EK: EMEKLİ MAAŞI SİSTEMİ REZERV VE MAAŞ HESAPLAMA YÖNTEMİ Hesaplamalarda kullanılan kısaltmalar: G " = Hesaplama Döneminde EMS 4 de Üye Olarak Geçirilen Gün Sayısı G => = Hesaplama Döneminde Maaşın Sistemde Kaldığı Gün Sayısı D C = Rezerv Hesabı yapılacak dönemin başlangıç tarihi D " = Rezerv Hesabı yapılacak dönemin bitiş tarihi Ey 1= Üyenin Ayrılış Tarihindeki kesinleşen nema oranına göre emeklilik yardımı Ey 2 = Üyenin ilgili yıl için yılsonu kesinleşen nema oranına göre emeklilik yardımı K r = Katılım Oranı O Q = Ortalama Rezerv D Q = Dönem Sonu Rezervi B Q = Başlangıç Rezervi P Q = Riziko Primi tutarı P QT = Riziko Primi oranı P Q U = Garanti Gelire Esas Riziko Primi P Q V = Karpayına Esas Riziko Primi P = = Masraf Primi tutarı P =T = Masraf Primi Oranı R > = Rezerve İlave Oranı(%) M \ ].. (Not: Peşin maaş uygulamasında 1.Maaş Dönemi nisan ayı, Kesin maaş uygulamasında ise 1. Maaş dönemi Ocak ayıdır.) = 15.01. xxxx ile 14.01. xxxx +1 Döneminde Ödenen Aylık Maaş Tutarları (Bkz. Not) My = Dönem Sonu Rezerv Hesabı Sırasında Hesaplanan Alınabilecek En Yüksek Aylık Maaş (Riziko Primine esas maaş) M m = Maaş Matrahı M 1 m = İlk Maaş Matrahı Gn m = Günlük Maaş Gn g m = Garanti Gelirden hesaplanan günlük maaş Gn k m = Karpayından hesaplanan günlük maaş M i = Peşin maaş hesabında geri dönüşler düşülmeden önce hesaplanan ilk maaş G d= Geri Dönüş (peşin maaşta maaşın fırsat maliyeti) G d g = Garanti Gelirden hesaplanan Geri Dönüş G d k = Karpayından hesaplanan Geri Dönüş M U(]..) = Hesap Yapılacak Döneme Ait Aylık Maaş Tutarlarının Ödenme Tarihleri K C = Brüt gelir tutarı Sayfa 16 / 24
K U = Garanti gelir tutarı K UQ = Garanti gelir oranı K U = Masraf Sonrası Garanti gelir tutarı K V = Kar payı K k = Masraf Sonrası Kar payı N > = Genel Kurulca Açıklanmış Rezerv Hesabı Yapılacak Yıla Ait Nema Oranı N ö = Genel Kurulca Kabul Edilmiş, Cari Yıl Kurum Bütçesinde Ön Görülen Nema Oranı N U = Net Garanti Gelir N V = Net Karpayı Geliri M m = Üyenin tercihine göre aylık ya da 3 aylık hesaplanan maaş Gün Sayısı Hesaplamaları; G " = D " D C + 1 G =] = M U] D C G =_ = M U_ M U] G =p = M Up M U_ G =q = M Uq M Up G =r = M Ur M Uq G =s = M Us M Ur G =t = M Ut M Us G =u = M Uu M Ut G =v = M Uv M Uu G =]w = M U]w M Uv G =]] = M U]] M U]w G = = M U M U]] G =]p = D " M U + 1 Hesaplama Yöntemlerinin Kullanıldığı Durumlar: Peşin Kıst Maaş Hesaplama Yöntemi: Kesin Maaş Uygulamasında; Üyenin Sisteme yeni girmesi ya da Sistemdeki üyenin rezerv arttırıcı işlem (Pay arttırımı, Emsal Tamamlama, Rezerv arttırımı) yapması durumunda; ölüm yardımına esas olmak üzere alabileceği en yüksek aylık maaşının hesaplanmasında; Peşin Maaş Uygulamasında; Sayfa 17 / 24
