TÜRKİYE VARLIK FONU YÖNETİMİ ANONİM ŞİRKETİ'nin. HUKUKİ DURUMU ve DENETİMİ

Benzer belgeler
Kanun No Kabul Tarihi: 19/8/2016

TÜRKİYE VARLIK FONU YÖNETİMİ ANONİM ŞİRKETİNİN KURULMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN YAYIMLANDI

TÜRKİYE VARLIK FONU YÖNETİMİ ANONİM ŞİRKETİNİN KURULMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN

: Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması İle Bazı. Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı

Sirküler Rapor Mevzuat /74-1

6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU NDA 6335 VE 6353 SAYILI KANUNLARLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2016/165 Ref: 4/165

Yeni TTK nın 369 uncu Maddesinde

Sirküler Rapor /165-1

TÜRKİYE VARLIK FONU YÖNETİMİ ANONİM ŞİRKETİNİN KURULMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN

I SAYILI TTK NIN KAPSAMINA GİREN TİCARET ŞİRKETLERİ

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU

MÜNFERİT VE KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARININ HAZIRLANMASINDA TÜRKİYE MUHASEBE STANDARTLARINI UYGULAYACAK ŞİRKETLERE İLİŞKİN KURUL KARARI YAYIMLANDI

Dr. Hediye BAHAR SAYIN. Pay Sahibi Haklarının Korunması Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarının Butlanı

DENETİM KURULUŞU VE DENETÇİLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SORUMLULUKLARI

TİCARET ŞİRKETLERİNİN GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞINCA DENETLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK

TİCARÎ SIR, BANKA SIRRI VE MÜŞTERİ SIRRI HAKKINDA KANUN TASARISI

BAĞIMSIZ DENETİME TABİ ŞİRKETLERİN İNTERNET SİTELERİ Mehmet KÜLTE Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve Kapsamı

YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUĞU

T Ü R M O B TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ SİRKÜLER RAPOR MEVZUAT

HAZIRLAYAN: Av. Ümit Hürrem BÜLBÜL ÜMİT HUKUK BÜROSU

Anonim Şirketler ve Limited Şirketler de Yönetim Kurulunun Başlıca Sorumlulukları

I- TİCARET KANUNUNDA TİCARİ İŞLETMELERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER A- GİRİŞ

TASARRUF MEVDUATI SİGORTA FONUNUN KONTROLÜNDEKİ ŞİRKETLERİN TASFİYESİNE DAİR YÖNETMELİK

T Ü R M O B TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ SİRKÜLER RAPOR MEVZUAT

TARİHLER İTİBARİYLE YENİ TTK YÜRÜRLÜK HÜKÜMLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

Yeni Türk Ticaret Kanunu. Son Düzenlemeler Çerçevesinde Önemli Hatırlatmalar ve Şirketlere Yol Haritası

4734 sayılı Kamu İhale Kanununda düzenlenen cezai ve idari yaptırımlar ile sorumluluk hükümleri; İhale dışı bırakılacak olanlar, İhaleye katılamayacak

YURT İÇİNDE İHRAÇ EDİLECEK KİRA SERTİFİKASI İZAHNAMELERİNİN VEYA İHRAÇ BELGELERİNİN ONAYLANMASI İÇİN GEREKLİ BELGELER(*)

mali açıklamalar YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK TASLAĞI


KONU: Hakim ve Bağlı Şirketler ("Şirketler Topluluğu") Raporları.

KONU: Kayıtlı Elektronik Posta Adresini Almayana TL İdari Para Cezası Uygulanacak Hakkındaki Açıklamalarımız

1- Aşağıda verilenlerden hangisi ticaret şirketlerine uygulanacak mevzuat hükümlerinden

BAKIŞ MEVZUAT KONU: KURULUŞU VE ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ İZNE TABİ ANONİM ŞİRKETLERİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ YAYIMLANDI

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU YÜRÜRLÜKTE & SON DEĞİŞİKLİKLER & YÜRÜRLÜK TARİHLERİ & CEZALAR. Kemal ŞENOL. S.M. Mali Müşavir

KESİN MİZAN GÖNDERME ZORUNLULUĞU KALDIRILDI

SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEKLERİNE İLİŞKİN HAKSIZ REKABET VE REKLAM YASAĞI YÖNETMELİĞİ

6335 SAYILI KANUNLA YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNDA YAPILAN ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Hukuk Müşavirliği. Sayı : B.05.0.HUK /11/2012 Konu : Yardımlarda Mülki İdare Amirine Bildirim.

