E-Fatura Sunucusu Kurulumu Ve Ayarları

E-Fatura Sunucusu Kurulumu Ve Ayarları UYGULAMANIN GETİRDİKLERİ VE BAŞVURU SÜRECİ; LogoConnect E-Fatura server sunucusu ile GİB portala gerek kalmadan fatura gönderimini, alımını ve aynı şekilde bu faturalar ile uygulama yanıtlarının kendi sistemlerinde saklanabilmesi sağlanmakta ve GİB ile işletmelerin kullandıkları bilgi işlem sistemini entegre edilebilmesi sağlanmaktadır. Bu yöntem ile her işletme fatura süreçlerini yönettiği sistemleri GİB sistemine entegre etmek için gerekli çalışmayı yapacak, başvuru ve GİB den gerekli onayların alınmasını takiben bu entegrasyon üzerinden e-fatura gönderim/alım işlerini yürütebilecektir. Bu yöntem seçildiğinde firmanın sunucusuna kurulan LogoConnect E-Fatura server sunucu paketi GİB ile online veri aktarımı sağlamaktadır. Bu yöntemi kullanacak firmalarımız için hazırladığımız web servisini kurmaları yeterli olacaktır. Bu web servisin kurulumu ile ilgili setup dosyalarına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. ftp://download.logo.com.tr/windows/tools/is_ortaklari_e_devlet_uygulamalari/e_faturaserver/ Bu uygulamayı kullanacak firmalarımız E-Fatura+Server ve B2B paketlerini satınalmaları gerekmektedir. e-fatura uygulamasında "Entegrasyon Yöntemi"nden yararlanacak mükellefler, TÜBİTAK-Kamu Sertifikasyon Merkezi'nden Mali Mühür Sertifikası ve şifreleri temin ettikten sonra, www.efatura.gov.tr adresinden "Bilgi İşlem Sistem Raporu (BİS)" ve "Test tanım formu"nu elektronik ortamda hazırlayarak gönderebilecektir. (http://www.efatura.gov.tr/efaturabasvuru.html) Doldurulan BİS Raporu ve Test Tanım Formu GİB tarafından kontrol edilecektir. Test Tanım Formu ve BİS Raporu uygun bulunan mükelleflere entegrasyon çalışmalarına başlama izni verilecek ve test hesapları tanımlanacaktır. Test Tanım Formu ve BİS Raporu nda eksiklik ve/veya hata olan mükelleflere hata ve/veya eksikliklerin giderilmesi için başvuru formunda belirtilen e-posta adresine elektronik posta gönderilecektir. Hata ve/veya eksiklikleri giderilen test tanım formu ve BİS raporu yeniden aynı yöntemle entegrasyon işlemleri bölümünden GİB sistemine iletilecektir. Doküman No : 1/41

e-fatura uygulaması kapsamında fatura oluşturma, gönderme ve alma işlemlerini entegrasyon usulü ile gerçekleştirmek isteyen mükelleflerin entegrasyon çalışmaları tamamlanana kadar kullanıcı hesapları aktive edilmeyecektir. 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile zorunluluk getirilen mükelleflerden e-fatura başvusunu yapmış ancak 2013 yılının sonuna kadar entegrasyonlarını tamamlamamış olmaları halinde 31.12.2013 tarihi itibariyle portal hesapları aktive edilecektir. Entegrasyon çalışmalarına başlama izni verilmeyen mükellefler, uygulamayı e-fatura Portalı üzerinden kullanmaya devam edecekler veya GİB'den izin alan özel entegratörlerle anlaşma yapabileceklerdir. www.efatura.gov.tr adresinden "Entegrasyon Yöntemi"ne ait testlerini yayınlanan kılavuzlara göre başarı ile tamamlayan mükelleflerin canlı tanım formlarını entegrasyon işlemleri bölümünden Gelir İdaresi Başkanlığı na göndermeleri gerekmektedir. Canlı tanım formlarını GİB sistemine yükleyen mükelleflere, elektronik fatura uygulamasını bilgi işlem sisteminin entegrasyonu yöntemi ile kullanmak için GİB tarafından izin verilecektir. Not: Bu uygulamaya başvuracak müşterilerimiz doldurması gereken test tanım formu ve BIS raporu örneklerine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz; ftp://download.logo.com.tr/windows/tools/is_ortaklari_e_devlet_uygulamalari/ E-FATURA SUNUCU İHTİYAÇLARI; e-fatura Sunucusu Kurulmaya Başlanmadan Önce; Sunucu için aşağıda listelenen ön koşulların sağlanmış olması gerekmektedir. Aşağıda belirtilen özelliklerde bir makine olması ve bu makinede belirtilen bütün yazılımlar kurulmuş olması gerekmektedir. - GİB e Entegrasyon Başvurusu yapılmış ve GİB den Entegrasyon Onayı alınmış olmalı. - Firma için çalışılacak sunucu üzerine tanımlı olan Web Servisi nin IP si, GIB e yapılan başvuruda, doldurulan formda bildirilmiş olan IP adresi olmalı. - GIB e yapılan Entegrasyon başvurusunda bildirilen Web Servis Uç Noktası aşağıdaki formatta olmalı; https://xxx.xxx.xxx/xxxx/postbox.svc Adresin son kısmının PostBox.svc olarak belirlenmiş olması gerekmektedir. - Hazırlanacak sunucuda aşağıdaki özellikler tanımlanmış olması gerekmektedir. Devamı İnternete açık almalı Sabit IP li tanımlanmış olmalı Doküman No : 2/41

Sürekli online olmalı IIS çalışır durumda olmal. Sunucu üzerine SSL sertifikası yüklenmiş olmalı Önerilen İşletim Sistemleri; Sunucuda, aşağıdaki ya da daha yüksek özelliklerdeki bir işletim sistemi kurulu olması gerekmektedir. Microsoft Windows Server 2003 Windows Server 2008 Windows Server 2012 Yazılım ; Sunucuda, aşağıda listelenen yazılımların kurulu olması gerekmektedir. Tercihen IIS 6 ya da daha yüksek SQL Server 2005 ya da daha yüksek NET Framework 4.0 ya da daha yüksek Donanım; Sunucu için belirlenen temel donanım ihtiyaçları aşağıda listelenmiştir. CPU: 1.0 GHz ya da daha yüksek CPU, RAM: 1 GB ya da daha yüksek, 1024x768 high-color 32-bit display, 500 MB a kadar hard disk alanına ihtiyaç olması öngörülmektedir. Internet ; GİB sunucuları ile haberleşecek sunucu için belirlenen temel internet ihtiyaçları aşağıda listelenmiştir. -İnternete açık, Sabit IP li tanımlanmış ve web adresi (domain) bu Ip adresine yönlendirilmiş olmalı. Not: Firmanın web adresi (domain) dışarıda farklı bir hosting firmasında tutuluyor ise bu domain adresi altına bir subdomain ekletilip bu subdomain sabit IP adresinize yönlendirilmelidir. Firmanın domain adresi yok ise domain adresi satınalınıp aynı şekilde subdomain ekletilip sabit IP adresinize yönlendirilebilmelidir. Doküman No : 3/41

