ÖZEL SAĞLIK İŞLETMELERİNDE (HASTANE) MUHASEBE VE VERGİ UYGULAMALARI

ÖZEL SAĞLIK İŞLETMELERİNDE (HASTANE) MUHASEBE VE VERGİ UYGULAMALARI 1

Sunum Planı 1. Genel bilgiler 2. Vergi Uygulamaları 3. Muhasebe Uygulamaları Küresel Bakış Sağlık İşletmelerinin Sınıflandırılması Sağlık Hizmetleri Sağlık Sektör Ürünleri Hastanenin Tanımı Hastanelerin Sınıflandırılması Hastanenin Özellikleri Mükellefiyet Vergi Muafiyet ve İstisnaları Gelir ve Kurumlar Vergisi KDV Özellikli Durumlar Finansal/Maliyet/Tıbbi Muhasebe Sağlık İşletmelerinde Muhasebe Sistemleri Hastane Kayıtları Giderler Gider Yerleri Gider Türleri Hesap Planı 2

Küresel Bakış Sağlık harcamaları hemen tüm ülkelerde yüksektir (Ülkelerin genelinde GSMH nın % 4 ü ile % 12 si arasında değişiklik göstermektedir) yüksek harcamaya rağmen hizmet kalitesi ve hizmete erişim beklenen düzeylerde değildir. Hem hastalarda, hem sağlık çalışanlarında memnuniyet düzeyleri düşüktür. Sağlık çalışanlarının sayısı, olması gerekenin altındadır. Hemen her ülkede doktor ve hemşire açığı vardır 4

Küresel Bakış 5

Küresel Bakış 6

Küresel Bakış 7

Küresel Bakış 8

Küresel Bakış 9

Küresel Bakış 10

Sağlık İşletmelerinin Sınıflandırılması Hukuki Yapı Gerçek Tüzel Faaliyet Endüstri Ticari Hizmet Ölçek Mikro Orta Makro Dev Faaliyet Süresi 7/24 Mesai Saati Sezonluk Hizmet Sunulan Birey Herkes Mensup Mükellefiyet Tam Dar Mükellefiyet Kamu Özel Yabancı Karma Vergilendirme Muaf Götürü Gelir Kurumlar 11

Sağlık Hizmetleri Koruyucu Sağlık Hizmetleri SAĞLIK HİZMETLERİ Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri Rehabilitasyon Hizmetleri Sağlığın Geliştirilmesi 12

Sağlık Hizmetleri Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri Koruyucu Sağlık Hizmetleri Rehabilitasyon Hizmetleri Sağlık Hizmetleri 13

Sağlık Sektör Ürünleri Üst kademe sağlık yönetimi hizmetleri, Sağlık insan gücü eğitimi hizmetleri, Koruyucu sağlık hizmetleri, Yataklı tedavi hizmetleri, Ayakta tedavi hizmetleri, Poliklinik ve muayenehane hizmetleri, Laboratuar hizmetleri, İlaç, aşı, serum vb. üretim ve satış hizmetleri, İlaç dağıtım hizmetleri, Eczane hizmetleri, Tıbbi cihaz ve tıbbi malzeme üretim ve satışı, Ortez ve protez üretim ve satışı, Ambulans hizmetleri, Adli tıp hizmetleri, Hudut ve sahiller sağlık hizmetleri, Sağlık güvenliği hizmetleri 14

Koruyucu Sağlık Hizmeti Sağlık Evi Sağlık Ocağı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri (AÇSAP) Verem Savaş Dispanseri Sıtma Savaş Birimleri Deri ve Tenasül Hastalıkları Dispanserleri Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi Toplum Sağlığı Merkezi ve Toplum Sağlığı Birimi Aile Hekimliği ve Aile Sağlığı Merkezi 15

Tedavi Hizmeti Özel Muayenehane Günübirlik Cerrahi Merkezi Evde Bakım Hastaneler 16

