Uydu Görüntüleri ve Kullanım Alanları

Uydu Görüntüleri ve Kullanım Alanları Giriş, Tanım ve Kavramlar 2 Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF 904 Uydu Görüntüleri ve Kullanım Alanları Ders Notları http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/linkler/akademik/marangoz http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/ /marangoz.htm http://jeodezi.karaelmas.edu.tr/fukal

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE KULLANIM ALANLARI DERS İÇERİĞİ Giriş, Tanım ve Kavramlar Uzaktan Algılama Teknolojisi Tanımlar Tarihçe Kullanım Alanları Uzaktan Algılama Uyduları Uzaktan Algılama Görüntüleri Sanal Küre Uygulamaları Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 2

HARİTA KAVRAMI Harita, fiziksel gerçekliğin (yeryüzü veya diğer gezegenlerin tamamının veya bir bölgesinin) bir düzleme belirli bir ölçek dahilinde küçültülmüş, objelerin birbirleri ile olan ilişkileri korunarak, genelleştirilmiş, açıklamalarla tamamlanmış, matematiksel kurallarla izdüşüm gösterimi olarak tanımlanan bir bilgi iletişim aracıdır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 3

HARİTANIN ÖNEMİ En basit anlamda harita; arazinin belirli bir ölçeğe göre küçültülerek, kağıt üzerinde gösterilmesi olarak tanımlanır. Günlük hayatta yapacağımız işlerde çoğunlukla haritaya ihtiyaç duyarız. İnşaat işlerinde, planlamada, turizm, güvenlik, sosyoloji vb. bir çok alanda haritalara ihtiyaç duyarız. Bir başka deyişle haritalar günlük yaşantımızı kolaylaştıran önemli objelerden biridir. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 4

HARİTANIN YARARLARI Haritanın bir estetik, bir güzellik sembolünün ve araziyi doğru olarak temsil etmesinin yanında bir haritanın bir çok proje çalışmalarında altlık olarak kullanılması, bir çok işlemlerde el atılan ilk gereksinimlerden biri olması ve haritasız hiçbir teknik projenin yapılamaması ve yürütülememesi haritanın ne denli önemli bir araç olduğunu göstermektedir. Yurt savunması ve güvenliğin sağlanması, Sınır anlaşmazlıklarının çözümlenmesi, Kadastro, Çevre Düzeni Planı yapılması, Baraj yerlerinin seçimi, su altında kalacak ve sulanacak alanın ve parsellerin saptanması, Kara ve demiryolu güzergahlarının seçiminde ve yapımında, Hava alanlarının yer seçiminde Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 5

HARİTALARIN SINIFLANDIRILMASI Genel Haritalar Atlaslar, Topoğrafik, Deniz, Uçuş Özel Haritalar Jeolojik, Hidrografik, Askeri, Nüfus, Yerleşim, Sosyoekonomik Konularına Göre Haritalar Siyasi Haritalar Fiziki Haritalar Topoğrafik Haritalar (Yeryüzü doğal biçimini belirleyen) Tematik Haritalar (İklim, toprak, trafik, orman, şehir vb.) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 6

SİYASİ HARİTALAR Dünya üzerindeki ülkelerin sınırlarını, komşularını, ülkeler içindeki idari bölünüşlerini gösteren haritalardır. Bazı durumlarda İdari Harita olarak da isimlendirilmektedir. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 7

FİZİKİ HARİTALAR Yeryüzünün fiziki görünüşünü gösteren haritalardır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 8

ÖZEL HARİTALAR Özel haritalar, özel bir kullanım amacıyla oluşturulan haritalardır. Kadastro Haritaları Şehir Haritaları Deniz Ulaşım Haritaları Hava Ulaşım Haritaları Yol Haritaları Türlü Bilim Haritaları Turistik Haritalar Diğer Tematik Haritalar (Belirli bir konu, örneğin iklim, şehir planlaması gibi amaçlar için hazırlanan haritalar) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 9

BEŞERİ VE EKONOMİK HARİTALAR Nüfus, göç, yerleşme, dil, din, ırk, tarım, hayvancılık, sanayi, turizm, ulaşım ve madenler gibi unsurları gösteren haritalardır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 10

ÖLÇEKLERİNE GÖRE HARİTALAR Ölçeklerine göre plan ve haritalar: Planlar (1:500 1:1000) Büyük Ölçekler (1:1000 1:100000) Orta Ölçekler (1:100000 1:500000 arasında) Küçük Ölçekler (1:500000 ve daha küçük) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 11

