Vejetasyon Örtüsünün Uzaklaştırılası

Vejetasyon Örtüsünün Uzaklaştırılası Vejetasyonun sık ya da seyrek olmasına, Çapına, Boyuna, Toprak altı organların (köklerin) vejetatif olarak üreme ve çoğalma yeteneğine göre farklı işlemlerin uygulanmasını gerekli kılmaktadır. Bazı durumlarda bir çayır vejetasyonu basit bir toprak işlemesi ile birlikte veya bir yangın kültürü ile kolaylıkla alandan uzaklaştırılabilirken, 1

Diri örtünün bırakılacağı şeritlerle, toprak işlemesi yapılacak şeritlerin genişlikleri; 1-diri örtünün çeşidine, 2-makineli çalışmalarda traktör ve ona bağlı olan ekipmanın işleme genişliğine, 3-ekim veya dikim yöntemine, 4-getirilecek ağaç türüne, 5-eğime ve toprak koruma şartlarına göre yöresel olarak saptanmalıdır. 2

Orman artıklarının yer aldığı, yer yer doğal gençlikler, boylu ağaç ve çalıların bulunduğu bozuk ormanlar ve çeşitli boy ve sıklıktaki çalılık alanların ağaçlandırmalara uygun hale getirilmesi oldukça yoğunlukta çeşitli çalışmaları gerektirir. Öte yandan ağaçlandırma sahalarında, bölgenin özelliğine göre yörede doğal olarak bulunan ağaç ve ağaççık türlerinin tek tek, küme ve gruplar halinde gençliklerinin bulunması söz konusu olabilir. Bunlara nasıl bir işlem yapılması gerekir? Doğal gençlik ve ağaççıklara uygulanacak işlemler birkaç madde halinde toparlanabilir; 3

a-çamlarda tek yahut küme halinde boyluca gençliği, şeritler halinde yapılacak işlemlerde şeritler arasında bulunsalar bile, ekim veya dikimden önce alandan uzaklaştırmak gerekir. (Azmanlaşma-boğma) b-çamlarda ancak 35-40 m genişlik veya çaptaki gruplar halinde bulunan ve kesim veya taşıma işlerinden zarar görmemiş gençliklerin alanda bırakılması uygundur. c-buna karşılık sık gelişmiş L, G ve S gençlik küme ve gruplarının ağaçlandırma alanlarında bırakılmaları doğru olur. d- Sahada mevcut faydalı ağaç türleri (Kv, Huş, Kn) miktar itibariyle fazla olmamak şartıyla alanda bırakılabilir. Yine yapraklı ağaçlandırmaları yapılacak alanda, gölgeye dayanıklı bazı ibreli türlerin korunması, kültürün karıştırılması için bir fırsattır. 4

e- Tek güzel Juniperuslar, Taxus ve Sorbus, Salix, Acer, Tilia, Ulmus, Fraxinus türleri gerek kuş hayatı ve gerekse estetik bakımdan alanda bırakılmaları doğru olur. Özellikle Juniperus ların ağaçlandırma alanlarında özellikle korunması, OGM tarafından hazırlanan genelgeyle istenmektedir. f- Toprağı ıslah eden ve verim gücünü arttıran Kn, Gürgen gibi ağaç cinslerinin türleri de sahada bırakılır. 5

Akdeniz ve Marmara bölgesindeki ağaçlandırma alanları için zorluk yaratan Karaçalı, Harnup, Funda, Akçakesme, Defne, Sandal gibi ağaççık ve çalılardan oluşan maki vejetasyonu, yapay gençleştirmenin belli engelleri olarak ortaya çıkmaktadır. Bu bölgelerdeki bitki türlerinin kökleri derinlere gitmektedir ve toprak altı vejetatif üreme kabiliyetleri çok azdır veya yoktur. Bu tarz alanlarda toprak üstü kısımların kesilmesi yeterli olmaktadır. 6

Karadeniz bölgesinde genellikle Ormangülleri, Karayemiş, Ayı üzümü ve Böğürtlen gibi türlerin bulunduğu kültür alanlarının hazırlanması sırasında, alanda bulunan diri örtünün, özellikle de köklerinin sığ ve vejetatif gelişme yeteneklerinin iyi ve hızlı olması nedeniyle, toprak üstü kısımlarının kesilmesi yeterli olmamakta aynı zamanda kökleme işlemi de gerektirmektedir. Yoğun diri örtü (ormangülü)

Ağaçlandırma sahalarında İnsan Gücü ile Arazi Hazırlığı ve dikim çukurları Bu durum birim maliyetlerin artmasına neden olmaktadır.

