KÂZIMKARABEKİR İLÇE RAPORU 2014
ÖNSÖZ Mevlana Kalkınma Ajansı, TR52 (Konya, Karaman) Düzey 2 Bölgesi için bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, bölgesel gelişmenin sürdürülebilirliğini sağlamak ve bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacına yönelik olarak faaliyet göstermektedir. Bu amaçlara ulaşmak için kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek istemektedir. Bölgesel gelişmeye yönelik olarak icra edilecek bütün faaliyetlerin temeli ise bölgenin bütün detayları ile iyi tanınmasından geçmektedir. Bu nedenle, bölgenin kaynak ve olanaklarının doğru şekilde tespit edilmesi, mevcut sahip olunan değerlerin rekabet edebilirlik açısından yeniden yorumlanması ve bölgesel kalkınmayı sürdürülebilir şekilde sağlanmasına yönelik olarak faaliyetlerin birbiri ile ilişkili olarak icra edilmesi gerekmektedir. Bu amaca yönelik ilk olarak MEVKA, Bölgenin Mevcut Durum çalışması ve 2010-2013 bölge planını hazırlamıştır. Bu işlem yapılırken bölgeyi oluşturan ilçelere yönelik olarak GZFT Analizi çalışması gerçekleştirilmiş ve her ilçe için bir İlçe Raporu hazırlanmıştır. Diğer yandan MEVKA, Konya-Karaman (TR52) Bölgesi 2023 Vizyonu Temel Çerçevesinin Belirlenmesi İçin Teknik Destek Alınması İşi için ihaleye çıkmış ve bu kapsamda gerçekleştirilecek faaliyetler ile MEVKA tarafından yürütülen Bölge ye ilişkin stratejik plan ve vizyon çalışmalarının kapsamlı ve derinlikli olmasının sağlanması amaçlanmıştır. İhale kapsamı faaliyetlerin icrasına yönelik olarak Yüklenici tarafından ilçelerde İlçe Odak Grup Toplantıları düzenlenmiş, GZFT Analizleri yapılmış ve ilçelere yönelik olarak gerçekleştirilen çalışmalar ve planlar incelenmiştir. Bütün çalışmaların, bilgilerin özgün bir yöntemle Rekabetçilik ekseninde yeniden yorumlanması temelinde birleştirilerek 2023 Vizyon Stratejisinin Belirlenmesi amacına hizmet etmesi sağlanmıştır. Elinizde yer alan doküman, 2023 Vizyon Stratejilerinin belirlenmesine esas oluşturan 2011 yılında hazırlanan İlçe Raporu dur. İlçenin mevcut durumunu göstermekte ve ilçe potansiyellerin kullanımına yönelik olarak altyapı oluşturmaktadır. En son 2011 yılında Konya-Karaman (TR52) Bölgesi 2023 Vizyonu Temel Çerçevesinin Belirlenmesi İçin Teknik Destek Alınması İşi kapsamında hazırlanan ilçe raporlarına ilişkin veriler 2014 yılında ağırlıklı olarak 2013 yılı sonu itibariyle, TÜİK verileri kullanılarak güncellenmiştir. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 1
1. DOĞAL YAPI 1.1.COĞRAFİ ÖZELLİKLER Karaman ili Kâzımkarabekir ilçesi, 37 14 Kuzey enlemi ile 32 57 Doğu boylamı arasında yer almaktadır. İl merkezine uzaklığı 24 km dir. İlçenin deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 1.030 metredir. İlçenin, kuzeyinde Konya ili Çumra ilçesi, güneyinde Konya ili Hadim ilçesi, batısında Konya ili Güneysınır ilçesi ve doğusunda Karaman ili bulunmaktadır. İlçenin yüzölçümü 385,2 km² dir. Kâzımkarabekir, Konya ile Karaman arasında bir geçit yeridir. İlçenin güneybatısında yer alan Özyurt dağı (Hacıbaba dağı) İç Anadolu Bölgesi nin Konya bölümünde en yüksek noktasıdır. Kâzımkarabekir in güneybatısındaki bu dağ ile kuzeydoğusundaki Karadağ volkan topluluğu arasında geniş aşınım düzlükler uzanmaktadır. Bölgedeki derelerin çoğu mevsimlik geçici akarsulardır. Bu geçici akarsular kış ve baharda yağan yağmur ve eriyen kar sularını güneydeki ovalara taşımaktadır. Dağın yamacındaki bu dereler, sahayı yer yer sarp ve arızalı bir şekle sokmuştur. İlçe Alan Kullanım Dağılımı Tablosu Alan Adı Kâzımkarabeki r Alan Kullanım Türü Karaman Alan Kullanım Türü Türkiye Alan Kullanım Türü (Ha) (%) (Ha) (%) (Ha) (%) Karaman (%) Kâzımkarabekir Alan Kullanım/ 28. Orta TR52 Anadolu Havzası (%) (İle düşen) Arazi (%) Türkiye (%) Tarım Arazisi 21.521,8 55,86 264.880,60 30,03 24.294.680,8 31,00 8,13 0,86 1,15 0,09 Çayır-Mera 5.703,8 14,80 290.098,82 32,88 14.616.687,3 18,65 1,97 0,54 0,64 0,04 Orman 1.350,0 3,50 160.972,33 18,25 21.389.783,0 27,30 0,84 0,19 0,93 0,01 Diğer 9.951,7 25,83 166.241,62 18,84 18.056.548,9 23,04 5,99 1,43 3,33 0,06 Toplam 38.527,3 100 882.193,37 100 78.357.700,0 100 4,37 0,78 1,20 0,05 * Karaman Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009), DSİ ** Tarım arazisi sütununda en doğru veri kaynağı olarak kabul edilen STATİP verileri dikkate alınmıştır. İşlenen arazi kullanım durum tablosunda belirtilen toplam tarım arazisi verileri ile buradaki veriler arasında farklılık vardır. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 2