Hastane Dünya Sağlık Örgütü Hastaları kontrol altında tutan, tanı ve tedavilerinin yanı sıra rehabilitasyon hizmetleri veren sağlık kuruluşlar Sağlık Bakanlığı hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin, ayakta veya yatarak müşahede, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri aynı zamanda doğum yapılan kurumlar 17

KAMU HASTANELERİ Hastanelerin Sınıflandırılması (Mülkiyet) -Sağlık Bakanlığı -Üniversiteler -Milli SavunmaB. -Belediyeler -Dernekler -Vakıflar -Azınlıklar -Yabancılar -Özel ÖZEL HASTANELER 18

Hastanenin Özellikleri 7/24 hizmet Zorunlu risk yönetimi Matris örgütlenme İnsan memnuniyeti Zorunlu atık yönetimi Hizmet içi Eğitim Bilgi teknolojileri kullanımı 19

Mükellefiyet-GVK/KVK GVK 37.md Hastane İşletmeciliği Ticari Faaliyet Ticari Kazanç Gelir Vergisi KVK 1.md Hastane İşletmeciliği Ticari Faaliyet Kurum Kazancı Kurumlar Vergisi Gelir Vergisi Kanunu Şahıs İşletmesi Adi Ortaklık Şahıs Şirketi Kurumlar Vergisi Kanunu Sermaye Şirketi Dernek İktisadi İşletmesi Vakıf İktisadi İşletmesi 21

Mükellefiyet-GVK/KVK-Muafiyet Muaf Kamu idare ve kuruluşlarına ait hastaneler KV den muaftır(kvk 4.md) Üniversite hastaneleri (Vakıf üniversitesi hastaneleri dahil) KV den muaftır (YÖK Kanunu 56.md) Muaf Değil Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ait hastaneler KV tabidir. Kamuya yararlı derneklere ait hastanelerde elde edilen kazançlar KV tabidir. 22

KVK-İndirim İndirim Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan.. tıbbi raporlama,. ürün testi,..ve.. ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın %50'si (KVK 10/ğ.md) 23

KDV-istisna (17.md) Kurum İşlem İstisna İstisna değil Genel ve Katma bütçeli daireler, il özel idareleri, Belediyeler ve köyler, Üniversiteler ve döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, Siyasi partiler ve sendikalar, kanunla kurulan /tüzelkişiliğe haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar işletmek veya yönetmek suretiyle ifa ettikleri kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetler sağlık hizmeti sunanların teşhis ve tedaviye yönelik olarak birbirlerine yapacakları teslim ve hizmetler Kapsamdaki Kurumların, Kapsama Giren İşlemleri KDV den İSTİSNA Kapsam dışı kurumların, kapsama giren/girmeyen işlemleri KDV den İSTİSNA DEĞİL 24

Özellikli Durumlar Sağlık Hizmetlerinde KDV Uygulamaları Sağlık İşletmelerinde Hekimlerin Ücretlendirme ve Vergilendirme Modelleri Tıbbi Görüntüleme,Tahlil, EKG gibi Faaliyetlerin Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Değerlendirilmesi Özel Hastanelerin SGK dan Tahsil Edemediği Hizmet Bedellerinin KDV ve KV yönünden Değerlendirilmesi SGK Muayene Katılım Payının Tahsilinde Düzenlenecek Belge Son Kullanım Tarihi geçen Tıbbi Malzemede KDV Sorunu Diğer Özellikli Durumlar 25

Sağlık Sektöründe KDV Oranları II-B-17 İnsan gıdası olarak kullanılan mamalar, insan ve hayvan sağlığı için kullanılan antiserumlar, immunglobulinler, kan ve kan kompenentleri ile kan ürünleri, aşılar II-B-18 Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılan veya ithaline izin verilen beşeri tıbbi ürünler, bu ürünlerin terkibinde bulunan etkin maddeler ve etkin madde üretiminde kullanılan hammaddeler (2012/2931- BKK, Yürürlük: 25/03/2012 ve 2008/13902-BKK, Yürürlük 20/07/2008) II-B-21 İnsan ve hayvan sağlığına yönelik; koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi, rehabilitasyon ve ambulans hizmeti II-B-22 Tıbbi Cihaz ve malzemeler (2008/13902-BKK, Yürürlük 20/07/2008), GTİP 26