A.Ş.lerde Yönetim Kurulu Üyeleri ve YK Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu

TÜRKİYE VARLIK FONU YÖNETİMİ ANONİM ŞİRKETİ

Bölünme kısmi bölünme ve tam bölünme olmak üzere iki şekilde yapılır.

İDARİ YARGILAMA USULÜ HUKUKU 3-B K. Burak ÖZTÜRK İDARİ YARGININ GÖREV ALANI

PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK? BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRME

FİNANSAL HOLDİNG ŞİRKETLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK

ANONİM İLE LİMİTED ŞİRKET YÖNETİCİLERİ HAKKINDA SORUMLULUK DAVASI AÇABİLMEK İÇİN GENEL KURUL ONAYI GEREKİR Mİ?

403 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNDA YER ALAN İŞLEM DENETÇİSİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER

Yeni Ticaret Kanunu nda Son 20 Değişikliğe Dikkat

BAKIŞ MEVZUAT KONU 2013 YILINDA BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAK ŞİRKETLER

KEREVİTAŞ GIDA SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 31 ARALIK 2013 TARİHLİ KONSOLİDE TTK 376 BİLANÇOSU VE DİPNOTLARI

T.C. SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI Balgat / ANKARA Tel: ; Faks: e-posta: sayistay@sayistay.gov.tr

Galatasaray Sportif Sınai ve Ticari Yatırımlar Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları

403 NO LU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANDI

BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAK ŞİRKETLER BAKANLAR KURULU KARARI İLE BELİRLENDİ. Söz konusu Kararnamede bağımsız denetime tabi olacak şirketler;

Elektronik ortamda kesin mizanı vermek mecburiyetinde olanlar bildirimlerini ;

Bölünme kısmi bölünme ve tam bölünme olmak üzere iki şekilde yapılır.

II-14.1 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği Değişiklik Taslağı

New Ideas Make a Difference

denetim mali müşavirlik hizmetleri

Sirküler Rapor /81-1 BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLACAK ŞİRKETLERİN BELİRLENMESİNE DAİR KARARDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI

ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA HÂKİM VE BAĞLI ŞİRKETLERİN KONTROL ÖLÇÜTÜ

YENİ TÜRK TİCARET KANUNU NUN ORTAKLARIN VE YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ŞİRKETE BORÇLANMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2014/93. KONU 6552 Sayılı Kanun ile Türk Ticaret Kanunu nda Yapılan Değişiklikler.

SON DEĞİŞİKLİKLERLE YENİ TÜRK TİCARET KANUNUN GETİRDİKLERİ

Sirküler Rapor Mevzuat /92-1

YILLIK FAALİYET RAPORUNUN HAZIRLANMASI. Ali ÇAKMAKCI. Yeminli Mali Müşavir-Bağımsız Denetçi-Kurucu Ortak

Mali Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik

MAHKEMELER (TÜRK YARGI ÖRGÜTÜ) Dr. Barış TEKSOY Hukukun Temel Kavramları Dersi

Amaç Madde 1-Bu Kanunun amacı finansman sağlamaya yönelik finansal kiralamayı düzenlemektir.

BÜLTEN. KONU: 2010 ve izleyen dönemler için, elektronik ortamda kesin mizan bildirimi verme zorunluluğu hk 403 nolu VUK Genel Tebliğ yayınlanmıştır.

Galatasaray Sportif Sınai ve Ticari Yatırımlar Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları

Kanun, üniversitelerin ülke sathına dengeli bir biçimde yayılmasını gözetir.

SİRKÜLER ( ) Konu: Elektronik Ortamda Bildirilecek Olan Kesin Mizan Bildirimi nin Gönderilmesinde Uygulanacak Usul ve Esaslar.

