Bart n İli Turizm Eylem Plan (2012-2017)

BAKKA BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI KATKILARIYLA BASILMIŞTIR.

SUNUŞ Bartın, Yaklaşık 3000 yıllık tarihi, üzerinde şehir ile deniz arasında taşımacılık yapılan ülkemizdeki tek ırmağı, Sular ilahisi olarak tanımlanması, bünyesinde barındırdığı yüzlerce taşınmaz kültür varlığıyla ve doğal güzellikleriyle her zaman ilgi çekmiştir. Ekolojik turizmin gözdelerinden Küre Dağları, Çeşm-i Cihan olarak tanımlanan Amasra ilçesi ve çok sayıda plajıyla turizm alanında yakalanan bu fırsatın sürdürülebilir olması ve koruma kullanma dengesi içinde gelişip büyümesi yapılacak araştırma çalışmalarına dayanan bir planlama ile mümkün olacaktır Bu amaçla hazırlanan Bartın Turizm Eylem Planı ile başta, şehrin turistik envanteri, turistik talebi ve turistik kapasitesi hakkında durum analizi yapılmış daha sonra da gelecek beş yıl için hedefler planlanmıştır. Elde edilen bilgilere dayanılarak, Bartın turizminin sağlıklı yürütülmesi için gerekli eylemlerin neler olduğuna yönelik değerlendirmeler yapılmıştır. Bartın ın turizm sektörü içindeki etkisi, rolü ve önümüzdeki 5 yıl içindeki beklentilerine yönelik; Sektör temsilcileri, Sivil Toplum Kuruluşları, Seyahat Acenteleri, Restoran işletmecileri, Otel İşletmecileri, Bartın dışında bulunan ve İlimizin turizmi ile ilgili ticari bağı olan kişi ve kuruluşlar ile yapılan anketler sonucu oluşan Bartın İli Turizm Eylem Planı 2012-2016, titiz bir çalışmanın sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Amacımız ve hedeflerimiz, turizm değerlendirmesi tespit, tanım ve tasnifini yapmak tüm insanlığın yararına sunmak. Plan kapsamında;bölgenin ve ilimizin turizm sektörü kullanılarak daha çok turistin ilimize gelmesini sağlamak ve bu gelen turistin memnun ayrılmasına yönelik çalışmaların neler olduğu yönünde bilimsel bir veri tabanının oluşturulmasıdır. Unutmamak gerekir ki yapılan inceleme ve araştırmalar ne kadar gerçekçi olursa olsun bir tespittir ve bu tespitleri doğru yorumlayıp başarıyla hayata geçirebilmesi konunun sahiplerinin ilgi ve becerisine sahiptir. Önümüzdeki beş yıla yönelik planın hazırlanması aşamasında emeği ve katkıları olan, bu çalışmaya katılarak görüş ve düşüncelerini paylaşan katılımcılara içtenlikle teşekkür ediyorum. İsa KÜÇÜK Bartın Valisi III

Bartın İli Turizm Eylem Planı (2012-2016) Bart n İli Turizm Eylem Plan (2012-2017) BARTIN İLİ TURİZM EYLEM PLANI TABLO DİZİNİ... ii GRAFİK DİZİNİ... ii KISALTMALAR... 1 TEŞEKKÜR... 2 A. AMAÇ... 3 B. GEREKÇE... 3 C. YÖNTEM... 5 D. SEKTÖRANALİZİ ve DEĞERLENDİRME... 7 1 TÜRKİYE VE BÖLGESİNDEKİ YERİ... 7 2 DOĞAL, KÜLTÜREL, TARİHİ VE ARKEOLOJİK DEĞERLER... 7 3 TURİZM VERİLERİ... 10 3.1 Turizm Değer Zinciri ve Paydaş Analizi... 10 3.2 Arz Boyutu... 10 3.2.1 Konaklama, Yeme-içme Tesisleri ve Seyahat Acenteleri... 10 3.2.2 Değer Zincirindeki Diğer Paydaşlar... 34 3.2.3 İlgili Resmi Kurum, Belediye, Üniversite, STK lar n Projeleri... 38 3.3 Talep Boyutu (Yerli-yabanc )... 40 4 KARŞILAŞTIRMA (Benchmarking)... 41 5 GZTF ANALİZİ (Güçlü- Zay f Yönler F rsatlar ve Tehditler)... 57 E. POLİTİKA VE STRATEJİ... 60 1 VİZYON VE POLİTİKALAR... 60 2 İLKELER VE AMAÇLAR... 61 3 HEDEF PAZARLAR... 63 F. EYLEM PLANI... 65 G. İZLEME VE DEĞERLENDİRME... 88 H. YÖNETİM MODELİ... 108 KAYNAKÇA... 110 BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. V i

