Ekim, Bakım ve Gübreleme Makinaları Dersi Gübre Dağıtma Makinaları 2 e-mail: dursun@agri.ankara.edu.tr Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü 2017
nde Yararlanılan Ders Kitabı: «DURSUN, İ. ve M. A. EROL, 2015. Ekim, Bakım ve Gübreleme Makinaları (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş II. Baskı). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1628, Ders Kitabı: 580, 402 s., Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.» dır. Slaytlar, tümüyle yukarıda belirtilen ders kitabından yararlanılarak hazırlanmıştır. Slaytlarda yer alan yazılı ve görsel bilgilere ilişkin kaynaklara bu ders kitabının kaynaklar bölümünden ulaşılabilir. 2
Şerbet Dağıtma Makinaları 3
Şerbetin Dağıtılmasında Yararlanılan Yöntemler Bir çamur pompasıyla şerbet çukurundan emilerek dağıtma borularına basılan şerbetin yağmurlama sulama başlıklarıyla toprak yüzeyine dağıtılması, Pompalı veya kompresörlü tankerli şerbet dağıtma makinalarıyla dağıtılması, Şerbetin sulama suyuna karıştırılarak yağmurlama sulama başlıklarıyla dağıtılması. 4
Basınç Dengeleme Düzenli Tank Hava çıkış valfi Hava borusu 5
Bir Çamur Pompasıyla Şerbet Çukurundan Emilerek Dağıtma Borularına Basılan Şerbetin Yağmurlama Sulama Başlıklarıyla Toprak Yüzeyine Dağıtılması Seperasyon Pompa Şerbet çukuru Sıvı ahır gübresi çukuru Yağmurlama başlıkları 6
Bir Tarım Arabasına Bindirilmiş Tankerli Tip, Şerbeti Sıra Aralarına Gelecek Şekilde Toprak Altına Enjekte Eden Şerbet Dağıtma Makinası 7
Şerbetin Sulama Suyuna Katılması Şerbet çukuru Şerbet Sulama suyu Venturi Sulama suyu şerbet karışımı Vana Kapalı manometre 8
Kimyasal Gübre Dağıtma Makinaları Katı kimyasal gübre dağıtma makinaları, Sıvı kimyasal gübre dağıtma makinaları, Gaz kimyasal gübre dağıtma makinaları. 9
Gübrenin Depolanması ve Dağıtma Düzenlerine Göre Katı Kimyasal Gübre Dağıtma Makinalarının Sınıflandırılması Sandıklı katı kimyasal gübre dağıtma mak., Sonsuz bantlı gübre dağıtma makinaları, Sonsuz zincirli gübre dağıtma makinaları, Tabaklı gübre dağıtma makinaları, Helezonlu gübre dağıtma makinaları, Merdaneli gübre dağıtma makinaları, Delikli plakalı gübre dağıtma makinaları. 10
Gübrenin Depolanması ve Dağıtma Düzenlerine Göre Katı Kimyasal Gübre Dağıtma Makinalarının Sınıflandırılması Merkezi depolu katı kimyasal gübre dağıtma makinaları, Merkezi dağıtma düzenli gübre dağıtma makinaları, o Diskli gübre dağıtma makinaları (Tek ve çift diskli), o Salınımlı borulu gübre dağıtma makinaları, Dağıtma kollu gübre dağıtma makinaları, o Pnömatik gübre dağıtma makinaları, o Mekanik dağıtma düzenli gübre dağıtma makinaları. 11
Tek Diskli Gübre Dağıtma Makinası 12
Serpme açısı Serpme kalınlığı Etkili iş genişliği 13
Çift Diskli Gübre Dağıtma Makinası 14
Muhafaza sacı Disk Disk Katlama ya da örtme payı Yamuk kesitli gübre dağılım deseni 15
Çift Katlı Gübreleme 16
Salınımlı Borulu Gübre Dağıtma Makinası Gübre dozaj diski Karıştırıcı Salınımlı boru Salınımlı boru 17
Pnömatik Gübre Dağıtma Makinaları Gübre deposundaki gübrenin basınçlı hava akımıyla gübre dağıtma koluna ya da buma taşınması ve buradaki dağıtıcılar tarafından toprak yüzeyine dağıtılması ilkesine göre çalışırlar. Gübre dağılım desenleri, çoğunlukla dik yamuk şeklindedir. Gübre dağılım düzgünlükleri, diskli gübre dağıtma makinalarının dağılım düzgünlüklerinden daha iyidir. Serpme genişlikleri, iş genişliklerine eşittir. Serpme genişlikleri, 2-36 m arasında değişir. Katlamalı gübreleme yapılmasına gerek yoktur. İş verimleri yüksektir. Satın alma bedellerinin yüksekliği, bakımlarının güçlüğü, dağıtma kollarının gübre parçacıkları tarafından tıkanma tehlikesi olması gibi sakıncaları vardır. 18
Pnömatik Gübre Dağıtma Makinası 19
Sıvı Kimyasal Gübrelerin Dağıtılmasında Kullanılan Başlıca Alet ve Makinalar Sıvı kimyasal gübreleri toprak veya yaprak yüzeyine yayan gübre dağıtma makinaları, Pülverizatörler, Sıvı organik gübre dağıtma makinaları, Şerbet dağıtma makinaları, Sıvı kimyasal gübreleri toprak altına enjekte eden basit aletler ve gübre dağıtma makinaları, Sıvı gübreyi sulama suyuna karıştıran karıştırma düzenleri. 20
Sıvı Kimyasal Gübre Dağıtma Makinası 21
Sıvı Gübreyi Toprak Altına Enjekte Eden Keski Demirli Sıvı Gübre Dağıtma Makinası 22
Sıvı gübre deposu Otomatik Kontrollü Fertigasyon Düzeni Dozaj pompası Dozaj pompasının kesicisi Programlanabilir zaman saati Vana Motopompun kesicisi Elektrik motoru Motopomp 23
Gaz Kimyasal Gübre Dağıtma Makinaları Başlıca gaz kimyasal gübre, amonyak anhidrid ya da susuz amonyaktır. Oda koşullarında gaz halinde bulunan susuz amonyak, ortam basıncının artması ve/veya sıcaklığın -32 nin altında düşmesi koşulunda sıvı hale dönüşür. Susuz amonyağın belirli bir derinlikten toprak altına enjekte edilmesine yarayan çeşitli gaz kimyasal gübre dağıtma makinaları vardır. Gübre dağıtma makinasının tankının içerisinde belirli bir basınç altında sıvı halde bulunan susuz amonyak, 10-20 cm iş derinliğinden toprak altına enjekte edilir. Susuz amonyağın belirli bir derinlikten toprak altına enjekte edilmesinin başlıca nedeni, amonyağın buharlaşarak uçmasına ya da azot kaybını engellemektir. 24
Susuz Amonyağı Toprak Altına Enjekte Eden Gübre Dağıtma Makinası Seviye Emniyet subabı Gaz çıkışı Hacimsel pompa Pompanın regülatörü Basınçlı tank Sıvı çıkışı Manometre Dağıtma başlığı Hareket tekerleği Enjektör veya gübre gömücü ayak Susuz amonyak enjeksiyonu 25