Sayı: 10 petroturkcom montelforeks İçindekiler Piyasalar....................... 1 Arz-Talep Genel Bakış............ 4 Piyasa Haberleri................. 6 Arıza & Bakım................... 8 Ekonomik Takvim................ 9 Gündemden Başlık lar > Mart ayının ilk 21 gününde Piyasa Takas Fiyatı ortalaması 145,87 TRY/MWh oldu. > Mart ayının ilk 19 gününde Sistem Marjinal Fiyatı ortalaması 136,2 TRY/MWh oldu. > Sıcaklık endeksinin 8,8 derece seviyelerine yükselmesi bekleniyor. > Montel-Foreks Online üzerinden APLUS Enerji'nin tahmin modellerine ulaşabilirsiniz. > Montel-Foreks Online'dan anlık TFS, ICAP ve GFI verilerine ulaşabilirsiniz. > Montel-Foreks Online üzerinden Energetika.Net haberlerine ücretsiz ulaşabilirsiniz. Nisan kontratı 139,5 TRY/MWh'ten işlem gördü Tezgahüstü elektrik piyasalarında Nisan ayı baz yük elektrik kontratı geçen haftaya göre 2 lira düşerek 139,5 TRY/MWh bandından işlem gördü. PİYASALAR GÜN ÖNCESİ PİYASASI Tezgahüstü elektrik piyasalarında Nisan ayı baz yük elektrik kontratı geçen haftaki 140-141 TRY/MWh seviyesinden bu hafta başında 139,5-140 TRY/MWh bandına yükseldi. Nisan ayı baz yük ürünün işlemi haftanın ilk gününde 139,5 TRY/MWh seviyesinden gerçekleşti. Tezgahüstü elektrik piyasalarında, Mayıs ayı baz yük ürün 139-140 TRY/MWh, Haziran ayı baz yük ise alıcı ve satıcı tarafında 141-142 TRY/MWh seviyesine gelirken aynı kontratın işlemi 142 TRY/MWh seviyesinden yapıldı. DENGELEME PİYASASI Ocak ayında Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) ortalaması 177,4 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, aynı rakam Şubat ayında 167 TRY/MWh seviyesine gerilemişti. Mart ayının ilk 19 gününde ise aynı rakam 136,2 TRY/MWh bandında belirlendi. Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) ortalaması, 13-20 Mart haftasında 147,2 TRY/MWh bandında belirlenirken, aynı haftada en yüksek SMF 167,6 TRY/MWh ile 16 Mart Perşembe günü, en düşük SMF ise 94,7 TRY/MWh ile 19 Mart Pazar günü gerçekleşti.
KARŞILANABİLİR GÜÇ / PUANT Mart ayının ilk 19 gününde karşılanabilir güç ortalaması 50.601 MW olarak belirlenirken, aynı dönemde ani puant ortalaması 36.937 MW oldu. Mart ayının ilk 19 gününde en yüksek ani puant 40.251 MW ile 17 Mart Cuma günü, en düşük ani puant ise 24.035 MW ile 6 Mart Pazartesi günü gerçekleşti. TEZGAHÜSTÜ PİYASALAR Tezgahüstü elektrik piyasalarında Nisan ayı baz yük elektrik kontratı geçen haftaki 140-141 TRY/MWh seviyesinden bu hafta başında 139,5-140 TRY/MWh bandına yükseldi. Nisan ayı baz yük ürünün işlemi haftanın ilk gününde 139,5 TRY/MWh seviyesinden gerçekleşti. Piyasada Mayıs ayı baz yük ürün 139-140 TRY/MWh, Haziran ayı baz yük ise alıcı ve satıcı tarafında 141-142 TRY/MWh seviyesine gelirken kontratın işlemi 142 TRY/MWh seviyesinden yapıldı. Temmuz ayı baz yük elektrik kontratı alıcı ve satıcı tarafında 153-154 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, ürünün işlemi 153,90 TRY/MWh seviyesinde gerçekleşti. Piyasada Ağustos ayı ise 158,5-159,5 TRY/MWh bandında belirlendi. 2017 ikinci çeyrek ürünü (Q22017) 139,25-140,25 TRY/MWh aralığında gerçekleşirken, üçüncü çeyrek ürünü (Q32017) 152,5-153 TRY/MWh, dördüncü çeyrek ürünü (Q42017) ise 154,5-156 TRY/MWh seviyesinde belirlendi. Piyasada ikinci yarı baz yük ürün (H22017) ise geçen haftaki 153,25-154,25 seviyesinden bu hafta 153-154 TRY/MWh seviyesine geriledi. 