Kâzımkarabekir ilçesi 38.527,3 ha lık alan ile Karaman ın %4,37 sini, Türkiye nin ise %0,05 ini kapsamaktadır. İlçe toplam alanının %55,86 sını tarım arazilerine ayrılmış olup, bu oran Türkiye ortalamasından ve Karaman ortalamasından oldukça yüksektir. Toplam alanın %14,80 lik bir oranı çayır-mera alanları için ayrılmıştır. Ormanlık alan ise toplam alanın %3,50 sını oluşturmakta ve bu alan Karaman toplam ormanlık alanın %0,84 ünü kaplamaktadır. 1.2.DOĞAL KAYNAKLAR İlçede Bulunan Doğal Kaynaklar 1. Enerji Kaynakları Potansiyel Mevcut Çalışma 1.1. Güneş Var-Yüksek Yok 1.2. Su Gücü Yok Yok 1.3. Kömür Yok Yok 1.4. Doğalgaz Yok Yok 1.5. Rüzgar Yok Yok 1.6. Biyokütle Var Yok 1.7. Petrol Yok Yok 1.8. Jeotermal Enerji Yok Yok 2. Biyolojik çeşitlilik 2.1. Ormanlar 1.350 hektar orman alanına sahiptir. (Meşe, Ardıç Ağaçlar bulunmaktadır) Orman ürünleri, hayvan otlatma ve dinlenme 2.2. Çayır ve Mera 5.703 hektar çayır-mera alanı bulunmaktadır. Hayvan otlatma 2.3. Sulak Alanlar Yok Yok 2.4. Flora - - 2.5. Fauna - - 2.6. Milli Park, Tabiat Parkı ve Diğer Hassas Alanlar Yok Yok 3. Toprak - - 4. Su Kaynakları 4.1. Barajlar Yok Yok 4.2. Yeraltı Su Kaynakları Yer altı su kaynakları bulunmaktadır Sulama 4.3. Akarsular Bölgedeki derelerin çoğunluğu mevsimlik geçici akarsulardır Sulama 4.4. Göller ve Göletler Yok Yok 5. Mineral Kaynaklar 5.1. Sanayi Madenleri Manyezit, Kalker Kalker Ocağı 5.2. Metalik Madenler Yok Yok 5.3. Enerji Madenleri (Bakınız 1. Enerji Kaynakları) 5.4. Kıymetli Taşlar (Madenler) Yok Yok 5.5. Diğer Mineraller Yok Yok 5.6. Maden Kanununa Tabi Olan Doğal Malzemeler Taş *MTA 2009, Karaman Tarım İl Müdürlüğü 2010, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Veri Tabanı Taş ocağı, I (A) Grubu ariyet malz. Ocağı, I (A) Grubu Maden Ocağı Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 3
2. DEMOGRAFİK YAPI 2.1. NÜFUS 2013 yılı itibariyle ilçe nüfusunun yaklaşık %71 i ilçe merkezinde yaşamaktadır. İlçe nüfusunun Karaman nüfusuna oranı %1,80 iken, TR52 bölgesi nüfusuna oranı %0,18 dir. 2023 yılında Karaman nüfusunun 268.918 e kadar artacağı düşünülürken, Kâzımkarabekir nüfusunun 2.547 ye kadar azalacağı varsayılmaktadır. Buna bağlı olarak ilçe nüfusunun Karaman nüfusuna oranı da %0,95 e düşecektir. İlçe Nüfus Durumu ve 2023 Projeksiyonu Kâzımkarabekir İlçe Nüfusu YILLAR İlçe Merkez Nüfus İlçe Köy Nüfus İlçe Nüfusu Karaman Toplam Nüfus Nüfus Oranları İlçe Nüfusu/ Karaman Nüfusu (%) TR52 Bölge Nüfusu İlçe Nüfusu/ TR52 Nüfusu (%) 2011 3.092 1.232 4.324 234.005 1,85 2.272.560 0,19 2012 3.060 1.206 4.266 235.424 1,81 2.287.705 0,19 2013 3.055 1.223 4.278 237.939 1,80 2.317.164 0,18 2020 2.079 875 2.955 257.397 1,15 2.569.126 0,12 2023 1.777 771 2.547 268.918 0,95 2.708.716 0,09 *TÜİK (2011-2012-2013 ADNKS) Kâzımkarabekir ilçe nüfusunun %65,73 ü aktif nüfus olarak nitelendirilebilecek 15-64 yaş grubu içerisinde yer almaktadır. Bu oran, Karaman ve TR52 Bölgesi ortalamasından düşüktür. Ancak 65 yaş üstü yaşlı nüfusun %14,84 oran ile Karaman ve TR52 Bölgesi ortalamalarının üstündedir. 2023 yılı için yapılan projeksiyonda 15-64 yaş grubu oranının artacağı ve 65 yaş üstü grubu oranının azalacağı gözlenmektedir. İlçede Bulunan Nüfusun Yaş Aralıklarına Göre Dağılımı ve 2023 Projeksiyonu YILLAR Kâzımkarabekir İlçe Nüfusu Yaşa Göre (%) Karaman İl Nüfusu Yaşa Göre (%) TR52 Bölge Nüfusu Yaşa Göre (%) 0-14 15-64 65 Üstü 0-14 15-64 65 Üstü 0-14 15-64 65 Üstü 2011 20,72 65,03 14,25 24,98 65,88 9,15 26,32 66,00 7,68 2012 20,16 65,26 14,58 24,50 66,23 9,28 25,92 66,20 7,88 2013 19,42 65,73 14,84 24,01 66,53 9,46 25,48 66,47 8,06 2020 21,55 65,29 13,16 26,21 65,40 8,39 27,19 65,88 6,93 2023 21,55 65,29 13,16 26,27 65,44 8,29 27,23 65,94 6,83 *TÜİK (2011-2012-2013 ADNKS) Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 4
