KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE HABERLEŞME KURUMU

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE HABERLEŞME KURUMU Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu Başkanı Kadri Bürüncük, baz istasyonu için basına yansıyan 10 Kat Fazla manşetli haber üzerine açıklamalarda bulundu. Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu Başkanı Kadri Bürüncük, geçtiğimiz günlerde Lefkoşa daki Akdeniz Karpaz Üniversi ne ait bina üzerinde kurulu baz istasyonu için basına yansıyan 10 Kat Fazla manşetli haber üzerine açıklamalarda bulundu. Elektronik haberleşme sektörünü düzenleyen ve denetleyen tek yetkili mercinin Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu olduğunu vurgulayan Bürüncük, Amerika dan getirilen bir cihaz ile baz istasyonu ölçümlerinin yapıldığını, bu ölçümlerin hangi marka/model cihaz ve alıcı anten ile, hangi standartlara, limit değerlerine bağlı olarak ve kimin tarafından yapıldığı bilinmediğini, söz konusu cihazın ülkeye girişte Kurum tarafından verilen teknik uyumluluk onayını alması gerektiğini fakat böyle bir başvurunun dahi gerçekleştirilmediğini vurguladı. Ayrıca Amerika daki GSM sistemlerinde farklı frekans bandlarının kullanıldığını, geçerli bir ölçüm için cihaza doğru ayarların yapılmasının önemli bir husus olduğunu, her cihazın kendine özgü ayarlarının olduğu ve bu nedenle cihazı kullanmadan önce eğitiminin alınmış olması gerektiğini ve bu ölçümleri yapacak kişilerin elektromanyetik alanların ölçümü konusunda gerekli eğitimleri ve sertifikaları almış olmasının ciddi önem taşıdığını vurguladı. İlgili haber okunduğu zaman verilmiş olan manşetten dolayı sanki limit değerlerinden 10 kat fazla bir elektromanyetik yayılım var gibi algılandığını ancak söz konusu haberde bina dışında ölçülen değerlerin bina içerisinde alınan ölçüm değerlerinden 10 kat fazla olduğunun iddia edildiğini, bu durum da zaten doğal ve beklenen bir durum olduğunu, söz konusu bina içi ve bina dışı ölçüm değerleri dikkate alındığında uluslararası limit değerlerinin çok altında olduğuna dikkat çeken Bürüncük, baz istasyonları ile ilgili ölçüm taleplerinin Kurumumuz tarafından bir dilekçe ile kabul edildiğini, fakat bu güne kadar söz konusu istasyon için herhangi bir talepte bulunulmadığını belirtti. Ayrıca Kurumumuz, her gün rastgele seçtiği baz istasyonları için denetimlerini yaptığını, sektörün sürekli denetim altında olduğunu önemle vurgulamıştır. Bürüncük, KKTC genelinde her bir baz istasyonu için uluslararası standartlara uygun olarak ölçümlerin gerçekleştirildiğini, 10 Kat Fazla manşetli haberde belirtilen baz istasyonu için Kurumumuz tarafından gerekli denetimlerin yapılmış olduğunu ayrıca basına yansıyan bu haber üzerine ivedi olarak tekrardan 374 noktada tarama amaçlı ölçümler aldıklarını sözlerine ekledi. Yapılmış olan en güncel ölçümlerde NARDA marka SRM 3006 cihazı, 470 MHz 6 GHz ölçüm probu ile kullanılarak ölçümlerin gerçekleştirildiğini, bu ölçümlerde sadece söz konusu baz istasyonu etkisinin değil, ayrıca selvili tepeden yayın yapan TV kanallarının, evlerde kullanılan DECT telefonların, kablosuz modemlerin, internet servis sağlayıcıları tarafından kullanılan sistemlerin ve antenlerin, bu band aralığında yayın yapan benzer cihazlar da dahil olmak üzere toplam etkilerinin

