçekleştirilmiştir. Proje Sonuç Kitapçığı hazırlanmıştır (TÜM ORTAKLAR) 22. Hafta: Web Sitesi güncellemesi yapılmıştır (TÜRKİYE) 23. hafta: Final raporumuz Ulusal Ajansa sunulmak üzere hazırlanmıştır. (TÜRKİYE) 24. hafta: Yaygınlaştırma faaliyetleri yürütülmüştür. (TÜM ORTAKLAR) Engelliler sağlık hizmetlerine daha kolay erişebilecek Engellilerin Sağlık Hizmetlerine Erişebilirliği Projesi" kapsamında Avrupa'dan gelecek uzmanlar, Türk meslektaşlarıyla engellilerin yardıma ihtiyaç duymaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanması için ortak çalışma yürütecek. Yeni Şafak 20 Ekim 2014, 0:00 Haberler» Sağlık» Yazdır 34
Engelliler sağlık hizmetlerine daha kolay erişebilecek. Engelli Dernekleri Federasyonu (EDF) Genel Başkanı Abdurrahman Kurtaslan, engellilerin yaşamlarını kolaylaştırmak için birçok çalışma yürüttüklerini söyledi. Engellilerin sağlık hizmetlerinden kolayca yararlanmaları amacıyla hazırladıkları projenin Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı'nca onaylandığını belirten Kurtaslan, Avrupa ülkelerinden Türkiye'ye gelecek 40 katılımcıyla hastanelerde çalışma yapacaklarını, bunun sonuçlarını rapor haline getireceklerini anlattı. Kurtaslan, engellilerin başka birinin desteği olmaksızın hastaneye gidip muayene olabilmesini istediklerini vurgulayarak, şöyle konuştu."sağlıklı insan nasıl kimseye ihtiyaç duymadan hastaneden hizmetini alıp evine gidebiliyorsa aynı şekilde bütün engel grupları da başkasının desteği olmaksızın o hizmetlere erişebiliyor mu, erişebilmesi için neler yapılması lazım, bunları ele alacağız. Özellikle bu konuda fiziki imkanlar önemli oluyor. Diyelim ki bir işitme engelli hastaneye geldi. Bütün kamu hizmeti yapılan yerlerde işaret dilini bilen personel mutlaka olması lazım, tabii olmayabiliyor. Olmasa bile kendisi için özel yazılımlı bilgisayar bulunması lazım. Onun başına gidecek, ne istiyorsa randevusunu alacak, işlemlerini kendisi yapacak. Bilgisayar yazılımının yönlendirmesiyle gidecek, muayenesini olacak. Bu şekilde düzenleme gerekiyor." 35
Proje ocak ayında başlıyor Görme engelliler için de benzer çalışmaların gerektiğini ifade eden Kurtaslan, hastanelerdeki yürüyüş alanlarının düzenlenmesi gerektiğini dile getirdi. "Hastane odasına kendi başına gidebilirliğini sağlayacak düzenlemeler var mı, yok mu, o konular üzerinde çalışacağız" diyen Kurtaslan, "Yabancılarla çalışma yapacağız, elde ettiğimiz sonuçları Sağlık Bakanlığı'na vereceğiz. Bu sayede kendi faaliyetlerinde bizim çalışmamızı dikkate alacaklar" ifadesini kullandı. Kurtaslan, Bakanlığın daha önce kendilerini davet ederek, Ankara'daki hastanelerin denetlenmesi ricasında bulunduklarını anımsatarak, sözlerini şöyle tamamladı: "Biz hastanelerde engellilerin sağlık hizmetlerine erişebilirliğiyle ilgili denetim yaptık, onları raporladık. Oldukça eksiklik vardı. Onları da bu proje sayesinde tekrar göreceğiz. Acaba yeni düzenlemeler yapıldı mı, yapılmadı mı? Hastanelerin bu açıdan durumunu Avrupalı katılımcılarla değerlendireceğiz. Avrupa'dan gelecekler de proje ortaklarımız. Estonya, İtalya, İngiltere, Bulgaristan, Romanya ve Almanya'dan gelen uzmanlarla çalışacağız. Onlar proje konusunu bildikleri için kendi ülkelerindeki faaliyetlere çalışmış olarak gelecek. Burada da birlikte