Yüksek performans sunan, çevre dostu teknoloji

Yüksek performans sunan, çevre dostu teknoloji

EURO normlar nelerdir? Tüm dünyada kanun koyucular çevreyi korumak için motorlu araçlar n egzoz sal n mlar n daha az zararl hale getirmeye çal flmaktad r. Bu amaçla otomotiv firmalar na ürettikleri araçlar n egzoz gazlar ndaki zararl gazlar n azalt lmas zorunlulu u getirilmektedir. Türkiye'de 2008 y l itibariyle geçerli olan egzoz normu EURO 1 olup Ocak 2009'dan itibaren EURO 4 normuna geçilmifltir. Bu tarihten itibaren Türkiye'de üretilen tüm araçlar EURO 4 normuna uygun olmak zorundad r. EURO 4 normunu sa layan teknolojiler nelerdir? EURO 4 normu, sal nan zararl gazlar n miktar na önemli derecede k s tlama getirdi inden motor içinde basit uygulamalarla yakalanamamaktad r. Tüm motorlu araç üreticileri EURO 4 normuna geçiflte motor içi ya da motor d fl nda kapsaml de ifliklikler yapmak zorunda kalm fllard r. Bu de ifliklikleri gerçeklefltirmek için firmalar, SCR (Seçici Katalitik ndirgeme) ya da EGR (Egzoz Geri Dönüflümü) teknolojisini kullanm fllard r. Mercedes-Benz EURO 4 normunu nas l sa lamaktad r? Mercedes-Benz'in EURO 4 normunu sa lamak için gelifltirdi i özel teknoloji BlueTec'tir. Genel olarak Seçici Katalitik ndirgeme (SCR) teknolojisini baz alan BlueTec; güçlendirilmifl ve iyilefltirilmifl motoru ile çevre dostu bir çözüm olufltururken ayn zamanda arac n z n yak t tüketimini azalt r ve ikinci el de erini art r r. Elinizdeki kitapç ktan EURO 4/5 normlar ve BlueTec ile ilgili ayr nt l bilgiye ulaflabilirsiniz. 3

EURO emisyon normlar 8.0 7.0 - %86 HC (g/kwh) CO (g/kwh) Partiküller (g/kwh) Duman 0.8 1.1 4.5 1.1 4.0 6.0 NO x (g/kwh) 3.5 2.1 1.5 1.5 0.66 0.46 0.46 2.0 0.36 0.25 - %98 0.15 0.10 0.5 0.5 0.02 0.02 EURO 1 EURO 2 EURO 3 EURO 4 EURO 5 Resim1. Emisyon gazlar limitleri EURO 1 EURO 2 EURO 2 EURO 3 EURO 4 EURO 5 Resim 2. Partikül limitleri 4

Bir dizel motorda yak t yand nda egzoz gaz nda kirletici maddeler olarak bilinen azot oksitler (NO x ), karbon oksitler (CO x ), hidrokarbonlar (HC) ve partiküller (ince toz veya kurum) oluflur. Azot Oksitler (NO x ): Yüksek s cakl ktaki yanma sonucu oluflur. Ya mur suyuyla kar flarak aside dönüflür. Karbon Monoksit (CO): Verimsiz yanma sonucu ç kar. Renksiz, kokusuz, tahrifl etmeyen ancak çok zehirli bir gazd r. Ayn zamanda karbondioksitten daha güçlü flekilde sera etkisine yol açar. Hidro Karbon: Yanmam fl yak ttan kaynaklanan uçucu yak t buhar d r. Parçac k Maddeler (PM): 2.5 µm'den küçük, bronfllar dolduran parçac klard r. EURO emisyon normlar, üretilen her birim güç için motor taraf ndan sal nabilecek azami kirletici madde düzeyini belirlemektedir. Üretici firmalar, araçlar n n ç kard egzoz gaz n n EURO normlar na uygun olmas n sa lamak zorundad r. 2008 y l sonu itibar yla 5 farkl EURO normu tan mlanm flt r. Resim 1 ve Resim 2'de görülebilece i üzere EURO 5, en s k norm olup, EURO 1'e göre gazlarda %86, partiküllerde ise %98 azaltma yap lmas n flart koflmaktad r. Avrupa Birli i'nde EURO normlar 1990 y l ndan beri uygulanmaktad r ve yürürlükte olan EURO normlar giderek yükseltilmektedir. 2008 y l sonu itibariyle Avrupa Birli i'nde geçerli olan norm EURO 4'tür. Ekim 2009'da ise EURO 5 normu mecburi hale gelecektir. Türkiye'de 2008 y l sonu itibar yla geçerli olan norm EURO 1'dir. Ocak 2009'dan itibaren EURO 4 normu mecburi hale gelmifltir. 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren üretilecek ya da ithal edilecek tüm araçlar EURO 4 normuna uygun olmak zorundad r. 5