Kişiye Özeldir BİLGİ NOTU. Kimden : Aksu Çalışkan Beygo Avukatlık Ortaklığı. Tarih : 22 Şubat 2019

BANKACILIK KANUNU. Kanun Numarası : 5411

DARDANEL ÖNENTAŞ GIDA SAN.A.Ş TARİHLİ SOLO BİLANÇOLAR VE DİPNOTLARI

BAĞIMSIZ DENETİME TABİ OLMAYAN ANONİM ŞİRKETLERİN GENEL KURULLARINCA DENETÇİ SEÇİLMESİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Sirküler Rapor /65-1 TİCARET UNVANLARI HAKKINDA TEBLİĞ YAYIMLANDI

Maliye Bakanlığı Tebliğin Adı. Kurum

Şirketin Son Durumunu Gösterir Ticaret Sicil Gazetesinin Verilmemesi Eksiklik Midir?

SONRADAN KONTROL VE RİSKLİ İŞLEMLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

Sirküler Rapor Mevzuat /167-1 BAĞIMSIZ DENETİM YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK YAYIMLANDI

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2013/59

EK/1 Portföy Yönetim Şirketi Kurucularına/Pay Devralacaklara İlişkin Beyanname (Tüzel Kişiler İçin ) Tüzel Kişinin

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/18-21

MALÎ SEKTÖRE OLAN BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN

TRABZONSPOR SPORTİF YATIRIM VE FUTBOL İŞLETMECİLİĞİ TİCARET A.Ş

Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Bankalar Kanunu Hükümlerine İstinaden Bankacılık İşlemleri Yap

Limited Şirketlerde Yönetim ve Yöneticilerin Sorumluluğu

Yeni TTK yürürlükte Son değişiklikler 4 Temmuz 2012

TÜRKİYE VARLIK FONU YÖNETİMİ ANONİM ŞİRKETİNİN YAPISINA VE İŞLEYİŞİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA KARARIN YÜRÜRLÜĞE KONULMASI HAKKINDA KARAR

Galatasaray Sportif Sınai ve Ticari Yatırımlar Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları

VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO:420) Resmî Gazete 7 Aralık 2012 CUMA Sayı : Maliye Bakanlığından:

Sirküler Rapor /182-1

infisah sebeplerinden biri değildir?

Transkript:

