Lesson 66: Indirect questions Ders 66: Dolaylı sorular Reading (Okuma) Could you tell me where she went? (Bana nereye gittiğini söyler misiniz?) Do you know how I can get to the hospital? (Hastaneye nasıl ulaşabileceğimi biliyor Do you have any idea where I could find a headset? (Nerede bir kulaklık bulabileceğimi biliyor musun? I would like to know where she keeps those tools. (O aletleri nerede sakladığını bilmek isterim.) Is there any chance that you could come to work on Saturday? (Cumartesi günü işe gelme şansı var mı?) I was wondering if I could use your car today. (Bugün arabanı kullanabilir miyim diye merak ediyordum.) 1
Grammar focus (Dil Bilgisi Detayı) Bir "Doğrudan Soru", ne, kim, nerede, neden, ne zaman, nasıl gibi bir soru ile başlayan soru cümlesi formudur, "Dolaylı Soru" ise bir ifadenin içinde doğrudan bir sorunun bulunduğu bir formdur. Görüşmelerde, "Dolaylı Soru" kullanarak bir soru sormak, genellikle "Doğrudan Soru" içeren bir soru sormaktan biraz daha nazik veya resmi olarak düşünülür. Bir "Doğrudan Soru" yu "Dolaylı Soru" ya çevirmek için sözcüklerin sırasını: (Sorgulayıcı) + (özne) + (fiil) olarak değiştirmeniz gerekir.: Doğrudan: Where is your car? (Araban nerede?) Dolaylı: (positif) I know where your car is. (Senin arabanın nerede olduğunu biliyorum.) (negatif) I don t know where your car is. (Senin arabanın nerede olduğunu bilmiyorum.) (soru) Do you know where your car is? (Arabanızın nerede olduğunu biliyor musunuz?) Doğrudan bir soruda "do / does / did" gibi bir yardımcı bir fiil kullanılırsa, bu cümleyi dolaylı bir soru olarak değiştirdiğimizde yardımcı fiil ortadan kaybolur. Yardımcı fiil "do" olduğunda, kaybolur. Fakat, yardımcı fiil "does" olduğunda, ikinci fiil üçüncü şahıs tekiline dönüşür. Yardımcı fiil "did" olduğunda, ikinci fiil geçmiş zamana dönüşür. Doğrudan: Where do you live? (Nerede yaşıyorsun?) Dolaylı: (positif) I know where I live. (Nerede yaşadığımı biliyorum.) (negatif) I don t know where I live. (Nerede yaşadığımı bilmiyorum.) (soru) Do you know where I live? (Nerede yaşadığımı biliyor Doğrudan: Where does she live? (O nerede yaşıyor?) Dolaylı: (positif) I know where she lives. (Nerede yaşadığını biliyorum.) (negatif) I don t know where she lives. (Nerede yaşadığını bilmiyorum.) (soru) Do you know where she lives? (Nerede yaşıyor biliyor 2
Doğrudan: Where did she live? (Nerede yaşıyordu?) Dolaylı: (positif) I know where she lived. (Nerede yaşadığını biliyorum.) (negatif) I don t know where she lived. (Nerede yaşadığını bilmiyorum.) (soru) Do you know where she lived? (Nerede yaşadığını biliyor do/does/did dışında bir yardımcı fiil kullanıldığında, cümleyi "Doğrudan Soru" dan "Dolaylı Soru" ya değiştirmek için keliem düzenini (Sorgulayıcı) + (özne) + (yardımcı fiil) + (fiilin birinci hali) şeklinde değiştirmek gerekir. Doğrudan: Where can I find that book? (Bu kitabı nereden bulabilirim?) Dolaylı: (positif) I know where I can find that book. (Bu kitabı nerede bulabileceğimi biliyorum.) (negatif) I don t know where I can find that book. (Bu kitabı nereden bulacağımı bilmiyorum.) (soru) Do you know where I can find that book? (Bu kitabı nerede bulacağımı biliyor Bir "Doğrudan Soru" nun öznesi sorgulayıcı ise, "Dolaylı Soru" haline dönüştürüldüğünde sözcük sırası değişmez. Doğrudan: Who runs the fastest? (En hızlı koşan kimdir?) Dolaylı: (positif) I know who runs the fastest. (Kimin en hızlı koştuğunu biliyorum.) (negatif) I don t know who runs the fastest. (Kimin en hızlı koştuğunu bilmiyorum.) (soru) Do you know who runs the fastest? (Kimin en hızlı koştuğunu biliyor 3
Doğrudan bir evet/hayır sorusunu what, who, where, why, when, how gibi sorgulayıcı içermeyen bir dolaylı soruya dönüştürürken, asıl soru kısmından ( do you know, gibi) sonra if kullanmanız gerekecektir. Sonra fiilin zamanını ve kişisini (birinci, ikinci, üçüncü kişi) değiştirin. Doğrudan: Did she study for the exam? (Sınav için çalıştın mı?) Dolaylı: (soru) Do you know if she studied for the exam? (Sınava çalışıp çalışmadığını biliyor 4
Speaking (Konuşma) 1) Could you show me where the station is? (İstasyonun nerede olduğunu bana gösterebilir misiniz?) 2) Do you know where his office is? (Ofisinin nerede olduğunu biliyor 3) Do you know if they will be able to go hiking next week? (Haftaya yürüyüşe gitmeye uygun olup olmadıklarını biliyor 4) Do you know if it would be possible to move the date of the interview? (Röportaj tarihini değiştirmek mümkün mü biliyor 5) Do you have any idea where my cat is? (Kedimin nerede olduğunu biliyor 6) I would like to know how fast I can get to the station. (İstasyona ne kadar hızlı gidebilirim bilmek istiyorum.) 7) He wants to know where the theater is. (Tiyatronun nerede olduğunu bilmek istiyor.) 8) Do you happen to know when the train arrives? (Tren nezaman gelir biliyor 5
Sentence Changing (Cümle Değiştirme) Aşağıdaki doğrudan soruları dolaylı sorularla değiştirin. 1) Where is my guitar? (Gitarım nerede?) 2) Who is she? (O kim?) 3) Who can help me with this? (Bunun için kim bana yardım edebilir?) 4) Do I have to wear a suit? (Takım elbise giymeli miyim?) 5) When will it start raining? (Ne zaman yağmur yağmaya başlayacak?) 6) How far is the store from here? (Mağaza buradan ne kadar uzaklıkta?) 7) When is the deadline for this project? (Bu proje için son tarih nedir?) 8) How much would the trip cost me? (Gezi bana ne kadara mal olur?) 6
Translating (Çeviri Çalışması) Aşağıdaki cümleleri İngilizce'ye çevirin. 1) Müzeye ulaşmanın en kısa yolunu bana söyler misiniz? 2) Yarın taşınmamda bana yardım etmeniz mümkün olur mu? 3) Bilet bulma şansımız var mı? 4) Acil çıkışın nerede olduğunu biliyor musunuz? 5) Birisine lütfen en yakın restoranın nerede olduğunu sorar mısın? 6) Bu sunumu nasıl yapabileceğime dair herhangi bir fikriniz var mı? 7) Bu gece kırmızı kıyafeti giymelimiyim merak ediyordum. 7