Turkey s 2023 Export Strategy and Sectoral Breakdown

PERFORMANCE PROGRAM STRATEGY MAP Projects Strategic Goals Key Competencies Turkey s 2023 Export Strategy and Sectoral Breakdown

Turkish Exporters Assembly (TİM) was founded in 1993 as the umbrella organization of the Turkish exporters. TİM represents 61 regional and sectoral Exporters Associations, acting under 13 Secretariat Offices, with more than 50.000 active exporting companies. TİM and exporters associations functions are very closely related to foreign trade.

İTKİB İİB İMMİB ULUDAĞ OAİB KIB DKIB DAİB EGE DETKİB GAİB ANTALYA AKİB 13 General Secretaries 61 Export Unions

BOARD OF DIRECTORS

Project Team Strategy Office Sectoral Strategy Teams Mustafa Mente Barış Topçu Public institution Dr. Baransel Atçı Zeynep İmer Ateş Sungur Dr. Can Fuat Gürlesel

Project Team Strategy Office Sectoral Strategy Teams Mustafa Mente Barış Topçu Public institution

2023 EXPORT SRATEGY OF TURKEY Purpose of the Project To create Strategic Roadmap for achieving 500 Billion Dollar Export in centenary of the Turkish Republic Our Vision; Achieving Change, is designing the future

EXPORT GOAL : 500 Billion Dollar in 2023 2008 2023 132 milyar $ Export of Turkey 500 milyar $ 132 Billion Dollar $ 500 Billion Dollar $ Which policies, stakeholder, processes and competencies do we need to achieve this goal?

Growth Rate of Export between 2000 2008: 21 % CAGR: 21%

The scope of the project 1. Step 2. Step 2023 Export Strategy of Turkey at the Country level Sectoral Breakdown 2008 2009 2023

Methodological Approach: Strategy and Corporate Performance Management Model Robert Kaplan David Norton We conducted The first country-wide and sectoral level example of Balanced Scorecard " approach in Turkey, which is considered the most influential management idea of the last 75 years by Harvard University.

The process of project workshops (May-June 2009)

Commitment of the sectoral leaders 26 June 2010 Silivri

High-level governmental commitment Economic Coordination Committee 30 December 2010

High-level governmental commitment Public Announcement by the Prime Minister 24 March 2011