3. EKONOMİK YAPI 3.1. TARIM Kâzımkarabekir de işlenen toplam arazi 216.760 da olup, Karaman toplam işlenen alanın % 7,19 unu oluşturmaktadır. Bu arazilerin %82,40 ı gibi büyük bir oranında tarla tarımı yapılmaktadır. Tarla tarımı arazilerinin toplam işlenen araziye oranı, Karaman (%73,55) ve Türkiye (%65,59) oranlarına göre oldukça yüksektir. İlçede genellikle kuru tarım yapıldığından nadas için ayrılan alanın %12,46 oranında olduğu görülmektedir. Buna karşın, ilçede sebzecilik faaliyeti %3,14, meyvecilik faaliyeti %1,99 oranında görülmektedir. Kâzımkarabekir İşlenen Arazi Kullanım Durum Tablosu Kâzımkarabekir Karaman İşlenen TR52 İşlenen Arazi İşlenen Arazi Arazi İşlenen Arazi Türü (dekar) (%) (dekar) (%) (dekar) (%) Kâzımkarabekir İşlenen Arazi/ TR52 Türkiye Karaman İşlenen İşlenen İşlenen Arazi Arazi Arazi (%) (%) (%) Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler 178.617 82,40 2.483.691 73,55 156.180.591 65,59 7,19 1,19 0,11 Nadas 27.015 12,46 430.155 12,74 41.475.865 17,42 6,28 0,43 0,07 Sebze bahçeleri 6.815 3,14 138.900 4,11 8.084.876 3,40 4,91 2,16 0,08 Meyveler, içecek ve baharat bitkileri 4.313 1,99 324.081 9,60 32.320.346 13,57 1,33 0,61 0,01 Toplam 216.760 100 3.376.827 100 238.106.715 100 6,42 0,97 0,09 *TÜİK (2013) 28 Nolu Orta Anadolu Havzasında bulunan Kâzımkarabekir ilçesinin toplam işlenen arazisinin %41,76 sı kuru arazi, %58,24 ü sulu arazi niteliğindedir. Sulu arazi oranı, Karaman sulu arazi oranına göre düşük iken, Türkiye sulu arazi oranına göre yüksektir. Kâzımkarabekir Arazi Sulama Durum Tablosu Sulama Durumu Kâzımkarabeki r Sulama Durumu Karaman Sulama Durumu Türkiye Sulama Durumu Karaman Arazi (%) Kâzımkarabekir Arazi/ TR52 28. Orta Anadolu Arazi Havzası (İle (%) düşen) Arazi (%) Türkiye Arazi (%) (Ha) (%) (Ha) (%) (Ha) (%) Sulu Arazi 12.535,0 58,24 156.426,0 59,06 5.420.000,0 22,31 8,01 1,86 19,44 0,23 Kuru Arazi 8.986,8 41,76 108.454,6 40,94 18.874.680,8 77,69 8,29 0,49 0,69 0,05 Toplam 21.521,8 100 264.880,6 100 24.294.680,8 100 8,13 0,86 1,58 0,09 * Karaman Tarım il Müdürlüğü (2010), DSİ, TÜİK (2009) **İlçe, 28 Nolu Orta Anadolu Havzasında bulunmaktadır. 3.1.1.Bitkisel Üretim Kâzımkarabekir de en fazla yetiştirilen tarla ürünleri sırasıyla durum buğdayı, şeker pancarı mısır ve arpadır. Bu ürünler içerisinde en fazla yetiştirme alanına sahip ürün ise %48,74 oran ile durum buğdayı olup, bu oran Karaman ve Türkiye ortalamalarının üstündedir. İlçede durum buğday verimi (264 kg/da), Karaman ortalamasının (281 kg/da) ve bölge ortalamasının (314 kg/da) altındadır. İlçede şeker pancarı verimi de (5.827 kg/da) Karaman (6.032 kg/da) ve bölge (6.548 kg/da) ortalamalarının altındadır. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 5
Kâzımkarabekir İşlenen Tarla Arazisi Durum Tablosu Kâzımkarabekir KARAMAN TR52 Tarla Ekim Alanı Toplam Ekim Alanı Toplam Ekim Alanı Toplam Arazisi Dekar Dekar Dekar Ürün Ürün Ürün Ekim Verim Verim Verim Miktarı Miktarı Türü Da % Da % Da % Miktarı Kg/Da Kg/Da Kg/Da (Ton) (Ton) (Ton) Durum 145.017 2.376.596 12,81 314 87.284 48,74 264 23.078 Buğdayı 515.792 20,69 281 746.708 Buğday 87.777 5.612.705 30,25 319 9.195 5,13 278 2.560 (Diğer) 356.924 14,32 246 1.778.016 88.258 2.606.959 14,05 326 Arpa 41.350 7,44 316 13.058 300.950 12,07 293 849.338 Şeker 541.008 811.993 4,38 6.548 3.713 23,09 5.827 21.636 Pancarı 89.996 3,61 6.032 5.314.799 132.650 477.963 2,58 1.017 Mısır 13.314 48,74 987 13.141 136.653 5,48 971 486.202 Diğer 24.211 13,52 11.215 1.092.775 43,83 825.228 3.335.963 17,98 4.162.743 Toplam 179.067 100 1.133** 84.688 2.493.090 100 24.619** 1.819.938 18.554.387 100 1.258** 13.337.806 * TÜİK, 2013 ** 2013 yılı ortalama verimi göstermektedir. İlçede toplam 6.815 da sebze alanı bulunmakta olup, bu alanın %1,76 sında domates, %24,94 ünde karpuz ve %69,70 inde çerezlik kabak yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlçede üretim miktarı bakımından 7.650 ton ile karpuz (Paşa karpuzu) ilk sırada yer almaktadır. Paşa karpuzunu üreticilerin çoğu yetiştirmekte ve Paşa karpuzu ilçe için bir marka olabilecek durumdadır ancak pazarlama problemi yaşanmaktadır. Kâzımkarabekir İşlenen Sebze Arazisi Durum Tablosu Sebze Kâzımkarabekir KARAMAN TR52 Arazisi Ekim Alanı Toplam Ürün Ekim Alanı Toplam Ürün Ekim Alanı Ekim Türü Da % Miktarı (Ton) Da % Miktarı (Ton) Da % Toplam Ürün Miktarı (Ton) Karpuz 1.700 24,94 7.650 16.665 12 69.870 27.130 8,60 110.614 Domates 120 1,76 659 8.723 6,28 47.829 37.508 11,89 168.431 Kabak (çerezlik) Sebze (Diğer) 4.750 69,70 618 5.950 4,28 696 18.915 6,00 2.338 245 3,60 468 107.567 77,44 264.182 231.882 73,51 828.570 Toplam 6.815 100 9.395 138.905 100 382.577 315.435 100 1.109.953 * TÜİK, 2013 Kâzımkarabekir de toplam 4.313 da meyve alanı bulunmakta olup, bu alanın %56,11 inde çekirdekli sofralık üzüm, %36,91 inde elma üretimi yapılmaktadır. İlçede yetiştirilen elma ve üzüm verimleri, Karaman ve TR52 ortalama verimlerinin üstünde olup üzüm verimleri Karaman ve TR52 ortalama verimlerinin altındadır. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 6