Bir de özellikle Çk doğal yayılış gösterdiği alanlarda bulunan ve çoğunlukla Laden den (Cistus) oluşan bir diri örtü grubu daha bulunmaktadır. Kesim artıklarına uygulanacak işlemlere karar vermede ağaçlandırma alanının ve bölgenin iklim ve ekolojik özelliklerinin yanı sıra, artıkların değerlendirilebilmesi imkanları da etkili olmaktadır. 9

Özellikle su açığının bulunduğu kurak bölgelerde fidana daha iyi bir yaşama ortamı sağlayabilmek için, topraktaki su ve besin maddeleri yönünden fidanın ortakçısı durumunda kök yapısına sahip bitki örtüsünün kökleri ile birlikte yok edilmesi şarttır. Fakir ve kuru yetişme ortamlarında ince dal materyalinin sahadan tamamen çıkarılmadan belirli yerlerde yığılarak çürütülmesi ve daha sonra alana serilmesine karar verilebilir. Ya da bu ince materyal alana uygun bir dağılışta eşit olarak yayılır ve toprağın organik madde içeriği zenginleştirilmiş olur. 10

Ağaçlandırılacak alan, yangın tehlikesinin fazla olduğu bir alansa veya bir yangın ağaçlandırması yapılıyor ise, kıymetlendirilme imkanı olmayan materyalin de alandan uzaklaştırılması gerekir. Ağaçlandırma çalışmaları (Üç ana başlıkta incelenir; -Arazi hazırlığı, -Dikim, -Bakım

Bu faktörler dikkate alınarak, ağaçlandırma alanında tam alanda mı? ya da şeritler halinde mi? diri örtü temizliği ve toprak işlemesinin yapılacağı kararlaştırılmalıdır. Ağaçlandırma alanlarının dikime hazır hale getirilmesine arazi hazırlığı denir. Arazi hazırlığı çalışmaları; a-ölçü ve aplikasyon b-örtü Temizliği (ölü ve diri örtü) c-toprak işleme (işçi ve makinalı)

Ekosistemin bozulmaması ve ekolojik dengenin devamı için 10-15 hektardan fazla blok teşkil edecek sahalarda tıraşlama yapılmaması, Gençleştirme alanları içerisinde en fazla 3 hektarı geçmeyecek şekilde Yaşlandırma Adacıkları bırakılmalı, doğal vejetasyon içerisindeki endemik türler muhafaza edilerek, biyolojik çeşitlilik korunmalıdır.

14

Şeritler halinde diri örtü temizliği 15

Esas olarak, şeritlerin mümkün olduğu kadar geniş açılması ve en azından şerit genişliğinin diri örtünün kontrol altında tutabileceğimiz boyunun iki misli genişliğinde alınması Ve şeritler arasında bırakılacak mesafenin ise açılan şerit genişliği kadar olması veya hiç olmazsa şerit genişliğinin ¼-1/3 ü kadar bulunması isabetli olur. Bu konuda bir örnek vermek gerekirse, Ortalama 1.25 m boyundaki bir diri örtünün, Ağaçlandırmanın 5 yıllık bir sürede biyolojik bağımsızlığa ulaşabileceği hesabıyla, 16

Bu süreye kadar diri örtü 40 cm daha boylanma yaparak 1.25+0.40=1.65 m boya ulaşacağı varsayımıyla açılacak şeritlerin genişliğinin 1.65X2=3.30 m. olması gerekir. Arada temizlenmemiş olarak bırakılacak kısmında işlenen şeritten çıkacak materyali alabilecek şekilde en düşük 0.80-1.10 m genişlikte bulunması kaba bir ölçü olarak verilebilir. Karadeniz Bölgesi gibi hızlı gelişen boylu ve sık diri örtünün bulunduğu yörelerde, köklenen ve işlenen şeridin daha geniş alınması, işlenen kısma getirilecek fidanların, kısa zamanda bırakılan şeritteki diri örtünün etkisine girmemesini sağlar. 17