ölçüldüğünü ve 374 noktada yapılan bu ölçüme göre ortamın toplam en yüksek elektrik alan şiddeti değerinin 2.36 V/m olarak bulunduğunu belirtti (EK-1). Bu değerin elektromanyetik alan maruziyetinde sınır değerleri belirlenmesi konusunda Dünya ve Avrupa ülkelerinin referans olarak aldığı kurumların başında gelen Uluslararası İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyondan Koruma Komisyonu (ICNIRP) nun belirlemiş olduğu, Kurumumuz tarafından da kabul edildiği ve normal koşullarda ortalama değerlerin karşılaştırılmasında kullanıldığı ortamın toplam limit değerlerin yaklaşık 17 kat altında olduğunu vurguladı. Ayrıca Bürüncük, ICNIRP tarafından belirlenmiş olan, Kurumumuzun da kabul ettiği limit değerlerin; bağımsız kuruluşların elektromanyetik alanlar üzerine yaptığı çalışmaların sonuçlarına göre belirlendiğini ve bu değerlerin 50 kat tedbir içeren sınır değerleri olduğunu önemle belirtmek istedi. Söz konusu baz istasyonunun izinlendirilmesi ile ilgili de bilgiler veren Bürüncük, Akdeniz Karpaz Üniversite binası üzerinde bulunan istasyon saha denetiminin 31 OCAK 2014 tarihinde tamamlandığını (EK-1), elektrik alan şiddeti ölçümünün uluslararası standartlara uygun şekilde yapıldığını, bu ölçümlerinde standartlara uygun olmayan herhangi bir elektrik alan şiddeti değerine rastlanmadığını ve istasyonun Kurum tarafından izinlendirilmiş olduğunu belirtti. Kurum Başkanı Kadri Bürüncük, baz istasyonlarının denetimi ve yapılan elektromanyetik alan şiddeti ölçümleri ile ilgili olarak yapmış olduğu çalışmalar hakkında detaylı bilgiler verdi: Kurumumuz yetkileri doğrultusunda, elektronik haberleşme cihazlarından ve baz istasyonlarından yayılan elektromanyetik alanlar için KKTC genelinde elektrik alan şiddeti ölçümleri gerçekleştirmektedir. Bu ölçümler, Türkiye Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından düzenlenen Elektromanyetik Alan Ölçüm Sertifikası Kurs Program ını yüksek başarı ile tamamlayan uzman personelimiz ve danışmanımız tarafından gerçekleştirilmektedir. Kurumumuz tarafından 2013 yılı sonunda alınan, elektromanyetik alan şiddetini ölçen ve bu alandaki uluslararası standartları taşıyan NARDA marka SRM-3006 cihazımız, uzman personellerimize cihaz kullanımı için verilen sertifikalı eğitimden sonra hem baz istasyonlarının hem de diğer telsiz cihazlarının ölçümünü gerçekleştirmek için kullanılmaya başlanmıştır. (EK-2: NARDA SRM 3006 elektromanyetik alan şiddeti ölçüm cihazı) Kurumumuz tarafından gerçekleştirilen elektrik alan şiddeti ölçüm sonuçları uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenen ve Kurumumuzca da kabul edilen sınır değerlerine göre değerlendirilmektedir. Elektromanyetik alan maruziyetinde sınır değerleri belirlenmesi konusunda Dünya ve Avrupa ülkelerinin referans olarak aldığı kurumların başında Uluslararası İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyondan Koruma Komisyonu (ICNIRP- International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection) gelmekte olup, ilgili kuruluş; Dünya Sağlık Örgütü (WHO-World Health Organization) ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO-International Labour Organization) tarafından resmen tanınan, bağımsız bilim insanlarından oluşan bir araştırma kuruluşudur. ICNIRP, iyonlaştırıcı olmayan (Non-ionizing) elektromanyetik alanlar için Dünya da ve birçok Avrupa ülkesinde kabul gören standart ve sınır değerlerini belirlemiştir. Bu elektromanyetik alanları üreten yapı ve sistemlere örnek olarak; çeşitli ev aletleri, trafo istasyonları, baz istasyonları, radyo/tv vericileri, kablosuz ağlar ve modemler, yüksek gerilim hatları, televizyonlar ve bilgisayar ekranları verilebilir. Ülkemizde bu konuda yetkili kuruluş olan Kurumumuz (BTHK), belirlediği sınır değerlerini 2013- İK/BTHK-21.48 numaralı kurul kararı ile referans alınmasına karar vermiştir. Ayrıca kararda da belirtildiği gibi, Kurumumuz, çevre ve insan sağlığını dikkate alarak, ihtiyati tedbir açısından, tek bir cihaz için belirlediği limit değerin dörtte birini (¼) aşmayacak şekilde