Örnek domain adresi: Firmanın web adresi (domain): Firmanın subdomainli web adresi: www.firma.com.tr www.efatura.firma.com.tr Sürekli online olmalı. Güvenlik ; Gelirler İdaresi Başkanlığı iletişim için SSL sertifikasını zorunlu tutmaktadır ve sunucuya https/443 portu üzerinden bağlanmaktadır. Bu nedenle HTTPS: Sunucuda, SSL sertifikası kurulmuş olması gerekmektedir. Not: - Satın alınacak SSL sertifikası sub domain'li web adresi için satınalınmalıdır (efatura.firma.com.tr) - SSL Sertifikası istenirse (*.firma.com.tr) şeklinde satın alınıp birden fazla sub domain için kullanılabilir. - Satın alınacak SSL sertifikası uluslar arası standartlarda (X-509) olması güvenlik açısından fayda sağlayacaktır. - Satın alınacak SSL sertifikası; TURKTRUST, E-Güven, Verisign, GlobalSign ve benzeri sertifika üretici firmalardan satın alınabilir. Bilgi: Subdomain, bir alan adının (domain in) alt alan adı olup domain'in parçasıdır ve ikinci seviye bir adres olarak kabul edilir. Bir alt alan adının bağlı bulunduğu bölge, alan adından bağımsız olarak farklı şekilde düzenlenebilir ve bu bölgelerin kontrol ve yönetimi farklı kişi-kurumlara verilebilir. Bir alan adıyla birlikte subdomain almak istenirse bu alan adı için alınan hosting özelliklerine bakılmalıdır aynı şekilde subdomain açılmak istenirse hostingle görüşülmelidir, subdomain hostingle birlikte verilen bir hizmettir. Örneğin; http://www.logo.com.tr bir alan adı iken; http://destek.logo.com.tr bir subdomain dir. Subdomainler www ile başlamazlar. Bilgi: SSL (Secure Sockets Layer) sertifikası Sunucu ile istemci arasındaki iletişimin güvenlik ve gizliliğin sağlanması amacıyla şifrelenmiş şekilde yapılabilmesine imkan veren standartlaşmış bir protokol / teknolojidir. SSL sertifikası gönderilen bilginin kesinlikle ve sadece doğru adreste deşifre edilebilmesini sağlar. Bilgi gönderilmeden önce otomatik olarak şifrelenir ve sadece doğru alıcı tarafından deşifre edilebilir. Her iki tarafta da doğrulama yapılarak işlemin ve bilginin gizliliği ve bütünlüğü korunur. Doküman No : 4/41

E-FATURA SUNUCU AYARLARI; E-fatura sunucusu yükleme öncesi gerekli Componentler; EFaturaWorkerSetupWizard çalıştırılmadan önce aşağıdaki windwos componentleri kurulup registrasyon işlemleri yapılmalı (Eğer bu componentler zaten kurulu ise yeniden kurmaya gerek yoktur.) 1. ASP.NET Framework 4.0 yüklenmelidir, yükleme dosyalarına aşağıdaki linten ulaşabilirsiniz. http://www.microsoft.com/tr-tr/download/details.aspx?id=17851 2. Windows Communication Foundation özelliği windows eklentilerinden seçilmelidir. Bilgi: Windows Communication Foundation farklı makineler üzerindeki uygulamaların birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan bir iç sistemdir..net Framework uygulama geliştirme platformunun bir bileşeni olarak sunulmuştur. WCF olarak kısaltılan bu teknoloji Remoting, Web Servisleri, Dağıtık "Transaction"lar gibi dağıtık programlama yollarını tek bir yapıda birleştirmektedir. 3. ASP.NET komut satırında register edilmelidir. ASP.NET 'in doğru sürümünü kaydetmek için. Microsoft Dynamics NAV Web Server bileşenleri çalıştırılan bilgisayarda, aşağıdaki gibi bir yönetici olarak bir komut satırı açın: Doküman No : 5/41

Komut satırında kullanılmak istenen.net Framework versiyonunu değiştirmek için aşağıdaki komutu yazın ve enter tuşuna basın 64 Bit için; cd\windows\microsoft.net\framework64\v4.0.30319 32 Bit için; cd\windows\microsoft.net\framework\v4.0.30319 2. Komut satırında ilgili klasöre gelindiği görüldükten sonra aşağıdaki komutu yazın ve Enter tuşuna basın. aspnet_regiis.exe-iru Komut satırında aşağıdaki komutu yazın ve Enter tuşuna basın. iisreset Bilgi: Örnek komutlar; aspnet_regiis -ga [kullanıcı adı] aspnet_regiis I aspnet_regi is.exe u iisreset /start iisreset /stop iisreset : Kullanıcıya yetki verir. : ASP.NET i yükler,register eder : ASP.NET I uninstall eder, Iıs bağlantısını koptarır : IIS i başlatmak için : IIS i kapamak için : IIS e reset atmak için Doküman No : 6/41