Alana getirilecek ağaç türü, özellikle başlangıçta yavaş büyüyen bir tür ise, fidanlar boylanana kadar gene aynı nedenle, köklenen ve işlenen şeridin geniş olması önerilir. Çalışmaya başlamadan önce, alana ait eş yükseklik eğrili bir harita üzerinde (toprak haritası), farklı eğim gruplarına giren alanların sınırları belirlenerek bu alanlar ayrı renklerle boyanmaktadır. 18

DİRİ ÖRTÜNÜN TEMİZLENMESİ 1-Mekanik Yöntem *İnsan Gücü İle Örtü Temizliği * Yangın Kültürü ile Diri Örtü Temizliği *Makine İle Diri Örtü Temizliği 2-Kimyasal Yöntem 19

* İnsan Gücü ile Diri Örtü Temizliği Ağaçlandırılacak alanda; diri örtünün zayıf ve seyrek olduğu, işçinin bol ve ucuz bulunduğu, makine gücünün olmadığı durumlarda, makineli çalışmaya uygun olmayan çok eğimli, taşlı veya çok ıslak yerlerde, insan gücü ile diri örtü temizliği tercih edilir. İnsan gücüyle mekanik diri örtü temizliğinde kesim için ekseri orak, tırpan, balta, çalakop (gürebi), tahra ve sırtta taşınan motorlu kesiciler kullanılır. Motorlu kesiciler 15 cm çapa kadar ağaç ve ağaççıkların kesilmesinde de etkilidir. Köklemede ise çapa, kazma ve sökme pullukları kullanılır. 20

tırpan, balta, çalakop (gürebi), tahra ve sırtta taşınan motorlu kesiciler 21

balta tahra motorlu testere Benzinli Çalı Doğrayıcı 22

* Yangın Kültürü ile Diri Örtü Temizliği Diri örtünün yok edilmesinde önemli bir yöntem de yakma yöntemidir. Buna uygulamada yangın kültürü denilmektedir. Yöntem ve tekniği iyi saptandığında, ağaçl. sahalarının hazırlanmasında, kontrollü olarak kullanılmaktadır. Yangın sonucu toprak yüzeyinde oluşan kül, toprağın ph derecesini yükseltir, asitliği azaltarak, havanın azotunu bağlayan toprak bakterilerinin faaliyetini arttırır. Yangın kültürü organik maddece zengin olan yörelerde fayda sağlarken, organik madde bakımından fakir olan yörelerde, organik madde kaybı olduğu için, toprağın fiziksel nitelikleri bozularak, sıkışmaya neden olur. 23

Bunun bir sonucu olarak, yağış suları toprak sıkışması sonucunda toprağa geçemeyerek, yüzeysel akış halinde kaybolur. Bu durum aynı zamanda azot ve fosfor gibi madensel besin maddelerinin kaybına da neden olur. Yangın kültürünün, toprağın tekstür ve strüktürel özellikleri, organik örtünün kalınlığı başta olmak üzere edafik faktörlere olan etkileri göz önünde tutularak, yapılıp yapılmamasına karar verilmesi, yapılacaksa şiddeti, süresi, tekrarına etütler sonucunda karar verilmesi gerekir. Ülkemizde yakma yöntemi çoğunlukla makineli çalışma ile kombineli olarak yapılmaktadır 24

* Makine İle Diri Örtü Temizliği Makineli çalışma, ağaçlandırma alanlarının hazırlanmasında yalnızca; diri örtünün alandan uzaklaştırılması için değil, aynı zamanda, yangın koruma yolları, yangın koruma şeritleri ve bakım patikalarının oluşturulmasında ve toprak işleme çalışmalarında kullanılan etkili ve ekonomik bir yöntemdir. AGM verilerine göre, insan gücü ile arazi hazırlığı tüm ağaçlandırma giderlerinin %40.2 sini, makine gücü ile alan hazırlığında ise bu pay %24.8 düzeyine kadar düşürebilmektedir. 25

Ağaçlandırma alanlarının hazırlanmasında, diri örtünün alandan uzaklaştırılması için eğimin ve arazinin koşullarının elverişli (aşırı eğimli, oyuntulu ve anakayanın sık sık yüzeye çıkan toprakların dışında) olması durumunda, en çok kullanılan entansif uygulama şekli makineli arazi hazırlığı çalışmalarıdır. Gerek hızlı gelişen tür ağaçlandırmaları için ve gerekse orman içi ağaçlandırma alanları için üzerinde farklı cins, tür, çap ve boydan diri örtüyü içeren alanlarda farklı ekipmanlar kullanılarak saha ekim ve dikim için hazırlanabilir. 26

