T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ KANUNU İsmail GERİM Genel Müdür Yardımcısı 07 Mayıs 2013, İZMİR
İSG Verileri ve Maliyetleri Dünya Her gün; 1 Milyon iş kazası olmakta, 4932 çalışan işle ilgili hastalıklar,1096 çalışan iş kazası nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Türkiye Her gün; 172 iş kazası olmakta, 4 kişi iş kazası nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Bu kayıpların maddi değeri ülkelerin GSYİH nın % 3-5 i arasında (bazı kaynaklara göre ise %1-4 arası) değişmektedir (Ülkemize maliyeti en az 8 milyar TL.). 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İşçi Sayısı KOBİ lerin İşyeri Sayısı İçindeki Oranı (%) KOBİ lerin İşçi Sayısı İçindeki Oranı (%) KOBİ lerin İş Kazaları İçindeki Oranı (%) 1-9 İşçi 1.224.740 (% 85.3) 3.271.100 (%29.7) 16.780 (%24.2) 10-49 İşçi 183.415 (% 12.8) 3.586.499 (%32.5) 18.803 (%27.2) 50-249 İşçi 24.428 (% 1.7) 2.409.411 (%21.8) 17.003 (%24.6) KOBİ TOPLAMI 1.432.583 (%99.8) 9.267.010 (%84) 52.586 (%76) Toplam İşyeri : 1.435.879 Toplam İşçi Sayısı : 11.030.939 Toplam İş Kazası : 69.227 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
BM YE KAYITLI 215 ÜLKE ARASINDA Yıl 2003 62. SIRADA Yıl 1998 104. SIRADA Yıl 2001 115. SIRADA 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İSTATİSTİK 12.000.000 İŞÇİ SAYISI YÜZBİN İŞÇİDE İŞ KAZASI ORANI 5.000 10.000.000 4.522 10.030.810 4.500 4.000 8.000.000 3.500 3.000 6.000.000 2.500 2.000 4.000.000 1.500 2.000.000 3.446.502 627 1.000 500 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 0
89/391 EEC Sayılı AB Direktifi 155 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin ILO Sözleşmesi 161 Sayılı İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin ILO Sözleşmesi Avrupa Sosyal Şartı 61. Hükümet Programı 9. Kalkınma Planı 2012 Yılı Programı 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İş sağlığı ve güvenliği ilk kez müstakil İş Kanunu: 3008 sayılı, 1936 931 sayılı, 1967 1475 sayılı, 1971 4857 sayılı, 2003 bir kanunda ele alındı. 30/06/2012: 6331 sayılı 6331 sayılı ve tarihli İş Sağlığı ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 5 Bölüm 39 Madde 8 Geçici Madde 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Önceki Mevzuat Tespit bazlı, Sonuç odaklı (reaktif). Sınırlı Çalışan katılımı İşçilerle Sınırlı Kapsam Yönetimde Katılım Önceliksiz Koruma anlayışı
Yeni mevzuat yapısı Risk bazlı, Önleyici yaklaşım (proaktif) Her konuda geniş çaplı çalışan katılımı Nitelikli uzman desteği ve sertifikasyon Haberdar etme ve diğer kişileri kapsama Programlı, nitelikli eğitim ve belgeleme Kısaca: Önleyici ve koruyucu anlayışa dayalı kültürün benimsenmesi
Temel amacımız İşyerlerinde; İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması Mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Kamu ve özel sektör gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamına alındı. Kapsam Sayı sınırı olmaksızın, Memur, işçi, işveren, çırak, stajyer tüm çalışanlar, Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri, Tarım vb. dahil tüm işkolları İstisna TSK, genel kolluk kuvvetleri, MİT Müsteşarlığı, afet ve acil durum müdahale faaliyeleri, ev hizmetleri, kendi nam ve hesabına çalışanlar
İşverenin Genel Yükümlülükleri Mesleki risklerin önlenmesi Eğitim ve bilgi Organizasyon Hayati ve özel tehlike bulunan yerlere yönelik tedbir alma Mevcut durumun iyileştirilmesi Gerekli araç ve gereçlerin temini Çalışanın işe uygunluğunu dikkate alma İşveren Tedbirlere uyulup uyulmadığını izleme ve denetleme Değişen şartlara uygunluğu sağlama (teknolojiyi izleme) RİSK DEĞERLENDİRMESİ Uzman kişi veya kuruluşlardan hizmet alınması,çalışanların İSG alanındaki yükümlülükleri işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Kuralcı bir yaklaşım yerine önleyici yaklaşım esas alındı. İş kazası olmadan önce önlem almaya yöneliktir. Testi kırılmadan önce
.. Önleyici Yaklaşım Önleme, risklerin değerlendirilmesi ve yönetilmesiyle ilgili bir konudur. Riskler ise işbirliği halinde çalışan insanlar tarafından yönetilebilir 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleme adına risk değerlendirmesi yapılacak. Bütün işyerlerine risk değerlendirmesi zorunluluğu getirilmektedir. Temel hedef; işyerinde çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyecek tehlikelerin önceden belirlenerek gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamaktır.