2018 yıllık baz yük ürün ise geçen haftaki 151,5-155 TRY/MWh bandından bu hafta spread'ini kapatarak 153-155 TRY/MWh seviyesine geldi. SINIR ÖTESİ TİCARET Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) tarafından Ocak ayı için yapılan Bulgaristan-Türkiye yönündeki kapasite ihalesinde 166 MW kapasite kullanıma açıldı. İhale sonuçlarına göre; 166 MW kapasitenin tamamı 6 firma tarafından paylaşılırken, ihalede takas fiyatı 7,56 /MWh olarak belirlendi. Bulgaristan İletim Sistem Operatörü (ESO) tarafından Ocak ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki sınır ötesi kapasite ihalesinde ise 166 MW kapasitenin tamamı 8 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 3,52 /MWh olarak belirlendi. Coordinated Auction Office in South East Europe (SEE-CAO) tarafından Ocak ayı için yapılan Yunanistan-Türkiye yönlü sınır ötesi aylık kapasite ihalesinde toplamda 166 MW kapasite ihaleye açılırken, ihalede takas fiyatı 2,01 olarak belirlendi. 3
ARZ-TALEP KAYNAKLARA GÖRE ÜRETİM TEİAŞ'tan alınan verilere göre; Mart ayının ilk 19 gününde günlük ortalama elektrik üretimi ortalaması 764.077 MWh olarak belirlendi. Ayın ilk 19 gününde termik kaynaklardan elektrik üretimi 514.655 MWh oldu. Termik kaynaklardan elektrik üretiminde doğal gaz kaynaklarının payı 265.373 MWh olurken, kömür santrallerinin payı 232.070 MWh olarak belirlendi. Aynı dönemde hidroelektrik santrallerden elektrik üretimi 190.850 MWh olarak belirlenirken, rüzgar kaynaklarından elektrik üretimi ise 44.166 MWh olarak kaydedildi. KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM Mart ayının ilk 19 gününde serbest elektrik üretim şirketlerinin günlük ortalama elektrik üretimi 503.353 MWh, EÜAŞ santrallerinin 97.889 MWh olarak belirlendi. Yap-İşlet santrallerinin elektrik üretimleri ise 118.484 MWh olarak kaydedildi. Şubat ayında serbest elektrik üretim şirketlerinin günlük ortalama elektrik üretimi 510.711 MWh, EÜAŞ santrallerinin 151.233 MWh olarak belirlenmişti. Yap-İşlet santrallerinin elektrik üretimleri ise 102.845 MWh olarak kaydedilmişti. 4
BARAJLARA GELEN SU Şubat ayında barajlara gelen toplam su miktarı 3.112.518 milyon m3 olarak belirlendi. Mart ayının ilk 16 gününde ise barajlara gelen toplam su miktarı 3.239.855 milyon m3 oldu. 2016 yılının aynı döneminde rakam 5.659.678 milyon m3 seviyesindeydi. 2016 yılı boyunca barajlara gelen toplam su miktarı 64.308.351 milyon m3 olurken, 2015 yılının aynı döneminde rakam 71.230.093 milyon m3 seviyesinde belirlenmişti. RÜZGÂR ENERJİSİNDEN ÜRETİM Şubat ayında rüzgar kaynaklarından günlük ortalama elektrik üretimi 55.360 MWh seviyesinde belirlenirken, aynı rakam Mart ayının ilk 19 gününde 44.166 MWh seviyesinde belirlendi. 13-19 Mart haftasında en yüksek rüzgardan elektrik üretimi 51.747 MWh ile 19 Mart Pazar günü, en düşük üretim ise 19.781 MWh ile 16 Mart Perşembe günü gerçekleşti. Rüzgâr tahmini yapan kuruluşlar, bugün için 320 MW, yarın için ise 270 MW civarında elektrik üretimi bekliyorlar. ELEKTRİK TÜKETİMİ TEİAŞ tarafından yayınlanan verilerden derlenen bilgilere göre; Şubat ayında Ülke genelinde elektrik tüketimi 22.451.554 MWh olarak belirlendi. Mart ayının ilk 19 gününde ise günlük ortalama elektrik tüketimi 766.364 MWh olarak belirlendi. Montel-Foreks'in hava durumu kaynaklarına göre, önümüzdeki hafta Türkiye genelinde sıcaklık endeksinin 8,45 derece seviyelerinde belirlenmesi sonrasında ise 8,8 derece seviyelerine yükselmesi bekleniyor. 5