Genelde %35 e kadar eğimli alanlarda makine kullanılmakta ve %40 eğime kadar çıkılabilmektedir. Kombine (işçi gücü ilaveli) yöntemlerde ise %60 eğime kadar çalışılabilmektedir. Türkiye engebeli bir yapıya sahip olmasına rağmen, ağaçlandırılacak alanların önemli bir bölümü makineli çalışmaya uygundur. Mekanizasyonda başarılı olmak ve rasyonel çalışmayı gerçekleştirebilmek için alet ve makinelerin bilinçli seçilmesi, bilinçli kullanılması, Traktör ve dozer gibi gücü verecek makineler ile bunlara monte edilecek ekipmanlar arasında iyi bir denge kurulması çalışmaların etkinliğini ve verimini arttıracak ana unsurlardır. 27

Makine kullanımına karar vermede, arazinin engebe, oyuntu ve yarıntılarıyla fizyografik yapısı, eğimi ve topraktaki taşlılık, toprak derinliği, drenajı, taban suyu, vejetasyon türü, vejetasyonun yapısı, yaşı, yoğunluğu, önemli etkendir. 28

Makineli arazi hazırlığında beklenen başarının gerçekleşebilmesi için; örtü temizliğinde alanın doğal vejetasyon örtüsünün kaldırılması sonucunda toprağın taşınmaması, fiziksel ve kimyasal bünyesinin bozulmaması gerekir. Bu nedenle mekanizasyon kullanımında; diri örtü, arazi ve toprak koşullarına uygun makine gücü ve ekipman belirlenmelidir. 29

Ağaçlandırma alanlarında bulunan mevcut vejetasyon örtüsü (diri örtü) beş sınıfa ayrılmakta ve bütün çalışmalar bu örtü sınıflarına göre şekillenmektedir. 1-Bozuk koru, bozuk baltalık ve baltalıklar 2-Bozuk ibreli ormanlar 3-Yüksek makilikler (do>10 cm, h=2.50-3.00 m) 4-Makilikler (do<10 cm) 5-Fundalıklar (do=3-5 cm) 30

Diri örtü temizliği için kullanılan ekipmanlar 1. Ağır hizmet örtü temizleme tarağı 2. Çekiçli çalı doğrayıcı 3. Zincirli veya bıçaklı çalı doğrayıcı 31

1. Ağır hizmet örtü temizleme tarağı: Diri örtünün köklenmesi ve şeritlerde yığınlanması işlevini görür. Paletli traktörlerle değişik çaptaki diri örtüyü kökler ve sıralar halinde yığınlar. Örn. 180-220 HP gücündeki paletli traktöre önden bağlanan tarakla 5-100 cm dip çapındaki diri örtüyü kökleyerek belirlenen yerlere yığar. 32

33

Örtü temizliğinde dozer bıçağının kullanılması büyük ölçüde üst toprağın taşınmasına neden olacaktır. 34

Tarak kullanılarak yapılacak olan çalışmada, üst toprak taşınması büyük oranda azalacaktır. tarak kullanımı özellikle bozuk baltalıklar ve boylu mak için düşünülmelidir. 35

Taraklar: Ağaç ve odunsu çalıları, kök ve gövdeleriyle birlikte topraktan söken ve üzerinde eşit ve belirli aralarla uzun dişleri bulunan bir ekipmandır. Diş aralıklarının, geniş, uzun veya kısa olmasına göre taşınacak toprağın miktarında da farklılıklar olmaktadır. Çalışma esnasında biriken toprağın dökülmesini sağlayacak şekilde, tarak gövdesinin üst tarafında açıklıklar bulunmalıdır. 36

2. Çekiçli çalı doğrayıcı: Dip çapı 3-12 cm arasında olan MAKİ ve ÇALI türlerini doğramada kullanılır. 80-120 HP gücünde 4X4 lastik tekerlekli traktöre monte edilir. Eğimi %40 a kadar olan alanlarda dairesel olarak kullanılır. Eğimi %40-%60 arasındaki yerlerde ise uygun güçte paletli traktöre monte edilerek yukarıdan aşağıya kullanılır. Çekiçli çalı doğrayıcı 37