4. Service model register işlemi kamut satırında yapılmalıdır; Komut satırında aşağıdaki komutu yazın ve Enter tuşuna basın. C:\Windows\Microsoft.NET\Framework\v3.0\Windows Communication Foundation\servicemodelreg i 5. Web Services Enhancements (WSE) 3.0 for Microsoft.NET eklentisi yüklenmelidir, eklenti dosyasına aşağıdaki linten ulaşabilirsiniz http://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=14089 Bilgi: Microsoft web services enhancements.net ile beraber klasik web services uygulamalarinin uzerine security bazlı eklentiler getiren, farklı platformlar üzerindeki tokenlarin basitce yonetimini saglayan framework eklentisidir. 6. IIS in ana menüsünde bulunan ISAPI and CGI Restriction seçeneğinin altında ki ASP.NET v4.0.30319 seçeneklerinin Not Allow yerine Allow yapıp izin verilmelidir. Bilgi: CGI (Common Gateway Interface), Web Servisleri ile bu servislerin dışındaki programlar arasında etkileşim (ortak çalışma) platformu oluşturmak için geliştirilmiş bir standarttır. CGI, aslında bir programdır. Web'in statik yapısına, HTML kodu içinden çağrılan CGI programları dinamik bir nitelik kazandırmaktadır. Doküman No : 7/41

7. IIS Manager'a Web Server için satın alınan (domain) SSL Sertifikasının Yüklenmesi gerekir, aşağıdaki işlem adımları sırası ile yapılarak yüklenmelidir. 7.1. Internet Services Manager uygulamasını çalıştırınız. (Start» Administrative Tools» Internet Services Manager) 7.2. Sunucu isminizin üzerine tıklayınız. 7.3. Ortadaki panelde "Security" kısmından "Server Certificates" kısmına çift tıklayınız. Doküman No : 8/41

7.4. Sağ panelde bulunan "Actions" bölümünden "Complete Certificate Request" kısmına tıklayınız. 7.5. Complete Certificate Request" sihirbazı açılacaktır. Satınaldığınız sertifikayı bularak seçiniz ve "Ok" butonuna basınız. 7.6. Internet Information Services (IIS) Manager" ana penceresinden "Connections" bölümü altında sertifika yüklemiş olduğunuz web sunucusunu seçiniz. 7.7. "Sites" kısmı altında SSL yüklü sitenizi seçiniz. 7.8. Sağ panelde bulunan "Actions" bölümünden "Bindings" kısmına tıklayınız. Doküman No : 9/41

7.9. Açılan "Site Bindings" penceresinden "Add..." butonuna tıklayınız. 7.10. "Type" kısmından https'i seçiniz. 7.11. "Ip Address" kısmından "All Unassigned" seçeneğini seçiniz. 7.12. "Port" kısmına 443 yazınız. 7.13. "SSL Certificate" kısmında az önce sunucunuza yüklediğiniz sertifikayı seçiniz. 7.14. "OK" butonuna basınız. Doküman No : 10/41

7.15. Web sunucunuzu durdurarak tekrar başlatınız. 8. Efatura sunucu kurulumu için eklediğiniz web sitesinin (Default Web Site) Identifier(ID) değeri 1 olması gerekmektedir. Bu değer birden farklı ise dos command promt'da (CMD) aşağaki komutlar sırası ile çalıştırılmalıdır. Komutlarda mevcut web sitesinin Identifier(ID) numarası parametreye yazılarak özellik stop edilip ID değeri değiştirildikten sonra tekrar start edilmelidir. Dos command promt'da (CMD) sırası ile çalıştırılmalıdır; 1- CSCRIPT %SYSTEMDRIVE%\Inetpub\AdminScripts\adsutil.vbs STOP_SERVER W3SVC/1577019404 2- CSCRIPT %SYSTEMDRIVE%\Inetpub\AdminScripts\adsutil.vbs MOVE W3SVC/1577019404 W3SVC/1 3- CSCRIPT %SYSTEMDRIVE%\Inetpub\AdminScripts\adsutil.vbs START_SERVER W3SVC/1 Doküman No : 11/41

9. Efatura sunucu kurulumu için windows özelliklerindeki (Program ekle/kaldır) IIS 6 Management Compatibility altındaki toolların yüklenmiş olması gerekmektedir. Doküman No : 12/41

E-FATURA SUNUCU KURULUMU; Efatura sunucusu üç uygulamadan ve veri tabanından oluşmaktadır. 1. Web Servisi : GİB ve LogoConnect ile bağlantıyı sağlayan servistir. 2. Web Arayüzü : GIB'e gönderilen ve alınan kayıtlar ve uygulama yanıtlarının kontrol edilebileceği web arayüzüdür. 3. Worker Servisi : GİB'e gönderilecek fatura ve uygulama yanıtlarının oluşturulduğu servistir. 4. Veritabanı :Uygulama üzerinde yapılan işlemlerin tutulduğu veri tabanıdır. E-fatura sunucusu kurulumu adımları; 1. E-Fatura uygulamasını içeren wizard dosyası aşağıdaki link üzerinden indirilir; ftp://download.logo.com.tr/windows/tools/is_ortaklari_e_devlet_uygulamalari/e_faturaserver/e-faturaserversetup_v_1.20.rar 2. İndirilen rar içerisindeki dosyalar herhangi bir kataloğa açılır. 3. Açılan klasör içerisindeki efaturaworkersetupwizard.exe çalıştırılır. 4. efatura Worker Setup Wizard'da "Başlangıç İşlemleri" seçeneği işaretlenip ileri tuşuna basılır. Doküman No : 13/41

Başlangıç İşlemleri: Yeni kurulum işlemlerinde bu seçenek kullanılarak sunucu kurulumu yapılır. Versiyon Güncelleme İşlemleri : Uygulama versiyon güncelleme işlemleri için bu seçenek kullanılmalıdır. Kaldırma İşlemleri : Daha önce yüklenmiş olan e-fatura sunucusunun kaldırılması için kullanılır. Konfigürasyon Güncelleme İşlemleri : E-fatura sunucusu ayarlarında değişiklik olduğunda ve GİB gerçek ortama geçişte gerekli güncellemelerin yapılması için bu seçenek kullanılır. Not: Daha önce e-fatura server kurulumu yapılan müşterilerimizde, ftp adresinden güncel efatura worker setup dosyası tekrar indirilip Versiyon güncelleme işleminin yapılması gerekmektedir. 5. Gelen ekranda, IIS altında oluşturulacak sanal dizin adları ve SQL'da database oluşturulabilmesi için SQL Connection bilgileri girilir. Grup Kataloğu Sanal Dizin Grup Kataloğu : IIS altında oluşturulacak olan (C:\inetpub\wwwroot) kataloğun ismi belirtilir, default'da efaturaworker olarak gelmektedir. Servis Adı : Windows servisleri arasına eklenecek e-fatura sunucu servisinin ismi belirtilir, default olarak efaturaworker olarak gelmektedir. Sanal Dizin Tanımları WebService Sanal Dizin Adı : IIS altında oluşturulacak olan WebService kataloğu sanallaştırılırken verilecek sanal kataloğu ismi belirtilir. (C:\inetpub\wwwroot\eFaturaServer\WebService ) WebPostBox Sanal Dizin Adı : IIS altında oluşturulacak olan WebPostBox kataloğu sanallaştırılırken verilecek sanal kataloğu ismi belirtilir. (C:\inetpub\wwwroot\eFaturaServer\WebPostBox) SQL Tanımları Kullanıcı Adı : SQL e bağlanırken girmiş olduğunuz Username Şifre : SQL e bağlanırken girmiş olduğunuz Username nin şifresi Server Adı : SQL sunucunun ismi ya da IP adresi girilebilir. Database : E-fatura sunucusu için oluşturulacak database ismi yazılır (SQL'de database ve tablolar otomatik eklenecektir, ayrıca SQL üzerinden eklenmesine gerek yoktur.) Doküman No : 14/41