EURO normlar na uygunluk için gelifltirilen teknolojiler Egzoz gaz so utusu AdBlue deposu Verimi art r lm fl motor Motor Katalitik konvertör Partikül filtresi Egzoz gaz Azot oksitler (NOx) AdBlue Partiküller Azot (Nx) Su (H2O) Resim 3. SCR sistemi çal flma prensibi 6 Temiz hava Egzoz gaz Resim 4. EGR sistemi çal flma prensibi Azot oksitler (NOx) Partiküller

SCR (Selective Catalytic Reduction - Seçici Katalitik ndirgeme) Art r lm fl olan bas nç, yanma verimini art rarak yak t tüketimini ve partikül emisyonunu azalt r. Egzoz gazlar na bir ifllem uygulanarak SCR (Seçici Katalitik ndirgeme) sistemi zehirli azot oksitleri zarars z su buhar ile azot gaz na dönüfltürür. Bu, egzoz gaz na sulu bir çözelti (AdBlue) püskürtmek suretiyle yap l r. S cak egzoz gaz içinde AdBlue ayr flarak tepkime için gerekli olan amonyak gaz n oluflturur. (bkz. Resim 3) Mercedes-Benz, Euro 4/5 normunu SCR sistemi üzerine gelifltirdi i BlueTec teknolojisi ile sa lamaktad r. EGR (Exhaust Gas Recirculation - Egzoz Geri Dönüflümü) Azot oksitler, motora verilen emifl havas na ölçülü miktarda kar flt r lan so utulmufl egzoz gaz ile indirgenir. Egzoz gaz - taze hava kar fl m, yanma s cakl n düflürerek egzoz gaz ndaki azot oksit miktar n azalt r. Ancak hem yak t tüketimi, hem de kurum oluflumu artar. Daha sonra bu kurum partiküllerinin, kurum filtreleri veya partikül katalizatörleri gibi ilave önlemlerle azalt lmas gereklidir. (bkz. Resim 4) EURO 1, 2 ve 3 normlar, motor içinde yap lan gelifltirmelerle özel bir teknolojiye ihtiyaç duymadan elde edilebilmektedir. 2008 y l itibariyle Mercedes-Benz marka kamyonlarda kullan lan motorlar EURO 2 ve EURO 3 normlar na uygundur. EURO 4 ve 5 normlar ise tüm üretici firmalar taraf ndan ancak özel teknolojiler ile elde edilebilmifltir: SCR teknolojisinin EGR teknolojisine göre avantajlar : Daha az yak t tüketir. Düflük sülfürlü yak ta daha az hassasiyet. Düflük kül oranl ya a daha az hassasiyet. Motor ömrünü negatif yönde etkilemez, ayr flt rma iflleminden kaynaklanabilecek bir motor ar zas na sebebiyet vermez. Euro4'ten Euro5'e geçifl maliyeti daha düflüktür. Yanma verimi art fl ndan dolay motorlarda güç ve tork art fl. 7

Mercedes-Benz BlueTec teknolojisinin temel özellikleri Model Motor Yak t Tasarrufu(*) Actros Axor OM 501 OM 502 OM 457 OM 906 %3 e kadar %6 ya kadar %3 e kadar %5 e kadar Atego OM 904 %5 e kadar Resim 5. BlueTec teknolojisinin elemanlar (*) Belirtilen de erler potansiyel de erleri gösterip kullan m ve sürüfl koflullar na göre de ifliklik gösterebilmektedir. 8