ÖLÇEKLERİNE GÖRE HARİTALAR Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 12

ÖLÇEKLERİNE GÖRE HARİTALAR Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 13

ÖLÇÜ BİRİMLERİ Uzunluk Birimleri (m) Metrik 1 kilometre = 1000 metre 1 hektometre = 100 metre 1 dekametre = 10 metre 1 desimetre = 1/10 metre 1 santimetre = 1/100 metre 1 milimetre = 1/1000 metre Mikron (μ) = 10-3 mm = 10-6 m 1 İnch = 1 Parmak 0,0254 m 1 Kara mili = 1760 Yarda 1609 m 1 Deniz mili = (1 dakikalık meridyen yayı) 1852 m 1 Coğrafi mil = (4 dakikalık meridyen yayı) 7421,5 m Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 14

ÖLÇÜ BİRİMLERİ Alan Birimleri (m 2 ) 1 ar = 100 m 2 1 dönüm = 1,000 m 2 1 hektar = 10,000 m 2 1 kilometrekare = 1,000,000 m 2 1 hektometrekare = 10,000 m 2 = 100 Ar = 1 Hektar 1 dekametrekare = 100 m 2 = 1 Ar 1 metrekare = 1 m 2 1 desimetrekare = 1/100 m 2 1 santimetrekare = 1/10,000 m 2 1 milimetrekare = 1/1,000,000 m 2 1 Dekar = 1 Dönüm = 10 Ar = 1,000 m 2 Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 15

ÖLÇÜ BİRİMLERİ Açı Birimleri 60 lık Sistem: Bir daire çevresinin 360 da birini gören merkez açıya 1 derece denir. ( 0 ) ile gösterilir. Alt birimleri dakika (') ve saniye (") dir. 100 lük Sistem: Bir daire çevresinin 400 de birini gören merkez açıya 1 grad denir. ( g ) veya ( grad ) ile gösterilir. Alt birimleri dakika ( c ) ve saniye ( cc ) dir. 1 0 = 1.1111111111 g 1 g = 0.9 0 Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 16

ÖLÇEK Ölçek, harita (plan) üzerinde belirtilmiş iki nokta arasındaki uzunluğun, bu noktaların arazi üzerindeki karşılıkları arasındaki gerçek uzunluğa oranıdır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 17

ÖLÇEK Plan ve harita üzerindeki alan ile buna arazide karşılık gelen gerçek alan arasındaki bağıntı: M: Ölçek değeri, Ölçek Modülü Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 18

ÖLÇEK ÖRNEKLER Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 19

ÖLÇEK ÖRNEKLER Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 20

Tanım Uzaktan Algılama, bir temas olmaksızın, algılayıcı sistemleri kullanarak yeryüzü hakkında bilgi edinme bilimidir. Uzaktan Algılama teknolojileri yer yüzeyinden yansıyan ve yayılan enerjinin algılanması, kaydedilmesi, elde edilen materyalin bilgi çıkarmak üzere işlenmesi ve analiz edilmesinde kullanılır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 21

Tarihsel Gelişim İnsanoğlu bir nesneyi tanımlamak istediğinde öncelikle nesneyi görür, şekli ve büyüklüğü hakkında ön bilgi toplar, ardından eğer daha önce bu nesne hakkında bilgilendirilmişse; bilgileri ile gözlemlerini karşılaştırır, eğer nesne ona ulaşabileceği bir uzaklıkta ise dokunarak, vb., diğer duyu organlarını kullanarak nesne hakkında daha kesin bilgiye sahip olur. Aslında bu eylemler dizgesi farklı algılama türlerinden oluşur. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 22

Tarihsel Gelişim 1909 yılında Wilbur Wright tarafından bir uçak kullanılarak ilk defa sıralar halinde Hava Fotoğrafı çekimi ile başlayan uzaktan algılama, 1957 yılında SPUTNIK-1 ile başlayan Uzay Çağı, 1972 yılında LANDSAT uydusunun fırlatılması ile devam etmiş ve günümüze dek uzanmıştır. Günümüzdeki gelişmeler ise kelimenin tam anlamı ile baş döndürücüdür. Uzaktan algılamanın ilk kullanım alanı askeri amaçlı olmuştur. Daha sonra çeşitli uzaktan algılama uydularının da fırlatılması ile askeri amaçların yanı sıra yeryüzü hakkında bilgi toplama amacı da ortaya çıkmıştır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 23