TÜRKİYE VARLIK FONU YÖNETİMİ ANONİM ŞİRKETİ'nin HUKUKİ DURUMU ve DENETİMİ Av. Doç. Dr. Vural SEVEN GİRİŞ Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi ile ilgili güncel tartışmalarda daha çok konunun ekonomik boyutu dikkate alınarak şirketin herhangi bir denetime tabi olmadığı ve yönetiminin sorumluluğunun bulunmadığı ifade edilerek eleştiriler getirilmektedir. Bu çalışmada amaç eleştirilere cevap vermek değil, kamuyu konu hakkında doğru bilgilendirmektir. Yapılan temel değişiklik kamu hukuku tüzel kişiliği (Bkz. 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunu m. 4 Başbakana bağlı kamu tüzel kişiliğine sahip, özel bütçeli Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (İdare) kurulmuştur. ) yerine, özel hukuk tüzel kişiliğinin (Bkz. 6741 Sayılı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un m. 2/1 "Başbakanlığa bağlı, ana faaliyet konusu bu Kanunla belirtilen Türkiye Varlık Fonu ve alt fonların kurulması ve yönetimi olan, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetilen, özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi kurulmuştur.") tercih edilmesidir. Romalıların yaptığı eski bir tanıma göre, Roma devleti ile ilgili olan hukuk, kamu hukuku; kişilerin çıkarları ile ilgili olan hukuk özel hukuktur. Bu tanıma dayanan ayrım, aslında pek çok hukuk siteminde yer bulan ve yüzyıllar boyunca hukuk uygulamasına ve hukukla ilgili teorik çalışmalara egemen olan ayrımdır. Bu ayrım, temelde hukukî ilişkilerin tarafları na göre yapılmaktadır. Buna göre, bir hukukî ilişkinin tarafları, hukukun süjesi olan kişiler den oluşuyorsa, bu ilişkiye uygulanacak hukuk, özel hukuk tur; buna karşılık, ilişkinin taraflarından biri sıradan bir hukuk süjesi değil devlet ise, uygulanacak hukuk kamu hukuku dur. Ancak, kamunun taraf olduğu her ilişkinin kamu hukukuna gireceği de söylenemez. Günümüzde, kamu (devlet) kendisi de eşit veya belirli özelliklerle diğer kişilerle özel hukuk ilişkisi içine girebilmektedir. Dolayısıyla kamunun taraf olduğu her ilişki bir kamu hukuku ilişkisi doğurmayabilir. Burada sadece tarafın kamu olmasına değil, aşağıda da belirtileceği üzere, taraflar arasındaki konuma ve iradeye de bakılmalıdır. 1 Hakların korunması, kullanılması, hukukî ilişkilerin kurulması, bozulması, değiştirilmesi gibi birçok sorunda, bu temel ayrımın belirleyici etkisi ve işlevi bulunmaktadır. Örneğin, bir ilişki kamu hukuku ilişkisi ise, buna uygulanacak ilkeler, yorumlar, kurallar bu dala özgüdür. Buna karşılık, ilişki özel hukuk ilişkisi ise, buna uygulanacak ilkeler, yorumlar ve kurallar, özel hukuka özgüdür. Özel hukukun en temel özelliği, (kamu hukukunun aksine) serbestliğe ve önemli ölçüde irade özgürlüğüne dayanmasıdır. Serbestlik ilkesine göre, yasak istisnadır; kanun ile yasaklanmamış her şey meşrudur. Bu tercihin temel sebebi ise, piyasa şartlarında daha hızlı ve rasyonel karar alabilmek ayrıca kamunun (devlet) kendisinin, özel hukuk ilişkisi içine gireceği diğer kişilerle eşit olduğunu göstererek güven oluşturmaktır. Kamu hukuku yerine özel hukukun tercih edilmesi, sorumsuz ve denetimsiz bir ortam yaratmaz. Özellikle dünyaya ve ülkemize baktığımızda, modern ekonomilerin temeli özel hukuk tüzel kişisi olan şirketlere dayanmaktadır. Ekonomik büyüklük açısından bakıldığında ortaya çıkan en önemli şirket türünün anonim şirket olduğu görülür. Bu nedenle küreselleşen dünyada şirketlerin

yönetimi ve denetimi büyük bir önem kazanmaktadır. Bu durumun sonucu olarak anonim şirketlerin içerden ve dışarıdan denetlenmesine ilişkin birçok kural getirilmiştir. Bu çerçeve içinde, Türkiye Varlık Fonu Yönetim Anonim Şirketi nin mevcut hukuki durumu ve denetimi kısaca açıklanmaya çalışılacaktır. HUKUKİ DURUM 6741 sayılı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un (Resmi Gazete 26.08.2016, Sayı: 29813) 2/1'inci maddesine göre, "Başbakanlığa bağlı, ana faaliyet konusu bu Kanunla belirtilen Türkiye Varlık Fonu ve alt fonların kurulması ve yönetimi olan, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetilen, özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi kurulmuştur." Kurulan bu şirket, bir anonim şirket olmakla, bu şirket türünün tabi olduğu tüm kurallara uymak durumundadır. Şirketin ana statüsü, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nin 28 Aralık 2016 tarih ve 9229 sayılı nüshasının 778-781 sayfalarında yayınlanmıştır. Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirkettir. Türk Ticaret Kanunu nun (TTK) 331 inci maddesine göre, Anonim şirketler, kanunen yasaklanmamış her türlü ekonomik amaç ve konular için kurulabilir. Diğer taraftan, 330 uncu maddeye göre, Özel kanunlara tabi anonim şirketlere, özel hükümler dışında bu kısım hükümleri uygulanır. Yukarıda verilen TTK hükümleri dikkate alındığında, iki temel sonuç ortaya çıkmaktadır. Bunlardan birincisi özel kanunlara tabi, anonim şirketler kurulabilir. İkincisi ise, özel kanunlara tabi anonim şirketler kurulmuş olsa bile, kendi özel kanunlarındaki özel hükümler dışında kurulan bu anonim şirket Türk Ticaret Kanunu nun hükümlerine tabi olacaktır. 2 6741 sayılı Kanun un 3/1 inci maddesine göre, Şirket tarafından hazırlanan Türkiye Varlık Fonu İçtüzüğünün ticaret siciline tescili ile Türkiye Varlık Fonu kurulur. Ayrıca gerek görülmesi hâlinde Türkiye Varlık Fonuna bağlı alt fonlar kurulabilir. Türkiye Varlık Fonu iç tüzüğü Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nin 30.01.2017 tarihli ve 9252 sayılı gazetesinin 485 ile 486 ncı sayfasında yayınlanmıştır. Türkiye Varlık Fon u ile şirket aynı şey değildir. Türkiye Varlık Fonu nun tüzel kişiliği olmamakla birlikte, 6741 sayılı Kanun un 5 inci maddesine göre, Türkiye Varlık Fonuna devredilen varlıklar ve haklar ile Şirket tarafından gerçekleştirilen faaliyetler neticesinde elde edilen tescile tabi olabilen diğer her türlü değer ilgili siciline veya kütüğüne Türkiye Varlık Fonu adına tescil edilir. Türkiye Varlık Fonu, bu madde kapsamındaki tescil işlemleri ile sınırlı olmak üzere tüzel kişiliği haiz addolunur. Türk Ticaret Kanunu m. 125/2 ye göre, Ticaret Şirketleri, Türk Medeni Kanunu nun 48 inci maddesi çerçevesinde bütün haklardan yararlanabilir ve borçları üstlenebilirler. Bu husustaki kanuni istisnalar saklıdır. İfade edildiği üzere, ticaret şirketlerinin hak ehliyeti konusunda kanuni sınırlamalar saklı tutulmuştur. Bu istisnalar 6741 sayılı Kanun un 7 nci maddesinde düzenlenmiştir. Türkiye Varlık Fonunun mal varlığı ile Şirkete yönetilmek üzere devredilen varlık ve haklar, Şirketin mal varlığından ayrıdır. Türkiye Varlık Fonunun mal varlığı, Türkiye Varlık Fonu hesabına olması şartıyla para ve sermaye piyasalarından finansman temin etmek dâhil Türkiye Varlık Fonu ve alt fonların yapmaya