TEMEL YETKİNLİKLER SÜREÇLER İHRACATÇILAR İHRACAT SONUÇLARI 1 - Country-based Project Approach 1. Step 2. Step 2023 Export Strategy of Turkey Sectoral Breakdown ÜLKE EKONOMİSİNE KATKI SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME İS-0 REKABET GÜCÜNÜ İSTİHDAMI BÖLGESEL GELİŞİMİ İHRACATIN EKONOMİK KALKINMA İÇİNDEKİ YERİ VE EKONOMİYE KATMA DEĞER ARTIR ARTIR TEMİN ET İS-1 İSTİKRARLI İHRACAT ARTIŞI İS-2 İS-3Yüksek büyüme potansiyeli olan hedef İS-4 Mevcut pazar paylarını pazarlara ulaş ve artır pazar payını artır İ-1 TY-1 TY-2 TY-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli ve nitelikli insan sermayesine geç Doğru bilgiye ve pazar istihbaratına hızlı ulaşımı temin et TY-4 İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile artır İ-2 Etkin strateji yönetimini (governance) temin et İhracatçı sayısını ve ihracat kapasitesini geliştir İhracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözüm sağla TÜRKİYE NİN KONUMLANMASI TEKNOLOJİK GELİŞİM ve ALTYAPI MEVZUAT ve DÜZENLEMELER S-1 S-3 S-5 Türk markalarının bilinirliğini artır İnovasyon -ARGE yatırımlarını ve İkili ve çoklu ticaret işbirliklerini uygulamalarını özendir güçlendir S-2 İhracata yönelik yabancı sermayeyi ve yatırımcıyı ülkeye çek S-4İhracat için altyapı açığını dengele ve çevreye ilişkin yükümlülüklere uyumlan S-6 S-7 Mevzuat ve yasal düzenlemeleri etkinleştir Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et Kamu Özel sektör STK lar Üniversite ilişkilerini uyumlandır Strategy Map of Turkey s Export 2009-2013 İS 0 İS 0.1 İS 0.2 İS 0.3 İS 0.4 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İhracatın Ekonomik Kalkınma içindeki yeri ve Ekonomiye katma değer ÖLÇÜT Dünya ekonomileri içinde Türkiye'nin sıralaması (#) İhracatın toplam GSYH içindeki payı (%) İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) İthalat artış oranı ihracat artış oranı ilişkisi (%) İS0.5 İthalat (Milyar $) İS0.6 İS 1 İhracatın ithalata bağımlılık oranı (%) İS0.7 Yaratılan istihdam (#) STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İstikrarlı İhracat Artışı Sağla ÖLÇÜT İS 1.1 İhracat gelirleri (Milyar $) İS 1.2 İS 1.3 İS 2 İS 2.1 Ekonomi politikamızın temel hedeflerinden biri Türkiye'nin 2023 yılında dünyanın ilk 10 büyük ülkesi arasında yer Dış Ticaretten almasıdır. Bu kapsamda, ihracatın ülke ekonomisi için öneminin vurgulanmasıve ekonomik kalkınmanın bir parçası olarak değerlendirilmesi önemlidir. Ülke ölçeğinde ihracatın ekonomiye katma değerinin artırılmasıiçin ihracatın sorumlu ithalata bağımlılığının azaltılmasıve ihracat artış oranı ile ithalat artış oranı arasındaki ilişki gözetilerek pozitif dış Devlet Bakanı STRATEJİK ticaret dengesine HEDEF SORUMLU TANIMLAMA ulaşılması hedeflenmektedir. Yaratılan istihdam ülke ekonomisine katkının ölçümlenmesinde bir gösterge olarak dikkate alınmaktadır. Yüksek büyüme potansiyeli REFERANS 2008 yılsonu itibariyle toplam BAŞARI ülkeye SEVİYELERİ ihracat gerçekleştirmekteyiz. Amacımız, dünyadaki ekonomik İLGİLİ İS 3 olan hedef AÇIKLAMA pazarlara ulaş STRATEJİK DTM ve HEDEF ÖLÇÜM DEĞER gelişmeler ve trendler SORUMLU ışığında yüksek büyüme potansiyeli arz eden ve ithalat artışı TANIMLAMA öngörülen hedef ülkelere Müsteşarı KURULUŞ Pazar payını (ölçütle artır ilgili yorum) SIKLIĞI (2008 yaptığımız sonu satışları 2009 ve hedef ülkelerdeki mevcut pazar paylarımızı artırmaktır. 2010 2011 2012 2013 2018 2023 İhracatçıların küresel gerçekleşme) alanda tahmin İhracat stratejimizin temel hedefi Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve Inovasyon vurgusu ile Türk rekabetçiliklerini Sektörel STRATEJİK DTM HEDEF ihracatçılarının REFERANS küresel SORUMLU alanda rekabetçiliklerini BAŞARI SEVİYELERİ artırmak ve geleneksel sektörlerde TANIMLAMA sahip olduğumuz İ 1 ÖLÇÜT Liderlik, Bilim-Teknoloji Yıllık İLGİLİ 17ve AÇIKLAMA 17 Müsteşarı 17 ÖLÇÜM 16 16 bilgi ve DEĞER 15 birikimi, 12 teknoloji 10 ve yetkinliklerin geliştirilmesi, sektörel yenilikçilik, ve önderlik ile dönüştürerek KURULUŞ (ölçütle ilgili yorum) STRATEJİK SIKLIĞI HEDEF (2008 sonu 2009 SORUMLU fırsata çevirmektir. 2010 2011 2012 2013 2018 2023 İnovasyon ile artır Dış Ticaretten Güçlendirilmiş Türkiye İmajı nın kaldıraç olarak kullanılması TANIMLAMA ürünlerimizin uluslararası İhracatın ülke ekonomisi için öneminin gerçekleşme) tahmin Türk markalarının pazarlarda konumlamalarında çok önemlidir. Amacımız, dünya standartlarında ürünler vurgulanması ve ihracatın ekonomik S 1 sorumlu kalkınmanın parçası olarak Yıllık % TIM 17,8 Kuresel bilinirliğini ve %16,2 Sektorel %16,8 artır%17,6 % 18 % 19 % 22 % 25 Dış Ticaretten üreten, sosyal Başta sorumluluk ihracata şartlarını yönelik yerine yeşilsaha getiren, yatırımları çevreye olmak karşı üzere, duyarlı yabancı bir ülke imajına sermaye yatırımları ülkeye Hedef pazarlardaki değerlendirilmesi pazar önemlidir. payı Yabancı sermayeyi 0,17Devlet ve Bakanı REFERANS İS 3.1 Ongoruler Raporu OVP - verisi Yıllık 0,20 0,22ulaşmak 0,30 ve 0,35 Türk kaynak, markalarının hızlı teknoloji 0,40 0,8 bilinirliğini BAŞARI ve bilgi-birikimi %1,25 artırmaktır. SEVİYELERİ transferi sağlamaktadır. Bu kapsamda ülkeye yabancı S 2 İLGİLİ AÇIKLAMA ÖLÇÜM sorumlu ilk 20 ülke (%) ÖLÇÜT yatırımcıyı ülkeye çek DEĞER sermayenin çekilmesi ve dünya toplam doğrudan yabancı yatırımları içinde Türkiye'nin İhracatın ithalata olan bağımlılığının paralel ülke detayı KURULUŞ (ölçütle ilgili yorum) Devlet SIKLIĞI Bakanı (2008 payının sonu artırılması 2009 hedeflenmektedir. azaltılmasıyla, pozitif dış ticaret dengesine Yıllık % 65,4 %73,5 %70,3 %70,2 %69,5 %70 %75 %80 2010 REFERANS 2011 2012 2013 BAŞARI SEVİYELERİ ulaşılması hedeflenmektedir. İLGİLİ AÇIKLAMA gerçekleşme) tahmin ÖLÇÜM 2009,2010 ve 2011 DEĞER OVP verisi 1-5 milyar $'ın üzerinde ihracat ÖLÇÜT İS 3.2 (İthalat artıış oranı / İhracat artış Dünyada oranı) en çok ihraç edilen 25 değerleri ürün KEP ten Yıllık 24 KURULUŞ 20 18 (ölçütle 19 ilgili 24yorum) 29 36SIKLIĞI 50 (2008 sonu REFERANS 2009 2010 2011BAŞARI 2012 SEVİYELERİ 2013 yapılan İhracat ülke ve ithalat sayısı aynı İ (#) 1.1 İSO Çalışmasına göre. oranda artarsa 1, ihracat artış oranı ithalat artış oranının Yıllık >1 alınmıştır. Yıllık İLGİLİ 3 AÇIKLAMA 3 3 gerçekleşme) ÖLÇÜM 3 4 tahmin DEĞER 5 grubu içinde Türkiye'nin sıralaması < 1 >1 >1 ÖLÇÜT >1 < 1 < 1 < 1 DTM KURULUŞ (ölçütle ilgili yorum) SIKLIĞI (2008 sonu üzerinde gerçekleşirse <1 En çok ihracat yaptığımız ilk 33 2009 2009,2010 ve 2011 İSO çalışmasına göre, İspanya Konu ile iligli bir çalışma bulunmamaktadır, ancak 2010 böyle bir2011 2012 2013 5-10 milyar $'ın üzerinde ihracat Orta - Yüksek teknolojinin S 1.1 İS 3.3 Dış ticaret açığının İ 1.2 kontrol altında DTM toplam Türk markalarına ilişkin algı (endeks) DTM ülke ve hedef pazarlarda Yıllık gerçekleşme) tahmin %11, Malezya %84, Çin %35, çalışma ihtiyacı olduğu için bu konunun projelendirilmesi gerekir. değerleri KEP ten Yıllık 5 4 5 5 5 5 6 12 yapılan tutulabilmesi ülke sayısı için ithalat (#) değerleri ihracat içindeki Yıllıkpayı (%) 201,9 alınmıştır. 134 153 168 187 İsrail %26, 210 Almanya 361 %20, Yıllık yapılacak anket çalışması. %38 625 önemlidir. S 2.1 DYY girişi (Milyar Brezilya $) %9.5 (2005 yılı verisi) Nations Brands Index (NBI), Yıllık 18,1 8,5 11,2 15 15 15 OVP verisi İS-0.3 varsayımına göre GFK tarafından 1996 yılından Ara mamul, hammadde ithalatı 2009,2010 ve 2011 SITC fasıllarına göre, TİM için 10-25 milyar $'ın üzerinde ihracat Dünya ihracatında ilk 10'da olduğumuz İS 3.4 bağımlılığının azaltılması. İ 1.3 yapılan ESD tarafından yapılan Sektörel S 1.2 Ulusal Marka sıralaması (endeks) beri 50 ülkede yapılıyor. 30. 27. 25. değerleri KEP ten DTM Yıllık 1 0 Yıllık 9 9 10 10 10 11 1 1 1 1 5 8 yapılan düzeyde ülke ölçümlenmesi sayısı (#) ürün grubu sayısı (#) Nation Brands çok önemlidir. 30,8 Milyar $ DTM Index Hazine Kriterleri Yabancı Toplam dünya ihracat, yönetişim, Yıllık DDY 36. sırada 35.sıra 33.sıra sıra sıra sıra TÜBİTAK çalışma. kültür, insan kaynağı, turizm miktarı ve 2007 yılında Halihazırda bu değer önemlidir. DIR Yıllık alınmıştır. % 14,6 Dünya % 14,2 toplam % 13,8 % DYY 13,4 hareketleri % 13 % 12 içinde %10 Sermeye Genel %15,2 -TTGV yatırımlar. kapsamında yapılan ithalatın toplam Avrupa ihracatında ilk 10'da olduğumuz S 2.2 1,979 trilyon dolar, İ 1.4 ithalata oranı 2009,2010 ve 2011 Yıllık Müdürlüğü, Yıllık % 1,06 %0,7 %0,9 % 1 % 1 % 1 Türkiye'nin payı (%) 222008 yılında 22 1,697 23 23 24 25 > 25 milyar $ ihracat yapılan ürün ülke grubu sayısı (#) S 1.3 İS 3.5 değerleri Perakende KEP ten network sayısı (#) DTM Yatırım Yıllık Yıllık 0 0 0 0 0 trilyon 0 dolar 1 oldu. 4 Konu ile iligli bir çalışma bulunmamaktadır, ancak böyle bir sayısı İhracatçı (#) birliklerine kayıtlı olan 46,000 şirketin çalışan sayısı referans verisi Yıllık alınmıştır. Ajansı,YASED İ 1.5 Avrupa İnovasyon Sıralaması (endeks) 2023 te ilk 15 e girilmesi 32. sırada çalışma ihtiyacı olduğu için bu konunun projelendirilmesi gerekir. çekilecektir. European Innovation Scoreboard S1.4 Toptancı network sayısı (#) hedeflenmektedir. DTM Yıllık Dünya Bankası 32. sıra 31. sıra 30. sıra 29.sıra 28. sıra (sonuncu) Yıllık (Global Küresel Yatırım Promosyon S2.3 Investment Promotion Yıllık 15.sıra 14.sıra 13.Sıra 12. sıra 11.sıra 10. sıra Kıyaslaması (endeks) Sabanci Üniveristesi Rekabet Benchmarking) Küresel Rekabetçilik sıralaması Forumu eski direktörünün İ 1.6 (endeks) Global Competitiveness Index değerlendirmeleri de göz Yıllık 63.sıraTürkiye nin 61. iş sıra yapış 58. sıra 55. sıra 53. sıra 50. sıra Dünya Bankası Doing Business in S2.4 önünde tutuldu. kolaylığına göre 181 ülke Yıllık 59.sıra 56.Sıra 52.Sıra 48.sıra 44.sıra 40.sıra Turkey sıralaması sıralaması Toplam dünya ihracatında Türkiye'nin payı (%) İS 2.2 İS 2.3 İhracat miktarı (endeks) İS 2.4 İS 1.4 Yıllık ihracat artış oranı (%) İS 2.5 İS 2.6 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA DTM Müsteşarı İLGİLİ KURULUŞ DTM 2023 yılında ulaşılması hedeflenen 500 milyar dolar ihracat hedefi önemli bir büyüme hedefidir. İstikrarlı artış, pazar dinamikleri paralelinde düzenli artış gösteren ihracat gelirleri ile tarif edilmektedir. Dünya ekonomisi ve ticaretinin daraldığı, dolayısıyla talebin azaldığı ve rekabetin daha da arttığı ilk beş yıllık plan döneminde (2009-2013) yıllık %12 ihracat büyümesi sağlamak rakiplerden pazar payı almak anlamına gelmektedir. Mevcut pazar paylarını DTM STRATEJİK HEDEF Mevcut pazarlara yaptığımız SORUMLU satışların ilgili ülke ithalatları içinde aldıkları payların artırılmasıyla, TANIMLAMA halihazırda faaliyet artır Müsteşarı göstermekte olduğumuz pazarlarda pozisyonumuzun güçlenmesi ve toplam dünya ticareti içinde aldığımız payın artırılması amaçlanmaktadır. İstikrarlı ihracat artışı için arzın sürekliliğin sağlanması çok önemlidir. Bu kapsamda, mevcut İhracatçı sayısını ve ihracat DTM İS 4 STRATEJİK HEDEFihracatçıların kapasitelerinin SORUMLUartırılması, BAŞARI yeni ihracat SEVİYELERİ kapasitelerinin ve ihracatçı TANIMLAMA şirketlerin kapasitesini geliştir Müsteşarı oluşturulması, REFERANS bu sayede ihracatçı tabanının genişletilmesi amaçlanmaktadır. İLGİLİ AÇIKLAMA ÖLÇÜM DEĞER ÖLÇÜT KURULUŞ (ölçütle ilgili yorum) SIKLIĞI (2008 sonu 2009 İhracatçıların ihtiyaçlarına 2010 2011 2012 2013 2018 2023 AÇIKLAMA gerçekleşme) tahmin İhracatçılarınihtiyaçlarının REFERANS planlı BAŞARI bir şekilde SEVİYELERİ takip edilmesi ile ticaretin önündeki engellerin İLGİLİ ÖLÇÜM DEĞER ÖLÇÜT İ 2 zamanında ve etkin çözüm (ölçütle ilgili TİM kaldırılması ve ihracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözümler sağlanması KURULUŞ SIKLIĞI (2008 sonu İlk 40 ülke odakta olmak üzere 2009 Mevcut pazarlardaki pazar sağla yorum) STRATEJİK hedeflenmektedir. HEDEF gerçekleşme) 2010 SORUMLU 2011 2012 2013 2018 2023 TANIMLAMA tahmin pazar paylarında artış Yıllık %1,07 %1 %1,07 %1,1 %1,13 %1,15 %1,35 % 1,50 payı (ilk 40 ülke) (%) hedeflenmektedir. Yeni kurulan şirket İnovasyon - ARGE Dış Ticaretten İstikrarlı ihracat artışını sağlayacak rekabetçi yapının oluşturulabilmesi ve teknolojik dönüşüm sayısına bağlı bir 1-5 milyar $ ihracat İS yapan 4.1 Yeni (ilave) ihracatçı sayısı Sektörel (#) çalışmalar ışığında yüzdeyle hesaplanması Yıllık 46000 44000 46000 47000 48000 REFERANS amacıyla 50000 60000 ihracatçılarımıza 70000 BAŞARI sağlanan SEVİYELERİ ARGE teşviklerine, inovasyona yönelik çalışan firmaların sektör sayısı (#) netleştirilerek, revize edilecektir. Yıllık S 3 öngörülüyor. (%2-3) 11yatırımlarını İLGİLİ ve AÇIKLAMA ÖLÇÜM sorumlu DEĞER ÖLÇÜT ve projelerin desteklenmesine büyük önem verilmektedir. Hedefimiz, 2023'e kadar kendi KURULUŞ uygulamalarını (ölçütle özendir ilgili yorum) Devlet SIKLIĞI Bakanı(2008 sonu 2009 5-10 milyar $ ihracat yapan 1 milyar $ ın üzerinde ihracat DTM Sektörel yapan STRATEJİK HEDEF know-how'ını geliştirmiş, yerli 2010 SORUMLU teknoloji üretimine sahip bir Türkiye olabilmektir. 