Tarihsel Gelişim Özellikle; bitkilerin gelişiminin izlenmesi, meteorolojik gözlemlerin yapılması, su kaynaklarının belirlenmesi, doğal felaketlerin izlenmesi gibi incelemeler uzaktan algılama teknolojisi kullanılarak yapılmaya başlanılmıştır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 24

Gereksinim Dünyadaki doğal kaynakların hızla artan nüfus ile birlikte azalması; çevre kirliliği, beslenme, yeni yerleşim alanlarının bulunması, kaynakların etkin bir şekilde kullanılması gibi sorunları gündeme getirmiştir. Uzaydan yapılan gözlemlerle yani uydu görüntüleri ile yeryüzü küresel bir ölçekte gözlenebildiğinden, söz konusu sorunların çözümlenebilmesine yönelik güncel, ekonomik ve hızlı veri elde edilebilmektedir. Geniş alanların görüntülenmesi olanağı Zamandan tasarruf Doğru bilgiye kısa sürede ulaşım Hızlı veri aktarımı Veri depolama Bilgisayar ortamında çalışma olanağı Aynı görüntünün birçok amaca yönelik kullanımı Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 25

Kullanım Alanları Haritacılık Ormancılık Jeoloji Şehir ve Bölge Planlama Hidroloji Biyoloji Meteoroloji Tarım Çevre ile ilgili çalışmalar Afet uygulamaları. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 26

Bileşenler Uzaktan Algılama uygulamaları iki temel bileşenden oluşur. Bunlar "Veri Elde Etme" ve "Veri İşleme" aşamalarıdır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 27

Veri Elde Etme Elektromanyetik Spektrum Elektromanyetik spektrum, ışık hızı ile hareket eden dalga boyu nanometrelerden kilometrelere kadar uzanan sürekli enerji ortamıdır. Elektromanyetik spektrumda dalga boyları bina mertebesinde uzunluğa sahip radyo dalgalarından, bir atom çekirdeği mertebesindeki kısa dalga boylarına kadar uzanır. İnsan gözünün algılayabildiği dalga boyları, sadece görünür bölgedekilerdir. (400nm=0.4μm) 0.4-0.5μm (Mavi) 0.5-0.6μm (Yeşil) 0.6-0.7μm (Kırmızı) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 28

Cisimle İletişim Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 29

Görüntü Kavramı Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 30

Görüntü Kavramı Piksel http://photo.net/ Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 31

Sayısal Görüntünün Özellikleri Sayısal görüntü raster formatındadır. Bir raster; x ve y koordinatları ile tanımlı gridlerden oluşur. Bu gridlerin her birine piksel adı verilir. Her bir piksel sayısal bir değere karşılık gelir (Dijital Number, DN). Örneğin, 8 bitlik siyah-beyaz bir görüntüde, piksel dijital değerleri 0 ile 255 arasında gri renk tonundan oluşur. 0 siyah ve 255 beyaz renk tonuna karşılık gelir. http://csde.washington.edu Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 32

Çözünürlük Kavramı Uzaktan algılamada, uydu görüntüleri için 4 farklı çözünürlük tanımlanmaktadır: Konumsal (Uzaysal) Çözünürlük Radyometrik Çözünürlük Spektral Çözünürlük Zamansal Çözünürlük Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 33

Konumsal (Uzaysal) Çözünürlük Bir görüntüde fark edilebilir en küçük detay, algılayıcının konumsal çözünürlüğü ile ilgilidir ve görülebilen en küçük hedef boyutunu tanımlar. GSD: Ground Sampling Distance YÖA: Yer Örnekleme Aralığı: Komşu piksellerin merkezlerinin yeryüzündeki fiziksel karşılıklarıdır. Genellikle cm. ve/veya m. cinsinden ifade edilir. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 34

Konumsal (Uzaysal) Çözünürlük Ticari uydular yarım metreden kilometrelere varan çözünürlükler sağlamaktadırlar. Sadece çok büyük nesnelerin görülebildiği görüntülerin çözünürlüğü düşük, küçük nesnelerin ayırt edilebildiği görüntüler ise yüksek çözünürlüklüdür. Farklı konumsal çözünürlüğe sahip uydu görüntüleri (Eminönü, İstanbul) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 35

Konumsal (Uzaysal) Çözünürlük Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 36