karşılaştırmalı olarak çalışacağız. Projenin Türkiye'deki faaliyet toplantısı mart ayında olacak." BASINDAN HABER LİNKLERİ http://www.sgk.com.tr/2210-haber-engelliler-saglik-hizmetlerine-daha-kolay-erisebilecek.html http://www.bugun.com.tr/son-dakika/-engelliler-saglik-hizmetlerine--haberi/1307014 http://www.basaksehir.bel.tr/uploads/docs/files/5458cb5068699-56.sayikasim2014bultenweb.pdf http://www.trthaber.com/haber/saglik/engelliler-saglik-hizmetlerine-daha-kolay-erisebilecek-148303.html http://www.ajans34.com/guncel/engelliler-saglik-hizmetlerine-daha-kolay-erisebilecek-quoth286427.html http://www.ihlassondakika.com/haber/engelliler-saglik-hizmetlerine-daha-kolayerisebilecek_604440.html https://plus.google.com/105756447855485337899/posts SOSYAL MEDYA (https://www.facebook.com/groups/1428258890800196/) https://www.facebook.com/medicalparkhg/photos/pcb.927968197215764/9279679 40549123/?type=1&theater 36
https://www.facebook.com/medicalparkhg/photos/pcb.927968197215764/9279679 37215790/?type=1&theater https://www.facebook.com/medicalparkhg/photos/pcb.927968197215764/9279679 43882456/?type=1&theater Proje faaliyet toplantısı yaygın öğretim yaklaşımlı grup çalışmaları Proje faaliyet toplantısı katılımcıları EDF yerel faaliyetleri atelye ziyaretleri ile proje ön yargı, ırkçılık ve sosyal dışlanmaya neden olan tüm davranışları önlemeye ve bunlarla mücadele etmeye yardımcı olmuştur. 37
DISABLED ACCESSING HOSPITALS EĞİTİM KURSUMUZ Engelli ve engelsiz bireylerle proje faaliyetimizin eğitimlerinde birlikteydik. Eğitmenimiz Çağan ARSLAN ve kolaylaştırıcı Eğitmenlerimiz Çağla AKYOL ve Federasyon Başkanımız Abdurrahman KURTASLAN ile 47 bireye verilen eğitimlerde yoğun bir program gerçekleştirdik. 38
PROJE FAALİYET SUNUMLARIMIZ Engelli Dernekleri Federasyonu tarafından çalışması yapılan ve tespit edilen altı ülkenin engellilerin sağlık kuruluşlarına erişimindeki mevcut durumları ve yaşadıkları sorunlarla ilgili olarak yapılan durum analizi proje faaliyetinde Federasyon Başkanımız tarafından sunuldu. ORTAKLARIMIZIN KURUMLARI VE PROJE FAALİYETLERİNE İLİŞKİN SUNUMLARI TÜRKİYE 39
ESTONYA BULGARİSTAN ROMANYA 40
İTALYA POLONYA KÜLTÜREL GEZİLER ve PROJE ZİYARETLERİ Kültürel Gezi ve Proje Ziyaretleri çerçevesinde Anıtkabir, Medical Park Hastanesi, Yenimahalle Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Batıkent Bilgi Hastanesi ile Yenimahalle Belediye Başkanlığı ve alanında uygulamalar yapılmıştır. 41
Anıtkabir Ankara için devletimizin kurucusunun simgeleşmiş bir mekandır. Proje katılımcıları Anıtkabir ve Kurtuluş Savaşı Müzesi kültürel gezisinden çok etkilenmişler ve ülkemizle ilgili bilgilenmişlerdir. Proje katılımcıları Medical Park Hastanesini ziyaret etmişler ve engellilere yönelik sunulan sağlık hizmetleri hakkında bilgi almışlardır. 42
Yenimahalle Belediye Başkanlığına kültürel gezi yapılmıştır. Belediye Başkanımız Sayın Fethi YAŞAR ziyaret edilerek kendisinin engellilere yönelik hizmetleri hakkında bilgi alınmıştır. 43
Yenimahalle Kent Konseyi ziyareti gerçekleştirilmiş faaliyetler hakkında bilgi alınmıştır. Yapılan kültürel etkinliklere katılım sağlanmıştır. 44
45