2011 2012 2013 TANIMLAMA çalışmalar ışığında İS 4.2 TÜİK verisine göre sektör sayısı (# firma sayısı (#) netleştirilerek, revize edilecektir. Yıllık 4 Yıllık 15 12 13 15 17 gerçekleşme) 18 30 tahmin 50 REFERANS BAŞARI SEVİYELERİ TİM in ihracatçı frmalara ÖLÇÜT yaptığı üç aylık anket Mevzuat İLGİLİ ve yasal AÇIKLAMA ÖLÇÜM DTM DEĞER Gerekli mevzuat, 10-25 milyar $ ihracat İS 4.3 yapan 1-5 milyar $ ihracat yapan Sektörel il sayısı çalışmalar (#) ışığında sektör sayısı (#) netleştirilerek, revize edilecektir. Yıllık 4 Yıllık içinden, 8İhracatçının iş 7 KURULUŞ 7 8 9 (ölçütle 10 ilgili 16 yorum) 16 SIKLIĞI (2008 sonu 2009 yasal düzenlemeler ve idari prosedürler ile tarife ve tarife dışı engellerin S 6 2010 2011 2012 2013 İ 2.1 İhracatçı memnuniyeti (endeks) TİM yaptığı 20 kamu kurumuna düzenlemeleri Yıllık 44,31 etkinleştir 45 49 Müsteşarı 54 57 azaltıması 60 ve gerçekleşme) tahmin ihracatçının önünün açılması sağlanmaktadır. verdiği değerlerden >25 milyar $ ihracat İS yapan 4.4 5-10 milyar $ ihracat yapan Sektörel il sayısı çalışmalar (#) ışığında DTM Yıllık 3 3 3 3 3 3 2 5 oluşmaktadır. Şirketlerin ARGE 4.680 (2007 sektör sayısı (#) netleştirilerek, revize edilecektir. Yıllık S 3.1 0 ARGE harcamaları (Milyon $) kullanım kapasiteleri Yıllık 4.864 6.410 8.697 12.291 REFERANS 15.472 BAŞARI SEVİYELERİ İLGİLİ rakamı) AÇIKLAMA ÖLÇÜM 10-25 milyar $ ihracat yapan il sayısı Dünya Bankası Doing DEĞER ÖLÇÜT İhracat içinde işlenmiş İS 4.5 tarımın Yıllık Business 1 in Türkiye alt 0 0 1 1 1 4 3 (#) İ 2.2 İhracat gerçekleşme zamanı ARGE Yıllık %1 DTMharcamalarının toplam TÜBİTAK, KURULUŞ (ölçütle ilgili yorum) SIKLIĞI (2008 sonu 2009 %1,2 % bileşen 1,5 %(OECD 1,8 ortalaması % 2 % 2,3 % Yıllık 3 % 5 14 14 13 13 12 11 2010 2011 2012 2013 S 3.2 payı (%) TTGV, Sanayi Çin'in 2020 hedefi %2.5 Yıllık % 0,71 (2007) % 0,8 % 1,0 % 1,3 % 1,7 GSYH'ye oranı (%) gerçekleşme) % 2 tahmin 10,5) İS 4.6 > 25 milyar $ ihracat yapan il sayısı (#) Yıllık 1 1 1Bakanlığı 1-1 1 1 3 İhracatçı memnuniyet Dünya Bankası Doing KOSGEB Özel sektörün Ar-Ge S 3.3 Özel sektör tarafından gerçekleştirilen anketinin bulgularına İ 2.3 İthalat gerçekleşme zamanı Cirosu 25 milyon TL nin Business in Türkiye alt harcamalarında payının Ar-Ge DTMharcamalarının toplam Ar-Ge altında ve çalışan sayısı bileşeni (OECD Yıllık 15artması ve teknoloji 14 14 Yıllık 13 12 % 1148,4 göre engellerin % 49 % 50 % 52 % 55 % 60 KOBİ'lerin toplam ihracat içindeki payı harcamalarına oranı % % İS 4.7 250 kişi olan şirketlerin ortalaması11) S 6.1 Ticarete ilişkin engeller sayısı Yıllık %32,5 % 33 % 34 % 35 üretmesi (#) TİM gruplanması ve gerekli Yıllık 224 248 224 210 200 190 % 37 % 40 (%) 33,5 34,5 aksiyon planları ile toplam ihracat içindeki ilişkilendirilerek paylarının artırılması engellerin azaltılması AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) Dünya ihracat öngörüsüne paralel olarak revize edilecektir. Dünya ticaretindeki büyüme TIM referans senaryosuna göre alınmıştır. Bu payla ilk 20 ihracatçı arasına girilmesi öngörülmektedir. TÜİK verilerine göre 2003 yılı 100 olarak alınmıştır. CAGR (ithalatın üzerinde büyüme hızı kontrol noktası olarak dikkate alınmaktadır.) ÖLÇÜM SIKLIĞI REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) 2009 tahmin BAŞARI SEVİYELERİ 2010 2011 2012 2013 2018 2023 Yıllık 132 98,5 107,5 118 130 147 271 500 OVP verisi 2012 den % 13,0 yıllık artış Yıllık % 0.8 %0.82 %0.85 %0,86 %0,87 %0,91 %1,14 %1,46 S 4 S 4.1 S 4.2 S 4.3 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İhracat için altyapı açığını dengele ve çevreye ilişkin yükümlülüklere uyumlan ÖLÇÜT STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA Lojistik maliyetleri (Milyon USD) Gerekli altyapının temini (yatırımlar, kapasite, fiyat ve kalite) (Milyar $) Elektrik enerjisi kurulu gücünün yeterliliği Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı İLGİLİ KURULUŞ Ulaştırma Bakanlığı ve Sektör DPT, Ulaştırma Bakanlığı, Enerji Bakanlığı Enerji Bakanlığı S 4.4 Çevre ile ilgili yatırımlar (Milyar $) Çevre Bakanlığı 500 milyar dolarlık ihracat artışının gerçekleştirilmesi için her türlü altyapı ve lojistik ihtiyacının tamamlanması, gerekli karayolu, demiryolu, liman kapasitelerinin ihtiyaca uygun planlanması gereklidir. Gerekli kapasitelerin temininde, özel sektörün altyapı yatırımlarına katılımının özendirilmesi, kamu ve özel sektörde gerekli yetkinlikliklerin mevcudiyetinin sağlanması önemlidir. Nakliye maliyetlerinin düşürülmesi ve alternatif enerji kaynaklarına yapılacak yatırımlarla enerji fiyatlarının küresel alanda rekabet edebilir düzeylerde tutulması hedeflenmektedir. İkili ve çoklu ticaret işbirliklerinin güçlendirilmesi ile uluslararası pazarlardaki ticari fırsatların İkili ve çoklu ticaret DTM Yıllık 167.1 150,5 161 172 184 S 5197 276 387 satış hacmine dönüştürülmesi ve potansiyel alıcılar ile üst düzeyde bağlantı kurulması işbirliklerini güçlendir Müsteşarı hedeflenmektedir. STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA REFERANS BAŞARI SEVİYELERİ Yıllık % 23 - % 25,4 % 9,1 %9,8 % 10,2 % 13,0 13,0 %13,0 İLGİLİ STRATEJİK AÇIKLAMA HEDEF ÖLÇÜM SORUMLU DEĞER Ülke olarak en önemli güçlü alanlarımızdan biri sahip olduğumuz TANIMLAMA genç ve dinamik ÖLÇÜT OVP verisi Düşük KURULUŞ nitelikliden (ölçütle ilgili yüksek yorum) SIKLIĞI (2008 sonu 2009 STRATEJİK HEDEF işgücümüzdür, SORUMLU ancak söz 2010konusu 2011 işgücü 2012nitelik 2013yönünden zayıf ve düşük TANIMLAMA verimliliktedir. gerçekleşme) tahmin TY 1 verimli ve nitelikli Doğru bilgiye insan ve pazar TİM İhracat açısından ele alındığında ise ucuz işgücü rekabetinden nitelikli ve verimli işgücüne STRATEJİK HEDEF dönüşümü gerçekleştirebilmek İhracatçıların SORUMLU doğru için bilgiye insan hızlı kaynağımızda ulaşımları temel ile hedef yetkinliklerin pazar ve sektörlerdeki TANIMLAMA ve bilgi birikiminin güncel talep sermayesine TY 2 İstihbaratına geç Kamu hızlı ulaşımı Özel sektör İGEME S 5.1 STA sayısı (#) DTM Hedef pazar pazında Yıllık artırılması 13 hedeflenmektedir. bilgilerine DTM 2 3erişimleri Kamu, hedeflenmektedir. üniversite, temin TY et 3 STK lar Üniversite Hazırlanan sanayi işbilirliği Performans ile yapılan Programı'nın araştırmaların en önemli ve kaynakların yanı sahiplenme, etkin ve sürekli verimli takip ve gözden Müsteşarı kullanımları ve paydaşlar REFERANS geçirmeyi arasında zorunlu kılmasıdır. artan farkındalık BAŞARI SEVİYELERİ Başta dış hedeflenmektedir. faktörler olmak üzere, son derece dinamik olan iç ve Karma Ekonomik Komisyon (KEK) ilişkilerini uyumlandır S 5.2 DTM Hedef pazar pazında Yıllık İLGİLİ 27 AÇIKLAMA 32 44 ÖLÇÜM DEĞER dış gelişmeler REFERANS performansın takibinin, BAŞARI varsayımların, SEVİYELERİ öngörülen proje ve programların sayısı (#) ÖLÇÜT KURULUŞ (ölçütle ilgili yorum) SIKLIĞI (2008 sonu 2009 ÖLÇÜT Etkin strateji İLGİLİ yönetimini AÇIKLAMA ÖLÇÜM güncellenmesini DEĞER ve revizyonunu 2010REFERANS 2011daha 2012 da önemli 2013 KURULUŞ (ölçütle ilgili yorum) SIKLIĞI gerçekleşme) (2008 tahmin sonu 2009 BAŞARI kılmaktadır. SEVİYELERİ 2023 yılında 500 milyar dolar TY 4 DTM - TİM 2010 2011 2012 2013 S 5.3 Ticaret Heyeti sayısı (#) DTM ÖLÇÜT (governance) Yıllık 25temin et İLGİLİ AÇIKLAMAihracat hedefimize ÖLÇÜM ulaşmamızı 25 30 gerçekleşme) tahmin DEĞER sağlayacak ihracat stratejisi çok paydaşlı olup, pekçok kurum İhracatın artırılması KURULUŞ için (ölçütle ilgili yorum) ve kuruluşun SIKLIĞI katkısını, ortak (2008 hedeflere sonu uyumunu 2009 ve 90 90 90 90 2010 koordinasyonunu 2011 2012gerekli 2013kılmaktadır. Bu kritik olan temel 105 eğitim, İhracatçıların eğitim İleri teknoloji programlarına sektörü ve yüksek büyüme 120 kapsamda, eğitim, ihracatın ekonomik eğitim, gerçekleşme) eğitim, kalkınmanın tahmin eğitim, eğitim, bir parçası olarak ele alınmasıyla tüm ilgili kurum S 5.4 Alım Heyeti sayısı (#) TY 1.1 yetkinliklerin artırılmasına (pazarlama,dil) DTM katılımı Yıllık 60 35 45 Yıllık 5000 TY 2.1 potansiyeli olan hedef pazarlara yönelik İGEME ilişkin eğitim programlarına 6000 Yıllık ve katılım kuruluşların 5000 5000 5000 5000 katılım 13 uyumlu hareket 10 etmeleri 25 gerekmektedir. AB fonlarından yararlanan proje sayısı 5 5 5 katılım katılım katılım katılım katılım yeni rapor TY 3.1 sayısı ABGS Yıllık (#) İGEME, REFERANS BAŞARI SEVİYELERİ S 5.5 Tercihli Ticaret Anlaşması sayısı (#) Özel DTM sektör tarafından istihdam edilen KOSGEB, Yıllık Milli 253 224 201 İLGİLİ AÇIKLAMA ÖLÇÜM DEĞER TÜİK anketlerinden Tüm sektörel raporlar her 24.261 (2007 TY 1.2 tam zaman TY 2.2 eşdeğer Hedef TY ARGE sektör 3.2 personeli ve AB pazar fonlarının raporlarının ÖLÇÜT Eğitim kullanım Bakanlığı, oranı (%) İGEME ABGS izlenecek. yıl şubat ayında KURULUŞ Yıllık 26000 28000 Yıllık 30000 Yıllık 32000 Yıllık 35000 Yıllık Yıllık gerçekleşme) Yıllık (ölçütle ilgili Yıllık yorum) Yıllık SIKLIĞI (2008 sonu 2009 2010 2011 2012 2013 sayısı (#) güncellenme sıklıığı güncelleniyor. gerçekleşme) tahmin S 5.6 Uluslararası fuar sayısı (#) DTM, TİM Yıllık TOBB 2078 2138 2100 Dünya Bankası fonları Dünya Bankası, İhracatçı şirketlerin yüksek TY 3.3 okul kullanım ve Yıllık oranı (%) Hazine Proje Yılda yapılan performans gözden TY 1.3 üniversite mezunu, dil bilen personel TY 4.1 İlk 1000 şirket DTM-TİM Yıllık 2009 yılından itibaren ankete Yıllık dahil edildi. 2009yılında 2 2 2 2 2 geçirme toplantısı sayısı (#) sayısı (#) başladı. S 7 S 7.1 S 7.2 S 7.3 AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) Lojistik hizmetlerinin geliştirilmesi ve maliyet avantajı yakanlaması için lojistik köylerinin kurulması Karayolu, demiryolu, havayolu liman yatırımları ve kapasiteleri ile haberleşme yatırımları ve hizmetin kalitesi Kurulu güçün miktarı (MW) TUİK tarafından kamu ve girişimimlerin çevresel harcamaları ayrı ayrı yıllık bazda izlenmektedir. ÖLÇÜM SIKLIĞI S 4.5 Verilen altyapı teşvikleri (Milyar $) Sanayi Bakanlığı Yıllık STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et ÖLÇÜT Verilen desteğin ihracat hacmine oranı (%) İhracat kredisinin ihracat hacmine oranı (%) Finansal enstrümanlar - En iyi uygulama örnekleri ile kıyaslama DTM Müsteşarı İLGİLİ KURULUŞ REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) 2009 tahmin BAŞARI SEVİYELERİ 2010 2011 2012 2013 Yıllık - 79,5 77,7 51,9 38,2 21,5 Yıllık 6,77 3,29 4,80 4,50 4,93 5,43 Yıllık 41817 44300 46000 48000 50500 53000 Yıllık İhracat kredileri ihracatı artırmada en önemli destek mekanizmaları arasında yer almaktadır. Bu kapsamda, ihracat destek araçlarının etkin ve verimli kullanımı ve türev finansman enstrümanlarla ihracatın finansmanı ve ihracatçıların desteklenmesi hedeflenmektedir. AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) 2007-3,98 milyar USD ÖLÇÜM SIKLIĞI REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) 2,93 3,06 3,19 3,36 3,50 2009 tahmin BAŞARI SEVİYELERİ 2010 2011 2012 2013 DTM DTM kapsamındaki destek Yıllık % 0,20 % 0,36 % 0,35 % 0,40 % 0,60 % 1 Eximbank, Bankalar Birliği, Merkez Bankası, KOSGEB Eximbank PERFORMANCE PROGRAM Yıllık %3,3 % 5 % 5 % 5 % 4,5 % 4 Toplam sağlanan kredi içinde uzun vadeli kredilerin oranı Yıllık % 1 % 3 % 5 % 7 % 8 % 10 TY 4.2 Ortak hedef uyum toplantı sayısı DTM - TİM Yıllık 4 4 4 4 4