Bartın İli Turizm Eylem Planı (2012-2016) Bart n İli Turizm Eylem Plan (2012-2017) TABLO DİZİNİ Tablo 1: Kişi Baş na Düşen Gayri Safi Yurt İçi Milli Has la (USD)... 3 Tablo 2: Bart n ve Çevre İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik S ralamalar... 3 Tablo 3: Kurumsal Olmayan Nüfusun Y llara Göre İşgücü Durumu... 4 Tablo 4: Bart n ve Bat Karadeniz Göç Verileri... 4 Tablo 5: Bart n İlinin Önemli İl ve İlçe Merkezlerine Olan Uzakl ğ... 7 Tablo 6: Bart n İli Doğal, Kültürel, Rekreasyonel, Tarihi ve Arkeolojik Değerler Listesi... 8 Tablo 7: Bart n İlindeki Bakanl k Belgeli Konaklama Birimleri ve Kapasiteleri... 10 Tablo 8: Bart n İlindeki Belediye Belgeli Konaklama Birimleri ve Kapasiteleri... 11 Tablo 9: Bart n İlindeki Belediye Belgeli Pansiyon Birimleri ve Kapasiteleri... 12 Tablo 10: Bart n İlindeki Konaklama Tesisleri ve Yatak Say lar... 12 Tablo 11: İstihdam Edilen İşgören Say s... 13 Tablo 12: Bart n İli Konaklama Tesisleri Anketi... 16 Tablo 13: Bart n İlindeki Yeme-İçme Tesisleri ve Kapasiteleri (Münferit)... 21 Tablo 14: Bart n İlinde Yöresel Yemek Sunan Yeme-İçme Tesisleri ve Kapasiteleri... 21 Tablo 15: Bart n İlindeki Bakanl k ve Belediye Belgeli Eğlence Tesisleri ve Kapasiteleri... 22 Tablo 16: Bart n İli Yeme-İçme Tesisleri Anketi... 23 Tablo 17: Bart n İli İçerisindeki Seyahat Acenteleri... 24 Tablo 18: Bart n İli İçerisindeki Seyahat Acenteleri Anketi... 27 Tablo 19: Bart n İli D ş ndaki Seyahat Acenteleri Anketi... 28 Tablo 20 Müze Ziyaretçi Say lar... 35 Tablo 21: Turizm Sektörü Değer Zinciri ve Paydaş Analizi... 37 Tablo 22: Y llar İtibari İle Bart n İline Gelen Turist Say s... 40 Tablo 23: Bart n, Kastamonu, Amasya ve Eskişehir İllerine Konaklama İstatistikleri... 45 Tablo 24: Amasra, Akçakoca ve Erdek İlçelerine Ait Konaklama İstatistikleri... 50 Tablo 25: Kurucaşile ve Seferihisar İlçelerine Ait Konaklama İstatistikleri... 53 Tablo 26: Ulus ve Çaml hemşin İlçelerine Ait Konaklama İstatistikleri... 56 Tablo 27: GZFT Analizi... 57 Tablo 28: Eylem Plan... 65 Tablo 29: Eylem Plan Başar Ölçüm Sistemi... 89 Tablo 30: Eylem Plan ndan Sorumlu Olacak Kuruluşlar... 106 Tablo 31: Eylem Plan nda Görev Alacak İlgili Kuruluşlar... 107 GRAFİK DİZİNİ Grafik 1: Bart n, Eskişehir, Kastamonu ve Amasya İllerindeki Konaklama Tesislerine Ait Yatak Say lar... 47 Grafik 2: Bart n, Eskişehir, Kastamonu ve Amasya İllerinde Yatak Baş na Düşen Kişi Say s... 47 Grafik 3: Bart n, Eskişehir, Kastamonu ve Amasya İllerindeki Yerli Ziyaretçi Gecelemelerinin Toplama Oran... 47 Grafik 4: Amasra, Akçakoca ve Erdek İlçelerindeki Konaklama Tesislerine Ait Yatak Say lar... 51 Grafik 5: Amasra, Akçakoca ve Erdek İlçelerinde Yatak Baş na Düşen Kişi Say s... 51 Grafik 6: Amasra, Akçakoca ve Erdek İlçelerindeki Yerli Ziyaretçi Gecelemelerinin Toplama Oran... 51 Grafik 7: Eylem Plan nda Görev Alacak Sorumlu Kuruluşlar... 106 Grafik 8: Eylem Plan nda Görev Alacak İlgili Kuruluşlar... 107 VI BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. ii

Bartın İli Turizm Eylem Planı (2012-2016) KISALTMALAR BAGIAD BAKKA BAKİAD BTSO ÇEKÜL DKMPGM DSİ DLH ESO KDMP KOSGEB MAB SAFTİD STK TAFED TMYO TUREB TURSAB TTK TYD : Bart n Genç İş Adamlar Derneği : Bat Karadeniz Kalk nma Ajans : Bart n Aktif İşadamlar Derneği : Bart n Ticaret ve Sanayi Odas : Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tan tma Vakf : Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel : Devlet Su İşleri : Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanlar : Esnaf ve Sanatkârlar Odas : Küre Dağlar Milli Park : Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanl ğ : Mağara Araşt rma Birimi : Safranbolu Turizm İşletmecileri Derneği : Sivil Toplum Kuruluşu : Türkiye Aşç lar Federasyonu : Turizm Meslek Yüksek Okulunun : Turist Rehberleri Birliği : Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği : Türkiye Taş Kömürü Müessesesi : Turizm Yat r mc lar Derneği BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 1 1

Bart n Bartın İli Turizm Eylem Planı Plan (2012-2016) (2012-2017) TEŞEKKÜR Eylem Plan n n Planının haz rlanmas ndaki hazırlanmasındaki katk lar ndan katkılarından ötürü profesyonel turist rehberi İsmail AKTAŞ a, Bart n Bartın Üniversitesi Peyzaj Mimarl ğ Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa ARTAR a, Bart n Bartın Üniversitesi Üniversitesi Bart n Bartın Meslek Meslek Yüksekokulu Yüksekokulu Turizm Turizm ve ve Otel Otel İşletmeciliği İşletmeciliği Programı Program Öğretim Öğretim Görevlisi Gökhan EMİR e, UNDP-Türkiye Orman Koruma Alanları Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi Yönetici Yardımcısı Yıldıray LİSE ye, WWF-Türkiye Orman Koruma Alanları Yöneti- Görevlisi Gökhan EMİR e, UNDP-Türkiye Orman Koruma Alanlar Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi Yönetici Yard mc s Y ld ray LİSE ye, WWF-Türkiye Orman Koruma Alanlar minin Güçlendirilmesi Projesi Sorumlusu Duygun BAŞTANLAR a, Safranbolu Turizm İşletmecileri Yönetiminin Derneği ne, Karabük Güçlendirilmesi Üniversitesi Projesi öğretim Sorumlusu görevlisi Yrd. Duygun Doç. BAŞTANLAR a, Dr. Nuray TÜRKER e Safranbolu ve ev pansiyoncusu ve turizm Derneği ne, gönüllüsü Karabük Galip ARSLAN a, Üniversitesi Ahmet öğretim Saffet görevlisi ATİK e, Yrd. Cem Doç. ATİK e Dr. Nuray ve Oya TÜRKER e UYSAL a Turizm İşletmecileri ve teşekkür ev pansiyoncusu ederiz. ve turizm gönüllüsü Galip ARSLAN a, BEL-DA Ltd. Şti. ne, Ahmet Saffet ATİK e, Cem ATİK e ve Oya UYSAL a teşekkür ederiz. 2BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 2