Risk değerlendirmesi Tehlikelerin Belirlenmesi Risklerin Belirlenmesi Risk Analizi Risk Kontrol Tedbirlerinin Kararlaştırılması Genel bir önleme politikası geliştirilir 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Risklerden Korunma İlkeleri Risklerden kaçınmak, Çalışanlara uygun talimatlar vermek. Risklerle kaynağında mücadele etmek, Riskleri önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek, Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek, Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek. Tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek. İşyerlerinin tasarımı, iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçimini ve tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerinin önlenmesine yönelik tedbir alma
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İŞVEREN Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirebilir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir. Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunumu 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Bütün işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi gibi profesyoneller görev yapacak. İş Güvenliği Uzmanı İşyeri Hekimi Diğer Sağlık Personeli (hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni veya çevre sağlık teknisyeni)
Faal OSGB : 546 Faal Eğitim Kurumu : 109 Eğitici : 2073 Aktif Eğitici Sayısı : 1048 A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı : 947 B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı : 552 C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı : 14.305 TOPLAM : 15.804 İşyeri Hekimliği Belgesi:8798 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
BİREYSEL SÖZLEŞMELER İşyeri Hekimliği Sözleşmesi: 11.381 İş Güvenliği Uzmanlığı Sözleşmesi: 4.899 OSGB TARAFINDAN YAPILAN SÖZLEŞMELER İŞYERİ HEKİMLİĞİ SÖZLEŞMESİ : 5.113 İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI SÖZLEŞMESİ : 4.865 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İşyerleri, yapılan işin niteliğine göre tehlike sınıflarına ayrılıyor. Tehlike sınıfları tespitinde; işyerlerinin yaptığı asıl iş esas alınır. A Sınıfı Uzman Çok tehlikeli B Sınıfı Uzman C Sınıfı Uzman Tehlikeli Az tehlikeli İşyeri hekimi, her tehlike sınıfında çalışabilir.
Devlet, 10 dan az çalışanı olan işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri giderlerini destekleyecek. Kamu hariç, 10 dan az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri desteklenecektir. İşyerlerinin %85 i 10 dan az çalışan Yeryüzünde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi
Bütün çalışanlar için İşe giriş, İş değişikliği İş kazası ve meslek hastalığı durumunda sağlık gözetimi zorunluluğu Çalışanlar sağlık gözetiminden geçirilecek. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlayamayacak.