2) Sectoral-based Project Approach 1. Step 2. Step 2023 Export Strategy of Turkey Sectoral Breakdown AGRICULTURE MINING INDUSTRY 1 - Cereals, pulses, oil seeds and products 2 - Fresh Fruits and vegetables 3 - Fruits vegetables 4 - Dried Fruits and its products 5 - Hazelnut and its products 6 - Olive and Olive oil 7 - Tobacco 8 - Ornamental Plants 9 - Live Stock, Aquatic Products 10- Wooden and Forestry Products 11 - Minerals and metals 12 - Textile and Raw Materials 13 - Leather and Leather Products 14 - Carpet 15 - Chemicals Industrty 16 - Ready wear and Apparels 17 - Vehicles and Components Industry 18 - Electrical Electronics 19 - Machinery and Accessories 20 - Ferrous and Nonferrous Metals 21 - Cement and Soil Products 22 - Precious Minerals and Jewelry 23 Steel 24 Ships and Yacht

2) Sectoral-based Project Approach Examine the assumptions and predictions of world trade and Sectors 1 2 3 Estimate the size of the sector will reach in 2023 Examine the dynamics of the Markets Determine the Key Competencies of Sectors

Export Vision in 2013 & 2023 BREAKTHROUGH INVESTMENT LEADERSHIP 2010 2011 2012 2009 2013 2018 2023 10th biggest economy in the world 2 trillion $ GDP 25,000 income / capita 500 billion $ Exports

Almanya Çin Amerika Japonya Hollanda Fransa İtalya Belçika İngiltere Kanada Kore Hıng Kong Rusya Singapur Meksika Suudi Arabistan İspanya Malezya Brezilya Avusturya İsveç İsviçre BEA Tayland Norveç Polonya Avusturalya Hindistan İrlanda Çek Cumhuriyeti Türkiye Endonezya Macaristan Danimarka İran Finlandiya Şili Venezuela Güney Afrika Ukrayna Filipinler Potekiz İsrail Arjantin Slovakya Cezayir Kuveyt Nijerya Vietnam Turkey s Share in the world trade %0.8 % 0,8 1,3 1,7 Target is double it $ 500 billion export in 2023 level means that Turkey will be one of the top 20 exporting countries in 15 years % 9,5

The share of high tech products in Turkey s export Filipinler Tayvan Malezya Singapur İrlanda Güney Kore İsviçre Tayland Japonya ABD Çin Macaristan Hollanda Meksika İngiltere İsrail Finlandiya Fransa İsveç Norveç Avusturya Almanya Danimarka Çek Cumhuriyeti Endonezya Kanada Belçika Avusturya Portekiz İspanya İtalya Brezilya Hindistan Türkiye Rusya 9,4 11,1 % 7.2 14,6 19,3 27,6 35.8% 35% 85% 84% 94.5% The export share of technology products in China and the United States are at the same level. One of the main reasons for this, is China's investment in R & D is more than nominal GDP increase. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Kaynak: JPMorgan Asset Management, Deutsche Bank, China s Innovation Drive, Global Markets Research, Haziran 2006

World Trade Scenario in 2023 40,0 35,0 34.3 30,0 25,0 23.7 20,0 15.9 16.1 15,0 10,0 5,0 0,0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 Predictions Trillion $

Forecast of the World Economy Growth Rates 2009-2023 2009-2013 2014-2018 2019-2023 SCENARİOS AVERAGE ANNUAL GROWTH% AVERAGE ANNUAL GROWTH % AVERAGE ANNUAL GROWTH % WORLD 2.1 (2010-2013: 3.0) 3.5 3.4 REFERENCE SCENARİO DEVELOPED COUNTRİES DEVELOPING COUNTRİES 0.8 (2010-2013: 2.0) 4.7 (2010-2013: 5.0) 2.3 2.2 5.8 5.3

