Büyükdere Cd. Nevtron İşhanı No:119 K /6 Gayrettepe-İST TEL: 0212/ 211 99 01-02-04 FAX: 0212/ 211 99 52 MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ SİRKÜLER NO : 2009/30 İstanbul, 05 Mart 2009 KONU : 5838 SAYILI BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İSTANBUL, 05.03.2009
İçindekiler I. GİRİŞ... 3 II. 193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUN DA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 4 1. Maliye Bakanlığına 3 er aylık verilen muhtasar beyannamenin dönemini aylık olarak belirleme yetkisi verilmiştir.... 4 2.Gelir Vergisi Kanunun Vergi Tevkifatının Yatırılması başlıklı 119 uncu maddesine bir fıkra eklenmiştir.... 5 3. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu na Geçici 75 inci madde eklenmiştir.... 5 III. 5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUN DA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 6 1. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa indirimli kurumlar vergisi müessesesi eklenmiştir.... 6 2. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi kanununa Geçici 3. Madde Eklenmiştir.... 9 3. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi kanununa Geçici 4 üncü Madde Eklenmiştir.... 9 4. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 4 üncü maddesinin (g) bendinde değişiklik yapılmıştır.... 10 5. KVK md.32/a çerçevesinde yapılan yatırımlar dolayısıyla kamu taşınmazlarının tahsisine ilişkin düzenleme yapılmıştır.... 10 IV. 3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 12 1. Katma Değer Vergisi Kanununun ihracat istisnası ile ilgili 12 nci maddesinde değişiklik yapılmıştır.... 12 2. Katma Değer Vergisi Kanunu nun 29 ncu maddesinde indirimli oranda KDV iadesi ile ilgili değişiklik yapılmıştır.... 13 3. KDVK geç. md. 17 de yer alan düzenlemenin (Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsamındaki Teslimlerde KDV Tecil-Terkin Uygulamasının) yürürlük süresi iki yıl uzatılmıştır.... 13 V. 4760 SAYILI ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 14 1. Özel Tüketim Vergisi Kanunu na ekli (I) sayılı listenin B Cetveli GTİP bazında yeniden düzenlenmiştir.... 14 2. 5838 sayılı Kanunun Geçici 3 ncü maddesiyle G.T.İ.P yorumuna bağlı ÖTV farkları ile ilgili sorunların çözümüne yönelik bir düzenleme yapılmıştır... 16 VI. 6802 SAYILI GİDER VERGİLERİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 16 1.ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMIŞTIR.... 16 2. Menkul kıymet yatırım fonlarının ve menkul kıymet yatırım ortaklıklarının sermaye piyasasında elde etikleri gelirler BSMV den istisna edilmiştir.... 17 VII. 492 SAYILI HARÇLAR KANUNU NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 17 1.Kat İrtifaklı Gayrimenkul Devir ve İktisaplarında Tapu Harcının, Devir ve İktisap Bedelinin Tamamı Üzerinden Alınması Uygulamasına Geçilmiştir.... 17 2.Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin tapu harçları ile ilgili bölümünde değişiklikler yapılmıştır.... 18 3.Harçlar kanunundaki bir ibare yürürlükten kaldırılmıştır.... 19 4.Harçlar kanununda yapılan bazı tarife değişiklikleri geçmişteki olaylara da uygulanacaktır.... 19 5.Bakanlar Kurulunun harç tutarlarını belirleme konusundaki yetkisi yeniden düzenlenmiştir.... 20 VIII. 5084 SAYILI KANUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 20 1. Teşviklerin uygulama süresi uzatılmıştır.... 20 1
2. 5084 sayılı Kanunda yer alan bedelsiz yer tahsisine ilişkin madde yürürlükten kaldırılmıştır.... 21 IX. VERGİ MEVZUATINDA YAPILAN DİĞER DEĞİŞİKLİKLER... 21 1. Hurdaya çıkarılacak bazı taşıtlar; kaybolan veya çalınan taşıtlar ve yeni sahibi adına trafik tescili yapılmamış ya da geç yapılmış taşıtlarla ilgili olarak Motorlu Taşıtlar Vergisi affı getirilmiştir.... 21 2. 2.Elektronik ortamda verilen muhatasar beyanname ve sigorta prim bildirgeleri 20 TL Damga Vergisine tabi kılınmıştır.... 22 3.6183 sayılı Kanunda değişiklikler yapılmıştır.... 23 4.5602 sayılı Şans Oyunları Kanununda ibare değişiklikleri yapılmıştır.... 23 X. İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 24 1.4447 sayılı Kanuna göre ödenen kısa çalışma ödeneğinin süresi uzatılmış ve ödenek miktarı artırılmıştır.... 24 2.4447 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinde (genç ve bayan istihdamında SSK işveren payı teşviği uygulamasında) değişiklik yapılmıştır.... 24 3. 4857 sayılı İş Kanunu nda değişiklik yapılmıştır.... 25 4. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu na ekleme yapılmıştır.... 26 5. 5510 sayılı Kanun uyarınca Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanacak idari para cezalarına ilişkin esaslarda değişiklikler yapılmıştır... 26 6. 5510 sayılı Kanun uyarınca sağlık kuruluşlarına yapılan ödeme esaslarında değişiklik yapılmıştır.... 27 7. 5510 sayılı Kanuna Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimlerle ilgili ek madde eklenmiştir.... 27 8. 5510 sayılı Kanunda yapılan diğer düzenlemeler... 28 9. Sosyal güvenlik kurumları 4749 sayılı Kanun kapsamına alınmıştır.... 28 XI. DİĞER KANUNLARDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER... 28 1. Çek mevzuatı ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.... 28 2. Oda aidatlarının faizsiz ödenebileceğine ilişkin bir düzenleme yapılmıştır.... 29 3. Esnaf ve Sanatkar Odalarına olan prim borçlarının faizsiz ödenebileceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.... 30 4. Kimlik ve adres bilgilerinin bankalarla paylaşılması imkânı getirilmiştir.... 30 5. Ekonomi Koordinasyon Kurulu oluşturulmuştur.... 30 2