Bartın İli Turizm Eylem Planı (2012-2016) A. AMAÇ Uzun vadeli ve planlama yaklaş m n içeren strateji ve eylem planlar, kapsam dahilinde bulunan kaynaklar bütüncül bir yaklaş mla ele alarak, hedeflere istenilen vadede ulaşt rmas bağlam nda tüm kurum ve kuruluşlar n ele ald ğ bir çal şma tarz d r. Bart n il bütünü için beş y ll k süreç içerisinde turizm sektörünün geliştirilmesine yönelik eylem plan haz rlanmas bu çal şman n amac d r. B. GEREKÇE Kalk nmada rekabet koşullar n n öne ç kt ğ günümüzde, küresel bağlamda rekabetçi olabilmek için mevcut değerleri analiz etmek ve arkas ndan k yaslama (benchmarking) ve stratejik düşünme gibi yöntemler kullan larak belirlenen uygulanabilir eylemler ile halk n refah düzeyini artt rmak hedeflenmektedir. Kişi baş na düşen gayri safi yurt içi milli has la değerlerine bak ld ğ nda Bart n ilinin gerek komşu illerin gerekse Türkiye ortalamas na göre oldukça düşük kald ğ görülmektedir (Tablo 1 ). 2001 y l verilerine göre kişi baş gayri safi yurt içi has la miktar Bart n ili için 1.061$ iken, TR81 bölgesinin diğer iki ili olan Zonguldak ve Karabük illerinde bu rakam Bart n ilinin çok üstündedir. Yine Türkiye ortalamas na bak ld ğ nda 2.146 $ ile Bart n ilinin neredeyse iki kat d r. Tablo 1: Kişi Baş na Düşen Gayri Safi Yurt İçi Milli Has la (USD) 2001 2000 1999 1998 1997 Bart n 1.061 1.355 1.335 1.403 1.294 Zonguldak 2.969 3.779 3.209 3.517 3.695 Karabük 1.587 2.236 2.325 2.724 2.714 Türkiye 2 146 2.941 2.847 3.176 3.021 Kaynak: www.tuik.gov.tr Bir başka değerlendirme kriteri olan gelişmişlik s ralamas nda da Bart n ilinin çevre illere göre yine geriden geldiği dikkat çekmektedir (Tablo 2). Tablo 2: Bart n ve Çevre İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik S ralamalar 2003 Araşt rmas 2010 Araşt rmas 1996'dan 2003'e S ra Değişimi 2003'ten 2010'a S ra Değişimi S ra Endeks S ra Endeks Bart n 55-0,4155 53-1,4700 1 2 Zonguldak 21 0,44906 27 1,4035-1 -6 Karabük 27 0,21332 28 1,3401-1 Kastamonu 51-0,37558 43-0,3892-4 8 Sinop 57-0,48518 49-1,1215 2 8 Kaynak: DPT (2003) İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik S ralamas Araşt rmas Baday Y ld z E., Sivri U., Berber M. (2010) Türkiye'de İllerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik S ralamas, Karadeniz Teknik Üniversitesi BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 3

Bart n Bartın İli Turizm Eylem Planı Plan (2012-2016) (2012-2017) Nitekim bu durum, işgücü verileri ile de örtüşmektedir. Tablo 3 den görüldüğü üzere, Türkiye geneline göre k smen daha düşük bir işsizlik oran varsa da Bat Karadeniz illeri aras nda TR81 bölgesinin işsizlik oran n n yüksekliği dikkat çekmektedir. Türkiye ortalamas ndan daha h zl nüfusu artan Bart n ili, şimdilik işsizlik s ralamas nda 81 il içerisinde 38. s radad r. Tablo 3: Kurumsal Olmayan Nüfusun Y llara Göre İşgücü Durumu TR 81 Bat Karadeniz Türkiye (Zonguldak, Bart n, Karabük) Y llar 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 İşgücü (1000) 421 450 424 1.805 1.816 1.743 23.805 24.748 25.641 İstihdam Edilenler (1000) 392 417 378 1.676 1.681 1.599 21.194 21.277 22.594 İşgücüne kat lma oran (%) 53,8 56,1 52,2 54,7 54,8 51,8 46,9 47,9 48,8 İşsizlik oran (%) 6,9 7,3 10,8 7,2 7,4 8,3 11 14 11,9 Kaynak: www.tuik.gov.tr Ekonomik göstergelerin, halk n gelir seviyesine yans mamas sonucu ortaya ç kan göç dalgas na ilişkin resmi veriler de, Bart n ilinin yaşam kalitesi aç s ndan zorluklar na işaret etmektedir. Özellikle 2009-2010 y llar aras nda yaklaş k 1000 kişinin Bart n ilini terk ettiği resmi verilerden anlaş lmaktad r (Tablo 4). Tablo 4: Bart n ve Bat Karadeniz Göç Verileri Toplam Nüfus Verdiği Göç Net Göç H z 2007 2008 2009 2010 2007-2008 Türkiye 70.586.256 71.517.100 72.561.312 73.722.988 2.273.492 2.236.981 2360079 0,00 0,00 0,00 Bat Karadeniz 4.477.457 4.478.029 4.512.288 4.518.786 162.363 159.957 183.046-4,35-2,4-11,16 Bart n 182.131 185.368 188.449 187.758 6.325 7.104 7.859 11,4 2,45-5,08 Kaynak: www.tuik.gov.tr Tüm bu rakamsal veriler neticesinde, İl in diğer sektörlerinin yan s ra, ülkemizin en önemli sektörlerinden biri olan turizm sektöründen daha fazla pay almas amac yla turizm sektörünün geliştirilmesi öngörülmüştür. Ancak turizmden kaynaklanan mevcut gelir seviyesi ilin turizmden yeteri kadar yararlanamad ğ n ve dolay s yla sektörü geliştirmek için bir tak m stratejilere ve eylem planlar na gereksinim duyulduğu tespit edilmiştir. Bu çal şma, yukar da belirtilen nedenlerden ötürü Bart n ilinin sahip olduğu turizm potansiyelinin daha iyi değerlendirilerek turizm sektörünün geliştirilmesine ve ilin turizm sektöründen daha fazla gelir elde edebilmesine ilişkin 2012-2017 y llar aras nda yap lmas gereken eylemleri içermektedir. 2008-2009 2009-2010 2007-2008 2008-2009 2009-2010 4BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 4