Sistemdeki üyenin rezerv arttırıcı işlem (Pay arttırımı, Emsal Tamamlama, Rezerv arttırımı) yapması durumunda; ölüm yardımına esas olmak üzere alabileceği en yüksek aylık maaşının ve ödenecek maaşının hesaplanmasında kullanılır. Aktif Hesaplama Yöntemi: Emeklilik yardımı alarak Sisteme giren üyenin birinci yıl dönem sonu rezerv ve maaşının hesaplanmasında kullanılır. Pasif, Kıst Hesaplama Yöntemi: Kesin maaş uygulamasında; - Sistemdeki üyenin bir tam yıl (365 gün) için dönem sonu rezerv ve maaşının hesaplanmasında (pasif), - Sistemdeki üyenin ilgili yıl içinde vefat etmesi durumunda, üye eşi sisteme devam ediyorsa; üye eşinin dönem sonu rezervi ve maaşının (riziko primi vefat eden üyenin ilgili yıl içinde yaşadığı gün sayısı üzerinden hesaplanır) hesaplanmasında (pasif) - Emekli Maaşı Sistemi ne Ölüm ya da Maluliyet yardımıyla giren üyelerin dönem sonu rezerv ve maaş hesaplamasında (kıst), - Sistemdeki üyenin ilgili yıl içinde yapmış olduğu rezerv arttırıcı işleme ilişkin dönem sonu rezerv ve maaş hesaplamasında (kıst), - Sistemdeki üyenin ilgili yıl içinde Emsal Tamamlama, Rezerv Arttırımı yapması durumunda, Emsal Tamamlama, Rezerv Arttırımı tarihindeki rezervinin hesaplanmasında (kıst) kullanılır. Peşin maaş uygulamasında; - Sistemdeki üyenin dönem sonu rezervinin hesaplanmasında (pasif), - Sistemdeki üyenin ilgili yıl içinde yapmış olduğu rezerv arttırıcı işleme ilişkin dönem sonu rezerv hesaplamasında (kıst), - Sistemdeki üyenin ilgili yıl içinde vefat etmesi ya da rezerv arttırıcı işlem yapması durumunda (pay arttırımı hariç), vefat tarihi ya da rezerv arttırıcı işlem tarihindeki rezervinin hesaplanmasında (kıst), - Sistemdeki üyenin ilgili yıl içinde vefat etmesi ve üye eşinin sisteme devam etmesi durumunda dönem sonu rezervinin hesaplanmasında (kıst) kullanılır. Peşin Tam Maaş Hesaplama Yöntemi: Peşin maaş uygulamasındaki üyenin maaşının hesaplamasında kullanılır. Sayfa 18 / 24
Hesaplamalarda kullanılan gün sayısı farklılıkları: 1. Devir döneminin 366 gün sürmesi halinde gün sayısı 365 gün olarak kabul edilir. 2. Devir döneminin 366 gün sürmesi haline son ortalama rezerv gününe 1 eklenmez. 3. Aktif hesaplama yöntemi için D C üyenin sisteme giriş tarihi olarak alınır. 4. Kıst hesaplama yöntemi için D C üyenin rezerv artırıcı işlem yaptığı tarihtir. 5. Vefat tarihi/ Emsal Tamamlama/Rezerv arttırımı tarihine göre üyenin rezervi hesaplanırken, D b ilgili yılın dönem başı (15.01.xxxx) tarihi, D " üyenin Vefat tarihi/ Emsal Tamamlama/Rezerv arttırımı tarihidir. 6. Maaşın sistemde kaldığı gün sayısı hesaplamalarında fark negatif çıkarsa 0 olarak kabul edilir. 7. Vefat tarihi/ Emsal Tamamlama/Rezerv arttırımı tarihinin maaş dönemleri arasında bir güne isabet etmesi durumunda, üyeye ödenen ilk maaşın sistemde kaldığı gün sayısı bulunurken ödeme günü ile Vefat tarihi/ Emsal Tamamlama/Rezerv arttırımı işlem tarihi arasındaki fark alınır. 8. Sisteme giriş peşin kıst maaş hesabında maaş ödeme gün tarihinde, sabit olarak ilgili ayın 15 i tarihi alınır. Üç aylık maaş ödemeleri için; gün sayısı hesaplamalarında maaş ödeme günü ile sisteme giriş tarihi arasındaki fark, 30 günden küçükse 0, 91günden büyükse 91 alınır. Aylık maaş ödemeleri için hesaplamada kullanılan gün sayısı sabit 30 olarak kabul edilir. 