8.Ders
Genelde sportif faaliyetlerin özelde ise futbolun endüstriyel bir süreç içine girmesiyle birlikte, futbol kulüplerinin hızla şirketleşmeye başladıkları görülmektedir. Aslında bu gelişme, sporun geçirdiği yapısal değişimin de bir göstergesidir. Çünkü spora ilişkin tüm öğelerin nitelik ve niceliksel değişim ve gelişimi, spor kulüplerini de şirketleşmeye zorlamaktadır.
Bu gelişmeler spor ekonomisinde önde gelen bir konuma sahip olması nedeniyle futbolda daha belirgindir. Futbol kulüplerinin gelişen endüstriyel futbol piyasasında daha etkin aktörler olabilmeleri, onların bu piyasadan daha fazla pay alabilmelerine bağlıdır.
Türk hukukunda spor kulüplerinin iki şekilde kurulması mümkündür. Bunların birincisi, Medenî Hukuk içinde 5253 Sayılı Dernekler Kanunu gereğince kurulan dernek hükmündeki spor kulüpleri, ikincisi ise Türk Ticaret Kanunu gereğince kurulan şirket şeklindeki spor kulüpleridir.
Dernek şeklindeki spor kulüpleri kural olarak amatör spor için kurulurken, şirket şeklindeki spor kulüpleri mutlaka profesyonel spor için söz konusu olmaktadır. Bu iki spor kulübü şekli arasındaki en önemli fark, derneklerin kazanç paylaşma amacı gütmemelerine karşın, şirketlerin ana amacının kazanç elde etmek ve bunu üyeleri arasında paylaştırmak olmasıdır.
Dernek çatısı altında örgütlenen spor kulüpleri, rekabet unsuru karşısında ayakta kalmak ve başarılı olmak için gelirlerini arttırmak zorunda kalmışlardır. Gelirlerindeki artış beklentisini karşılamak adına ekonomik açılımlara ihtiyaç duymuşlardır.
Avrupa nın büyüyen futbol endüstrisi spor kulüplerinin yapısını da derinden etkilemiş ve kulüplerin şirketleşme yoluna giderek kendisine has gelirler kazanması önem kazanmıştır. Bu durum kulüplerin, kurumsal yönetim anlayışının çıkış noktası olan, bireylerden bağımsız olarak varlıklarını sürdürebilmeleri anlamına da gelmektedir.
Ülkemizde profesyonel takımların şirketleşmeleri, ilk olarak, 3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında kanunun 24. maddesinde yer almıştır. Bu maddede Spor kulüpleri, profesyonel takımlarını, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kuracakları veya kurulmuş olan şirketlere devredebilirler veya profesyonel futbol takımlarını kiraya verebilirler. hükmü yer almıştır.
Ayrıca Türkiye Futbol Federasyonu Statüsünün 76. Maddesinde Futbolla uğraşan bir kulüp futbol şubesini ilgili kanun ve yönetmelikler doğrultusunda kurulmuş bir anonim şirkete devredebilir. hükmü bulunmaktadır.
Anonim Şirketler Anonim şirket, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan pay sahipleri, sadece taahhüt etmiş oldukları sermaye payları ile şirkete karşı sorumlu olan şirkettir.
Anonim şirketler, kanunen yasaklanmamış her türlü ekonomik amaç ve konular için kurulabilir. Anonim şirketler sermaye şirketi olmanın tüm özelliklerini taşırlar ve büyük hedefleri gerçekleştirmek amacıyla kurulurlar. Anonim şirketlerin esas sermayesi 50.000 Türk Lirasından aşağı olamaz. Anonim şirketin kurulabilmesi için pay sahibi olan bir veya daha fazla kurucunun varlığı şarttır.
Anonim şirketlerin kuruluşu Türk Ticaret Kanununda ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir. Kurucu işlem Şirket, kurucuların, kanuna uygun olarak düzenlendiği, sermayenin tamamını ödemeyi şartsız taahhüt ettikleri, imzalarının noterce onaylandığı ana sözleşmede, anonim şirket kurma iradelerini açıklamalarıyla kurulur.