Kâzımkarabekir İşlenen Meyve-Bağ Arazisi Durum Tablosu Kâzımkarabekir KARAMAN TR52 Meyve-Bağ Ekim Alanı Toplam Ekim Alanı Toplam Ekim Alanı Toplam Dekar Dekar Dekar Arazisi Ekim Ürün Ürün Ürün Verim Verim Verim Türü Da % Miktarı Da % Miktarı Da % Miktarı Kg/Da Kg/Da Kg/Da (Ton) (Ton) (Ton) Üzüm sofralık 2.420 56,11 580 1.404 18.030 5,56 1.626 29.308 75.593 10,65 833 62.966 Elma(toplam) 1.592 36,91 70 1.302 207.971 64,17 67 571.479 302.999 42,69 56 647.145 Meyve(Diğer) 301 6,98 246 98.080 30,26 86.365 331.242 46,66 243.787 Toplam 4.313 100 2.952 324.081 100 687.152 709.834 100 953.898 * TÜİK, 2013 3.1.2Hayvansal Üretim Karaman ili Kâzımkarabekir ilçesinde toplam çayır-mera ve ormanlık arazisinin %80,86 sını çayır-mera arazisi, %19,14 ünü de ormanlık arazi oluşturmaktadır. İlçenin çayır-mera arazisi Karaman ili çayır mera arazisinin %19,66 sını, TR52 bölgesinin %5,42 sini ve Orta Anadolu Havzası nın ise %6,36 sını oluşturmaktadır. Kâzımkarabekir ilçesinin toplam ormanlık arazisi ise Karaman ilinin ormanlık arazisinin %8,39 unu, TR52 bölgesinin %1,93 ünü ve Orta Anadolu Havzası nın ise %9,26 sını oluşturmaktadır. Kâzımkarabekir Çayır-Mera ve Orman Durum Tablosu Kâzımkarabekir Karaman Türkiye Kâzımkarabekir/ 28. Orta (Ha) (%) (Ha) (%) (Ha) (%) düşen) (%) Karam TR52 Anadolu an (%) (%) Havzası (İle Türkiye Arazi (%) Çayır-Mera 57.038,3 80,86 290.098,8 64,31 14.616.687,3 40,59 19,66 5,42 6,36 0,39 Orman 13.499,9 19,14 160.972,3 35,69 21.389.783,0 59,41 8,39 1,93 9,26 0,06 *Karaman Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 Kâzımkarabekir ilçesinde İlçenin toplam 1.875 da lık alanında yem bitkisi ekilişi yapılmakta olup, bunun 980 dekarında Fiğ, 65 dekarında Yonca, 830 dekarında ise silajlık mısır yetiştirilmektedir. Kâzımkarabekir ilçesindeki yem bitkisi arazisinin %52,27 gibi önemli bir miktarını Fiğ ekimi oluşturmaktadır. Karaman ilinde ise yem bitkisi ekim alanının %35,45 ini fiğ ekim alanı teşkil etmektedir. TR52 yem bitkisi ekim alanının %23,8 ini Karaman ili yem bitkisi alanı oluşturmaktadır. Kâzımkarabekir Yem Bitkileri Durum Tablosu Kâzımkarabekir KARAMAN TR52 Yem Bitkisi Arazisi Ekim Ekim Alanı Toplam Ürün Ekim Alanı Toplam Ürün Ekim Alanı Toplam Ürün Türü Da % Miktarı (Ton) Da % Miktarı (Ton) Da % Miktarı (Ton) Fiğ 980 52,27 412 61.680 35,45 83.985 189.794 25,97 248.988 Yonca 65 3,47 260 38.245 21,99 188.776 233.770 31,99 1.278.480 Silajlık Mısır 830 44,27 4.115 46.185 26,56 263.180 257.821 35,27 1.413.292 Diğer - - - 27.872 16 28.777 49.449 6,77 58.966 Toplam Yem Bitkisi Alanı 1.875 100 173.982 100 564.718 730.834 100 2.999.726 *Karaman Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 7
İlçenin toplam yem bitkileri ekim alanı Karaman ili yem bitkileri ekim alanının %1,08 ine, TR52 bölgesi yem bitkileri ekim alanının %0,26 sına denk gelmektedir. Yem Bitkisi Arazisi Ekim Türü Kâzımkarabekir/ Karaman (%) TR52 (%) Fiğ 1,59 0,52 Yonca 0,1 0,03 Silajlık Mısır 1,80 0,3 Toplam Yem Bitkisi Alanı 1,08 0,26 *Karaman Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 İlçenin toplam 2013 yılı itibari ile 3.327 adet büyükbaş hayvan mevcudu olup, kültür ve kültür melezi sığırlardan oluşmaktadır. Yıllar itibari ile büyükbaş hayvan sayısında artış dikkati çekmektedir. Kâzımkarabekir Büyükbaş Hayvan Sayıları Durum Tablosu Kâzımkarabekir Hayvan Karaman Hayvan TR52 Hayvan 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Sığır (Kültür) 1.566 1.797 3.002 25.932 31.732 35.626 343.179 430.631 483.673 Sığır (Melez) 215 203 153 16.531 16.765 17.330 176.448 212.525 234.956 TOPLAM 1800 2.059 3.327 46.030 52.127 57.921 564.419 698.943 774.404 Kâzımkarabekir ilçesi Karaman ilindeki büyükbaş hayvan varlığı açısından bakıldığında ildeki toplam Büyükbaş hayvanların %5,74 ünü, TR52 bölgesindeki büyükbaş hayvan varlığının %0,43 ünü oluşturduğu görülebilir. İlçedeki büyükbaş hayvan sayısında yıllar