KANUNUN KAPSAMI Genel bütçeli daireler, katma ve özel bütçeli idareler (Köy bütçeleri hariç) ve bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler; b) Özel kanunlarla kurulmuş banka ve teşekküller; (Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığı, Türkiye Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığı ve Türk Havayolları Anonim Ortaklığı hariç); c) Yukarıdaki (a) ve (b) fıkralarında yazılı daire, idare, banka, teşekkül ve müesseselerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip bulundukları teşekkül ve müesseseler; tarafından ödenecek harcırah bu kanun hükümlerine tabidir. Bu Kanun kapsamındaki kamu idarelerine ilişkin olarak, 6245 sayılı Harcırah Kanununa tâbi olunmadığına dair istisna veya muafiyet getiren hükümleri, yürürlülükten kaldırılmıştır (5018,mad 81/c) 1
5018 Sayılı Kanun Kapsamındaki İdareler (I) SAYILI CETVEL GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ (II) SAYILI CETVEL ÖZEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ İDARELER (III) SAYILI CETVEL DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR (IV) SAYILI CETVEL SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI MAHALLİ İDARELER 2
Harcırah Bu Kanuna göre ödenmesi gereken - Yol masrafı, - Gündelik, - Aile masrafı ve - Yer değiştirme masrafından birini, birkaçını veya tamamını ifade eder. 3
Memur Memur kavramı personel kanunları hükümlerine göre aylık alan kimseleri ifade eder. Yardımcı hizmetler sınıfına tabi personel memur kavramına dahil değildir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Personel Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu gibi kanunlar personel kanunlarına örnek olarak verilebilir. 4
Hizmetli Hizmetli kavramı; - Personel kanunlarına göre yardımcı hizmetler sınıfına dahil personeli, - Kurumlarda yalnız ödenek mukabili çalışanları (TBMM Üyeleri,İl Genel Meclisi Üyeleri, İl Daimi Meclisi Üyeleri, Belediye Başkanları) - Kurumlarda çalıştırılan tarım ve orman işçilerini ve İş kanunlarına göre işçi sayılan kimseleri İfade eder. 5
Aile fertleri Aile fertleri memur ve hizmetlinin; - Harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında evlilik bağıyla bağlı olduğu eşi ile - Bakmakla yükümlü olduğu usul ve füruu ve erkek ve kız kardeşlerini İfade eder. Harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında tabirinden, memurun memuriyet durumunda meydana gelen değişiklik halinin, yani memur ve hizmetlinin tayin, nakil, emekliye sevk gibi işlemler sebebiyle yeni memuriyet mahalline hareket ettiği tarihin anlaşılması gerekmektedir. SGKK Harcırah verilmesini gerektiren olay sırasında tabiri yalnızca memurun eşi için kullanılmıştır. SGKK Eş için aile harcırahı ödenebilmesi için evlilik bağının Medeni Kanun hükümlerine göre kurulmuş olması gerekmektedir. Bakmakla yükümlü olma durumunun ne suretle belgelendirileceği hükme bağlanmadığından dolayı memurun beyanına itibar edilmesi gerekmektedir. SGKK 6
Bagaj Memur ve hizmetlinin mensup olduğu kuruma veya şahsına ait olup, resmi görev için kullanılabilecek eşya ile yolcunun bu seyahati için ihtiyacı bulunan şahsi eşyasından mutat surette taşınması mümkün olanları ifade eder. Maddeden de görüldüğü üzere resmi bagaj ve şahsi bagaj olmak üzere iki tür bagaj bulunmaktadır. 7
Memuriyet mahalli Memur ve hizmetlinin asıl görevli olduğu veya ikametgahının bulunduğu şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde bulunan mahaller ile Bu mahallerin dışında kalmakla birlikte yerleşim özellikleri bakımından bu şehir ve kasabaların devamı niteliğinde bulunup belediye hizmetlerinin götürüldüğü veya kurumlarınca sağlanan taşıt araçları ile gidilip gelinebilen yerleri ifade eder. 8