PROJE ÇIKTILARI 1. Türkiye, Estonya, İtalya, Romanya, Polonya ve Bulgaristan da engellilerin sağlık kuruluşlarına erişimde yaşadıkları sorunlar, alınan önlemler ve yapılması gerekenler hakkında bir Avrupa boyutunda envanter çalışması yapılmıştır. Bu çalışmalar yapılan çalıştay sunumlarının çıktıları halinde Final Raporu ekinde Ulusal Ajansa sunulmuştur. 2. Proje sonuç kitapçığı ve e-bülten basılmış ve yayımlanmıştır. 3. Proje ile ilgili anketler oluşturulmuş ve uygulanmıştır. 4. Proje ile ilgili online radyo programları yapılmış ve kayıt altına alınmıştır. 5. Proje websitesi kurulmuş ve güncellenmiştir (http://dahproject.org/). 6. Proje ile ilgili bir facebook sayfası kurulmuş ve sosyal medyada yer almıştır (https://www.facebook.com/groups/1428258890800196/). 7. Proje afiş ve broşürü basılmış ve dağıtılmıştır. 8. Tüm katılımcılara Türkiye yi tanıtıcı bilgi materyalleri sunulmuştur. 9. Projenin tanıtımı için yerel reklam yapılarak halkın bilgi sahibi olması sağlanmıştır. 10. Tüm katılımcılara fotoğraf CD si verilmiştir. 46
11. Tüm katılımcılara DVD kayıtları verilmiştir. 12. Proje faaliyet toplantısı sonucunda Youthpass ve katılım belgeleri düzenlenerek katılımcılara törenle verilmiştir. 13. 47 bireye Engellilerin Sağlık Kuruluşlarına Erişimi ile ilgili bilgi ve empati kazandıracak şekilde Eğitim Kursu verildi. 14. Proje kapsamında algılarına katkıda bulunuldu. 15. Proje kapsamında Engellilerin Sağlık Kuruluşlarına Erişiminde yaşayabilecekleri sorunlarla ilgili bir kısa film çekildi ve Final Raporu ekinde Ulusal Ajansa sunuldu. AVRUPA BOYUTU Projeye katılan bireyler birbirlerini tanıyarak kültürel bir etkileşim halinde oldular, bu durum da Avrupa nın farklı yerlerinden gelmiş olan insanların birbirleriyle iletişim kurmasını sağladı. Proje faaliyet toplantıları, katılımcıların birbirlerine karşı daha hoşgörülü, ılımlı olmalarını temin etmiştir. Gençlerin bu iletişimleri sosyal medya üzerinden ve elektronik iletişimle gelişerek devam etmektedir. Aynı zamanda halkın AB ve üye ülkeler hakkında daha çok bilgi edinip; Avrupa, Türkiye nin AB deki yeri vb. gibi konularına karşı daha duyarlı olmaları hedeflerine proje özelinde ulaşılmıştır. Katılımcılar farklı ülkelerden, farklı kültürel alt yapısı olan toplumlardan geliyorlar ve bu proje onlara farklı inançlar, gelenekler ve yaşam tarzlarındaki toplumlarda yetişmiş ve belki de daha önce asla keşfetme şansı bulamadıkları toplumları tanıma fırsatı sundu. Proje faaliyet toplantısı yurt dışı katılımcıları camilerimizi gezme-görme isteğinde bulundular ve bu isteklerini gerçekleştirmelerine ortam hazırlandı ve bu durum memnuniyet verici özel olarak not alındı. Katılımcıların kendi sayfalarında cami ziyaretlerine ilişkin paylaştıkları facebook sayfası linkleri: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1590214057878806&set=a.13945 42897445924.1073741828.100006706810875&type=1&theater https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1590214057878806&set=a.13945 42897445924.1073741828.100006706810875&type=1&theater 47
48
Özellikle Estonyalı engellilerle Türk katılımcılarımızın ortaklaşa düzenlediği drama çalışması engellilerin hastanelere erişimlerinde yaşayabilecekleri sorunlarla ilgili oluşturulacak empati, birbirlerini tanımaları ve anlamaları, fikir birlikleri yaratmaları açısından görülmeye değer farkındalıklardı. 49