Bartın İli Turizm Eylem Planı (2012-2016) C. YÖNTEM Strateji ve Eylem Plan haz rl klar na ideal olarak tüm ilgili aktörlerin kat l mc l ğ ve uzun soluklu bir çal şma sonucunda ulaş lmas gerekirken; Bart n ili turizm sektörüne yönelik kaynakçalarda isimleri yaz lan bir çok çal şman n varl ğ, GZFT analizleri ve stratejinin ana ekseninin belirlendiği görüldüğünden ve İŞ TANIMI nda belirtilen noktalar dikkate al nd ğ ndan bu çal şma ile Eylem Plan üzerinde yoğunlaş lm şt r. Eylem plan haz rl klar, nicel (quantitative) ve nitel (qualitative) çal şmalar ş ğ nda aşağ da maddeler halinde verilen yöntemler ile haz rlanm şt r: Ofis Çal şmalar İş plan na göre, turizm eylem plan rapor format, paydaş analizi altl ğ, arazi çal şma plan, anket haz rl klar gerçekleştirilmiştir. Arazi çal şmalar nda görüşülemeyen kişilere telefon ve internet gibi iletişim araçlar ile ulaş lm ş ve rapora görüşleri dahil edilmiştir. Literatür Taramalar Kaynakça bölümünde belirtilen çok say da kaynak taranarak, buradan yararlan lan ve elde edilen bilgiler Eylem Plan na yans t lm şt r. Bu bölümde, öncelikli olarak Bat Karadeniz Kalk nma Ajans n n (BAKKA) doğrudan faaliyet desteği kapsam nda Safranbolu Turizm İşletmecileri Derneği nce (SAF-TİD) 2011 y l nda haz rlanan Zonguldak, Karabük ve Bart n İlleri Turizm Sektör Analizi çal şmas temel al nm ş ve Eylem Plan, bu çal şmadaki eksen doğrultusunda oluşturulmuştur. İstatistiksel analizlerde, çeşitli kaynaklarda ayn konu ve ayn döneme ilişkin farkl veriler elde edilmesi üzerine, arazide yap lan teyitler ve Bakanl k verileri öncelikli olarak kullan lm şt r. Düzenli istatistiki verilerin olmay ş, izleme ve değerlendirme aç s ndan sorun oluşturacağ ndan, eylemlerdebu konuya da yer verilmiştir. Arazi Çal şmalar 10-13 Ocak 2012 tarihleri aras nda 4 gün süren arazi çal şmalar ile Bart n ili, tüm ilçeleriyle (Ulus, Amasra, Kurucaşile) birlikte ziyaret edilmiş ve yüzyüze görüşmeler yan nda arazinin değerlendirebilmesi sağlanm şt r. Yüz yüze görüşmeler Bart n ilinde turizme etki edebilecek paydaşlar ile görüşülmüş ve genel olarak turizmin ildeki gelişmesine yönelik görüşleri al nm şt r. BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 5

Bart n Bartın İli Turizm Eylem Planı Plan (2012-2016) (2012-2017) Anket Çal şmalar Bart n il merkezindeki ve ilçelerindeki konaklama, yeme-içme tesisleri ve yerel seyahat acenteleri ile birlikte İl d ş nda ki seyahat acentelerine uygulanmak üzere 4 farkl anket çal şmas haz rlanm ş ve uygulanm şt r. İl merkezinde ve ilçelerinde ki 13 adet konaklama tesisi, 3 adet yeme-içme tesisi ve 3 adet yerel seyahat acentesi ile il d ş nda Bart n iline tur düzenleyen 12 adet seyahat acentesi ile anket çal şmalar yap lm şt r. Bu çal şmada hâlihaz rda ki mevcut durum verileri kullan larak, genel bir değerlendirme yan nda gerçekleştirilen anket çal şmalar yla paydaşlar n (sektörel aktörler) sektörün k s tlar ve f rsatlar ile ilgili görüşleri de dikkate al nm ş ve eylem plan na yans t lm şt r. Değer Zinciri Ürüne değer katmak ve gereğinden fazla kaynak tüketimiyle oluşan israf gidermek, başka bir ifadeyle değeri en üst seviyeye ç karmak için sistemli bir şekilde, ekip çal şmas yla gerçekleştirilen çal şmalar değer yönetimi olarak adland r l r. Tedarikçilerden nihai müşteriye kadar tüm aşamalarda ürün ve süreçlerin etkinliğini art rmak ve devam ettirmek, dolay s yla rekabet avantaj elde etmek için kullan l r. Turizm, birçok alt sektörü de etkileyen geniş bir değer zincirine (value chain) sahip ana sektör olarak, sektörün değer zinciri şapkas alt ndaki tüm paydaşlar ç kart lm ş ve eylem plan nda paydaşlar n rollerine ilişkin eylemler planlanm şt r. K yaslama (Benchmarking) Daha iyiye ulaşabilmek için örnek almay sağlayan bu yöntem de, Bart n ilini tek baş na başka bir il ile k yaslamak yerine, her bir ilçesini benzer ve daha iyi olan diğer bir ilçe ile k yaslamak ve hangi alanlarda zay f ise, ilçenin eksikliklerini tespit etme hedefi yatmaktad r. Ancak kurumlardan al nan istatistikî bilgilerin güncel ve tutarl olmamas sebebiyle sadece baz önemli bulunan unsurlara at fta bulunulmuştur. Strateji ve Eylem Planlar n n en önemli sorunu, uygulamad r. Bu bağlamda, raporun son bölümünde, turizmin kolektif bir bilinç ve çal şma tarz yla geliştirilmesine yönelik öneri yönetim biçimi tavsiye edilmiştir. 6BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 6