6. Gelen ekranda oluşturulacak olan her üç servis için konfigürasyon ayarları yapılmalıdır. 6.1. Worker Konfigürasyon ekranında worker servisi ile ilgili konfigürasyon ayarları yapılarak, mail sunucusu ve bilgilendirme mailleri için alıcı mail adresleri girilmelidir. TimerInverval : Servisin hangi sıklıkla çalışacağı belirtilir. (Örnek: 10 dakika) VerySignature : Sunucu üzerinden gönderilen veriler için imza kontrolünün yapılıp yapılmayacağı (0=Edilmeyecek, 1=Edilecek) WriteReceivedDataToFile : Gelen zarflar aynı zamanda bir klasöre yazılsın yazılmasın (0=Yazılmasın, 1=Yazılsın) SmtpServer : Mail gönderilmek için belirtilecek smtp sunucu ismi MailFrom :Mail hangi adresten gönderilecek. Not : Birden fazla kişiye mail atılmak isteniyor ise noktalı virgül ile belirtilerek ayrılabilir, adres boş bırakılırsa mail gitmeyecektir. Örnek:(Serdart@logo.com.tr;Serdar.tekin@logo.com.tr) Worker Servisi Periyodik olarak çalışan windows servisidir. İki görevi vardır; 1. GIB e iletilmek üzere LogoConnect ten gelen zarf ları GIB servislerine iletmek. 2. GIB den gelen zarfları şematron ve imza kontrollerinden geçirip GIB e sistem yanıtını dönmek ve gelen zarfı LogoConnect in alacağı şekilde hazır etmek. Konfigürasyon ekranında yazılan Worker Servis ayarları oluşturulacak olan \Worker\eFaturaWorker.exe.config dosyasına yazılır. Doküman No : 15/41

6.2. Web Service Konfigürasyon ekranında web servisi ile ilgili konfigürasyon ayarları yapılarak, Gib web servisine bağlantı tipi, SSL sertifikası ve gelen veya gönderilen zarflar ile ilgili bilgilendirmelerin yapılacağı alıcı mail adresleri girilmelidir. GİB Gerçek Ortam : Bağlanılacak olan Gelir İdaresinin servisi seçilir, ilk olarak test sürecinden geçileceği için gerçek ortam seçeneği işaretlenmemelidir. Gerçek ortama geçiş sonrasında efaturaworkersetup Wizard Konfigürasyon Güncelleme olarak tekrar başlatılıp GİB gerçek ortam seçeneği işaretlenmelidir. SSL Sertifikası : Web servis (Domain) için satın alınan SSL sertifikasının ismi ya da seri numarası girilmelidir. SmtpServer: Mail gönderilmek için belirtilecek smtp sunucu ismi girilmelidir. MailFrom: Mail hangi adresten gönderilecek. WriteReceivedDataToFile: Gelen zarflar aynı zamanda bir klasöre yazılsın yazılmasın (0=Yazılmasın, 1=Yazılsın) Web Service GİB ve LogoConnect ile iletişimi sağlayan servistir, Web servisinin iki uç noktası vardır. 1. GIB in bağlanacağı adres GIB başvuru klavuzunda Web Servis Uç Noktası kısmına bu adres yazılır. https://efatura.firma.com.tr/webservice/postbox.svc şeklinde olan adrestir. Browserdan bu şekilde çağrıldığında servis WSDL bilgisini içeren bir XML geliyor olması gerek ve bu adresin dışarıdan erişilebiliyor olması gerekmektedir. 2. LogoConnect in bağlanacağı adres https://efatura.firma.com.tr/webservice/postboxinternal.svc şeklinde erişilen adrestir. Browserdan çağrıldığında servis sayfası açılıyor olması gerek. Doküman No : 16/41

Konfigürasyon ekranında yazılan Web Service ayarları oluşturulacak olan..\webservice\web.config dosyasına yazılır. 6.3. Web PostBox Konfigürasyon ekranında web servisi ile ilgili konfigürasyon ayarları yapılarak, Gib web servisine bağlantı tipi,ssl sertifikası ve gelen veya gönderilen zarflar ile ilgili bilgilendirmelerin yapılacağı alıcı mail adresleri girilmelidir. Product Name : E-Fatura sunucu arayüzüne verilecek isim değiştirilebilir. Product Name : E-Fatura sunucu arayüzüne giriş sonrasında arayüzün üst tarafında çıkacak olan ismidir. Örneğin; Test firması E-Fatura Arayüzü Web PostBox E-fatura sunucu arayüzüdür, gelen ve gönderilen işlemlerin takip edildiği ve tekrar kayıtların gönderilmesini sağlayan bir portaldır. Konfigürasyon ekranında yazılan Web PostBox ayarları oluşturulacak olan..\webpostbox\web.config dosyasına yazılır. Doküman No : 17/41

7. Gerekli ayarlar yapıldıktan sonra "Başla" butonuna basılarak kurulum başlatılmaldır. 8. Kurulum tamamlandıktan sonra sırası ile yapılan işlemler kontrol edilmelidir. 8.1 SQL'de belirtilen isimde database ve altında tablolar oluşmuşmu kontrol edilmeli. 8.2 Başlat\Çalıştır'a Services.msc yazılarak ulaşılan hizmetler ekranında ilgili servisin oluşup oluşmadığı kontrol edilmeli. Doküman No : 18/41