Harcırah verilecek kimseler Bu Kanunda belirtilen hallerde: 1. Bu Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan memur ve hizmetliler ile aile fertlerine ve aynı kurumlarda fahri olarak çalışanlara; 2. Memur veya hizmetli olmamakla beraber kurumlarca geçici bir vazife ile görevlendirilenlere; 3. Kadrosuzluk dolayısıyla açıkta kalan memurlara ve bunların aile fertlerine; 4. Hizmetlilerden cezaen olmamak üzere vazifelerine son verilenlere ve bunların aile fertlerine; 5. Memur veya hizmetlinin vefatında aile fertlerine, çocuklara refakat ettirilecek memur ve hizmetlilere; 9
Harcırah verilecek kimseler 6. Hükümlü, tutuklu veya gözetim altında bulundurulanların sevkinde ya da refakatle görevlendirilen erbaş ve erlere; 8. Milli ve resmi spor temasları dolayısıyla seyahat edecek sporcu ve idarecilere; 9. Birlik halinde yabancı memleketlere gönderilecek Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına ve bunların Türkiye'de bırakacakları aile fertlerine; 10. Aile ile birlikte oturulması yasak edilen bölgelerdeki askeri şahısların aile fertlerine; 11. Bu Kanunda belirtilen özel hallerde askeri öğrenciler ile erbaş ve erlere; Harcırah verilir. 10
Harcırahın unsurları Harcırah; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafını ihtiva eder. İlgili, bu kanun hükümlerine göre bunlardan birine, birkaçına veya tamamına müstahak olabilir. 11
Harcırah hesabında esas tutulacak yol Harcırah, bu kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan yol ve taşıt araçları üzerinden verilir. Gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan bu yolda hem muayyen, hem gayrimuayyen tarifeli taşıt işletilmekte ise harcırah hesabında muayyen tarifeli taşıt esas alınır. Bu yol ve taşıt, yolculukta geçen süreye göre memur veya hizmetli ile ailesi için ödenmesi gereken gündelik ve taşıt ücretleri toplamı dikkate alınarak memur veya hizmetlinin mensup bulunduğu dairece tespit olunur. (Fiilen uygulama alanı yoktur) Birinci fıkraya göre takip edilmesi gereken yolun dışında bir yoldan veya kullanılması gereken taşıt aracından başka bir araçla yolculuk yapılmasının işin gereğine göre zorunlu olması halinde,bu yol ve taşıt aracına ilişkin masrafların kabulü merkezde ita amiri veya bu durumda olan amirlerin, taşrada memur veya hizmetlinin mensup olduğu kurumun ita amiri durumunda olan kimsenin veya mahallin en büyük askeri ve mülki amirinin önceden verilmiş yazılı bir emri bulunmasına bağlıdır. 12
Harcırah hesabında esas tutulacak yol Gidip gelmeye en uygun yol; kolayca gidilip gelinebilen yoldur. En uygun taşıt aracı; kolayca ve aktarmasız olarak yolculuk yapılabilen araçtır. Kullanılması mutat olan yol ve taşıt aracı; alışılmış, çoğunluğun tercih ettiği ve kullanılması adet halini almış yol ve taşıt aracıdır. Muayyen tarifeli taşıt araçları; resmi daireler tarafından işletilen otobüs, tren ve vapurdur. Gayri muayyen tarifeli taşıt araçları ise; özel kişi ve kuruluşlarca mutat olarak işletilen otomobil ve otobüstür. 13
Harcırah hesabında esas tutulacak aylıklar Harcırahın verilmesinde memurun fiilen almakta olduğu aylık derecesi esas alınır. Hizmetlilerin harcırahı, aldıkları aylık ücret veya ödeneklerine; gündelik ile çalışanların harcırahı da gündeliklerinin 30 katına en yakın memur aylık tutarı üzerinden hesaplanır. Şu kadar ki (Ödenek mukabili çalışanlar hariç) bunların harcırahları hiçbir suretle 4 üncü derecedeki memurlara verilen miktarı geçemez. Terfi suretiyle atananların harcırahı, terfi ettikleri aylık derecesi üzerinden ödenir. Örneğin kendisine 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesi uygulanarak 1 inci dereceye atanan ve kazanılmış hak aylık derecesi 3 olan bir memura fiilen aylık almakta olduğu 1 inci derece üzerinden harcırah ödenecektir. 14