Anonim Şirketlerin Kuruluş Belgeleri Kuruluş Dilekçesi Kuruluş bildirim formu Noter tasdikli Ana Sözleşme Yetkililerin şirket unvanı altında imza beyannamesi Şirket sermayesinin binde biri tutarındaki meblağın Ziraat Bankası Tüketicinin Korunması hesabına yatırıldığına dair dekont. Taahhütname Oda kayıt beyannamesi
Unvan Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Anonim şirketler unvanlarında faaliyet konularını göstermek zorundadırlar. Bu şirketlerin ticaret unvanlarında Anonim Şirketi kelimelerinin bulunması şarttır. Seçilen ticaret unvanının başka bir işletme tarafından kullanılıp kullanılmadığını öğrenmek için Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Müdürlüğünün internet sayfasında bulunan Sorgulama bölümüne giriş yaparak, ticaret unvanı veri tabanları üzerinden sorgulama yapılabilmektedir.
Kuruculara ait imzalar noter tarafından tasdik edildikten sonra 30 gün içinde tescil siciline müracaat edilmelidir. Tescil işlemi şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret sicilinde gerçekleştirilir. Şirket esas sözleşmesinin ticaret siciline tescil edilmesiyle tüzel kişilik kazanır. Tüzel kişiliğin kazanılmasıyla beraber kurucuların yetkileri sona erer ve ana sözleşmeye uygun olarak, şirket, hak ve yetkilerini kullanmaya başlar ve yükümlülük altına girebilir.
Ülkemizde ilk olarak 1989 yılında Malatya Spor A.Ş adında bir şirket kurularak profesyonel futbol şubesi bu şirkete devredilmiştir. Daha sonraki yıllarda diğer kulüpler de hızla şirketleşerek kurumsallaşmaya başlamışlardır.
Türkiye de Spor kulüplerinin şirketleşmesi, bu kulüplerin yapısal anlamda birçok değişimi yaşamasını da beraberinde getirmiştir. Şirketleşerek bir kurum özelliği kazanan spor kulüpleri, sportif anlamdaki rekabetlerini ticari olarak da sürdürmeye başlamıştır. Şirketleşme sayesinde spor kulüpleri ticari faaliyetler ile gelirlerini artırma ve rekabet potansiyellerini geliştirme fırsatı bulmuşlardır.
Futbol Kulübünün Şirketleşmesi İçin Gerekli Belgeler Bir derneğin, bünyesindeki futbol şubesini kurulmuş veya kurulacak bir şirkete devredebilmesi için aşağıdaki belgeleri TFF ye ibraz etmesi zorunludur: Dernek genel kurul kararı, Kulübün alacak ve borç durumunu gösterir son bilânçosu, Dernek ile şirket arasında imzalanan devir sözleşmesi, TFF tarafından gerekli görülecek diğer belgeler.
Bir şirketin dernek bünyesindeki futbol şubesini devralabilmesi için aşağıdaki belgeleri TFF ye ibraz etmesi zorunludur: İçerisinde futbolla ilgili her türlü faaliyette bulunma hak ve yetkisini içeren şirket ana sözleşmesi, Şirket tescil bilgilerinin yer aldığı Ticaret Sicil Gazetesi, Şirket pay defterinin noterden onaylı sureti, Şirkete ait imza sirküleri, Ticaret Odası kayıt örneği, TFF ye hitaben noterden tanzim olunacak şirket taahhütnamesi, Şirket Genel Kurul kararı ile kararın yayınlandığı Ticaret Sicili gazetesi, TFF tarafından gerekli görülecek diğer belgeler.
ÖZET Spor kulüpleri, profesyonel takımlarını şirketleştirebilirler. Profesyonel takımın devredileceği şirket, Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş ya da kurulacak bir anonim şirket olmalıdır. Türkiye de sadece futbol profesyonel spor dalı olarak kabul edildiğinden, sadece futbolda şirketleşme söz konusu olabilecektir Profesyonel futbol takımını devralan şirket, artık spor alanında faaliyet gösteren bir şirket durumuna gelecektir. Bu faaliyeti o şirketi bir kulüp durumuna getirmektedir.
Sevil, G. (Editör) (2012). Spor Finansmanı. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. Eskişehir. 3289 Sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun http://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.3289.pdf TFF Statüsü http://www.tff.org/resources/tff/documents/tff-kanun-statu/tff-statusu.pdf 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu http://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6102.pdf 06.05.2017