8.3 Aynı şekilde hizmetler (Services.msc) arasında IIS'e ait World Wide Web Publishing Service servisinin start olduğu kontrol edilmelidir. 8.4 IIS'e ait dosyaların bulunduğu C:\inetpub\wwwroot\ kataloğu altında efaturaworker klasörü oluşmuşmu ve içerisinde dosyalar var mı kontrol edilmeli. 8.5 IIS Manager'da Default web site altında efaturaworker klasörü ve WebPostBox, WebService sanal katalogları oluşmuş mu kontrol edilmeli. Doküman No : 19/41

9. ISS Manager'daki Default Web Site üzerinde Application Pool.NET framework version v4.0 olarak belirtilmelidir. Not: Application Pool'da ASP.NET V.4.0 ya da ASP.NET V.4.0 Clasic seçilebilir, her ikisi ile kullanılabilir. 10. ISS Manager'daki Default Web Site altındaki WebPosBox sanal katalogları üzerinde Application Pool.NET framework version v4.0 olarak belirtilmelidir. Doküman No : 20/41

11. ISS Manager'daki Default Web Site altındaki WebService sanal kataloğu üzerinde Application Pool.NET framework version v4.0 olarak belirtilmelidir. 12. ISS Manager'daki Default Web Site altındaki WebService sanal kataloğu altındaki PostBox.svc üzerinde Browse denildiğinde ya da https://efatura.firma.com.tr/webservice/postbox.svc şekilde Explorer'da çağrıldığında servis WSDL bilgisini içeren bir XML geliyor olması gerek ve aynı şekilde bu adresin dışarıdan erişilebiliyor olması gerekmektedir. Doküman No : 21/41

Not: - PostBox.svc GİB ile iletişim kurulacak adrestir. GİB'e bildirilecek formlarda gönderici ve posta kutusu Web Servis Uç noktası olarak bu adres bildirilmelidir. - Aynı şekilde network dışından/dışarıdan https://efatura.firma.com.tr/webservice/postbox.svc.svc adresine erişiliyor olması gerekmektedir. - GİB bu adres'e https (Sertifikalı) olarak bağlanacağından SSL sertifikasının yüklü olması ve https çıkışına muhakkak izin verilmiş olması gerekmektedir. Doküman No : 22/41

13. ISS Manager'daki Default Web Site altındaki WebService sanal kataloğu altındaki PostBoxInternal.svc üzerinde Browse denildiğinde ya da https://efatura.firma.com.tr/webservice/postboxinternal.svc şekilde explorer'da çağrıldığında servis WSDL bilgisini içeren bir XML geliyor olması gerek ve bu adresin dışarıdan erişilebiliyor olması gerekmektedir. Not: - PostBoxInternal.svc LogoConnect ile e-fatura sunucu arasında iletişimi sağlayan iç web servisi bağlantı adresidir, LogoConnect E-fatura bağlantı ayarlarında bu adresin girilmiş olması gerekmektedir. Doküman No : 23/41

- Aynı şekilde network dışından/dışarıdan https://efatura.firma.com.tr/webservice/postboxinternal.svc.svc adresine erişiliyor olması gerekmektedir. (LogoConnect aynı network içerisinde ise dış erişim engellenip local bağlantı adresine belirtilebilir) - Bu bağlantı adresinde https zorunluğu bulunmamaktadır. Https ya da Http ile sağlantı kurulabilir. Örnek: https://efatura.firma.com.tr/webservice/postboxinternal.svc http://efatura.firma.com.tr/webservice/postboxinternal.svc 14. ISS Manager'daki Default Web Site altındaki WebPostBox sanal kataloğu üzerinde Browse denildiğinde ya da https://efatura.firma.com.tr/webpostbox/default.aspx şekilde explorer'da çağrıldığında e-fatura server arayüzüne erişilmelidir. Doküman No : 24/41

15. Site çalışır hale getirildikten sonra http://xxxx/xxxx/default.aspx adresinden siteye giriş yapılmalıdır. Web Arayüzü; Giriş ekranı öndeğer bilgileri; Kullanıcı Adı : LOGO Şifre : <boş> Giden Kutusu Gönderilecek : LogoConnect ten gelmiş, henüz Worker servisi tarafından işlenip GIB e gönderilmemiş zarflar. Gönderilemedi : GIB e gönderilirken hata ile karşılaşılmış zarflar. Eğer internet bağlantısı gibi geçici bir sebepten dolayı zarf gönderilememiş ise zarf manule olarak tekrar gönderilebilir. Arşiv : GIB e gönderilen zarflar Gelen Kutusu Henüz İşlenmedi : GIB den gelene ancak Worker servisi tarafından henüz işlenmemiş zarflar. Alınmayı Bekliyor : GIB den gelen zarf işlenmiş, sistem yanıtı oluşturulmuş LogoConnect tarafından alınmaya Doküman No : 25/41

hazır zarflar. Hatalı Zarf : GIB e geliğ işlenirken, imza hatası, şematron hatası gibi nedenlerden hata almış zarfalar. Arşiv : GIB den gelip LogoConnect tarafından alınmış zarflar. Yönetim İzleme Kayıtları : Sunucu üzerindeki işlemlerin logları Kullanıcılar : Web arayüzüne girerken ve LogoConnect in web servisine bağlanacağu kullanıcı bilgileri. Lisans Bilgileri : LogoConnect lisans bilgileri 16. Giriş yapılan arayüz içerisindeki Yönetim menüsü altındaki Lisans Bilgileri bölümüne giriş yapılıp Lisan bilgileri tanımlanmalıdır. Bu ekranda girilen Lisans Anahtarı (Ana ürün lisans anahtarı) ve e-posta adresi LogoConnect SYS'deki çalışma alanı üzerindeki hesap bilgileri ile aynı olmalıdır. Not: Bu ekrandaki ana ürün lisans anahtarıdır, e-fatura server lisans anahtarı değildir. TigerPlus, TigerEnterprise ana ürün lisans anahtarı girilmelidir. Doküman No : 26/41