Income Projections of the World Economy 2009-2023 (billion dollar) YEARS WORLD DEVELOPED COUN. DEVELOPING COUN. 2008 60.690 2009 54.864 38.018 16.846 2010 57.113 39.159 17.974 2011 60.082 40.764 19.325 2012 63.313 42.517 20.796 2013 66.859 44.388 22.471 2014 70.570 46.297 24.273 2015 74.479 48.288 26.191 2016 78.598 50.364 28.234 2017 82.938 52.530 30.408 2018 87.507 54.788 32.719 2019 92.262 57.089 35.173 2020 97.262 59.486 37.773 2021 102.518 61.985 40.533 2022 108.041 64.589 43.452 2023 113.838 67.301 46.537

Income Projections of the World Economy 2009-2023 (billion dollar) 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 54,8 57,1 16,8 18,0 19,3 60,0 63,3 66,9 70,5 20,8 22,5 24,3 74,5 26,2 78,6 28,2 38,0 39,2 40,7 42,5 44,4 46,3 48,3 50,4 52,5 54,8 57,1 59,5 62,0 64,5 67,3 82,9 30,4 87,5 92,3 32,7 35,2 97,3 37,8 102,5 108,0 40,5 43,5 113,8 WORLD 46,5 DEVELOPING COUN. DEVELOPED COUN 0,0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023

World Trade Scenario 2009-2023 (Trillion Dollar) YEARS WORLD TRADE 2008 15,8 2009 12.0 2010 13.1 2011 14.0 2012 14.9 2013 16.1 2014 17.4 2015 18.8 2016 20.4 2017 22.0 2018 23.7 2019 25.6 2020 27.5 2021 29.6 2022 31.9 2023 34.3

MAIN SCENARİO: The next 15 years, will be different from the past 10 years World trade growth rate will be below the average of previous periods In World Trade the weight of developing countries will increase In World trade in terms of sectors, the share of Industry will increase on the contrary the share of Agriculture will decrease

World Economy and Trade Growth Trends (2000-2009) and Future Projections 2023 Main Objects Last 10 Years Next 15 Years 1 Domestic Demands in Developed Countries Rapid Expansion Limited Expansion 2 Domestic Demands in Developing Countries Expansion RelativelyRapid Expansion 3 Export of Developing Countries Rapid Growth Limited Growth 4 Trade between Developing Countries Expansion Rapid Expansion 5 Funding Opportunities Plentiful and cheap Limited 6 Capital Movements Excessive Cross-border movement Relatively Low Movement 7 Asset and Commodity Prices Unstable and high Stable and realistic 8 Market Regulations Excessive iberalization Regular Market 9 Multilateral Trade Liberalization high-liberalization limited-liberalization 10 Value of the Dollar Extremely unstable Stable and realistic

Long-term Change Agenda of Turkey TODAY Delayed in Technological transformation Trying price competition Focus on capacity increase Technological Development and Infrastructure TOMORROW Visionary high value-added Making R&D and design Focus on productivity Sub-contracting manufacturing Focus on product Local manufacturer Country Positioning Dominant in Market Focus on consumer Having Global Brands Short-term plans In Bureaucracy, many conflicting authorities, and lack of coordination The Way of Work Strategic thinking and longterm plans the highest level coordination among stakeholders, generating synergies

Turkey's Exports Scenario TİCARET SENARYOLARI TEMEL SENARYO TÜRKİYE NİN DÜNYA TİCARETİ İÇİNDE PAYI İÇİN SENARYOLAR TÜRKİYE İHRACATI Milyar Dolar 2013 2018 2023 2009-2023 YILLIK ORTALAMA İHRACAT ARTIŞI % 1 MEVCUT PAY % 0.83 İLE 133.7 197.0 284.4 7.7 2 % 1,00 PAY İLE 161.1 237.4 342.6 9.2 3 % 1.20 PAY İLE 193.3 284.9 411.1 10.6 500 MİLYAR DOLAR HEDEFİ İÇİN PAY % 1.00 1.25 1.46 12.2 600 500 400 300 200 100 Türkiye 2023 İhracat Hedefi - 500 Milyar Dolar Yıllık Ort. Büyüme Oranı: % 12,2 161 100 296 500 % 1,46 411 343 284 TÜRKİYE NİN DÜNYA TİCARETİ İÇİNDE PAYI % 1,2 % 1,0 % 0,8 Senaryo - 3 Senaryo - 2 Senaryo - 1 2008 Pazar payı 0 2009 2013 2018 2023 % 1,00 % 1,25 % 1,46 Türkiye nin 500 Milyar $ hedefi için Dünya Ticareti İçindeki Payı - %

Focus Areas of Turkey s Export Strategy Competitive Power Sustainable Development of Turkey Employment Regional Development EXPORT OUTCOMES OUTCOMES PAYDAŞLARA VAAD HOW DOES GOVERNMENT EMPOWER TURKISH EXPORTERS & ALIGN STAKEHOLDERS DRIVERS INTERNAL EXPORT PROCESSES SÜREÇLER (24 sectors identified their sector-specifica reas of improvement at the cascading stage) INTANGIBLE FACTORS TEMEL HUMAN capital YETKİNLİKLER INFORMATION capital NETWORK capital

Focus Areas of Turkey s Export Strategy Competitive Power Sustainable Development of Turkey Employment Regional Development EXPORT VALUE CURRENT MARKETS TARGET MARKETS EXPORT POTENTIAL EXPORTERS AKEHOLDERS PAYDAŞLARA VAAD EMPOWERMENT of EXPORTERS EXPORT PROCESSES COUNTRY POSITIONING SÜREÇLER TECHNOLOGY & INFRASTRUCTURE LEGISLATIVE STRUCTURE FOUNDATION HUMAN TEMEL YETKİNLİKLER INFORMATION NETWORK & COLLABORATIONS

FOUNDATION PROCESSES EXPORTERS EXPORT VALUE Strategy Map of Turkey s 2023 Export Growth Foundation (F) EV-1 Increase Sustainable Growth of Export Value EV-2 İS-2 Increase market share in EV-3 İS-3 Reach targetted markets of high EV-4 İS-4 current markets potential and increase market share E-1 İ-1 Increase global competitiveness of exporters E-2 İ-2 through leadership in science, technology and innovation Increase number of exporters and develop the export capacity Provide timely and effective solutions for Exporters needs COUNTRY POSITIONING TECHNOLOGY & INFRASTRUCTURE LEGISLATIVE STRUCTURE P-1 Increase global awareness on Turkey Brand P-2 Attract FDI and international investors to Turkey P-3 P-4 Encourage R&D - innovation investments and practices Close the infrastructure gap for exports and comply with environmental obligations P-5 P-6 P-7 Solidify bi-lateral and multilateral trade cooperations Empower legislative and legal arrangements Ensure effective and efficient usage of financial instruments and trade incentive tools F-1 Shift from low-quality to highquality and efficient human information and market ve nitelikli insan sermayesine geç istihbaratına hızlı ulaşımı temin et Üniversite public, private ilişkilerini sector uyumlandır NGOs F-2 Ensure rapid access to accurate F-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli Doğru bilgiye ve pazar Kamu Align collaborations Özel sektör between STK lar resources intelligence F-4 Etkin Ensure strateji efficient yönetimini strategy (governance) temin et

Performance Program Strategic Target Cards STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İS x xxxxxxxxxxx Xxxx Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ÖLÇÜT İLGİLİ KURULUŞ AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) ÖLÇÜM SIKLIĞI REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 2018 2023 İS x.1 Xxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Xxxx xx xx xx xx xx xx xx xx İS x.2 Xxxxxxxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Xxxx xx xx xx xx xx xx xx xx İS x.3 Xxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx Xxxx xx xx xx xx xx xx xx xx

STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İS 0 İhracatın Ekonomik Kalkınma içindeki yeri ve Ekonomiye katma değer Dış Ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Ekonomi politikamızın temel hedeflerinden biri Türkiye'nin 2023 yılında dünyanın ilk 10 büyük ülkesi arasında yer almasıdır. Bu kapsamda, ihracatın ülke ekonomisi için öneminin vurgulanması ve ekonomik kalkınmanın bir parçası olarak değerlendirilmesi önemlidir. Ülke ölçeğinde ihracatın ekonomiye katma değerinin artırılması için ihracatın ithalata bağımlılığının azaltılması ve ihracat artış oranı ile ithalat artış oranı arasındaki ilişki gözetilerek pozitif dış ticaret dengesine ulaşılması hedeflenmektedir. Yaratılan istihdam ülke ekonomisine katkının ölçümlenmesinde bir gösterge olarak dikkate alınmaktadır. ÖLÇÜT İLGİLİ KURULUŞ AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) ÖLÇÜM SIKLIĞI REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 2018 2023 İS 0.1 Dünya ekonomileri içinde Türkiye'nin sıralaması Yıllık 17 17 17 16 16 15 12 10 İS 0.2 İhracatın toplam GSYH içindeki payı (%) İhracatın ülke ekonomisi için öneminin vurgulanması ve ihracatın ekonomik kalkınmanın parçası olarak değerlendirilmesi önemlidir. Yıllık % 17,8 %16,5 %15,3 %16,3 % 16,9 % 17,5 % 22 % 25 OVP verisi İS 0.3 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) İhracatın ithalata olan bağımlılığının azaltılmasıyla, pozitif dış ticaret dengesine ulaşılması hedeflenmektedir. Yıllık % 65,4 %72,48 %62,9 %63,7 %64,5 %65 %75 %80 İS 0.4 İthalat artış oranı ihracat artış oranı ilişkisi (%) DTM (İthalat artıış oranı / İhracat artış oranı) İhracat ve ithalat aynı oranda artarsa 1, ihracat artış oranı ithalat artış oranının üzerinde gerçekleşirse <1 OVP verisi Yıllık >1 < 1 >1 < 1 < 1 < 1 < 1 < 1 İS0.5 İthalat (Milyar $) Dış ticaret açığının kontrol altında tutulabilmesi için ithalat değerleri önemlidir. Yıllık 201,9 140,9 177,5 199,5 222,5 245 378 625 OVP verisi İS-0.3 varsayımına göre İS0.6 İhracatın ithalata bağımlılık oranı (%) Ara mamul, hammadde ithalatı bağımlılığının azaltılması. Sektörel düzeyde ölçümlenmesi çok önemlidir. Halihazırda bu değer önemlidir. DIR kapsamında yapılan ithalatın toplam ithalata oranı Yıllık 30,8 Milyar $ %15,2 %14,8 % 14,2 % 13,8 % 13,4 % 13 % 12 %10