3. Zincirli veya bıçaklı çalı doğrayıcı: dip çapı 1-7 cm olan MAKİ, FUNDA ve ÇALI türlerini doğrayarak toprak yüzeyine dağıtır. Döner zincirli veya döner bıçaklı tipleri vardır. 75-120 HP gücünde 2X4 veya 4X4 lastik tekerlekli traktöre monte edilerek çalışır. 38

Diri Örtü Parçalayıcılar: Üst toprak taşınmasına neden olmadan, diri örtüyü gayet iyi parçalayarak temizlemeleri ve toprağı organik materyalle zenginleştirmiş olmaları, en büyük avantajlarıdır. Bu durum kurak bölgelerimizde büyük önem taşımaktadır. Diri örtü parçalayıcılarının çeşitli tipleri vardır. Ülkemizde en çok kullanılan ekipmanlar döner çekiçli çalı doğrayıcı ile döner zincirli çalı parçalayıcı lardır. Döner çekiçli çalı doğrayıcının bodur maki diri örtüsünden oluşan 1 hektar sahayı, 80-100 beygir gücü olan makine ile, tam alanda 3.3 saatte temizlediği belirtilmektedir. Döner zincirli (bıçaklı) çalı parçalayıcılar ise, dikey konumda ve çalıştığında yatay konuma geçen 3-4 adet zincirleri ile diri örtüyü keserek parçalayan bir ekipmandır. 39

MB Trac ve Nicolas DR-150 (döner çekiçli çalı doğrayıcı) ile makineli diri örtü temizliği Çekiçli Çalı Doğrayıcı 40

Döner Zincirli Perma-Sharp (döner zincirli çalı parçalayıcı) Döner zincirli çalı doğrayıcı 41

Taşıma mesafeleri uzadıkça taşınan toprak miktarı önemli ölçüde artmaktadır. Örtü temizliği sonucu çıkan materyal, erozyon ve eğim gruplarına ve ağaçlandırmada kullanılacak ağaç türlerine göre belirli mesafelerde eş yükseklik eğrilerine paralel olarak yığılır. Ağaçlandırma çalışmalarında eğim gruplarına göre yığınlar arasında bırakılacak mesafeler de farklı olmaktadır; Eğim (%) Yığınlar arası mesafe (m) I. grup 0-20 36-42 II. grup 21-40 30-36 III. grup 41-60 21-30 IV. grup 61 den büyük -21 42

Yığınların genişliği diri örtü boyu ve yoğunluğu ile ilgili olmakla beraber, ortalama 3 m olup, 6 m. yi geçmemelidir. Yığınlar, eş yükseklik eğrilerine paralel olarak yığılmalıdır. Bu amaçla yığınların bırakılacağı yerlerin işaretlenmesi gerekir. 43

Arazinin en alt yamacından başlanarak dikim aralık mesafesinin katları olacak şekilde tesviye eğrilerine paralel olarak yığın yerleri arazide işaretlenir. Yol şebeke planına ve/veya uygulama projesine göre yapılması planlanan ulaşım yolları, yangın emniyet yolları ile mevcut yeraltındaki iletim hatları, enerji nakil hatları ve çalışma alanı sınırları arazide işaretlenecektir (Ağaçlandırma Tamimi No:18) Örtü temizliğine başlamadan önce saha öncelikle işaretlemeyi yapacak elemanlarla dolaşılır ve yığın yapılacak yerler, yığınların başlangıç ve bitiş yerlerinde bırakılacak boşluklarla yeşil dokunun olduğu gibi korunacağı kısımlar, alan üzerinde bulunan ağaç, ağaççık veya çalılar üzerinde işaretlenerek belirlenir. 44

Örtü temizliği sırasında kuru ve sulu dereler artıklarla doldurulmamalıdır. Bu nedenle dere yamaçlarında 10-15 m. lik kısımdaki doğal yapraklı örtünün korunmasına dikkat edilmelidir. 45