PİYASA HABERLERİ TÜRKİYE DOĞALGAZA DAHA FAZLA İHTİYAÇ DUYACAK Türkiye'nin gelecek yıllarda daha fazla doğalgaz ithalatına ihtiyacı olacağını belirten KPMG Yöneticisi Salcher, Türk Akımı ve TANAP gibi yatırım projelerinin bu talebi karşılamak için önemli katkıda bulunacağını söyledi. Uluslararası vergi, denetim ve danışmanlık şirketi KPMG Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Bölgesi Küresel Enerji Enstitüsü Başkanı Michael Salcher, Türkiye'nin iç talebi karşılamak için doğalgaz ithalatına daha fazla ihtiyaç duyacağını belirterek, "Türk Akımı ve TANAP gibi yatırım projeleri, bu talebin karşılanmasına uzun süre katkıda bulunacak. Bu iki iletim projesi sayesinde Türkiye, Avrupa'ya yönelik enerji arzında benzersiz bir konuma gelecek." dedi. KPMG'den yapılan açıklamada, Salcher'in küresel ve Türkiye enerji piyasalarına ilişkin değerlendirmelerine yer verildi. Enerji politikaları, yeşil enerji, inovasyon ve müşteri davranışlarının küresel enerji piyasalarında yaşanan değişime yön verdiğine dikkati çeken Salcher, şunları kaydetti: "Türkiye büyüyen bir ekonomi ve iç talebi karşılamak için doğalgaz ithalatına daha fazla ihtiyaç duyacak. Türk Akımı ve TANAP gibi yatırım projeleri, bu talebin karşılanmasına uzun süre katkıda bulunacak. Türkiye Rusya'nın, Almanya'dan sonra ikinci büyük doğalgaz ithalatçısı. Bu iki iletim projesi sayesinde Türkiye Avrupa'ya yönelik enerji arzında benzersiz bir konuma gelecek ve Karadeniz üzerinden gaz tedarikine önemli bir alternatif oluşturabilecek. Gazın AB ülkelerine de tedarik edilmesi halinde Türkiye, Türk Akımı ve TANAP projeleri sayesinde AB için lider bir gaz ve enerji ticareti merkezi haline gelebilir." Dünyanın yenilenebilir enerjinin durdurulamayacağı bir düzene doğru yol aldığını belirten Salcher, Türkiye'de de gelecek 10 yılda rüzgar ve güneş santrallerine yönelik bir yatırım dalgasının beklendiğini ve maksimum potansiyeli ortaya çıkarmak için buna uygun bir altyapıya ihtiyaç olduğunu kaydetti. Salcher, enerjiyi yoğun kullanan ülkelerin makul fiyatlar, arz güvenliği ve yeşil enerji arasında doğru bir denge kurması gerektiğini ve bu kapsamda birbirinden farklı ulusal trendlerin ortaya çıktığını aktardı. Avrupa'nın yeşil enerji sistemine doğru hızla ilerlemesine rağmen hemen her ülkenin birbirinden farklı enerji girişimlerinde bulunduğunu vurgulayan Salcher, "Asya ise yoğun bir altyapı ve enerji talebiyle karşı karşıya. 2035 yılına kadar, küresel enerji arzının yarıdan fazlasını Asya ülkeleri talep edecek. Asya, küresel yakıt fiyatlarının, genel enerji fiyatlarının ve enerji arzı güvenliğinin yanı sıra çevre kirliliği, karbondioksit verimliliği ve iklim koruma girişimlerinde de önemli bir rol oynayacak." değerlendirmesinde bulundu. Salcher, tüm tahminlerin, yeni teknolojiler başarıyla uygulansa bile dengeleyici ve yedek yakıt teknolojilerine büyük ihtiyaç duyulacağını gösterdiğini anımsatarak, şu ifadeleri kullandı: "Önümüzdeki 20 yıl ve sonrasında fosil teknolojiler yine enerji sisteminin bir parçası olacaksa da bazı ülkelerde bunların kullanım alanı önemli ölçüde daralacak. Yatırımcılar ve üreticiler her ülkedeki enerji politikalarını ve enerji talebi beklentilerini dikkatle analiz etmek zorunda. Şu anda piyasada yenilenebilir enerji için büyük miktarlı sübvansiyonlara ihtiyaç olduğu görülüyor. Yakın bir gelecekte, rüzgar ve güneş enerjisinin sadece belli pazarlardaki enerji sistemlerine entegre edileceğini ve tarife mekanizmalarında artık desteklenmeyeceğini göreceğiz. Getiriler normalleşecek ve piyasa dinamiklerinin yine kendi başına gelişmesi gerekecek. Bu durum ise bu tür yatırımların