Sağlık Hizmetlerinde KDV Oranı 25.11.2016 Öncesi İlgili Bakanlıklar ya da kanunlarla izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilen insan veya hayvan sağlığına yönelik koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri (hayvan ırkının ıslahına yönelik hizmetler dahil), ambulans hizmetleri, 25.11.2016 Sonrası İlgili Bakanlıklar ya da kanunlarla izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilen insan veya hayvan sağlığına yönelik koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri (hayvan ırkının ıslahına yönelik hizmetler dahil) ambulans hizmetleri %8 ile bu hizmetleri ifa edenlere hekimlerce veya hekimler vasıtasıyla verilen hizmetler 27

Sağlık Hizmetlerinde KDV Oranı Sağlık Konaklama Ulaşım Konaklama %8 Ulaşım Sağlık Ulaşım Sağlık Konaklama %8 28

Sağlık Hizmetlerinde KDV Oranı- 25.11.2016 Öncesi FAALİYET: İzine tabi insan ve hayvan sağlığına yönelik sağlık hizmeti %8 ORGANİZASYON: İzine sahip bakanlık/kanunlarla izin verilen Gerçek/tüzel kişi Özel Hastane Ruhsatname Faaliyet İzin Belgesi Tıp Merkezi Ruhsatname Faaliyet İzin Belgesi Poliklinik Ruhsatname Muayenehane Uygunluk Belgesi KONU: koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi, rehabilitasyon ve ambulans hizmeti 29

Sağlık Hizmetlerinde KDV Oranı- 25.11.2016 Sonrası FAALİYET: İzine tabi insan ve hayvan sağlığına yönelik sağlık hizmeti %8 ORGANİZASYON: İzine sahip bakanlık/kanunlarla izin verilen Gerçek/tüzel kişi GERÇEK KİŞİ hekimlerce verilen hizmetler GERÇEK/TÜZEL KİŞİ hekimler vasıtasıyla verilen hizmetler HİZMETİ İFA EDENLERE KONU: koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi, rehabilitasyon ve ambulans hizmeti %8 %18 30

KDV Tevkifatı İnsan veya hayvan sağlığına yönelik koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmeti ifa eden hekimlerin (veteriner hekimler dahil) KDV mükellefi olan veya belirlenmiş alıcılar kapsamına giren hastane, klinik gibi sağlık kuruluşlarına verdiği bu hizmetler için düzenlediği fatura, serbest meslek makbuzu gibi belgelerde hesapladığı KDV için tevkifat uygulanmayacaktır 31

Hekimlerin Ücretlendirme ve Vergilendirme Modelleri Ücret Ödemeleri İşverene tabi İşyerine bağlı Hizmet karşılığı verilen menfaat Serbest Meslek Ödemeleri Mesleki bilgi ve ihtisas İşverene tabi değil Sermayeden ziyade şahsi mesai Ticari mahiyette olmayan kazanç Şirket Kuruluşu/Hizmet Ödemeleri Ticari kazanç Hizmet sunumu Hekimler ortak/sermayedar 33

Hekimlerin Ücretlendirme ve Vergilendirme Modelleri/SMK Sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin iş verene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılması Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar da serbest meslek erbabıdır (66/2.md) Serbest Meslek faaliyetinde bulunan kollektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da, serbest meslek kazancıdır (GVK 65/3.md) Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması BU VASFI DEĞİŞTİRMEZ (GVK 66.md) hekim makbuz kesecek, hastane stopaj yaptıktan sonra KDV de içeren tutarı hekime ödeyecektir. Hekim yıl sonunda beyanname vererek GV stopajını mahsup edecektir 34