9. Pay Arttırımı/Emsal Tamamlama/Rezerv arttırımı aylık maaş hesabında; maaş matrahı, 365 yerine gün sayısına bölünerek kıst hesaplanır. Hesaplamalarda kullanılan rezerv, nema farklılıkları: 1. Sisteme giriş aylık maaş hesabı yapılırken B Q, üyenin sisteme giriş tarihindeki sisteme giriş tutarıdır. 2. Üyenin pay arttırımı/emsal tamamlama/rezerv arttırımı yapması halinde dönem sonu rezervi hesaplanırken alınacak olan başlangıç rezervi (B Q ) üyenin sisteme yatırmış olduğu tutardır. 3. Peşin maaş uygulamasında vefat tarihi/ emsal tamamlama/rezerv arttırımı tarihine göre üyenin rezervi hesaplanırken, hesaplama tarihindeki öngörülen nema oranı kullanılır. Hesaplama farklılıkları: 1. Dönem sonu rezervinin pasif devir ya da kıst devir yöntemine göre hesabında; Dönem başı rezervden ödenen tüm maaşların düşülmesi gerekmektedir. Pasif devir hesabında toplam 12 maaş düşülürken, kıst devir hesabında düşülen toplam maaş sayısı 12 ile 16 arasında değişebilir. 2. 14.01.2002 den sonra Sistem e girmiş olan üyeler, Kesin Maaş uygulamasında olmasına rağmen, Sistem e giriş tarihleri 14.01.XXXX olan üyelerin ilk yıl ölüm yardımına esas alabilecekleri en yüksek maaşları Peşin kıst maaş hesaplaması 365 gün kullanılarak bulunur. 3. Vefat eden üye eşinin ilk yıl maaş hesaplamasında; vefat eden üye eşinin yaşadığı gün sayısı kadar riziko primi kesilir. 4. Riziko priminin matrahı üyenin aktüeryal yıl içerisinde alabileceği en yüksek aylık maaşların ortalaması dikkate alınarak bulunur. Eğer üye için maaş ödemesi Sayfa 19 / 24
yapılamayan bir dönem mevcut ise; bu ortalama ödenmiş maaşlardan değil, hesaplanmış maaşlardan bulunur. 5. Peşin kıst ve tam maaş hesaplamasında; rezerve ilave oranının %50 den büyük olması durumunda; ödenecek maaşın hesaplanması için tercih edilen oran; ölüm yardımına esas olmak üzere alabileceği en yüksek aylık maaşın hesaplanmasında %50 oranı kullanılır. Peşin Kıst Maaş Hesaplama Yöntemi Brüt Gelir Hesabı ; K y = 1 + N ö {ü ~ ƒ 1) * B Garanti Gelir Hesabı ; =B * 1 + {ü ~ ƒ 1) Karpayı Hesabı ; = (K y ) Masraf Primi Hesabı ; P = K y P Š Masraf Sonrası Garanti Gelir Hesabı; = - P Masraf Sonrası Karpayı Hesabı; = - P Garanti gelire esas Riziko Primi Hesabı; P = G Œ (30 P Š 10) psr Karpayına esas Riziko Primi Hesabı; P = 2 G Œ (30 P Š Riziko Primi Hesabı; P = P + P Net Garanti Gelir Hesabı ; N = K P Net Karpayı Gelir Hesabı ; N = K P İlk Maaş Matrahı Hesabı; M 1 m = N +(N (1 Ri) 10) psr Garanti Gelirden hesaplanan Günlük Maaş Hesabı; Gn g m = N GŒ Karpayından hesaplanan Günlük Maaş Hesabı; Gn k m = N 1 Ri GŒ Günlük Maaş Hesabı; Gn m = M g g + M g k Geri Dönüş Hesabı; 3 aylık periyotta maaş ödenmesi tercih edilmişse; G d = G ] * 1 + N ö ƒ 1)+ G _ * 1 + N ö ƒ 1)+ G p * 1 + N ö ƒ 1)+ G q * 1 + N ö ƒ 1) Aylık periyotta maaş ödenmesi tercih edilmişse; G d = G ] * 1 + N ö ƒ 1) + G _ * 1 + N ö ƒ 1) + G p * 1 + N ö ƒ 1)+ G q * 1 + N ö ƒ 1) + G r * 1 + N ö ƒ 1) + G s * 1 + N ö ƒ 1) + G t * Sayfa 20 / 24