cazibesini finansman açısından azaltacak." Dijitalleşme ve inovasyonun enerji dünyasına getireceği değişimin beklendiği kadar hızlı gerçekleşmeyeceğini savunan Salcher, gelecek 5 yıl içerisinde, enerji şirketlerinin çoğu müşterisinin profesyonel müşterilerden oluşacağını ve bu şirketlerin kendi enerjilerini üretmek için teknolojik fırsatlardan faydalanacağını kaydetti. NORDEX 2016'DA 350 MW RES DEVREYE ALDI 2016'da yaklaşık 350 MW devreye alarak toplam kurulu gücün yüzde 25'ini oluşturan Nordex, Türkiye rüzgar enerjisi sektöründeki öncülüğünü sürdürüyor. Toplamda 1.5 GW kurulu güce ulaşan Alman türbin üreticisi, Türkiye'deki 6.1 GW'lık piyasa hacminin yaklaşık çeyreğini elinde bulunduruyor. Nordex 2016 yılında imzaladığı yeni sözleşmelerle de Türkiye'de oldukça iyi bir iş hacmi yakaladı. 220 milyon avro değerindeki projelerle önceki yıllarda yakalanan başarıyı devam ettirdi. Nordex aynı zamanda inşaa aşamasındaki rüzgar santrallerinin türbin üreticilerine göre dağılımında da liderliği elinde bulunduruyor. TÜREB (Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği) Ocak 2017 raporuna göre bu dağılımın yaklaşık 298 MW'lık kısmını Nordex türbinleri oluşturuyor. Bu da toplamda 860 MW'lık inşaa halindeki kapasitenin yüzde 34'üne denk geliyor. Nordex Türkiye ve Ortadoğu Bölge Genel Müdürü İbrahim Özarslan, konuyla ilgili "Türkiye pazarına erken girişimiz sayesinde müşterilerimizle güçlü ilişkiler kurduk ve şimdi önde gelen oyuncularla kuvvetli bağlarımız var. İş ortaklarımız, uzun yıllara dayanan uluslararası deneyimimize değer veriyor" dedi. 6
GAZPROM'UN TÜRKİYE'YE İHRACATI %17,7 ARTTI Gazprom'un Avrupa ve Türkiye'ye ihracatı %17,7 artış gösterdi. Rus doğal gaz devi Gazprom'un Avrupa ve Türkiye'ye ihracatı 1 Ocak-15 Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,7 artarak 42,9 milyar metreküp oldu. PHOENİX SOLAR, AKFEN YENİLENEBİLİR ENERJİ İÇİN 11,2 MWP'LİK FOTOVOLTAİK ELEKTRİK SANTRALİ KURACAK Phoenix Solar AG'nin yeni kurulan alt kuruluşu Phoenix Solar Yenilenebilir Enerji A.Ş., Akfen Yenilenebilir Enerji ile Amasya'da 11,2 MWp kapasiteli güneş pili enerji santrali inşa etmek için anlaştı. Sözleşme Akfen Yenilenebilir Enerji'nin taraf olduğu Elazığ'da ilk devlet lisanslı projenin inşa edilmesinin ardından imzalandı. Phoenix Solar, bu ay içinde başlayacak inşaatı yönetme dahil tüm mühendislik, tedarik, proje yönetimi görevlerini üstlenecek. İnşaatın bu yıl Eylül ayında bitirilmesi planlanıyor. Görevlendirilmeden sonra Phoenix Solar işletme ve bakımdan da sorumlu olacak. Akfen Yenilenebilir Enerji Grubu'nun portföyünde halen 204,1 MW faaliyette 24,1 MW inşaat aşamasında 10,0 MW geliştirme aşamasında olmak üzere, toplam 238,2 MW kurulu güce sahip 14 adet HES yer alıyor. GÜRİŞ, AYRES RES'İ SATIN ALDI Güriş, Ayres RES'in satın alma işlemlerini tamamlayarak, portföyüne ekledi. Güriş, Aksa/Kazancı Holding'e ait olan Ayres Rüzgar Enerji Santralinin satın alma işlemlerini tamamlayarak, portföyüne ekledi. Güriş'ten yapılan açıklamaya göre, Ayvacık-Çanakkale il sınırları içerisinde yer alan Ayres RES -9.4MW kurulu güce sahip bulunuyor. BOTAŞ İLETİM ŞEBEKESİ YATIRIM TAVANI 592 MİLYON TL OLDU BOTAŞ'ın 2017 yılı iletim şebekesi yatırımlarının tavanı 592 milyon 318 TL olarak onaylandı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), BOTAŞ'ın 2017 yılı iletim şebekesi yatırımlarının tavanı 592 milyon 318 TL olarak onayladı. EPDK'nın konu ile ilgili kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, BOTAŞ'ın 