E-FATURA SUNUCUSU İÇİN TİCARİ SİSTEMDE YAPILACAK DÜZENLEMELER; Efatura sunucusu kurulumu sonrası ya da öncesinde Ticari sistemde (GoPlus, TigerPlus, Tiger Enterprise) uygulamanın çalışabilmesi için aşağıdaki düzenlemelerin yapılıyor olması gerekmektedir. Sistem İşletmeninde yapılacak işlemler; 1. Yönetim\Firma Tanımları bölümünden ilgili firma üzerinden firma detaylarına ulaşılarak Genel bilgiler bölümü doldurulmalıdır. - Firma tanımındaki Genel kısmındaki adres bilgileri, vergi numarası, vergi dairesi ve iletişim bilgileri muhakkak doldurulmalıdır. Burada girilen eksik bilgi şematron kontrolüne takılacaktır. - Genel bilgiler kısmındaki e-fatura kullanıcısı alanı işaretlenmeli ve GİB tarafından verilen gönderici birim etiketi ve posta kutusu etketi bilgileri girilmelidir. 2. Yönetim/ Kayıt Numara Şablonları altındaki e-fatura numara şablonu beriltilmelidir. Öndeğer bir numara şablonu tanımlanmıştır, GİB'in belirttiği kısa tanım düzeltilmesi yeterli olacaktır. Doküman No : 27/41

E-FATURA SUNUCUSU İÇİN LOGO CONNECT DE YAPILACAK DÜZENLEMELER; LogoConnect uygulaması daha önce kullanılıyor ise (B2B-Bankacılık ya da FDA için) yapılması gereken işlem E-fatura, Efatura Server ve B2B paketleri kurulumu sonrasında LogoConnect.sys de ilgili firmaya ait çalışma alanı üzerinde kurulum asistanını tekrar başlatmalıdır. Not: Güncelleme sihirbazını başlatmadan önce Erp deki Sistem işletmeninde (SYS) firma tanımında e-fatura kullanıcı alanı işaretli olmalıdır. Kurulum asistanı çalıştırıldıktan sonra sırası ile; 1- LogoConnect e giriş yapılarak Çalışma Parametleri\Bağlantı Ayarları altında bulunan e-fatura bağlantı ayarlarına değiştir ile girilmelidir. 2- Gelen bağlantı ayarları ekranında İç web servisi adresi girilmelidir, girilen web adresi üzerinden LogoConnect e-fatura sunucusu ile LogoConnect bağlantısı sağlayacaktır. Örnek: https://efatura.firma.com.tr/webservice/postboxinternal.svc Doküman No : 28/41

3- Bu işlemler tamamlandıktan sonra LogoConnect de Gönder/Al yapıldığında e-fatura sunucusu ile bağlantının yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir. E-fatura sunucusu ile bağlantı kurulduktan sonra artık uygulama kullanılabilir duruma gelecektir. Not: Yapılan işlemler sonrasında e-fatura sunucu kurulumu tamamlanmış olacaktır. Daha önce aktif bir LogoConnect ürünü firmada bulunmuyor ise LogoConnect uygulamasının aktif hale getirilmesi ile ilgili olarak aşağıdaki yönergeler takip edilebilir. LOGO CONNECT UYGULAMASININ KURULUMU; LogoConnect Uygulamasını Aktif Hale Getirebilmek İçin Yapılması Gereken İşlem Adımları; Veri Tabanı ve Konfigürasyon İşlemleri : 1. LogoConnect uygulaması kullanılacak ürüne ait LogoConnect B2B, E-Fatura ve E-Fatura Server ek modülünün satın alınmalı ve ek modül kurulumu ile yüklenmelidir. 2. SQL üzerinden LogoConnect Uygulaması için ayrı bir veri tabanı eklenmelidir. Doküman No : 29/41

Not: Eklenen veri tabanı collation name, Autogrowth, Owner,Recevory Model seçeneklerine dikkat edilmelidir. 3. Ticari Sistem klasörü altında bulunan LogoConnect klasörü içerisindeki LcSetup.exe çalıştırılmalıdır. 4. LcSetup.exe çalıştırıldığında Program Setup tabındaki LogoConnect program folder ve Setup Data Folder otomatik gelmektedir, adres bilgilerinin doğruluğu kontrol edilmelidir. Doküman No : 30/41

5. LcSetup.exe ekranında Logo Application tabındaki Application Path alanında Ticari Sistemin yüklü olduğu klasör belirtilmelidir. Not: Her iki tabdaki adres bilgileri silinip LcSetup.exe tekrar çalıştırıldığında adres bilgileri otomatik olarak doğru bir şekilde gelecektir, tekrar kaydedilmesi yeterlidir. 6. Ticari Sistem klasörü altında bulunan LogoConnect klasörü içerisindeki LConfig.exe çalıştırılmalıdır. Main Server altındaki; Database Properties ekranındaki Main Server tabında veri tabanı bilgilerini girilmelidir. User Name : SQL e bağlanırken girmiş olduğunuz Username Password : SQL e bağlanırken girmiş olduğunuz Username nin şifresi Server Name : SQL sunucunun ismi ya da IP adresi girilebilir. Database Name : LogoConnect için oluşturulan veritabanının ismi yazılır. Database Properties ekranındaki License Server Information tabında Ticari sistem veri tabanı ayarlarında yazan Ip Adres ve Port numarası girilmelidir Doküman No : 31/41

7. Ticari sistem ile LogoConnect entegrasyonunun sağlanabilmesi için; Ticari sistem altındaki LBSCONNLIB.dll dosyası register edilmelidir. Register işlemi için LBSCONNLIB.dll dosyası Başlat\Çalıştır a Regsvr32 yazıp yanına sürüklenmelidir. regsvr32 "C:\Program Files\LOGO\TIGER ENTERPRISE\LBSCONNLIB.dll" LogoConnectSys de yapılması gereken işlemler: LogoConnect klasörü içerisindeki LogoConnectSys.exe çalıştırılmalıdır. Veri tabanı oluşturulmamış ise veri tabanı oluşturma sihirbazı karşınıza gelecektir. SQL den veri tabanı oluşturulmuş ise veri tabanı tabloları otomatik oluşacaktır. LogoConnectSys ilk kez çalıştırıldığında kurulum asistanı ekranı gelecektir. Kurulum asistanındaki işlem adımları sırası ile takip edilerek ilk olarak çalışma alanı oluşturulabilir ya da bu ekrandan çıkış yapılıp Yönetim\Çalışma Alanı bölümünden F9 ekle seçeneği ile tekrar kurulum asistanı başlatılabilir. Doküman No : 32/41