Bartın İli Turizm Eylem Planı (2012-2016) D. SEKTÖRANALİZİ ve DEĞERLENDİRME 1 TÜRKİYE VE BÖLGESİNDEKİ YERİ Bat Karadeniz Bölgesinde yer alan Bart n ili, doğuda Kastamonu, bat da Zonguldak ve güneyde Karabük ile komşudur. 59 km. uzunluğunda sahil şeridene sahip olan İl in yüzölçümü 2143 km 2 dir. İl biri merkez olmak üzere 4 ilçeye sahiptir (Amasra, Kurucaşile Ulus). İle karayolu ile ulaş m bat da Çaycuma-Devrek (Zonguldak) Mergen-Yeniçağa (Bolu), güneyde de Safranbolu (Karabük)-Gerede (Bolu) üzerinden E-80 otoyolu ile E-5 Devlet Yolu üzerinden sağlanmaktad r. Bart n iline en yak n havaliman, 38 km. uzakl ktaki Saltukova (Zonguldak) Havaliman d r. Yaz aylar nda yurtd ş seferleri için kullan lan havaliman nda günümüzde iç hat seferleri yap lmamaktad r. Demiryolunun bulunmad ğ ilde, daha çok yük taş mac l ğ nda hizmet veren Bart n Liman ise son üç y ld r kruvaziyer gemi ağ rlamaktad r. Bart n ilinin baz illere ve ilçelere olan uzakl klar aşağ da verilmiştir. Tablo 5: Bart n İlinin Önemli İl ve İlçe Merkezlerine Olan Uzakl ğ İl ve İlçeler Uzakl k (km) İstanbul 411 Ankara 293 Kastamonu 185 Karabük 83 Zonguldak 89 Sinop 375 Bolu 185 Amasra 16 Kurucaşile 60 Ulus 37 2 DOĞAL, KÜLTÜREL, TARİHİ VE ARKEOLOJİK DEĞERLER Bart n ili alternatif turizm çeşitlerinin büyük bir k sm n n yap labilmesine olanak sağlayan çok zengin doğal, kültürel, arkeolojik ve tarihi değerlere sahiptir. İl in sahip olduğu doğal, kültürel, tarihi ve arkeolojik değerler aşağ da belirtilmiştir (Tablo 6). BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 7

Tablo 6: Bart n İli Doğal, Kültürel, Rekreasyonel, Tarihi ve Arkeolojik Değerler Listesi DOĞAL DEĞERLER KÜLTÜREL ve REKREASYONEL DEĞERLER TARİHİ ve ARKEOLOJİK DEĞERLER Akarsular - Bart n rmağ Mağaralar - Gürcüoluk Mağaras (Amasra), - İncivez Mağaras (Amasra) - Makarac Mağaras (Amasra) - Sipahiler Mağaras (Küre Dağlar Milli Park, Ulus), Kanyonlar - Ulukaya Kanyonu (Ulus), - Karadere Kanyonu (Ar t) Plajlar Inkumu/Amasra/Çakraz/K z lkum/hatipler/mugada /Güzelcehisar/ Bozköy/Çakrazboz/Akkonak/Göçkün/Karaman/Tek keönü/kurucaşile/kap s yu Yaylalar - Uluyayla (Ulus) - Ard ç Yaylas (Ulus) - Gezen Yaylas (Ulus) - Zoni Yaylas (Küre Dağlar Milli Park ) Şelaleler - Ulukaya Şelalesi (Ulus) - Aksu Çay Şelalesi (Ulus) - Gergece Şelalesi (Bart n Merkez İlçe) - Gölderesi (Çambu) Şelalesi (Kurucaşile) - Değirmenağz Şelalesi - Dip Şelalesi (Kurucaşile) Adalar - Tavşan Adas (Amasra) - Boztepe Adas (Amasra) Çarş lar/al şveriş - Galla (Kad nlar) Pazar -Bart n - Galla Pazar -Amasra - Çekiciler Çarş s (Amasra) El Sanatlar - Ağaç oymac l ğ (Çekicilik) - Telk rma - Dokumac l k - Taş Sac Yap m - Has r Örgücülük (Has rc l k) - Ahşap Tekne ve Yat Yap mc l ğ Yöre Mutfağ - Yöresel Yemekler (Pumpum Çorbas, Band rma, Pirinçli Mant, Çiğ Börek, Gartlaç, K rt l, Kabak Burmas, İncir Doldurmas, Gelinteli Tatl s, Isbut, Delioğlan Sar ğ, Hal şga Ball Manda Yoğurdu, Çöven Ekmeği, Şapşap Köfte, Amasra Salatas ) Yerel Etkinlikler - Bart n Tiyatro Festivali (Merkez/Bart n) - Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat Festivali (Kurucaşile) - İnkumu Yaz Şenliği (İnkumu) - Bart n Belgesel Film Günleri (Merkez/Bart n) - Bart n Kültür - Turizm ve Çilek Festivali (Merkez/Bart n) - Amasra Temmuzu Kültür ve Sanat Günleri Etkinlikleri - Ulus Doğa Festivali (Ulus) - El Emeği Göz Nuru Hediyelik Eşya Fuar (Merkez/Bart n) Avlaklar - Yaban Hayat Geliştirme Sahas (Kumluca Beldesi, Ulus) Sivil Mimari Örnekleri - Ahşap Bart n Evleri (Bart n Merkezde 258 adet, Amasra da 13 adet, Kurucaşile de 12 adet) Camiler - Fatih Camii (Eski Kilise) (Amasra) - İbrahimpaşa Camii (Orta Cami) (Bart n, Merkez) - Halilbey Camii (Yukar Cami) (Bart n, Merkez) - Şad rvan Camii (Aşağ Cami) (Bart n, Merkez) - Hasandede Camii (Ulus) - Şimşirli Baba Camii (Ulus) Şad rvan - Arif Kaptan Şad rvan (Bart n, Merkez) Müzeler - Amasra Müzesi (Amasra) - Kemal Samanc oğlu Etnografya Müzesi (Bart n, Merkez) An t - Kuşkayas Yol An t (Amasra) Kaleler - Amasra Kalesi (Amasra) - Hisar Kalesi (Tekkeönü) - Güzelcehisar Kalesi (Güzelcehisar Köyü) - Şarköy Kalesi (Şarköy) - F r nl Kalesi (F r nl Köyü) Bedesten - Bedesten (Amasra) Akrapol - Akrapol (Amasra) Nekropol - Nekropol (Amasra) Su Yolu - Su Yolu (Kurucaşile-Amasra) Chapel Kültür ve Sanat Evi- Chapel (Amasra) Hamamlar - Osmanl Hamam Kal nt lar (Amasra) - Şehir Hamam (Bart n, Merkez) BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 8