1. Gelifltirilmifl motor: Motorun d fl görünüflü ayn d r. Ancak art r lan ateflleme bas nc ile art r lan s k flt rma oran daha iyi bir yanma sa lar. Bunun sonucunda 350HP'nin alt ndaki s ral motorlarda 10HP'ye kadar, V8 motorlarda ise 20HP'ye kadar motor gücü art fl elde edilmifltir. Buna uygun olarak motor blo u ve silindir kapaklar için mukavemeti daha yüksek döküm malzemeler kullan lmaktad r. 2. Susturuculu SCR katalitik konvertörü SCR katalitik konvertör ve arka susturucu ortak bir muhafazan n içine yerlefltirilmifltir. AdBlue egzoz gaz n n içinde parçalanarak amonyak oluflur ve bu, egzoz gaz nda bulunan azot oksitleri (NO ve NO2) gidermek için kullan l r. 3. AdBlue AdBlue; motordan ç kan zehirli azot-oksit (NOx), Karbonmonoksit (CO) ve Hidrokarbonlar kimyasal tepkimeyle zarars z Azot (N2), Karbondioksit ve su buhar na (H2O) dönüfltüren, % 31,5 üre % 68,5 su oran nda bir kar fl md r. Renksiz, kokusuz, zarars zd r. Mercedes Euro 4 motorlar ortalama 25 litre yak t için 1 litre AdBlue tüketmektedir. Kokusuz ve zehirsiz bir katk maddesi olan AdBlue ayr, s tmal bir plastik depoda tafl n r. AdBlue, -11C 'nin alt nda dondu u için deposu s tmal olarak sunulmaktad r. AdBlue, Türkiye genelindeki akaryak t istasyonlar ndan temin edilebilecektir. 9

Ar za teflhis sistemleri 24.10.2007 tarihinde Resmi Gazete'de yay nlanan 2005/55/AT no'lu yönetmeli e göre Euro 4 ya da Euro 5 normuna uygun üretilen araçlarda bir ar za teflhis (OBD- On Board Diagnosis) sistemi kullan lmak zorundad r. Bu sistemin görevi, seyir esnas nda egzoz gaz na uygulanan ifllemler sisteminin çal flmas n ve egzoz emisyonlar ile ilgili tüm bileflen ve fonksiyonlar n iflleyiflini denetlemektir. Meydana gelen herhangi bir ar za, bir uyar lambas veya ekranda beliren mesajlar vas tas yla sürücüye bildirilir. Ayr ca zorunlu olan NO x kontrolü, SCR ve EGR teknolojisiyle donat lm fl tüm araçlarda azot oksit miktar n ölçmeye ve egzoz gaz na uygulanan ifllemler sisteminin çal flmas n kontrol etmeye yarar. OBD NO x kontrolü, gösterge paneline yerlefltirilmifl uyar lambas ndan ve susturucuya monte edilmifl NO x sensöründen oluflur. Egzoz gaz ndaki NO x miktar, 7g/kWh'lik s n r de erini aflarsa arac n azami torku %40'a varan oranda azalt l r. 10

Mercedes-Benz letiflim Hatt 4446244 Mercedes-Benz Türk A.fi. Pazarlama Merkezi Tem Otoyolu Had mköy Ç k fl Mercedes Cad. 34500 Bahçeflehir stanbul Telefon 0212 867 30 00 Faks 0212 867 44 77 http://www.mercedes-benz.com.tr Üretici firman n önceden belirtmeden model, teknik özellikler, donan m ve aksesuar de iflikli i yapma hakk sakl d r. Bu döküman n bas m ndan (Ocak/2009) sonra üzerinde de ifliklikler olmufl olabilir. Sat c n n veya üreticinin, siparifli veya siparifl edilen mal tan mlamak için kulland iflaret veya numaralardan herhangi bir hak iddia edilemez. fiekiller ve resimler standart kapsam d fl nda olmayan aksesuarlar ve özel donan mlar içerebilir. Renk farkl l klar bask tekni inden kaynaklanmaktad r.