itibari ile artışlar mevcuttur. Kâzımkarabekir Büyükbaş Hayvancılık Genel Durum Karşılaştırması Kâzımkarabekir Büyükbaş Hayvan / Karaman (%) TR52 (%) 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Sığır (Kültür) 6,04 5,66 8,43 0,46 0,42 0,62 Sığır (Melez) 1,30 1,21 0,88 0,12 0,10 0,07 TOPLAM 3,91 3,95 5,74 0,32 0,29 0,43 Büyükbaş hayvancılık gibi ilçe küçükbaş hayvancılıkta da önemli bir potansiyele sahip değildir. İlçede 2013 yılı itibari ile toplam 9.550 adet koyun ve 3.195 adet kıl keçisi bulunmaktadır. İlçe bazında son 3 yıl içinde koyun ve kıl keçisi sayısında azalma olmuştur. Kâzımkarabekir Küçükbaş Hayvan Sayıları Durum Tablosu Kâzımkarabekir Hayvan Karaman Hayvan TR52 Hayvan 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Koyun (Yerli) 7.000 6.556 7.070 230.817 264.194 241.158 1.629.246 1.898.610 2.043.206 Koyun (Merinos) 2.591 2.498 2.480 97.760 108.694 130.901 174.631 207.933 257.660 Toplam Koyun 9.591 9.054 9.550 328.577 372.888 372.059 1.803.877 2.106.543 2.300.866 Kıl Keçisi 3.017 3.245 3.195 91.809 100.419 124.872 237.846 281.856 336.188 Toplam Keçi 3.017 3.245 3.195 100.747 112.147 137.983 250.145 297.154 351.715 Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 8
İlçe koyun varlığı bakımından2013 yılı itibari ile Karaman ilinin %2,57 ine, keçi varlığı bakımından ise %2,32 sine, TR52 bölgesi içerisinde ise toplam koyun varlığının %0,42 sine keçi varlığının ise %0,91 ine sahiptir. Yıllar itibariyle ilçede küçükbaş hayvan varlığının azaldığı görülmektedir. Küçükbaş Hayvancılık Genel Durum Karşılaştırması Kâzımkarabekir Küçükbaş Hayvan / Karaman (%) TR52 (%) 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Koyun (Yerli) 3,03 2,48 2,93 0,43 0,35 0,35 Koyun (Merinos) 2,65 2,30 1,89 1,48 1,20 0,96 Toplam Koyun 2,92 2,43 2,57 0,53 0,43 0,42 Kıl Keçisi 3,29 3,23 2,56 1,27 1,15 0,95 Toplam Keçi 2,99 2,89 2,32 1,21 1,09 0,91 Karaman ili Kâzımkarabekir ilçesi 2013 yılı tavuk varlığı 40.000 adet olup %100 ü yumurtacı tavuklardan oluşmaktadır. İlçede yıllar itibariyle tavuk sayısının azaldığı görülmektedir. Kâzımkarabekir Kanatlı Hayvan Sayıları Durum Tablosu Kâzımkarabekir Hayvan Karaman Hayvan TR52 Hayvan 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Tavuk (Et) - - - - - 6.000 516.200 525.000 649.700 Tavuk (Yumurta) 50.355 41.350 40.000 1.239.455 1.274.591 1.328.442 11.936.739 11.327.773 12.653.991 Toplam Tavuk 50.355 41.350 40.000 1.239.455 1.274.591 1.334.442 12.452.939 11.852.773 13.303.691 Kâzımkarabekir ilçesi Karaman ilinin yumurtacı tavuk bakımından %3,01 ine sahiptir. Bu oran TR52 bölgesi için sırası ile %0,32 dir. Kanatlı Hayvancılık Genel Durum Karşılaştırması Kâzımkarabekir Kanatlı Hayvan / Karaman (%) TR52 (%) 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Tavuk (Et) - - - - - - Tavuk (Yumurta) 4,06 3,24 3,01 0,42 0,37 0,32 Toplam Tavuk 5,12 4,59 3,70 0,40 0,35 0,30 Arıcılık Kâzımkarabekir ilçesi için önemli bir üretim faaliyeti olmaktan uzaktır. 2013 yılı itibari ile ilçedeki toplam yeni usul kovan sayısı 443 iken toplam bal üretimi 4,65 ton olarak gerçekleşmiştir. Kâzımkarabekir Arıcılık Durum Tablosu Kâzımkarabekir Hayvan Karaman Hayvan TR52 Hayvan 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Eski Usul Kovan 0 0 0 539 643 740 3.556 3.271 2.991 Yeni Usul Kovan 426 443 443 45.505 43.801 45.732 123.154 119.096 119.710 Bal Üretimi (ton) 4,26 4,6 4,65 558,66 656,52 820,39 1.937,23 1.567,58 1.487,24 Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 9
Kâzımkarabekir ilçesi 2013 yılı itibari ile toplam yeni usul arı kovanı bakımından Karaman ilinin 0,97 sine sahip iken bal üretiminin %0,57 sini karşılamaktadır. Bu oranlar sırasıyla TR52 bölgesi için %0,37 ile %0,31 olarak gerçekleşmiştir. Kâzımkarabekir Arıcılık Genel Durum Karşılaştırması Kâzımkarabekir Kovan / Karaman (%) TR52 (%) 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Eski Usul Kovan 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Yeni Usul Kovan 0,94 1,01 0,97 0,35 0,37 0,37 Bal Üretimi (kg) 0,76 0,70 0,57 0,22 0,29 0,31 Kâzımkarabekir ilçesinde 5.650 ton süt üretimi mevcuttur. İlçe toplam süt üretiminin ise yaklaşık %92 si büyükbaş hayvanlardan elde edilmektedir. Kâzımkarabekir Süt Üretim Miktarları Durum Tablosu Kâzımkarabekir Süt Üretim Miktarı Karaman Süt Üretim Miktarı TR52 Süt