Konumsal (Uzaysal) Çözünürlük 15m GSD ile genel bir bakış Harita yapımı olanakları 10m GSD ile başlar 5m GSD ile ana yollar ve büyük binalar 2m GSD ile tekli binalar 1m ve altı GSD ile ayrıntılı olarak binalar tanınabilir Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 37

Konumsal (Uzaysal) Çözünürlük Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 38

Radyometrik Çözünürlük Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 39

Radyometrik Çözünürlük Aynı bölgeye ait değişik renk tonlarına sahip görüntüler karşılaştırıldığında, radyometrik çözünürlükle ilişkili olarak detay ayırt etme seviyesindeki fark göze çarpmaktadır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 40

Spektral Çözünürlük Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 41

Zamansal Çözünürlük Zamansal çözünürlük bir uzaktan algılama sisteminin aynı bölgeyi görüntüleme sıklığı ile ilgilidir. Bir bölgedeki spektral karakteristikler zamanla değişebilir ve çok-zamanlı görüntü setleri kullanılarak değişim analizi yapılabilir. İzmit'e ait depremden önce (1), deprem ve depreme bağlı yangın sonrası (2) Spot uydusundan alınan görüntüler Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 42

Doğal ve Yapay Renkli Görüntüler Yapay görüntüler, özellikle insan gözünün duyarlı olmadığı bir spektral bölgedeki yansımaya ilişkin bilgi sağlayarak gözün algılamadığının görünür hale getirildiği görüntüler olup bazı uygulama alanları için büyük öneme sahiptirler. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 43

Uydular (Taşıyıcı Sistemleri) Uzaktan algılama sistemleri, yüksekliklerine göre farklı gruplara ayrılır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 44

Aktif ve Pasif Sistemler Görüntüleme sistemleri pasif veya aktif sistemler olabilir. Pasif Sistemler: Pasif sistemler yeryüzünün doğal yayılım enerjisi veya güneş enerjisinin yansıtımını algılayan optik, ısıl ve mikrodalga algılayıcılardır. Aktif Sistemler: Aktif Sistemler kendi enerji kaynaklarını kullanırlar. Hedefe ürettikleri elektromanyetik dalga sinyallerini yollar ve hedeften saçılan enerjiyi algılarlar. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 45

Algılayıcı Tipleri (Optik) (1) (2) (Topan, 2007) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 46

Uzaydan Algılama Yapan Sistemler Yer ile Senkronize (36000km) Meteoroloji Uyduları www.noaa.gov.tr (National Oceanic and Atmospheric Administration) http://tiempo10.com/satelite-meteosat.html Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 47

Uzaydan Algılama Yapan Sistemler Kutupsal Yörüngeli (600km 1000km) Uzaktan Algılama Uyduları Landsat 7 Aster Kometa (TK-350) Spot 5 Ikonos QuickBird) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 48

Uzaydan Algılama Yapan Sistemler Kutupsal Yörüngeli (600km 1000km) Uzaktan Algılama Uyduları Landsat 7 Aster TK-350 Kompsat - 1 IRS 1C Spot 5 Ikonos QuickBird Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 49

Uzaydan Algılama Yapan Sistemler Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 50

Uzaydan Algılama Yapan Sistemler Termal Görüntüleme Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 51

Uzaydan Algılama Yapan Sistemler Termal Görüntüleme Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 52

Optik Algılama Sistemleri Zonguldak Örneği (Karakış vd., 2005) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 53

Landsat Serisi Uydu Sistemi Dijital - Ayna Tarama Teknik Özellikler: Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 54

Landsat Serisi Uydu Sistemi Dijital - Ayna Tarama Jeoloji amaçlı haritalama, tarımsal uygulamalar, tektonik uygulamalar Değişim Belirleme Çalışmaları Afet tahmin ve izleme Ekolojik izleme Sınıflandırma için uygun veri Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 55

Bilsat Uydu Sistemi Dijital - Çerçeve http://www.bilten.metu.edu.tr (Topan, 2007) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 56

Bilsat Uydu Sistemi Dijital - Çerçeve Zonguldak Bölgesine ait Bilsat görüntüsü (12.6 m pan, 27.6 m MS) Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 57

Spot Uydu Sistemi - Dijital - Doğrusal dizin Teknik Özellikler: Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 58

Spot Uydu Sistemi - Dijital - Doğrusal dizin Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 59