Memur veya hizmetli olmayanların harcırahı Memur veya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici bir görev ile görevlendirilenlere verilecek yol masrafı ve gündelik, bunların bilgi seviyeleri ve faaliyet sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4 ncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen yol masrafı ve gündeliğe kıyasen ilgili kurumca takdir olunur. Ancak, ilgili Bakanlığın teklifi ve Maliye Bakanlığının olumlu görüşü üzerine, bu gibi kimselerden icabedenlere 4 ncü dereceden daha yüksek memurlara ödenebilecek yol masrafı ve gündelik verilebilir. Sözleşmeli olarak çalıştırılıp da sözleşmelerinde verilecek harcırah belirtilmiş olan kimseler hakkında bu madde hükmü uygulanmaz 15
Memur veya hizmetli olmayanların harcırahı Memur ve hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca yurtiçinde ve yurtdışında geçici bir görevle görevlendirilenlere verilecek harcırah yol masrafı ve gündelikten ibarettir. Sözleşmeli personele sadece yol masrafı ve gündelik (yani geçici görev yolluğu değil) sürekli görev yolluğu da ödenebilir. Örnekler: Uluslararası bir komisyon üyeliği görevini yürüten eski milletvekiline harcırah bu madde kapsamında ödenecektir. Yurtdışındaki bir konferansa katılan generallerin eşlerine bu madde kapsamında harcırah ödenecektir. 16
Sürekli görev harcırahının başlangıç noktası Sürekli görev yolluğu; - Naklen veya yer değiştirme suretiyle başka bir yere atananlara, mahalde bulunsalar dahi bu tâyinleri sırasında geçici olarak başka bir mahalde bulunsalar dahi, eski memuriyetleri mahallinden - Geçici görev ile veya vekâleten bir yerde bulundukları esnada asli vazife mahalli değişenlere eski memuriyetleri mahallinden İtibaren ödenecektir. 17
Sürekli görev harcırahının başlangıç noktası Örnek 1; İlgili memur Eskişehir de yıllık iznini geçirirken Ankara dan İstanbul a tayin edildiğini öğrenen ve kendisine atama emri tebliğ edilen kişiye Ankara- İstanbul arası için sürekli görev yolluğu ödenecektir. Örnek 2; İlgili memur Bolu da geçici görevli iken Ankara dan İstanbul a tayin edildiğini öğrenmiştir. Bu durumda kendisine Bolu-Ankara arası geçici görev yolluğu, Ankara-İstanbul arası sürekli görev yolluğu ödenecektir. 18
Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icap ettiren haller Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı aşağıdaki hallerde verilir: 1. Yurt içinde veya yurt dışında görev yapmakta iken yurt içinde veya yurt dışındaki sürekli bir göreve naklen atanan ya da yabancı ülkelerdeki memuriyet merkezi değiştirilen memur ve hizmetlilere yeni görev yerlerine kadar. 5. Kadro dolayısıyla açıkta kalan veya vekalet emrine alınan memurlara açık aylıklarını Türkiye dahilinde tesviye ettirecekleri yere kadar; 6. Asilin vüruduna kadar muvakkaten gönderilmiş olmayıp da vekalet namı altında asaleten gönderilen ve vekalet müddeti belli olmayan kumandan ve memurlara vazife mahallerine kadar. 19
Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icap ettiren haller Vekalet adı altında asaleten gönderme: 1. Vekaleten görevlendirme, asilin dönüşüyle sınırlı olmamalıdır. Yani boş kadro için vekalet söz konusu olmalıdır. 2. Vekaleten atanan memur, vekalet namı altında asaleten atanmış olmalıdır. 3. Vekalet müddeti belli olmamalıdır. 4. Vekalet görevi memuriyet mahalli dışında başka bir yerde olmalıdır. 20