Meslek hastalıklarının kayıtları daha etkin ve güncel hale getirilecek. SGK İşveren Yetkili sağlık hizmeti sunucusu (Hastane) İşyeri hekimi Sağlık hizmeti sunucusu (aile hekimi, poliklinik, tıp merkezi, özel hastane)
Ulusal İSG Konseyi İSG ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi amacıyla ve 155 sayılı ILO sözleşmesinin bir gereği olarak 2005 yılında kurulan Konsey yasal dayanağına kavuşmuştur. Kamu ve sosyal taraflardan paydaşları bir araya getiren geniş katılımlı bir platformdur. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu altı aydan fazla süren işlerin yapıldığı tüm işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturulacak. İşverenin yükümlülükleri: İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun Kurul kararlarının uygulanması Aynı çalışma alanındaki diğer işverenlerin bilgilendirilmesi
Asıl İşveren Alt İşveren Açıklama Ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise; iş birliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanır. Yükümlü Yükümlü Koordinasyonu sağlamak üzere kurula, alt işveren vekâleten yetkili bir temsilci atar. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Yükümlü Yükümlü Değil Koordinasyonu sağlamak üzere kurula, asıl işveren vekâleten yetkili bir temsilci atar. Yükümlü Değil Yükümlü Yükümlü Değil (Toplam çalışan sayısının elliden fazla olması durumunda) Koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulur. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Birden fazla işverenin olduğu yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusunda koordinasyon sağlanacak. Aynı çalışma alanını paylaşan işyerlerinde işverenler tarafından, Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, yönetim tarafından sağlanır.
İşyerlerinde acil durum planları hazırlanacak. Acil Durum Planlarının hazırlanması, Tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişi görevlendirilmesi
Büyük endüstriyel kaza riski taşıyan işyerleri, güvenlik raporu ve kaza önleme politika belgesi olmadan işe başlayamayacak. İşyerleri işletmelerini güvenlik raporlarının içerik ve yeterliliği Bakanlıkça incelenmesinden sonra açabilecek.
İşveren tüm çalışanlarını, iş sağlığı ve güvenliği ile çalışma hayatına dair hak ve sorumlulukları hakkında bilgilendirecek. Riskler Tedbirler Hak ve sorumluluklar İSG kayıtlarına erişim
Çalışanlar işyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerine aktif katılım sağlayacak. Eğitim Görüşlerin alınması Katılımlarının sağlanması Temsil edilme
Çalışan Temsilcisi Çalışan temsilcisinin görevi, çalışanların yönetim seviyesindeki karar alma sürecine katkıda bulunmalarını sağlamaktır. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Çalışan Temsilcisi Sayısı Çalışan Sayısı Çalışan Temsilcisi Sayısı 2-50 1 51-100 2 101-500 3 501-1000 4 1001-2000 5 2001 ve üzeri 6 "Tam katılım istişarenin ötesindedir çalışanlar ve çalışan temsilcileri de karar alma sürecine katılmalıdırlar
Çalışan, ciddi ve yakın tehlikeyle karşı karşıya kaldığında çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilecek.
Hayati tehlike durumunda işyerlerinin tamamında veya bir bölümünde iş durdurulabilecek. Maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan sektörler ve büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmamışsa iş durdurulacak.
Kanunun uygulanmasını kolaylaştırmak için etkin idari yaptırım uygulanacak. İşverenin genel yükümlülüğü - 2.000 TL., İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri - İH ve İGU 5.000.TL. DSP 2.500. TL.Her Ay Risk değerlendirmesi 3.000.TL. Devamı 4.500.TL. İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi 1.500 TL.2.000.TL. Sağlık Kuruluşları 2.000.TL. Çalışanların eğitimi, Mesleki Eğitim 1.000.TL. Her kişi İş sağlığı ve güvenliği kurulu 2.000. TL. İşin durdurulması 10.000.TL. Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu 50.000TL.,80.000TL. Yönetmelik hükümlerine aykırılık - her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren aylık olarak 1.000. TL.
Kanunun bazı hükümleri aşamalı olarak hayat geçirilerek, gerekli alt yapının oluşması sağlanacak. 30 Haziran 2012 Yayım 1 Ocak 2013 Yürürlük Temmuz 2013 Temmuz 2014 İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) İSG Profesyonelleri (6,7,8. maddeler) 50 den az çalışanı olan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri
Önlemek, ödemekten daha ucuz ve insanidir.
TEŞEKKÜRLER Detaylı Bilgi: www.guvenlebuyuturkiye.com www.isggm.gov.tr isggm@csgb.gov.tr