DOĞAL DEĞERLER KÜLTÜREL ve REKREASYONEL DEĞERLER TARİHİ-ARKEOLOJİK DEĞERLER Diğer - Güzelcehisar Lav Sütunlar - Ağlayan Ağaç-(Boztepe) Çarş - Yeralt Çarş s (Amasra) Yeralt Galerisi - Hisarpeçe Yeralt Galerisi (Amasra) - Tekkeönü Yeralt Galerisi (Tekkeönü) Köprüler - Kemere Köprüsü (Amasra) - Kemerdere Köprüsü (Amasra) - Kemer Köprü (Bart n, Merkez) - Orduyeri (K şla) Köprüsü (Bart n, Merkez) - YenihanKöprüsü (Abdipaşa) - Celali Köprüsü (Abdipaşa) Şato - Cenova Şatosu (Amasra) Sarn ç - Ar t Sarn c (Ar t) Antik Yol - Antik Yol (Amasra) Höyükler - Mirzaşah Höyüğü (Kurucaşile) - Karahasan Höyüğü (Kurucaşile) - K rktepeler Höyüğü (Kurucaşile) - Çeştepe Höyüğü (Bart n, Merkez İlçe) Kiliseler - Kyros Kilisesi (Amasra) - Y k k Kilise (Amasra) - Aya Nikolas Kilisesi (Bart n, Merkez) Tiyatro - Antik Tiyatro (Amasra) Hanlar - Taşhan (Bart n) - Okurhan (Dervişoğlu Han ) (Bart n) Mağara - Büyüktepe (İnziva) Mağaras (Amasra) Antik R ht m - Küçük Liman Antik R ht m (Amasra) - Direkli Kaya - Edhem Ağa Konağ Kaymakam Evi (Tarihi İptidai Mektebi) - Yal Kap s (Karanl k Kap ) BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 9

Bart n Bartın İli Turizm Eylem Planı Plan (2012-2016) (2012-2017) 3 TURİZM VERİLERİ 3.1 Turizm Değer Zinciri ve Paydaş Analizi Turizm sektörü değer zincirinde yeralan aktörler, sektördeki iş yapma kalitesi, süreç ve sürdürülebilirlik aç s ndan belirlenmiştir. Stratejinin ilkeleri bağlam nda ele al nacak Bütüncül Planlanma ve Pazarlama, Müşteri Odakl Hizmet, Sürdürülebilirlik, Kat l mc l k ve İşbirliği için aktörlerin rolleri ve eylemleri bu paydaş listesine göre değerlendirilmiştir. Tablo 21 de değer zinciri, faaliyetleri ve paydaşlar özetlenmiştir. 3.2 Arz Boyutu 3.2.1 Konaklama, Yeme-içme Tesisleri ve Seyahat Acenteleri Konaklama Tesisleri: Bart n il merkezinde birisi üç y ld zl birisi iki y ld zl olmak üzere toplam iki adet bakanl k belgeli konaklama tesisi bulunmaktad r. Bunun haricinde İl merkezinde 7 adet belediye belgeli otel bulunmaktad r. Amasra ilçe merkezinde ise üç adet bakanl k belgeli (1 adet üçy ld zl ve 2 adet ikiy ld zl ) otel d ş nda 13 adet belediye belgeli otel ve çoğu belgesiz çok say da ev pansiyonculuğu yapan işletme bulunmaktad r. Ulus ilçesinde bir adet öğretmenevi ile birlikte, köylerde ev pansiyonculuğu eğitimleri sonucunda 15 adet ev, pansiyon olarak hizmet vermeye başlam şt r. Kurucaşile ilçesinde 2 adet belediye belgeli otel ve öğretmen evi bulunmaktad r. İnkumu nda dört otel (bir bakanl k ve 2 belediye belgeli) ve 9 pansiyon, Çakraz da ise 9 belediye belgeli otelle 5 pansiyon bulunmaktad r (Tablo 7-8-9). Tablo 7: Bart n İlindeki Bakanl k Belgeli Konaklama Birimleri ve Kapasiteleri S ra No Otel Ad Yeri Niteliği Oda ve Yatak Say lar (İl Kültür ve Turizm Oda ve Yatak Say lar (Mülakat Verileri) Verileri) 1 Grant Astra Bart n (Merkez) *** 57 oda - 120 yatak 57 oda - 120 yatak 2 Varol Otel Bart n (Merkez) ** 48 oda - 96 yatak 48 oda - 97 yatak 3 Sinan Otel Amasra *** 60 oda - 150 yatak 60 oda - 150 yatak 4 Grand Kirazlar Otel Amasra ** 50 oda-100 yatak 30 adet bungalow 18 oda - 150 yatak 5 Grand Amastris Amasra ** 33 oda - 70 yatak 37 oda - 95 yatak 6 Sunset İnkumu İnkumu ** 30 oda - 60 yatak 30 oda - 74 yatak TOPLAM 278 oda - 596 yatak 30 bungalow - 250 oda 686 yatak Kaynak: Anketler ve Bart n İl Kültür ve Turizm Verileri 10BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 10