Spot Uydu Sistemi - Dijital - Doğrusal dizin Şehir planlama, haritacılık Askeri, tarımsal, ormancılık amaçlı uygulamalar Değişim Belirleme Çalışmaları Afet tahmin ve izleme Kaynak: Nik Sistem Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 60

Ikonos Uydu Sistemi 24 Eylül 1999 da Kaliforniya Vandenberg hava sahası ABD den fırlatılan IKONOS uydusu Geoeye tarafından çalıştırılan yüksek çözünürlüklü bir uydudur. Nadir de 3.2 metre konumsal çözünürlüklü Multispektral (renkli), 0,82 metre konumsal çözünürlüklü pankromatik (siyah-beyaz) görüntü elde edebilir. Harita yapımı (1:10000), Doğal kaynakların kent ve kırsal kesimler için haritalanması, doğal afet yönetimi, tarım ve orman uygulamaları, madencilik, mühendislik ve inşaat gibi birçok uygulama alanına sahiptir. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 61

Ikonos Uydu Sistemi Teknik Özellikler: Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 62

Ikonos Uydu Sistemi Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 63

QuickBird-2 Uydu Sistemi Teknik Özellikler: Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 64

QuickBird-2 Uydu Sistemi Ürünler: Uygulama Alanları: Şehir planlama, harita yapımı (1:5000-1:10000), Tarımsal uygulamalar: Çiftçilik, sulama ve ekin türü, Jeolojik uygulamalar: Tektonik, jeomorfoloji ve madencilik uygulamaları, Afet tahmin ve inceleme çalışmaları Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 65

QuickBird-2 Uydu Sistemi Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 66

Uydular ve Algılayıcılar RapidEye GeoEye Orbview-3 Ikonos Terra/ASTER Landsat EROS-A1 EO-1 Hyperion SPOT-2,4 & 5 IRS-1C/D ve P-6 QuickBird-2 Kompsat-1 ve 2 Formosat-1 WorldView-2 Bilsat Cartosat-1 Cartosat-2 TK-350 KVR-1000 Corona EROS-A1 ve B WorldView-1 TerraSAR-X PALSAR ERS-1 & ERS -2, Envisat-ASAR Radarsat-1 Radarsat-2 Rasat RapidEye Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 67

Sanal Küre Uygulamaları Sanal küre; yeryüzünün ya da başka bir gezegenin 3B olarak temsil edilmesini sağlayan bir yazılım demetidir. Sanal küre kullanıcının bakış açısını ve konumunu değiştirerek sanal çevresi etrafında serbestçe hareket etmesini ve dolaşmasını sağlayabilmektedir. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 68

Sanal Küre Uygulamaları Sanal küre uygulamaları 2000 li yıllarda yaşamımıza girmiştir. Bu kapsamda 2004 yılında NASA WorldWind, 2005 yılında Google Earth, 2006 yılında Bing Maps, Skyline Globe ve Marble (KDE) yazılımları hemen hemen bütün bilgisayar kullanıcıları tarafından yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 69

Sanal Küre Uygulamaları - NASA World Wind 2004 yılında NASA tarafından açık kaynak olarak yayınlanan sanal küre uygulamasıdır. Dünya nın dışında Ay,Mars,Venüs,Jüpiter gibi gezegenleri ve yıldızları da içerir. Bu gezegenlerde 3 boyutlu gezebilme,yakınlaştırma uzaklaştırma gibi imkanlar sunmaktadır. Beş milyon yer ismi,ülkelerin siyasi sınırları, enlem boylam çizgileri gibi verileri görüntüleme özellikleri vardır. 08.05.2006 Katrina kasırgası Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 70

Sanal Küre Uygulamaları - Google Earth Tüm Dünya'nın uydularından çekilmiş değişik çözünürlükteki fotoğrafların görüldüğü, Google Labs tarafından satın alınan Keyhole adlı şirketin geliştirdiği bir bilgisayar yazılımıdır. Yoğun yerleşim olan bazı bölgelerin ayrıntılı görüntüleri, İnternet üzerindeki sayfasını ziyaret ederek indirilen yazılımı bilgisayara yükleyerek incelenebilir. Temmuz 2005'te sadece ABD'nin tamamına yakınının görece yüksek çözünürlükte fotoğrafları bulunurken, Haziran 2006'dan itibaren dünyadaki şehirlerin büyük bir bölümünün ayrıntılı görüntüleri bulunmaktadır. Yazılımda, koordinatları verilen noktaya ulaşmak mümkündür. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 71