önlemlerini almakta ve denetimlerini gerçekleştirmektedir. Baz istasyonlarının ve diğer telsiz sistemlerinin radyasyon yaydığı halk arasında yaygın olarak söylenmektedir. Baz istasyonlarının yaydığı elektromanyetik alanlar halk arasında yaygın olarak kullanılan iyonlaştırıcı radyasyon sınıfına kesinlikle girmemektedir. Alfa, beta, gama ve X ışınları yüksek enerjili yayılım olup iyonlaştırıcı radyasyon tanımına girmektedir. Tomografi çekiminde kullanılan cihazdan veya röntgen cihazından bu tip bir yayılım yapılmaktadır. Ancak Baz İstasyonları

ve diğer telsiz sistemlerinden iyonlaştırıcı radyasyon olarak tanımlanan bu tipte bir yayılımın olması söz konusu bile değildir. Alfa, beta, gama ve X ışınları gibi hüçre yapısını bozabilecek nitelikte bir yayılımın haberleşmede kullanılan telsiz sistemlerinden yayılması mümkün değildir. Haberleşme sistemlerinde iyonlaştırıcı olmayan, alt frekans bandlarında yayılım yapan elektromanyetik alanlardan bahsetmek doğru olacaktır. Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu, baz istasyonları için ayrı ayrı ölçüm gerçekleştirmesinin yanında KKTC genelini kapsayan genel ölçümlere de yer vermekte ve bu kapsamda gerekli çalışmaları yapmaktadır. Kurumumuz Türkiye Cumhuriyeti Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) işbirliği ile 23-27 Aralık 2013 tarihleri arasında Lefkoşa, Girne, Gazimağusa, Güzelyurt, Lefke, Yeni İskele yerleşim alanlarıyla Kantara ve Selvilitepe emisyon bölgelerinde toplam 48.497 adet ölçüm alarak ortamın elektrik alan şiddeti değerlerini ada genelinde elde etmiştir. Ada genelinde yapılan bu ölçümler Sayın Bakanımızın da bulunduğu bir basın toplantısı ile kamuoyuna duyurulmuştu. Ayrıntılı ölçüm raporuna BTHK nın web sitesi adresinden erişebilirsiz: http://www.bthk.org/. (EK-3 ARALIK 2013 KKTC Geneli Elektrik Alan Şiddeti ölçüm çalışması.) Her bir telsiz ve baz istasyonu için yapılan elektrik alan şiddeti ölçümlerinin değerlendirilmesi haricinde, denetimi yapılan istasyon için güvenlik mesafesi tedbirlerinin alınıp alınmadığı, operatör tarafından bildirilen verilerin doğru olup olmadığı denetim esnasında kontrol edilmektedir. Denetimi yapılmakta olan istasyon için standartlara uygun olmayan bir durum tespit edilmesi halinde, Kurumumuz tarafından ivedi olarak işlem başlatılmaktadır ve standartlara uygun hale getirilinceye kadar değişikliklerin yapılması ve gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması sağlanmaktadır. Telsiz ve baz istasyonları için kullanılan cihazların tamamı KKTC gümrüklerinden geçmeden önce Kurumumuz tarafından denetime tabii tutulmaktadır. Operatörlerin kullandıkları telsiz ve baz istasyonu cihazları için ithal ön izinleri Kurumumuz tarafından yapılan teknik değerlendirme sonucunda verilmektedir. Avrupa Birliği nde serbest dolaşım yapabilecek ve teknik açıdan uygun standartlardaki cihazlara Kurumumuz tarafından teknik uygunluk izni verilmektedir. Avrupa Birliği ülkelerinde kullanımı uygun olmayan ve teknik açıdan gerekli standartlardan yoksun bir telsiz cihazının ülkemizde kullanılmasına izin verilmemektedir. Elektronik haberleşme alt yapı ve şebekesinin tesisi ve işletilmesi ile her türlü elektronik haberleşme cihaz ve sistemleri ile bu konulara ilişkin düzenleme, yetkilendirme, denetleme ve uzlaştırma faaliyetlerinin yürütülmesinden sorumlu olan Kurumumuz, elektronik haberleşme sektöründe yeni kurulacak olan telsiz ve baz istasyonları için gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması için çalışmalarını devam ettirmekte ve uluslararası standartlar ve uygulamalar da dahil olmak üzere bu alandaki tüm gelişmeleri sürekli takip etmekte ve uygulanmasını sağlamaktadır.