Hekimlerin Ücretlendirme ve Vergilendirme Modelleri/Ücret Hastane ile hekim arasında sözleşme(hizmet Akdi Belgesi-İş sözleşmesi) imzalanıyor Oda ve bölüm tahsisi (kirasız), Kendi adına onay almadan hasta kabul edememe, İzinsiz başka kuruluşta çalışamama, İzin,nöbet ve mesai saatlerinin hastane tarafından belirlenmesi Hizmet bedelinin çalışılan süreyle bağlantılı ödenmesi hükümlerini taşıyan sözleşmeler yaygın olarak yapılmaktadır. Hastaneler tarafından Sağlık İl Müdürlüğüne ibraz edilerek MEDULA sistemine kayıt edilmekte, hekim için çalışma izni verilmektedir. sözleşmelerde hukuken; emir-talimat ilişkisi mevcut Hekimlerin, hiyerarşik zincir içerisinde, işverenin direktifi altında çalışması, hizmet akdi gibi değerlendirilmelidir. Serbest meslek kazançlarındaki işverene tabi olmama şartı yerine getirilmiyor 35

Hekimlerin Ücretlendirme ve Vergilendirme Modelleri/Ücret hizmet sözleşmesi bulunması, işverene tabiiyet, işyerine bağlılık, işverenin emir ve talimatları altında çalışma ücretin varlığına dayanak sayılmaktadır (VUK 40 no.lu sirküler) Hastanenin GV stopaj ve SGK primi ödeme yükümlülüğü Sadece belirli cerrahi müdahaleyi yapmak için hastaneye gelen cerrah, hastaya doğrudan makbuz düzenleyecek, hastane masrafları ise hastane tarafından hastaya fatura edilecektir. Sadece Belirli bir hastaneyle çalışırken kendi işyerinde de hasta kabul edebilmesi, bütün mesaisiyle, hastaneye bir emir komuta zinciri ile bağlı olmak yerine BAĞIMSIZ faaliyet göstermesi, SADECE BELİRLİ VAKALAR VEYA BELİRLİ SAATLER İÇERİSİNDE KALMAK KAYDIYLA hastaneye hizmet vermesi durumunda serbest meslek faaliyetine devam ettiği kabul edilir. 36

Hekimlerin Ücretlendirme ve Vergilendirme Modelleri/Şirket hekimin ortak olduğu şirket,hastaneyle sözleşme yapar ve kendi ortak yada çalışanlarından temin edeceği doktorluk hizmetini yani işgücünü hastaneye, belli bir bedel mukabilinde tahsis eder Sözleşmeye göre KDV li fatura keser. Şirket ortaklarına huzur hakkı, kar payı veya tedarikçi masrafı (SM makbuzu) olarak ödeme yapar 37

Ücrette Vergi ve Sigorta Yükü Bilgi Hastane Hekim Vergi Yükü %15-%35 Ek Vergi Yok Sigorta 4/a Yok KDV Yok Yok Yasal Belge/Kayıt Ücret Bordrosu Yok 38

SMK Vergi ve Sigorta Yükü Bilgi Hastane Hekim Vergi Yükü %20 %15-35 Sigorta Yok 4/b KDV %8 Tahsil ve Ödeme Yasal Belge/Kayıt SM Makbuz kayıt SM Makbuzu düzenler ve Defter Tutar 39

Şirket Vergi ve Sigorta Yükü Bilgi Hastane Hekim Vergi Yükü Sigorta Yok Yok 3 alternatifte Değişken 4/b KDV Yasal Belge/Kayıt %8 Fatura kayıt Tahsil ve Ödeme Fatura keser ve Defter Tutar 40

Mesleki Faaliyet Tıbbi Görüntüleme,Tahlil, EKG gibi Faaliyetler -Mesleki bilgi -cihaz ve cihaz önemli yatırım gerektirmez -diş hekimi -Sermaye -cihaz ve cihaz önemli yatırım gerektirir -diş protezcisi Ticari Faaliyet 42