1 + N ö ƒ 1) + G u * 1 + N ö ƒ 1) + G v * 1 + N ö ƒ 1)+ G ]w * ƒ 1 + N ö ƒ 1) + G ]] 1 + N ö ƒ 1) + G 1 + N ö ƒ 1) G d g = Gn g m * G d G d k = Gn k m * G d Maaş Matrahı Hesabı; M m = (N - G d g )+ (N *(1 Ri)) - G d k ) Aylık maaş; M = M m /12 Aktif Rezerv ve Maaş Hesaplama Yöntemi Başlangıç Rezervi Hesabı ; Brüt Gelir Hesabı ; B = Ey1*Kr K y = (Ey2- Ey1)* Kr Garanti Gelir Hesabı ; = Br ( 1 + psr 1) Karpayı Hesabı : = (K y ) Riziko Primi Hesabı; P = M œ 10 P Š *(G Œ /365) Masraf Primi Hesabı ; P = K y P Š Net Garanti Gelir Hesabı ; N = P + P Net Karpayı Gelir Hesabı ; N = P + P Dönem Sonu Rezerv Hesabı ; D = B + N + N 3 Aylık Maaş: M = ] Aylık Maaş; M = ] Alınabilecek en yüksek aylık maaş: M œ = w.r q Sayfa 21 / 24
Pasif, Kıst Rezerv ve Kesin Maaş Hesaplama Yöntemi Ortalama Rezerv Hesabı; - Üye Kesin veya Peşin Maaş Uygulamasında ise; dönem içerisinde ödenen maaşlar dikkate alınarak ortalama rezerv aşağıdaki formülle hesaplanır. Maaş ödemeleri 3 aylık periyotta ödendiği durumda; 1, 4, 7 ve 10. Aylara ait maaşlar hesaplamaya katılır. Diğer aylar için 0 değeri alınır. - İlk maaş dönemi kesin maaş uygulamasında Ocak, peşin maaş uygulamasında ise Nisan ayıdır. O ª «ª «ª.. «ª.. «ª.. «ƒ + ª..ƒ «ª.. «ª.. «ª.. «+ B ]..v M G ]w + B ]..]w M G ]] + B ]..]] M G + B ].. M G ]p Brüt Gelir Hesabı ; K y = O ( 1 + N psr 1) Garanti Gelir Hesabı ; = O ( 1 + psr 1) Karpayı Hesabı : = K y Riziko Primi Hesabı ; P = M œ 10 P Š *(G Œ /365) Masraf Primi Hesabı ; P = K y P Š G Œ Net Garanti Gelir Hesabı ; N = P + P Net Karpayı Gelir Hesabı ; N = P + P Dönem Sonu Rezerv Hesabı ; D = B ].. M + N + N 3 Aylık Maaş: M = ] Aylık Maaş; M = ] Alınabilecek en yüksek aylık maaş: M œ = w.r q Sayfa 22 / 24
Peşin Maaş Hesaplama Yöntemi G Œ = 365 Brüt Gelir Hesabı; Garanti Gelir Hesabı; Karpayı hesabı; K y = D *N ö =D * K V = K C K U Masraf Primi Hesabı; P = K y P Š Masraf Sonrası Garanti Gelir Hesabı; = - P Masraf Sonrası Karpayı Hesabı; = - P Garanti gelire esas Riziko Primi Hesabı; P = 12 (10 P Š ) psr Karpayına esas Riziko Primi Hesabı; P = K V 0.5 12 (10 P Š ) psr Riziko Primi Hesabı; P = P + P Net Garanti Gelir Hesabı ; N = K P Net Karpayı Gelir Hesabı ; N = K P İlk Maaş Matrahı Hesabı; M 1 m = N +(N 1 Ri ) İlk 3 Aylık Maaş Hesabı; M = M 1 m /4 İlk Aylık Maaş Hesabı; M = M 1 m /12 Geri dönüş Hesabı; 3 aylık periyotta maaş ödenmesi tercih edilmişse; G d = M * ( 1 + N ö ƒ 1)) + ( 1 + Nö ƒ 1)) + ( 1 + Nö ƒ 1)) Aylık periyotta maaş ödenmesi tercih edilmişse; G d = M * ( 1 + N ö ƒ 1)) + ( 1 + Nö ƒ 1)) + (1 + Nö ƒ 1)) + (1 + N ö ƒ 1)) + (1 + Nö ƒ 1)) + ( 1 + Nö ƒ 1)) + ( 1 + Nö ƒ 1)) + ƒ ( 1 + N ö ƒ 1)) + ( 1 + Nö ƒ 1)) Maaş Matrahı Hesabı; M m = N +(N * 1 Ri )- G d 3 Aylık Maaş: M = Aylık Maaş; M = q Sayfa 23 / 24