Bartın İli Turizm Eylem Planı (2012-2016) Tablo 8: Bart n İlindeki Belediye Belgeli Konaklama Birimleri ve Kapasiteleri S ra No Otel Ad Yeri Oda Say s Yatak Say s 1 GRANT ASTRA RESORT Merkez / BARTIN 41 82 2 ABA OTEL Merkez / BARTIN 20 40 3 BARAL OTEL Merkez / BARTIN 24 48 4 BOĞAZİÇİ OTEL Merkez / BARTIN 24 55 5 KÜP OTEL Merkez / BARTIN 8 16 6 ÖZMEN OTEL Merkez / BARTIN 23 46 7 KEMER OTEL Merkez / BARTIN 21 36 8 ALİHAN OTEL İnkumu / BARTIN 24 48 9 MURAT OTEL İnkumu / BARTIN 24 48 10 DEĞER OTEL B.K z lkum/bartin 7 19 11 HİLAL HUZUR OTEL Kozcağ z/bartin 16 40 12 BÜYÜKLİMAN OTEL AMASRA 36 89 13 IŞIKALTIN OTEL AMASRA 36 80 14 TÜRKİLİ OTEL AMASRA 36 72 15 TİMUR OTEL AMASRA 21 55 16 SEYMENLER OTL AMASRA 20 44 17 CENOVA OTEL AMASRA 15 46 18 ÖZGÜN OTEL AMASRA 17 43 19 BEDESTEN OTEL AMASRA 35 100 20 OTML UYGULAMA OTELİ AMASRA 38 90 21 BELVÜ PALAS OTEL AMASRA 15 32 22 SAHİL OTEL AMASRA 13 32 23 CAN OTEL AMASRA 16 28 24 SESAMOS OTEL AMASRA 10 28 25 ALAYOĞLU OTEL ÇAKRAZ 18 55 26 ALAATTİN OTEL ÇAKRAZ 18 36 27 ÇAKRAZ OTEL ÇAKRAZ 14 30 28 KOÇER OTEL ÇAKRAZ 18 54 29 PASHA OTEL ÇAKRAZ 17 44 30 PINAR OTEL ÇAKRAZ 15 50 31 SAHİL OTEL ÇAKRAZ 32 96 32 UMUT OTEL ÇAKRAZ 12 40 33 ÖZMEN APART OTEL ÇAKRAZ 33 110 34 URAL OTEL KURUCAŞİLE 14 28 35 ELMACI OTEL KURUCAŞİLE 9 22 TOPLAM 740 1782 Kaynak: Bart n İl Kültür ve Turizm Verileri BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 11 11

Bart n Bartın İli Turizm Eylem Planı Plan (2012-2016) (2012-2017) Tablo 9: Bart n İlindeki Belediye Belgeli Pansiyon Birimleri ve Kapasiteleri S ra No Pansiyon Ad Yeri Oda Say s Yatak Say s 1 ARZUM PANSİYON Merkez/BARTIN 13 25 2 BİLDİRİCİ PANSİYON İnkumu / BARTIN 10 30 3 ÇAĞLAR PANSİYON İnkumu / BARTIN 18 36 4 DENİZ PANSİYON İnkumu / BARTIN 16 60 5 GÖKMERCAN PNS. İnkumu / BARTIN 7 17 6 GÜL PANSİYON İnkumu / BARTIN 2 4 8 KUMSAL PANSİYON İnkumu / BARTIN 13 33 9 PINAR PANSİYON İnkumu / BARTIN 15 35 10 YÜCEL PANSİYON İnkumu / BARTIN 3 6 11 SAHİL PANSİYON İnkumu / BARTIN 12 40 12 HİSAR PANSİYON G.Hisar / BARTIN 17 65 13 AKDENİZ PANSİYON AMASRA 5 12 14 AMASRA PANSİYON AMASRA 6 10 15 BALKAYA PANSİYON AMASRA 15 37 16 ÇINAR PANSİYON AMASRA 8 23 17 EMEK PANSİYON AMASRA 4 8 18 EMİN APART PANS. AMASRA 5 10 19 ERKİN PANSİYON AMASRA 4 8 20 GÜNTER PANSİYON AMASRA 10 20 21 KALE PANSİYON AMASRA 3 8 22 KALEALTI PANSİYON AMASRA 3 6 23 KARDELEN PANSİYON AMASRA 5 17 24 KURAL PANSİYON AMASRA 3 9 25 KUŞKAYASI PANSİYON AMASRA 7 26 26 KUŞNA PANSİYON AMASRA 12 20 27 SEÇİL PANSİYON AMASRA 12 30 28 TURİST PANSİYON AMASRA 10 30 29 YAĞMUR PANSİYON AMASRA 2 6 33 YÜKSEL KAMPİNG AMASRA 9 26 31 AŞİYAN PANSİYON ÇAKRAZ 5 15 32 ÇINAR PANSİYON ÇAKRAZ 3 7 33 DENİZ PANSİYON ÇAKRAZ 8 16 34 EMEK PANSİYON ÇAKRAZ 11 30 35 HUZUR PANSİYON ÇAKRAZ 9 21 TOPLAM 285 746 Kaynak: Bart n İl Kültür ve Turizm Verileri. Tablo 10 da il bütünündeki bakanl k ve belediye belgeli tesis say lar ve yatak kapasiteleriverilmektedir. Tablo 10: Bart n İlindeki Konaklama Tesisleri ve Yatak Say lar Turizm İşletme Belgeli Tesis Adedi/ Yatak Say s Belediye Belgeli Tesis Adedi/ Yatak Say s Ev Pansiyonu Adedi/Yatak Say s Toplam Tesis Adedi/Yatak Say s 6 Tesis/596 Yatak 35 Tesis/1782 Yatak 35 Pansiyon/746 Yatak 76 Tesis/3124 Yatak Kaynak: Bart n İl Kültür ve Turizm Verileri 12BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 12