I. GİRİŞ TBMM tarafından 18.02.2009 tarihinde kabul edilen 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmış ve 28 Şubat 2008 tarih ve 27155 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe 34 ü normal, 6 sı geçici olmak üzere toplam 40 madde içeren 5838 sayılı Kanunla aşağıda sayılan 28 Kanunla ilgili düzenleme ve değişiklikler yapılmıştır.(kanun isimleri 5838 sayılı Kanundaki sıraya göre aşağıda gösterilmiştir.) 1. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu, 2. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 3. 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, 4. 5253 sayılı Dernekler Kanunu, 5. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 6. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, 7. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, 8. 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu, 9. 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu, 10. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu, 11. 492 sayılı Harçlar Kanunu, 12. 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun, 13. 3835 sayılı Ahıska Türklerinin Türkiye ye Kabulü ve İskanına Dair Kanun, 14. 5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, 15. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu, 16. 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 17. 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 18. 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu, 19. 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, 20. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu, 21. 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 22. 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu, 23. 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 24. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, 25. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu, 26. 2919 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreterliği Teşkilat Kanunu, 27. 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 28. 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu 3
Öte yandan 5838 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi ile yukarıda sayılan mevzuatta yapılan değişikliklerin farklı tarihlerde yürürlüğe girmesi öngörülmüş olup, yürürlüğe giriş tarihleri aşağıda gösterilmiştir. a) Yayımını izleyen aybaşında, (Yürürlük tarihi:01.03.2009) b) 1/1/2009 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, (Yürürlük tarihi:01.01.2009) c) 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, (Yürürlük tarihi:01.10.2008) ç) 1/8/2009 tarihinde, (Yürürlük tarihi:01.08.2009) d) 1/1/2010 tarihinde, (Yürürlük tarihi:01.01.2010) e) Yayımı tarihinde, (Yürürlük tarihi:28.02.2009) Yapılan değişikliklerden mükellefleri ilgilendirenler aşağıdaki bölümlerde ilgili Kanunlar itibariyle açıklanmıştır. Açıklamalarda Kanundaki sıralama yerine, mükellefleri yaygın olarak ilgilendiren mevzuat değişikliklerine öncelik verilmiştir. Her bir bölümde yapılan düzenlemelerin yürürlüğe giriş tarihleri de ayrıca belirtilmiştir. II. 193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUN DA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 1. Maliye Bakanlığına 3 er aylık verilen muhtasar beyannamenin dönemini aylık olarak belirleme yetkisi verilmiştir. 5838 sayılı Kanunun 32/5 nci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 99 uncu maddesinde yer alan Muhtasar beyannamenin şekil, içerik ve eklerini belirlemeye ibaresi Muhtasar beyannamenin şekil, içerik ve ekleri ile üçer aylık verilen beyannamelerin dönemini aylık olarak belirlemeye şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan değişiklik sonucunda maddenin yeni şekli aşağıdaki gibi olmuştur. Muhtasar beyanname: b) Muhteviyatı: Madde 99 Muhtasar beyannamenin şekil, içerik ve ekleri ile üçer aylık verilen beyannamelerin dönemini aylık olarak belirlemeye ve tevkifat konuları itibarıyla ayrı ayrı beyanname verme mecburiyeti getirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Yapılan bu düzenleme ile Maliye Bakanlığına (on ve daha az hizmet erbabı çalıştıranlar ile hizmet erbabı çalıştırmayanlar tarafından) üçer aylık olarak verilen muhtasar beyannamenin dönemini aylık olarak belirleme yetkisi verilmiştir. Yapılan bu düzenleme 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 4
2.Gelir Vergisi Kanunun Vergi Tevkifatının Yatırılması başlıklı 119 uncu maddesine bir fıkra eklenmiştir. 5838 sayılı Kanunun 8 nci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun; 119 uncu maddesine bir fıkra eklenmiştir. Yapılan düzenleme sonucunda maddenin yeni hali aşağıdaki gibidir. (Yeni eklenen fıkra koyu renkte gösterilmiştir.) Vergi tevkifatının yatırılması: Madde 119: 94 üncü madde gereğince yapılan vergi tevkifatı, vergi kesenler tarafından beyanname verecekleri ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar bağlı bulundukları vergi dairesine yatırılır. (5838 sayılı Kanun md.8 ile eklenen fıkra) Maliye Bakanlığı, 94 üncü maddeye göre tevkifat yapacaklardan on ve daha az hizmet erbabı çalıştıranlar ile hizmet erbabı çalıştırmayanlara ilişkin olarak beyanname verme süresinden itibaren üç ayı geçmeyecek şekilde, ödeme zamanı belirlemeye yetkilidir. Eklenen fıkra hükmü ile Maliye Bakanlığı na, 94 maddeye göre tevkifat yapacaklardan on ve daha az hizmet erbabı çalıştıranlar ile hizmet erbabı çalıştırmayanlara ilişkin olarak beyanname verme süresinden itibaren üç ayı geçmeyecek şekilde, ödeme zamanı belirleme yetkisi verilmiştir. Yapılan düzenleme 5838 sayılı Kanunun yayımını izleyen aybaşı (01.03.2009 tarihinde) yürürlüğe girmektedir. 3. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu na Geçici 75 inci madde eklenmiştir. 5838 sayılı Kanunun 8 nci maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanuna geçici 74 üncü maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. GEÇİCİ MADDE 75 31/12/2013 tarihine kadar, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen Ar-Ge ve destek personelinin, bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin; doktoralı olanlar için yüzde 90 ı, diğerleri için yüzde 80 i verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu süre içerisinde, anılan maddenin bu maddeye aykırı olan hükmü uygulanmaz. Madde hükmü ile; 31/12/2013 tarihine kadar, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında yürütülen faaliyetlerde çalıştırılan personelin ücretlerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin; a. Doktoralı olan personel için yüzde 90 ı, b. Diğerleri için yüzde 80 i, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edileceği ve anılan Kanunun 3. maddesinin yukarıda yer verilen Geçici 75. Madde hükmüne aykırı olan hükmünün uygulanmayacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 32 nci maddesinde yer alan asgari geçim indiriminden, AR-GE teşviği kapsamındaki işyerlerinde çalışan işçilerin ne şekilde yararlanacakları hususuna açıklık getirilmektedir. Buna göre, AR-GE Kanunu uyarınca gelir vergisi stopajı teşviki öngörülen yerlerde ücretli olarak çalışan işçilerin ücret 5
gelirleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinden öncelikle asgari geçim indirimi mahsubu uygulandıktan sonra kalan tutarın indirim ve istisna uygulamasında dikkate alınması sağlanmaktadır. Ayrıca teşvik beyanname üzerinden indirim şekline dönüştürülmüş olup, tahakkuktan terkin uygulaması halini almıştır. Böylece Ar-Ge kapsamında çalıştırılan personele ilişkin olarak (menfaati çalışan personele yansıtma yerine) işverenlerin ücret maliyetlerinin desteklenmesi amacına uygun hareket edilmiştir. Yapılan düzenleme 5838 sayılı Kanunun yayımını izleyen aybaşı (01.03.2009 tarihinde) yürürlüğe girmektedir. (5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun 31.12.2023 tarihine kadar uygulanmak üzere çıkarılmıştır. Bu durumda, şayet yeni bir düzenleme yapılmazsa, 1.1.2014 tarihinden itibaren uygulamanın 5746 sayılı Kanunun 3. maddesine göre yürütülmesi sözkonusu olacaktır.) III. 5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUN DA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 1. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa indirimli kurumlar vergisi müessesesi eklenmiştir. 5838 sayılı Kanunun 9 ncu maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 32/A maddesi eklenmiştir. İndirimli kurumlar vergisi MADDE 32/A (1) Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Hazine Müsteşarlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur. (2) Bu maddenin uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade eder. Bakanlar Kurulu; a) İstatistikî bölge birimleri sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir ve sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri gruplandırmaya ve gruplar itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bunlara ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirlemeye, b) Her bir il grubu için yatırıma katkı oranını % 25 i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasını aşan büyük ölçekli yatırımlarda ise % 45 i geçmemek üzere belirlemeye, kurumlar vergisi oranını % 90 a kadar indirimli uygulatmaya, c) Yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırmaya, yetkilidir. (3) İkinci fıkraya göre yatırıma katkı ve vergi oranı farklı illerde aynı mükellef tarafından yapılan yatırımlarda, toplam yatırımın her bir ile isabet eden oranına göre ilgili ilin yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi oranı uygulanır. 6
(4) Tevsi yatırımlarda, elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanır. Kazancın ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise indirimli oran uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenir. Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır. İndirimli oran uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde başlanır. (5) Hesap dönemi itibarıyla ikinci fıkrada belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, söz konusu vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. (6) Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde, devralan kurum, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla indirimli vergi oranından yararlanır. (7) Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde indirimli vergi oranından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla yatırıma katkı tutarının kalan kısmı için yararlanır. (8) Bu madde gelir vergisi mükellefleri hakkında da uygulanır. (9) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen 32/A maddesiyle, ekonomik kalkınmanın hızlandırılması, istihdamın artırılması, bölgelerarası gelişmişlik düzeyi farkının en aza indirilmesi ve sektörel olarak da kümelenme olgusunun öne çıkarılarak yatırımların teşvik edilmesine yönelik olarak indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanmasına imkan tanınmaktadır. İndirimli kurumlar vergisi uygulamasında finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 4283 sayılı (Yap-İşlet Modeli İle Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi İle Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında) Kanun ile 3996 sayılı (Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet- Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında) Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar kapsam dışı tutulmaktadır. İndirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanacak yatırımlar teşvik belgesine bağlanacak ve bu yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulacaktır. AB teşvik uygulamalarına paralel olarak yatırımlara Devlet katkısının belirlenmesi ve takip edilebilmesini teminen bu hususa ilişkin tanımlara yer verilmektedir. Buna göre, maddede geçen yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranı olarak tanımlanmaktadır. 7
Ayrıca maddeyle Bakanlar Kuruluna; a) İstatistiki bölge birimleri sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir ve sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri gruplandırma ve gruplar itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bunlara ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirleme, b) Her bir il grubu için yatırıma katkı oranını % 25'i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasının üstünde olan büyük ölçekli yatırımlarda ise % 45'i geçmemek üzere belirleme, kurumlar vergisi oranını % 90'a kadar indirimli uygulatma, c) Yatırım harcamaları içindeki arsa, bina,kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırma, konularında yetki verilmektedir. Aynı mükellef tarafından yatırıma katkı ve vergi oranı farklı illerde yapılan yatırımlarda, toplam yatırımın her bir ile isabet eden oranına göre ilgili ilin yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi oranı uygulanması öngörülmektedir. İndirimli kurumlar vergisinin esas itibarıyla yeni yatırımlarda uygulanması öngörüldüğünden, tevsi yatırımlarda, elde edilen kazancın yeni yatırımlardan kaynaklanan kısmının işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, bu kazanca indirimli oran uygulanacaktır. Bir dönemde oluşan kazancın ne kadarının tevsi yatırımından elde edildiğinin ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise, yeni yatırım tutarının toplam yatırım tutarına oranlanmak suretiyle indirimli oran uygulanacak kazanç tespit edilecektir. Buna göre, indirimli oran uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenecektir. Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, aktife alındıkları dönem sonu itibarıyla yeniden değerleme oranında artırılacak ve indirimli oran uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde başlanacaktır. Hesap dönemi itibarıyla belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergilerin, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil edilmesi öngörülmektedir. Öngörülen düzenlemeye göre, yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde, devralan kurum, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla indirimli vergi oranından yararlanacak; yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde ise indirimli vergi oranından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla yatırıma katkı tutarının kalan kısmı için yararlanacaktır. Maddede öngörülen düzenleme gelir vergisi mükellefleri hakkında da uygulanacaktır. Ayrıca, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir. Yukarıda ana hatlarıyla açıklanan İndirimli Kurumlar Vergisi uygulamasına ilişkin olarak Maliye Bakanlığının yapacağı düzenlemelere paralel olarak yayınlanacak sirkülerlerimizde açıklamalar yapılacaktır. Yapılan bu düzenleme 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 8
2. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi kanununa Geçici 3. Madde Eklenmiştir. 5838 sayılı Kanunun 10 ncu maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. GEÇİCİ MADDE 3 (1) Bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen fonlardan, katılımcıları ya da kurucuları tam mükellef gerçek kişi veya kurum olmayanların portföylerini yöneten ve Sermaye Piyasası Kurulunun izniyle kurulan portföy yönetim şirketleri, geçici 1 inci maddenin üçüncü fıkrasının uygulanması yönünden bu fonların iş merkezi olarak değerlendirilmez, daimi temsilcileri sayılır. 5838 sayılı Kanunun 10. maddesi ile Kurumlar vergisi kanununa eklenen geçici 3 üncü madde ile, kurumlar vergisi mükellefi olma niteliklerini haiz yabancı fonların katılımcılarının ya da kurucularının tam mükellef gerçek kişi veya kurum olmaması şartıyla, bu fonların portföylerini yönetmek üzere faaliyet gösteren ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca kurulan portföy yönetim şirketlerinin, 5520 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasının uygulanmasında, bu fonların iş merkezi olarak değerlendirilmeyerek, daimi temsilcileri olarak kabul edilmesi öngörülmektedir. Böylelikle, katılımcıları ya da kurucuları arasında tam mükellef gerçek kişi veya kurum bulunmayan yabancı fonların, portföylerini Türkiye'de değerlendirmelerine imkan sağlanmakta ve Türkiye'de kurulu portföy yönetim şirketleri vasıtasıyla sadece Türkiye'de değerlendirilen söz konusu fonlar dolayısıyla elde ettikleri kazançların vergilendirilmesi amaçlanmaktadır. Yapılan bu düzenleme 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 3. 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi kanununa Geçici 4 üncü Madde Eklenmiştir. 5838 sayılı Kanunun 10 ncu maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. GEÇİCİ MADDE 4 (1) Münhasıran tekstil, konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde faaliyette bulunanlardan üretim tesislerini Bakanlar Kurulunca belirlenen illere 31/12/2010 tarihine kadar nakleden ve asgari 50 kişilik istihdam sağlayan mükelleflerin, bu illerdeki işletmelerinden sağladıkları kazançlar için nakil tarihini izleyen hesap döneminden itibaren beş yıl süreyle kurumlar vergisi oranını % 75'i geçmemek üzere indirimli uygulatmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu madde hükmünden gelir vergisi mükellefleri de yararlanır. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. 5838 sayılı Kanunun 10. maddesi ile Kurumlar vergisi kanununa eklenen geçici 4 üncü madde ile, gelir vergisi mükellefleri hakkında da uygulanmak üzere, münhasıran tekstil, konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde faaliyette bulunanlardan üretim tesislerini 31/12/2010 tarihine kadar Bakanlar Kurulunca belirlenen illere nakleden ve asgari 50 kişilik istihdam sağlayan mükelleflerin, bu illerdeki işletmelerinden sağladıkları kazançlar için nakil tarihini izleyen hesap döneminden itibaren beş yıl süreyle kurumlar vergisi oranını % 75'i geçmemek üzere indirimli olarak 9
uygulatma konusunda Bakanlar Kuruluna, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda ise Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir. Yapılan bu düzenleme 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 4. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 4 üncü maddesinin (g) bendinde değişiklik yapılmıştır. 5838 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin (6) ncı bendi ile, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 4 üncü maddesinin (g) bendinde değişiklik yapılmıştır. Maddenin (g) bendinin yeni hali ile yapılan değişikliğe ilişkin açıklamalar aşağıdadır. Muafiyetler MADDE 4- (1) Aşağıda sayılan kurumlar, kurumlar vergisinden muaftır: a) b) g) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile Özelleştirme Fonu, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve Şans oyunları lisans veya işletim hakkının hasılatın belli oranında hesaplanan pay karşılığında verilmesi halinde bu hakkı devralan kurumlar hariç olmak üzere, 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan ilgili kurum ve kuruluşlar. Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesi (g) bendinde yer alan Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü ibaresi, Milli Piyango özelleştirme çalışmaları ve şans oyunları ile ilgili mevzuat düzenlemelerine bağlı olarak, Şans oyunları lisans veya işletim hakkının hasılatın belli oranında hesaplanan pay karşılığında verilmesi halinde bu hakkı devralan kurumlar hariç olmak üzere, 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan ilgili kurum ve kuruluşlar ibaresiyle değiştirilmiştir. Yapılan bu düzenleme 01.01.2009 tarihinden geçerli olmak üzere 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 5. KVK md.32/a çerçevesinde yapılan yatırımlar dolayısıyla kamu taşınmazlarının tahsisine ilişkin düzenleme yapılmıştır. 