Çalışmaya vadi tabanına yakın bir yerden başlanır. Vadi tabanına uzaklık, korunacak yeşil dokunun genişliği ve arazi eğimi ile kullanılacak aralık-mesafeye göre belirlenecek yığınlar arası uzaklığın toplamı kadar olmalıdır. **Örtü temizliğine temizlenmiş bir şerit veya yol kenarından başlanmalıdır. **Çatak kenarlarında makinelerin geliş ve dönüşünü sağlayacak şekilde 10 ar metrelik temizlenmiş boş kısım bırakılmalıdır. 46

%20 eğime kadar olan sahalarda diri örtü temizliğinde, makine eğim yukarı çıkarken de çalıştırılmaktadır. %20 eğimden fazla olan yerlerin temizliğinde makine eğim yukarı boş çıkar. 47

%41 den fazla eğimli yamaçlarda ise makine yalnızca aşağı inişlerde çalışabilmektedir Makineli çalışma sırasında toprak ne çok yaş ve ne de kuru olmalıdır. Diri örtü temizliği sırasında toprak yaş olduğunda, diri örtüyle birlikte büyük toprak kitleleri de sürüklenecektir. Diri örtü temizliğinde çeşitli örtü materyaline göre, makine gücü ve ekipman büyük ölçüde değişmektedir. 48

Temizlenmiş ve temizlenmemiş alanlar 49

50

1. Bozuk Koru ve Baltalıklarda Örtü Temizliği Kurak ve yarı kurak bölgelerde su rekabetini önlemek için kökleme yapılmalıdır. 1. 2. ve 3. eğim gruplarında 160-220 beygir gücünde Paletli Traktör ve Ön Bağlantılı Tarak kullanılmalıdır. 51

4. eğim (>%60) grubunda makine geriye çıkışlarda zorlanacağından, çalışmalar insan gücü ile yapılmalıdır. Ancak mecbur kalındığında, çalışmanın eğim aşağı yapılması şartıyla, %80 eğimli arazilerde de makineli çalışma yapılabilmektedir. 52

Tarak ile gerçekleştirilen kökleme eğim aşağı yapılır 53

Kastamonu Ağaçlandırma Alanları arazi hazırlığı Makineli diri örtü temizliğinde yamacın alt tarafındaki şeritten başlayıp yukarıdaki şeritlere geçerek çalışmak esastır. Diri örtü kök ve gövdeleri ile birlikte temizlenecek ve daha önce temizlenmiş ve en fazla 3 m genişliğindeki tesviye eğrilerine paralel hatlarda yığınlanacaktır. 54

Bozuk İbreli Ormanlarda Örtü Temizliği Ağaçlar kesilerek alandan uzaklaştırıldığı için, bu tip alanlarda sadece kalan dip kütükler köklenerek alandan uzaklaştırılır. Köklemede Kazayağı Takılı Dip Kazarlar (Riper) kullanılır. 55

Paletli traktörün çalışabilmesi için, ağaçların en fazla yerden 15 cm yukarıdan kesilmesi gerekmektedir. 56

Paletli traktörün çalışabilmesi için, ağaçların en fazla yerden 15 cm yukarıdan kesilmesi gerekmektedir. Kökleme İşlemi tesviye eğrilerine paralel olarak yapılır. 57

Kökler makineli bir çalışmayla yığınlar haline getirilmişse, bu durumda alanda; Kökleme sırasında alanda büyük çukurların oluşması durumunda, ağır disklerden (diskaro) yararlanılarak çukurların doldurulması gerekebilir. %20 eğime kadar, ağır disklerle (diskaro) üst toprak işlemesi veya %21-40 eğimli arazilerde Pulluklarla çift sürüm gradoni 58 yapımı söz konusudur.

Yüksek Makiliklerde Örtü Temizliği Boyu 2.5-3.0 m., dip çapı do>10 cm olan çalı ve ağaççıklarla kaplı alanlar yüksek makilik olarak isimlendirilmektedir. Bu alanlarda diri örtü Doğu Karadeniz Bölgesinde çoğunlukla Rhododendron sp. ve Rubus sp., Akdeniz ikliminin etkisinin bulunduğu yerlerde Quercus coccifera, Q. ilex ve yer yer Arbutus sp. hakimiyetindedir. 59

Örtü temizliğinde 120-160 beygir gücünde Paletli Traktör+ Tarak kullanılır ve çalışma eğim aşağı gerçekleştirilir. Tarak MB Trac Çalı Tarağı olarak da isimlendirilmektedir. Makineli çalışma %60 eğime kadar mümkündür. Daha fazla eğimli alanlarda çalışmalar insan gücü ile yapılır. 60