yetkili olduğu faaliyetlere ilişkin iş ve işlemler haricinde teminat gösterilemez ve rehnedilemez, başka bir amaçla tasarruf edilemez, Anılan maddedeki sınırlama hak ehliyetine ilişkin bir sınırlamadır. Keza, TTK m. 395 de yönetim kurulu üyelerinin şirketle işlem yapma yasağı ve şirkete borçlanma yasağı düzenlenmiş olmakla birlikte, bu yasak, ana sözleşme ile genişletilmiş ve Yönetim kurulu üyeleri ile eşleri ve velayeti altındaki çocukları şirketin faaliyet konuları ile ilgili işlemlere taraf olamazlar (Bkz Ana sözleşme m. 12/2) hükmü getirilmiştir. Fon içtüzüğünde ise, bu yasak daha da genişletilmiştir (Bkz. İçtüzük m. 6.5, 6.6 ve 6.7). DENETİM 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun sermaye şirketlerine ilişkin en önemli değişikliklerden birisi de, denetim organının kaldırılması ve bağımsız dış denetime yer verilmesidir. Özellikle mevcut Türk Ticaret Kanunu, anonim şirketlerin denetimi konusunda yeni bir dönem başlatmıştır (m. 397-406). Eski Türk Ticaret Kanunu na göre denetçiler şirketin zorunlu bir organı iken, yeni Türk Ticaret Kanunu nda denetim zorunlu organ olmaktan çıkartılmış ve bağımsız dış denetim kabul edilmiştir. Kabul edilen bu bağımsız dış denetim ile anonim şirketlerin denetimini, bağımsız denetçiler yerine getirmektedir. Denetçiler ise ancak, bağımsız denetim yapmak üzere, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat almış yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir unvanını taşıyan ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen kişiler veya ortakları bu kişilerden oluşan sermaye şirketi olabilir (TTK m. 400/1). Bu hükümden de görüldüğü üzere, anonim şirketlerde denetimin uzman, bağımsız ve tarafsız denetçilerce yapılması sağlanmak istenmiştir. Denetçiler, şirket genel kurulunca; topluluk denetçisi, ana şirket genel kurulunca bu kişiler arasından seçilebilir (TTK m. 399/1). Türk Ticaret Kanunu nun 397 inci maddesinde, denetime tabi olacak anonim şirketleri belirleme yetkisi Bakanlar Kurulu na verilmiştir. Bakanlar Kurulu bu konuda kararname çıkarmıştır. Bir anonim şirketin bağımsız dış denetime tabi olması için kararnamede belirtilen şartları taşıması gerekir. Bakanlar Kurulu, bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin ölçütlerini belirlemek amacıyla TTK m. 397/4. fıkraya dayanarak, 2012/4213 Sayılı Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar'ı çıkarmıştır (23.01.2013 tarih ve 28537 no'lu Resmi Gazete). Daha sonrasında Bu Karar; 2014/5973 Sayılı Karar (14.03.2014 tarih ve 28941 no'lu Resmi Gazete), 2014/7149 Sayılı Karar (01.02.2015 tarih ve 29254 no'lu Resmi Gazete) ve son olarak 2016/8549 Sayılı Karar (19.03.2016 tarih ve 29658 no'lu Resmi Gazete) ile değişikliğe uğramıştır. 3 Bununla birlikte, Türkiye Varlık Fonu Yönetim Anonim Şirketi, Fon ve alt fonlar, Bakanlar Kurulu nun tespit ettiği ölçütler içinde olmasa bile bağımsız dış denetime tabidir. Çünkü, 6741 sayılı Kanun m. 6 ya göre; (1) Şirket, Şirket tarafından kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve Türkiye Varlık Fonu bünyesinde kurulacak alt fonlar bağımsız denetime tabidir. Şirket, 6362 sayılı Kanun kapsamında kurumsal yönetim düzenlemelerine uyar. (2) Şirket, Şirket tarafından kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve Türkiye Varlık Fonu bünyesinde kurulacak alt fonların bağımsız denetimden geçmiş yıllık mali tabloları ile faaliyetleri, Başbakan tarafından görevlendirilecek sermaye piyasaları, fınans, ekonomi, maliye, bankacılık, kalkınma alanlarında uzman en az üç merkezi denetim elemanı tarafından bağımsız