5838 sayılı Kanunun 23 ncü maddesi ile 29.06.2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun a aşağıdaki ek madde eklenmiştir. EK MADDE 3 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi kapsamındaki yatırımlarla ilgili olarak talep edilen taşınmazın bulunduğu ilçenin mülki sınırları içindeki organize sanayi veya endüstri bölgelerinde bu yatırımlar için tahsis edilebilecek boş parsel bulunmaması, gerçekleştirilecek yatırımın toplam tutarının, talep edilen taşınmazların maliki idarelerce takdir edilecek rayiç değerinin tarım ve hayvancılık yatırımları için bir, turizm yatırımları için iki, diğer yatırımlar için üç katından az olmaması kaydıyla; Hazineye, özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine veya belediyelere ait arazi veya arsaların üzerinde kırkdokuz yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli irtifak hakkı tesis 10
edilebilir. 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununa tabi alanlar hariç olmak üzere, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunması nedeniyle irtifak hakkı tesis edilemeyen taşınmazlar üzerinde ise aynı şartlarla kırkdokuz yıl süreli kullanma izni verilebilir. Yatırımcılar lehine tesis edilecek irtifak hakkı veya kullanma izinlerinde ilk yıl bedeli, yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin yüzde üçüdür. İrtifak hakkı veya kullanma izni verilenlerden ayrıca hasılat payı alınmaz. İrtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek taşınmazlar üzerindeki kamuya ait ve ihtiyaç dışı bina ve müştemilat ile üzerinde henüz faaliyete geçmemiş yatırım bulunan arazi veya arsalar da bu kapsamda değerlendirilir. İrtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek taşınmazlardan imar planı bulunmayanların planları ile uygulama projeleri, bedelsiz olarak verilen ön izin süresi içinde yapılır. Ön izin süresi iki yılı geçemez. İstihdam edilecek işçi sayısına, yatırım konusu işletmenin faaliyete geçtiği tarihten itibaren beş yıl süreyle uyulması zorunludur. Yatırımcının bu madde kapsamında belirlenen şartlara uymadığının veya mücbir sebepler hariç öngörülen sürede yatırımın tamamlanmadığının tespiti halinde, herhangi bir yargı kararı aranmaksızın irtifak hakkı veya kullanma izni iptal edilir. Bu durumda taşınmaz üzerindeki tüm yapı ve tesisler sağlam ve işler durumda tazminat veya bedel ödenmeksizin taşınmaz maliki idareye intikal eder ve bundan dolayı hak lehtarı veya üçüncü kişilerce herhangi bir hak ve talepte bulunulamaz. Ancak, öngörülen sürede yatırımın en az yüzde ellisinin gerçekleştirilmesine rağmen yatırımın tamamlanmaması veya öngörülen istihdam sayısına yüzde onu aşan oranda uyulmaması halinde ise irtifak hakkı veya kullanma izni bedelleri için sağlanan indirimler iptal edilir ve iptal tarihinden itibaren ayrıca hasılat payı alınır. İrtifak hakkı veya kullanma izni süresinin sonunda makine, teçhizat ve demirbaşlar hariç diğer yapı ve tesisler taşınmaz maliki idareye intikal eder, yatırımcının talep etmesi halinde ise genel hükümlere göre doğrudan irtifak hakkı tesis edilir veya kullanma izni verilir. Hazineye ait taşınmazlar; tarım ve hayvancılık yatırımları hariç olmak üzere, birinci fıkra kapsamında en az ellimilyon ABD Doları karşılığı Türk Lirası tutarında, en az yüz kişiye istihdam sağlayacak şekilde ve taşınmazın rayiç değerinin en az üç katı tutarında yatırım yapacaklara, 492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesinde yer alan harca esas değer üzerinden doğrudan satılabilir. Bu yerlerin amacı dışında kullanılmayacağına dair tapu kütüğüne şerh konulur. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ve ikinci fıkrada belirtilen bedeli Bakanlar Kurulunca belirlenecek bölgeler itibarıyla farklılaştırmaya ve sıfıra kadar indirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Eklenen Kanun metninden de görüleceği üzere, getirilen düzenleme 5838 sayılı Kanunla 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu na eklenen 32/A maddesinde düzenlenen teşvikle (indirimli kurumlar vergisi uygulaması) ilgili olarak ek bir teşvik niteliğindedir. Uygulamanın esaslarına ilişkin olarak Maliye Bakanlığınca çıkarılacak Tebliğlerle yapılacak düzenlemeler Şirketimizce yayınlanacak olan Sirküler ile duyurulacaktır. Yapılan bu düzenleme, 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 11
IV. 3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 1. Katma Değer Vergisi Kanununun ihracat istisnası ile ilgili 12 nci maddesinde değişiklik yapılmıştır. 5838 sayılı Kanunun 11 nci maddesi ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu nun İhracat teslimi ve yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler başlıklı 12 nci maddesinin 1 nci fıkrasında yer alan ve ihracat tesliminin şartlarını açıklayan hüküm yeniden düzenlenmiştir. Söz konusu değişiklikle yetkili gümrük antrepolarına teslim edilen mallarla ilgili koşullar değiştirilmiştir. Düzenlemenin eski ve yeni halleri aşağıda gösterilmiş olup, değişiklikler metinde işlenmiştir. (Eklemeler yeni halde koyu renk, değişen/çıkan hükümler ise eski halde üstü taralı olarak gösterilmiştir.) Metnin Eski Hali (KDVK md.12/1) 1. Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır: a) Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalıdır. b) Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır. Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez. İhracat teslimi yapılacak yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri belirlemeye, konulacak mal miktarı ve cinsi ile bunların antrepoda bekleme sürelerine ilişkin olarak sınırlama getirmeye, Gümrük Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığı yetkilidir. Gümrük antreposuna konulan malın ihracatının belirlenen sürede veya şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi veya tevsik edilememesi hallerinde; ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur. (1) Metnin 28.02.2009 tarihinden geçerli yeni hali (KDVK md.12/1) 1. Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır: a) Teslim yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalı veya mallar yetkili gümrük antreposu işleticisine tevdi edilmelidir. b) Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır. Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez. Yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri belirlemeye, konulacak malın cinsi ve miktarı ile bunların antrepoda bekleme sürelerine ilişkin olarak sınırlama getirmeye, Gümrük Müsteşarlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı yetkilidir. Yetkili gümrük antrepolarının işleyişine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca belirlenen esaslara uyulmaması halinde ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumludur. Yapılan düzenlemenin işleyişi ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı tarafından açıklama yapılması beklenmektedir. Söz konusu açıklamayı müteakip düzenleme Şirketimizce duyurulacaktır. Yapılan bu değişiklik, 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 12
2. Katma Değer Vergisi Kanunu nun 29 ncu maddesinde indirimli oranda KDV iadesi ile ilgili değişiklik yapılmıştır. 5838 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile 3065 sayılı KDVK nun 29 ncu maddesinin 2 nci fıkrasının son paragrafında değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişiklikler ile nakit KDV iadesinin izleyen yıl içinde talep edilmesi koşuluyla yapılabileceği yasa metnine açıkça ilave edilmiş ve iade hakkını kısmen ya da tamamen kaldırma konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir. Yasa metnin eski ve yeni halleri aşağıda gösterilmiştir. Metnin Eski Hali (KDVK md.29/2) Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi nakden iade edilir. Bakanlar Kurulu, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin iade hakkını kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. 13 Metnin 28.02.2009 tarihinden geçerli yeni hali (KDVK md.29/2) Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden veya mükellefin yukarıda sayılan borçlarına mahsuben iade edilir. Bakanlar Kurulu, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, iade hakkını kısmen veya tamamen ya da amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi ile sınırlı olmak üzere kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Maliye Bakanlığı tebliğ bazında yapmış olduğu düzenlemelerle indirimli oranda KDV iadesini ancak izleyen yıl içerisinde (en son Kasım ayı beyannamesi ile) talep edilmesi halinde nakit olarak yapmaktaydı. Bu nedenle yapılan bu düzenleme ile izleyen yıl içinde nakit iade talep etme koşulu yasaya konulmuştur. Öte yandan son cümlede yapılan düzenleme ile Bakanlar Kurulunun konuya ilişkin yetkisi genişletilmiştir. Bakanlar Kurulu indirimli orana tabi işlemlerle ilgili KDV iadesi hakkını (mal ve hizmet grupları/sektörler itibariyle) kısmen veya tamamen ya da amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen KDV ile sınırlı olarak kaldırabilecektir. Yasada çerçevesi belirlenen konuyla ilgili olarak Bakanlar Kurulu ve/veya Maliye Bakanlığı tarafından henüz bir düzenleme yapılmamıştır. Bakanlar Kurulu ya da Bakanlığın bir düzenleme yapması halinde konu Şirketimizce çıkarılacak bir sirküler ile duyurulacaktır. Yapılan bu değişiklik, 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 3. KDVK geç. md. 17 de yer alan düzenlemenin (Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsamındaki Teslimlerde KDV Tecil-Terkin Uygulamasının) yürürlük süresi iki yıl uzatılmıştır. KDVK na 4369 sayılı Kanunla eklenen Geçici 17 nci maddede, dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak olan maddelerin 31.12.2008 tarihine kadar yurt içi teslimlerinde KDVK md.11/1-c (ihraç kayıtlı teslim) düzenlemesinden yararlanması konusunda Bakanlar Kurulu na yetki verilmiştir. 5838 sayılı Kanunu nun 32/7 nci maddesi düzenlemesi ile, söz konusu tarih 31.12.2010 olarak değiştirilmiştir. Yapılan bu düzenlemenin bir sonucu olarak KDVK Geç.md.17 uyarınca yapılacak olan uygulamanın yürürlük süresi 31.12.2010 tarihine kadar uzatılmıştır. Diğer taraftan konuyla ilgili olarak daha önceden Bakanlar Kurulu ve Maliye Bakanlığınca yapılan düzenlemeler geçerliliğini sürdürmektedir. (Konuyla ilgili olarak Şirketimizce yayınlanan 17 Mart 2006 gün ve 2006/25 sayılı Sirkülerimize bakılabilir.)
Yapılan bu değişiklik, 01.01.2009 tarihinden geçerli olmak üzere 5838 sayılı Kanun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe V. 4760 SAYILI ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 1. Özel Tüketim Vergisi Kanunu na ekli (I) sayılı listenin B Cetveli GTİP bazında yeniden düzenlenmiştir. 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu nun (ÖTVK) 12/1 nci maddesi uyarınca, özel tüketim vergisi ÖTVK na ekli listelerde yazılı malların karşılarında gösterilen tutar ve/veya oranlarda alınır. Türk Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunda (GTİP) malların tarife numaraları ve tanımlarında 2006 ve 2007 yıllarında değişiklikler yapılmış olması nedeniyle, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı listeler, 5766 sayılı Kanunun 19 ncu maddesi uyarınca 01.07.2008 tarihinden geçerli olmak üzere yeniden düzenlenmiş, yapılan bu değişiklik Şirketimizce yayınlanan 2008/55 sayılı Sirküler ile duyurulmuştur. Öte yandan 5838 sayılı Kanunu nun 13 ncü maddesi ile ÖTV Kanunu eki (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan bazı malların özel tüketim vergisi tutarları yeniden tespit edilmiş ve mezkur cetvele bazı eklemeler yapılmıştır. Yeni düzenlemede (I) sayılı listenin (B) Cetveli 1 Sayılı Cetvel ve 2 Sayılı Cetvel olarak iki ayrı liste halinde düzenlenmiştir. (2 sayılı cetvelde yer alan mallar 28.2.2009 tarihinden itibaren ÖTV kapsamına girmektedir.) Yapılan bu değişiklik, 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe Buna göre özel tüketim vergisi tutarları yeniden belirlenen mallar GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) numarası itibariyle aşağıdaki gibidir. 1 Sayılı Cetvel G.T.