Kurulum asistanı adımları; 1. Kurulum asistanı çalıştırıldığında ilk olarak giriş ekranı gelecektir. Bir sonraki aşama için ileri butonuna tıklayınız. 2. Çalışma Alanı Bilgileri bölümünde çalışma alanı tanımı yapılmaktadır. Logo ticari sistemde bulunan her firma için ayrı bir çalışma alanı tanımlanmalıdır. Farklı firmalar için tanımlanan çalışma alanlarında bağlı bulunulan firmalar için LogoConnect ile veri transferi yapılabilir. Çalışma alanı ilk kez tanımlanıyor ise çalışma alanı veri tabloları oluşturulacaktır. Daha önceden tanımlanan bir çalışma alanı için yeniden tanımlama yapılıyor ise çalışma alanı veri tablolarının oluşturulması kullanıcının seçimine bağlıdır. Önceden tanımlanmış olan çalışma alanı için yeniden tanımlama yapılırken önceki verilerin silinmemesi isteniliyor ise veri tabloları yeniden oluşturulmamalıdır. Çalışma alanı önceden tanımlanmış olandan farklı bir firma için kullanılacak ise veri tabloları yeniden oluşturularak tabloların temizlenmesi sağlanabilir. Bir sonraki aşama için ileri butonuna tıklayınız. Doküman No : 33/41

3. LogoConnect Bağlantı ayarları bölümünde https://connect.diyalogo.com/webservices/postbox.svc adresi 2.18.00 versiyon itibari ile default olarak gelecektir, kurulumun tamamlanması için internet bağlantısı zorunludur. LogoConnect kurulan makinada internete çıkış için proxyi kullanılıyor ise proxy kullan işaretlenerek kullanıcı adı ve şifresi girilmelidir. Bağlantı ayarları penceresinde Bağlantı ayarı alanı boş geliyorsa veya olması gerekenden farklı geliyorsa butonuna tıklandığında öndeğer bağlantı adresi otomatik gelecektir. Bir sonraki aşama için ileri butonuna tıklayınız. 4. 2.18.00 Diyalogo geçişi sonrası Mylogo daki hesap kodu, hesap adı ve kullanıcı şifresi yerine firmanın diyalogo daki e-posta adresi ve şifresi kullanılmaya başlanmıştır. Her bir lisans anahtarı için diyalogo da otomatik hesap açılmış durumdadır ve Diyalogo da otomatik açılan hesaplar için diyalogo da geçerli bir e-posta adresi var ise bu e-posta adresi kullanılacak geçerli bir e-posta adresi yoksa bir e-posta adresi üretilmek üzere kullanıcılar yönlendirilmektedir. Doküman No : 34/41

Diyalogo da geçerli bir e-posta adresi var ise Kullanıcı bilgilerini biliyor: Kullanıcı e- posta adresini /şifresini biliyorsa kullanıcılar bu ekranda doğru bilgileri girip authentication sağlandığı takdirde kurulum asistanında bir sonraki aşamaya geçilebilecektir. Kullanıcı bilgilerini bilmiyor: Kullanıcı e- posta adresini /şifresini bilmeyen kullanıcılar kurulum asistanında kullanıcı bilgilerimi bilmiyorum butonun tıklayınca http://www.diyalogo.com/connectlogininfo.dlg adresine yönlendirilecekler. Bu ekranda gördüklerime mail hesabına Şifremi Gönder denildiği takdirde şifre bilgisi gelecek ve buradaki kullanıcı e-posta adresi ve şifre bilgisi kurulum asistanına girilecektir. Diyalogo da geçerli bir e-posta adresi yok ise Yeni üyelik oluştur: Eğer kullanıcının Lisans anahtarına bağlı bir mail hesabı oluşturulmamış ise aşağıdaki ekranla karşılaşacaktır. Karşılarına gelen ekranda burayı tıklayın kısmına tıklayarak Üyelik Oluşturma penceresinden bilgilerini kayıt ederek kurulum asistanına kalınan yerden devam edilebilir. Bir sonraki aşama için tamam butonuna basınız. Doküman No : 35/41

5. Diyalogodaki hesap bilgileri tanımı sonrasında firmaya ait hesap bilgilerinin gösterildiği ekran gelecektir. Bir sonraki aşama için tamam butonuna basınız. 6. Hizmet kullanım seçeneklerinde, LogoConnect E-Fatura, B2B ve FDA ile birlikte Bankacılık özelliğide kullanılacak ise Sunucu üzerinden veri aktarım yapacağım seçeneği işaretlenmelidir. Sadece firmalar arası döküman transferi için kullanılacak ise Veri aktarımını klasör ya da FTP üzerinden yapacağım seçeneği işaretlenmelidir. E-fatura sunucu çözümü içinde aynı şekildi Veri aktarımını klasör ya da FTP üzerinden yapacağım seçeneği işaretlenmeli ve herhangi bir klasör belirtilmelidir. Bir sonraki aşama için ileri butonuna tıklayınız. Doküman No : 36/41

7. LogoConnect kullanıcıları ile bağlı çalışılacak Logo uygulamasında tanımlı kullanıcıları eşleştireceğiniz adımdır. Kullandığınız Logo uygulamasında tanımlamış olduğunuz kullanıcıların, Kullanıcılar bölümünde listelendiğini göreceksiniz. Listelenen Logo kullanıcıları arasından birlikte çalışılacak kullanıcı seçilmelidir. LogoConnect kullanıcısının ticari sisteme bağlanabilmesi ve istenilen dokümanlara LogoConnect programından ulaşılabilmesi için kullanıcı seçiminde doğru kullanıcı ve şifre girilmesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Bir sonraki aşama için ileri butonuna tıklayınız. 8. LogoConnect FDA, B2B ve E-fatura uygulamasının kullanılacağı (Aktarımı yapılacak) firmaların seçileceği adımdır. Her çalışma alanı için bir tane firma tanımlanmalıdır ve çalışma alanında sadece seçilen firmaya ait işlemler yapılabilir. Kullandığınız Logo uygulamasında tanımlamış olduğunuz firmalara, Firma alanındaki butonuna tıklayarak ulaşabilirsiniz. Firma seçimi alanında ticari programınızdaki tüm firmalarınız listelenecektir. Çalışmak istediğiniz firmayı çift tıklayarak seçtiğinizde dönem bilgisi alanına seçilen firmanın aktif dönemi yazılacaktır. E-iş Kodu alanı otomatik olarak diyalogo tarafından atanacaktır. E-İş Kodu: LogoConnect de ilk işlemler sihirbazı ile server a iletilen her firma için üretilen unique numerik bilgidir, Adres bilgisi gibi ele alabiliriz. Servera gönderilen işlemin kim tarafından gönderildiği ve kime ulaştırılacağı E-iş Kodu na bakılarak tespit edilir. Vergi numarası: E-fatura uygulamasında GİB ile entegrasyon vergi numarası ile yapılmaktadır, bu nedenle vergi numarasının doğruluğu kontrol edilmelidir. Doküman No : 37/41