Kurak ve yarı kurak bölgelerde su rekabetini önlemek için kökleme yapılmalıdır. 1. 2. ve 3. eğim gruplarında 120-160 beygir gücünde Paletli Traktör ve Tarak kullanılmalıdır. MB Trac Çalı Tarağı olarak da adlandırılır. Tarak ile gerçekleştirilen kökleme eğim aşağı yapılır 61

62

Makiliklerde Örtü Temizliği Hakim diri örtünün toprak seviyesindeki çapı 10 cm ye kadar olan diri örtü bu gruba girmektedir. Genellikle Akdeniz Bölgesinde rastlanmakta ve Süpürge çalısı (Calluna vulgaris), Defne (Laurus nobilis) ve Sandallar (Arbutus andrachne) dan oluşmaktadır. Bu alanlar genelde hafif bünyeli topraklar içerir ve dolayısıyla fakir topraklardır. Bu nedenle mevcut örtünün parçalanarak toprakla karıştırılması tercih edilmektedir. Bu amaçla %60 eğime kadar 80-120 beygir gücünde, 4X4 Lastik tekerlekli traktöre, Daha fazla eğimli alanlarda Paletli traktöre bağlı çalı doğrayıcı ve parçalayıcı ekipmanlar Nicolas DR-150 (döner çekiçli çalı doğrayıcı" ve Döner Zincirli Perma-Sharp (döner zincirli çalı parçalayıcı) kullanılmaktadır. 63

%0-40 arası eğime sahip alanlarda bütün çalışmalar makineli olarak yapılır. %41-60 arası eğimli alanlarda örtü temizliği makineli, toprak işleme el emeği ile gerçekleştirilir. %61 ve daha fazla eğimli yerlerde bütün çalışmaların insan gücü ile yapılması gerekmektedir. Çalışmaya temizlenmiş bir alandan veya yol kenarından başlanır ve eğim gruplarına göre makinelerin çalışma biçim ve yöntemi aşağıdaki gibi yürütülür. 64

Fundalıklarda Örtü Temizliği Fundalıklarda yapılacak çalışmalar da mevcut örtünün yoğunluğuna ve arazinin eğimine göre değişmektedir. Fundalıklar daha çok Funda (Erica arborea ve E. Verticilatta), Laden (Cistus sp.) lerin hakimiyetinden oluşmaktadır. Diri örtü yoğunluğunun fazla olduğu fundalıklarda önce Nicolas veya Perma-Sharp ile toprak seviyesinden kesilerek parçalanır ve toprağa karıştırılır. Toprak işlemeye daha sonra başlanır. 65

Fazla sık ve boylu olmayan fundalıklarda Pulluklar kullanılarak çift sürüm gradoni oluşturulur. Böylece örtü temizliği ve toprak işleme kombine edilmiş olur. (Eğimin Fazla olması durumunda) Eğimin %20 ye kadar olduğu alanlarda, mevcut fundalık boy ve miktar olarak Nicolas veya Perma-Sharp kullanmayı gerektirmeyecek bir yapıda ise, ağır diskarolar kullanılarak parçalanır ve toprağa karıştırılır. Böylece örtü temizliği ve toprak işleme aynı anda yapılmış olur. Fundalık alanlarda Nicolas ve Perma-Sharp ile yapılacak çalışmalarda, makilik alanlardaki çalışmalarda geçerli olan esaslara uyulur. 66

MİNİ EKSKAVATÖRLE DİRİ ÖRTÜ TEMİZLİĞİ 67

68

Son yıllarda hem diri örtü temizliği ve hem de toprak işleme (teras yapımı) işini birlikte yapabilen mini ekskavatör de makineli arazi hazırlığında etkin bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. (BUROR MEROR- MARAR vb. Teras tipleri) 69

Toprak işleme için kullanılan ekipmanlar Riper Kazayaklı (pabuçlu) riper Riper pulluk Diskli pulluk Ağır hizmet offset diskaro (ağır diskaro) Offset hafif dalgalı diskaro (bakım diskarosu) Ekskavatör, Mini ekskavatör Örümcek, Tek dişli dip kazan Darbeli delici Çukur açma burguları Çift riper+pulluk kulağı kombinasyonu 70