İ.P. NO. Mal İsmi Vergi Tutarı (TL) Birimi (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.71.00.00 Özel bir işleme tabi tutulacak olanlar 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.75.00.00 2710.19.71.00 Alt pozisyonunda belirtilen işlemlerden başka bir işlemle kimyasal değişime tabi tutulacak olanlar 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.81.00.00 Motor yağları, kompresör yağlama yağları, türbin yağlama yağları 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.83.00.00 Hidrolik amaçlara mahsus sıvı yağlar 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.85.00.00 Beyaz yağlar, sıvı parafin 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.87.00.00 Dişli yağları ve redüktör yağları 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.91.00.00 Metal işlemeye mahsus bileşikler, kalıp çıkarma yağları, aşınmayı önleyici yağlar 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.93.00.00 Elektrik izolasyonuna mahsus yağlar 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 14
2710.19.99.00.25 Diğer madeni yağlar 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.99.00.21 Spindle oil 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.99.00.22 Light neutral 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.99.00.23 Heavy neutral 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.99.00.24 Bright stock 0,9345 Kilogram (Yağlama yağları; diğer yağlar) 2710.19.99.00.98 Diğerleri 0,9345 Kilogram (Yalnız baz yağlar) 2 Sayılı Cetvel G.T.İ.P. NO. Mal İsmi Vergi Tutarı (TL) Birimi (Yağlama müstahzarları) 3403.11.00.00.00 Dokumaya elverişli maddelerin, deri ve köselenin, post ve kürklerin veya diğer maddelerin işlenmesine mahsus müstahzarlar 0,9345 Kilogram (Yağlama müstahzarları) 3403.19.10.00.00 Esas madde olarak kabul edilmemek şartıyla, ağırlık itibarıyla % 70 veya daha fazla petrol yağları veya bitümenli minerallerden elde edilen yağları içerenler 0,9345 Kilogram (Yağlama müstahzarları) 3403.19.91.00.00 Makina, cihaz ve taşıtların yağlanmasında kullanılan müstahzarlar 0,9345 Kilogram (Yağlama müstahzarları) 3403.19.99.00.00 Diğerleri 0,9345 Kilogram (Yağlama müstahzarları) 3403.91.00.00.00 Dokumaya elverişli maddelerin, deri ve köselenin, post ve kürklerin veya diğer maddelerin işlenmesine mahsus müstahzarlar 0,9345 Kilogram (Yağlama müstahzarları) 3403.99.10.00.00 Makina, cihaz ve taşıtların yağlanmasında kullanılan müstahzarlar 0,9345 Kilogram (Yağlama müstahzarları) 3403.99.90.00.00 Diğerleri 0,9345 Kilogram (Petrol yağları veya bitümenli minerallerden elde edilen yağları içerenler) 3811.21.00.10.00 Mineral yağlar veya mineral yağlar gibi aynı amaçla kullanılan diğer sıvı yağlar için diğer müstahzar katkılar 1,6135 Kilogram (Petrol yağları veya bitümenli minerallerden elde edilen yağları içermeyenler) 3811.29.00.10.00 Mineral yağlar veya mineral yağlar gibi aynı amaçla kullanılan diğer sıvı yağlar için diğer müstahzar katkılar 1,6135 Kilogram 15
2. 5838 sayılı Kanunun Geçici 3 ncü maddesiyle G.T.İ.P yorumuna bağlı ÖTV farkları ile ilgili sorunların çözümüne yönelik bir düzenleme yapılmıştır. 5838 sayılı Kanunun geçici 3 ncü maddesinde 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ile ilgili bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bahse konu madde düzenlemesi aşağıdaki gibidir. GEÇİCİ MADDE 3 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede yer alan ve 1/8/2002-21/7/2005 tarihleri arasında 87.03 G.T.İ.P. numarasından özel tüketim vergisi beyan edilmesi gerekirken 87.04 G.T.İ.P. numarasından özel tüketim vergisi beyan edilen araçlarla ilgili olarak, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemler için özel tüketim vergisi tarhiyatı yapılmaz, daha önce yapılan tarhiyatlardan vazgeçilir, tahakkuk eden tutarlar terkin edilir. Tahsil edilmiş tutarlar red ve iade edilmez. Maddede öngörülen düzenlemeyle 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu uygulamasında G.T.İ.P. yorumuna bağlı olarak ortaya çıkan ÖTV farkı sorunlarının giderilmesi amaçlanmaktadır.hükmün uygulaması ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı açıklamaları beklenmektedir. ÖTVK na ekli (II) sayılı listede bulunan 87.03 GTİP numarasında Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (87.02 pozisyonuna girenler hariç, steyşın vagonlar ve yarış arabaları dahil), 87.04 G.T.İ.P. numarasında ise Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar (Yalnız kayıt ve tescile tabi olanlar) yer almaktadır. Yapılan bu değişiklik, 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe VI. 6802 SAYILI GİDER VERGİLERİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 1.Özel İletişim Vergisinde değişiklik yapılmıştır. 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu nun 39 ncu maddesinde Özel İletişim Vergisi düzenlenmiştir. 5838 sayılı Kanunun 14 ncü maddesi ile 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu maddesinde değişlikler yapılmıştır. Yapılan değişiklikler sonucunda maddeye aşağıda belirtilen d bendi eklenmiş, maddenin c bendi ile ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Söz konusu düzenlemenin değişiklik öncesi ve sonraki hali aşağıdaki gibidir. 6802 s. Kanun md.39/1-c ve md.39/2 6802 s. Kanun md.39/1-c,d ve md.39/2 değişiklik öncesi durumu c) (a) ve (b) bentleri kapsamına girmeyen diğer telekomünikasyon hizmetleri % 15, Oranında özel iletişim vergisine tâbidir. Bakanlar Kurulu, % 25 oranını % 10'a, % 15 oranlarını ise ayrı ayrı veya birlikte % 5'e kadar indirmeye ve bu oranları kanunî oranlarına kadar artırmaya yetkilidir. 5838 s. Kanun değişikliği sonraki durumu c) Kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmeti % 5, d) (a), (b) ve (c) bentleri kapsamına girmeyen diğer telekomünikasyon hizmetleri %15, 16 Oranında özel iletişim vergisine tâbidir. Birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde yer alan hizmetlerin birlikte veya birbiriyle bağlantılı olarak verilmesi halinde, her hizmet tabi olduğu oran üzerinden vergilendirilir. Bakanlar Kurulu, % 25 ve % 15 oranlarını ayrı ayrı veya birlikte % 5 e, % 5 oranını ise sıfıra kadar indirmeye ve bu oranları kanuni oranlarına kadar artırmaya yetkilidir.