Geçici görev harcırahı (Yol masrafı ve yevmiye) Aşağıda gösterilen memur ve hizmetlilere muvakkat vazife harcırahı olarak yol masrafı ile yevmiye verilir ve hamal (Cins ve adedi beyannamede gösterilmek suretiyle) bagaj ve ikametgâh veya vazife mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası masrafları da ayrıca tediye olunur: Birinci maddede yazılı kurumlara ait bir vazifenin ifası maksadıyla muvakkaten yurt içinde veya dışında başka bir yere gönderilenlere; Memuriyet merkezlerinin bulunduğu mahal dışındaki bir vazifeye vekâleten gönderilenlere. Bu hükme göre gündelik ödenenlerden yurt içinde yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak ve her defasında on gün ile sınırlı olmak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir. 21
Geçici görev harcırahı (yol masrafı ve yevmiye) Geçici görev yolluğu kapsamında ödenecek unsurlar: 1. Yol masrafı 2. Gündelik 3. Zorunlu Masraflar - Hamal ücreti - Bagaj ücreti - İkametgah veya görev mahalli ile istasyon, iskele veya durak arasındaki nakil vasıtası ücreti: Maddede taşıt aracının cinsi belirtilmediğinden dolayı taşıt aracı mutat olabileceği gibi mutat olmayan da olabilir. 4. İkametgah ücreti: Her defasında on günü geçmemek ve belge üzerindeki bedeli aşmamak üzere gündelikleri tutarında ikametgah ücreti ödenir. 22
Geçici görev gündeliğinin verileceği azami süre Geçici bir görev ile başka bir yere gönderilenlere, görev mahalline varış tarihinden itibaren bu Kanuna göre verilen gündelikler: a. Yurtiçinde bir yıllık dönem zarfında aynı yerde, aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla verilemez. İlk 90 gün için tam, takibeden 90 gün için 2/3 oranında ödenir. b. Yurtdışında ilk 180 gün tam ve müteakip günler için 2/3 oranında ödenir. Geçici görevlendirmelerde meydana gelecek ara vermeler bu müddetleri veya gündelik miktarını artırmaya neden olamaz. Kanunun 42 nci maddesinde belirtilen istisnalar saklıdır. 23
Geçici görev gündeliğinin verileceği azami süre 180 günlük sınırlama geçici görev mahalline varış tarihinden itibaren geçecek olan takvim gün sayısı ile değil, bu Kanuna göre verilen gündelik sayısı ile ilgilidir. Başka bir deyişle 180 günlük sürenin hesabında geçici görev mahallinde geçen ve gündeliğe hak kazanılan günlerin sayısının esas alınması gerekmektedir. Geçici süreyle ayrılmalar 180 günlük süreyi yeniden başlatmayacaktır. Örneğin aynı yerde aynı iş için görevlendirilen bir memur, bayram tatilinde asli görev mahalline dönmüşse, geçici görev mahalline döndüğünde süre yeniden başlamayacak, geçici görev mahallinde ayrılıştan evel geçen müddetle, dönüşten sonra geçecek müddetler birleştirilerek hesaplanacaktır. Sınırlama geçici görev mahalline varış tarihinden itibaren hesaplanacağından dolayı geçici görev mahalline gidiş ve dönüş için yolda geçen süreler 180 günlük sürenin hesabında dikkate alınmayacaktır. 24
Geçici görev gündeliğinin verileceği azami süre Maddede sözü edilen dönem görev mahalline varış tarihinden itibaren hesaplanacak 365 günü ifade eder. Geçici görev mahallinde bir yıldan fazla kalınması durumunda ikinci yılın başından itibaren gündeliğin verilmesine yeniden başlanacaktır. Sınırlama aynı yerde, aynı iş ve aynı şahıs için söz konusu olduğundan bir yıllık süre içinde; - Aynı kişi, aynı yerde başka işler için gönderilmişse, 180 günlük süre her bir iş için ayrı ayrı dikkate alınacaktır. - Aynı kişi başka yerlere gönderilmişse, 180 günlük süre görev yerleri için ayrı ayrı hesaplanacaktır. Tedavi amacıyla başka yere gönderilenler ile bunlara refakat edenlere ödenecek harcırah 180 günlük sınırlamaya tabi değildir. SGKK 25
Memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündeliği Resmi bir görevle memuriyet mahalli içinde bir yere gönderilenlere gündelik verilmez. Geçici bir görevle memuriyet mahalli dışındaki bir yere gönderilenlerden, buralarda ve yolda öğle (saat 13.00) ve akşam (saat 19.00) yemeği zamanlarından birini geçirenlere 1/3, ikisini geçirenlere 2/3 oranında ve geceyi de geçirenlere tam gündelik verilir. Sabah gidilen ve saat 13.00 ten önce dönülen bir geçici görevlendirmede gündelik ödenmeyecek, yolculukta taşıt kullanılmışsa sadece yol masrafı verilecektir. Maddede geçen geceyi geçirmekten kasıt orada yatılması veya gecelenmesidir. Saat 8.30 da gidilen ve ertesi gün 9 da dönülen bir seyahatte iki tam gün gündelik verilecektir. Başka deyişle bu madde 24 saatten kısa devam eden geçici görevlendirmeler için uygulanacaktır. 26
Geçici görevin yürütüldüğü yerde hastalananlara verilecek yevmiye Geçici görevin yürütüldüğü yerde hastalanmaları sebebiyle vazife ifa edemeyen memur ve hizmetlilere, bu sebeple vazife göremedikleri günlerin en çok yedi günü için yevmiye verilebilir. Hastanede yatırılmak suretiyle tedavi masraflarının kurumlarınca ödenmesi halinde bu günler için yevmiye verilmez. 27
Ehliyet tespiti, imtihan, hava değişimi ve tedavi için başka yere gönderilenler Memurlar, yardımcı hizmetler sınıfına dahil personel ve kurumlarda yalnız ödenek mukabili çalışanlar ile aşağıdaki (c) bendinde yazılan hallerde aile fertlerinden, memuriyet mahalli dışına; Görevlerine ait mesleki ve sıhhi yeterliklerinin tespiti veya kurumlarınca görülecek lüzum üzerine imtihan için gönderilenlere, gidiş ve dönüşleri için yol masrafı ve gündelik ile bu amaçla gönderildikleri yerde geçen sürenin en çok yedi günü için gündelik ödenir. Hava değişimi maksadıyla gönderilenlere gidiş ve dönüşleri için yol masrafı ile yalnız yolda geçen süre için gündelik ödenir. Kanunları gereğince sağlık kurumlarında yatarak veya ayakta tedavi maksadıyla (Aile Fertleri için ikamet mahalli dışına) gönderilenlere, gidiş ve dönüşleri için yol masrafı ve gündelik ödenir. Ayakta tedavi görenlere ayakta tedavi süresince gündelik ve ikamet ettikleri yer ile tedavi kurumu arasındaki mutat taşıt ücreti ayrıca ödenir. 28
DEVLET MEMURLARININ TEDAVİ YARDIMI VE CENAZE GİDERLERİ YÖNETMELİĞİ (Madde 26) Hasta memurun tedavi için bulunduğu yarden başka yere gönderilmesi halinde; A) Gönderildiği yerde yatakta tedavi sağlanırsa; a) Tedavi kurumunun bulunduğu yere kadar gidiş dönüş yol masrafı ile hamal, bagaj gibi zaruri giderler. b) Yolda geçen süreler için yevmiye, c) Yataklı tedavi kurumunun bulunduğu yerde, tedavi kurumuna başvurulduğu tarihten kabul işlemi sonuçlanıncaya kadar ve beş günü geçmemek üzere yevmiye ödenir. B) Gönderildiği yerde ayakta tedavi sağlanırsa; a) Tedavi kurumunun bulunduğu yere kadar gidiş dönüş yol masrafı ile hamal, bagaj gibi zaruri giderler. b) Yolda geçen süreler için yevmiye, c) Tedavi kurumunca sürekli ayakta tedaviye lüzum gösterildiği takdirde tedavi süresince yevmiye ve ikamet ettiği yer ile tedavi kurumu arasındaki mutad taşıt aracı ücreti, ödenir. 29
Hastalara Refakat Halinde Harcırah Hastalıkları icabı 18 inci maddenin (c) bendinde yazılı yerlere bir kimse refakatinde gitmesi lüzumu resmi tabip raporuyla tevsik edilenlere refakat edecek aile efradından birisine ve aile efradından refakat edecek bir kimse bulunmadığı takdirde kurumlarınca terfik olunacak memur veya hizmetliye bu işin devamı müddetince yevmiye ve yol masrafı verilir. 30