7 Basic Criteria and Levels of Achievement KPI 2009 2013 2018 2023 Turkey's ranking in world economies 17 15 12 10 The share of total exports in GDP (%) %16.5 %17.5 %22 %25 Export-import ratio (%) %72.5 %65 %75 %80 Import (billion $) 140 billion $ 245 billion $ 361 billion $ 625 billion $ Export (billion $) 102 billion $ 160 billion $ 284 billion $ 500 billion $ Annual export growth rate(%) -%22,6 %12.0 %12.0 %12.0 Turkey s Share in World Trade %0.84 %1 %1.15 %1.5

İHRACAT SONUÇLARI TEMEL YETKİNLİKLER İHRACATÇILAR SÜREÇLER EXPORT VALUE EV-1 İS-0 ÜLKE İHRACATIN EKONOMİK KALKINMA İÇİNDEKİ YERİ VE EKONOMİYE KATMA DEĞER EKONOMİSİNE KATKI İS-1 İSTİKRARLI İHRACAT ARTIŞI İS-2 İS-3 Yüksek büyüme potansiyeli olan İS-4 Mevcut pazar paylarını İhracatçı sayısını ve ihracat hedef pazarlara ulaş ve artır kapasitesini geliştir pazar payını artır İ-1 İ-2 İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini İhracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözüm Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile sağla artır TÜRKİYE NİN KONUMLANMASI TEKNOLOJİK GELİŞİM ve ALTYAPI MEVZUAT ve DÜZENLEMELER S-1 S-3 İnovasyon - ARGE S-5 Türk markalarının bilinirliğini İkili ve çoklu ticaret işbirliklerini artır yatırımlarını ve uygulamalarını güçlendir özendir S-2 S-4 İhracat için altyapı açığını S-6 İhracata yönelik yabancı Mevzuat ve yasal düzenlemeleri dengele ve çevreye ilişkin sermayeyi ve yatırımcıyı etkinleştir yükümlülüklere uyumlan ülkeye çek S-7 Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et TY-1 TY-2 TY-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli Doğru bilgiye ve pazar Kamu Özel sektör STK lar ve nitelikli insan sermayesine geç istihbaratına hızlı ulaşımı temin et Üniversite ilişkilerini uyumlandır Ev 1 Increase Sustainable Growth of Export Value İS 1 İS 1.1 İS 1.2 İS 1.3 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İstikrarlı İhracat Artışı Sağla ÖLÇÜT İhracat gelirleri (Milyar $) Toplam dünya ihracatında Türkiye'nin payı (%) İhracat miktarı (endeks) 2023 yılında ulaşılması hedeflenen 500 milyar dolar ihracat hedefi önemli bir büyüme hedefidir. DTM İstikrarlı artış, pazar dinamikleri paralelinde düzenli artış gösteren ihracat gelirleri ile tarif Müsteşarı edilmektedir. İLGİLİ KURULUŞ DTM AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) Dünya ihracat öngörüsüne paralel olarak revize edilecektir. Dünya ticaretindeki büyüme TIM referans senaryosuna göre alınmıştır. Bu payla ilk 20 ihracatçı arasına girilmesi öngörülmektedir. TÜİK verilerine göre 2003 yılı 100 olarak alınmıştır. ÖLÇÜM SIKLIĞI REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 2018 2023 Yıllık 132 102,1 111,7 127 143,4 160 284 500 OVP verisi 2012 den % 12,0 yıllık artış Yıllık % 0.8 %0,84 %0.85 %0,86 %0,87 %1 %1,15 %1,5 Yıllık 167.1 139,7 161 172 184 197 276 387 TY-4 Etkin strateji yönetimini (governance) temin et İS 1.4 Yıllık ihracat artış oranı (%) CAGR (ithalatın üzerinde büyüme hızı kontrol noktası olarak dikkate alınmaktadır.) Yıllık % 23 - % 22,6 % 9,4 %13,7 % 13 % 11,5 %12 %12 OVP verisi İlgili Kuruluş Başarı seviyesi Ölçütler 2008 2023 İS 1.1 Export (Billion $) 132 Mr $ 500 Mr $ İS 1.2 İS 1.3 Turkey s Share in World Trade (%) Export quantity (index) DTM % 0,8 % 1,5 167,1 387 İS 1.4 Annual export growth rate(%)(%) % 23 % 12

TEMEL YETKİNLİKLER SÜREÇLER İHRACATÇILAR İHRACAT SONUÇLARI EXPORT VALUE EV-3 İS-0 ÜLKE İHRACATIN EKONOMİK KALKINMA İÇİNDEKİ YERİ VE EKONOMİYE KATMA DEĞER EKONOMİSİNE KATKI İS-1 İSTİKRARLI İHRACAT ARTIŞI İS-2 İS-3 Yüksek büyüme potansiyeli olan İS-4 Mevcut pazar paylarını İhracatçı sayısını ve ihracat hedef hedef pazarlara ulaş ulaş ve pazar ve artır kapasitesini geliştir pazar payını payını artır artır İ-1 İ-2 İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini İhracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözüm Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile sağla artır TÜRKİYE NİN KONUMLANMASI TEKNOLOJİK GELİŞİM ve ALTYAPI MEVZUAT ve DÜZENLEMELER S-1 S-3 İnovasyon - ARGE S-5 Türk markalarının bilinirliğini İkili ve çoklu ticaret işbirliklerini artır yatırımlarını ve uygulamalarını güçlendir özendir S-2 S-4 İhracat için altyapı açığını S-6 İhracata yönelik yabancı Mevzuat ve yasal düzenlemeleri dengele ve çevreye ilişkin sermayeyi ve yatırımcıyı etkinleştir yükümlülüklere uyumlan ülkeye çek S-7 Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et TY-1 TY-2 TY-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli Doğru bilgiye ve pazar Kamu Özel sektör STK lar ve nitelikli insan sermayesine geç istihbaratına hızlı ulaşımı temin et Üniversite ilişkilerini uyumlandır TY-4 Etkin strateji yönetimini (governance) temin et EV 3 Reach targetted markets of high potential and increase market share İS 3 İS 3.1 İS 3.2 İS 3.3 İS 3.4 İS 3.5 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA Yüksek büyüme potansiyeli 2008 yılsonu itibariyle toplam ülkeye ihracat gerçekleştirmekteyiz. Amacımız, dünyadaki ekonomik DTM olan hedef pazarlara ulaş ve gelişmeler ve trendler ışığında yüksek büyüme potansiyeli arz eden ve ithalat artışı öngörülen hedef ülkelere Müsteşarı Pazar payını artır yaptığımız satışları ve hedef ülkelerdeki mevcut pazar paylarımızı artırmaktır. ÖLÇÜT Hedef pazarlardaki pazar payı ilk 20 ülke (%) 1-5 milyar $'ın üzerinde ihracat yapılan ülke sayısı 5-10 milyar $'ın üzerinde ihracat yapılan ülke sayısı 10-25 milyar $'ın üzerinde ihracat yapılan ülke sayısı > 25 milyar $ ihracat yapılan ülke sayısı İLGİLİ KURULUŞ DTM AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) TIM Kuresel ve Sektorel Ongoruler Raporu - paralel ülke detayı 2009,2010 ve 2011 değerleri KEP ten alınmıştır. 2009,2010 ve 2011 değerleri KEP ten alınmıştır. 2009,2010 ve 2011 değerleri KEP ten alınmıştır. 2009,2010 ve 2011 değerleri KEP ten alınmıştır. ÖLÇÜM SIKLIĞI Yıllık REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) 0,17 BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 2018 2023 0,20 0,22 0,30 0,35 0,40 0,8 Yıllık 24 21 18 19 24 29 36 50 Yıllık 5 5 5 5 5 5 6 12 Yıllık 1 0 1 1 1 1 5 8 Yıllık 0 0 0 0 0 0 1 4 %1,2 5 Ölçütler İlgili Kuruluş 2008 Başarı seviyesi 2023 İS 3.1 Market Share in Target Markets (%) % 0,17 % 1,25 İS 3.2 Number of country made 1-5 billion dollar export by Turkey 21 50 İS 3.3 Number of country made 5-10 billion dollar export by Turkey DTM 5 12 İS 3.4 Number of country made 10-50 billion dollar export by Turkey 1 8 İS 3.5 Number of country made over 25 billion dollar export by Turkey 0 4