denetim standartları çerçevesinde denetlenir. Denetim sonucunda hazırlanacak rapor her yıl haziran ayı sonuna kadar Bakanlar Kuruluna sunulur. (3) Şirket, Şirket tarafından kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve Türkiye Varlık Fonu bünyesinde kurulacak alt fonların bir önceki yıla ait mali tabloları ile faaliyetleri, her yıl ekim ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından, birinci ve ikinci fıkralar kapsamında hazırlanan ve Başbakanlık tarafından gönderilen denetim raporları üzerinden görüşülerek denetlenir. Şirket aynı zamanda anonim şirket hükümlerine tabi olduğundan, denetçilerin; şirket defterleri, yazışmaları, belgeleri, varlıkları, borçları, kasası, kıymetli evrakı, envanteri de dahil olmak üzere şirketin tüm belge ve varlıları hakkında bilgi alma hakkı vardır. Bu bilgi alma hakkı karşısında, yönetim kurulunun da istenilen tüm belge ve bilgileri ibraz yükümlülüğü bulunur (TTK m. 401). Denetime tabi olan anonim şirketlerin ve şirketler topluluğunun finansal tabloları denetçi tarafından, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yayımlanan uluslararası denetim standartlarıyla uyumlu Türkiye Denetim Standartlarına göre denetlenir (TTK m. 397/1). Bu hükümden de görüldüğü üzere denetim sıkı şartlara tabi olup, uluslararası standartlara da uygun olarak yapılacaktır. Denetime tabi olduğu halde, denettirilmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporları düzenlenmemiş hükmünde sayılacaktır (TTK m. 397/2). Görüldüğü üzere, bağımsız dış denetim bir zorunluluk olduğu gibi, denetimin yerine getirilmemiş olması da ağır bir yaptırıma bağlanmıştır. Türk Ticaret Kanunu nun getirdiği denetim sisteminde denetim görevi, hiçbir şekilde başka bir organa devredilemeyeceği gibi doğrudan veya dolaylı olarak da kullanılamaz. Denetim bütünü ile uzman, bağımsız ve tarafsız denetçiler tarafından, uluslararası standartlara uygun olarak yapılır. Ayrıca bu sistem içinde bağımsız denetçilerin denetimi de Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yerine getirilir. 4 Bağımsız dış denetime tabi anonim şirketlerin ayrıca iç denetime tabi olması da mümkündür. Yönetim kurulu, iç denetim amacıyla içlerinde yönetim kurulu üyelerinin de bulunabileceği komiteler ve komisyonlar kurabilir (TTK m. 366/2). Yönetim kurulu tarafından oluşturulan iç denetim büyük ölçüde muhasebe iç denetimi veya ondan daha kapsamlı şekilde olabilir. Bağımsız dış denetçiler, bütün muhasebeyi denetlediği gibi, bu iç denetim mekanizmasını da denetler. Görüldüğü üzere bu şekilde anonim şirketin birbirinden farklı iç ve dış birkaç denetim mekanizması ile sıkı bir şekilde denetlenmesi sağlanmaktadır. 6741 sayılı Kanun m. 2/4 e göre iç denetim biriminin de kurulması zorunlu tutulmuştur. Buna ilişkin düzenleme ana sözleşme m. 16/3 de yapılmıştır. SORUMLULUK 6741 sayılı Kanun m. 2/1 de şirketin, profesyonel yönetim ilkelerine göre yönetileceği düzenlenmiş, m. 6/1 de, Şirketin, 6362 sayılı Kanun kapsamında kurumsal yönetim düzenlemelerine uyacağı belirtilmiş ve ana sözleşme m. 16/4 de Kurumsal Yönetim Komitesi düzenlenmiştir (Kurumsal yönetim ilkeleri için bkz. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu m. 17). Şirket, TTK m. 16/1 hükmü gereği tacir olduğundan, 18/2 gereği, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmek durumundadır. Benzer ve daha geniş bir