Tıbbi Görüntüleme,Tahlil, EKG gibi Faaliyetler Mesleki Faaliyet Teşhis ve muayene yapılan yerde faaliyetin devamı olarak verilen ilave hizmetler (mesleki) Ticari Faaliyet Hekimin aynı yerde mesleki faaliyette bulunmaması halinde ticari Röntgen, ultrason, tahlil laboratuvarı 43

Tıbbi Görüntüleme,Tahlil, EKG gibi Faaliyetler/Yükümlülükler Ticaret Erbabı Bilanço/İşletme esasına göre defter Fatura düzenler Tahakkuk esası Ödeme kaydedici cihaz bulundurur Serbest Meslek Erbabı Serbest Meslek Kazanç defteri SM makbuzu düzenler Tahsil esası (KDV?) POS cihazı bulundurur (Ödeme kaydedici Cihaz) 44

Özel Hastanelerin SGK dan Tahsil Edemediği Hizmet Bedellerinin Durumu Hizmet Satın Alım Sözleşmesi (Protokol) Sağlık Uygulama Tebliği 46

Özel Hastanelerin SGK dan Tahsil Edemediği Hizmet Bedellerinin Durumu Özel Hastane SUT Hizmet Satınalma Sözleşmesi SGK Özel Hastane Teşhis/Tedavi Hizmeti Katılım Payı Tahsilatı Sigortalı Hasta Özel Hastane Fatura SGK SGK Ödeme Özel Hastane 47

Özel Hastanelerin SGK dan Tahsil Edemediği Hizmet Bedellerinin Durumu Hizmetin Yerindeliği Faturanın Uygunluğu Faturanın Doğruluğu SGK/Kesinti Verilmeyen Hizmet Tanımlanmamış İlaç Tanımlanmamış Hizmet Yüksek Fiyat SGK/Denetim 48

Özel Hastanelerin SGK dan Tahsil Edemediği Hizmet Bedellerinin Durumu KV/Alacak Şüpheli Alacak Değersiz Alacak 02.01.2012, B.07.4.DEF.0.24.10.00.2011/KDV- KVK 02.08.2006, B.07.1.GİB.4.34.19.02/VUK-1-229- 12373 KDV Değişiklik İndirim Gider Danıştay 9.Daire 31.03.2010,E: 2008/5755, K: 2010/1567 21.04.2012, B.07.1.GİB.4.42.17.02-VUK-2-38 30.07.2005, B.07.1.GİB.0.29/2921-229-575-30421 49

SGK Muayene Katılım Payının Tahsilinde Düzenlenecek Belge Zorunluluk Belge POS SGK GT-Tahsilat Zorunluluğu Muayene Katılım Payı Tahsilat işlemi Fatura Düzenlenmesine gerek yok POS tahsilatı KDV1-Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmet Bedelleri beyanı 51

Son Kullanım Tarihi Geçen Tıbbi Malzemede KDV Sorunu Zayi KDV 30/c KDV UGT İndirilecek KDV Çıkarılır İlave edilecek KDV Gider Değer Düşüklüğü Zararın Satış KDV indirim hakkı devam ediyor Emsal Bedel Ekonomik Ömrünü Dolduran tıbbi malzeme Diğer İmha edilmesi Takdir komisyon kararı Emsal bedeli ile maliyet bedeli arasındaki tutar gider kdv son kullanım tarihi geçmiş, hasar görmüş, miadı dolmuş, bozulmuş, ekonomik değerini kaybetmiş tıbi malzeme 53