9. LogoConnect B2B,E-fatura ve FDA dışında bankacılık hizmeti de kullanılıyor ise insan kaynakları programına bağlanarak maaş ödemeleri bankaya gönderilebilir. Not: Maaş bordroları LogoConnect ile bankaya gönderilerek ödenecek ise birlikte çalışılacak insan kaynakları programı ve bulunduğu dizin seçilmelidir. Bir sonraki aşama için ileri butonuna tıklayınız. 10. LogoConnect te lokal veri akışında öndeğer bağlantı tipinin seçilerek gerekli bilgilerin girilebildiği alandır. Öndeğer bağlantı tipi ftp veya klasör olarak ayarlanabilir. Lokal çalışmada gönderilen dokümanların bırakılacağı bir giden doküman adresi, bir de gelen dokümanların alınacağı gelen doküman adresi bulunmalıdır. Aynı klasör gösterilmesi doğru olacaktır. Not: LogoConnect E-Fatura uygulamasında klasör belirtilmelidir, bu tanımlanan klasörün uygulama ile bir bağlantısı bulunmayıp bu ekranı geçebilmek için kullanılacaktır. Bir sonraki aşama için ileri butonuna tıklayınız. Doküman No : 38/41

11. Kurulum asistanının son aşamasında, İlgili çalışma alanı tabloları, hesap tanımları ve diğer öndeğer tanımlamalar yapılır. 12. LogoConnect kurulumu ve ayarları bu şekilde tamamlanmış olmaktadır. Aynı şekilde döküman transferi yapılacak, e-fatura uygulaması kullanılacak diğer firmalara ait çalışma alanlarıda sırası ile tanımlanmalıdır. LogoConnectSYS de Çalışma alanı üzerinde F9 menüde bulunan seçenekler; Ekle: Yeni bir çalışma alanı eklemek için kullanılır. Değiştir: Çalışma alanı üzerinde değişiklik ve düzenleme yapılacak ise bu seçenek kullanılabilir. Çıkar: Çalışma alanını çıkartmak için bu seçenek kullanılabilir. Dosya Oluştur: Çalışma alanı verilerinin silinmesi için kullanılır. Çalışma Alanı Olarak İşaretle: LogoConnect.exe ye girerken ön değer gelecek çalışma alanını belirlemek için kullanılır. Paket Tablolarını Temizle: Posta kutusuna alınmayı bekleyen paketleri silmek için kullanılır. Devir: Mevcut çalışma alanına bağlı firma devredildiğinde ilgili çalışma alanıda devir seçeneği ile yeni bir çalışma alanı olarak devredilmesini sağlayan seçenektir. Güncelleme Sihirbazı: Versiyon değişikliği veya serverda değişen bilgiler doğrultusunda çalışma alanları üzerinde yapılması gereken güncellemeleri belirler ve iki seçenekten oluşur: 1. Güncelleme Seçenekleri - Gerekli güncellemeleri otomatik tespit et: Program çalışma alanı üzerinde yapılması gereken güncellemeleri tespit eder ve yapar - Güncellemeleri kendim seçmek istiyorum: Kullanıcı güncelleyeceği bilgileri kendisi elle seçer. 2. Güncellenecek Bilgiler: Check işareti atılmış seçenekler güncellenecek anlamındadır. Doküman No : 39/41

Not: Veritabanı Tabloları : Yeni yüklenen sürümde değişen tabloları bulur ve databesi günceller Çalışma alanı parametrelerini güncelle: Bu işlem zorunludur. Her güncellemede yapılır. LDXServer a bağlanır. Yapılandırma Ayarları: MylogoServer a bağlanıp Config.XML dosyasını indirir ve bankaya özel parametrelerin tutulduğu tablo güncellenir. Banka işlem kodlarını güncelle: Bankalar gerçekleştirilen tüm işlemleri bir kodla tanımlar. Bunlar server üzerinde tutulur. Bankanın kodları değiştiğinde bu seçenekle clienttaki veriler de güncellenir İşlem Statüleri: Bankacılık uygulamasında kullanılan işlem tipleri güncellenir. Yapı Kredi şablonları : Yapı Kredi bankasına ait güncel şablonları LDXServer üzerinden indirmek için kullanılır. Akbank şablonları: Akbank a güncel şablonları LDXServer üzerinden indirmek için kullanılır. Garanti Bankası şablonları : Garanti bankasına ait güncel şablonları LDXServer üzerinden indirmek için kullanılır. Test Bankası şablonları: Test işlemleri için hazırlanan bankaya ait güncel şablonları LDXServea üzerinden indirmek için kullanılır. E-Fatura yapılandırma ayarları : E-Fatura uygulamasına ait güncel şablon ve düzenlemelerin LDXServer üzerinden indirmek için kullanılır. j-guar dönüşüm şablonları : J-guar entegrasyonu için düzenlenen güncel şablonları LDXServer üzerinden indirmek için kullanılır Tabloları Sürüme Göre Güncelle: Yeni yüklenen sürümde değişen tabloları bulur ve databesi günceller LogoConnect.sys de çalışma alanı oluşturulduktan sonra birden fazla terminalde kullanılacak ise sırası ile terminal ve kullanıcı tanımları yapılmalı tanımlanan kullanıcı üzerinde kullanıcı ek bilgileri bölümünden kullanıcı eşlemeler yapılmalıdır. Doküman No : 40/41

LogoConnectSYS de yukarıdaki işlem adımları tamamlandıktan sonra LogoConnect.exe ye girip Çalışma Parametreleri\Bağlantı Ayarları ekranında e-fatura bağlantı ayarları düzenlenmelidir. (E- Fatura sunucusu için LogoConnect de yapılması gereken düzenlemeler bölümündeki işlem adımları kontrol edilmelidir.) Doküman No : 41/41