düzenleme içtüzük m. 6.2 de yapılmıştır. Bu özen yükümlüğüne uymayan yönetim kurulu üyelerinin ise sorumluluğu söz konusu olacaktır. Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdürün ekonomi, fınans, hukuk, maliye ve bankacılık alanlarından en az birinde beş yıldan az olmamak üzere tecrübe sahibi olmaları da ayrıca aranmıştır (6741 sayılı Kanun m. 2/7). TTK m. 553/1 Kurucular, yönetim kurulu üyeleri, yöneticiler ve tasfiye memurları, kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini "kusurlarıyla" ihlal ettikleri takdirde, hem şirkete hem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarardan sorumludurlar. TTK m. 554/1 Şirketin ve şirketler topluluğunun yılsonu ve konsolide finansal tablolarını, raporlarını, hesaplarını denetleyen denetçi ve özel denetçiler; kanuni görevlerinin yerine getirilmesinde kusurlu hareket ettikleri takdirde, hem şirkete hem de pay sahipleri ile şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarar dolayısıyla sorumludur.. (Ayrıca bkz. TTK m. 404). Keza, 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname m. 24/1 e göre, Bağımsız denetim kuruluşları ve bağımsız denetçiler; denetledikleri finansal tablo, bilgi ve raporlara ilişkin olarak hazırladıkları bağımsız denetim raporlarının denetim standartlarına aykırı olması ile bu raporlardaki yanlış, eksik ve yanıltıcı bilgi ve kanaatler nedeniyle doğabilecek zararlardan hukuken sorumludurlar. Diğer taraftan,; Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi diğer şirketlerin (THY ve BOTAŞ gibi) hisselerini devraldığından, TTK m. 195 anlamında hakim şirket durumundadır. Bu nedenle Türk Ticaret Kanunu'nun m. 195 ilâ 206 hükümlerinde düzenlenen "Şirketler Topluluğu" hükümlerine de tabidir. TTK m. 202/1,b, "...bağlı şirketin her pay sahibi, hâkim şirketten ve onun, kayba sebep olan, yönetim kurulu üyelerinden, şirketin zararını tazmin etmelerini isteyebilir..." 5 TTK m. 206/1, "...zarara uğrayan alacaklılar hâkim şirkete ve onun kayıptan sorumlu yönetim kurulu üyelerine karşı tazminat davası açabilirler..." Yukarıdaki hukuki sorumlulukların yanında TTK m. 562 de cezai sorumluluklar da düzenlenmiştir. Keza, Türk Ceza Kanunu m. 164 e göre, Bir şirket veya kooperatifin kurucu, ortak, idareci, müdür veya temsilcileri veya yönetim veya denetim kurulu üyeleri veya tasfiye memuru sıfatını taşıyanlar, kamuya yaptıkları beyanlarda veya genel kurula sundukları raporlarda veya önerilerde ilgililerin zarara uğramasına neden olabilecek nitelikte gerçeğe aykırı önemli bilgiler verecek veya verdirtecek olurlarsa altı aydan üç yıla kadar hapis veya bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar. Bu yargılama 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre, izne de tabi değildir. SONUÇ Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi nin kamuya ilişkin denetim hükümlerinden muaf tutulmuş olması, şirketin tamamen denetimsiz ve yönetim kurulu üyeleri ile fonu denetleyen bağımsız denetçilerinin sorumsuz olduğu sonucunu ortaya çıkarmaz. Kamuya ilişkin denetim hükümlerinden muaf olması işin doğasına uygundur. Çünkü, şirket bir özel hukuk tüzel kişisi olarak kurulduğundan idare hukukunun mevzuatına tabi değildir. Burada amaç şirketi denetimden çıkarmak değil, piyasa şartları içinde daha hızlı karar almasını sağlamaktır. Şirket, yöneticiler ve bağımsız