Diğer Özellikli Bazı Durumlar Turistlere Verilen Hizmetler Özel Hastanelerce turistlere yapılan hizmetler, hizmetten Türkiye de yararlanıldığından ihracat istisnası kapsamında değerlendirilemez. Yurtdışından Alınan Komisyon Faturaları Özel Hastanelerce yurtdışından komisyon faturası karşılığı gönderilen hastalar nedeniyle yurtdışında mukim firmalardan alınan hizmetler, hizmetten yurtiçinde faydalanıldığından KDV ye tabidir. Yurtdışında yerleşik firmaya ödenen komisyon bedeli üzerinden hesaplanan KDV sorumlu sıfatıyla ödenip indirim konusu yapılacaktır Yabancı Ülke Diplomatlarına Verilen Sağlık Hizmetleri Yabancı ülke diplomatlarına verilen sağlık hizmetlerinde, istisnanın fatura üzerinden uygulanmasına son verilmiştir. Düzenlenen faturalarda KDV gösterilerek beyan edilmesi gerektiği unutulmamalıdır 55

Muhasebe Uygulamaları Finansal Muhasebe Maliyet Muhasebesi Tıbbi Muhasebe Gider Yeri Gelir Yeri 57

Finansal Muhasebe 58

Maliyet Muhasebesi 59

Tıbbi Muhasebe Süreci 60

Sağlık İşletmelerinde Muhasebe Sistemleri ÖZEL HASTANE FİNANSAL MUHASEBESİ (THP, UFRS, VUK, TTK, SPK) GENEL VE MERKEZİ BÜTÇE MUHASEBESİ (Muhasebe-i Umumiye Kanunu, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği, Devlet Muhasebesi Standartları, Kamu İhale Kanunu, Harcırah Kanunu, Devlet Memurları Kanunu) (SB, MEB, YÖK, Belediyeler, MB, MSB, SAYIŞTAY) DÖNER SERMAYE MUHASEBESİ (THP) (Sayıştay, Maliye Bakanlığı) DERNEK VE VAKIFLAR MUHASEBESİ (Dernekler Kanunu, Medeni Kanunu Vakıflar Hakkında Tüzük) (İçişleri Bakanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü) TAŞINIR MALLARA İLİŞKİN MUHASEBE (Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Taşınır Mal Yönetmeliği Genel Yönetim Muhasebe Standartları) 61

Hastane Kayıtları Kurumlarda kağıt üzerinde tutulan, kurum dışına çıkmayan ve hukuken ıslak imza gerektirmeyen poliklinik defterleri, laboratuar defterleri, yatan hasta takip kartları, anamnez formları, tedavi takip kartları gibi sağlık kayıtları ve belgeleri, lüzumu halinde istenilen içerik ve formatta çıktıları alınacak şekilde olmak şartı ile, elektronik imza uygulamaları yaygınlaşana kadar, belirtilen standart ve kurallar çerçevesinde gerekli yedekleme ve güvenlik önlemleri alınarak yapılandırılan kurumlar sadece elektronik ortamda tutabilir, iş ve işlemler bu ortamda gerçekleştirilebilir 62

Giderler Gider Türlerine Göre İşletme Fonksiyonlarına Göre Gider Merkezlerine Göre Yüklenme Biçimine Göre Kontrol Edilebilirliğine Göre Fiili Olma Durumuna Göre İlk Madde ve Malzeme Giderleri Genel Yönetim İşçi Ücret ve Giderleri Üretim Giderleri Esas Üretim GM Giderleri Direkt Giderler Kontrol Edilebilen Giderler Fiili Giderler Memur Ücret ve Giderleri Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmet Giderleri Vergi, Resim ve Harç Giderleri Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri Satınalma Giderleri Yardımcı Üretim GM Giderleri Amortisman ve Tükenme Payları Finansman Giderleri Çeşitli Giderler Finansman Giderleri Araştırma ve Geliştirme Giderleri Yardımcı (Destek) GM Giderleri Endirekt Giderler Kontrol Edilemeyen Giderler Standart Giderler 63