Üretim Miktarı 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Süt(Büyükbaş)/Ton 3.898,3 4.349,9 5.229,5 54.878,3 61.164 67.714 707.029,3 834.133,6 939.484,4 Süt (Koyun)/Ton 258,4 253,2 267,3 11.265,2 13.266,3 14.455,3 78.348,7 90.877,3 96.648,6 Süt (Keçi)/Ton 143,6 160,9 153,2 4.971,9 5.106,1 6.495,4 11.282,4 12.979,7 15.337,5 Toplam Süt (Ton) 4.300,3 4.764 5.650 71.115,4 79.536,4 88.664,7 796.660,4 937.990,6 1.051.470,4 Toplam süt üretimi bakımından Kâzımkarabekir ilçesi Karaman ili genelinin %6,37 sini, TR52 bölgesinin %0,54 unu karşılamaktadır. Kâzımkarabekir Hayvancılık - Süt Üretim Miktarları Durumu Karşılaştırması Kâzımkarabekir Süt Üretim Miktarı/ Karaman (%) TR52 (%) 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Süt (Büyükbaş) 7,10 7,11 7,72 0,55 0,52 0,56 Süt (Koyun) 2,29 1,91 1,85 0,33 0,28 0,28 Süt (Keçi) 2,89 3,15 2,36 1,27 1,24 1,00 Toplam Süt 6,05 5,99 6,37 0,54 0,51 0,54 Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 10
3.2. SANAYİ 3.2.1. MADENCİLİK Kâzımkarabekir ilçesinde Diğer madencilik ve taş ocakçılığı faaliyet başlığında bir adet faaliyet söz konusudur. Kâzımkarabekir Maden Sanayi Durum Tablosu NACE Mevcut Sanayi Durumu Kapasitedeki Pay (%) Rev.2- Maden Sanayi Kolları Faaliyet Bölgede Kapasite İstihdam İlde TR* (TR52) B MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI 08 Diğer madencilik ve taş ocakçılığı Kg 08.12 Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı 1 336.000.000 19 19,01* 1,55* * Kapasite, farklı ölçülerde de hesaplanmakta olduğundan oranlar buna göre değerlendirilmelidir. *Ulusal Ekonomik Faaliyet Sınıflaması, Kaynak: TOBB Mayıs 2011 Verileri 3.2.2. İmalat Sanayi 3.2.2.1.Tarıma Dayalı İmalat Sanayi İlçede bir adet makarna üretim tesisi bulunmaktadır. İlçe ile beraber bölgede üretilen durum buğdaylarını değerlendiren tesis ihracatta yapmaktadır. Kâzımkarabekir Tarıma Dayalı İmalat Sanayi Durum Tablosu NACE Mevcut Sanayi Durumu Kapasitedeki Pay (%) Rev.2- Tarıma Dayalı Sanayi Kolları Tesis Bölgede Kapasite İstihdam İlde TR* (TR52) C İMALAT 10 Gıda ürünlerinin imalatı Litre/Kg 10.61 Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri 205.800.000 1 imalatı kg 29 31,48 4,66 10.73 Makarna, şehriye, kuskus ve benzeri unlu mamullerin imalatı 1 66.707.000 kg 130 100,00 28,76 10.81 Şeker imalatı 1 6.500.000 kg 24 100,00 0,19 Not: Kazımkarabekir ilçesinde gerçekleştirilen İrmik, Makarna ve Şeker imalatı, kapasite verilerinde Karaman Merkez olarak gözükmekte olup, burada Kazımkarabekir ilçesinde değerlendirilmiştir. *Ulusal Ekonomik Faaliyet Sınıflaması, Kaynak: TOBB Mayıs 2011 Verileri 3.2.2.2.Tarıma Bağlı İmalat Sanayi Kâzımkarabekir ilçesinde tarıma girdi sağlayan tarıma bağlı sanayii kollarından herhangi birine yönelik üretim faaliyeti bulunmamaktadır. 3.2.2.3.Diğer İmalat Sanayi Kâzımkarabekir ilçesinde tarıma dayalı sanayi ve tarıma bağlı sanayi olmadığı gibi diğer sanayi kollarına ilişkin olarak ta herhangi bir imalat bulunmamaktadır. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 11
3.3.HİZMETLER 3.3.1.EĞİTİM Kâzımkarabekir İlçesi, %95,44 lük bir okur-yazar oranına sahiptir. Okuma yazma bilmeyenlerin oranı %6,80 lik dilimi oluşturmaktadır. İlçe Okur Yazar Durumu Kâzımkarabekir Karaman TR52 Türkiye Kişi Sayıları Kişi % Kişi % Kişi % Kişi % Okuma Yazma Bilmeyen 180 4,56 6.147 2,86 59.275 2,85 2.654.643 3,86 Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen 629 15,92 39.891 18,54 416.169 20,03 14.053.831 20,45 İlkokul Mezunu 1.234 31,23 60.116 27,93 582.471 28,03 14.994.232 21,81 İlköğretim Mezunu 690 17,46 49.345 22,93 428.644 20,63 13.018.720 18,94 Ortaokul veya Dengi Okul Mezunu 201 5,09 6.687 3,11 70.681 3,40 2.828.299 4,11 Lise veya Dengi Okul Mezunu 738 18,68 31.329 14,56 301.879 14,53 12.085.335 17,58 Yüksek Okul veya Fakülte Mezunu 241 6,10 17.709 8,23 172.256 8,29 6.706.780 9,76 Yüksek Lisans Mezunu 10 0,25 932 0,43 12.969 0,62 532.757 0,78 Doktora Mezunu 1 0,03 225 0,10 4.565 0,22 154.180 0,22 *TÜİK 2013 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları Okula giden nüfusun büyük bir çoğunluğu ilkokul ve ilköğretim mezunudur. Kâzımkarabekir ilçesinde nüfusun %18,68 i ortaöğretim mezunudur. Yükseköğrenim mezunu bakımından %6,10 luk bir oran ile bölgenin önde gelen ilçelerinden biri konumundadır. Bu durum, Kâzımkarabekir