Sanal Küre Uygulamaları - Google Earth Google Earth pek çok özelliğe sahiptir. Bunlardan başlıcaları: Yıldızları, Mars'ı ve Ay'ı gezebilme, Tarihi görüntülerle değişikleri görebilme, Okyanus diplerine dalabilme, Tur kaydedebilme, Dağları ve tepeleri üç boyutlu görebilme, Belirli yerlere arama çubuğuna yazarak hızlıca gidebilme, Yerel işletmeleri bulabilme, Binaları üç boyutlu görebilme Harita katmanları, Yer işareti atayabilme, Uçuş simülatörü Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 72

Sanal Küre Uygulamaları - Google Sky Google Earth'ın uzayı izlemeye olanak veren hizmetidir. Kullanıcı uzayda gezinebilmekte, yıldızları, galaksileri izleyebilmekte, gezegenlerin rotalarını takip edebilmektedir. Ayrıca yıldızlar ve gezegenlerin zaman içinde geçirdikleri evreler görülebilmektedir. Bu yazılımda gerekli görüntüleri alabilmek için NASA uyduları kullanılmıştır Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 73

Sanal Küre Uygulamaları Yukarıda verilen özellikler dışında sanal küreler turizm ve askeri uygulamalarda da kullanılmaktadır. Sanal küreler; turizmde yol tarifi alma,gezilecek bölgenin 2B yada 3B fotoğraflarına bakma ve bölgede ki kafe,restaurant,otel gibi işletmeleri bulmada kullanılır. Askeri uygulamalarda yürüyüş analizi yapmak ve mermi yolu analizi yapmak için kullanılır. Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 74

GELECEK HAFTA: Tanım, Tarihçe ve Kullanım Alanları Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 75

KAYNAKLAR Uydu Görüntüleri ve Kullanım Alanları Ders Notları, Yrd. Doç. Dr. Aycan Murat MARANGOZ, Bülent Ecevit Üniversitesi Müh. Fak. Geomatik Müh. Bölümü, Fotogrametri ABD Sunuları, 2015 Uzaktan Algılama Ders Notları, Yrd. Doç. Dr. Aycan Murat MARANGOZ, Bülent Ecevit Üniversitesi Müh. Fak. Geomatik Müh. Bölümü, Fotogrametri ABD Sunuları, 2012 Uzaktan Algılamaya Giriş Ders Notları, Doç. Dr. Semih EKERCİN, Aksaray Üniversitesi, Harita Müh. Bölümü, 2011 Uydu Görüntülerinden Kentsel Ayrıntıların Nesne-Tabanlı Sınıflandırma Yöntemiyle Belirlenmesi ve CBS Ortamında Bütünleştirilmesi, Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ, Danışman: Prof. Dr. Zübeyde ALKIŞ, Doktora Tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeodezi ve Fotogrametri Müh. ABD, Uzaktan Algılama ve CBS Programı, Ekim 2009 Yüksek Çözünürlüklü Uydu Görüntülerinden Kentsel Ayrıntıların Nesne-Tabanlı Sınıflandırma Tekniğiyle Otomatik Olarak Belirlenmesi ve Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Ortamında Bütünleştirilmesine Yönelik Araştırma, Yrd. Doç. Dr. Serkan KARAKIŞ, Yüksek Lisans Tezi, ZKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005 Uzaktan Algılama Ders Notları, İTÜ İnşaat Fak. Geomatik Müh. Böl. Uzaktan Algılama ABD Sunuları. Uzaktan Algılamada Görüntüleme Sistemleri, Yrd. Doç. Dr. Hüseyin TOPAN, ZKÜ Müh. Fak. Jeodezi ve Fot. Müh. Bölümü, Bölüm içi Semineri, 2007 Uzaktan Algılama Kitabı, İşlem GIS, 2002 www.microdrones-turkey.com/ http://tmackinnon.com/ www.noaa.gov.tr http://tiempo10.com/satelite-meteosat.html https://directory.eoportal.org/web/eoportal/satellite-missions/k/kometa http://www.cnr.berkeley.edu/~gong/textbook/chapter1/html/home1.htm http://ww2010.atmos.uiuc.edu/(gh)/guides/mtr/opt/mch/sct.rxml http://www.sli.unimelb.edu.au/research/mers/downloads/downloads_rs.htm#general%20rs http://csde.washington.edu http://photo.net Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ 76