Yurtiçinde yol masrafı (I) Sayılı Cetvel I inci Sütun II nci Sütun III üncü Sütun Görev unvanları veya aylık dereceleri 1. Yurtdışı seyahatlerde, uçaklarda birinci sınıf üzerinden seyahat giderleri ödenenler. 2. Aylık dereceleri 1 olan memur ve hizmetliler ile 33 üncü maddenin (b) bendine dahil olanlar. 3. Yukarıda yazılı olanların dışında kalan aylık dereceleri 2-4 olan memur ve hizmetliler. Muayyen tarifeli taşıt ile seyahat (Vapur-Tren) (Ekspres ve kuşet ücretleri dahil) Yataklı vagon farkı dahil olduğu halde birinci mevki bilet ücreti Yataklı vagon farkı dahil olduğu halde birinci mevki bilet ücreti Birinci mevki bilet ücreti. Gayrimuayyen tarifeli taşıtlarla seyahat Yapılan hakiki yol mas-rafı. Mutat ve ekonomik olan taşıtlara ait yol masrafı ve icap ve zaruret halinde kullanılacak diğer taşıtlara göre hakiki yol masrafı. Mutat ve ekonomik olan taşıtlara ait hakiki yol masrafı. 4. Aylık dereceleri 5 ve daha aşağı derece olan memur ve hizmetliler. İkinci mevki bilet ücreti. Mutat ve ekonomik olan taşıtlara ait hakiki yol masrafı. 31
AÇIKLAMA: 1. Cetvelin 1, 2 ve 3 üncü sıralarında gösterilenler uçakla seyahat edebilirler. Diğerlerinin uçakla seyahati zorunlu hallere münhasır olmak ve dairelerince lüzum gösterilmesi veya tasvip olunması ile mümkündür. 2. Muayyen tarifeli olmayan taşıtlarla seyahatte, Mutat ve ekonomik olan taşıt dan maksat, iki mahal arasında mutat olarak otomobil, otobüs gibi taşıtlar işlemekte ise bunlardan ucuz olanıdır. 3. Yukarıdaki cetvele göre müstehak bulundukları mevki ücretinden fazla bir şey ödenmemek şartıyla, daha pahalı mevki ile seyahat edilebilir. 4. Muayyen tarifeli taşıtlarda yemeksiz bilet ücreti; yemeksiz biletin temini mümkün olmadığı hallerde ise yemekli bilet ücreti ödenir. 5. Özel otomobilleriyle seyahat edenlere, müstehak oldukları taşıt ücreti ile bu taşıta göre geçecek günler için verilmesi gereken gündelikten fazla ödeme yapılmaz. 32
Memuriyet mahalleri içinde yol masrafı Memuriyet mahalli içinde taşıt ile gidilmesi gereken bir yere görev ile gönderilenlerin (48 nci madde kapsamına girenler hariç memuriyet mahallinde seyyar olarak görev yapanlar) yol masrafı mutat olan taşıt aracına göre yapılacak gerçek masraf üzerinden verilir. Acele ve zorunlu hallerde, daire amirinin onayı ile, mutat taşıt dışındaki araçlarla gidilmesi halinde bu taşıt için yapılan masraf yol masrafı olarak ödenir. 33
Yurtdışında yol masrafı Yurtdışında sürekli ve geçici görev yolculuklarında, ekspres ve yataklı vagon ücreti dahil olmak üzere, tren, vapur veya uçak bilet bedeli yol masrafı olarak ödenir. Ayrıca, buna istasyon, liman veya terminal ile ikamet yeri arasındaki taşıt ve hamal ücreti ilave olunur. Yurtdışında özel otomobilleriyle seyahat edenler hakkında da, bu Kanuna bağlı (1) Sayılı Cetvelin 5 sayılı açıklama esasları uygulanır. Yurtiçi yolculuklarda, sadece geçici görevle başka yere gönderilenlere ödenebilen istasyon, liman veya terminal ile ikamet yeri arasındaki taşıt ve hama ücretleri, yurtdışı yolculuklarda sürekli görevle gönderilenlere de verilmektedir. 34
Yurtdışı Yol Masrafı Başlangıç Noktası Verilecek yol masrafı yolculuk yapılacak taşıtların Türkiye deki aktarmasız hareket yerinden ve memuriyet merkezi bu yer ile sınır arasında bulunanlar için taşıtın güzergahında memuriyet merkezine en yakın durak yerinden itibaren hesap olunur. Memuriyet merkezinden aktarmasız hareket yerine veya en yakın durak yerine kadar olan yolculuklar hakkında bu Kanunun yurtiçi yolculuklarına ait hükümleri uygulanır. Yurtdışından yurtiçine dönüşte aynı esaslara uyulur. 35
Yurtdışı Yol Masrafı Başlangıç Noktası Örnek 1: Ankara da görev yapan bir memur Bulgaristan a geçici olarak görevlendirilmiştir. Bu seyahatte treni kullanacak olup tren İstanbul dan hareket etmektedir. Bu durumda İstanbul trenin Türkiyede ki aktarmasız hareket yeridir. Dolayısıyla bu kişiye Ankara-İstanbul arası yurtiçi görev yolluğu, İstanbul-Bulgaristan arası için ise yurtdışı geçici görev yolluğu ödenecektir. Örnek 2: Memuriyet merkezi Kırıklareli olup, aktarmasız hareket noktası İstanbul olan trenle Almanya ya gidecek olan bir memur için yol masrafının başlangıç noktası, memuriyet merkezine en yakın durak olan Edirne dir. 36