Yapılan değişikle; kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetlerinde özel iletişim vergisi oranı, diğer telekomünikasyon hizmetlerinden ayrıştırılarak, %5 olarak belirlenmiştir. Ayrıca telekomünikasyon hizmetlerinin birlikte veya birbiriyle bağlantılı olarak verilmesi halinde özel iletişim vergisi oranının ne şekilde uygulanacağı konusuna da madde hükmünde yer verilmiştir. Yapılan bu değişiklik 5838 sayılı Kanunun yayımını izleyen ay başında (01.03.2009 tarihinde) yürürlüğe girmektedir. 2. Menkul kıymet yatırım fonlarının ve menkul kıymet yatırım ortaklıklarının sermaye piyasasında elde etikleri gelirler BSMV den istisna edilmiştir. 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 29 ncu maddesinde banka ve sigorta muameleleri vergisinden (BSMV) istisna edilen gelirler sayılmıştır. 5838 sayılı Kanunun 32/8 maddesi ile yapılan düzenleme ile, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (t) bendinde yer alan Emeklilik yatırım fonlarının, ibaresi Emeklilik yatırım fonlarının, menkul kıymet yatırım fonlarının ve menkul kıymet yatırım ortaklıklarının, şeklinde değiştirilmiştir. Yapılan bu yasal düzenlemenin bir sonucu olarak menkul kıymet yatırım fonlarının ve menkul kıymet yatırım ortaklıklarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler dolayısıyla elde ettikleri paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisna edilmiştir. Öte yandan konu ile ilgili olarak 5838 sayılı Kanunun geçici 1 nci maddesinde aşağıdaki hükme yer verilmiştir. GEÇİCİ MADDE 1 Menkul kıymet yatırım fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemlerle ilgili olarak, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemler için banka ve sigorta muameleleri vergisi tarhiyatı yapılmaz, daha önce yapılan tarhiyatlardan vazgeçilir, tahakkuk eden tutarlar terkin edilir. Tahsil edilmiş tutarlar red ve iade edilmez. 5838 sayılı Kanunun geçici 1 nci maddesi ile yapılan bu düzenleme ile, istisna uygulaması menkul kıymet yatırım fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemlerle ilgili olarak önceki dönemlerde yapılan tarhiyatlar yönünden geçmişe dönük bir hale getirilmiştir. Yapılan bu değişiklikler 5838 sayılı Kanunun yayımını izleyen ay başında (01.03.2009) tarihinde yürürlüğe girmektedir. VII. 492 SAYILI HARÇLAR KANUNU NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 1.Kat İrtifaklı Gayrimenkul Devir ve İktisaplarında Tapu Harcının, Devir ve İktisap Bedelinin Tamamı Üzerinden Alınması Uygulamasına Geçilmiştir. 5838 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile 492 sayılı harçlar kanununun Kayıtlı değer ve emlak vergisi değeri başlıklı 63 ncü maddesine bir ekleme yapılmıştır. Yapılan bu ekleme sonucunda harçlar kanununun 63/2 nci maddesi düzenlemesi aşağıdaki gibi olmuştur. (Yeni eklenen kısım koyu renk olarak gösterilmiştir.) 17
Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanır. Kat irtifaklı gayrimenkul devir ve iktisaplarında harç, devir ve iktisap bedelinin tamamı üzerinden hesaplanır. Yapılan değişiklikle, kat irtifaklı gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu harcının, devir ve iktisap bedelinin tamamı üzerinden hesaplanması uygulamasına geçilmiştir. (Aşağıdaki bölümlerde açıklandığı üzere, bu uygulamaya bağlı olarak, kat irtifaklı devredilen/iktisap edilen gayrimenkullerin daha sonraki cins tashihlerinde mükerrer vergilemeye yol açmamak için 100 TL/50 TL gibi maktu vergileme yapılması öngörülmüştür.) Yapılan bu düzenleme, 5838 sayılı Kanunun yayımı (28.02.2009) tarihinde yürürlüğe 2.Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin tapu harçları ile ilgili bölümünde değişiklikler yapılmıştır. 5838 sayılı Kanunun 17 nci maddesi ile 492 sayılı Harçlar Kanunu na bağlı (4) sayılı tarifenin tapu harçları bölümünde değişiklikler yapılmıştır. Söz konusu değişikle daha önce nispi olarak belirlenen bazı harç tutarları, maktu tarifeye göre yeniden belirlenmiş ve nispi olarak belirlenen bazı tarifelere ise üst sınır konulmuştur. Ayrıca, satış vaadi sözleşmeleri ile irtifak hakkı tesisi vaadi sözleşmelerinin tapu siciline şerhinde sözleşmede yazılı bedel üzerinden tapu harcı alınması uygulamasına geçilmesine bağlı olarak, daha sonraki cins tashihi işlemlerinde maktu harç alınması öngörülmüştür. Bahse konu düzenlemelerin eski ve yeni hali aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tarife bölümü (4)-I/12 Metnin Eski Hali 12. Satış vaadi sözleşmeleriyle, irtifak hakkı tesisi vaadi sözleşmelerinin tapu siciline şerhinde, sözleşmede yazılı bedel ile kayıtlı değerin yüksek olanından, bedelsiz olanlarından kayıtlı değerden (Binde5,4) Metnin 28.02.2009 Tarihinden Geçerli Yeni Hali 12. Satış vaadi sözleşmeleri ile irtifak hakkı tesisi vaadi sözleşmelerinin tapu siciline şerhinde, sözleşmede yazılı bedel üzerinden (Bu bedel, sözleşmeye konu gayrimenkulün emlak vergisi değerinden az, emlak vergisi değerinin iki katından çok olamaz) bedelsiz olanlarında emlak vergisi değeri üzerinden (Binde 5,4) (4)-I/13-a 13. a) Arsa ve arazi üzerine yeniden inşa olunacak bina vesair tesislerin tescilinde emlak (Bina) vergisi değeri üzerinden (Binde 15) Bayındırlık ve İskân Bakanlığının görüşü alınarak Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit ve ilan edilmiş bulunan sosyal mesken, işçi evleri ve bunlardan daha düşük nitelikteki meskenler için Emlak (Bina) Vergisi değeri üzerinden (Binde 7,5) Yukarıdaki iki fıkra gereğince hesaplanacak harç, Emlak Vergisi Bildiriminin verilmesi gereken süre içinde, şekli ve muhtevası Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tesbit edilecek bir beyanname ile beyan edilir ve beyanname verme süresi içinde ödenir. Tapu siciline tescil yapılmaması halinde de bu harcın tahsili aynı esaslar dahilinde yürütülür. (4)-I/13-c c) (a) fıkrası ışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde emlak vergisi değeri üzerinden (Onbinde 5) a) Arsa ve arazi üzerine inşa olunacak bina vesair tesislerin tescilinde (Her bir bağımsız bölüm vesair tesis için) 100 TL Bayındırlık ve İskan Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilmiş bulunan sosyal mesken, işçi evleri ve bunlardan daha düşük nitelikteki meskenlerin tescilinde (Her bir bağımsız bölüm için) 50 TL Tapu siciline tescil yapılmaması halinde de bu harcın tahsili aynı esaslar dahilinde yürütülür. c) (a) fıkrası dışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde (her bir işlem için) 50 TL 18