GÖRÜNÜRLÜK Projenin uygulanması sırasında gerçekleşen tüm çalışmalarda (broşür, slâytlar, CD'ler, organizasyonlar ve geziler) bu çalışmanın bir AB projesi olduğu belirtildi ve Erasmus + Programından bahsedildi. Proje çalışmalarımız tüm çevremizle paylaşıldı ve yapılan TV ve radyo röportajlarında bu projenin AB projesi olduğu ve Erasmus + Programına dâhil olduğu vurgulandı. Oluşturulan internet sitesiyle projemiz geniş kesimlere duyuruldu. Program boyunca diğer Erasmus + Projelerine de değinildi ve yeni proje fikirleri görüşüldü. Projemizi anlatan web sitemizin ana sayfasında da Avrupa Birliği Bakanlığı, Türk Ulusal Ajansı ve Erasmus + logoları ve ortak ülke ve kuruluşların bayrak ve logolarına yer verildi. Web sayfasının ana sayfasında, web sitesinin ve projenin genelinin Türk Ulusal Ajansı ve Avrupa Komisyonundan alınan hibe ile yürütüldüğü özellikle belirtildi. Ortak kuruluşlardan kendi web sitelerinde proje için hazırladıkları bölümü kullanarak daha ayrıntılı bilgiler vermeleri sağlandı. YAYGINLAŞTIRMA Projeye doğrudan veya dolaylı olarak katılanlar proje hakkındaki fikirlerini açıklama fırsatı elde ettiler. Hazırlanan CD'lerde ayrıntılı ve fotoğraflarla desteklenen sayfalarda projenin aşamaları anlatıldı. Katılımcılar deneyimlerini paylaştılar ve proje konusunun önemini anlattılar. Bir web sayfası oluşturup sesimizi geniş kitlere duyurduk. Federasyonumuzun Facebook adresi (https://www.facebook.com/groups/1428258890800196/) ve projemizin websitesi (http://dahproject.org/) üzerinden proje yaygınlaştırıldı. TAKİP VE DEĞERLENDİRME Genel anlamda çok güzel geçen bir projeydi, katılımcı gençler çok iyi kaynaştılar ve engellilerin sağlık kuruluşlarına erişimindeki mevcut durumları ve yaşadıkları sorunların önemini benimsediler hiçbir sorun yaşanmadı. Hatta çok iyi iletişimin sonucunda ortak kuruluşlar kendi ülkelerinin durumu hakkında birbirleriyle bilgi ve deneyim paylaşımı yaptılar ve verimli çalıştaylar gerçekleşti. Organizasyonumuzdaki gençler için böyle bir proje tecrübesi çok yeniydi ve proje sonucunda onlarda gözle görülür olumlu değişiklikler gözlemleme şansımız oldu. Bu da hedeflerimize ulaştığımızın göstergesiydi. 50
SONUÇ Proje süresince altı ülkeden katılımcılardan oluşan proje faaliyetleri çerçevesinde engellilerin sağlık kuruluşlarına erişimindeki mevcut durumları ve yaşadıkları ortak sorunların tespit çalışmaları yapıldı ve bu çalışmalar kamerayla anında izlenerek çekimleri yapıldı. Proje süresince katılımcılar bakış açılarını, fikirlerini ve kararlarını bir bütün olarak tamamıyla ortaya koyma fırsatına sahip oldular. Engellilerin sağlık kuruluşlarına erişimindeki mevcut durumları ve yaşadıkları sorunların sadece ulusal değil uluslararası açıdan önemini kavradılar. Katılımcılarla günlük olarak bir ön değerlendirme ve programın sonunda resmi bir final değerlendirme gerçekleştirdik. Final değerlendirmede katılımcıların programın başarı veya başarısızlığı üzerine düşüncelerini, umduklarını bulup bulamadıklarını öğrenmeyi ve kendi yerellerinde gelecekte nasıl faydalı olabileceği konusundaki değerlendirmeleri alındı. Yerel ve ulusal düzeyde daha fazla imkanı kısıtlı gençlere ulaşabilmek, onların gelişimine yardımcı olabilmek, Erasmus + programı kapsamında yeni projeler ve girişimler yapmak hedefindeyiz. 51