Sağlık İşletmelerinde Gider Yerleri Esas Üretim Gider Merkezleri Giderleri: İşletmenin ana faaliyet konusu olan mamul ya da hizmetin üretildiği ana gider merkezleridir. Örneğin, bir hastanede sağlık hizmetlerinin sunulduğu veya hastayla buluştuğu poliklinik, servis gibi yerler esas üretim gider merkezleridir KBB polikliniği giderleri, Kardiyoloji polikliniği giderleri, Pediatri polikliniği giderleri, KBB servisi giderleri, Kardiyoloji servisi giderleri, Pediatri servisi giderleri gibi vs 64

Sağlık İşletmelerinde Gider Yerleri Yardımcı Üretim Gider Merkezleri Giderleri: Esas üretim gideri dışında kalan, işletmenin ana faaliyet konusu olan mamul ya da hizmetin üretilmesiyle doğrudan ilişkisi olmayan, ancak faaliyetlerin sürdürülebilmesi için gerekli olan gider merkezleridir. Örneğin, bir hastanede sağlık hizmetinin sunulmasına katkı sağlayan laboratuar, röntgen birimi, tomografi birimi gibi yerler yardımcı üretim gider merkezleridir. Laboratuar birimi giderleri, Röntgen birimi giderleri, Tomografi birimi giderleri gibi 65

Sağlık İşletmelerinde Gider Yerleri Yardımcı (Destek) Hizmet Gider Merkezleri Giderleri: İşletmenin ana faaliyet konusu olan mamul ya da hizmetin üretiminin dışında faaliyet gösteren ve tüm gider merkezlerine destek veren gider merkezleridir. Örneğin, bir hastanede sağlık hizmetinin sunulduğu poliklinik gibi esas gider merkezlerinin, hizmetin sunumuna katkı sağlayan laboratuar Başhekimlik giderleri, Finansman birimi giderleri, Kalite birimi giderleri, Hasta kabul birimi giderleri, Ev idaresi birimi giderleri, Yemekhane giderleri gibi 66

Sağlık İşletmelerinde Gider Türleri Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri: Sağlık kurumlarında direkt ilk madde ve malzemeler, üretilen sağlık hizmeti için gerekli olan ve her hizmet için tüketimi izlenilen madde ve malzemelerdir. Örneğin, enjeksiyon işleminde kullanılan disposable iğne, bütün tıbbi malzemeler ve ilaçlar. Sağlık kurumlarında kullanılan malzemeler genel olarak (direkt ve endirekt ayrımı yapılmadan) 8 ana grupta toplanmaktadır. 1. Tıbbi malzeme, 2. İlaç, 3. Kimyasal malzeme, 4. Kırtasiye, 5. Temizlik malzemesi, 6. Tuhafiye malzemesi, 7. Genel malzemeler, 8. Teknik malzemesi. 67

Sağlık İşletmelerinde Gider Türleri Direkt İşçilik Giderleri: Sağlık kurumlarında direkt işçilik giderleri, Sağlık hizmetini üretmek için maliyetlere doğrudan yüklenen işçilik giderleri. Örneğin, herhangi bir hastalığın tedavisi için hastaneye gelen hastaya bakan hekimin gideri direkt işçilik gideridir. Sağlık kurumlarında çalışan personeli genel olarak (direkt ve endirekt ayrımı yapılmadan) 4 grupta toplayabiliriz. 1. Sağlık Personeli(Doktor, Hemşire, ATT) 2. Yardımcı Sağlık Personeli 3. Teknik Personel 4. İdari Personel 68

Sağlık İşletmelerinde Gider Türleri Genel Üretim Giderleri: Direkt işçilik ve malzeme dışında üretimle ilgili olan bütün giderlerdir. Sağlık hizmeti üretimi dışında kalan bütün hastane faaliyetlerinin giderlerini sağlık hizmetleri genel üretim gideridir. Örneğin, çamaşırhane, yemekhane, bakım onarım, elektrik giderleri gibi. 69

TEŞEKKÜRLER alp.aktas@actmm.com.tr 70