ilçesinde eğitime önem verildiğinin önemli bir göstergesidir. Fakat bu eğitim yönelişi, bölgede bir beşeri sermaye oluşturmaya yönelik değil daha çok bölgeden kaçışın bir aracı olarak değerlendirilmektedir. Kâzımkarabekir ilçesinde eğitimin, bölgenin rekabet gücü yüksek olan tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik gerekli beşeri sermayeye doğru yönlendirilmesi yerinde olacaktır. Kâzımkarabekir İlçesi Eğitim Genel Durumu Kurumlar Kurum Öğretmen Derslik Başına Düşen Öğrenci Öğrenci Derslik Okul öncesi 1 68 3 3 22,67 İlköğretim 4 457 29 27 15,75 Ortaöğretim 1 95 9 11 10,55 * MEM 2013-2014 öğretim yılı verileri Kâzımkarabekir ilçesinde 4 adet ilköğretim kurumu, 1 adet anaokulu ve 1 adet ortaöğretim okulu bulunmaktadır. Bunun dışında 3 adet okulda 3 adet anasınıfı ile okul öncesi eğitim devam etmektedir. Kâzımkarabekir İlçesinde İlköğretimde 29, ortaöğretimde 11 öğretmen mevcuttur. Okulöncesi eğitimde ise 3 adet öğretmen bulunmaktadır. Kâzımkarabekir ilçesi, derslik başına düşen öğrenci sayısı bakımından ilköğretimde 15,75 ve ortaöğretimde 10,55 lik oranla Türkiye, Karaman ve TR52 bölge ortalamasına göre oldukça iyi durumdadır. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 12
Kâzımkarabekir ilçesi Öğrenci Karşılaştırma Tablosu Okul Öncesi İlköğretim Ortaöğretim Derslik Derslik Başına Başına Kurumlar Öğrenci Öğrenci Öğrenci Düşen Düşen Öğrenci Öğrenci Derslik Başına Düşen Öğrenci İlçe 68 22,67 457 15,75 95 10,55 Karaman 3.886 20,9 32.858 19 18.838 30,8 TR52 32.341 20,84 344.207 26,5 167.348 36,14 Türkiye 1.059.495 21,0 11.053.315 33 5.420.178 38,56 * MEB, MEM 2013-2014 öğretim yılı verileri 3.3.2.TURİZM Kurtuluş savaşı komutanlarımızdan Kazım Karabekir Paşa nın baba memleketidir. Kâzımkarabekir Turizm Envanteri Tablosu Varlık Adı Varlık Türü Varlık Yeri Sit Alanları - - - Tarihi Yapılar Akarköy Köyü Camii Cami Kazımkarabekir Emineddin Camii Cami Kazımkarabekir Nalbastı Hacı Mehmet (Taç Hoca) Camii Cami Kazımkarabekir Özyurt Köyü Camii Cami Kazımkarabekir Ulu (Gaferiyat- Büyük- Nevruzoğlu) Camii Cami Kazımkarabekir Gaferiyat Hamamı Hamam Kazımkarabekir Gaferiyat Bedesteni Bedesten Kazımkarabekir Kazımkarabekir(Gaferiyat) Kalesi Karaman Kapısı Kültürel Kazımkarabekir Tabiat Alanları - - - Tarihi Şahsiyetler Kazım Karabekir Tarihi Şahsiyet Kazımkarabekir Yöresel Değerler - - - * Türkiye Bilimler Akademisi Veri Tabanı, Vakıflar Genel Müdürlüğü Veri Tabanı, Türk Tarih Kurumu Veri Tabanı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Veri Tabanı, Tarihi Yapılar Ulu (Gaferiyat- Büyük- Nevruzoğlu) Camii Cami içinde Karabaş Efendi Türbesi bulunmaktadır. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 13
3.3.3.TİCARET Kâzımkarabekir ilçesinde; Karaman Ticaret ve Sanayi Odası na kayıtlı olarak faaliyet gösteren 14 üye bulunmaktadır. Bu üyelerin Nace Kodlarına göre dağılımına bakıldığı zaman Perakende Ticaret (5), Toptan Ticaret (3) faaliyetlerinde yoğunlaşma görülmektedir. Kâzımkarabekir Ticaret Durum Tablosu NACE KODU NACE FAALİYETİ KÂZIMKARABEKİR A TARIM, ORMANCILIK VE BALIKÇILIK 1 01 Bitkisel ve hayvansal üretim ile avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri 1 C İMALAT 1 31 Mobilya imalatı 1 F İNŞAAT 1 41 Bina inşaatı 1 G TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET; MOTORLU KARA TAŞITLARININ VE MOTOSİKLETLERİN ONARIMI 8 46 Toptan ticaret (Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) 3 47 Perakende ticaret (Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) 5 H ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA 1 49 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 1 I KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETİ FAALİYETLERİ 1 56 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 1 K FİNANS VE SİGORTA FAALİYETLERİ 1 64 Finansal hizmet faaliyetleri (Sigorta ve emeklilik fonları hariç) 1 TOPLAM 14 Kaynak: Karaman Ticaret ve Sanayi Odası 2011 Kâzımkarabekir ilçesinde esnaf ve sanatkârlar odası bulunmamakta olup, ilçede faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlar il merkezindeki odalara kayıtlı olarak faaliyet göstermektedirler. 3.4 DİĞER İlçenin ulaştırma altyapısı tamamen karayoluna dayanmaktadır. Konya-Karaman karayolu üzerinde yer almakta olan ilçenin Karaman şehir merkezine uzaklığı 24 km'dir. Konya iline uzaklığı 85 km olup, en yakın havalimanına uzaklığı ise 101 km dir. İlçeye bağlı (6) adet köy bulunmaktadır. İlçenin Merkezinde ve bütün köylerinde içme suyu bulunmaktadır. İlçe merkezinde ve köylerinde kanalizasyon bulunmamaktadır. İlçede Toplum Sağlığı Merkezi bulunmaktadır. Toplum Sağlığı Merkezi bünyesinde (2) Doktor, (17) yardımcı sağlık personeli, (4) şoför ve (1) hizmetli görev yapmaktadır. Ayrıca Kızılkuyu ve Akarköy köylerinde Sağlık Evi bulunmaktadır. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 14
GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER 1.DOĞAL YAPI Konya - Karaman ana yolu üzerinde ve İnsanların ilçe merkezi yerine il merkezinde Karaman a yakın mesafede olması yaşamayı tercih etmesi Engebesiz düz arazi yapısı Yeşil alanın az olması Yeterli ağaç olmaması 2.DEMOGRAFİK YAPI Yurt dışında çok sayıda Kazımkarabekirlinin olması Suçun yok denecek kadar az olması Kurumlar arası iletişim kanallarının açık olması Gelişmekte olan bir yerleşim yeri olması 3.EKONOMİK YAPI 3.1.TARIM Bölgenin tarımsal faaliyetler için yüksek potansiyele sahip olması, engebesiz,düz sulanabilir arazi varlığı Organik tarıma elverişli arazinin mevcut olması Üretim alanının geniş ve üretim miktarının fazla olması sebebiyle yüksek taleplerin karşılanabilme imkanı Tarımsal üretime katkı sağlayan nüfus yoğunluğunun fazla olması Hayvancılık ve hayvancılığa elverişli potansiyelin olması Nüfusun yaşlanması Sosyal ve kültürel faaliyetlerin zayıf olması ve faaliyetlerin yapılabileceği uygun alanların olmaması Katılımcılık ve girişimciliğin zayıf olması Kıraç arazi oranının yüksek olması ve geçiş ikliminin meyveciliği olumsuz etkilemesi Tarımsal fiyatların istikrarsız olması kooperatifleşmenin yetersiz olması ve Üreticilerin biliçsiz olması ve genç nüfusun tarıma ve hayvancılığa önem vermemesi Yurt dışındaki nüfusun yatırımlarını bölgede değerlendirmeleri Sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere katılımın artıyor olması Paşa Karpuzu Organik tarım Göç nedeniyle nüfusun hızla azalıyor olması Sorunlu ailelerin olması Küresel ısınma ve bilinçsiz su kullanımı ile yer altı sularında azalma ve toprağın çoraklaşması Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 15
3.2.SANAYİ GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER Tarıma dayalı üretim tesisinin varlığı Sanayi bitkileri üretebilme imkanı 3.3.HİZMETLER Kolay ulaşılabilir konum İlçenin Kazımkarabekir Paşa nın memleketi olması Bütün eğitim kurumlarında normal eğitim yapılıyor olması Okulların bünyesinde anasınıfların açılmış olması ve okullarda derslik sayısının yeterli olması Yüksek okulun varlığı Okul ve kurumlarda çalışan öğretmen ve diğer personelin genç, dinamik ve yeniliğe açık olması Turizm potansiyeli için gerekli çalışmaların yapılmaması İlçenin il merkezine yakın olmasından dolayı gelir durumu yüksek ailelerin öğrencilerini il merkezinde okutması Anadolu Lisesi ve Fen Lisesi gibi eğitim kurumlarının olmaması, Toplantı, seminer, konferans, tiyatro gibi etkinliklere uygun yer yokluğu Öğrenci yurdunun olmaması Rehber Öğretmen yetersizliği Öğretmenlerin çalıştığı yörede oturmaması Üretim alanının geniş ve üretim miktarının fazla olması sebebiyle yüksek taleplerin karşılanabilme imkanı Sanayileşmeye yönelik teşvikler A.B. projesi için çalışan öğretmenlerin olması ve kabul edilmiş projenin bulunması Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 16
TR52 Bölgesi 2023 Vizyon Stratejileri Kâzımkarabekir İlçe Faaliyetleri Sonuç Notları 1. İlçede tarım alanlarının en üst düzeyde kullanılmasına yönelik, toprak analizi, sulanabilir alanların arttırılması, nisbi karlılığı yüksek ürünlerin yetiştirilmesinin sağlanması, iyi tarım uygulamaları ile basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması ve tarımda örgütlü hareket edilmesine yönelik faaliyetler desteklenmelidir. 2. Bölgede tahıl ekimi devam etmeli diğer yandan nisbi üstünlüğü olan ürünlerin ekimi teşvik edilmelidir. Paşa karpuzu ara dönem ürünü olarak ekilmeli ve özellikle sahil turizmine yönelik olarak pazarlanmalıdır. 3. Bölgede hayvancılık ve kaba yem üretiminin arttırılması desteklenmelidir. 4. Bölgenin bulunduğu güzergahtan daha fazla istifade etmesine yönelik konaklama tesisleri vb. faaliyetler desteklenmelidir. Kazımkarabekir İlçe Raporu, 2014 Sayfa 17