İHRACAT SONUÇLARI TEMEL YETKİNLİKLER İHRACATÇILAR SÜREÇLER EXPORTERS E-1 İS-0 ÜLKE İHRACATIN EKONOMİK KALKINMA İÇİNDEKİ YERİ VE EKONOMİYE KATMA DEĞER EKONOMİSİNE KATKI İS-1 İSTİKRARLI İHRACAT ARTIŞI İS-2 İS-3 Yüksek büyüme potansiyeli olan İS-4 Mevcut pazar paylarını İhracatçı sayısını ve ihracat hedef pazarlara ulaş ve artır kapasitesini geliştir pazar payını artır İ-1 İ-2 İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini İhracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözüm Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile sağla artır TÜRKİYE NİN KONUMLANMASI TEKNOLOJİK GELİŞİM ve ALTYAPI MEVZUAT ve DÜZENLEMELER S-1 S-3 İnovasyon - ARGE S-5 Türk markalarının bilinirliğini İkili ve çoklu ticaret işbirliklerini artır yatırımlarını ve uygulamalarını güçlendir özendir S-2 S-4 İhracat için altyapı açığını S-6 İhracata yönelik yabancı Mevzuat ve yasal düzenlemeleri dengele ve çevreye ilişkin sermayeyi ve yatırımcıyı etkinleştir yükümlülüklere uyumlan ülkeye çek S-7 Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et TY-1 TY-2 TY-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli Doğru bilgiye ve pazar Kamu Özel sektör STK lar ve nitelikli insan sermayesine geç istihbaratına hızlı ulaşımı temin et Üniversite ilişkilerini uyumlandır E 1 Increase global competitiveness of exporters through leadership in science, technology and innovation İ 1 İ 1.1 İ 1.2 İ 1.3 İ 1.4 İ 1.5 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile artır ÖLÇÜT Dünyada en çok ihraç edilen 25 ürün grubu içinde Türkiye'nin ürün sayısı Orta - Yüksek teknolojinin toplam ihracat içindeki payı (%) Dünya ihracatında ilk 10'da olduğumuz ürün grubu sayısı Avrupa ihracatında ilk 10'da olduğumuz ürün grubu sayısı Avrupa İnovasyon Sıralaması (endeks) European Innovation Scoreboard DTM Müsteşarı İLGİLİ KURULUŞ DTM TÜBİTAK -TTGV İhracat stratejimizin temel hedefi Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve Inovasyon vurgusu ile Türk ihracatçılarının küresel alanda rekabetçiliklerini artırmak ve geleneksel sektörlerde sahip olduğumuz bilgi ve birikimi, teknoloji ve yetkinliklerin geliştirilmesi, sektörel yenilikçilik, ve önderlik ile dönüştürerek fırsata çevirmektir. AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) ÖLÇÜM SIKLIĞI REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 İSO Çalışmasına göre. Yıllık 3 3 3 3 4 5 İSO çalışmasına göre, İspanya %11, Malezya %84, Çin %35, İsrail %26, Almanya %20, Brezilya %9.5 (2005 yılı verisi) SITC fasıllarına göre, TİM için yapılan ESD tarafından yapılan çalışma. 2023 te ilk 15 e girilmesi hedeflenmektedir. Yıllık %38 %39,1 40 42 43 45 Yıllık 9 8 10 10 10 11 Yıllık 22 21 23 23 24 25 Yıllık 32. sırada (sonuncu) 32. sıra 31. sıra 30. sıra 29.sıra 28. sıra TY-4 Etkin strateji yönetimini (governance) temin et İ 1.6 Küresel Rekabetçilik sıralaması (endeks) Global Competitiveness Index Sabanci Üniveristesi Rekabet Forumu eski direktörünün değerlendirmeleri de göz önünde tutuldu. Yıllık 63.sıra 61. Sıra 73. sıra 55. sıra 53. sıra 50. sıra İ 1.1 İ 1.2 İ 1.3 İ 1.4 İ 1.5 Ölçütler Turkey s product in top 25 product group exporting in the world Share of Medium - High-technology in total exports(%) Number of product group that we are in the world top ten Number of product group that we are in the Europe top ten European Innovation Scoreboard İlgili Kuruluş DTM TÜBİT AK TTGV 2008 2013 3 5 % 38 % 45 8 11 22 25 32. sırada (sonuncu) Başarı seviyesi 28. sırada İ 1.6 Global Competitiveness Index 61. Sıra 50. Sıra

İHRACAT SONUÇLARI TEMEL YETKİNLİKLER İHRACATÇILAR SÜREÇLER EXPORT PROCESS P-1 İS-0 ÜLKE İHRACATIN EKONOMİK KALKINMA İÇİNDEKİ YERİ VE EKONOMİYE KATMA DEĞER EKONOMİSİNE KATKI İS-1 İSTİKRARLI İHRACAT ARTIŞI İS-2 İS-3 Yüksek büyüme potansiyeli olan İS-4 Mevcut pazar paylarını İhracatçı sayısını ve ihracat hedef pazarlara ulaş ve artır kapasitesini geliştir pazar payını artır İ-1 İ-2 İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini İhracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözüm Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile sağla artır TÜRKİYE NİN KONUMLANMASI TEKNOLOJİK GELİŞİM ve ALTYAPI MEVZUAT ve DÜZENLEMELER S-1 S-3 İnovasyon - ARGE S-5 Türk markalarının bilinirliğini İkili ve çoklu ticaret işbirliklerini artır yatırımlarını ve uygulamalarını güçlendir özendir S-2 S-4 İhracat için altyapı açığını S-6 İhracata yönelik yabancı Mevzuat ve yasal düzenlemeleri dengele ve çevreye ilişkin sermayeyi ve yatırımcıyı etkinleştir yükümlülüklere uyumlan ülkeye çek S-7 Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et TY-1 TY-2 TY-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli Doğru bilgiye ve pazar Kamu Özel sektör STK lar ve nitelikli insan sermayesine geç istihbaratına hızlı ulaşımı temin et Üniversite ilişkilerini uyumlandır P 1 Increase global awareness on Turkey Brand S 1 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA Türk markalarının bilinirliğini artır ÖLÇÜT Dış Ticaretten Güçlendirilmiş Türkiye İmajı nın kaldıraç olarak kullanılması ürünlerimizin uluslararası pazarlarda konumlamalarında çok önemlidir. Amacımız, dünya standartlarında ürünler sorumlu üreten, sosyal sorumluluk şartlarını yerine getiren, çevreye karşı duyarlı bir ülke imajına Devlet Bakanı ulaşmak ve Türk markalarının bilinirliğini artırmaktır. İLGİLİ KURULUŞ S 1.1 Türk markalarına ilişkin algı (endeks) DTM Ulusal Marka sıralaması (endeks) S 1.2 Nation Brands Index DTM AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) En çok ihracat yaptığımız ilk 33 ülke ve hedef pazarlarda yapılacak anket çalışması. Nations Brands Index (NBI), GFK tarafından 1996 yılından beri 50 ülkede yapılıyor. Kriterleri ihracat, yönetişim, kültür, insan kaynağı, turizm ve yatırımlar. ÖLÇÜM SIKLIĞI Yıllık REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) Yıllık 36. sırada 32. sıra 33.sıra S 1.3 Perakende network sayısı DTM Yıllık 2000 BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 Konu ile iligli bir çalışma bulunmamaktadır, ancak böyle bir çalışma ihtiyacı olduğu için bu konunun projelendirilmesi gerekir. 30. sıra 27. sıra 25. sıra TY-4 Etkin strateji yönetimini (governance) temin et S1.4 Toptancı network sayısı DTM Yıllık Ölçütler İlgili Kuruluş Başarı seviyesi 2008 2013 S 1.1 Turks brand perception index - - - - Konu ile iligli bir çalışma bulunmamaktadır, ancak böyle bir çalışma ihtiyacı olduğu için bu konunun projelendirilmesi gerekir. S 1.2 Nation Brands Index DTM 36. sıra 25. sıra S 1.3 The number of retail network 2.000 5.000

İHRACAT SONUÇLARI TEMEL YETKİNLİKLER İHRACATÇILAR SÜREÇLER EXPORT PROCESS P-1 İS-0 ÜLKE İHRACATIN EKONOMİK KALKINMA İÇİNDEKİ YERİ VE EKONOMİYE KATMA DEĞER EKONOMİSİNE KATKI İS-1 İSTİKRARLI İHRACAT ARTIŞI İS-2 İS-3 Yüksek büyüme potansiyeli olan İS-4 Mevcut pazar paylarını İhracatçı sayısını ve ihracat hedef pazarlara ulaş ve artır kapasitesini geliştir pazar payını artır İ-1 İ-2 İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini İhracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözüm Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile sağla artır TÜRKİYE NİN KONUMLANMASI TEKNOLOJİK GELİŞİM ve ALTYAPI MEVZUAT ve DÜZENLEMELER S-1 S-3 S-5 Türk markalarının bilinirliğini İnovasyon - ARGE İkili ve çoklu ticaret işbirliklerini artır yatırımlarını ve uygulamalarını güçlendir özendir S-2 S-4 İhracat için altyapı açığını S-6 İhracata yönelik yabancı Mevzuat ve yasal düzenlemeleri dengele ve çevreye ilişkin sermayeyi ve yatırımcıyı etkinleştir yükümlülüklere uyumlan ülkeye çek S-7 Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et TY-1 TY-2 TY-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli Doğru bilgiye ve pazar Kamu Özel sektör STK lar ve nitelikli insan sermayesine geç istihbaratına hızlı ulaşımı temin et Üniversite ilişkilerini uyumlandır TY-4 Etkin strateji yönetimini (governance) temin et P 3 Encourage R&D - innovation investments and practices S 3 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İnovasyon - ARGE yatırımlarını ve uygulamalarını özendir ÖLÇÜT S 3.1 ARGE harcamaları (Milyon $) S 3.2 S 3.3 ARGE harcamalarının toplam GSYH'ye oranı (%) Özel sektör tarafından gerçekleştirilen Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamalarına oranı Dış Ticaretten İstikrarlı ihracat artışını sağlayacak rekabetçi yapının oluşturulabilmesi ve teknolojik dönüşüm amacıyla ihracatçılarımıza sağlanan ARGE teşviklerine, inovasyona yönelik çalışan firmaların sorumlu ve projelerin desteklenmesine büyük önem verilmektedir. Hedefimiz, 2023'e kadar kendi Devlet Bakanı know-how'ını geliştirmiş, yerli teknoloji üretimine sahip bir Türkiye olabilmektir. İLGİLİ KURULUŞ TÜBİTAK, TTGV, Sanayi Bakanlığı - KOSGEB AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) Şirketlerin ARGE kullanım kapasiteleri ÖLÇÜM SIKLIĞI Yıllık REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) 4.680 (2007 rakamı) BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 6893 6.410 8.697 12.291 15.472 Çin'in 2020 hedefi %2.5 Yıllık % 0,71 (2007) %0,72 % 1,0 % 1,3 % 1,7 % 2 Özel sektörün Ar-Ge harcamalarında payının artması ve teknoloji üretmesi Yıllık % 48,4 %44,22 % 50 % 52 % 55 % 60 Ölçütler İlgili Kuruluş Başarı seviyesi 2008 2013 S 3.1 S 3.2 S 3.3 R&D Expenditures (Million $) R&D Expenditures GDP Ratio(%) The share of R&D Expenditures made by private sector TÜBİTAK, TTGV, Sanayi Bakanlığı, KOSGEB 4.680 (2007 rakamı) % 0,71 (2007) 15.472 % 2 % 48,4 % 60