denetçiler, yukarıda sadece bir kısmı açıklanan mevzuat hükümleri gereği, sorumluluk ve denetim altındadırlar. Bu denetim, yukarıda da açıklandığı üzere bağımsız dış denetim olup; bu alanda uzman, tarafsız ve bağımsız denetçiler tarafından uluslararası standartlara uygun olarak yerine getirilecektir. Bu nedenle Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi nin denetimi açısından hiçbir sorun olmadığı gibi, eski sisteme göre daha iyi bir denetimin getirildiği de söylenebilir. Bu sorumluluk ve denetimi yerine getirmeyenler, şahsen ve sınırsız olarak sorumludurlar. Keza, konuya hukuki sorumluluk açısından bakıldığında eskiye nazaran daha iyi bir düzenlemedir. Çünkü, fon yöneticileri özel hukuk hükümlerine tabi olduğundan, idare hukuku ve memuriyetin sağladığı koruma zırhından yararlanma imkanları da yoktur. Şöyle ki; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası m. 129 a göre; Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davaları, kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak, ancak idare aleyhine açılabilir. Memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında işledikleri iddia edilen suçlardan ötürü ceza kovuşturması açılması, kanunla belirlenen istisnalar dışında, kanunun gösterdiği idari merciin iznine bağlıdır." 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu m. 13, Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgili kurum aleyhine dava açarlar... 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre, bu kişilerin görevleriyle ilgili suçlardan dolayı yargılanmaları izne tabidir. Yukarıda verilen hükümlerin koruyucu (zırh) hükümlerin bir özel hukuk tüzel kişisi olan şirket ve onun yöneticilerine ve bağımsız denetçilerine uygulanması söz konusu değildir. Bu hükümlere bağlı kalmadan, yönetici ve bağımsız denetçilere şirketi zarara uğratan her türlü kusurlu davranışları için doğrudan tazminat davası açılması mümkündür. Bu açıdan bakıldığında, şirket yönetim kurulu başkanının sorumluluğu, özelleştirme idaresi başkanının sorumluluğundan daha ağırdır. Çünkü Fon a devrolunan şirketlerin (THY ve BOTAŞ gibi) yönetim kurulu üyelerinin hukuki sorumlulukları zaten eskiden olduğu gibi TTK hükümleri çerçevesinde devam etmektedir. Yapılan düzenlemeler sonucunda ise Varlık Fonu Yönetimi A.Ş. devrolunan şirketler bakımından hâkim şirket haline gelmiştir. Bu durumda TTK m. 202/1,b ve TTK m. 206/1 hükümler gereğince; Varlık Fonu Yönetimi A.Ş. nin yönetim kurulu üyeleri de hukuki sorumluluk altına girmiştir 6