Yurtiçinde verilecek gündeliklerin miktarı Bu Kanun gereğince verilecek yurtiçi gündeliklerinin miktarı her yıl bütçe kanunlarının (H) cetvelinde tespit edilmektedir. Bu Kanun hükümlerine göre gündelik ödenenlerden yurt içinde yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak ve her defasında on gün ile sınırlı olmak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir. 37
Denetim elemanlarının gündelikleri (1) Türkiye düzeyinde teftiş, denetim ve inceleme yetkisine haiz bulunanlara birinci derece kadrolu memur için tespit olunan gündelik miktarının 1,3 katı, (2) Bölge düzeyinde teftiş, denetim veya inceleme yetkisine haiz bulunanlara birinci derece kadrolu memur için tespit olunan gündelik miktarının 1,1 katı, (3) İl düzeyinde teftiş, denetim veya inceleme yetkisine haiz bulunanlara birinci derece kadrolu memur için tespit olunan gündelik miktarının 0,9 katı, Gündelik olarak ödenir. Bu şekilde gündelik ödenenlerden, yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir. 38
Yurtdışında verilecek gündeliklerin miktarı Bu Kanun gereğince verilecek yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca tayin olunur. Geçici görev ile yabancı ülkelere gönderilenlere, özel anlaşmaları gereğince yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir. 39
Yurt Dışı Gündeliklere Dair Bakanlar Kurulu Kararı Bu Karar hükümlerine göre yurtdışına gönderilenlere, Türkiye den her çıkışlarında, seyahat ve ikamet süresinin ilk 10 günü için ödenecek gündelikler, ekli cetveldeki miktarların %50 artırılması suretiyle hesaplanır. Bunlardan, aynı süre ile sınırlı olmak kaydıyla yurtdışında yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri fatura ile belgelendirenlere faturada gösterilen günlük yatak ücretinin yukarıdaki şekilde hesaplanan gündeliklerinin %40 ını aşması halinde aşan kısmın %70 i ayrıca ödenir. Ancak, yatacak yer temini için ödenecek ilave miktar, hesaplanan gündeliklerinin; a) I-III no lu sütunlarda gösterilenler için %100 ünden, b) IV-VI no lu sütunlarda gösterilenler için %80 inden, c) Diğer sütunlarda gösterilenler için %70 inden, fazla olamaz. 40
Yurtiçi ve yurtdışında kurslara katılanlara verilecek gündelik Mesleki bilgilerini artırmak amacıyla memuriyet mahalli dışında açılan kurs veya okullara gönderilenlere, bu Kanuna göre geçici görev gündeliği verilir. Bu maksatla yabancı memleketlere gönderilenlere özel anlaşmaları gereğince, yabancı devlet, uluslararası kuruluş veya resmi diğer kuruluşlar tarafından ödeme yapıldığı takdirde bu ödemeler gündeliklerinden indirilir. Yurtiçinden veya yurtdışından sağlanan burslara dayanılarak veya aylıkları transfer edilmek suretiyle staj ve öğrenim amacıyla yurtdışına gönderilenlere bu madde hükmü uygulanmaz. Bunlara ilgili kanun hükümlerine göre müstehak oldukları ödeme yapılır. 41
Memleket iç ve dışında seyahat günlerinin hesabı Seyahat günlerine ait yevmiyeler, seyahat edilen vasıtanın hareket saatinden gidilecek yere varış saatine kadar geçen her 24 saat için hesap olunur. Bu süreden az devam eden seyahatler bir gün itibar olunur. Seyahat müddetinin her 24 saati aşan kesri tam gün sayılır. Daimi bir vazife ile yabancı memleketlere gönderilecek veya yurda celbolunacak memur ve hizmetlilerin 6 ncı madde esasları dahilinde takibedecekleri yol itibariyle vazife mahallerine kaç günde gidip gelecekleri Dışişleri ve Maliye Vekaletlerince müştereken hazırlanacak bir cetvelle tesbit olunur. 42