İHRACAT SONUÇLARI TEMEL YETKİNLİKLER İHRACATÇILAR SÜREÇLER EXPORT PROCESS P-1 İS-0 ÜLKE İHRACATIN EKONOMİK KALKINMA İÇİNDEKİ YERİ VE EKONOMİYE KATMA DEĞER EKONOMİSİNE KATKI İS-1 İSTİKRARLI İHRACAT ARTIŞI İS-2 İS-3 Yüksek büyüme potansiyeli olan İS-4 Mevcut pazar paylarını İhracatçı sayısını ve ihracat hedef pazarlara ulaş ve artır kapasitesini geliştir pazar payını artır İ-1 İ-2 İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini İhracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözüm Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile sağla artır TÜRKİYE NİN KONUMLANMASI TEKNOLOJİK GELİŞİM ve ALTYAPI MEVZUAT ve DÜZENLEMELER S-1 S-3 İnovasyon - ARGE S-5 Türk markalarının bilinirliğini İkili ve çoklu ticaret işbirliklerini artır yatırımlarını ve uygulamalarını güçlendir özendir S-2 S-4 İhracat için altyapı açığını S-6 İhracata yönelik yabancı Mevzuat ve yasal düzenlemeleri dengele ve çevreye ilişkin sermayeyi ve yatırımcıyı etkinleştir yükümlülüklere uyumlan ülkeye çek S-7 Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et TY-1 TY-2 TY-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli Doğru bilgiye ve pazar Kamu Özel sektör STK lar ve nitelikli insan sermayesine geç istihbaratına hızlı ulaşımı temin et Üniversite ilişkilerini uyumlandır P 4 Close the infrastructure gap for exports and comply with environmental obligations S 4 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA İhracat için altyapı açığını dengele ve çevreye ilişkin yükümlülüklere uyumlan ÖLÇÜT S 4.1 Lojistik maliyetleri (Milyon USD) S 4.2 S 4.3 Gerekli altyapının temini (yatırımlar, kapasite, fiyat ve kalite) (Milyar $) Elektrik enerjisi kurulu gücünün yeterliliği 500 milyar dolarlık ihracat artışının gerçekleştirilmesi için her türlü altyapı ve lojistik ihtiyacının Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı İLGİLİ KURULUŞ Ulaştırma Bakanlığı ve Sektör DPT, Ulaştırma Bakanlığı, Enerji Bakanlığı Enerji Bakanlığı tamamlanması, gerekli karayolu, demiryolu, liman kapasitelerinin uzun dönem (2030/2050) ihtiyaca uygun planlanması gereklidir. Gerekli kapasitelerin temininde, özel sektörün altyapı yatırımlarına katılımının özendirilmesi, kamu ve özel sektörde gerekli yetkinlikliklerin mevcudiyetinin sağlanması önemlidir. Nakliye maliyetlerinin düşürülmesi ve alternatif enerji kaynaklarına yapılacak yatırımlarla enerji fiyatlarının küresel alanda rekabet edebilir düzeylerde tutulması hedeflenmektedir. AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) Lojistik hizmetlerinin geliştirilmesi ve maliyet avantajı yakanlaması için lojistik köylerinin kurulması Karayolu, demiryolu, havayolu liman yatırımları ve kapasiteleri ile haberleşme yatırımları ve hizmetin kalitesi Kurulu güçün miktarı (MW) ÖLÇÜM SIKLIĞI REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 Yıllık - 79,5 77,7 51,9 38,2 21,5 Yıllık 6,77 6,66 7 7,50 8,50 10 Yıllık 41817 44782 46000 48000 50500 53000 TY-4 Etkin strateji yönetimini (governance) temin et S 4.4 Çevre ile ilgili yatırımlar (Milyar $) Çevre Bakanlığı TUİK tarafından kamu ve girişimimlerin çevresel harcamaları ayrı ayrı yıllık bazda izlenmektedir. Yıllık 7,7 milyar USD 2011 belli olacak 7,0 6,0 5,5 5,0 Ölçütler İlgili Kuruluş Başarı seviyesi 2008 2013 S 4.1 S 4.2 S 4.3 S 4.4 Logistics Costs (Million $) Investment in Infrastructure (Billion $) Installed Electric Power (MW) Investment in Environment (Billion $) DPT, Ulaştırma Bakanlığı, Enerji Bakanlığı, Çevre Bakanlığı - - 21,5 6,77 10 41.817 53.000 7,7 Mr $ 5 Mr $

İHRACAT SONUÇLARI TEMEL YETKİNLİKLER İHRACATÇILAR SÜREÇLER FOUNDATION F-1 İS-0 ÜLKE İHRACATIN EKONOMİK KALKINMA İÇİNDEKİ YERİ VE EKONOMİYE KATMA DEĞER EKONOMİSİNE KATKI İS-1 İSTİKRARLI İHRACAT ARTIŞI İS-2 İS-3 Yüksek büyüme potansiyeli olan İS-4 Mevcut pazar paylarını İhracatçı sayısını ve ihracat hedef pazarlara ulaş ve artır kapasitesini geliştir pazar payını artır İ-1 İ-2 İhracatçıların küresel alanda rekabetçiliklerini İhracatçıların ihtiyaçlarına zamanında ve etkin çözüm Sektörel Liderlik, Bilim-Teknoloji ve İnovasyon ile sağla artır TÜRKİYE NİN KONUMLANMASI TEKNOLOJİK GELİŞİM ve ALTYAPI MEVZUAT ve DÜZENLEMELER S-1 S-3 İnovasyon - ARGE S-5 Türk markalarının bilinirliğini İkili ve çoklu ticaret işbirliklerini artır yatırımlarını ve uygulamalarını güçlendir özendir S-2 S-4 İhracat için altyapı açığını S-6 İhracata yönelik yabancı Mevzuat ve yasal düzenlemeleri dengele ve çevreye ilişkin sermayeyi ve yatırımcıyı etkinleştir yükümlülüklere uyumlan ülkeye çek S-7 Finansal enstrümanların ve ticaret destek araçlarının etkin ve verimli kullanımını temin et TY-1 TY-2 TY-3 Düşük nitelikliden yüksek verimli Doğru bilgiye ve pazar Kamu Özel sektör STK lar ve nitelikli insan sermayesine geç istihbaratına hızlı ulaşımı temin et Üniversite ilişkilerini uyumlandır TY-4 Etkin strateji yönetimini (governance) temin et F 1 Shift from low-quality to high-quality and efficient human resources TY 1 TY 1.1 TY 1.2 TY 1.3 STRATEJİK HEDEF SORUMLU TANIMLAMA Düşük nitelikliden yüksek verimli ve nitelikli insan sermayesine geç ÖLÇÜT İhracatçıların eğitim programlarına (pazarlama,dil) katılımı Özel sektör tarafından istihdam edilen tam zaman eşdeğer ARGE personeli sayısı İhracatçı şirketlerin yüksek okul ve üniversite mezunu, dil bilen personel sayısı TİM İLGİLİ KURULUŞ İGEME, KOSGEB, Milli Eğitim Bakanlığı, TOBB Ülke olarak en önemli güçlü alanlarımızdan biri sahip olduğumuz genç ve dinamik işgücümüzdür, ancak söz konusu işgücü nitelik yönünden zayıf ve düşük verimliliktedir. İhracat açısından ele alındığında ise ucuz işgücü rekabetinden nitelikli ve verimli işgücüne dönüşümü gerçekleştirebilmek için insan kaynağımızda temel yetkinliklerin ve bilgi birikiminin artırılması hedeflenmektedir. AÇIKLAMA (ölçütle ilgili yorum) İhracatın artırılması için kritik olan temel yetkinliklerin artırılmasına ilişkin eğitim programlarına katılım TÜİK anketlerinden izlenecek. İlk 1000 şirket ÖLÇÜM SIKLIĞI Yıllık Yıllık Yıllık REFERANS DEĞER (2008 sonu gerçekleşme) 105 eğitim, 120 eğitim, 6635 6000 katılım Katılım 24.261 (2007 gerçekleşme) BAŞARI SEVİYELERİ 2009 2010 2011 2012 2013 90 eğitim, 5000 katılım 90 eğitim, 5000 katılım 90 eğitim, 5000 katılım 90 eğitim, 5000 katılım 67244 28000 30000 32000 35000 2009 yılından itibaren ankete dahil edildi. Ölçütler İlgili Kuruluş Başarı seviyesi 2008 2013 TY 1.1 TY 1.2 TY 1.3 Education Programs for Exporters The number of R & D personnel employed by Private sector The number of high school and university graduated personnel employed by Exporters İGEME, KOSGEB, Milli Eğitim Bakanlığı, TOBB 120 eğitim, 6000 katılım 24.261 (2007 gerçekleşme) 90 eğitim, 5000 katılım 35.000 - - - - 2009 yılından itibaren ankete dahil edildi.

AUTOMOTIVE SECTOR

KEY INDICATORS Strategic Target 22 Criteria: 96 2008 2023 17,9 Export (Billion $) 75,0 1,56 Share of World trade (%) 2,40 2000-2008 36,4 Average Increase Rate (%) 2008-2023 10,0 Share of Turkey 14,44 Export 13,76 (%)

From 2008 to 2023 Export Development World Trade (Milyar $) 1,154 1,288 2,015 3,100 Turkey s Share (%) 1.56 2.52 2.67 2.40 CAGR % 10.0% 6,9% 75.0 10.6% 53.7 Export Billion $ 18.0 12.5% 32.4 2008 2013 2018 2023

From 2008 to 2023 Export Development Export Billion $ 17,9 10,0% Yıllık Ortalama Büyüme Oranı (2008-2023) 11,8 14,1% Yıllık Ortalama Büyüme Oranı (2009-2023) 75,0 x 6,3 2008 2009 2023 Turkey s Share in World Trade % 4 3 2 1 % 1,56 % 2,40 X1,5 0 2008 2023

READY- MADE GARMENT SECTOR

KEY INDICATORS Strategic Target 27 Criteria: 90 2008 2023 13,2 İhracat Export Geliri (Billion (Milyar $) $) 52 3,12 Share Dünya of Pazar World Payı trade (%) (%) 4,19 2000-2008 10,0 Average Yıllık Ort. Increase Artış Oranı Rate (%) 2008-2023 10,3 Share of Turkey Export 13 Türkiye İhracatı Payı (%) 9,54 (%)