EK-1

31 OCAK 2014 tarihinde Akdeniz Karpaz Ünivesite binası üzerindeki baz isyasyonu için yapılan ölçüm sonuçları raporu. 31 OCAK 2014 TARİHLİ ÖLÇÜM SONUÇLARI Frekans 900 MHz (2G) 1800 MHz (2G) 2100 MHz (3G) Şht. Mustafa Ahmet Ruso Caddesi Akdeniz Karpaz Üniversitesi binası üzeri Lefkoşa da 31.01.2014 tarihinde yapılan ölçüm sonuçları ler 420 MHz- 6 GHz E-Prob Ölçülen ler 1. Ölçüm Noktası değeri: Ortalama :0.65 V/m Elektrik Alan Şiddeti 41.25 V/m 10.31 V/m 58.33 V/m 14.58 V/m 61 V/m 15.25 V/m 2. Ölçüm Noktası değeri: Ortalama :0.58 V/m 3. Ölçüm Noktası değeri: Ortalama :0.75 V/m 4. Ölçüm Noktası değeri: Ortalama :0.64 V/m EN YÜKSEK DEĞER: 1.67 V/m 11 AĞUSTOS 2014 TARİHLİ ÖLÇÜM SONUÇLARI ( 374 NOKTADA YAPILAN ÖLÇÜM) Frekans 900 MHz (2G) 1800 MHz (2G) 2100 MHz (3G) Şht. Mustafa Ahmet Ruso Caddesi Akdeniz Karpaz Üniversitesi binası üzeri Lefkoşa da 11.08.2014 tarihinde yapılan ölçüm sonuçları ler 420 MHz- 6 GHz E-Prob 374 NOKTADA YAPILAN ÖLÇÜM DEĞERLERİNE GÖRE Elektrik Alan Şiddeti 41.25 V/m 10.31 V/m 58.33 V/m 14.58 V/m 61 V/m 15.25 V/m EN YÜKSEK DEĞER: 2.36 V/m Akdeniz Karpaz Üniversitesi içerisinde (kapalı alanda) yapılan ölçüm değerlerine göre EN YÜKSEK DEĞER: 0.27 V/m

Akdeniz Karpaz Üniversitesi binası üzerinde bulunan baz istasyonu için yapılmış olan uluslararası standartlara ve Kurumumuzun belirlediği limit değerlere göre karşılaştırılmalı verilmiş ölçüm sonuçları. NARDA SRM 3006 Elektromanyetik Alan Şiddeti Ölçüm Cihazı EK-2 Türkiye Protel firmasından Aralık ayı ortasında NARDA marka SRM-3006 model elektromanyetik alan ölçüm cihazı üç ölçüm probu (9 khz 250 MHz, 420 MHz 6 GHz, 27 MHz 3 GHz ) ile birlikte tedarik edilmiştir. Bu cihaz, 9 khz-6 GHz arasında elektromanyetik alan şiddeti ölçümleri yapabilmekte ve aynı zamanda cihazın frekans seçebilme özelliği sayesinde istenilen frekans bandına ait elektromanyetik alan şiddeti değerleri de elde edilebilmektedir. ARALIK 2013 KKTC Geneli Elektrik Alan Şiddeti Ölçümü Çalışması EK-3