Aile Masrafının Miktarı Aile masrafı, aile fertlerinden her biri için memur veya hizmetlilerin bu Kanuna göre müstehak oldukları taşıt ücreti ile gündeliklerinden oluşur. 43
Yurtiçinde yer değiştirme masrafı Yurtiçinde yer değiştirme masrafı memur veya hizmetlinin; a) Kendisi için yurtiçi gündeliğinin yirmi katı, b) Harcıraha müstehak aile fertlerinin her biri için yurtiçi gündeliğinin on katı (Bu miktar yurtiçi gündeliğinin kırk katını aşamaz), c) Her kilometre veya denizmili başına, yalnız kendisi için yurtiçi gündeliğinin yüzde beşi, olarak hesaplanır. Bu maddeye göre harcıraha müstehak memur veya hizmetlinin eski görev mahallinden yeni görev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine (c) bendi uyarınca hesaplanacak miktarın yarısı ödenir. 44
Yurtdışı yer değiştirme masrafı Yurtdışı yer değiştirme masrafı memur veya hizmetlinin; a) Kendisi için yurtdışı gündeliğinin yirmi katı, b) Harcıraha müstehak aile fertlerinin her biri için yurtdışı gündeliğinin sekiz katı (Bu miktar yurtdışı gündeliğinin otuziki katını aşamaz), c) Her kilometre veya denizmili başına yalnız kendisi için yurtdışı gündeliğinin binde yedisi, olarak hesaplanır. Yabancı ülkelerden dönüşlerde, yer değiştirme masrafının yukarıdaki (c) bendine göre verilecek kısmı, aynı şehirde ikamet eden her ikisi de memur veya hizmetli olan eşlerden yalnız birisi için hesaplanıp ödenir. 45
Hesaba esas tutulacak kilometre veya deniz mili Yer değiştirme masrafının hesabında dikkate alınacak kilometre veya denizmili, a. Yurtiçinde, iki mahal arasında mutat olan, gidip gelmeye elverişli en kısa kara ve deniz yolu, b. Yurtdışında, ülkeler ve bölgelerine göre, Dışişleri ve Ulaştırma Bakanlıklarının görüşü alındıktan sonra Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek mesafeler, Esas tutularak bulunur 46
Memuriyet mahalli dahilinde seyyar olarak vazife gören memur ve hizmetliler Memuriyet mahalli dahilinde seyyar olarak vazife gören tahsildar, yoklama memuru, mutemet, veznedar, satınalma memuru, tebliğ memuru, posta veya evrak dağıtıcısı, takip memuru, mübaşir gibi memur ve hizmetlilere gündelik ve yol masrafı verilmez. Bu gibilere, bu Kanun kapsamına giren kurumlar tarafından işletilen taşıtlarda seyahat için kurumlarca fotoğraflı birer kart verilir. Bu kartların kimlere, hangi taşıtlar için ve hangi şartlarla verileceği İçişleri, Maliye ve Ulaştırma Bakanlıklarınca müştereken tespit olunur. 47
Harcırahın avans olarak ödenmesi Harcırah, memur ve hizmetlinin gidişinde ve ailenin nakli sırasında peşin olarak verilir. Harcırahın tam miktarının önceden tayin ve tespitinin mümkün olmadığı hallerde yetecek miktarda para avans olarak verilir. 48
Harcırah Ödemelerinde Kişinin Beyanı Esastır Harcırah itası ve avansların mahsubu muamelelerinde aksi sabit oluncaya kadar memurun beyanına itibar olunur. 49
Hilâfı hakikat beyanname verenler Bu kanuna göre tahakkuk edecek, istihkakın miktarını artıracak şekilde -maddi hatalar hariç- hilâfı hakikat beyanname verenler hakkında, mensup oldukları kurumların inzibat, memurin, müdürler komisyonları gibi salâhiyetli heyet ve makamlarının kararı ile ve işlenen suçun mahiyet ve şümulüne göre rütbe veya sınıf tenzili veya ihraç cezalarından her hangi biri tatbik olunur ve bu gibilerin bu suretle aldıkları fazla harcırah, Devlet özel idare ve belediyelerce Âmme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanununa göre ve bu kanuna tabi diğer kurumlarca da umumi hükümlere tevfikan tahsil olunur. Suçlu hakkında idarece ittihaz olunan inzıbati kararlar cezai takibata mâni olmayıp bu gibiler hakkında ayrıca hukuku âmme dâvası ikame ve kanuni takibat icra olunur. 50