14/01/2017 tarih ve 29948 sayılı Mükerrer Resmi Gazete'de yayımlanan, 2017 Yılı Yatırım Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair 2016/9368 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki 2017 Yılı Yatırım Programı kapsamında hazırlanan 2017 yılı iletim şebekesi yatırımlarının tavanı 592.318.000 TL olarak onaylandı. BOTAŞ, 2017 yılı içerisinde, proje bazında tahsis edilen yatırım projeleri tavanlarını geçemez ve programda yer almayan herhangi bir proje için harcama yapamayacak. Proje ödenekleri yatırım ile ilgili olmayan amaçlar için kullanılamayacak. Bu Karar ile onaylanan 2017 yılı ulusal iletim şebekesi yatırım programı dâhilinde BOTAŞ, 4646 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (g) bendi uyarınca doğal gazın şehir içi dağıtım faaliyetine ilişkin yatırım faaliyetinde bulunamayacak. BOTAŞ tarafından uygulanacak olan 2017 yılı ulusal iletim şebekesi yatırım programında yapılacak her türlü değişiklik Kurul onayına tabi olacak. Kurul tarafından onaylanan 2017 yılı ulusal iletim şebekesi yatırım programı gelişimi 1 Ocak 30 Haziran, 1 Temmuz - 31 Aralık dönemlerini kapsayacak şekilde, dönem sonlarını takip eden en geç 30 gün içinde Kuruma bildirilecek. ZORLU: ZORLU ENERJİ'NİN 2020 HEDEFİ 600 MW ÜRETİM KAPASİTESİ Ahmet Nazif Zorlu, Genç MÜSİAD Denizli Şubesi ile Pamukkale Üniversitesi Değişim ve Gelişim Topluluğu üyelerini Manisa'da bulunan Vestel City fabrikasında ağırladı. DHA'nın haberine göre, Gençlere enerji yatırımlarının arttırılması yönünde tavsiyeler veren Ahmet Nazif Zorlu, Zorlu Enerji'nin 2020 hedeflerinin 600 megavat üretim kapasitesi olduğunu söyledi. Denizlili işadamı Ahmet Nazif Zorlu, Manisa Organize Sanayi Bölgesi'nde bulunan Vestel City'de, Genç MÜSİAD Denizli Şubesi ve PAÜ Değişim ve Gelişim Topluluğu üyelerini ağırladı. Genç MÜSİAD Denizli Şube Başkanı Mehmet Çakır ve beraberindeki topluluk, ziyarette 1 milyon metrekareye yakın kapalı alana sahip dünyanın ilk 5 fabrikasından biri olan tesislerde buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon, telefon üretim alanlarını gezdi. Kendisini ziyaret eden Genç MÜSİAD üyeleri ve PAÜ Değişim ve Gelişim Topluluğu üyelerine incilinin fabrikayla ilgili bilgiler veren Zorlu, üretilen her televizyon ya da beyaz eşya ürününün yaklaşık yüzde 80'ini ihraç ettiklerini, yıllık 2.5 milyar dolar ihracat yaptıklarını belirtti. Zorlu, Vestel City de çalışan sayısının 14 bin, yan kollarla birlikte 25 bin kişiye ulaştığını söyledi. Ziyaretçilere, enerji yatırımlarının daha da arttırılması gerektiğini anlatan Zorlu, sözlerini şöyle sürdürdü: 'Dünya nereye gidiyorsa bizim de yönümüzü o tarafa çevirmemiz gerekiyor. Dünyada gerek jeotermal, gerekse güneş enerjisi yatırımları hızla artmaya devam ediyor. Türkiye'de de bu alanlarda ya da farklı enerji kaynaklarının kullanılması noktasında yapılabilecek çok şey var. Örneğin, Denizli-Kızıldere Jeotermal tesisleri Zorlu bünyesine katıldığında 5 megavat enerji üretimi yapılabiliyorken bu rakamı ilk iki ayda 15 megavata çıkardık. Pakistan'da 200 megavat güneş enerjisi üretimi yatırımlarına başladık. Zorlu Enerji olarak First Solar ile 26 ülkede distribitörlük çalışmalarına başladık. 2020 hedefimiz, 600 megavat üretim kapasitesine sahip olmak. Vestel olarak insansız hava aracı yaptık. İnşallah silahlısını da mayıs ayının sonunda uçuracağız.' 7
BAKIM & ARIZA BİLDİRİMLERİ Dönem: 14.03.2017 20.03.2017 8
EKONOMİK TAKVİM Dönem: 21.03.2017 27.03.2017 9