Bartın İli Turizm Eylem Planı (2012-2016) Bölgenin turizm istihdam na bak ld ğ nda tesislerde 596 kişinin çal şt r ld ğ bunlar n % 80 oran nda vas fs z eleman olduğu ve hiçbir yeme-içme ve konaklama tesisi ile seyahat acentesinde hizmet içi eğitim verilmediği tespit edilmiştir. Tablo 11: İstihdam Edilen İşgören Say s Turizm İşletme Belediye Belgeli Belgeli İstihdam Konaklama Konaklama Değeri Tesislerinde Tesislerinde Seyahat Acentalar nda Yeme-içme birimlerinde TOPLAM 90 200 6 300 596 Kaynak: Zonguldak-Karabük ve Bart n Turizm Sektör Analizi, SAFTİD, 2011 Mevcut durum tespitinden sonra, 13 adet konaklama tesisi ile yüzyüze görüşülerek anket çal şmas uygulanm ş ve sonuçlar Tablo 12 de verilmiştir. Yap lan görüşmelere ve İl Kültür ve Turizm kay tlar na göre en yüksek yatak kapasitesine sahip oteller, 150 yatak ile Amasra ilçesindeki Sinan (***) ve Grand Kirazlar (**) Otelleridir (Tablo 7). Anket sonuçlar na göre konaklama tesisilerinin büyük bir k sm Temmuz ve Ağustos aylar nda % 100 doluluk ile faaliyet gösterirken, y ll k ortalama doluluk oranlar na bakt ğ m zda yaln zca Grand Kirazlar (**), Iş kalt n, Seymen, Grand Astra (***), Varol Otelleri (**) % 60-65 oran nda doluluk yakalayabilimektedirler (Tablo 12). Amasra ilçesine gelenlerin % 95 ini yerli turistler oluşturmakta ve çoğunlukla Ankara ve İstanbul gibi yak n metropollerden gelinmektedir. Ankara ve İstanbulu civar şehirlerden (Kastamonu, Çank r ) gelen ziyaretçiler izlemektedir. Konaklama tesislerinin büyük bir k sm n n s n rl donat lara sahip olduklar, restoran bölümleri d ş nda çokça kullan lan herhangi bir donat lar n n olmad ğ tespit edilmiştir. İlçede Bakanl k Belgeli üç otelde (Sinan, Grand Kirazlar ve Amastra Otelleri) havuz bulunmaktad r. Grand Kirazlar, Amastris ve Sinan Otel d ş nda havuz, toplant, eğlence, fitness v.b. aktiviteler veren konaklama birimi yoktur. Konaklama birimlerinin çoğunluğunun mevsimlik olduğu ve personel bak m ndan sezonluk personel çal şt rd ğ da tespit edilmiştir. Grand Kirazlar, Amastris ve Sinan Otelleri d ş nda havuz, toplant, eğlence, fitness vb. aktiviteler veren konaklama birimi yoktur. Konaklama birimlerinin çoğunluğunun mevsimlik olduğu ve personel bak m ndan sezonluk personel çal şt rd ğ da tespit edilmiştir. Ayr ca pazarlama konusunda genellikle müşteri memnuniyetine güvendikleri ve farkl yollar deneyen işletme say s n n çok olmad ğ tespit edilmiştir. Anket yap lan otellerin % 61,5 i herhangi bir online otel rezervasyon sistemine kay tl d r (boking.com 5, hrs.com 2, neredekal.com 2, hotel and guide 3, amasra.net 1, butik oteller kitab 2). İşletmelerin tamam nda yetişmiş eleman bulma s k nt s yaşanmaktad r. Baz işletmelerde hiç yetişmiş eleman bulunmazken en fazla yetişmiş elemana sahip işletmede ise bu oran % 40 d r (tek bir işletmede rastlan lm şt r). İlde bir adet Turizm Meslek Yüksek Okulu ve bir adet de Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi (Amasra) bulunmas na rağmen işletmelerle yap lan görüşmelerde, Bart n ilinde nitelikli otel bulunmad ğ ndan yüksekokul ve meslek lisesinde okuyan öğrencilerin stajlar n yapmak için Antalya y tercih ettikleri belirtilmiştir. BEL-DA Belde Proje ve Dan. Tic. Ltd. Şt. 13 13